คุยกันเรื่องวิลเลียม เชกสเปียร์

[SILA]

มาดู,ฟังเพลงอิงงานท่านเชกกันต่อครับ

          หนึ่งในเพลงดังของ Mary Hopkin - Knock, Knock Who's There?



         ประโยคนี้ ปรากฏใน แมคเบธ เป็นบทพูดออกแนวตลกร้ายแฝงความหมายสื่อเรื่องราวของนายทวารบาล
ปราสาทของแมคเบธ เมื่อต้องตื่นขึ้นมาอย่างมึนเมางัวเงียด้วยเสียงเคาะประตูของแมคดัฟผู้เข้ามาแล้วพบร่างของคิงที่ถูกสังหาร

- Porter:

Here's a knocking indeed! If a
man were porter of hell-gate, he should have
old turning the key.

Knocking within

Knock,
knock, knock! Who's there, i' the name of
Beelzebub(another name for Satan)?

[SILA]

              Knock, Knock Who's There? ยังเป็นบทสนทนาขำๆ เล่นกันในอดีต เปรียบกับบ้านเราน่าจะ
คล้ายกับ    ตะล็อก, ต๊อกแต๊ก มาทำไม?
             (มาซื้อดอกไม้ ดอกอะไร ดอก....)

[เทาชมพู]

ประโยคนี้ ปรากฏใน แมคเบธ เป็นบทพูดออกแนวตลกร้ายแฝงความหมายสื่อเรื่องราวของนายทวารบาล
ปราสาทของแมคเบธ เมื่อต้องตื่นขึ้นมาอย่างมึนเมางัวเงียด้วยเสียงเคาะประตูของแมคดัฟผู้เข้ามาแล้วพบร่างของคิงที่ถูกสังหาร

- Porter:

Here's a knocking indeed! If a
man were porter of hell-gate, he should have
old turning the key.

Knocking within

Knock,
knock, knock! Who's there, i' the name of
Beelzebub(another name for Satan)?

ฺเหตุการณ์ตอนนี้ อาจารย์อธิบายว่าเป็นตลกร้ายของเชกสเปียร์  ให้นายประตูที่เดินงัวเงียมาเปิดให้แม็คดัฟเข้าไป สมมุติว่าตัวเองคือบีลซีบับผู้เปิดประตูนรก
บีลซีบับ เป็นชื่อของปีศาจร้ายตนหนึ่ง ได้ชื่อว่าเป็นเจ้าชายแห่งนรก  คัมภีร์ทางคริสตศาสนากล่าวว่าเป็นปีศาจที่ซาตานชักชวนมาเป็นพวก   แต่บางแห่งก็กลืนเข้าเป็นอีกชื่อของซาตาน    บีลซีบับมักจะมาในรูปของแมลงวัน  นำความตายและโรคภัยไข้เจ็บมาให้มนุษย์
นายประตูเรียกตัวเองว่า บีลซีบับ กำลังเปิดประตูนรก   เป็นสัญลักษณ์ว่า ฉากต่อไปนี้คือฉากโหดร้าย เหมือนเปิดประตูเข้านรกละนะ

[SILA]

         Love is blind   จาก   The Merchant of Venice.

          เชสสิกาลูกสาวของไชล็อกเจ้าพ่อปล่อยเงินกู้ชาวยิวแห่งนครเวนิสปลอมตัวเป็นชายเพื่อที่จะหลบหนีตาม
ลอเร็นโซชายคนรักต่างศาสนาไป
          เมื่อมาเจอกัน นางบอกกับเขาว่า

    ‘I am glad ’tis night, you do not look on me,
For I am much ashamed of my exchange.
But love is blind’.

       ฉันยินดีที่เปนราตรีกาล,
    เธอไม่เห็นความหาญของข้าน้อย;
    ​เพราะนึกอายที่แปลงตกแต่งกาย
    เปนผู้ชาย, นึกกระดากมากสักหน่อย:
    แต่ความรักตามัว, ตัวมิค่อย
    รู้สึกผิด, จิตคอยแต่ชมกัน;                 พระราชนิพนธ์ ล้นเกล้าฯ ร.๖

(หมายเหตุ พบประโยคนี้มาก่อนท่านเชกใน The Canterbury Tales ตอน 'The Merchant's Tale'
โดย Geoffrey Chaucer ตีพิมพ์ปี 1405 ยกประโยชน์ให้ท่านเชกที่ทำให้ประโยคนี้เป็นที่นิยมต่อเนื่อง)

        ประโยคนี้พบได้บ่อยทั้งในเนื้อร้องและเป็นชื่อเพลง เช่น

Love is Blind - Janis Ian



        ในประโยคแรกของเพลงเก่าอมตะ โดยสองพี่น้อง Gershwin - Someone to Watch Over Me

[เทาชมพู]

  ความแพร่หลายของ Romeo and Juliet  ทำให้คนนำไปเป็นการแสดงหลายชนิด ไม่เฉพาะแต่ละครและหนัง  บัลเลต์ก็มีเช่นกัน

[เทาชมพู]

ชุดนี้เป็นบัลเล่ต์ ที่แสดงโดยคู่บัลเลต์อภิมหาอมตะ ฝ่ายชายคือรูดอล์ฟ นูเรเยฟ  ฝ่ายหญิงคือเดม มาร์โก ฟงทีน   ว่ากันว่าไม่มีใครเทียบได้ทั้ง 2 คน

[SILA]

           วลีนี้ชอบมากเป็นพิเศษ (ไม่ทราบว่าต้นธารที่ไหน) จาก เวนิสวาณิช เช่นกัน
           ว่าด้วยเรื่อง    heart or head - หัวใจ หรือ หัวสมอง

      Tell me where is fancy bred,
Or in the heart, or in the head?

       ในระหว่างเวลาที่บัสสานิโยดูหีบทั้งสาม
(ทอง,เงินและตะกั่ว วางให้เลือกๆ ถูกจักได้เป็นคู่ครองปอร์เชีย)
       มีขับร้องประสานดนตรี.
บทขับร้อง
    ๏ ความเอยความรัก
    เริ่มสมัคชั้นต้นณหนไหน ?
    เริ่มเพาะเหมาะกลางวางหัวใจ,
    หรือเริ่มในสมองตรองจงดี ?            พระราชนิพนธ์ ล้นเกล้าฯ ร.๖

        บทเพลงรักมากมายใช้แนวคิด"สองหัว" ในการตัดสินใจเรื่องความรักโดย"สองหัว"นี้ที่มักขัดแย้งกัน
เช่น เพลง Hopelessly Devoted to You  จากหนังดัง Grease

[เพ็ญชมพู]

ความเอยความรัก
เริ่มสมัคชั้นต้นณหนไหน ?
เริ่มเพาะเหมาะกลางวางหัวใจ,
หรือเริ่มในสมองตรองจงดี ?

บทเพลง ความรัก
ศิลปิน : แนน สาธิดา
บทพระราชนิพนธ์ใน พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
เรียบเรียงเสียงประสานโดย จักรพัฒน์ เอี่ยมหนุน

คอนเสิร์ตวัฒนธรรมอารมณ์ดี คุณพระช่วยสำแดงสด ๘  "ฟื้นอโยธยา" สำแดงสดวันที่ ๑๐-๑๑-๑๒-๑๓ สิงหาคม ๒๕๖๑ ณ โรงละครเคแบงก์ สยามพิฆเนศ ชั้น ๗ สยามสแควร์วัน

[SILA]

บทเพลง ความรัก
ศิลปิน : แนน สาธิดา

          นึกถึง เช่นกัน เวอร์ชันนี้

       รักเริ่มต้นณหนนี้           ซีรี่ส์ชายรัชชานนท์
จับใจถ้วนทุกคน                   ที่ได้ยล,ฟังทั้งเมือง

[เทาชมพู]

  As You Like It  เป็น comedy หรือสุขนาฏกรรมเรื่องดังเรื่องหนึ่งของเชกสเปียร์    ถ้าจะให้เล่าต่อถึงประเภทที่ 2 ของงานของคุณปู่   ก็ต้องเกริ่นถึงความแตกต่างระหว่าง tragedy กับ comedy ปูทางเอาไว้ก่อน
  ถ้าถามว่าทั้ง 2 อย่างนี้ต่างกันอย่างไร    ถ้าคนถามเป็นเด็กนักเรียน หรือนศ.ระดับปริญญาตรี  ครูก็จะตอบง่ายๆว่า โศกนาฏกรรมหรือ tragedy  จบลงด้วยความตายของตัวเอก   ส่วนสุขนาฏกรรม หรือ comedy ก็ตรงกันข้าม คือจบลงด้วยความสุขสมหวังของตัวเอก
  แต่ถ้าคนถามเป็นนักศึกษาระดับสูงกว่าปริญญาตรี   ครูจะตอบลึกลงไปว่า tragedy จบด้วย damnation  ส่วน comedy จบด้วย salvation
  คำว่า damnation ถ้าเปิดพจนานุกรม  แปลว่า คำสาปแช่ง   ซึ่งไม่ตรงกับความหมายใน tragedy 
   คำนี้หมายความว่า ตอนจบของโศกนาฏกรรมคือตัวเอกต้องเผชิญชะตากรรมตกนรกหมกไหม้หลังจากจบฉากแล้ว  แปลอีกทีว่าตัวเอกไม่ได้ตายเฉยๆแบบป่วยไข้ตาย หรือตรอมใจตาย  แต่เป็นการตายที่เกิดจากการกระทำอันเลวร้ายของตัวเอง   ตายแล้วก็ลงนรกไป   นรกของฝรั่งต่างจากของไทยคือลงแล้วลงเลยตลอดกาล    ไม่ใช่ตกนรกใช้กรรมเสร็จแล้วมาเกิดใหม่ได้อย่างของไทย
   แม็คเบธนั้นลงนรกแน่นอน  โอเธลโลที่หูเบาฆ่าภรรยาผู้บริสุทธิ์ก็ลงไปแถวๆนั้นเช่นกัน  พระเจ้าเลียร์ผู้ก่อชะตากรรมเลวร้ายให้เจ้าหญิงคอร์ดีเลีย อาจจะน่าสงสารหน่อยที่สำนึกผิดได้ก่อนตาย  แต่ตายแล้วก็ไม่มีสิทธิ์ขึ้นสวรรค์อยู่ดี   ส่วนเจ้าชายแฮมเล็ตนั้น แม้จะไม่ได้เลวร้ายในนิสัย แต่ข้อบกพร่องร้ายแรงของตัวเองคือลังเลแล้วลังเลอีก ไม่ยอมทำหน้าที่  จนทำให้คนอื่นตายไปหลายคนรวมทั้งตัวเองด้วย ก็ไม่ควรได้ขึ้นสวรรค์เช่นกัน

[เทาชมพู]

   ส่วน comedy หรือสุขนาฏกรรม จบลงด้วย salvation คือประสบความสุขอันเกิดจากพ้นจากความชั่วร้าย และบาปเคราะห์ทั้งปวง    ตัวละครใน comedy ที่ประสบสิ่งนี้ไม่ได้มีเฉพาะพระเอกนางเอก แต่รวมตัวละครสำคัญๆตัวอื่นด้วย คนที่เคยทำผิดก็กลับใจเป็นคนดี   ส่วนคนดีอยู่แล้วก็ได้รับความดีสนองตอบแบบทำดีได้ดี      เรียกง่ายๆว่าทุกคนรอดปลอดภัยจากเคราะห์กันหมด  หันมายิ้มให้กันได้อย่างปลอดโปร่งโล่งใจในตอนจบ   
    ทีนี้ก็จะได้เล่าถึง As You Like It  หรือสมเด็จพระมหาธีรราชเจ้าทรงแปลไว้ให้ชื่อว่า "ตามใจท่าน" ตรงกับความหมายของชื่อเรื่องในภาษาอังกฤษ
   
     เรื่องราวเริ่มต้นขึ้นที่ราชสำนักของ ดยุกเฟรเดอริก  (ในพระราชนิพนธ์เรียกว่า เจ้าเฟรเดอริค )  เจ้าผู้นี้ชิงบัลลังก์จากพี่ชาย (ในเรื่อง ทรงเรียกว่า "เจ้านคร")   แต่ไม่ได้ประหาร เพียงแต่เนรเทศพี่ชายไปอยู่ในป่าอาร์เดนนอกเมือง   พร้อมกับเหล่าข้าราชบริพารที่จงรักภักดีอีกกลุ่มหนึ่ง
     ในเมืองนี้  มีความบาดหมางระหว่างพี่น้องอีกคู่หนึ่ง คือ ออลิเวอร์ และ ออร์ลันโด  ออลิเวอร์ ซึ่งเป็นพี่ชายคนโต อิจฉาน้องชาย  เมื่อพ่อตายตัวเองได้ครอบครองทรัพย์สิน ก็ไม่ยอมให้น้องชายได้เรียนต่อและไม่ยอมแบ่งมรดกให้   ออร์ลันโดจึงหาทางช่วยเหลือตัวเองด้วยการเข้าแข่งขันมวยปล้ำกับนักมวยปล้ำประจำราชสำนักชื่อ ชาร์ลส์ (Charles)
      ออร์ลันโดสามารถเอาชนะชาร์ลส์ได้อย่างงดงาม ทำให้ รอสะลินด์ ธิดาของเจ้านครคนก่อนรู้สึกประทับใจ   ทั้งสองก็ตกหลุมรักกันตั้งแต่แรกเห็น

หมายเหตุ  สะกดชื่อตัวละครตามอย่างในพระราชนิพนธ์

[เทาชมพู]

    รอสะลินด์ไม่ได้ถูกเนรเทศตามบิดา   เพราะยังเด็ก และเป็นเพื่อนรักของลูกสาวเจ้าเฟรเดอริค   จึงได้รับอนุญาตให้อยู่ในราชสำนักเป็นเพื่อนเล่นของเซเลีย แต่เมื่อเติบโตขึ้น  เจ้าเฟรเดอริคเริ่มมองว่ารอสะลินด์อาจเป็นเสี้ยนหนาม คุกคามต่ออำนาจของเขา       จึงสั่งเนรเทศเธอออกจากราชสำนัก เซเลียโกรธพ่อมากที่รังแกเพื่อนรัก  จึงตัดสินใจหนีตามโรซาลินด์ไปยังป่าอาร์เดน
    เพื่อความปลอดภัย รอสะลินด์ปลอมตัวเป็นชายหนุ่มชื่อ กานิมีด  ขณะที่เซเลียปลอมตัวเป็นหญิงชาวบ้านชื่อ เอลิเอนา ทั้งคู่พาตัวตลกประจำราชสำนัก ชื่อตัชส์โตน ไปด้วย แล้วออกเดินทางสู่ป่าอาร์เดน  ซึ่งเจ้านครคนเก่ากับบริวารใช้ชีวิตอย่างเรียบง่ายและสงบอยู่ในนั้น   
     ขณะเดียวกัน ออร์ลันโดซึ่งได้รู้ว่าพี่ชายวางแผนจะกำจัดเขา ก็หนีเข้าไปในป่าอาร์เดน พร้อมกับคนรับใช้ผู้ซื่อสัตย์    เมื่ออยู่ในป่า  เขาเขียนโคลงกลอนรำพึงถึงรอสะลินด์และนำไปติดไว้ตามต้นไม้ในป่า   เมื่อรอสะลินด์ ในสภาพหนุ่มน้อยกานิมีด และเซเลีย ในสภาพสาวชาวบ้านเอลิเอนา มาพบกระดาษที่ติดตามต้นไม้ ก็รู้ว่าออร์ลันโดมาอยู่ในที่เดียวกัน    นางจึงทดสอบความรักของออร์ลันโดโดยแกล้งทำเป็นว่าสามารถ "รักษา" อาการหลงรักได้ โดยให้เขาปฏิบัติต่อกานิมีดราวกับเป็นรอสะลินด์เอง

[เทาชมพู]

  รอสะลินด์ในสภาพของหนุ่มน้อยกานิมีดยังคงเล่นเกมกับออร์ลันโด ขณะที่นางเริ่มรู้สึกยากขึ้นเรื่อยๆ ที่จะปกปิดความจริงและยังต้องทำตัวเป็นผู้ชาย
   ส่วนทางในเมือง  เจ้าเฟรเดอริคสงสัยที่ออร์ลันโดหายตัวไป   จึงบัญชาให้ออลิเวอร์ผู้พี่ชายออกตามหาเขา ขู่ว่าหากหาไม่พบ ออลิเวอร์จะถูกเนรเทศเช่นกัน
    ออลิเวอร์จำใจเดินทางเข้าไปในป่า  พบสิงโตจะเข้ามาทำร้าย แต่ออร์ลันโดเข้ามาช่วยชีวิตเอาไว้ทัน ทำให้ออลิเวอร์รู้สึกซาบซึ้ง   และกลับใจมาเมตตาปรานีน้องชาย
    เมื่อพี่ชายน้องชายกลับมาคืนดีกัน   ออร์ลันโดพาพี่ชายไปพบกานิมีดและเอลิเอนา  ออลิเวอร์เกิดรักเอลิเอนา  จึงขอแต่งงานด้วย   รอสะลินด์เห็นเป็นโอกาสดีจึงเผยตัวตนแท้จริงว่ากานิมีดคือนางเอง   ทำให้เขาตกใจและดีใจอย่างมาก จึงขอแต่งงานกับรอสะลินด์
     เจ้าเฟรเดอริคเตรียมทัพมาจะบุกป่าอาร์เดนเพื่อกำจัดพี่ชายและคนอื่นๆ   แต่ระหว่างทางได้พบนักพรตผู้หนึ่ง ซึ่งสามารถเทศนาให้กลับใจได้    เจ้าเฟรเดอริคเกิดความเลื่อมใสจึงสำนึกผิดที่เคยทำ
และตัดสินใจละทิ้งบัลลังก์   บวชเป็นนักพรต  มอบบัลลังก์กลับคืนให้พี่ชาย
      เรื่องราวจบลงด้วยการแต่งงานของหนุ่มสาวทุกคู่ในเรื่อง  ประกอบการเฉลิมฉลองอย่างยิ่งใหญ่

[เทาชมพู]

[SILA]

สะดุดตา,

         เรื่องนี้ ท่านเชก นำนามจากตำนานกรีกมาใช้ นั่นคือ Ganymede ตั้งเป็นนามแปลงของนางเอกจำแลงกาย

คห. ที่ 71 ในกระทู้ https://www.reurnthai.com/index.php?topic=3578.60

          เจ้าชายแกนิมีด Ganymede แห่งกรุงทรอย มีรูปวรลักษณ์หล่อสะท้านพสุธาทะลุนภากาศถึงสวรรค์
จนจอมเทพซูสหลงรัก ทั้งๆ ที่ปรกติมีแต่จะเจ้าชู้เทพกับเหล่าอิสตรี จอมเทพจึงแปลงองค์เป็นพญาปักษี
บินมาโฉบลักพาเจ้าชายขึ้นไปอยู่ด้วยบนสรวงสวรรค์

          รวมทั้ง the Arcadian Forest of Arden - Arcadia นามของเขตชนบทในกรีก ที่ร่มรื่นด้วยธรรมชาติ
ป่าเขาบริสุทธิ์ และนี่คือสถานแห่งบ้านพำนักของเทพ Hermes กับ Pan