คุยกันเรื่องวิลเลียม เชกสเปียร์

[SILA]

           ลองเป็นพวกต่อต้านท่านเชก จะกล่าวหาว่า ท่านเชกอาจรีบเร่งเขียนบทละคร, คงทำงานหลายงานซ้อนกันจนมึน
ทำให้มีหลุดและบางครั้งอาจมีตัน ตัวละครทำตามพล็อตเรื่องแบบง่าย,ตรงไปมา (เช่น - โอเทลโลหูเบาตลอด ไม่มีเฉลียว
จนหึงโหด,ขาดสติ ยังกับพลทหารอ่อนวุฒิ) ฯ ในขณะที่ปัจจุบันนี้,คนรุ่นหลังเขียนบทออกแบบให้ตัวละครลึกกลม, มีที่มาที่ไป
หากไม่เฉลยชัดๆ แต่ก็พอจะเห็นสมเหตุสมผลอธิบายการกระทำได้

[เทาชมพู]

  ลองเป็นพวกต่อต้านท่านเชก จะกล่าวหาว่า ท่านเชกอาจรีบเร่งเขียนบทละคร, คงทำงานหลายงานซ้อนกันจนมึน
ทำให้มีหลุดและบางครั้งอาจมีตัน

   ถ้ามีการหลุดการตัน  มันไม่น่าจะเป็นฉากแรกค่ะ   เพราะเพิ่งเริ่มลงมือเขียน   ถ้ามีหลุด ก็น่าจะเป็นกลางเรื่อง จากการที่คนแต่งลืมย้อนไปดูต้นเรื่อง  และถ้าตันคือใกล้ๆจบ  หาทางแลนดิ้งไม่ได้เลยจบมันดื้อๆตรงนั้น
   คงไม่มีใครสามารถหาหลักฐานมายันกันได้เต็ม 100% ว่าทำไมอันโตนิโยถึงเศร้าหมองตั้งแต่เปิดฉาก เพราะเจ้าตัวไม่เฉลย   ผลคือมองได้หลากหลายอย่างที่ยกตัวอย่างมา
 

[SILA]

           แบบต่อต้านก็จะว่าโน่นนี่นั่นไปเรื่อยๆ ครับ ว่าแต่ ในบทสุดท้าย ซึ่งเป็นตอนจบสุขนาฏกรรม
ของสามคู่รัก และการเฉลยความจริงเรื่องแหวนคำมั่นสัญญา จากนั้นจึงแยกย้ายกันเข้าเคหา
                                                                                               (They exit) จบ
           ท่านเชกน่าจะจบที่อันโตนิโยผู้เป็นชื่อเรื่อง "เวนิสวานิช" ย้อนอารมณ์ไปต้นเรื่อง เมื่อคู่รักพากัน
จากไปหมดเหลือแต่อันโตนิโยเพียงลำพัง นั่งรำพึงถึงตนเอง
           (ว่าอะไรก็แล้วแต่....สุดท้ายเหลือเพียงเราลำพัง, โชคดีเรายังมีชีวิตและทรัพย์สิน, อาจมีแวบแบบ
ว่า บัสสานิโยคงครองคู่อยู่ในโอวาทปอร์เชียตลอดไป)  
                                                                                                                 จบ

[เทาชมพู]

   ตอนอ่าน เวนิสวานิช ครั้งแรก เมื่อยังเรียนชั้นมัธยม ยังรู้สึกแปลกใจว่าทำไมอันโตนิโยไม่ยักได้เป็นพระเอก    คนที่ได้ครองคู่กับปอร์เชียกลับเป็นบัสสานิโยที่ไม่เห็นจะเด่นตรงไหนเลย     ตอนเปิดเรื่อง  อันโตนิโยถูกอินโทรว่าเป็นคนสำคัญสุด ทำท่าจะโดดเด่น  แต่ตอนท้ายกลับจบง่ายๆ แค่รอดคดี แล้วก็เฟดตัวเองออกจากเรื่องไป
    แต่ก็..เถอะ  อาจมีเหตุผลหลายอย่าง เช่นนักแสดงมีจำนวนมาก ต้องเฉลี่ยบทกันไปให้ทั่วถึง    ถ้าให้อันโตนิโยเป็นคนสมัครไปเลือกคู่ แต่ไม่มีสตางค์ ต้องไปขอกู้เงินจากไชล็อกโดยเอาเนื้อตัวเองเป็นประกัน    เรื่องก็ดำเนินไปได้จนจบ ไม่เห็นต้องมีบัสสานิโย   แต่นักแสดงก็จะตกงานไป 1 คน เลยทำไม่ได้   
   ถ้าเป็นเหตุผลนี้ก็ไม่ต้องตีความกันให้ยาก   มันเป็นเรื่องของการบริหารงานให้ลงตัว   บังเอิญกาลเวลาผ่านมาหลายร้อยปี  ไม่มีใครรู้เรื่องนี้แล้ว  เลยกลายเป็นการตีความกันลึกจนไม่รู้ว่าจะลึกอย่างไรดี

[SILA]

                 ต้นเรื่องราวต้นทางที่ท่านเชกนำมาแต่ง พ่อค้าเวนิส

https://www.rsc.org.uk/the-merchant-of-venice/about-the-play/dates-and-sources

           เรื่องหลักจากนิยายอิตาลีแต่งช่วงปี 1378 และ 1385 -  Il Pecorone (which means 'the big sheep'
or 'the simpleton') เหมือนกันราวร้อยละ 90 ต่างบ้างที่ เป็นความสัมพันธ์ระหว่างพ่ออุปถัมภ์กับบุตรบุญธรรม แต่
พล็อดหลักอื่นๆ เหมือนกัน - การกู้เงินเพื่อใช้ไปเสี่ยงพนันรักสาว จากยิวที่ต้องใช้หนี้ด้วยก้อนเนื้อ สาวเจ้าปลอมเป็น
ทนายช่วยให้ชนะคดีได้เหมือนกัน และการเรียกแหวนแทนค่าจ้าง
           มีที่ต่างตอนท้าย พ่ออุปถัมภ์จับคู่กับสาวน้อยที่ช่วยให้บุตรชนะพนันรัก

[SILA]

          ก่อนจะดูเหมือนย้ำทำ ส่งท้ายราวเรื่องระหว่างอันโตนิโยกับบัสสานิโย ทึ่ตอนนี้ ครับ

          จดหมายแจ้งข่าวร้าย,ลาตายของอันโตนิโย ถ้อยคำล้ำเลิศนักอ่านแล้วรู้สึกได้ถึงการเตือนใจ
ในบุญคุณความดี การเว้าวอน(ขอเห็นหน้าก่อนตาย) โดยเฉพาะตอนสุดท้ายเหมือนจะบอกว่าไม่มาก็ได้
แต่เชื่อว่าทุกคนอ่านแล้วต้องมาไม่เช่นนั้นจะรู้สึกว่าเป็นคนผิด,ไม่มีความรักตอบแทนเพื่อนที่แสนดีขนาดนี้

[SILA]

และ
          บทสนทนาเมื่อปอร์เชียถามถึงว่าอันโตนิโยคือสหายรักฤๅ บัสสานิโยบอกว่า เป็นสหายรักที่สุด ผู้ที่มีแต่ให้
(เหมือน)โรมันโบราณยกย่องเหนือชายทั้งปวงในอิตาลีปัจจุบันนี้

[เทาชมพู]

  คุณหมอทำการบ้านมาดีมาก    รออ่านต่อนะคะ ว่าผลสุดท้ายจะพิสูจน์ความรักที่อันโตนิโยและบัสสานิโยมีต่อกันและกัน ว่าจะสรุปได้อย่างไร

[SILA]

                เกิดเหตุอัศจรรย์ลั่นเลื่อนเขยื้อนพสุธา!!!! กลางกทม. ครับ ขณะนี้ยังมึนๆ อยู่
        คิดว่าจะจบลงตรงเท่านี้ เดี๋ยวจะเป็นย้ำคิด ย้ำทำ
        ตอนนี้ เห็นว่า อันโตนิโย รักเร้นโรแมนติค บัสสานิโย bromance โรมันโบราณ   

[เทาชมพู]

     ถ้าบางท่านสงสัยว่าโรมันโบราณเข้ามาเกี่ยวอะไรด้วยกับมิตรภาพของสองชายในเรื่องนี้  ถึงถูกนำมาอ้างถึง  ก็ขอเฉลยว่า ในสมัยโรมันโบราณ  สังคมเขายกย่องมิตรภาพระหว่างผู้ชายกันมาก  ถือว่าเป็นการบรรลุถึงอุดมคติของมนุษย์ทีเดียว  ประกอบความซื่อตรงจงรักภักดี และคำนึงถึงเพื่อนมากกว่าตัวเอง   
      ชาวโรมันถือกันว่าใครนับใครเป็นมิตรกันก็ถือว่าเป็นการยกย่องให้เกียรติ   เป็นการกระทำที่บริสุทธิ์ใจ ดีงามเต็มร้อย  คนที่ถือกันว่าเป็นเพื่อน ไม่ใช่แค่มีมิตรภาพ แต่ถือว่าเป็นพี่น้องร่วมสายโลหิต
      ถ้ายังนึกภาพไม่ออกก็ลองเทียบกับพี่น้องร่วมสาบานในสามก๊ก  เล่าปี่ กวนอู เตียวหุย หลังคำสาบานในสวนท้อก็แล้วกันค่ะ ว่าถือกันเป็นเรื่องศักดิ์สิทธิ์ขนาดไหน  โรมันก็ประมาณนั้นแหละ
      เพราะฉะนั้นบัสสานิโยจึงกล่าวชมเชยมิตรภาพที่อันโตนิโยมีต่อเขาว่าเหมือนมิตรภาพยุคโรมันโบราณ    คือเขายกย่องอันโตนิโยปานประหนึ่งเล่าปี่ยกย่องกวนอูและเตียวหุยนั่นเทียว

      ขอแยกซอยเลี้ยวไปทางจีนสักหน่อย
      วรรณกรรมจีนนอกจากสามก๊กที่ยกย่องคุณธรรมน้ำมิตรแล้ว  นิยายกำลังภายในก็มักจะมีตัวละครชายที่เป็นเพื่อนแท้ทำนองเดียวกับโรมัน   ปรากฏอยู่ในเรื่องโน้นบ้างเรื่องนี้บ้าง      พวกนี้ยกย่องกัน จริงใจกัน  ช่วยเหลือกันอย่างไม่เสียดายชีวิตตัวเอง  เช่นชอลิ้วเฮียงก็มีโอวทิฮวย  เล็กเซี่ยวหงส์มีฮวยมั่วเล้าและเทพกระบี่ ไซมึ้งชวยเซาะ

[SILA]

           จากประเด็นจดหมายจากพ่อค้าเวนิส - อันโตนิโยถึงสหายบัสสานิโยที่อ่านแล้วเป็นเรื่อง

           ขอหาเรื่องท่านเชกอีกเรื่องเดียว, ส่งท้าย ครับ

องก์สุดท้าย
                     ยามราตรีมีแสงจันทร์กระจ่างฟ้า พาให้มโนนึกถึงหนึ่งในคู่รักจากปกรณัมหลายคู่ ยามค่ำคืน
เช่นนี้มีกิจกรรมอะไร
                     แต่.... คู่รักที่ท่านเชกเลือกมา แต่ละคู่ ต่างจบไม่สวย จบด้วยความพลัดพราก จนถึงความตาย
ขัดกับบรรยากาศชื่นชมสมรักส่งท้ายสุขนาฏกรรม รู้สึกขัดใจนัก
              
           เจ้าชาย Troilus แห่งกรุงทรอยรักกับ  Cressida ต่อมานางถูกส่งเป็นเชลยแลกเปลี่ยนกับทัพกรีก  
ในบทละครของท่านเชกให้นางมีมิตรจิตต่อเจ้าชายกรีก เจ้าชายตรอยลัสอกหักตัดสินใจออกศึก

          Thisbe รักต้องห้ามข้ามกำแพงกับชายหนุ่ม  Pyramus จบลงด้วยการฆ่าตัวตายคล้ายเรื่องโรเมโอ กับ จูเลียต

          เจ้าหญิง Dido กับเจ้าชาย Aeneas - จบลงด้วยเจ้าหญิงฆ่าตัวตายเมื่อเจ้าชายทิ้งนางไป

          Medea กับ  Aeson(Jason) จบลงด้วยฝ่ายชายทิ้งไป นางใจร้ายฆ่าลูกตัวเอง

https://www.reurnthai.com/index.php?topic=3578.msg75597#msg75597
 

[SILA]

คู่อื่นๆ ที่ happy ending ก็มี ทำไม,ท่านเชก ไม่เลือก เช่น

           ราตรีนี้,   Psyche รอ Eros เทพบุตรแห่งความมืดมาเยือน

https://www.reurnthai.com/index.php?topic=3578.0

         Andromeda ได้พบเจ้าชาย Perseus ขี่ม้ามาช่วยชีวิตนางไว้ได้

https://www.reurnthai.com/index.php?topic=6182.msg140355#msg140355

         Persephone นึกถึงสวามี Hades เทพแห่งความตายอยู่ใต้โลกที่มืดมน รอเวลาคราเหมันต์จะได้กลับลงไปหา

[เทาชมพู]

การบ้านของคุณหมอ SILA ยากจริงๆ   ขอตอบโดยอ้างอิงหลักการ "เดาชั่น" ตามนี้
1   โจทย์ของเหตุการณ์ตอนนี้ คือ 1 ราตรี(เวลากลางคืน) 2 ความรักของหนุ่มสาว
ถ้ารักแต่ไม่เกี่ยวกับกลางคืน  เป็นเช้า สาย บ่าย เย็น ก็ใช้ไม่ได้

ในเทพปกรณัมของกรีก  เช็คลิสต์แล้วจะหาคู่รักคู่ไหนสมหวังได้ยากมาก  เท่าที่นึกออกคือคู่ของเพอร์ซุสกับอันโดรมีดา  แต่ไม่มีฉากรำพันรักตอนกลางคืน   พระเอกเจอนางเอกเมื่อนางถูกล่ามโซ่บนก้อนหินให้สัตว์ทะเลกิน หาฉากโรแมนติกไม่ได้เลย   นางเอกน่าจะดีใจที่รอดตาย มากกว่าจะคิดถึงพระเอก
ส่วนไซคีรอกามเทพผู้สามีมาเยือนตอนกลางคืนก็มึดตึ๊ดตื๋อ ไม่เห็นหน้าตากัน อารมณ์ตอนนั้นไม่ใช่รัก แต่เป็นกังวลว่าสามีเป็นอสูรหรือไม่
ส่วนเปอร์ซีโฟนี เทวีแห่งฤดูใบไม้ผลิก็น่าสงสัยว่าจะรักหรือกลัวเฮเดสเจ้าแห่งยมโลกกันแน่  ในเมื่อถูกฉุดคร่าเอาตัวไปอยู่ในนรก   ไม่ได้สมัครใจสักนิด    ตอนแม่ไปขอให้ขึ้นมาเยี่ยมแม่บนโลกได้ปีละ 6 เดือน  นางอาจจะดีใจมากกว่าเสียใจ  ไม่เสียดายเวลามึดสนิทในนรก
ดังนั้นคุณปู่ก็เลยเลือกคู่อื่นๆที่รักกันแรงกล้า  มีกลางคืนเป็นฉากเหตุการณ์ สอดคล้องกับลอเรนโซและเช็สสิการำพันรักหากันเพ่ื่อจะหนีไปอยู่ด้วยกัน  ส่วนตอนท้ายจบแบบเศร้าหรือไม่  ไม่เอามาบวกเข้าไปด้วย

[เทาชมพู]

 2   ขอพาทุกท่านย้อนรำลึกถึง เมื่อเชกสเปียร์ถึงแก่กรรม   กวีร่วมสมัยอีกคนหนึ่งชื่อ Ben Jonson ได้เขียนแสดงความอาลัยไว้  เป็นที่จดจำรำลึกกันในหมู่ผู้ศึกษางานของเชกสเปียร์ โดยเฉพาะบทที่จอนสันเขียนว่า เชกสเปียร์ เป็นผู้มีความรู้ “small Latin and less Greek.” คือแทบไม่รู้ภาษาคลาสสิก 2 ภาษาที่ถือกันว่านักปราชญ์ราชบัณฑิตในสมัยนั้นต้องรู้กัน  
     เบน จอนสันมีตำแหน่งเป็นกวีหลวง (Poet Laureate) ตัวเขาเองก็เรียนสูงถึงมหาวิทยาลัยเคมบริดจ์  ได้รับการยกย่องจากสมัยนั้นว่าเป็นระดับอัจฉริยะ    ถ้าเทียบกับคุณปู่ในสายตาของร่วมสมัย  นับว่าจอนสันใหญ่กว่ามาก  ในเม่ือเขาเป็นเพื่อนคุ้นเคยกันของเชกสเปียร์   ก็ต้องถือว่าเขารู้จริงว่าคุณปู่เชกของเรานั้น "ไม่รู้"
    ในเมื่อเชกสเปียร์รู้ภาษากรีกและละตินแบบงูๆปลาๆ  จะให้ท่านรู้ลึกถึงทุกคำ รู้จักเทวดาและตำนานทุกเรื่องในมหากาพย์อีเลียดและโอเดสซีที่กลายเป็นคัมภีร์ของบัณฑิตร่วมสมัยของท่านได้อย่างไร     เพราะฉะนั้น เชกสเปียร์ก็คงจะรู้จักเรื่องราวของบรรดาเทพกรีกและโรมันแบบผิวเผิน   เท่าที่มีการแปลเป็นภาษาอังกฤษให้ชาวบ้านได้อ่านกัน   พอเขียนบทละครตอนนี้  ท่านก็เลยใส่ความรู้ของท่านเท่าที่จะมีได้ลงไปในนั้น   ไม่ได้คิดลึกอะไร

[SILA]

เพิ่มเติมนิดหน่อย ครับ

          Psyche ภิรมย์รักยามราตรีกับ Eros แม้ว่า ไม่เห็นตัวแต่ก็นานพอจะเกิดความรักในที่สุดที่มั่นใจว่าไม่ใช่ มนต์รักอสูร

          คืนนั้นจับตอนหลังเหตุร้าย, Andromeda สุดแสนปีติสองต่อ ทั้งเหมือนเกิดใหม่แล้วยังได้พบคู่สร้างคู่สม

          Persephone แม้ไม่เต็มใจแต่แรก แต่ในที่สุดอยู่ๆ ไปก็รักกัน เมื่อจากกันนานมีอาลัย ครับ

          Persephone ยังถูกกล่าวถึงร่วมกับสวามี Hades เทพแห่งความตายเมื่อ Orpheus นักดนตรีนักร้องท่องยมโลกเพื่อตามหา
คนรัก Eurydice ที่เสียชีวิตจากถูกงูกัด เมื่อพบกับเทพและเทวีแล้วเขาได้ขับขานบทเพลงโศกซึ้งถึงการสูญเสียคนรักจนเทพไท้ให้
โอกาสเขาพาคนรักกลับคืนสู่โลก โดยมีข้อแม้ ห้ามหันมามองนางจนกว่าจะพ้นเขตยมโลก
          เรื่องจบลงด้วยความเศร้าแบบกรีกๆ เมื่อ Orpheus ลืมคำเพราะความดีใจหันไปมองนางเมื่อตนเองก้าวข้ามเขตรอยต่อแล้ว
แต่นางยังไม่ ร่างนางจึงลับหายกลับไปใต้โลก