เรืองเล่าคนเก่าแก่

[CrazyHOrse]

ลองไปค้น “เจ๊กบ้านนอก” ตามลายแทงที่อ.เทาชมพูให้ไว้ เจอดีเข้าแล้วครับ

https://www.mebmarket.com/index.php?action=BookDetails&book_id=25276&page_no=1

คำโปรยเปิดมาประโยคแรกเลย “ลูกจีนบนเกาะไหหลำคู่หนึ่ง...“

คุณยายกิมหลั่นท่านนี้เป็นจีนไหหลำสิครับ

[ภศุสรร อมร]

ถูกต้องครับ ขอสันนิษฐานในเวลานี้ที่มีน้ำหนักมาที่สุดก็คือคำว่า หลั่น นี้มาจากไฮหลำ

[เทาชมพู]

เป็นอันว่ายุติ   กิมหลั่น เป็นไหหลำ
ย้อนกลับมายังคุณแม่คุณเทียดอีกครั้ง 
บางทีท่านอาจเป็นสาวไทยแท้ ที่แต่งงานกับหนุ่มจีนไหหลำในไทย
ป.ล.  ดิฉันสับสนกับคำเรียกญาติผู้ใหญ่ของคุณภศุสรรมาก   ย้อนกลับไปอ่าน คุณเรียกคุณแม่ของคุณเทียดว่าคุณเทียด   ดิฉันอ่านๆไปก็เลยไม่รู้ว่าคุณเทียดที่คุณเล่าต่อมาเป็นคุณเทียดตัวจริงหรือคุณแม่คุณเทียดกันแน่
เราไม่มีคำใช้เรียกแม่ของเทียดก็จริง  แต่เรียกว่า "ยาย" หรือ" ย่า" ของทวด ก็น่าจะทำให้ชัดเจนมากกว่าค่ะ
ขอถามอีกที ว่าคุณบุญรอดคือคุณแม่คุณเทียดหรือตัวคุณเทียดกันแน่
แล้วคุณหลั่นเป็นใคร คุณเทียดคุณหรือคะ

[เพ็ญชมพู]

กิมหลั่น 金蘭 อาจเป็นชื่อคนไหหลำ แต่ หลั่น (อีสาน-เป็นชั้น) น่าเป็นชื่อไทยโดยเฉพาะคนถิ่นอีสาน

ข้อสังเกต ชื่อคนจีนส่วนมากมักมี ๒ พยางค์ ดังตัวอย่างใน เว็บมูลนิธิสว่างวิชชาธรรมสถาน ปากช่อง (แถวที่ ๐๙ มีชื่อ 符金蘭 กิมหลั่น แซ่ภู่ แซ่นี้บางแห่งเขียนว่า แซ่ผู่ เป็นแซ่เฉพาะของคนไหหลำ) ส่วนคนไทยพื้นบ้านมักมีชื่อพยางค์เดียว

[ภศุสรร อมร]

เป็นอันว่ายุติ   กิมหลั่น เป็นไหหลำ
ย้อนกลับมายังคุณแม่คุณเทียดอีกครั้ง  
บางทีท่านอาจเป็นสาวไทยแท้ ที่แต่งงานกับหนุ่มจีนไหหลำในไทย
ป.ล.  ดิฉันสับสนกับคำเรียกญาติผู้ใหญ่ของคุณภศุสรรมาก   ย้อนกลับไปอ่าน คุณเรียกคุณแม่ของคุณเทียดว่าคุณเทียด   ดิฉันอ่านๆไปก็เลยไม่รู้ว่าคุณเทียดที่คุณเล่าต่อมาเป็นคุณเทียดตัวจริงหรือคุณแม่คุณเทียดกันแน่
เราไม่มีคำใช้เรียกแม่ของเทียดก็จริง  แต่เรียกว่า "ยาย" หรือ" ย่า" ของทวด ก็น่าจะทำให้ชัดเจนมากกว่าค่ะ
ขอถามอีกที ว่าคุณบุญรอดคือคุณแม่คุณเทียดหรือตัวคุณเทียดกันแน่
แล้วคุณหลั่นเป็นใคร คุณเทียดคุณหรือคะ

คุณบุญรอดนั้นมีศักดิ์เป็นแม่ของคุณเทียดผมครับ เป็นทวดของคุณยาย
นางหลั่นทีว่าเป็นลูกสาวของนางบุญรอดอีกทีนึง เป็นคุณเทียดของกระผม หวังว่าอธิบายยังนี้คงจะกระจ่างขึ้น ผมเองก็นึกไม่ถึงว่าควรจะเรียงคำเรียกญาติอย่างนี้เช่นไรเหมือนกัน ขอบคุณคุณเทาชมพูชี้แนะ
ผมเองคิดว่าน่ายุติแล้วเหมือนกัน ตามที่เคยพูดไป เทียดบุญรอดได้สามีเป็นจีน แต่ก็ไม่ทราบว่าเป็นจีนอะไร ลูกสาวคือคุณเทียดหลั่นได้สามีเป็นจีนไฮหลำ
รุ่นลูกหลานนับจากนั้นก็ล้วนแต่งงานกับจีนไฮหลำทั้งสิ้น จึงเป็นไปได้ว่าน่าจะมีการแต่งกับไฮหลำมาตั้งแต่รุ่นเทียดบุญรอด
ตรงที่คุณเทาชมพูดว่าเทียดบุญรอดนั้นน่าจะเป็นหญิงไทยแท้แต่งกับจีน ก็เป็นข้อหนึ่งที่ผมคิดมาแต่แรก แต่ความเป็นไปได้ที่หญิงไทยที่แต่งกับจีนจะมาทำผมแบบจีน นั่งเก้าอี้แบบจีน ผมเองไม่ทราบว่ามีเท่าไหร่ ชั่งด้วยตรรกะดูแล้วคงพอเป็นไปได้ แต่ที่เท่าเคยเห็นมา หญิงไทยในสมัยนั้นที่แต่งกับจีน ส่วนมากก็จะคงความเป็นไทยไว้ ตัดผมสั้นแบบเดิม ซึ่งตรงนี้จะอธิบายอย่างไร คงต้องอาศัยความวิเคราะห์ต่อไป

[ภศุสรร อมร]

เมื่อครู่นี้กดรูปแบบการโพสต์ผิดไป ต้องขอดภัยครับ เอาเป็นว่าคำตอบอยู่ใน paragraph ด้านล่าง

[เทาชมพู]

เอ่ยชื่อจะได้ไม่สับสนนะคะ
1  คุณบุญรอดเป็นคนไทย  พ่อ-แม่เป็นไทย  จึงมีชื่อไทยว่าบุญรอด นามสกุลเป็นไทย
2  แต่งงานกับคนจีนไหหลำ   จึงรับธรรมเนียมบางอย่างของคนจีนมาบ้าง   เช่นนั่งเก้าอี้ สวมรองเท้าแบบจีน ไว้ผมมวยแบบจีน
3  มีธิดาชื่อหลั่น เป็นชื่อจีนไหหลำ (บิดาตั้งให้)

ดิฉันพยายามทำให้รูปของท่านดูชัดขึ้นเพื่อดูโครงหน้าท่าน   สาวๆคุณบุญรอดน่าจะสวยมากทีเดียว ตาโตลึก จมูกโด่งเป็นสัน  ถ้ามีเชื้อจีนอยู่บ้างก็น่าจะเป็นจีนไหหลำ
ถ้าเดาไกลสุดกู่คือเชื้อมอญ พวกนี้หน้าคม ผิวคล้ำไม่ขาวอย่างจีน ผู้หญิงไว้ผมมวยต่ำ   สมัยต้นรัตนโกสินทร์  คนจีนได้ภรรยาเป็นสาวไทยเชื้อสายมอญกันมาก   พวกคนไทยเชื้อสายมอญถ้าตั้งนามสกุลก็เป็นนามสกุลไทย  ชื่อมอญบางชื่อปรับเป็นไทยได้ง่าย เช่นทอมา = ทองมา

[เทาชมพู]

ลองเทียบโครงหน้าคุณบุญรอดกับสตรีไทยที่ในยุคเดียวกัน  ในรูปคือท่านผู้หญิงพัน ภรรยาสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค)
จะเห็นว่าโครงหน้าท่านทั้งสองต่างกันมาก  ท่านผู้หญิงพันมาจากสกุลบุนนาคเช่นเดียวกับสามี   ไม่มีเชื้อสายจีน

[ภศุสรร อมร]

ขอบพระคุณครับ ข้อสันนิษฐานเรื่องเชื้อสายมอญของคุณเทาชมพูนั้นผมว่าไม่ได้เป็นเรื่องห่างไกลอย่างทีคิด ภูมิลำเนาเดิมของคุณบุญรอดอยู่ไม่ห่างไกลจากชุมชนมอญเท่าไหร่นัก กล่าวคือ บ้านเลียบคลองมอญ เขตลาดกระบังเป็นชุมชนมอญโบราณ ชาวบ้านเป็นมอญอพยบจากพระประแดง ซึ่งมีอาณาเขตติดต่อกับเขตหนองจอก ภูมิลำเนาเดิมของคุณบุญรอด

อ้างอิง: https://wikicommunity.sac.or.th/community/444

[เพ็ญชมพู]

ดิฉันพยายามทำให้รูปของท่านดูชัดขึ้นเพื่อดูโครงหน้าท่าน   สาวๆคุณบุญรอดน่าจะสวยมากทีเดียว ตาโตลึก จมูกโด่งเป็นสัน

ทำให้ชัดขึ้นอีกระดับหนึ่ง

[ภศุสรร อมร]

ขอบพระคุณครับ ชัดเจนขึ้นมากจริงจริง

[เทาชมพู]

ทำให้ชัดขึ้นอีกระดับหนึ่ง

คุณเพ็ญชมพู หรือคุณม้า วาน AI  ให้วาดรูปท่านได้ไหมคะ

[ภศุสรร อมร]

ขอบพระคุณทุกท่าน ผมคิดว่าถ้าเทียดบุญรอดท่านรับรู้ ท่านคงแปลกใจมิใช้น้อยที่คนในอนาคตจะสามารถมองและดัดแปลงรูปของท่านในเวลาไหนก็ได้ที่ไหนก็ได้ ด้วนเครื่องไม้เครื่องมือที่พิลึกพิลั่นสุดจะพรรณา ไฉนเลยที่เทียดบุณรอดท่านจะรู้ได้ว่าอนาคตจะเป็นเช่นนี้

ผมขออนุญาตเล่าเรื่องของลูกหลานท่านให้ทุกท่านได้ฟังอีกสักหนึ่งเรื่อง

เทียดบุญรอดท่านมีหลานยายคนหนึ่งซื่อนายหนั่ม เป็นลูกชายนางหลั่น น้องชายแท้แท้ของทวดผม
นายหนั่มเป็นลูกชายคนโตในครอบครัว ถูกบิดาซึ่งเป็นคนจีนส่งตัวไปเรียนหนังสือที่เมืองไฮหลำ ประเทศจีนตั้งแต่เพิ่งเข้าวัยรุ่น
ในสมัยนั้นเป็นธรรมเนียมที่ทราบและปฎิบัติกันอย่างแพร่หลายกันในครอบครัวคนจีนในสยามว่าจะต้องส่งบุตรชายสักคนหนึ่งไปเล่าเรียนสรรพวิชาที่เมืองจีน
อันเป็นภูมิลำเนาเดิมของบรรพชนตน เพื่อที่จะรู้ภาษาและขนบ สืบสานเชื้อสายเลือดมังกรนี้ต่อไป นายหนั่มถูกส่งตัวไปเมืองจีนไม่นาน ประเทศจีนก็เข้าสู่กลียุค
มีสงครามกลางเมืองและการปฎิวัดคอมมิวนิสต์เกิดขึ้น ประเทศจีนปิดประเทศอย่างไม่มีกำหนด คนในห้ามออก คนนอกห้ามเข้า หากฝ่าฝืนกฎนี้จักมีโทษถึงชีวิต อนิจจาที่นายหนั่มติดแหงกอยู่ในสถานที่เช่นนั้น จึงต้องประสบเคราะห์พลัดบ้านพลัดเมือง กลายเป็นวิหคพลัดถิ่นแบบย้อนศร ทั้งที่ตนเองเป็นคนไทย เกิดก็ที่แผ่นดินไทยนี้ นานหนั่มไม่สามารถกลับบ้านเกิดเมืองนอนตนใด้ แม้ใจโหยหา ทำได้เพียงเขียนจดหมายถึงพ่อแม่ พี่น้องและยายกลับบ้านมา ซึ่งก็เขียนด้วยอักษรไทยตัวบรรจงไม่ผิดเพี้ยน ถึงแม้จะไม่ได้กลับบ้านนานหลายปี นายหนั่มยังมิลืมภาษาตน ต่อมานายหนั่มได้ภรรยาชาวจีนที่นั้น พร้อมด้วยบุตรหลาน ครอบครัวกระผมเองเห็นว่าเมืองจีนสมัยก่อนนี้แร้นแค้น จึงส่งเงินให้มิได้ขาด ตราบจนท่านสิ้นชีวิต เมื่อประมาณยี่สิบกว่าปีก่อน น่าสลตที่ตราบจนวินาทีชีวาวาย นายหนั่มก็มิได้มีโอกาสกลับมายังแผ่นดินเกิดตน ชะตากรรมเช่นนี้ ผมระลึกถึงเมื่อได อดคิดถึงหญิงริมทองในกนกลายโบตั๋นไม่ได้ คล้ายกันนัก

[ภศุสรร อมร]

รูปถ่ายบรรพชนทางฝ่ายพ่อของกระผม ตามสำเนียงจีนกลางชื่อ นาย อู๋หยู่ซัน 吳雨三  เป็นลูกพี่ลูกน้องกับคุณเทียด แต่ไม่ใช่เทียดผมโดยตรง ท่านเป็นบันทิตอยู่ซัวเถาในสมัยปลายรัชวงชิง เดิมทีฐานะยากจน ชาติตระกูลเป็นบุตรคนขายโคมไฟ อาศัยเรียนหนังสือเองจนแตกฉาน เคยเป็นผอโรงเรียน และทำงานสอนหนังสืออยู่หลายปี ท่านชำนาญเรืองวาดรูปและเขียนพู่กันมาก รัฐบาลเมืองจีนถึงกับต้องอนุรักษ์ไว้ ท่านยังเคยมาไทยมีส่วนร่วมในการก่อตั้งโรงเรียนจีนในเยาวราชในสมัย ร.7

[ภศุสรร อมร]

ผลงานของท่าน