๑.พระขุนนางจีนเจ้าภาษี เป็นใคร เป็นพระหรือว่าขุนนาง
หนังสือรักในราชสำนักรัชกาลที่ ๕ ของคุณพลาดิศัย สิทธิธัญกิจ น่าจะมีการพิมพ์ผิดพลาดหลายแห่ง ข้อความใน ๒ หน้าแรกที่คุณวีรชัยยกมาอยู่ในจดหมายเหตุพระราชกิจรายวัน ประจำวันที่ ๔๕๐๐ ตรงกับ อาทิตย์ที่ ๑๓ มีนาคม ๒๔๒๓ ขึ้น ๑๔ ค่ำ เดือน ๔ ปีมะโรง โทศก จุลศักราช ๑๒๔๒ ในจดหมายเหตุนี้มีว่า
"เวลาบ่าย ๕ โมง เสด็จออกประทับพระเมรุด้านตะวันออก พระญวน พระจีน
และขุนนางจีนเจ้าภาษีตั้งเครื่องพระญวนพระจีนสวดกงเต๊ก"
คำว่า "พระ" ในหนังสือของคุณพลาดิศัย ที่ถูกต้องคือ "และ"
ระบบเจ้าภาษีเริ่มในรัชกาลที่ ๓ ส่วนมากก็จะเป็นคนจีนที่ประมูลได้ เมื่อได้เป็นเจ้าภาษีแล้วก็จะได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็นขุนนาง
พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าฯ ทรงทำธุรกิจค้าขายกับจีนมาตั้งแต่ยังเป็นพระเจ้าลูกยาเธอกรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ เมื่อขึ้นครองราชย์ จึงหาวิธีเพิ่มพูนทรัพย์สินในท้องพระคลังด้วยการหาคนมาช่วยเก็บภาษี เรียกว่าระบบเจ้าภาษี มีการเปิดประมูลให้ผู้ที่ยื่นประมูลได้สูงสุดเป็นเจ้าภาษีในสินค้าผลผลิตประเภทต่างๆ เช่นพืชสวน พืชไร่ รังนก สุรา ฯลฯ เงินเหลือจากที่ต้องส่งให้ราชการเท่าไหร่ก็เข้ากระเป๋าเจ้าตัว เถ้าแก่และขุนนางใหญ่น้อยจึงผันตัวเองมาเป็นเจ้าภาษี รวยขึ้นก็มาก และที่เจ๊งไปเพราะเก็บไม่ได้ตามเป้าหมายก็มีไม่น้อย ส่วนราชการไม่เจ็บตัวเพราะยังไงก็มีข้อกำหนดว่าเจ้าภาษีต้องจ่ายเข้าท้องพระคลังตามราคาประมูลอยู่แล้ว ทำให้ท้องพระคลังเริ่มอู้ฟู่ขึ้นมากในรัชกาลที่สาม ด้วยระบบเจ้าภาษี ซึ่งก็คือสัมปทานแบบหนึ่งนั่นเอง
ยังมีที่ผิดอีกหลายแห่ง สามารถตรวจสอบได้ที่ลิงก์นี้
http://www.golftime.co.th/3658