โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๑๑

จาก ตู้หนังสือเรือนไทย

การปรับปรุง เมื่อ 13:49, 20 กรกฎาคม 2552 โดย CrazyHOrse (พูดคุย | เรื่องที่เขียน)
(ต่าง) ←รุ่นก่อนหน้า | รุ่นปัจจุบัน (ต่าง) | รุ่นถัดไป→ (ต่าง)
ข้ามไปที่: นำทาง, สืบค้น

สารบาญ | หน้าก่อนนี้ | หน้าถัดไป

เนื้อหา

นางสีดาลุยเพลิงถวายสัตย์ต่อพระราม

แผ่นที่ ๔๔๓ – พระเจ้าราชวรวงษเธอพระองค์เจ้าบุตรี

๓๐๙๕ แม้นจิตรข้าหน่ายไท้ทรงศักดิ์
ไปรักใคร่ทศภักตร์ชาติช้า
ฤๅชายอื่นจากจักกฤษณณ์ราช ก็ดี
จงพระเพลิงผลาญข้ามอดสิ้นสูญชนม์ ฯ
๓๐๙๖ แม้ซื่อสัตย์ต่อเบื้องบาทา
สมเดจพระภรรดาธิราชเจ้า
อย่าร้อนอย่ารนราคีหม่น หมองแฮ
เสี่ยงสัตย์เสรจเสดจเข้ายาตรเยื้องลุยไฟ ฯ
๓๐๙๗ อำนาจสุจริตทั้งบุญญา นุภาพเฮย
เกิดสุวรรณประทุมารับไว้
ตรงจรดพระบาทาทุกย่าง
นางเสดจบทจรได้ห่อนพ้องอัคนี ฯ
๓๐๙๘ เทเวศรทุกทิศเอื้ออวยศรี สวัสดิ์เอย ฯ
ผสารศับทดุริยดนตรีแซ่ซ้อง
โปรยทิพยกุสุมาลีกลาดเกลื่อน
กลิ่นกระหลบเลวงห้องแหล่งหล้าตลอดสรวง ฯ
๓๐๙๙ ขุนกระบินทรใหญ่น้อยพรั่งเพรียงภักตร์
แสนส่ำมาตยายักษพฤบพร้อม
สรเสริญสัตยองค์อรรคนาเรศ
ต่างประณตนบน้อมนอบเกล้ากราบสลอน ฯ
๓๑๐๐ เซงสังข์อมเรศเชื้อเชิญสี ดาเอย
นางเสดจจาอัคคีลาศเข้า
ตรงน่าพลับพลาตรีมุขมาศ
กราบพระภัสดาเจ้าอีกไท้โกสีย์ ฯ
๓๑๐๑ จักรพงษทรงพินิจแก้วเกษอนงค์
เพลิงบ่พานพ้ององค์ผ่องแผ้ว
สรบสมพระประสงค์โสรมนัศ ยิ่งแฮ
หมดมุฑิลสอดแคล้วสุดสิ้นสงไสย ฯ
             

แผ่นที่ ๔๔๔ – พระเจ้าราชวรวงษเธอพระองค์เจ้าบุตรี

๓๑๐๒ ครไลจากแท่นคล้ายคลามา
กุมหัดถ์พระชายายาตรเยื้อง
สถติยร่วมรัตนราชาอาศนเอี่ยม องค์เอย
งามเงื่อนสุริยจันทรเปลื้องเมฆแผ้วจรัสหาว ฯ
๓๑๐๓ ปวงนางขัตติราชทั้งสาวสนม
กบินทรราชมาตโยดมใหญ่น้อย
เสนาสุรทุกกรมอเนกแน่น
ต่างชุลีกล่าวถ้อยพร่ำพร้องสรเสริญ ฯ
๓๑๐๔ บัดท้าวตรีเนตรให้เทวัญ อับศรเอย
ถวายหัดถ์รบำบันครึกครื้น
ทวยเทพยกระเษมสันตแสนสนุกนิ์
เลิกเล่นอมรอื้นโอษฐเอื้อนลาไคล ฯ
๓๑๐๕ เอกองค์วรนาฎแก้วกัลยา
กราบบาททูลพระสวามิศเจ้า
ข้าบาทผิดโทษานุโทษใหญ่ ยิ่งแฮ
ขอพระจงโปรดเกล้างดน้องอย่าถือ ฯ
๓๑๐๖ อ้าสายสมรแม่แม้นชีวัน พี่เอย
เรียมบ่ถือผิดขวัญเนตรน้อง
เหตุเกิดเพราะกรรมบันดานประจวบ
สู้ศึกสบสารทพ้องพ่างม้วยหลายครา ฯ
๓๑๐๗ ทรงสดับสมเด็จไท้ธเรศตรี แถลงเอย
ดำรัสสรเสริญศรีอนุชน้อง
ขนิฐสนองพระเสาวนีนาฎชื่น ชมแฮ
สองพระโสรมนัสพร้องพิศณุท้าวบันเทิงสมร ฯ
๓๑๐๘ กฤษณทรงประสาทให้กรุงลง กาเอย
ให้พิเภกดำรงคสืบเชื้อ
เฉลิมจัตุรภักตรพงษเปนปิ่น อสูรแฮ
ผดุงราษฎรประกอบเกื้อกิจบ้านการเมือง ฯ
             

แผ่นที่ ๔๔๕ – หลวงภาษีวิเศศ

๓๑๐๙ พระยาพิเภกได้สดับสาร
กฤษณุราชวโรงการโปรดเกล้า
ทรงยศมิ่งเมืองมารหมดมอบ ตนนา
แสนกระเษมสร่างเศร้าสดุดิน้อมทูลสนอง ฯ
๓๑๑๐ ขอเดชธเรศไท้ทวิดิ์วงษ
ซึ่งพระราชประสงค์เศกเข้า
สืบสวัสดิ์ฃัติยพงษพรหมเมศ
ฃอพระคุณท่วมหล้าเลิศล้ำแดนไตร ฯ
๓๑๑๑ ข้าบาทอำนาจน้อยนฤฤทธิ์
สมเด็จพระจักรกฤษณกลับแกล้ว
เกลือกพวกอสุรมฤษสยาสัตย
จักอุอาจกาจแกล้วกลับรื้อรำบาน ฯ
๓๑๑๒ จักฃายเรณุรัชเบื้องบทมาลย์
ฃอพระเดชาวตารต่อตังง
ขจัตอุปัทวไภยพาลผรุษอยาบ คายเฮย
ด้วยพระเกรียติกางกั้งเกษฃ้าฃาดเข็ญ ฯ
๓๑๑๓ หริวงษทรงสดับสินคำอสูร ตรัสแฮ
ว่าพิเภกกราบทูลถูกต้อง
สมบัติย่อมเปนมูลมหายุทธ เหตุเฮย
ทรงพยักพระภักตร์พร้องเพริดพริ้มพลางสรวล ฯ
๓๑๑๔ พิเภกสบช่องแล้วทูลลา
จากสุวรรณพลับพลาที่เฝ้า
พาแสนสุรเสนานิวัตินิเวศน์ เวียงเอย
โดยสุภาพกราบเท้าลุท้องพระโรงเสถียร ฯ
๓๑๑๕ ขึ้นสถิตยเหนือแท่นทองมณเฑียร
หมู่พระญาตมาตยเดียรดาษน้อม
เบาบางกว่าตาเตียนตายหมาด ไปฤๅ
ที่อยู่ก็แก่ง้อมหง่อมเถ้าทุรพล ฯ
             

แผ่นที่ ๔๔๖ – หลวงภาษีวิเศศ

๓๑๑๖ เสียดายพระญาติเชื้อชาญสมร
เสียพยุหแสนยากรแกว่นแกล้ว
เสียหมดคชอัศดรเรืองเดช
เสียพระชนม์พระเชษฐแล้วอนาถท้อใจถวิล ฯ
๓๑๑๗ ลงกาในก่อนโพ้นไพบูลย์
เมื่อบญาติมาตยาสูรสืบเชื้อ
พรหมธิราชภายูรจากจักร วาฬแฮ
มาสู่ลงกาเมื้อมอดสิ้นสงสาร ฯ
๓๑๑๘ เพราะเชษฐอาสัตยให้ไภยถึง
พาญาติมิตรคิดตบึงบุ่มบ้า
ตายในหว่างศึกรึงรุมร่วม ร้ายเฮย
เชิดชั่วไปกราบหล้าแหลกสิ้นฤๅสูญ ฯ
๓๑๑๙ คิดพลางทางตรัสถ้อยบัณทูล
แด่พระวงษตระกูลกล่าวเกลี้ยง
เปิดทรัพยจับแจกปูนบำเหน็จ ทั่วนา
ที่พิการแก่เลี้ยงลูบเล้าเอาใจ ฯ
๓๑๒๐ ปราใสสุนทรเหล่าท้าวพระยา
ตั้งแต่งตามคุณานุยศย้อม
ละโลภโอบโอพาชิตชอบ
ประสาศน์สาสน์หว่านล้อมหล่อเลี้ยงโดยธรรม์ ฯ
๓๑๒๑ ตรัสถามความไพร่ฟ้าสากล
ไพร่ราบหลาบศึกซนซ่อนเร้น
มูลนายติดตามปรนปรือปลาบ มานา
ส่วยสัดพิพัฒเว้นว่างใช้การเกณฑ์ ฯ
๓๑๒๒ หมู่มหันตโทษไว้ชีวัน
ผ้าผ่อนอาหารปันอิ่มท้อง
โทษโทโทษตรีผันภาคโทษ ไปแฮ
ความเทลาะวิวาทร้องเล็กน้อยประนอมเสียง ฯ
             

แผ่นที่ ๔๔๗ – หลวงภาษีวิเศศ

๓๑๒๓ ประภาษราชกิจถ้วนทุกกรม
โดยฃัติยสมาคมสืบเค้า
ท่ามกลางมาตโยดมเดียรดาษ
พระราชปรารภเร้าเรื่องม้วยรายเมรุ ฯ
๓๑๒๔ เปาวนาสูรท่านผู้เจริญสวัสดิ์
จงจัตการเมรุรัตนยอดห้า
โดยยศศุภจักรพรรดิผดุงทวีป
เกณฑ์ทั่วงจงทุกหน้าถี่ถ้วนรดมทำ ฯ
๓๑๒๕ เปาวนาสูรราพก้มเกษา
รับสั่งองค์อสุราราชไท้
ออกจากพระโรงมายังที่ พักแฮ
หมายสั่งกรมวังให้ทราบสิ้นตามกระแส ฯ
๓๑๒๖ กรมวังหมายสั่งข้าราชการ
ถ้วนทั่วทุกพนักงานใหญ่น้อย
พลเรือนฝ่ายกรมทหารหัวหมื่น พันแฮ
หมายกระจัตชัดถ้อยถี่ถ้วนทุกกรม ฯ
๓๑๒๗ กรมการเกณฑ์ส่งไม้แผงเสา
กรมช่างถากใสเกลากล่อมเกลี้ยง
กรมเมืองทุบปราบเหลาผูกจัก สารแฮ
กรมวิเสศจ่ายเลี้ยงฬ่อน้ำใจงาน ฯ
๓๑๒๘ แม่กองกะที่ต้งงตามขบวน
ตัวอย่างวางกระสวนสอบชั้น
ตำรวจสี่หมวดมวนนายละ มุขเฮย
มุขฝ่ายตะวันตกนั้นใหญ่ว้ายนายการ ฯ
๓๑๒๙ ใหญ่ขวาตราตรวจด้านอุดร
องครักษในขวาตอนทิศใต้
ประกวจประชันกรการเร่ง รัดแฮ
ตะวันออกในซ้ายได้ว่าด้านโดยเกณฑ์ ฯ
             
เครื่องมือส่วนตัว