à¸à¸²à¸žà¸¢à¹Œà¸«à¹ˆà¸à¹‚คลงขà¸à¸‡à¸žà¸£à¸°à¸¨à¸£à¸µà¸¡à¹‚หสถ
จาก ตู้หนังสือเรือนไทย
การปรับปรุง เมื่อ 13:49, 7 พฤศจิกายน 2553 โดย ลุงไà¸à¹ˆ (พูดคุย | เรื่องที่เขียน)
ข้อมูลเบื้องต้น
คำนำ
กาพย์ห่อโคลงที่พิมพ์ในสมุดเล่มนี้ ต้นฉะบับเป็นสมุดดำเขียนเส้นรง มีจดไว้ข้างท้ายว่า "พระศรีมโหสถแต่งกาพย์ห่อโคลง" กล่าวกันว่าพระศรีมโหสถเป็นข้าราชการครั้งแผ่นดินพระนารายณ์กรุงเก่า มีเกียรติว่าเป็นกวีลือชื่อคน ๑ ในครั้งโน้น และว่าได้แต่งกาพย์กลอนที่ยังปรากฎอยู่จนบัดนี้ ๓ เรื่อง คือโคลงอักษรสามเรื่อง ๑ โคลงเฉลิมพระเกียรติพระนารายณ์เรื่อง ๑ กาพย์ห่อโคลงเรื่อง ๑ ได้พิมพ์ในหนังสอวชิรญาณแล้วทั้งนั้น แต่พิมพ์มาเกือบ ๔๐ ปีแล้ว โคลงเฉลิมพระเกียรติพระนารายณ์นั้น ราชบัณฑิตยสภาได้จัดถวายพระเจ้าบรมวงศเธอ กรมหลวงทิพยรัตนกิริฏกุลินี ทรงพิมพ์ประทานผู้ถวายรดน้ำในวันขึ้นปีใหม่ พ.ศ. ๒๔๖๘ อีกครั้ง ๑ แล้ว จึงจัดกาพย์ห่อโคลงถวายทรงพิมพ์ประทานในวันปีใหม่ พศ. ๒๔๗๕ เพื่อให้เข้าชุดกัน
ราชบัณฑิยสภา
วันที่ ๒๒ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๗๔
กาพย์ห่อโคลง
ร่าย | |||
๏ ศรีสิทธิจิตรสกนธ | พิมลพิมตประนตประนม | ||
บังคมคัลอัญชวลี | ตรีนรเทพผู้ห้าวท้าวผู้หาญ | ||
เรืองฤทธิชาญไชยเดช | อันวิเศศวิศาล | ||
ถ้วนสบสถานตระศักดิ์ | จงบริรักษช่วยชี้ | ||
ทิศที่ทงใด | ผี้ง่ายไสจงได้เหน | ||
ขอเปนที่กางที่กั้น | กลฉัตรตั้งร่มรมยเกษี | ||
ศัลยแสนทวีหมื่นไหม้ | จากอยุธยาไทย | ||
ที่พึ่งพูลเกษม | |||
๑๏ หญิงชายหลายส่ำซ้อง | มามี่ก้องถ้องแถวทาง | ||
ฝูงบ่าวสาวสำอาง | รางชางแกล้งแต่งดูงาม ฯ | ||
๏ หญิงชายหลายส่ำซ้อง | โนเน | ||
ฝูงบ่าวสาวสรวลเส | ยั่วยิ้ม | ||
ดูงานผ่านโลเก | ศวรราช | ||
แต่งแง่แพร่พรายพริ้ม | พรึบพร้อมพรูมา ฯ | ||
๒๏ ราตรีศรีส่องฟ้า | แสงสว่างหล้าฉ่าฉาวชล | ||
คับคั่งนั่งเสียดสน | ดูกลเหล้นเต้นหนังรำ ฯ | ||
๏ รารีศรีสองฟ้า | แสดงโฉม | ||
แสงสว่างกลางโพมโจม | แจ่มฟ้า | ||
มหรสพจบกาโลม | ใจโลกย | ||
เบียนบ่ายรายเรียงหน้า | นั่งล้อมเล็งแล ฯ | ||
๓๏ ลางชายลายนุ่งเกี้ยว | ยกย่างเลี้ยวเอี้ยวโอนดู | ||
ดอกไม้ใส่ห้อยหู | พรั่งพรูบ่ายม่ายเมียงหญิง ฯ | ||
๏ ลางชายลายนุ่งเกี้ยว | เกไล | ||
ยกย่างพลางจงใจ | จ่อชู้ | ||
ทัดเพยียเขี่ยกันไร | เพราเพริด | ||
เมียงม่ายกลายกลางสู้ | เสียดส้องแลหา ฯ | ||
๔๏ เทวศรีศรีสรดแสรง | คาดชายแครงแบ่งทองท่อ | ||
เสื้อหย้นหม่นศรีมอ | เลื่อมคอเกลี้ยงเมี่ยงโออม ฯ | ||
๏ เทวศรีศรีเส้งแสด | สรรพางค | ||
คาดกร่ายชายทองวาง | ร่วงรุ้ง | ||
ศรีฟ้าผาสนองบ่าง | เยาย่อง | ||
อมเมี่ยงเชียงชมดฟุ้ง | กลิ่นกลุ้มใจหญิง ฯ | ||
๕๏ เดิรกลางพลางดีดนิ้ว | ชูชายหิ้วผิ่วนำเพลง | ||
บ่าวหนุ่มครุ่มเสียงเครง | วังเวงหวั่นปั่นใจหญิง ฯ | ||
๏ เดิรกลางพลางดีดนิ้ว | นำเพลง | ||
ฝูงบ่าวพราวพรูเครง | เพรียกพร้อม | ||
หญิงฟังหวั่งใจเลวง | รศราค | ||
แย้มอยู่ภู่เฟื้องห้อม | เสียดซ้องตาแล ฯ | ||
๖๏ เยื้องกายผายลีลา | สาวสอดตาหว่าใจหวัง | ||
ลักแลแต่เบื้องหลัง | ดูหนังหน่ายบ่ายเบือนมา ฯ | ||
๏ โชยชายกรายแกว่งเยื้อง | ลีลา | ||
สาวหนุ่มชุมชายตา | ต่อต้าน | ||
ลักแลแต่ไกลมา | เมียงม่าย | ||
นอกปึ่งคนึงในห้าน | หื่นเร้าเสียวสมร ฯ | ||
๗๏ | |||
๏ | |||
๘๏ | |||
๏ | |||
๙๏ | |||
๏ | |||
๑๐๏ | |||
๏ | |||
๑๑๏ | |||
๏ | |||
๑๒๏ | |||
๏ | |||
๑๓๏ | |||
๏ | |||
๑๔๏ | |||
๏ | |||
๑๕๏ | |||
๏ | |||
๑๖๏ | |||
๏ | |||
๑๗๏ | |||
๏ | |||
๑๘๏ | |||
๏ | |||
๑๙๏ | |||
๏ | |||
๒๐๏ | |||
๏ | |||
๒๑๏ | |||
๏ | |||
๒๒๏ | |||
๏ | |||
๒๓๏ | |||
๏ | |||
๒๔๏ | |||
๏ | |||
๒๕๏ | |||
๏ | |||
๒๖๏ | |||
๏ | |||
๒๗๏ | |||
๏ | |||
๒๘๏ | |||
๏ | |||
๒๙๏ | |||
๏ | |||
๓๐๏ | |||
๏ | |||
๓๑๏ | |||
๏ | |||
๏ | |||
๏ | |||