เพลงยาวพยากรณ์กรุงศรีอยุธยาและคำวิจารณ์

จาก ตู้หนังสือเรือนไทย

ข้ามไปที่: นำทาง, สืบค้น

ข้อมูลเบื้องต้น


เพลงยาวพยากรณ์กรุงศรีอยุธยา

๑จะกล่าวถึงกรุงศรีอยุทยา
เป็นกรุงรัตนราชพระศาสดามหาดิเรกอันเลิศล้น
เป็นที่ปรากฏิ์รจนาสรรเสริญอยุทยาทุกแห่งหน
ทุกบุรีสีมามณฑลจบสกลลูกค้าวานิจ
ทุกประเทศสิบสองภาษาย่อมมาพึ่งกรุงสรีอยุทยาเป็นอัคะนิด
ประชาราษฏร์ปราศจากไภยพิศม์ทั้งความพิกลจริตแลความทุกข์
ฝ่ายองค์พระบรมราชาครองขันทสีมาเป็นศุข
ด้วยพระกฤษฎกาทำนุกจึ่งอยู่เย็นเป็นศุขสวัสดี
เป็นที่อาไศรยแก่มนุษย์ในใต้หล้าเป็นที่อาไศรยแก่เทวาทุกราศรี
ทุกนิกรนรชนมนตรีคะหะบดีชีพราหมณพฤฒา
ประดุจดั่งศาลาอาไศรยดั่งหนึ่งร่มพระไทรอันษาขา
ประดุจหนึ่งแม่น้ำพระคงคาเป็นที่สิเนหาเมื่อกันดาน
ด้วยพระเดชเดชาอานุภาพอาจปราบไภรีทุกทิศาน
ทุกประเทศเขตขันฑ์บันดานแต่งเครื่องบัณาการมานอบนบ
กรุงศรีอยุทยานั้นสมบูรณ์เพิ่มพูลด้วยพระเกรียศคะจรจบ
อุดมบรมศุขทั้งแผ่นภิภพจนคำรบศักราชได้สองพัน
คราทีนั้นฝูงสัตว์ทั้งหลายจะเกิดความอันตรายเป็นแม่นมั่น
ด้วยพระมหากระษัตรมิได้ทรงทศมิตราธรรม์จึ่งเกิดเข็ญเป็นมหัศจรร์สิบหกประการ
คือเดือนดาวดินฟ้าจะอาเพดอุบัติเหตุเกิดทั่วทุกทีศาน
มหาเมฆจะลุกเป็นเพลีงกาลเกิดนิมิตพิศดานทุกบ้านเมือง
พระคงคาจะแดงเดือดดั่งเลือดนกอกแผ่นฟ้าเป็นบ้าฟ้าจะเหลือง
ผีป่าก็จะวิ่งเข้าสิงเมืองผีเมืองนั้นจะออกไปอยู่ไพร
พระเสื้อเมืองจะเอาตัวหนีพระกาลกุลีจะเข้ามาเป็นไส้
พระธรณีจะตีอกไห้อกพระกาลจะไหม้อยู่เกรียมกลม
ในลักษณะทำนายไว้บ่อห่อนผิดเมื่อวินิศพิศดูก็เห็นสม
มิใช่เทศกาลร้อนก็ร้อนระงมมิใช่เทศกาลลมลมก็พัด
มิใช่เทศกาลหนาวก็หนาวพ้นมิใช่เทสกาลฝนฝนก็อุบัติ
ทุกต้นไม้หย่อมหญ้าสารพัดเกิดวิบัตินานาทั่วสากล
เทวดาซึ่งรักษาพระศาสนาจะรักษาแต่คนฝ่ายอกุศล
สัปรุษย์จะแพ้ก่ทระชนมิตรตนจะฆ่าซึ่งความรัก
ภรรยาจะฆ่าซึ่งคุณผัวคนชั่วจะมล้างผู้มีศักด์
ลูกสิทธิ์จะสู้ครูพักจะหาญหักผู้ใหญ่ให้เป็นน้อย
ผู้มีศีลจะเสียซึ่งอำนาจนักปราชญ์จะตกต่ำต้อย
กระเบื้องจะเฟื่องฟูลอยน้ำเต้าอันลอยนั้นจะถอยจม
ผู้มีตระกูลจะสูญเผ่าเพราะจันทานมันเข้าาเสพสม
ผู้มีศีลนั้นจะเสียซึ่งอารมณ์เพราะสมัคสมาคมด้วยมารยา
พระมหากระษัตรจะเสื่อมสิงหนาทประเทศราชจะเสื่อมซึ่งยศถา
อาสัจจะเลื่องฦๅชาพระธรรมาจะตกฦกลับ
ผู้กล้าจะเสื่อมใจหาญจะสาบสูญวิชาการทั้งปวงสรรพ
ผู้มีสินจะถอยจากทรัพย์สัปรุษย์จะอับซึ่งน้ำใจ
ทั้งอายุศม์จะถอยเคลื่อนจากเดือนปีประเวณีจะแปรปรวนตามวิไส
ทั้งพืชแผ่นดีนจะผ่อนไปผลหมากรากไม้จะถอยรศ
ทั้งแพศพรรว่านยาก็อาเพดเคยเป็นคุณวิเศษก็เสื่อมหมด
จวงจันทร์พรรณไม้อันหอมรศจะถอยถดไปตามประเพณี
ทั้งข้าวก็จะยากหมากจะแพงสารพันจะแห้งแล้งเป็นถ้วนถี่
จะบังเกีดทรพิศม์มิคสัญญีฝูงผีจะวิ่งเข้าปลอมคน
กรุงประเทศราชธานีจะเกีดการกุลีทุกแห่งหน
จะอ้างว้างอกใจทั้งไพรพลจะสาละวนทั่วโลกทั้งหญิงชาย
จะร้อนอกสมณาประชาราชจะเกิดเข็ญเป็นอุบาทว์นั้นมากหลาย
จะรบราฆ่าฟันกันวุ่นวายฝูงคนจะล้มตายลงเป็นเบือ
ทางน้ำก็จะแห้งเป็นทางบกเวียงวังก็จะรกเป็นป่าเสือ
แต่สิงห์สารสัตว์เนื้อเบื้อนั้นจะหลงหลอเหลือในแผ่นดิน
ทั้งผู้คนสาระพัดสัตว์ทั้งหลายจะสาบสูญล้มตายเสียหมดสิ้น
ด้วยพระกาลจะมาผลานแผ่นดินจะสูญสิ้นการณรงสงคราม
กรุงศรีอยุทยาจะสูญแล้วจะกลับรัดสมีแก้วเจ้าทั้งสาม
ไปจนคำรบปีเดือนคืนยามจนสิ้นนามศักราชห้าพัน
กรุงศรีอยุทยาเขษมสุขแสนสนุกนี้ยิ่งล้ำเมืองสวรรค์
จะเป็นเมืองแพศยาอาทันนับวันจะเสื่อมสูญเอย ฯ
             

จบเรื่องพระนารายณ์เป็นเจ้านพบุรีทำนายกรุงแต่เท่านี้

......... .......... ..........

วิจารณ์เพลงยาวพยากรณ์กรุงศรีอยุธยา

สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพ ทรงพระนิพนธ์

      พิจารณาเนื้อความตามที่กล่าวในเพลงยาวบทนี้ มีคำพยากรณ์มาแต่ก่อนว่ากรุงศรีอยุธยาจะสมบูรณ์พูลสุขเป็นอย่างเลิศล้นจนศักราชได้ ๒,๐๐๐ ปี พ้นนั้นไปจะ "เกิดเข็ญเป็นมหัศจรรย์ ๑๖ ประการ" เหตุด้วยพระมหากษัตริย์ไม่ทรงทศพิศราชธรรม" บ้านเมืองก็จะมีเภทภัยต่างๆ ที่สุดถึงฆ่าฟันกันตาย จนกรุงศรีอยุธยาสูญไปตลอดอายุพระพุทธศาสนา ๕,๐๐๐ ปี ว่ามีคำพยากรณ์อยูแล้วดังกล่าวมานี้ มาในสมัยหนึ่งเมื่อกรุงศรีอยุธยายังเป็นราชธานีอยู่นั้น ผู้แต่งเพลงยาวบทนี้สังเกตเห็นเกิดวิปริตต่างๆ ตาม "ในลักษณะทำนายไว้บ่อห่อนผิด เมื่อวินิจพิศดูก็เห็นสม" เกรงว่าจะเข้ายุคเข็ญตามคำพยากรณ์ จึงแต่งเพลงยาวบทนี้ด้วยความอาลัยกรุงศรีอยุธยา ลงท้ายว่า
             
"กรุงศรีอยุธยาเขษมสุขแสนสนุกยิ่งล้ำเมืองสวรรค์
จะเป็นเมืองแพศยาอาธรรม์นับวันแต่จะเสื่อมสูญเอย"
             
      ตามความในเพลงยาวพึงเห็นได้ว่าผู้แต่เพลงยาวบทนี้เป็นแต่อ้างตามคำพยากรณ์ที่มีอยู่แล้ว หาได้เป็นผู้พยากรณ์ไม่ จึงเกิดปัญหาเป็นข้อต้นว่าใครเป็นผู้พยากรณ์ วิสัชนาข้อนี้มีเค้าเงื่อนอยู่ในหนังสือเก่าเรียกว่า "มหาสุบินชาดก" (ซึ่งหอพระสมุดพิมพ์ไว้ในหนังสือนิบาตชาดก เล่ม ๒ หน้า ๑๗๒) เนื้อความในชาดกนั้นว่า
             

เชิงอรรถ

(๑) ในคำให้การชาวกรุงเก่าว่าเป็นคำพยากรณ์ของสมเด็จพระสุริเยนทราธิบดี (พระพุทธเจ้าเสือ)แต่เป็นคำร้อยแก้วและเนื้อความสั้นกว่า ทีพะม่าจะแปลจากภาษาไทยไม่ได้ตลอด


ที่มา

รับข้อมูลจาก "https://www.reurnthai.com/wiki/%C3%A0%C2%B9%E2%82%AC%C3%A0%C2%B8%C5%BE%C3%A0%C2%B8%C2%A5%C3%A0%C2%B8%E2%80%A1%C3%A0%C2%B8%C2%A2%C3%A0%C2%B8%C2%B2%C3%A0%C2%B8%C2%A7%C3%A0%C2%B8%C5%BE%C3%A0%C2%B8%C2%A2%C3%A0%C2%B8%C2%B2%C3%A0%C2%B8%C2%81%C3%A0%C2%B8%C2%A3%C3%A0%C2%B8%E2%80%9C%C3%A0%C2%B9%C5%92%C3%A0%C2%B8%C2%81%C3%A0%C2%B8%C2%A3%C3%A0%C2%B8%C2%B8%C3%A0%C2%B8%E2%80%A1%C3%A0%C2%B8%C2%A8%C3%A0%C2%B8%C2%A3%C3%A0%C2%B8%C2%B5%C3%A0%C2%B8%C2%AD%C3%A0%C2%B8%C2%A2%C3%A0%C2%B8%C2%B8%C3%A0%C2%B8%CB%9C%C3%A0%C2%B8%C2%A2%C3%A0%C2%B8%C2%B2%C3%A0%C2%B9%C2%81%C3%A0%C2%B8%C2%A5%C3%A0%C2%B8%C2%B0%C3%A0%C2%B8%E2%80%9E%C3%A0%C2%B8%C2%B3%C3%A0%C2%B8%C2%A7%C3%A0%C2%B8%C2%B4%C3%A0%C2%B8%CB%86%C3%A0%C2%B8%C2%B2%C3%A0%C2%B8%C2%A3%C3%A0%C2%B8%E2%80%9C%C3%A0%C2%B9%C5%92"
เครื่องมือส่วนตัว