คำฉันท์กล่อมพระยาช้าง

จาก ตู้หนังสือเรือนไทย

การปรับปรุง เมื่อ 12:40, 13 พฤศจิกายน 2552 โดย CrazyHOrse (พูดคุย | เรื่องที่เขียน)
(ต่าง) ←รุ่นก่อนหน้า | รุ่นปัจจุบัน (ต่าง) | รุ่นถัดไป→ (ต่าง)
ข้ามไปที่: นำทาง, สืบค้น

เนื้อหา

ข้อมูลเบื้องต้น

แม่แบบ:เรียงลำดับ ผู้แต่ง: ไม่ปรากฏนาม

บทประพันธ์

๏ หนึ่งขอบังคมพรหมินทร์ทรงหงส์เหิรบิน
ระเห็จยังห้องเวหา
๏ จัตุรภุชครุฑอาสน์อาภาทรงสังข์คทา
จรีระริบเรืองระหง
๏ พระศุลีเลอหลังโคทรงเดโชธำรง
ระมาดมหิทธิพาหน
๏ จัตุรารักษ์เทพนฤมลเชิญเฉลิมมงคล
คเชนทรด้วยปรีดา
๏ นบท้าวเทวกรรม์วันทาพิฆเนศวร์โกญจนา
หนึ่งขันทกุมารชาญไชย
๏ ทวาทัศหัดถ์หกมุขไมยมยุรอาสน์อำไพ
สถิตประสิทธิศิลป์ทรง
๏ เทพทศทิศาเชิญสงเคราะห์ด้วยโดยจง
ตตประสิทธิสวัสดี
๏ ธูปเทียนมา (ลัยมาลี)คันธรสรังสี
สังเวยทุกทิศเทวัญ
๏ จงระงับดับสิ่งสรรพภยันคุ้มครองเขตขัณฑ์
ทุกสิ่งทุกส่ำสมบูรณ์
๏ ช่วยอวยพรพิพัฒน์เพ็ญพูลภพมิ่งมไหศูรย์
สัมฤทธิคชมงคล
๏ สรวมสิทธิเทวฤทธิเรืองผลคชราชแรมพน
ทุรนรอิดอาทวา
๏ แสนคำนึงถึงถิ่นจินดาดงแดนด้วยสา
คเรศประเภทพฤกษไพร
๏ เขดาเดือดแดดิ้นดวงใจโศกแสนอาไลย
รฦกรลุงแลหลาย
๏ สรวมสารศุภสวสดิบรรยายถ้วนเทพทั้งหลาย
ปรากฏประกาศการุญ
๏ ดุจสุหร่ายอมฤตย์มาภุญช์โสรจสรงโซมกุญ
ชรสร่างกระสัลสาทร
๏ เหือดห่างว่างเว้นอาวรณ์ดั่งศาสน์อนุสร
ประดับสดับโดยดี ฯ
๏ อ้าพ่ออย่างหมายมนอนาถถึงบิตุราชและชนนี
อ้าพ่ออย่านึกในถลกีรินิแน่งอนงค์ยง
๏ อ้าพ่ออย่าคิดบุตรคณาอนุชภาคิไนยพงศ์
อ้าพ่ออย่าคิดจิตต์ประสงค์บริพารนุพันธุ์พรรค์
๏ อ้าพ่ออย่าหมายมนสชมรุกขพนมพนาวัน
ตรวยตรอกและซอกศิขรขัณฑ์ทั้งท่งแถวและแนวเนิน
๏ อ้าพ่ออย่าหวังจรถวิลพนัสถิ่นภุดาเดิร
กรวดทรายระคายบทสเทินและจะกรมระบมบอม
๏ อ้าพ่อจะนิทรทุกขอุราและจะประดาประดาษดอม
เฝือฝุ่นจะมุ่นศริระมอมสกนธให้กระใครครำ
๏ อ้าพ่อจะหลับก็บมิหลับจะวาบวับในโสตสำ
เนียงผิพพึมจรพะลำพแผดพจน์ธพึงกลัว
๏ อ้าพ่อจะเกรงซึ่งสุรศัพท์จรฉบับกระเหม่นมัว
หาภักษภุญชตะละตัวมหิทธิฤทธิเดชา
๏ หนึ่งพ่อจะหยอนพยัคฆอาจสิหนาทคะนองสา
หัสเหี้ยมมหิทธิศักดาละโลดโผนถโกนกล
๏ นานามหามหิสหัสดินทรเดชธโบยบน
ฉวยฉาบและคาบคชอนนตอเนกแต่มามรณ์
๏ หนึ่งนามชื่อว่าลุทธโกจะประกิตประกวดกร
ปืนปองจะผลาญชนมรอนพิฆาฏคชพลายพัง
๏ อ้าพ่ออย่าจินตนะอนาถที่จะประพาสพนารัง
แสนรกด้วยรุกขจะประดังรดะหนามอรามรุม
๏ หนึ่งสรรพไภยจรในพนและระคนคณาสุม
ริ้นยุงและเหลือบเทียรจะกุมประกวดกัดสกนธ์ตน
๏ อ้าพ่อจะอาบอุทกะธารจะรอาด้วยเปียกปน
ข้นขุ่นและเหม็นลมกทลจิตต์ธุราด้วยอาดูร
๏ ยามร้อนจะร้อนระทดระทมและจะรดมด้วยแสงสูรย์
จายจัดจรัสจรจรูญอุระอุ้มระอาอาย
๏ ยามฝนจะทนพรรษธุลีและสุนีคะนองสาย
เสียงก้องกำธรเทียรจะวายชีวิเศร้าทุกคราวครา
๏ ยามหนาวจะหนาวอนิลโชยและจะโรยทิรณรา
เฟื่องฟองละอองขจรมาอนาถหนาวพะพราวพรม
๏ เย็นชุ่มชชื้นอุระรทดจะกำสดกำสรรสม
แสนยากและแสนที่จะรทมทุกขทุกข์ประดังโดย
๏ ล่าเล็มก็เต็มอันที่จะสนจิตต์กระหนกกระหายโหย
ลมแดดทุกสิ่งสรรพจะโบยอุบัติเบียดฤบางเบียน
๏ อ้าพ่อจะอาดุรด้วยภักษ์และประดักฤดีเดียร
เช้าเย็นบเว้นและที่จะเพียรธปลิโพธอาทร
๏ ฤาพ่อจะหวังวิตกในพฤกษไพรพนาดร
โดยต่ำจะกินและที่จะนอนก็อนาถอนันต์ครัน
๏ อ้าพ่อจะโพนพนทุรัสถ์ทุกขมนัสทุกสิ่งสรรพ์
ลำโบยพิบากอุบัติพรรณพิพิธพวกที่พาลไภย
๏ อ้าพ่ออย่าแสนกระสัลสรรพ์จรผันพนาไลย
อย่าทวนระทมธหฤไทยทุกขทั่วทุรารณย์
๏ ไร้ผู้ผดุงและจะพิทักษืให้ภุญช์ภักษขวายขวน
หาเลี้ยงและโดยสฤษฎิตนกระตรกกระตรำก็นำภา
๏ เชิญพ่อระงับทุกขและโศกธุรวิโยคพนาอา
ดูรดวงฤดีกมลสาหัสสุมที่รุมรัน ฯ
๏ ในพระบุรีศรีอยุธเลิศประเสริฐสรรค์
สมบูรณ์สมบัติอันอคร้าวรนาวเนือง
๏ แสนแสนเขษมสุขสฤทุกขทั้งเมือง
นฤโทษปลดเปลืองนฤไภยพานพาล
๏ สบสรรพสิ่งของชรดื่นรดมสถาน
ดุจทิพยนฤมานนฤมิตประสิทธิทรง
๏ ปราการประกลกอบสิมารอบรเรืองหง
ทวารโขลนโดรณลงฦกมาศเพราพราย
๏ เทียวธงอลงหลากมลักมลากเมลืองฉาย
เฉกเทพยกรกรายกลต้องประลองลม
๏ รัฐยาประชาชุมยุพเรศพงาฉม
ล่อโลกตรึงคมจิตต์ให้รลวงลวง
๏ งามมนทรีมาศรัตนดาเดียรดวง
ยอดก่ายถเกิงสรวงสุทธศรีมณีคำ
๏ พร้อมพรึบททวยทศคชรถแสะสำ
จรรโจษทุกอันอำพลเพียบคณานอง
๏ บุญพ่อมาพบบุญจุลจักรจงปอง
เปนพาหนะสนองสิเนห์ราชหฤไทยไท
๏ อ้าพ่ออย่ากำสรดอย่าระทดรทมใจ
ถวิลวันนะอันไกลบมิควรจะจินดา
๏ เชิญเชิญเสวยสุขทุกข์และทุกข์บบีฑา
แสนแสนภิรมยายศยิ่งทุกสิ่งมี
๏ โรงเรียงอลงกฎสำหรับคชราชี
รายรัตน์และรัศมีอุไรรุ่งอร่ามเรือง
๏ อาสน์เอี่ยมอลงกรปัจจฐรณขนดเนือง
เสาเม็ดเมลืองเลืองเทียรมาศมณีแนม
๏ แผ้วพื้นผนังฝังรัตนอลังกซูนแซม
สอดศรีสุวรรณแจ่มรจแรขรางชาง
๏ เพดานประจงจัดสุขุมพัสตรการกาง
แขวนพวงสุมาลย์วางวรไขขจรคันธ์
๏ เครื่องลาดสะอาดอุตตมวิสุทธิเฉิดฉัน
แนบนิทรฤคายคันศริรวัฒรมยา
๏ อาภรณ์ผจงสรรพปิลันธนาภา
สบสิ่งคชาสาระพัดจัดผจงทำ
๏ พวงภู่พิสูตรสายชนักลายลอออำ
พนไหมมุดาคำรจิตเลิศจรูญศรี
๏ โพรงพรายสุพรรณพัสตรพิโรจน์รัตนรูจี
ดาวดาษสพราดศรีรัชรัตนเรืองราย
๏ ซ้องหางผจงยงวรวงสุวรรณสาย
สัตพัสตรจำรายรายรัตคนพิมลเพรา
๏ กรองเชิงถเกิงสรรพสุวรรณพัฬเหา
ก่องแก้วตระการเงายะยับยับยยลยง
๏ สร้อยนังคุฏฐังทาบสกอกาบอุไรระหง
พร่างศรีมณีผจงจำหลักลักษณาภา
๏ พัสตรโพกตะพองเพริศประเสริฐสรรพภูษา
ไพโรจน์ธรจนาสรบับเขบ็จคำ
๏ จังหวะกระจังจัดรเบียบบัตรพิธีทำ
รายรัตนระจิตจำหลักเลิศละไมไม
๏ ดาวเนื่องเมลืองฉลับวรปรับประพาฬไพ
ฑูรย์ถ่องถกลใสศุภศรีระวีแวว
๏ ชาลีเฉลามาศมุกดาดาษรดะแถว
เลื่อมศรีมณีแนวกนกเรียบระเบียบบรรพ์
๏ โพเหมรังร้อยรจิตห้อยประเสริฐสรรพ์
แซงแสงสุพรรณพรรณพิพิธภาพอาภา
๏ สมศักดิสมยศคชลักษณมหา
สบสรรพมังคลาหัสดิราชอาภรณ์
๏ สรรพสิ่งผจงจัดสิริวัฒนบวร
จอมมิ่งมหิศรประสาทเสร็จพิมลมูล
๏ ผู้เฝ้าประโลมเลี้ยงสพรักเพรียงฤส่างสูญ
พร้อมผู้ที่อนุกูลแลสพรึบสพราศพล
๏ ส่วยสรรพครันครบทุกสิ่งสบผลาผล
อ้อยตาลตระการกลกัทลีก็มีพรรณ
๏ จักภุญชใดใดบมิได้ขจัดสรรพ์
โดยจิตต์สฤษฎิ์อันที่ประสงคจงปอง
๏ หรรษาเกษมสมอุดมสุขฤมีสอง
นฤทุกขทุกคลองบมิได้จะรันทำ ฯ
๏ หนึ่งโสดหัตถาจารย์ชำนาญวิทยกรรม
ประกอบแลรอบรู้งาร
๏ จงสฤษฎิโดยในบรรหารตามคำหมอควาญ
จักสอนคดีจงดี
๏ อย่างเคียดไขโสตบัดสีทุรโทษใดมี
พยศจงหย่อนผ่อนปรน
๏ พยายามตามสมรหมอตนตั้งจิตต์คิดขวน
ขวายชอบระบอบเสี้ยมสอน
๏ ภักดิอุสาหธรทั่วชนนิกร
จงรักอำเรงเกรงกลัว
๏ อย่าทำอำเภอใจตัวดึงดุโดยมัว
โมหมหันต์ทันรุณ
๏ ถีบฉัดฟัดเฟียดไฟฟุนโทโษทรหุน
แลถอนชนักชักขอ
๏ เบียดสะบัดซัดงวงงาพอใจร้ายฤารอ
แลหล่อสลัดหลายกล
๏ ทะลวงไล่เหล่านิกรชนทรนงบยล
บยินในคำลำพอง
๏ จงอ่อนโอบจิตต์จำนองจำนงจงสนอง
เปนพาหนะยอดยานคช
๏ จงมีอากัปปรากฏพิลาสยงยศ
ชำนันชำนิในยาน
๏ โน้มโสตสดับโดยวารโอวาทอนุสาร
ประสาทสุภาษิตสรรค์
๏ จักสวัสดิพิพัฒน์พูลพรรณมงคลมหันต์
จักมีแก่พ่อทุกพาย
๏ กิติยศจักขจรจำรายปรากฏกำจาย
กำจรไผทถาวร
๏ สมเด็จจอมมิ่งมหิศรจักพูลสาทร
มโนภิรมย์แรงรัก
๏ รังสรรค์ศฤงคารยศศักดิ์เปนยอดเอกอัค
คยานราชรจนา
๏ จงมีมนเปรมปรีดาปรีดีรมยา
รมเยศสโมพิสมัย
๏ รู้คุณขัตติยหวังตั้งใจกัตเวทีไท
ธเรศผู้จอมจักรพรรดิ
๏ จงรู้รอบรู้เจนจัดโดยธรรม์บัญญัติ
ผิดชอบทั้งมวญควรถวิล
๏ พ่อเคยคู่พระบารมินปรเมนทรบดินทร์
ดิลกโลกยสมภาร
๏ ผู้แสวงหาโพธิญาณชาญเด็ดดับสงสาร
เสร็จสู่ศิวโมกข์ครรไล
๏ เพรงพระบารมีท้าวไทเทียรสร้างสมใน
อดีตนั้นมาสนอง
๏ ได้กุญชรดังใจปองคู่เคยควรครอง
สมภารบพิตรภูมินทร์
๏ แต่นี้จักสุขสมถวิลทั่วด้าวแดนดิน
นครนิคมของเรา
๏ จักพูลพัฒนาเนืองเนาในสุขบันทา
ที่ทุกข์แลโศกโรคไภย
๏ แสนเกษมเปรมปรีดีใจเอิกอื้ออวยไชย
ประชาประชอมพร้อมเพรียง
๏ ชื่นชมสมภารพระเพียงแผ่นพื้นจักเอียง
อุโฆษพระยศดำแคง
๏ จำรายฤทธิเดชเสด็จแสดงดุจแสงพรรณแสง
แลสบรสายสากล
๏ ร้อยเอ็ดนคราสามนต์มอบมวญมณฑล
ถวายสมเด็จกษัตรีย์
๏ ศึกเสี้ยนเลี่ยนแผ่นปัถพีดุจหน้าเภรี
แลเรียบรำงับดับเข็ญ
๏ ฝูงประชาชื่นชูอยู่เย็นทรวงเกษมสุขเปน
ปนิธิทั่วธรณิน
๏ เฟื่องฟูสุรศักดิโสภิณโสภาคย์ภูมินทร์
โสภิตพิมลโอฬาร
๏ เทพไทยทั่วทั้งจักรพาฬเชิญรับสรวงสาร
สการสังเวยวันทนา
๏ เสื้อเมืองทรงเมืองผู้อานุภาพมหา
มเหศรศักดิ์ศักดิ์สิทธิ์
๏ อวยไชยชำนิราชบพิตรจงพูลพัฒนกิจ
สิริสวัสดิขัตติยา
๏ พระชนม์เสริฐแสนพรรษาเกียรติยศยิ่งถา
วรได้ร้อยแสนอสงไขย
๏ สูญสูรย์ศศีสบภพไตรแหล่งโลกประไลย
ลเวงพระยศจงคง
๏ สฤษฎิเรื่องรังฉบับบรรจงเพื่อไว้เปนมง
คลขัตติยคู่ชูเฉลิม
๏ ทุกลบองจองจิตต์จงเจิมโลกเลิศเสริฐเสริม
พิพิธพิพัฒไพศาล
๏ โลมลาเพคชพจมานโดยบทบรรหาร
ก็จบสัมฤทธิ์บริบูรณ์ ฯ
             

เชิงอรรถ

ที่มา

คำฉันท์กล่อมพระยาช้าง เจ้าภาพพิมพ์ในการบำเพ็ญกุศลเมื่อพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงอดิศรอุดมเดช สิ้นพระชนม์มาถึงสัตตมวาร เมื่อวันที่ ๒๓ เมษายน พ.ศ.๒๔๖๘ พิมพ์ที่โรงพิมพ์พิพรรฒธนากร

(ขอขอบคุณ คุณ gignoi สมาชิก kaewkao.com ผู้พิมพ์เป็นวิทยาทาน)

รับข้อมูลจาก "https://www.reurnthai.com/wiki/%C3%A0%C2%B8%E2%80%9E%C3%A0%C2%B8%C2%B3%C3%A0%C2%B8%E2%80%B0%C3%A0%C2%B8%C2%B1%C3%A0%C2%B8%E2%84%A2%C3%A0%C2%B8%E2%80%94%C3%A0%C2%B9%C5%92%C3%A0%C2%B8%C2%81%C3%A0%C2%B8%C2%A5%C3%A0%C2%B9%CB%86%C3%A0%C2%B8%C2%AD%C3%A0%C2%B8%C2%A1%C3%A0%C2%B8%C5%BE%C3%A0%C2%B8%C2%A3%C3%A0%C2%B8%C2%B0%C3%A0%C2%B8%C2%A2%C3%A0%C2%B8%C2%B2%C3%A0%C2%B8%C5%A0%C3%A0%C2%B9%E2%80%B0%C3%A0%C2%B8%C2%B2%C3%A0%C2%B8%E2%80%A1"
เครื่องมือส่วนตัว