จาก ตู้หนังสือเรือนไทย
			
												
			
  ข้อมูลเบื้องต้น 
แม่แบบ:เรียงลำดับ
พระนิพนธ์: พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวงษาธิราชสนิท
  บทประพันธ์ 
  
| 
 | 
| ร่าย
 | 
| ๏ เปรมปรีดารมเยศ เหตุกุศลสุจริต หวังบูชิตชินธาตุ พุทธไสยาศน์สถูปสถาน ในพนานต์นุประเทศ เขตแขวงแคว้นนครี นครไชยศรีสมญา โดยศรัทธาธิมุติ พิสุทธิสุนทรภาพ มละมล้างบาปบำบัติ สักการสกัจเคารพย์ อายัติภพหวังผล ทำงนงานการปราชญ์ เร่อมนิราศพจนา ปองปรีชาชำนิ ริงรงงสฤษดิกลกลอน อาวรณ์ศุขสำเรอง บำเทองธรรมบัณฑิตย์ กิจกระวีวรชาติ โอภาษแผ่นสุธา เฉลอมอยุทธยายงยศ เสาวภาคย์พจนบรรหาร ภอกระเษมสานต์อภิโมทน์ มาโนชนึกนิพนธ์ แสดงดำบลทุกด้าว ผดุงพระเกียรติไทท้าว ธิราชผู้ผ่านถวัลย ราชนา ฯ
 | 
 |        |  |        
 | 
 
  
| 
 | 
| ๑
 | 
| ๏ โกสินทร์บุรินทร์รัตนอ้าง |  | ไอสวรรย์ สวรรค์ฤๅ
 | 
| ยศยิ่งอยุธยาอัน |  | ล่วงแล้ว
 | 
| ไตรรัตน์จรัสเจียรจันทร์ |  | จรูญโลกย์ แลแฮ
 | 
| โอภาษพระสาศน์แพร้ว |  | เพรอศหล้ากว่าเพรง ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๒
 | 
| ๏ มรกฎใหญ่ยอดแก้ว |  | ปฏิมา กรฤๅ
 | 
| คืออนัคฆรัตนา |  | เลอศล้น
 | 
| เมืองหมื่นอื่นห่อนหา |  | เทียมท่า ถึงเลย
 | 
| เป็นดิลกโลเกศร์พ้น |  | พิภพด้าวใดเสมอ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๓
 | 
| ๏ เรืองรัตน์ปริยัติพร้อม |  | ธรรมขันธ์
 | 
| แปดหมื่นเสศสี่พัน |  | ทั่วถ้วน
 | 
| ภูวเรศสฤษดิรงงสรรค์ |  | จบฉบัพ หลายแฮ
 | 
| ชิโนวาทศาสน์ล้วน |  | เลอศล้นผลบุญ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๔
 | 
| ๏ แสนสงฆ์ปริสุทธิสร้าง |  | สิกขา ไตรเฮย
 | 
| สำมถะธรรมธิรา |  | อะคร้าว
 | 
| เถือกถ่องทวัชกาสา |  | วพัตรเพรอศ ภพพ่อ
 | 
| สังฆรัตน์จรัสรุ่งด้าว |  | ดื่นพื้นแผ่นผไท ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๕
 | 
| ๏ ปราสาทสูงสุดห้อง |  | เวหา ดลแฮ
 | 
| อร่ามรัตน์ประภัษศร์ประภา |  | ผ่องแผ้ว
 | 
| สึงหาศน์ราชทวารา |  | รจเรข แลฤๅ
 | 
| เถกองก่องทองแกมแก้ว |  | กระจ่างแจ้งแสงสูริย์ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๖
 | 
| ๏ โสภาอาวาศล้วน |  | โอฬาร หลายเฮย
 | 
| อุโบสถสถูปธาตุ์สถาน |  | ทั่วสร้าง
 | 
| เจดีย์วิหารการ |  | บุเรียนเทศ ธรรมนา
 | 
| รเบียงรเบียบเพียบพระสร้าง |  | ประเสรอฐสิ้นถิ่นสงฆ์ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๗
 | 
| ๏ เสร็จสารขานยศเผ้า |  | อยุทธยา ภพแฮ
 | 
| ห่อนวิถารกฤษฎา |  | ย่อยั้ง
 | 
| จักเร่อมเรื่องรจนา |  | นิราศพร่ำ พจน์พ่อ
 | 
| ไปภิวาทมหาธาตุ์ตั้ง |  | ชื่ออ้างประธมประโทน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๘
 | 
| ๏ ถวิลวันเรียมร้างรัก |  | แรมโรย
 | 
| ไปแต่กายใจโหย |  | ห่วงน้อง
 | 
| จักภาสุดสวาดิ์โดย |  | ใดสดวก แดนา
 | 
| เพราะแม่อยู่แยกห้อง |  | ห่อนได้สมประสงค์ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๙
 | 
| ๏ สุดาดวงดื่นห้องห่อน |  | ภาไป
 | 
| เลือกภักตร์จักเสียใจ |  | โศกเศร้า
 | 
| เมื้อหมดทุรัศสถานไกล |  | เรือมาก ลำแม่
 | 
| ลำบากบ่าวไพร่เต้า |  | ต่างต้องติดตาม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๐
 | 
| ๏ ประสงค์แต่สุดสวาดิ์สร้อย |  | สายสมร เดียวแม่
 | 
| คิดใคร่พาขนิษฐจร |  | เพื่อนพร้อง
 | 
| แรมเรือเมื่อหนาวนอน |  | แนบอุ่น อกเอย
 | 
| ยุงกัดหวังวานน้อง |  | ปัดเบื้องปฤษฎางค์ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๑
 | 
| ๏ สายัณห์สุริเยศเยื้อง |  | อัษฎงค์
 | 
| นายมหาดขนเครื่องลง |  | เสร็จแล้ว
 | 
| พลพายบ่ายเรือตรง |  | ประทับท่า รับแฮ
 | 
| หวนห่วงสุดสวาดิ์แก้ว |  | เกษน้องนางเดียว ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๒
 | 
| ๏ จวบลงเรือจากแล้ว |  | แลหา นุชเฮย
 | 
| ใคร่สั่งสารสมรลา |  | สักน้อย
 | 
| จนใจจักไปหา |  | ลาแม่ แล้วมา
 | 
| ได้แต่สั่งลมถ้อย |  | บ่ายหน้าลาสมร ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๓
 | 
| ๏ นาวาคลาเคลื่อนคล้อย |  | สพานมอญ
 | 
| ถวิลบ่วายอาวรณ์ |  | สวาดิ์ร้าง
 | 
| เกลือกพี่ห่างแหสมร |  | จักกลับ ใจแม่
 | 
| วิตกแต่รักจักค้าง |  | คู่ขึ้นคานแขวน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๔
 | 
| ๏ โอ้ศรีเสาวภาคย์ผู้ |  | เพ็ญภักตร์ พี่เอย
 | 
| ยามนิราศรศรัก |  | เรอศร้าง
 | 
| ปรานีนุชนงลักษณ์ |  | ลาญเทวศ เดียวแม่
 | 
| ใครจักแอบแนบข้าง |  | คู่เคล้าคลึงถนอม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๕
 | 
| ๏ ถึงสพานกรงข้ามคิด |  | อธิษฐาน ใจเอย
 | 
| เดชสัตย์สุจริตสมาน |  | มิตรหมั้น
 | 
| เรียมจากนุชไปนาน |  | เนาเนิ่น วันแม่
 | 
| ขอจิตร์สุดเสน่ห์นั้น |  | แน่วเพี้ยงสพานกรง ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๖
 | 
| ๏ เอนดูเยาวอยู่ห้อง |  | โหยหวล
 | 
| ภักตร์ที่ผ่องผิวนวล |  | จักคล้ำ
 | 
| รันทวยรทดครวญ |  | ใครปลอบ เปลื้องแม่
 | 
| เสวยสุชลต่างน้ำ |  | เนตรน้ำนองเขนย ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๗
 | 
| ๏ มาลุะสพานช้างช่อง |  | ฉุกคิด
 | 
| สพานก็ก่อกอปอิฐ |  | แน่นแท้
 | 
| ขอสุดเสน่ห์สนิจจิตต์ |  | จงแน่น
 | 
| ด่งงสพานช้างแล้ |  | ลากล้อฤๅไหว ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๘
 | 
| ๏ ออกคลองตลาดคลาศเศร้า |  | เสียใจ
 | 
| แลลับชลไนยไหล |  | หลั่งย้อย
 | 
| ใจหนึ่งจากจรไป |  | ใจหนึ่ง เนาแม่
 | 
| โอ้ว่ากำม์จำคล้อย |  | คลาศคล้ายวายชนม์ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๙
 | 
| ๏ ภอออกแม่น้ำค่ำ |  | แขหงาย
 | 
| เห็นแต่เรือแพราย |  | เรียบร้อย
 | 
| บเห็นสาวเหล่าแพขาย |  | สรรพสิ่ง ของนา
 | 
| ยิ่งสลดใจละห้อย |  | ห่วงน้องนางเดียว ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๒๐
 | 
| ๏ วัดกัลยาณมิตรแม้น |  | มิตรกุศล ร่วมฤๅ
 | 
| ผดุงร่วมรศฤดีดล |  | แนบน้อง
 | 
| บำเพ็ญเพื่อนกุศลผล |  | เพรงภพ ฤๅแม่
 | 
| ในภพนี้จึ่งพ้อง |  | เสน่ห์สร้อยสุดสมาน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๒๑
 | 
| ๏ บางหลวงชลเชี่ยวซึ้ง |  | เวียนวน
 | 
| เป็นชวากแฉวรคน |  | คลื่นคล้อย
 | 
| เสมอเรียมเมื่อจรดล |  | เด็ดสวาดิ์ มาแม่
 | 
| ใจพี่วนกลร้อย |  | ตระหลบรื้อคืนสมาน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๒๒
 | 
| ๏ วิไชเยนทรก่อป้อม |  | ปราการ
 | 
| ป้อมก็ปรากฎนาน |  | อยู่ช้า
 | 
| เรียมก่อรักสมัคสมาน |  | เสมอชีพ
 | 
| ขออยู่คู่ดินฟ้า |  | อย่ารู้เสื่อมสลาย ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๒๓
 | 
| ๏ วงงขุนหลวงตากสร้าง |  | สรัพสรรค์ ไว้แฮ
 | 
| สิ้นกุศลกรรมทัน |  | ปลิดเปลื้อง
 | 
| ราชถานบ่ยืนพลัน |  | ตกต่าง กรมแม่
 | 
| แต่ราชวงงยังเยื้อง |  | ยักย้ายหลายกล ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๒๔
 | 
| ๏ เห็นสถานสถิตย์ราชร้าง |  | เรียมกรม ทรวงเอย
 | 
| พระนิเวศน์ยังนิยม |  | ยักย้าย
 | 
| เรียมจากนุชแรมชม |  | ทันกลับ มาแม่
 | 
| รักเกลือยักรักร้าย |  | เรอศร้างแรมเรียม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๒๕
 | 
| ๏ นาวาลุหน้าวัด |  | เชตุวัน
 | 
| ไพรจิตรพิศสบสรรพ์ |  | ราชสร้าง
 | 
| โอฬารตระการบรร |  | เจอดเนตร์ ยิ่งพ่อ
 | 
| อาวาศใดไป่อ้าง |  | เทียบแท้ถึงสอง ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๒๖
 | 
| ๏ หวลหวลป่วนจิตรพ้น |  | รำพรรณ
 | 
| เห็นแต่ดวงดาวจันทร์ |  | แจ่มฟ้า
 | 
| พิศพื้นชลาผัน |  | ภบแต่ ชลเอย
 | 
| บงบ่สบหนุ่มหน้า |  | แม่หน้านวลเฉลอม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๒๗
 | 
| ๏ วัดอรุณคิดนิ่มเนื้อ |  | นามอรุณ เรียมเอย
 | 
| เคยประทับทรวงลมุน |  | แนบน้อง
 | 
| ยามหนาวแม่มีคุณ |  | แอบอก อุ่นเอย
 | 
| เฉกอรุณเรืองห้อง |  | ส่องให้หายหนาว ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๒๘
 | 
| ๏ คลองนครบาลซื่อ |  | แต่บูรพ์
 | 
| บัดนครบาลสูญ |  | เสื่อมบ้าน
 | 
| คิดยามพิโยคพอูล |  | เออาตม์ มาแม่
 | 
| สูญเสื่อมสังวาศค้าน |  | ขาดค้างห่างเขนย ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๒๙
 | 
| ๏ ถึงท่านาเวศจ้าง |  | เอาทรัพย์
 | 
| ข้ามทุกหญิงชายรับ |  | ส่อซร้อง
 | 
| บำนานแจกจักนับ |  | เงินค่า จ้างนา
 | 
| จ้างรับนุชเนาห้อง |  | เร่งเต้าตามเรียม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๓๐
 | 
| ๏ ฉางน้ำตาลเฉกน้ำ |  | คำหวาน อรเอย
 | 
| พร้องพร่ำสัตย์ปัติญาณ |  | ว่าไว้
 | 
| เว้นเรียมฤห่อนสมาน |  | สมัครอื่น เลยนา
 | 
| จิตร์ไม่ไว้ใจได้ |  | เล่ห์ลิ้นลมหวาน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๓๑
 | 
| ๏ โบราณท่านว่าไว้ |  | ใจความ
 | 
| ชู้รูปสวยสอาดงาม |  | อยู่ห้อง
 | 
| ไว้ใจแต่ใจตาม |  | ใจห่อน เที่ยงแฮ
 | 
| กลัวเกลือกลมปากต้อง |  | ติดเต้าตามลม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๓๒
 | 
| ๏ กะดีเจ้าเซ็นแขกเต้น |  | ตีอก
 | 
| ไห้รักจนตาฟก |  | ฟอกช้ำ
 | 
| เสมอพี่จากสุดวิตก |  | แต่ทุ่ม อุระเอย
 | 
| ไห้บ่วายไห้น้ำ |  | เนตร์ล้นนองเขนย ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๓๓
 | 
| ๏ ถึงฉนวนดำหนักน้ำ |  | ในสินธุ์
 | 
| งามเงื่อนไพชยนต์อินทร์ |  | เอี่ยมฟ้า
 | 
| นฤนารถประพาศวาริน |  | รมเยศ
 | 
| มีที่ฝ่ายในหน้า |  | สนุกนิล้ำเหลือเกษม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๓๔
 | 
| ๏ ถวิลกาลกติกะมาศเมื้อ |  | ลอยกะทง
 | 
| เคยพี่ภาอรอนงค์ |  | นุชน้อง
 | 
| เที่ยวชมกระทงบง |  | ประทีปดอก ไม้นา
 | 
| แสงบุหลันส่องต้อง |  | ภักตร์เพี้ยงเพ็ญแข ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๓๕
 | 
| ๏ วัดระฆังฝ่งงฟากโพ้น |  | ชลธาร
 | 
| คิดระฆังเสียงขาน |  | คู่ฆ้อง
 | 
| ยามสมสมรมาลย์ |  | สดับศับท์ ระฆังนา
 | 
| พลางพี่โลมลาน้อง |  | รีบร้างปางอรุณ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๓๖
 | 
| ๏ ท่าพระเชิญพระขึ้น |  | หึงกาล
 | 
| ชื่อก็ปรากฏนาน |  | เหมาะหมั้น
 | 
| แต่คำแม่ปัติญาณ |  | กับพี่ ณะแม่
 | 
| จงอยู่ถ้าเสน่ห์นั้น |  | อย่ารู้ลืมหลง ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๓๗
 | 
| ๏ วัดมหาธาตุชื่อตั้ง |  | เถลองนาม
 | 
| สังฆราชสถิตย์อาราม |  | เขตร์นั้น
 | 
| เป็นปิ่นแก่สงฆ์สยาม |  | ยศยิ่ง ยงเอย
 | 
| ขอพระเตชกางกั้น |  | คู่ข้อยคนเดียว ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๓๘
 | 
| ๏ มาดลฉนวนน้ำพระ |  | บัณฑูร ประทับเฮย
 | 
| ตำหนักก็ร้างแรมสูญ |  | เสื่อมเศร้า
 | 
| เสมอแดพี่อาดูร |  | เด็ดสวาดิ์ มาแม่
 | 
| ชมแต่ชื่อต่างเจ้า |  | จากแล้วแลหาย ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๓๙
 | 
| ๏ วงงน่าคิดหน้านุช |  | นวลฉม หอมเฮย
 | 
| งามเนตรเนตรขำคม |  | แช่มช้อย
 | 
| บังเงาพี่ประลองชม |  | ขวัญข่วน พี่นา
 | 
| รอยนขานิ้วน้อย |  | ติดเนื้อมาชม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๔๐
 | 
| ๏ วงงหลังเลอนาถโอ้ |  | อนิจจัง
 | 
| ไร้ราชผู้ผ่านวงง |  | วิบัติสิ้น
 | 
| ถวิลนุชแม่เนาหลัง |  | ลับเนตร พี่เอย
 | 
| ร้างคู่ดูจักดิ้น |  | ประดาษเพี้ยงวงงหลัง ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๔๑
 | 
| ๏ เห็นวงงร้างคิดร้าง |  | แรมสมร แม่ฤๅ
 | 
| ร้างเริศรักเรียมจร |  | จากน้อง
 | 
| เจียรใจจักขานรอน |  | รนสวาดิ์ ราแม่
 | 
| หวลกลับคิดอายต้อง |  | ตัดน้ำใจจร ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๔๒
 | 
| ๏ ถับถึงบางกอกน้อย |  | นอนรบม
 | 
| เรียมอยากกอกรักรม |  | ตรากตรึ้ง
 | 
| วานกอกช่วยกอกรดม |  | ดูดอก เรียมเอย
 | 
| กอกรักเรียมเหลือทึ้ง |  | ทอดทิ้งกอกถอน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๔๓
 | 
| ๏ ปรานีสุดเสน่ห์น้อง |  | เนาวงง
 | 
| สัดจักโศกสืบฟัง |  | ข่าวเศร้า
 | 
| กรรแสงสุดจักหวัง |  | ใครปลอบ เปลื้องนา
 | 
| แต่แม่เดียวจักเข้า |  | สู่ห้องสุดโหย ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๔๔
 | 
| ๏ รันทวยระทดท้อ |  | ถอนฤไทย
 | 
| ทวีเทวศถวิลใน |  | อุระร้อน
 | 
| ผ่าวผ่าวพิศม์พิสมัย |  | พิศม์ยิ่ง พิศม์นา
 | 
| แสนโศกแสบทรวงสท้อน |  | แสบเศร้าเสียใจ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๔๕
 | 
| ๏ โรงเรือเรียดฝั่งต้งง |  | ตาดู
 | 
| ไชยกิ่งโขนขู |  | ท่านไว้
 | 
| วานเรือช่วยรับพธู |  | พลันพราก มาเฮย
 | 
| เชอญร่วมนาเวศให้ |  | สว่างร้อนเรียมโรย ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๔๖
 | 
| ๏ เห็นเรือคิดแม่เมื้อ |  | เรือเก๋ง
 | 
| เรียมรีบเรือตามเล็ง |  | ภักตร์น้อง
 | 
| เนตรสบเนตรเรียมเขม็ง |  | เนตรนุช หลบนา
 | 
| ศรสวาดิ์เนตรน้องต้อง |  | แทบสิ้นสมปรดี ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๔๗
 | 
| ๏ อัมรินทราวาสเพี้ยง |  | อัมรินทร์ สฤษดิ์ฤๅ
 | 
| โสภาคย์พ่างภพอินทร์ |  | อาจอ้าง
 | 
| ขอเดชสุชามบดินทร์ |  | พำนักนิ์ นุชแม่
 | 
| กำจัดดัษกรมล้าง |  | เหล่าชู้ชิงโฉม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๔๘
 | 
| ๏ บ้านบุะบุะภาชนพ้อง |  | อุระภางค์ พี่เอย
 | 
| ข่อนข่อนเพียงจักวาง |  | ชีพย์ม้วย
 | 
| สูเอยพี่ไกลนาง |  | นับทุ่ม โมงแม่
 | 
| แม้แม่มาได้ด้วย |  | ดับร้อนข่อนหาย ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๔๙
 | 
| ๏ โอ้สายสุดสาวดิ์ล้ำ |  | เลอสมร พี่เอย
 | 
| เรียมบ่วายอาวรณ์ |  | ว่างเว้น
 | 
| ชมนักษัตร์ศศิธร |  | แทนภักตร์ แม่แม่
 | 
| น้ำเนตรคลอเนตรเร้น |  | ซ่อนหน้าจาบัลย์ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๕๐
 | 
| ๏ วัดสุวรรณ์บรรโบสถ์ล้ำ |  | ลายสุวรรณ์
 | 
| กระจ่างแจ้งแสงจันทร์ |  | แจ่มจ้า
 | 
| ถวิลภักตร์ภพิมลพรร |  | โณภาษ นาแม่
 | 
| ยามเมื่อผัดผิวหน้า |  | พิศหน้าชวนชม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๕๑
 | 
| ๏ หอมพิกุลฉุนกลิ่นฟุ้ง |  | นาสา
 | 
| เฉกกลิ่นบุหงายิหวา |  | ห่อให้
 | 
| รินรินกลิ่นมลิลา |  | หอมตระหลบ ลมเอย
 | 
| เหมือนกลิ่นน้ำดอกไม้ |  | เทศแป้งขนิษฐ์ปรุง ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๕๒
 | 
| ๏ ชีประขาวนามชื่ออ้าง |  | ชีฉงน
 | 
| ฤๅว่าชีสัปรดน |  | แต่กี้
 | 
| ชวนตาปะขาวซน |  | โลนลวก หอยแฮ
 | 
| เหตุจึ่งปรากฏชี้ |  | ชื่อไว้สำคัญ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๕๓
 | 
| ๏ ถวิลปางรเด่นคลั่งไคล้ |  | แอหนัง
 | 
| เสมออกเรียมแรมวงง |  | คลั่งน้อง
 | 
| ห่วงหน้าระวังหลัง |  | หลายห่วง ห่วงแฮ
 | 
| ห่วงสุดห่วงห่างห้อง |  | ห่วงให้ใจโหย ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๕๔
 | 
| ๏ บางขุนนนชื่ออ้าง |  | แต่ปาง
 | 
| รอยชื่อขุนนายบาง |  | บอกไว้
 | 
| ขุนเอยนิราศนาง |  | นอนเปลี่ยว มาพ่อ
 | 
| ขุนช่วยบอกเยาวให้ |  | รีบร้อนตามเรียม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๕๕
 | 
| ๏ เสียงนกกดกูดก้อง |  | เรียกนาง นกเอย
 | 
| เสมออกตูแรมสุรางค์ |  | ร่ำไห้
 | 
| ถวิลวันละพันพาง |  | ชีพย์มอด ม้วยแฮ
 | 
| แต่ทุกข์ทุกข์จนจะไข้ |  | คิดแล้วใจหาย ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๕๖
 | 
| ๏ บางผักหนามนึกเสี้ยน |  | ศัตรู นุชนา
 | 
| เรียมบำราศเยาวยู |  | รยาตรแล้ว
 | 
| อยู่หลังเกลือกปวงริปู |  | ปองเสน่ห์
 | 
| ใครจักกรรขนิษฐ์แผ้ว |  | แผกพ้นพาลไภย ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๕๗
 | 
| ๏ เห็นค้างคาวท่องท้อง |  | เวหา หนแฮ
 | 
| แสวงรศผลเพลา |  | ค่ำคล้อย
 | 
| เสมอพี่ลอบไปมา |  | สมเสน่ห์ นุชฤๅ
 | 
| จอบรุ่งเรียมลาร้อย |  | ชั่งเต้าคืนสถาน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๕๘
 | 
| ๏ บางบำหรุะเหมือนพี่ไร้ |  | บำรุง
 | 
| จากสถิตย์สถานกรุง |  | กลิ่นสิ้น
 | 
| เคยเนานุชปรนปรุง |  | สุคนธ์ส่ง พี่นา
 | 
| มาตรากแดดลมริ้น |  | เริศร้างบำเรอห์ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๕๙
 | 
| ๏ หอมปาหนันกลิ่นกล้ำ |  | กระหลบอวล หอมเฮย
 | 
| เฉกเช่นแพรศรีนวล |  | นุชย้อม
 | 
| หยิบผ้าห่มหอมชวน |  | ภาชื่น น่อยนา
 | 
| ใจแม่สุดโอบอ้อม |  | ฝากผ้ามาแทน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๖๐
 | 
| ๏ มาถึงศาลเจ้าที่ |  | ท้ายบาง
 | 
| พลางพี่บ่นพนพลาง |  | พร่ำไว้
 | 
| จ้าวเอยช่วยระวังนาง |  | เนานิเวศน์ หลังนา
 | 
| ท้งงสุดสายสวาดิ์ให้ |  | อยู่ห้องผ่องโฉม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๖๑
 | 
| ๏ ลาจากศาลจ้าวล่อง |  | ชลที
 | 
| ถึงวัดสุวรรณคีรี |  | เรียกอ้าง
 | 
| ขอคุณพระชินศรี |  | สรวมจิตร์ น้องนา
 | 
| แน่นดุจศีขรง้าง |  | งัดรื้อฤๅไหว ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๖๒
 | 
| ๏ รุ่นเริ่มแรกรักชู้ |  | เชยชม
 | 
| ฤๅห่อนเคยนิยม |  | อย่างนี้
 | 
| ชรอยแรงกุศลสม |  | เคยคู่ สร้างฤๅ
 | 
| รักยิ่งรักกว่านี้ |  | มากชู้หลายเมีย ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๖๓
 | 
| ๏ บางรมาดนามแม้นมาท |  | หมายมิตร
 | 
| ประมาณสี่ห้าปีคิด |  | มาทน้อง
 | 
| มาทนุชหนึ่งสุจริต |  | เรียมมาท
 | 
| ห่อนมาทรักอื่นพ้อง |  | เฉพาะสร้อยสุดาเดียว ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๖๔
 | 
| ๏ เมอลดอกเบ็ญมาศแม้น |  | ผิวอนงค์
 | 
| เหลืองแม่เหลืองลออองค์ |  | อร่ามจ้า
 | 
| งามรูปรัดเอวทรง |  | สมสุด สวยเอย
 | 
| แป้งแม่ผัดผิวหน้า |  | ภักตรน้องผ่องนวล ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๖๕
 | 
| ๏ เรือถึงวัดไก่เตี้ย |  | ตาแสวง
 | 
| หาไก่ป่าปู่แปลง |  | แต่กี้
 | 
| ภาลอลิลาศสมแพง |  | เพื่อนพี่ น้องนา
 | 
| วานช่วยนำนุชชี้ |  | ช่องเต้าตามเรียม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๖๖
 | 
| ๏ ถวิลลอราชคลั่งไคล้ |  | ใหลหลง
 | 
| ถึงเพื่อนแพงสององค์ |  | พี่น้อง
 | 
| เสมอพี่คลั่งไคล้พวง |  | หวังสุด สวาดิ์นา
 | 
| รักฤสมเสน่ห์น้อง |  | ขัดค้างขวางเชิง ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๖๗
 | 
| ๏ วัดท่าถวิลถ้านุช |  | วันจร จากเอย
 | 
| ถ้าจัดสั่งสารสมร |  | แม่แคล้ว
 | 
| ถ้าถ้าแต่ทินกร |  | ยังเที่ยง
 | 
| จนล่วงสายัณห์แล้ว |  | สุดถ้าลาอนงค์ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๖๘
 | 
| ๏ หน้าวัดต้นโศกขึ้น |  | สาขา
 | 
| เห็นโสกพฤกษ์ยิ่งพา |  | โศกเศร้า
 | 
| พิศใบอ่อนโสกปรา |  | กฏเช่น สไบแม่
 | 
| ฝากเมื่อวันเรียมเต้า |  | บอกเบื้องโศกสมร ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๖๙
 | 
| ๏ วัดน้อยนึกแน่งน้อย |  | ทรงนาง
 | 
| โฉมนุชสุดสำอาง |  | สอาดเนื้อ
 | 
| งามทรงสบสรรพางค์ |  | เพ็ญลักษณ เลอศแฮ
 | 
| ควรภิรมย์รศเกื้อ |  | กอดไว้หว่างทรวง ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๗๐
 | 
| ๏ สพานวัดไม้สวาดขึ้น |  | รุงรัง
 | 
| เหมือนพี่มุ่งสวาดิ์หวัง |  | แน่งน้อย
 | 
| สวาดต้นพิศพึงชัง |  | ใช่สวาดิ์ เรียมแม่
 | 
| สวาดิ์พี่หวังสวาดิ์คล้อย |  | คลาศแคล้วสวาดิ์คลา ฯ
 | 
 |        |  |        
 | 
 
  
| 
 | 
| ๗๑
 | 
| ๏ สวนแดนมาลุด้าว |  | แดนสวน
 | 
| ถวิลบ่วายรำจวน |  | จิตร์ไหม้
 | 
| เห็นสวนคิดใคร่ชวน |  | สมรเที่ยว สวนแม่
 | 
| แม้ไม่ขัดมาได้ |  | หยุดค้างสวนชม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๗๒
 | 
| ๏ เสนาะห์เสียงจักรจั่นแจ้ว |  | จับใจ
 | 
| หวาดว่าเสียงทรามไวย |  | หวีดร้อง
 | 
| ผวาปลอบเปล่าหฤไทย |  | ทุกข์เทวศ ถวิลแม่
 | 
| หลงเรียกรับขวัญน้อง |  | นิ่มเนื้อนฤมล ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๗๓
 | 
| ๏ วัดพิกุลฉุนคิดคล้าย |  | พิกุลมา ไลยเลย
 | 
| นงนุชสุดเสน่หา |  | แม่ร้อย
 | 
| ถุงยาสูบใส่บุหงา |  | ผจงส่ง เรียมฤๅ
 | 
| ฉมชื่นหื่นหายลห้อย |  | เสื่อมสิ้นเสาวคนธ์ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๗๔
 | 
| ๏ ถวิลรศยามเมื่อนร้าง |  | แรมขวัญ เนตรฤๅ
 | 
| ริกริกฤๅดียรร |  | ยั่วเย้า
 | 
| พิกุลพิกันกรร |  | ณิกาเกษ แก้วเอย
 | 
| แม้แม่โดยสดวกเต้า |  | พี่ชี้ชวนชม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๗๕
 | 
| ๏ บางขวางขวางขัดห้าม |  | ฤๅไฉน
 | 
| ขวางบ่ให้ครรไลย |  | ละน้อง
 | 
| จักคืนลาจักไคล |  | ใดแน่ ไฉนนา
 | 
| ถวิลยิ่งวุ่นขุ่นข้อง |  | ขัดค้านการกุศล ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๗๖
 | 
| ๏ ริ้วริ้วเรือวิ่งน้ำ |  | ใจคลอ
 | 
| เร็วแต่เรือเรียมรอ |  | เรียดคุ้ง
 | 
| ตนจากแต่จิตร์ขอ |  | เนาเพื่อน แม่นา
 | 
| นอนบ่เปนนอนสดุ้ง |  | เด็ดน้ำใจจร ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๗๗
 | 
| ๏ มาลุศาลเจ้าปาก |  | บางสนาม
 | 
| สนามเล่นสิ่งใดถาม |  | ห่อนแจ้ง
 | 
| เทพารักษ์แถลงความ |  | บอกหน่อย หนึ่งพ่อ
 | 
| สนามสนุกนิ์เรียมแล้ง |  | ขาดเศร้าเซาเขษม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๗๘
 | 
| ๏ ศาลสถิตศักดิ์สิทธิ์ท้าว |  | เทพา พ่อฤๅ
 | 
| เชิญผดุงกานดา |  | แม่ด้วย
 | 
| ใครอย่าริเร่อมตุนา |  | หงันแม่ อีกแม่
 | 
| แม้หลุดสุดมือม้วย |  | สวาดิ์แล้วเผาศาล ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๗๙
 | 
| ๏ วัดเกษนึกเกษน้อง |  | นงพงา พี่เอย
 | 
| หอมยิ่งหอมบุหงา |  | ตระหลบฟุ้ง
 | 
| ยามแนบนุชนิทรา |  | รมย์รื่น รวยแม่
 | 
| กลิ่นตระหลบอบมุ้ง |  | ห่อนสิ้นกลิ่นหอม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๘๐
 | 
| ๏ สงสารสมรเกษแก้ว |  | กานดา พี่เอย
 | 
| ยามนิโยคเยาวชายา |  | อยู่ห้อง
 | 
| จักไห้จักโหยหา |  | หายชื่น แล้วแม่
 | 
| ใครจักถ่อมถนอมน้อง |  | แนบเนื้อนวลองค์ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๘๑
 | 
| ๏ วัดชลอคิดใคร่จ้าง |  | คนจร
 | 
| ไปลอบชลอบรรฐรณ์ |  | แท่นน้อง
 | 
| มาร่วมที่เรือนอน |  | แนบหน่อย หนึ่งนา
 | 
| คิดบ่สมคิดข้อง |  | ขัดแค้นคำชลอ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๘๒
 | 
| ๏ ฉิวฉิวลมพัดชื้อ |  | เชยทรวง
 | 
| หนาวนอกกำเดาดวง |  | จิตร์เศร้า
 | 
| ตากตนประดาษตวง |  | เตอมเทวศ มาแม่
 | 
| ลมพัดเพียงพิศม์เร้า |  | อกสท้านสุดทน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๘๓
 | 
| ๏ บางสีทองชื่อพ้อง |  | แพรศรี ทองแม่
 | 
| หนังไก่พุดตานมี |  | แก่เอ้ง
 | 
| ภอใจห่มตาปี |  | ไปปะ ย่อยนา
 | 
| เห็นดอกดวงเต่งเต้ง |  | ติดต้องตาเรียม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๘๔
 | 
| ๏ รฤกทรงสภักน้อง |  | รัญจวน ใจเอย
 | 
| พลางพี่หยิบศรีนวล |  | ขนิษฐ์ให้
 | 
| คลุมองค์ยิ่งหอมหวล |  | ยวลเสน่ห์ นุชนา
 | 
| ได้แก่แพรเคล้นไคล้ |  | คลี่เคล้าคลึงชม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๘๕
 | 
| ๏ บางอ้อยช้างเฉกอ้อย |  | อบปรุง
 | 
| คิดแม่เคยบำรุง |  | ทุกครั้ง
 | 
| งามเครื่องปรักผูกถุง |  | อรเทียบ ไว้แม่
 | 
| ยามจากรักแรมท้งง |  | รศอ้อยอบปรุง ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๘๖
 | 
| ๏ ถวิลบางอ้อยช้างชื่อ |  | เรียมฟัง
 | 
| ฤๅว่าพลายแรมพงง |  | เผื่อนกว้าง
 | 
| เสมือนอกพี่แรมวงง |  | ถวิลสวาดิ์ วายฤๅ
 | 
| ช้างก็พลัดพงงก็ร้าง |  | พี่ก็ร้างแรมอนงค์ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๘๗
 | 
| ๏ ดลวัดสักน้อยน่งง |  | อนาถใจ
 | 
| น้อยศักดิ์จึ่งโศกใน |  | อกอึ้ง
 | 
| เจ็บรักจากรักไกล |  | กลอยเสน่ห์ มาแม่
 | 
| โศกไม่น้อยหน้าตรึ้ง |  | ตรากตรึ้งทรวงเสมอ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๘๘
 | 
| ๏ หอมโศกยิ่งโศกเศร้า |  | อึมครึม
 | 
| จิตร์พี่เพ้อพำพึม |  | พร่ำพร้อง
 | 
| สดับเสียงวิหคคระหึม |  | หวลสวัสดิ์
 | 
| ถวิลแต่ทุกข์เทวศต้อง |  | นิราศร้างแรมชม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๘๙
 | 
| ๏ แก้วฟ้าอาวาศไว้ |  | สมญา วัดฤๅ
 | 
| เฉกชื่อแก้วขนิษฐา |  | พี่ร้าง
 | 
| แก้วทิพย์เทียบแก้วตา |  | ตูเพรอศ กว่าแฮ
 | 
| แก้วทั่วฟ้าหล้าอ้าง |  | เปรียบได้ไป่เสมอ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๙๐
 | 
| ๏ เห็นพวงแก้วช่อช้อย |  | เลวงฉม
 | 
| เฉกกลิ่นแก้วเรียมภิรมย์ |  | รศรู้
 | 
| แก้วเองพี่ขอชม |  | ภอชื่น ใจนา
 | 
| แทนกลิ่นแก้วนุชรู้ |  | ที่ร้างแรมเกษม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๙๑
 | 
| ๏ บางขนุนขนุนหนึ่งต้น |  | ผลดก
 | 
| ผลละผลใหญ่ยก |  | หนักตึ้ง
 | 
| เหมือนทุกข์ที่ทับอก |  |  เออาตม์ มาแม่
 | 
| แรมรักหนักอกอึ้ง |  | ปลดปล้ำทำไฉน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๙๒
 | 
| ๏ ขนุนหนามแต่นอกเนื้อ |  | ในหวาน
 | 
| เฉกเช่นหญิงรูปประมาณ |  | ห่อนพริ้ง
 | 
| แต่รู้จักประกอปการ |  | กิจสัต ตรีนา
 | 
| ชายฤหน่ายเสน่ห์ทิ้ง |  | ทอดน้องนางแหนง ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๙๓
 | 
| ๏ บ้านกระเบื้องนามกระเบื้องบอก |  | ดำบล
 | 
| ไยกระเบื้องบยล |  | อย่างอ้าง
 | 
| เฉกโฉมนุชนฤมล |  | ติดเนตร มาแม่
 | 
| ไยบ่ยลเยาวร้าง |  | เนตรไร้ไป่เห็น ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๙๔
 | 
| ๏ ทำไฉนจะได้มิตร |  | มาชม
 | 
| ภอค่อยคลายอารมณ์ |  | ร่านเร้า
 | 
| แสนทุกข์สุดทุกข์รทม |  | ถมอก อยู่เอย
 | 
| กว่าจักกลับคืนเข้า |  | เขตรน้องยังนาน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๙๕
 | 
| ๏ บางกร่างกร่างต้นใหญ่ |  | ไป่มี
 | 
| ยลแต่ไกรริมนที |  | ร่มสอ้าน
 | 
| ควรภาพงาลี |  | ลาเล่น ร่มฤๅ
 | 
| กร่างแต่อ้างนามบ้าน |  | บอกไว้ไป่สม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๙๖
 | 
| ๏ เรียมจากเสาวภาคย์สร้อย |  | โกสุม
 | 
| เจ็บอุระรึงรุม |  | เร่าเร้า
 | 
| เปรียบเปลวอัคนีประชุม |  | เผาผ่าว อกเอย
 | 
| วันละวันครันเศร้า |  | กว่าร้อยคราครวญ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๙๗
 | 
| ๏ ขุนกองรอยชื่อเจ้า |  | ของบาง
 | 
| ตูจักถามอย่าพลาง |  | เร่งพร้อง
 | 
| ยังไกลฤใกล้ทาง |  | ประทมพระ สถูปพ่อ
 | 
| เรียมด่วนคืนถนอมน้อง |  | จักช้าฤๅเร็ว ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๙๘
 | 
| ๏ ถามใครใครห่อนแจ้ง |  | กิจจา
 | 
| ภอเสื่อมโศกในอุรา |  | คล่องคล้อง
 | 
| คิดได้แม่มานา |  | เวศร่วม เรียมแม่
 | 
| ยามพี่พร่ำแม่พร้อง |  | พร่ำพร้องภาเกษม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๙๙
 | 
| ๏ ถึงบ้านจีนเจ๊กจ้อ |  | เจรจา
 | 
| เหล่าเจ๊กเคียงภรรยา |  | หยอกเย้า
 | 
| เรียมเจ็บจากสมรมา |  | พลัดคู่
 | 
| อายกับเจ๊กจิตร์เศร้า |  | โศกสท้อนทรวงสเทือน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๐๐
 | 
| ๏ นาวาคลาท่องท้อง |  | แถวชล มารคเฮย
 | 
| หลายล่วงบางดำบล |  | เคลื่อนคล้อย
 | 
| หวลโหยห่างนฤมล |  | มาเปลี่ยว อกเอย
 | 
| โศกยิ่งสุมทรวงสร้อย |  | หลั่งล้นชลไนย ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๐๑
 | 
| ๏ บางนายไกรชื่อบ้าน |  | นายไกร ทองฤๅ
 | 
| นามบ่หายตนประไลย |  | ลับลี้
 | 
| ไกรเอยพระเวทไว |  | วานน่อย หนึ่งพ่อ
 | 
| เคยเรียกกุมภีล์กี้ |  | เรียกน้องลองมนตร์ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๐๒
 | 
| ๏ จำจรจำจากเจ้า |  | จอมขวัญ
 | 
| พิไรรักร่ำรำพรรณ |  | พรากชู้
 | 
| กี่คืนจักคืนครร |  | ไลยสู่ สมนา
 | 
| ช้าฤเร็วฤๅรู้ |  | เร่งร้อนใจถวิล ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๐๓
 | 
| ๏ อุทยานขานชื่อให้ |  | ใครชม ชื่นเอย
 | 
| ยามวิโยคเยาวกรม |  | จิตร์ช้ำ
 | 
| อุระเรียมระบอมระบม |  | ทุกขทุ่ม ทับนา
 | 
| ใจจะฟกอกจะขว้ำ |  | ชื่นได้ฉันใด ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๐๔
 | 
| ๏ บุญใดดาลได้ประสบ |  | ภบกัน
 | 
| บาปสิ่งใดดลทัน |  | จึ่งร้าง
 | 
| จำเรียมนิราจรัล |  | แรมทุเรศ ราแม่
 | 
| บุญก่อบาปเกื้อบ้าง |  | แบ่งให้เห็นผล ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๐๕
 | 
| ๏ บางรนกนึกอนาถโอ้ |  | เอองค์
 | 
| ไยบ่เห็นนกลง |  | แหล่งนี้
 | 
| ยินแต่ชื่อนกคง |  | คำเรียก บางนา
 | 
| นกก็ร้างเรียมก็ลี้ |  | ลับน้องนางมา ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๐๖
 | 
| ๏ คำนึงเสน่ห์นกแก้ว |  | กานดา พี่เอย
 | 
| เคยหมอบรับพจนา |  | พี่พร้อง
 | 
| ยามเรียมวิโยคอรอา |  | ดูรเปลี่ยว มาแม่
 | 
| นกนุชจักเนาห้อง |  | น่งงไห้นอนโหย ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๐๗
 | 
| ๏ คูเวียงใครขุดไว้ |  | เป็นคู
 | 
| เวียงบ่พบพานดู |  | เปล่าอ้าง
 | 
| เหมือนเรียมนิราศพธู |  | ลับเนตร มาแม่
 | 
| ชมแต่นามอ้างว้าง |  | อกว้าอาวรณ์ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๐๘
 | 
| ๏ นอนเปลี่ยวเหลียวฝ่ายซ้าย |  | ขวาแล
 | 
| เห็นแต่สายสินธุ์กระแส |  | เชี่ยวคว้าง
 | 
| บสบสุดาแด |  | ดาลเทวศ
 | 
| ถวิลนิรารศร้าง |  | เร่งร้อนรุมทรวง ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๐๙
 | 
| ๏ วัดโบสถ์โบสถ์ก่อไว้ |  | แต่ปาง
 | 
| คิดคู่ภักตร์นวลนาง |  | โบดแป้ง
 | 
| พิศภักตร์ผ่องผิวปราง |  | เปล่งปลั่ง ปลื้มนา
 | 
| นวลบ่ร้างรู้แล้ง |  | พิลาศล้ำนวลจันทร์ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๑๐
 | 
| ๏ คำนึงนุชอยู่ร้งง |  | แรมวงง
 | 
| จักซื่อสนิทเนาหลัง |  | ห่อนรู้
 | 
| ยังคงต่อสัจจัง |  | จริงแน่ ไฉนนา
 | 
| ฤๅแม่หลงลมชู้ |  | ชื่นแล้วลืมเรียม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๑๑
 | 
| ๏ วัดหลวงคิดคู่ร้าง |  | เวียงหลวง
 | 
| ร้างศุขสิ่งเกษมทรวง |  | เสื่อมสิ้น
 | 
| มาเดียวอดูรดวง |  | แดเด็ด สวาดิ์แม่
 | 
| ยามดึกสดุ้งยุงริ้น |  | เหลือบล้อมตอมกวน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๑๒
 | 
| ๏ เล็งรกำลำสละเกี้ยว |  | กอแกม
 | 
| รกำคละสละหนามแหลม |  | เหน็บสล้าง
 | 
| เสมออกอาตม์มาแรม |  | บำราศ สมรฤๅ
 | 
| รกำอุระสละรักร้าย |  | เร่ร้อนนอนเรือ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๑๓
 | 
| ๏ บางม่วงคิดม่วงน้อง |  | นางฝาน
 | 
| จัดประจงใส่จาน |  | จอกแก้ว
 | 
| รฦกรศสวายหวาน |  | วายโอษฐ์ พี่เอย
 | 
| เห็นแต่บางม่วงแคล้ว |  | พี่คล้อยเรือคลา ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๑๔
 | 
| ๏      เมอลไม้ม่วงที่ท้าย |  | ทางบาง
 | 
| เหมือนหนึ่งนามนุชนาง |  | ม่วงน้อง
 | 
| พิศผลม่วงกลพาง |  | พิศคู่ ถันนา
 | 
| ยามพี่โลมลูบต้อง |  | เต่งเต้าเต็มทรวง ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๑๕
 | 
| ๏ ถึงศาลอารักษ์ซ้าย |  | ทางจร
 | 
| เรียมแวะบวงบนวอน |  | เทพยไท้
 | 
| ตูข้านิราสมร |  | เสมอชีพ นี้นา
 | 
| ขอฝากสุดสวาดิ์ให้ |  | ห่างร้างอันตราย ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๑๖
 | 
| ๏ แสนถวิลสุดสวาดิ์เพี้ยง |  | หฤๅไทย พี่เอย
 | 
| แสนยากยากรักใคร |  | เท่าน้อง
 | 
| แสนทุกข์ทุกข์คราใด |  | ฤๅทุกข์ ถึงเลย
 | 
| แสนโศกสุดโศกพ้อง |  | พี่พ้นทนทาน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๑๗
 | 
| ๏ ถึงด่านชาวด่านต้งง |  | ตามอง เรือแฮ
 | 
| ฤๅห่อนเห็นสิ่งของ |  | ราษฎร์ค้า
 | 
| ยลเครื่องย่ทเครื่องทอง |  | ต่างตื่น ตระหนกเอย
 | 
| เรือวิ่งเรียมหวาดว้า |  | เหว่ว้างวังเวง ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๑๘
 | 
| ๏ เห็นตาเหลวปักไว้ |  | สำคัญ
 | 
| คุ้มด่านเผด็จไภยัน |  | อย่าข้อง
 | 
| เรียมแรมนิราศขวัญ |  | เนตรลับ เนตรเอย
 | 
| วานช่วยเกียจกรรป้อง |  | ศึกชู้ชิงเชย ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๑๙
 | 
| ๏ บางใหญ่ใหญ่เท่านี้ |  | ไหนปาน
 | 
| รักพี่ใหญ่ฤประมาณ |  | ใหญ่แท้
 | 
| ดินฟ้าทั่วนทีธาร |  | ใหญ่เท่า ไฉนฤๅ
 | 
| รักแม่สุดใหญ่แล้ |  | ใหญ่ล้ำรำพรร ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๒๐
 | 
| ๏ ไคลไคลนาเวศร้อน |  | เรวพาย
 | 
| พลางพี่คำนึงสาย |  | สวาดิ์เศร้า
 | 
| บเหือดบหายวาย |  | วางเทวศ
 | 
| พายเร่งพี่เร่งเร้า |  | รุ่มร้อนรัญจวน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๒๑
 | 
| ๏ วัดพระอินทร์ชื่ออ้าง |  | อินทร์ไตร ตรึงษ์ฤๅ
 | 
| ฤๅว่าองค์สหัสไนย |  | เศกสร้าง
 | 
| เรียมถวิลสุดสายใจ |  | จิตร์ร่วม รักแม่
 | 
| อินทร์ช่วยเศกเรียมบ้าง |  | คู่น้องครองวัง ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๒๒
 | 
| ๏ ยามดึกนึกเสน่ห์น้อง |  | นอนครวญ
 | 
| กำสรดสุดกำศรวญ |  | หมื่นไหม้
 | 
| โอ้นิ่มอนงค์นวล |  | เนานิเวศน์ ไฉนนา
 | 
| สุขฤทุกข์ขุกไข้ |  | ขุ่นข้องหมองกระมล ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๒๓
 | 
| ๏ โรงภาษีแต่งต้งง |  | ตามตะเกียง
 | 
| เรียมล่วงเรือมาเคียง |  | แค่บ้าน
 | 
| ยลหญิงหมอบมุ่งเมียง |  | มือพัด วีนา
 | 
| เรียมยิ่งแสนโศกสท้าน |  | อุระร้างห่างโฉม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๒๔
 | 
| ๏ เห็นแต่เพียงเจ๊กเจ้า |  | ภาษี
 | 
| ยังบ่ขาดนารี |  | นั่งน้อม
 | 
| เรียมฤๅสัตรีมี |  | อเนกนับ เนืองนา
 | 
| มานิราศขาดห้ามห้อม |  | ห่อนให้หายกระสัน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๒๕
 | 
| ๏ ถึงวัดส้มเกลี้ยงที่ |  | กลางทาง
 | 
| ถวิลเมื่อเที่ยวสวนบาง |  | แต่กี้
 | 
| เคยพาคณานาง |  | ไปสู่      สวนเอย
 | 
| เรียมชักชวนชมชี้ |  | เก็บส้มสอยแสวง ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๒๖
 | 
| ๏ จนสามยามเสศแล้ว |  | ลืมหลับ
 | 
| ก่นแต่ข้อนทรวงกลับ |  | กลอกกลิ้ง
 | 
| ดาวเดือนก็เลื่อนลับ |  | วลาหก หาวเฮย
 | 
| ยิ่งทุกข์ถอนฤๅไทยทิ้ง |  | ทอดแท้ทรมาน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๒๗
 | 
| ๏ เห็นเดือนเตือนจิตร์ให้ |  | โหยหา นุชเอย
 | 
| ยามนิราศสมรมา |  | ลับแล้ว
 | 
| คิดยามเมื่อยังปรา |  | กฎสถิตย์ สถานฤๅ
 | 
| เคยเสนาะห์สำเนียงแก้ว |  | เกษน้องนางวอน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๒๘
 | 
| ๏ บางโสนคิดโสนน้อย |  | เรือนงาม
 | 
| เคยประโคมทุ่มยาม |  | ค่ำเช้า
 | 
| มโหรีดุริยางค์ทราม |  | สวาดิ์ฝึก ฝนแม่
 | 
| เห็นแต่โสนนอนเศร้า |  | สุดเศร้าเรียมคนึง ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๒๙
 | 
| ๏ บางเชือกเดอมเชือกคล้อง |  | คชสาร
 | 
| เชือกอยู่ด้าวใดวาน |  | สักน้อย
 | 
| ช่วยพันธ์ผูกรักสมาน |  | สมรมิ่ง ไว้แม่
 | 
| จงอย่าสร่างสวาดิ์ข้อย |  | เคร่าถ้าคืนสม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๓๐
 | 
| ๏ เห็นรักกับจากขึ้น |  | เคียงกัน
 | 
| ถวิลเช่นจากรักรัน |  | ทดแท้
 | 
| รักจากพรากทรวงศัลย์ |  | แสนเทวศ
 | 
| จากรักหนักอกแก้ |  | กอบให้เบาไฉน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๓๑
 | 
| ๏ ทางโยงโยงเชือกร้งง |  | เรือจร
 | 
| เรือก็ล่วงลุขนอน |  | นับร้อย
 | 
| รักเรียมที่ติดดอน |  | ดาลสวาดิ์ อยู่แม่
 | 
| ไฉนจักฉุดโยงคล้อย |  | เคลื่อนเข้าคลองทรวง ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๓๒
 | 
| ๏ อาวรณ์นอนนั่งเศร้า |  | กระสันทรวง
 | 
| โศกจี่ฤๅดีดวง |  | รด่าวดิ้น
 | 
| ดูใดยิ่งเตือนตวง |  | เติมแต่ ทุกข์นา
 | 
| เคยชื่นขาดเชยสิ้น |  | เสื่อมน้ำใจเขษม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๓๓
 | 
| ๏ ลิวลิวลุะแหล่งด้าว |  | ศาลา กลางเฮย
 | 
| เป็นที่พักนาวา |  | ออกเข้า
 | 
| เรือราษฎร์เรียบเรียงรดา |  | ดูสนุกนิ์ สนานแฮ
 | 
| แลบ่ลืมจิตร์เศร้า |  | จากสร้อยสูญเขษม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๓๔
 | 
| ๏ ถวิลศรีสุดาอยู่ว้าง |  | ไป่วาง ใจนา
 | 
| ประยุรญาติยังบยกนาง |  | นุญาตให้
 | 
| ฉวยใครแซรกผ่ากลาง |  | ขอสู่ สมรแม่
 | 
| เรียมกลับเกลือกเรอศไร้ |  | ชีพร้างฤๅคง ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๓๕
 | 
| ๏ ถึงดงทิ้งถ่อนไห้ |  | โหยหวล
 | 
| ทิ้งนุชไว้ไป่ควร |  | ประหมาทแท้
 | 
| ยิ่งคิดยิ่งรัญจวน |  | ใจจ่อ นุชนา
 | 
| ใครล่วงลอบลักแล้ |  | เล่ห์ล้วงดวงใจ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๓๖
 | 
| ๏ พินิจทิ้งถ่อนต้น |  | ตอรอญ
 | 
| เฉกเช่นไม่ตรีทอน |  | ทอดกลิ้ง
 | 
| ยลอย่างพฤกษดงดอน |  | ดาลเทวศ
 | 
| เหมือนพี่ทิ้งแม่ทิ้ง |  | ท่อยทิ้งเขษมสอง ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๓๗
 | 
| ๏ ย่านซื่อตรหล่งล่งโล้ง |  | แลตรง
 | 
| เหมือนพี่ซื่อต่ออนงค์ |  | นุชนั้น
 | 
| อยู่หลังนุชจงคง |  | สัตย์ซื่อ เรียมนา
 | 
| ซื่อต่อซื่อสัตย์กั้น |  | เกียจพ้นพาลไภย ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๓๘
 | 
| ๏ ลรรลุงเหลืออดกลั้น |  | กัลหาย
 | 
| รักบ่รางว่างวาย |  | ครุ่นครั้ง
 | 
| นอนนั่งนึกเสน่ห์สาย |  | สมรสุด สวาดิ์เอย
 | 
| ครู่หนึ่งพึงหย่อนย้งง |  | หยุดได้ไป่มี ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๓๙
 | 
| ๏ ลุลานตากฟ้าฝ่งง |  | นที โน้นนา
 | 
| ภอรุ่งสุริยรังษี |  | สว่างแจ้ง
 | 
| ตากฟ้าเช่นตากรวี |  | แสงส่อง อกเอย
 | 
| อกพี่หิวโหยแห้ง |  | ห่างน้องหมองทรวง ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๔๐
 | 
| ๏ มาดลด่านน่านน้ำ |  | นองสาย ชลเอย
 | 
| ตลาดด่านภาษีนาย |  | นอบไหว้
 | 
| นำเนื่องเครื่องของถวาย |  | อเนกนับ สิ่งนา
 | 
| แฟงฟักผักผลไม้ |  | อีกอ้อยตาลหวาน ฯ
 | 
 |        |  |        
 | 
 
  
| 
 | 
| ๑๔๑
 | 
| ๏ รับของคนึงแน่งน้อย |  | อนงค์นวล
 | 
| แม้แม่มาจักชวน |  | ชื่นพร้อง
 | 
| เป็นเพื่อนสำรวล |  | บำราศ โศกนา
 | 
| ดูแต่เดียวเหลียวน้อง |  | ลับหน้าหาหาย ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๔๒
 | 
| ๏ เรียมจากจรจวบบ้าน |  | บางนาง เกร็งเอย
 | 
| เกร็งแต่นามนึกบาง |  | รูปสร้อย
 | 
| โฉมแม่พิศอย่างกลาง |  | ฤๅพ่วง ผอมนา
 | 
| เกร็งบ่เกร็งร่างน้อย |  | ประหนึ่งอ้างนางเกร็ง ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๔๓
 | 
| ๏ งามภักตร์งามพิศน้อง |  | งามผิว
 | 
| โฉมแม่งามดุจปลิว |  | จากฟ้า
 | 
| งามนิ้วหัตถ์จิ๋วมหริว |  | เรียวรัด นาแม่
 | 
| งามโอษฐ์เมื่ออรอ้า |  | ออกเอื้อนสารเสนอ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๔๔
 | 
| ๏ งิ้วรายรายงิ้วเรียด |  | เรียงริม เฉนียรฤๅ
 | 
| ดอกดั่งศรีทับทิม |  | แถบจ้า
 | 
| คิดอรอ่าองค์ถนิม |  | ภรณ์ผ่อง ผิวเอย
 | 
| ศรีจับศรีนวลหน้า |  | เนตรหน้าจับศรี ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๔๕
 | 
| ๏ แรมชมเรียมแต่ซ้ำ |  | ชำงือ
 | 
| รุมรุ่มอุระฤๅ |  | สร่างเศร้า
 | 
| โศกทรวงนี่หนักคือ |  | เขาทุ่ม ทับเฮย
 | 
| รอาอ่อนศรโศกเร้า |  | เร่งร้อนแรงรุม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๔๖
 | 
| ๏ บ้านลาวแลเหลือบล้วน |  | ลาวกาว
 | 
| เต็มแต่ลาวพุงขาว |  | โคตรเชื้อ
 | 
| พิศภักตร์พวกหญิงลาว |  | ประโลมเนตร โหดเฮย
 | 
| ดูบ่มีอเคื้อ |  | คู่เท้าธุลีนาง ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๔๗
 | 
| ๏ เล็งลาวรุ่นรุ่นล้วน |  | สาวสาว
 | 
| ล้วนนุ่งซิ่นถุงลาว |  | จืดจ้าน
 | 
| หน้าตาก็ขาวขาว |  | เขินเคอะ คะแฮ
 | 
| ดูเบื่อดูคี่คร้าน |  | คร่ำไห้หาสมร ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๔๘
 | 
| ๏ สำปทวนประเทศนี้ |  | นามคลอง แลฤๅ
 | 
| คิดใคร่ทำปทวนสนอง |  | เสน่ห์สร้อย
 | 
| ประทับประทวนสอง |  | สมสู่ กันนา
 | 
| รับประทวนธุระน้อย |  | หนึ่งจ้างเขียนประทวน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๔๙
 | 
| ๏ ถวิลทวนคราวครั้งเมื่อ |  | สอดสาร เสน่ห์นา
 | 
| ก่นแต่เที่ยวสื่อสมาน |  | ห่อนเว้น
 | 
| ไป่ต่อตอบพจมาน |  | สักฉบับ เลยแม่
 | 
| สงวนศักดิ์ปิดรักเร้น |  | ห่อนให้ใครหยาม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๕๐
 | 
| ๏ ท่านานาใกล้หลิ่ง |  | แลเห็น
 | 
| ชนพวกชาวนาเข็น |  | ฟ่อนเข้า
 | 
| คำนึงพอูลเอ็น |  | ดูอยู่ เดียวแม่
 | 
| แม้แม่ตามเรียมเต้า |  | จักชี้ชมนา ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๕๑
 | 
| ๏ เรียมเมอลทิวท่งท้อง |  | นาทัง ทั่วเอย
 | 
| เห็นแต่ชาวนาประนัง |  | นวดเข้า
 | 
| มอมแมมคราบไคลตรัง |  | ตราติด ตนแฮ
 | 
| ชมห่อนชื่นใจเศร้า |  | เสน่ห์น้องเนาเวียง ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๕๒
 | 
| ๏ เรียมลุโรงเล่าแล้ว |  | ลอยเรือ
 | 
| กลิ่นเล่ากำจรเจือ |  | จิตร์กลุ้ม
 | 
| เมารักพี่เมาเหลือ |  | เมาเล่า อีกเอย
 | 
| เมามืดดินฟ้าคลุ้ม |  | คลั่งเคล้าฤๅคลาย ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๕๓
 | 
| ๏ เมาเล่าฮึกฮักให้ |  | เฮฮา
 | 
| เมาถั่วโปมักภา |  | สัปปลี้
 | 
| เมายศยิ่งยศหา |  | ฤๅเหือด หยิ่งแฮ
 | 
| เมารักเช่นพี่นี้ |  | นั่งเพ้อนอนพึม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๕๔
 | 
| ๏ ถับถึงบางแก้วถิ่น |  | ธานี
 | 
| เสนอชื่อนครไชยศรี |  | ท่านต้งง
 | 
| ขวาแขวงแห่งนที |  | คลองหนึ่ง แวะนา
 | 
| เรียมเร่งเรือฤๅย้งง |  | ด่วนเลี้ยวคลองไคล ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๕๕
 | 
| ๏ คลาคลามาเคลื่อนคล้อย |  | คลองบาง แก้วนา
 | 
| ทุกข์พี่พรากพรัดนาง |  | หนุ่มเหน้า
 | 
| อาวรณ์ห่อนจืดจาง |  | ใจจี่ โศกเฮย
 | 
| กลืนแต่ทุกข์แทนเข้า |  | คั่งแค้นคาคอ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๕๖
 | 
| ๏ ดลวัดปากน้ำนึก |  | ในกระมล
 | 
| วานปากน้ำยุบล |  | บอกน้อง
 | 
| เรียมนิราศนุชมาทน |  | ทุกขเทวศ ทวีเอย
 | 
| ปากบ่รับเรียมพร้อง |  | พร่ำเพ้อวอนวาน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๕๗
 | 
| ๏ ยินนามรียกปากน้ำ |  | เรียมถวิล
 | 
| ถึงโอษฐ์อรยุพิน |  | พี่พร้อง
 | 
| งามโอษฐ์ดั่งกินริน |  | ไรเรียบ โอษฐ์แม่
 | 
| ยลแต่ปากน้ำพ้อง |  | ชื่อเพี้ยงโอษฐ์สมร ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๕๘
 | 
| ๏ โพเตี้ยโพแต่ครั้ง |  | พญาพาล
 | 
| มล้างบิดรวายปราณ |  | ปลูกไว้
 | 
| มหาโพธิ์ก็พิกาล |  | ติดต่ำ เตี้ยแฮ
 | 
| เหตุจึ่งปรากฏให้ |  | หากแจ้งผลกรรม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๕๙
 | 
| ๏ พญาพาลปิตุฆาฎแท้ |  | กรรมถึง เห็นเฮย
 | 
| รักพี่กรรมใดดึง |  | เด็ดมล้าง
 | 
| ดลเรียมนิรารึง |  | โศกรัก มาแม่
 | 
| ถวิลบ่เห็นกรรมร้าง |  | เร่งเศร้าทรวงกระสัน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๖๐
 | 
| ๏ วัดไทรไทเทพยท้าว |  | เทพา รักษ์ฤๅ
 | 
| อุ้มอนิรุทธ์สมอุษา |  | สร่างเศร้า
 | 
| เรียมบำราศสมรอา |  | ดูรปรดาษ เดียวพ่อ
 | 
| เชิญช่วยอุ้มอรเต้า |  | สู่ข้อยคอยสม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๖๑
 | 
| ๏ ถวิลไทอนิรุทธ์ครั้ง |  | สมอุษา
 | 
| เสมอพี่ลอบสมยิหวา |  | หับห้อง
 | 
| อรุณกลับสู่คฤหา |  | หอมจับ ทรวงเอย
 | 
| หวลคนึงนุชน้อง |  | แนบเนื้อนวลถนอม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๖๒
 | 
| ๏ ลุศาลจ้าวจ้าวอยู่ |  | สึงศาล
 | 
| จ้าวอยู่เดียวกันดาร |  | คู่เคล้า
 | 
| เหมือนเรียมนิราสถาน |  | เดียวเด็ด สวาดิ์พ่อ
 | 
| ไร้นุชสุดสมรเศร้า |  | โศกไหม้ใจหมอง ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๖๓
 | 
| ๏ อารักษ์ยังไร้คู่ |  | อยู่เดียว
 | 
| เรียมก็ไร้คู่เหลียว |  | ว่างว้าง
 | 
| ถวิลทุกข์คู่กันเจียว |  | จริงเทียบ เสมอนา
 | 
| อารักษ์กับเรียมอ้าง |  | อกร้าวราวกัน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๖๔
 | 
| ๏ วัดบางแก้วแก้วที่ |  | ไหนมี
 | 
| เห็นแต่ดงเทพี |  | รกเรื้อ
 | 
| ตรีดอกดุจแพรศรี |  | อรห่ม หอมนา
 | 
| ถวิลภิรมย์รศเกื้อ |  | กอดแก้วกลกัน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๖๕
 | 
| ๏ พิศเทพีที่คุ้ง |  | ควรแสยง
 | 
| ยลแต่หนามตามแขยง |  | นึกขยั้น
 | 
| เทพีที่เมอลแสวง |  | หมายสวาดิ์
 | 
| พิศใช่เทพีอั้น |  | อกโอ้เทพี ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๖๖
 | 
| ๏ วัดสิงห์สิงห์สถิตย์เบื้อง |  | โบสถ์บรร
 | 
| สิงห์ก็สิงสำคัญ |  | เขตรคุ้ง
 | 
| เรียมแรมสถานขวัญ |  | เนตรแต่ กายแม่
 | 
| ใจพี่สิงสู่มุ้ง |  | แม่หมั้นสมรเสมอ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๖๗
 | 
| ๏ อาดูรภูลเทวศร้อน |  | อุระครวญ
 | 
| สุดโศกสุดกำศรวญ |  | สุดเศร้า
 | 
| ดูใดบ่ดูชวน |  | จิตรชื่น เลยเอย
 | 
| ตั้งแต่จากคู่เคล้า |  | คลั่งคลุ้มสติเฟือน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๖๘
 | 
| ๏ วัดท่าท่าวัดร้าง |  | โรยชน
 | 
| เปลี่ยวบ่เห็นสักคน |  | อาบน้ำ
 | 
| เหมือนมาเปลี่ยวสกนธ์ทน |  | ทุกข์ทับ อกเอย
 | 
| เปลี่ยวจิตรปลิดทุกข์ปล้ำ |  | ปลดเปลื้องเปลืองไฉน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๖๙
 | 
| ๏ ใจหนึ่งนึกหน้าบ่าย |  | บูชิต สถูปเอย
 | 
| ใจหนึ่งคืนหลังคิด |  | สู่ห้อง
 | 
| บ่ตกบ่ลงจิตร |  | คนึงแน่ ไหนนา
 | 
| บุญยิ่งสิ่งสนุกนิ์ต้อง |  | ตัดผ้ายฝ่ายกุศล ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๗๐
 | 
| ๏ วัดน้อยเหมือนนึกน้อย |  | ใจเอง
 | 
| ยังบ่สิทธิ์คิดยำเยง |  | ญาติน้อง
 | 
| จะภาพงาเกรง |  | ใจจึ่ง โศกนา
 | 
| จัดโทษใครไป่ต้อง |  | นิ่งน้อยใจตน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๗๑
 | 
| ๏ น้อยใจไป่จวบแท้ |  | ทางความ
 | 
| ตรองแต่เดอมดูงาม |  | อยู่แล้ว
 | 
| จักภาสุดาตาม |  | ใจขัด ขวางนา
 | 
| ยังบ่เอออวยแก้ว |  | ติดเต้าตามไฉน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๗๒
 | 
| ๏ ดลท่าพเนียดจับช้าง |  | แต่บรรพ์
 | 
| เหตุ์เพราะตามพังพลัน |  | ถูกคล้อง
 | 
| ถวิลวันพี่จรจรัล |  | ลอบสู่ สถานแม่
 | 
| เจียรจะจับเรียมต้อง |  | แอบเร้นสูตแฝง ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๗๓
 | 
| ๏ สงสารคชเรศร้าง |  | กิริณี
 | 
| ก่อนแต่น้องสุชลตี |  | อกร้อง
 | 
| เสมอเรียมนิราศศรี |  | ศุภลักษณ์ มาแม่
 | 
| เทวศบ่วาลถวิลน้อง |  | อนาถน้ำตากระเด็น ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๗๔
 | 
| ๏ ท่าช้างรอยท่าข้าม |  | โขลงตรง นี้นา
 | 
| พลายเถื่อนติดโขลงหลง |  | โลภเคล้า
 | 
| คิดคู่กับตูคง |  | เคียงเทียบ กันนา
 | 
| หลงแต่กามกวนเร้า |  | รุ่มร้อนฤๅโรย ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๗๕
 | 
| ๏ เรียมร้างห่างแนบน้อง |  | นานวัน
 | 
| ครวญคร่ำกำศรวญศัลย์ |  | คลั่งคลุ้ม
 | 
| เสมอแม้นคชเมามัน |  | มึนสวาดิ์
 | 
| มันตกอกกลัดกลุ้ม |  | จิตรบ้าบ่นกระหึม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๗๖
 | 
| ๏ ห้วยตโกเดอมห้วยเหตุ |  | เภตรา
 | 
| บันทุกตกั่วเกรียบมา |  | ล่มไว้
 | 
| จึ่งบัญญัติสมญา |  | ห้วยตะ กั่วแฮ
 | 
| คนทุกวันนี้ให้ |  | ชื่อห้วยตโกแปลง ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๗๗
 | 
| ๏ หวลถวิลสุดสวาดิ์เว้น |  | วายสงวน นุชเอย
 | 
| จักห่วงฤๅจักหวล |  | ห่อนรู้
 | 
| บางยังกลับแปรปรวน |  | แปลงเปลี่ยน ไปแม่
 | 
| รักเกลือกยักรักชู้ |  | เฉกห้วยตโกกลาย ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๗๘
 | 
| ๏ มาดลด้าวเขตรบ้าน |  | ธรรมสา ลาเอย
 | 
| เป็นที่ประชุมเมธา |  | แต่กี้
 | 
| แก้วิมุติปัญหา |  | แห่งราช
 | 
| ชื่ออยู่ชั่วเดี๋ยวนี้ |  | เนิ่นช้าถาวร ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๗๙
 | 
| ๏ แสนรทมกรมอกอั้น |  | รอิดรอา
 | 
| เหลือทุกข์ทนเวทนา |  | ขัดค้าง
 | 
| แต่เรียมจากสมรมา |  | วันครึ่ง คืนแม่
 | 
| ดุจสักสิบปีร้าง |  | รักน้องแรมนาน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๘๐
 | 
| ๏ มาเดี่ยวเปลี่ยวอกโอ้ |  | อาทวา
 | 
| คนึงนุชสุดเสนหา |  | ห่างห้อง
 | 
| กี่คืนจักคืนคลา |  | ยังเย่า เยือนแม่
 | 
| เชยชิดจุมพิตน้อง |  | แนบเนื้อนวลถนอม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๘๑
 | 
| ๏ วงงเวงวิเวกอ้า |  | อางขนาง
 | 
| วงงคนึงหน่ายนาง |  | คู่เคล้า
 | 
| วงงเอยอีกสักปาง |  | ใดนิวัต วงงนา
 | 
| วงงจักเยือกเย็นเช้า |  | ค่ำถ้าคืนถึง ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๘๒
 | 
| ๏ แว่วแว่วดุเหว่าซั้น |  | เสียงหวาน
 | 
| ถวิลเมื่อเนาสถิตย์สถาน |  | ถิ่นน้อง
 | 
| เคยสดับศับท์รฆังขาน |  | กลองพิฆาฎ รุ่งแฮ
 | 
| เนาป่ากานกซร้อง |  | ศับท์ทั้งทรวงกระสัน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๘๓
 | 
| ๏ ครวญครวญจวนรุ่งเร้า |  | รังษี สูริยแฮ
 | 
| เสียงไก่กาสกุณี |  | พร่ำพร้อง
 | 
| พวกนายไพร่เปรมปรี |  | ประสงค์สู่ สถูปเอย
 | 
| รีบเร่งรี้พลซร้อง |  | แซร่สิ้นเสร็จขบวน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๘๔
 | 
| ๏ ชาวช้างผูกช้างเทียบ |  | คชสาร
 | 
| ประทับรับหมอควาญ |  | นอบน้อม
 | 
| เสร็จเสพย์โภชนาหาร |  | เสร็จสู่ คชแฮ
 | 
| เถลิงคเชนทรไพร่ห้อม |  | แห่หน้าหลังหลาม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๘๕
 | 
| ๏ ถวิลรเด่นเทวศร้าง |  | หมันหยา
 | 
| โศกรักแรมจินตหรา |  | เร่าร้อน
 | 
| อนงค์นางสการวา |  | ตีสุด สวาดิ์เอย
 | 
| รฦกรเด่นหมันหยาข้อน |  | อกไห้ดุจเรียม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๘๖
 | 
| ๏ เนาในกูปนั่งกั้ง |  | เอองค์
 | 
| เดินดัดวนัศแดนดง |  | ดื่นไม้
 | 
| มาโพนประพาศพง |  | พฤกษ์พราก สมรนา
 | 
| เรียมจักชมเฌอให้ |  | ชื่นชี้ใครชม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๘๗
 | 
| ๏ แม้แม่มาด้วยพี่ |  | เป็นสอง
 | 
| จักมุ่งจักเมอลมอง |  | แมกสล้าง
 | 
| ชี้ชวนชื่นชมผอง |  | พรรลอก หลายแฮ
 | 
| น้องจักชวนชมบ้าง |  | พี่บ้างชมชวน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๘๘
 | 
| ๏ โฉมหอมหอมยิ่งไม้ |  | ดอกหอม
 | 
| กลิ่นยิ่งกลิ่นประยงพยอม |  | รศเร้า
 | 
| รฦกกลิ่นเกษแก้มตรอม |  | ทวีเทวศ ถึงแม่
 | 
| ฉุนกลิ่นบุหงาภาเศร้า |  | โศกซ้ำกำศรวญ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๘๙
 | 
| ๏ ดอกซ่อนชู้รฤกชู้ |  | เอกองค์
 | 
| ชู้มากหมื่นพันอนงค์ |  | ห่อนแม้น
 | 
| ศรีเสาวภาคย์พิมลทรง |  | สวยสุด สวาดิ์นา
 | 
| โกรธเท่าโกรธแสนแค้น |  | สบหน้าภาเขษม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๙๐
 | 
| ๏ ลำดวนอวลอบฟุ้ง |  | สุคนธ์ขจร
 | 
| คนึงกลิ่นลำดวนอร |  | อบเนื้อ
 | 
| นมสวรรค์นึกนมสมร |  | เคยอุ่น อกเอย
 | 
| หวลภิรมย์รศเกื้อ |  | กลิ่นกล้ำลำดวน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๙๑
 | 
| ๏ ชมพยอมชูช่อคล้อย |  | ชวนถวิล
 | 
| กลพยอมอรยุพิน |  | พี่พ้อง
 | 
| โฉมเจ้าดุจกินริน |  | ไกรลาศ นาแม่
 | 
| จากนุชป่านนี้น้อง |  | เนื่องน้ำตาคลอ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๙๒
 | 
| ๏ นางแย้มเฉกเช่นแย้ม |  | เนาสถาน
 | 
| เคยหยอกยิ้มแย้มหวาน |  | เสนาะถ้อย
 | 
| ใช้ชิดชอบการงาน |  | ทุกสิ่ง สรรพ์เอย
 | 
| ป่านฉะนี้จะละห้อย |  | หอบไห้โหยหา ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๙๓
 | 
| ๏ สาวหยุดหยุดคชย้งง |  | ยลกล
 | 
| สาวใช่สาวหยุดยล |  | หย่อมไม้
 | 
| สาวเอยบ่เห็นหน |  | ใดหยุด
 | 
| จักสั่งสารสาวให้ |  | สื่อแจ้งทรวงสาว ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๙๔
 | 
| ๏ บุนนากนึกนากน้อง |  | เนาวงง
 | 
| จักละห้อยคอยฟัง |  | ข่าวเศร้า
 | 
| นุชเอยใช่จะรัง |  | เกียจเกี่ยง ไฉนนา
 | 
| จงค่อยอยู่เถิดเจ้า |  | จากเจ้าจำใจ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๙๕
 | 
| ๏ อบเชยเชยกลิ่นกล้ำ |  | กลางทาง
 | 
| ถวิลว่าอบเชยนาง |  | ชื่อนี้
 | 
| เรียมโดยพนาพลาง |  | เชยช่อ เฌอเอย
 | 
| เชยใช่อบเชยชี้ |  | ชื่อพ้องอบเชย ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๙๖
 | 
| ๏ ชเอมเฌออ้างชื่อ |  | ชวนชม
 | 
| เฉกเช่นเอมเรียมนิยม |  | หยอกเย้า
 | 
| กรรณ์เกษเนตรขำคม |  | คิดชื่น ใจนา
 | 
| เอมจักอยู่เดียวเศร้า |  | โศกหน้าตาหมอง ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๙๗
 | 
| ๏ สารภีนึกหนุ่มหน้า |  | สารภี
 | 
| กรรเจียกเพ็ชร์รย้ามี |  | ห่วงห้อย
 | 
| ประดับหูอยู่ตาปี |  | สมภักตร์ แม่แม่
 | 
| นิ้วนุชใส่แหวนน้อย |  | เพ็ชร์พริ้งเพราตา ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๙๘
 | 
| ๏ พิศพรรณสรรพมิ่งไม้ |  | ชายดง
 | 
| ชี้ชื่อพ้องนามอนงค์ |  | นิ่งเศร้า
 | 
| รฦกอรเอกองค์ |  | สุดสวาดิ์ ยิ่งนา
 | 
| ทวีเทวศรุมอุรเร้า |  | รักร้อนรนทรวง ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๑๙๙
 | 
| ๏ เรียมยินมยุเรศร้อง |  | เรียกนาง ยูงเอย
 | 
| ฟังยิ่งเสียวอุรภางค์ |  | ผ่าวเศร้า
 | 
| โอ้แต่สัตว์ยังคราง |  | ครวญใคร่ กันนา
 | 
| เสมอพี่แรมเสน่ห์เต้า |  | แต่ตั้งครวญสมร ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๒๐๐
 | 
| ๏ โนรีเนารักน้อง |  | รัวเสียง
 | 
| นกคุ่มแนบคางเคียง |  | คู่เคล้า
 | 
| รักนานร่ายนางเรียง |  | เรียกเพื่อน
 | 
| กระจาบบรูจับเปล้า |  | จิกปล้อนพลอนผล ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๒๐๑
 | 
| ๏ โมงเมียงแมกม่วงไม้ |  | มองเมียง
 | 
| ยางเหยียบยอดยางเยีย |  | ยาตรเยื้อง
 | 
| คลิ้งโคลงคล่ำคล้าเคลีย |  | คลอคล่อ
 | 
| แอ่นแอ่นอกแอบเอื้อง |  | ออกเอื้องอึงอล ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๒๐๒
 | 
| ๏ อัญชันแอบซุ่มซุ้ม |  | อัญชัน
 | 
| แก้วจับแก้ววันพรรณ |  | ดอกแก้ว
 | 
| หกโหนกิ่งเหียงหัน |  | หาหก
 | 
| นกพริกจับพริกแล้ว |  | โลดเต้นตามเมีย ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๒๐๓
 | 
| ๏ ตลิงปลิงปลิงปลูกต้งง |  | รังเรียง
 | 
| รังแน่นรังนานเสียง |  | แซร่อื้อ
 | 
| คบแคคับแคเคียง |  | คู่พลอด กันนา
 | 
| โมงแมกเค้าโมงยื้อ |  | ยอดโย้โผบิน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๒๐๔
 | 
| ๏ ตับคาคาคาบแคล้ว |  | คลารัง
 | 
| กระลุมพุกกระลุมภูผัง |  | พักพร้อง
 | 
| กระทุ่มกระทาประนัง |  | ศัพท์แซร่
 | 
| แก้วเกาะกิ่งแก้วซร้อง |  | สื่อถ้อยแถลงสาร ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๒๐๕
 | 
| ๏ กรรไภยกระพ้อพรั่ง |  | หรูลง
 | 
| หงษ์เห็จหามหาหงษ์ |  | แห่งไหล้
 | 
| รวังไพรร่อนรวังพง |  | ไพรเพรียก พร้องแฮ
 | 
| ไผ่สู่พงไผ่ไซร้ |  | ปีกป้อนเหยื่อกัน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๒๐๖
 | 
| ๏ เห็นวิหคนกไม้ |  | ไป่เพลิน
 | 
| ขับคชย่างบาทสเทิน |  | เร่งเร้า
 | 
| ถึงพนัศพนมเนิน |  | สถูปพระ ประทมแม่
 | 
| ประทับช้างต่างเข้า |  | สู่เบื้องบันได ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๒๐๗
 | 
| ๏ ขึ้นบนลานพระแล้ว |  | ปรีดา
 | 
| จุดธูปเทียนบูชา |  | ทุกผู้
 | 
| แต่เรียมนึกปราถนา |  | จักเสี่ยง เทียนเฮย
 | 
| หวังจิตร์คิดใคร่รู้ |  | ร่วมได้ฤๅเสีย ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๒๐๘
 | 
| ๏ จุดเทียนสองเล่มแล้ว |  | อธิฐาน
 | 
| แม้จักได้วิวาหการ |  | กับน้อง
 | 
| จงเรืองโรจเสมอสมาน |  | ทังคู่ เทียนแฮ
 | 
| หากห่อนได้ร่วมห้อง |  | ดับสิ้นแสงสูญ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๒๐๙
 | 
| ๏ เห็นเทียนเรืองรุ่งเร้า |  | รัศมี
 | 
| จิตร์ยิ่งเกิดยินดี |  | แก่กล้า
 | 
| ดั่งได้ร่วมภิรมย์ศรี |  | สุดสวาดิ์ แล้วเอย
 | 
| ถึงมาทแม้นเร็วช้า |  | เชื่อได้โดยทาย ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๒๑๐
 | 
| ๏ กำสรวลศรีปราชญ์ทั้ง |  | ทวาทศ มาศฤๅ
 | 
| อีกพิพิธสาลีพจน์ |  | พร่ำพร้อง
 | 
| ตรังนิราศนรินทร์รจ |  | เรขเรื่อง ครวญพ่อ
 | 
| สารโศกเรียมแรมน้อง |  | ยิ่งถ้อยทังมวญ ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๒๑๑
 | 
| ๏ ซึ่งนิพนธ์นิราศร้าง |  | แรมสถาน
 | 
| ไป่ลักเทียบคำบุราณ |  | อื่นอ้าง
 | 
| สริรักษรวบรวมสาร |  | รจเรข เรื่องเอย
 | 
| ประสงค์แต่จริงจิตร์ร้าง |  | รักให้ขนิษฐ์ฟัง ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๒๑๒
 | 
| ๏ เสร็จเรื่องนิราศร้าง |  | แรมสมร
 | 
| นิพนธ์พจนกลกลอน |  | กล่าวแกล้ง
 | 
| เฉลิมพระเกียรติอดิศร |  | เกษมกุฎิ สยามแฮ
 | 
| กับจักให้อรแจ้ง |  | เรื่องร้างไปประทม ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๒๑๓
 | 
| ๏ วันเสาร์สิบห้าค่ำ |  | ศุกปักษ์
 | 
| กติกมาศมเมียศกนัก |  | ษัตรอ้าง
 | 
| พันร้อยฉะนวุติศัก |  | ราชจวบ จุลนา
 | 
| ปางแรกบำราศ |  | เรอศไร้ไกลสถาน ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๒๑๔
 | 
| ๏ บันลุสิบค่ำขึ้น |  | ชิวา วารเฮย
 | 
| บุษยมาศในพรรษา |  | แสะนั้น
 | 
| นิพนธ์พจนรศสารา |  | นิราศเรื่อง นี้ฤๅ
 | 
| สัมฤทธิ์สฤษดิฤๅขั้น |  | ขวบค้างโทถึง ฯ
 | 
| 
 | 
| 
 | 
| ๒๑๕
 | 
| ๏ กรมวงษาสนิจผู้ |  | ปรีชา เชี่ยวแฮ
 | 
| เรียบรจเรขกถา |  | เพราะพร้อง
 | 
| เนืองเนกคณเมธา |  | ทุกทั่ว อ่านเอย
 | 
| ควรจักยอยศซร้อง |  | แซ่ซั้นสรรเสริญ ฯ
 | 
 |        |  |        
 | 
 
  เชิงอรรถ 
  ที่มา 
ประชุมนิราศคำโคลง รวบรวมโดย พ. ณ. ประมวลมารค พิมพ์ครั้งแรก กันยายน ๒๕๑๓ แพร่พิทยา