จาก ตู้หนังสือเรือนไทย
(ต่าง) ←รุ่นก่อนหน้า | รุ่นปัจจุบัน (ต่าง) | รุ่นถัดไป→ (ต่าง)
ข้อมูลเบื้องต้น
ผู้แต่ง: หลวงศรีมโหสถ (กลัด)
บทประพันธ์
|
|
| ร่าย
|
| ๏ ศรีสวัสดิพิพัฒมงคล | | เพิ่มพูนผลภิญโญยศ
|
| ปรากฏกิตติกึกก้อง | | สเทือนท้องพสุธาดล
|
| กุลาหลห่อนฝืน | | ขืนเขงแข่งข่มขาด
|
| ขยั้นขยาดราชฤทธิ์ | | ทั่วทศทิศออกระอา
|
| กรุงเทพมหานคร | | อมรรัตนโกสินทร์
|
| มหินทรอโยทธยา | | มหาดิลกโลกยเลิศ
|
| สุดประเสริฐสมบูรณ์ | | อดุลยเดชเดื่องหล้า
|
| ฟู่ฟ่องฟ้าฟุ้งขจร | | ดุจทินกรกาจเก็จ
|
| เผด็จเดชดัษกรหมด | | เยิรยอยศจอมเจ้า
|
| เกล้าภูวมณฑล | | สรพสกลสีมา
|
| ประชาราษฎ์รื่นเกษม | | เปรมปราชเปรื่องธรณี
|
| พระนครศรีโสภิศ | | ราชบุญฤทธิ์รังสรรค์
|
| เวียงสวรรค์ปูนปาน | | ไพศาลสำเริงศุข
|
| สนุกนิ์ทั่วถ้วนหน้า | | บุญพระจอมเจ้าหล้า
|
| เลอศล้ำฦๅขจร
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ มหิศรโสภิศเพี้ยง | | พันแสง
|
| ส่องโลกยตลอดเขตรแขวง | | ขวั่งด้าว
|
| อรินทรขยาดแขยง | | หย่อนยศ พระนา
|
| ทุกเทศทุกไทท้าว | | ทบเที้ยมเคียมคัล
|
| ๏ เสนาะสนั่นเสียงอ่านเอื้อน | | อภิปราย
|
| เพรงพร่ำพระฦๅขยาย | | ยศไว้
|
| เชิงชวนชื่นหญิงชาย | | ชมชอบ ใจแฮ
|
| เล่ห์รศสุคนธไล้ | | เลิศล้ำคำขาน
|
| ๏ นิทานนิเทศไท้ | | ทำเทียบ ท่านแฮ
|
| กลอนกล่าวราวเรื่องระเบียบ | | บอกแจ้ง
|
| คมคำร่ำเรียงเรียบ | | รังสฤษดิ์
|
| อุส่าห์สรรเสกแสร้ง | | สืบไว้ภายหลัง
|
| ๏ ดุจดังมหาราชรั้ง | | เรืองสมุท โฆษแฮ
|
| ทำเทียบอนิรุท | | เรื่องโพ้น
|
| พระฦๅระบือสุด | | โสภาคย์
|
| ทำเทียบพระลอโน้น | | เนื่องน้อมใจถวิล
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ มีบุรินทร์ถิ่นหนึ่ง | | พิศก้ำกึ่งเวียงสวรรค์
|
| ล้วนสิ่งสรรพ์โอฬาร | | ป้อมปราการกอบพร้อม
|
| เวียนแวดอ้อมล้อมวง | | ปลิวปลายธงสรล่าง
|
| พ่างสุทัศนธานี | | นามบุรีรมยนคร
|
| มหิศรเสวยสวัสดิ์ | | นามนพรัตนนรินทร์
|
| นฤบดินทร์ปิ่นสนม | | ถ้วนทุกกรมกำนัล
|
| สิบหาพันกัลยา | | อรรคสุดาดวงมาลย์
|
| งามเงื่อนปานอับสรสวรรค์ | | ผ่องผิวพรรณผุดผาด
|
| พระนามนาฏนฤมล | | ดวงอุบลวรรณา
|
| มีธิดาทั้งคู่ | | โฉมเยื้อนอยู่ยะแย้ม
|
| งามแสล้มเสลาสลวย | | ระทวยดุจเครือวัลย์
|
| ภักตร์เพียงจันทร์เพ็ญงาม | | นามพระพิมพ์แลพระพรรณ
|
| ดุจสาวสวรรค์ว่ายฟ้า | | มาเฉลิมโลกยแหล่งหล้า
|
| เลิศล้ำลออโฉม
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ งามประโลมทั้งคู่เคี้ยง | | ควรชม
|
| กำดัดรุ่นเรียงรมย์ | | ร่วมห้อง
|
| พระพิมพ์นิ่มนวลสม | | โสภาคย์
|
| โฉมพระพรรณยิ้มหย้อง | | ยั่วแย้มยวลกล
|
| ๏ นฤมลมีพี่เลี้ยง | | ทั้งสอง
|
| ชื่อว่านางจันจอง | | จัดไว้
|
| นางเจิมคู่เคียงสนอง | | ถนอมนาฏ
|
| เฉลียวฉลาดเลศได้ | | ดั่งน้ำใจถวิล
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ พระปิ่นบิตุเรศให้ | | สองอยู่ยังย่าไซร้
|
| ศุขล้ำสำราญ
|
| ๏ พระพี่เลี้ยงบริบาลค่ำเช้า | | คอยประคองสองเจ้า
|
| แจ่มหน้านวลศรี
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ ยังมีบุรีใหญ่ | | พร้อมพรั่งไพร่ไพบูลย์
|
| มูลมองมากช้างม้า | | ทแกล้วทกล้าเกลื่อนเมือง
|
| แน่นนองเนืองราษฎร | | นามนครลพบุรี
|
| ปิ่นธรณีนามกร | | มหิศรพันธุมราช
|
| นามวรนาฏมหิษี | | สุมาลีเลอสวาดิ
|
| เปนปิ่นราชกำนัล | | หมื่นหกพันกำหนด
|
| มีเอารสชดช้อย | | โฉมยิ่งย้อยหยาดฟ้า
|
| ในแหล่งหล้าไป่ปาน | | ชนมานสิบหกปี
|
| นามพระฦๅศรีโสภาคย์ | | โฉมมลากโสภณ
|
| วิมลภักตร์โสภา | | ลักษณาโสภิต
|
| เจริญจิตรจอมราช | | ภูวนารถตั้งพี่เลี้ยง
|
| ชื่อนายกลั่นแลนายเกลี้ยง | | กล่อมแก้วกลอยใจ
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ งามวิไลเลิศล้ำ | | เลอไตร ภพแฮ
|
| องค์พระฦๅอำไพ | | ผ่องแผ้ว
|
| ทรงโฉมประโลมใจ | | เจริญสวาดิ
|
| งามยิ่งพระลอแล้ว | | เลิศท้าวทั้งผอง
|
| ๏ ทำนองนวยนาดแม้น | | เหมือนหงษ์
|
| น้อมแน่งระโอดองค์ | | อ่อนอ้อน
|
| พิศพิลาศเลิศทรง | | โสภาคย์ แลพ่อ
|
| งามดุจจะชูช้อน | | เชิดไว้หว่างทรง
|
| ๏ งามดวงพระพักตร์เพี้ยง | | เพ็ญแข
|
| งามเนตรชำเลืองแล | | เล่ห์ล้ำ
|
| งามขนงก่งศิลป์แปร | | มาเปรียบ ปานฤๅ
|
| กรรณดุจกลีบบัวก้ำ | | เกษคล้ำดำนิล
|
| ๏ นาสิกสิ้นสุดพร้อม | | เพราคม
|
| โอฐเอี่ยมเทียมชาดสม | | สะอาดแท้
|
| ปรางเปล่งปลั่งน่าชม | | เชยชื่น จิตรพ่อ
|
| สอดั่งสอหงส์แล้ | | เล่ห์ล้ำกลกลึง
|
| ๏ อังษาขึงผึ่งผ้าย | | ผายงาม
|
| กรทอดระทวยยาม | | ยาตรเยื้อง | |
|
| บั้นองค์อ่อนอวนกาม | | กาเมศ
|
| สองพระเพลาตลอดเบื้อง | | บาทสิ้นสุดสม
|
| ๏ งามอุดมกว่าท้าว | | ทั้งปวง
|
| ทั่วประเทศเมืองหลวง | | เลือกแล้ว
|
| จักเปรียบจักปานดวง | | ภักตร์ห่อน มีฤๅ
|
| งามเลิศล้ำน้ำแก้ว | | หล่อแล้วไป่ปาน
|
| ๏ เสียงผสานซอขับร้อง | | ร่ำชม
|
| โฉมพระฦๅอุดม | | เดื่องหล้า
|
| สาวหนุ่มนึกนิยม | | ยินมลาก พระนา
|
| ต่างคิดจิตรเจียนบ้า | | บ่นเพ้อภายหลัง
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ ขจรทั้งแหล่งหล้า | | เพื่อพ่อค้าขับซอ
|
| ยอยศพระฦๅเลื่อง | | ข่าวฟุ้งเฟื่องถึงนาฏ
|
| สองวรราชธิดา | | เสน่หาหันหวล
|
| ครวญคิดจิตรกระศัลย์ | | ให้ใฝ่ฝันหม่นหมอง
|
| ดุจเครือทองระทวยองค์ | | พิศวงหวังราช
|
| พิศวาดิหวังไท้ | | หมองมัวไหม้เศร้าสร้อย
|
| ลห้อยโหยหวนหา | | เพ็ญภักตราหม่นหมอง
|
| กรมตรอมตรองหมองหมาง | | ส่วนสองนางพี่เลี้ยง
|
| คอยกล่อมเกลี้ยงกลอยสวาดิ | | เห็นประหลาดหลากจิตร์
|
| คิดประหลาดหลากใจ | | เหตุใดสองสร้อยเศร้า
|
| สองนางเข้าในห้อง | | เห็นพระพี่พระน้อง
|
| โศกเศร้าหมองหมาง
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ นางเจิมนางจั่นเข้า | | เคียงถาม
|
| ไฉนแม่โฉมงอนงาม | | หม่นไหม้
|
| ฤๅใครกระทำความ | | เคืองขัด ใดแม่
|
| ฤๅว่าแม่ป่วยไข้ | | โรคเร้ารุมสกนธ์
|
| ๏ นฤมลฟังกล่าวแก้ | | กลสนอง
|
| ใยพี่จึงถามสอง | | ดั่งนี้
|
| แต่นี้พี่คอยปอง | | เผาศพ เถิดพี่
|
| สุดที่จักชักชี้ | | ช่องให้ใครเห็น
|
| ๏ เปนใดกล่าวดังนี้ | | น่าฉงน
|
| ใครขัดขืนกระมล | | หม่นไหม้
|
| ฤๅป่วยเจ็บกังวล | | สิ่งหนึ่ง ใดแม่
|
| จงบอกยุบลให้ | | พี่รู้เหตุผล
|
| ๏ กังวลลับฦกล้ำ | | เหลือหลาย พี่ฮา
|
| แทบจะตีตนตาย | | ห่อนแคล้ว
|
| เป็นคนอยู่อับอาย | | ออกปาก ได้ฤๅ
|
| สูญชีพดับชาติแล้ว | | มุ้งเมื้อเมืองสวรรค์
|
| ๏ จอมขวัญตรัสดั่งนี้ | | เยียใด แม่ฮา
|
| มิบอกตามความใน | | ถ่องถ้อย
|
| ฤๅแม่มิไว้ใจ | | ข้าบาท
|
| จึงนิ่งอึ้งโศกสร้อย | | น่าน้อยใจจริง
|
| ๏ เปนหญิงยากยิ่งแท้ | | พี่อา
|
| แม้บ่สมปรารถนา | | นึกไว้
|
| ชอบผิดคิดรักษา | | สงวนเงื่อน เงาแฮ
|
| ทนสู้ตายดีได้ | | กว่าให้คนหยัน
|
| ๏ ฉันใดบ่บอกข้อ | | ขำขงาย
|
| จะด่วนตีตนตาย | | ก่อนไข้
|
| ผิดชอบช่วยภิปราย | | โปรดบอก เถิดแม่
|
| ข้าจะอาสาให้ | | เหตุนั้นพลันสม
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ ทรามชมฟังชื่นชอบ | | ขอบคำสองพี่เลี้ยง
|
| จึ่งกล่าวเกลี้ยงปราไส | | ถามน้องใยณพี่
|
| เสียงอึงมี่อันใด | | จงเข้าใจเองอ้า
|
| สองนางหน้าชื่นบาน | | ปลอบเยาวมาลย์ทั้งสอง
|
| ไป่ควรหมองเลยณเกล้า | | อย่าสร้อยเศร้าเสียใจ
|
| จะแก้ไขให้มา | | จะอาสาให้สม
|
| อย่าปรารมภ์ร้อนเร่า | | ฉันใดเล่าพี่อา
|
| ท้าวจะมากลใด | | อยู่ก็ไกลต่างด้าว
|
| ท้าวไป่รู้สักนิด | | ข้างเราคิดข้างเดียว
|
| อย่าเฉลียวฉะนั้นแม่ | | แต่เพียงนี้พอได้
|
| จะแต่ให้ไปกล่าว | | ข่างโฉมพระน้องนาฏ
|
| วาดรูปให้พิศวง | | พระฦๅหลงคงมา
|
| สองสุดาดีพระไทย | | ทำปราไสไขสือ
|
| พี่อย่าถือทางผิด | | ทุจริตเรื่องระคาย
|
| หญิงสื่อชายไป่ควร | | ข้างชายชวนจึ่งชอบ
|
| สองนางตอบคำขาน | | ปนพนักงานข้าคิด
|
| ให้สนิทสนมดี | | เยี่ยงอย่างมีก่อนมา
|
| ครั้งกานดาเพื่อนแพง | | แจงจัดหมอแม่นยำ
|
| ทำให้พระลอหลง | | ตรงมาสู่สองเจ้า
|
| เข้าในสวนสมสนิท | | สัมฤทธิ์ราชปรีดา
|
| เราจะหาหมอมั่ง | | ทำให้คลั่งมาหา
|
| ถึงพาราเราไซร้ | | สองแม่อย่าหม่นไหม้
|
| พี่นี้อาสา
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ สองสุดาชื่นชื้น | | แกล้งกล่าวอภิปรายอื้น
|
| อรรถถ้อยสุนทร
|
| ๏ อย่าสารวอนค่อนไค้ | | สองพี่วานอย่าได้
|
| วุ่นว้าหวังถวิล
|
| ๏ สองนารินรู้เท่า | | ทูลว่าแม่อยู่เกล้า
|
| อย่ารู้เรื่องความ
|
| ๏ ตามแต่ข้าคิดแล้ว | | คงจะลุลาภแก้ว
|
| ก่อเกื้อกรีธา
|
| ๏ จึงไปหาหมอเถ้า | | ทั้งยายมดยายท้าว
|
| ทั่วทั้งเมืองหลวง
|
| ๏ หมอทั้งปวงกล่าวถ้อย | | แรงข้าทั้งนี้น้อย
|
| อาจเอื้อมถึงเลย
|
| ๏ เคยลองแต่ต่ำช้า | | จะลองถึงเจ้าหล้า
|
| ยากแท้ทางทำ
|
| ๏ จงช่วยนำหาผู้ | | อื่นอันมีความรู้
|
| เลอศผู้ทั้งหลาย
|
| ๏ เงินทองจ่ายแจกจ้าง | | ใครช่วยสืบเสาะบ้าง
|
| แจกจ้างแบ่งปัน
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ กษณนั้นมีหมอหนึ่ง | | ซึ่งเป็นศิษย์โยคี
|
| วิทยาดีแกล้วกล้า | | ชนถ้วนหน้านับถือ
|
| ฦๅทั่วทุกตำบล | | สองนางดลถึงเย่า
|
| เล่ายุบลดวงสมร | | อ้อนวอนให้หมอช่วย
|
| บ่ให้ป่วยการปอง | | เงินแลทองกองให้
|
| หมอจงได้เมตตา | | สองพังงาอยู่เกล้า
|
| ตาหมอเถ้าตอบถ้อย | | แรงเราน้อยเหลือรู้
|
| จะแก้กู้กลใด | | บุญท่านไทมีมาก
|
| ยากที่จะทำถึง | | ข้อคำนึงใหญ่นัก
|
| เหลือแรงจักทดลอง | | สองนางอ้อนวอนกล่าว
|
| ช่วยสืบข่าวคนดี | | มีอยู่แห่งใดบ้าง
|
| ค่าจ้างแลรางวัล | | จะให้ปันให้ถึงใจ
|
| หมอขานไขคำขำ | | จะช่วยแนะนำให้
|
| ท่านหนึ่งไซร้สุดดี | | เป็นโยคีอยู่เขา
|
| ลำเนาสนุกนิ์เนินไศล | | ไป่ใกล้ไกลสำนักนิ์
|
| ท่านศักดิ์สิทธิ์สุดใจ | | ทดลองใครได้หมด
|
| ปรากฎฤทธิเหลือหลาย | | ว่าให้ตายตายทันเห็น
|
| ว่าให้เปนเปนทันตา | | จะหาใครใครก็เต้า
|
| สองเจ้าจงไปหา | | จะช่วยพาไปได้
|
| สองนางไหว้ชื่นชม | | นึกเห็นสมทุกถ้า
|
| เงินเสื้อผ้าให้ปัน | | กำหนดวันจะออกไป
|
| สองดีใจใช่น้อย | | กลับมาทูลยอดสร้อย
|
| เสร็จถ้วนทุกอัน
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ จอมขวัญฟังพี่เลี้ยง | | ทูลสนอง
|
| แช่มชื่นรื่นจิตรตรอง | | ตรึกไว้
|
| พระภักตร์ผ่องเพียงทอง | | ธรรมชาติ สุกแฮ
|
| สองยุพินยินดีได้ | | ดุจไท้เสด็จมา
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ แกล้งปราใสพี่เลี้ยง | | สองพี่อย่ากล่าวเกลี้ยง
|
| ดั่งนั้นฉันแหนง
|
| ๏ พรายแพร่งคนค่อนค้อน | | สองพี่วานอย่าย้อน
|
| ยักเยื้องยาวความ
|
| ๏ ภายนอกห้ามยิ้มเยื้อน | | ภายในขอบคำเอื้อน
|
| ออกให้เห็นที
|
| ๏ สองพี่อย่าจู้จี้ | | อย่ามาเล่าเซ้าซี้
|
| พี่ได้เอนดู
|
| ๏ สองนางรู้เล่ห์แล้ว | | ต่างยิ้มย่องผ่องแผ้ว
|
| เพื่อด้วยปรีดา
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ ทูลพระย่ายักย้าย | | ยวลกล
|
| หลานราชสองนฤมล | | หม่นไหม้
|
| หมอดูว่าขวัญดล | | แดนป่า
|
| ให้รับขวัญสองไท้ | | ที่ร้างแรมมา
|
| ๏ ย่าฟังสั่งเร่งให้ | | ไปทูล
|
| แด่พระนเรนทร์สูรย์ | | สุดเกล้า
|
| ว่าสองธิดาดูร | | แดเดือด อยู่แฮ
|
| หมอจะรับขวัญเจ้า | | จากให้คืนมา
|
| ๏ จอมนราธิราชรู้ | | ร้อนรน
|
| ตรัสสั่งให้ขวายขวน | | อย่าช้า
|
| จงรีบรัดจรดล | | ไปรับ ขวัญแฮ
|
| หมอจะเอาช้างม้า | | มอบให้โดยใจ
|
| ๏ ครั้นได้โอกาสแล้ว | | กลับมา
|
| ทูลแด่สองชายา | | อยู่เกล้า
|
| สองฟังหฤหรรษา | | สั่งพี่ เลี้ยงแฮ
|
| จงพี่เร็วรีบเต้า | | แต่เช้าค่อนงาย
|
| ๏ สั่งนายช้างผูกช้าง | | พังสอง
|
| ชื่อว่าพังจำลอง | | เลิศแท้
|
| อิกพังพิมานทอง | | เท้าทัด กันแฮ
|
| เร็วเล่ห์ลมลิ่วแล้ | | เลิศช้างทั้งผอง
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ ส่วนสองนางพี่เลี้ยง | | ทูลแด่สองเนื้อเกลี้ยง
|
| อยู่ข้างภายหลัง
|
| ๏ จงแต่งตั้งเครื่องไว้ | | เผื่อโยคีมาไซร้
|
| จักได้บูชา | |
|
| ๏ เพลาย่ำรุ่งแล้ว | | สองนางขึ้นช้างแคล้ว
|
| สู่บ้าหมอพลัน
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ พากันขึ้นช้างผ้าย | | ไปคละคล้ายบ่มิช้า
|
| หมอออกหน้านำเดิน | | เมิลมุ่งทุ่งแฝกแขม
|
| พงเลาแซมสล้างสลอน | | เข้าดงดอนแดนรหง
|
| ปรูประยงยูงยาง | | ตะเคียนคางคูนมะข้า
|
| พวาหว้าขานาง | | มะทรางไทรสักโสก
|
| โมงหม่อนโมกมูกมัน | | จิกแจงจันทน์กำจัด
|
| สัดตบรรณโพบาย | | กำจายจันทนา
|
| ฝูงปักษาแซ่ซ้อง | | เสียงกึกก้องพึงกลัว
|
| ตะกรุมหัวล้านล่อน | | นกแสกร่อนแถกถา
|
| ทึดทือตากลับกลอก | | ทำหลอนหลอกพองขน
|
| เสียงคำรนร้องเพรียก | | เค้ากู่เรียกคู่ก้อง
|
| ชะนีร้องร่ายไม้ | | ลห้อยไห้โหยหวน
|
| ผีป่าครวญครึมคราง | | แรดควายขวางขวิดไขว่
|
| เสือสางไล่ด้อมมอง | | ผีโป่งปองหลอกหลอน
|
| ริมทางจรจอแจ | | สองนางแลลานตลึง
|
| ลุสำนึงแนวทาง | | บ่อบึงบางกว้างใหญ่
|
| ปลาเสือไล่ปลาหมู | | เงือกงูไล่พัลวัน
|
| เงือกคนผันผ้านหนี | | ช้างน้ำปรี่ปรึงแทง
|
| ม้าน้ำแฝงฝั่งหาย | | เหรารายร่ายเรียง
|
| จรเข้าเมียงมองตาม | | ฉลามฉลากไล่พัน
|
| ราหูหันหาเพื่อน | | ว่ายกล่นเกลื่อนคลาคล่ำ
|
| ผีพรายพร่ำพำพึม | | กระหึมหวลครวญคราง
|
| สองนางกลัวตัวสั่น | | หมอบ่ยั่นยิ้มหัว
|
| ปลอบอย่ากลัวสองนาง | | ใช้ที่ทางถิ่นมี
|
| หากโยคีให้เห็น | | เป็นต่างต่างดังนี้
|
| หมอชวนชี้ให้เพลิน | | ขับข้างเดินเร็วรี่
|
| ถึงถิ่นที่ลำเนา | | ชายเชิงเขาอาศรม
|
| พระสยมโยคี | | สองนารีอยู่แต่ไกล
|
| หมอเข้าในอาศรม | | นั่งประนมกราบกราน
|
| แถลงสาระสำคัญ | | สองจอมขวัญลูกไท้
|
| ใช้สองนางมาหา | | ข้าจึ่งพามาเฝ้า
|
| พระครูเจ้าจอมคุณ | | ช่วยการุญสองศรี
|
| พระโยคีขานไข | | จงไปบอกให้มา
|
| หมอก็พาสองนาง | | พลางเข้าสู่อาศรม
|
| สองประนมนั่งดู | | เห็นงูเท่าลำตาล
|
| เลิกพังพานพ่นพิศม์ | | สดุ้งจิตรหวั่นไหว
|
| บัดใจงูกลับหาย | | กลายเห็นเป็นไม้เท้า
|
| เห็นรูปเจ้าโยคี | | กายินทรีย์คร่าคร่ำ
|
| พีจ้ำม่ำล่ำสัน | | แก่งกงันงมงาย
|
| บัดกลับกลายเป็นกลาง | | รูปสำอางโอ่เอี่ยม
|
| สงบเสงี่ยมมารยาตร | | งามวิลาศลักษณา
|
| สองบูชากราบไหว้ | | ขอพระได้โปรดปราน
|
| ช่วยเยาวมาลย์ทั้งสอง | | ให้สมปองเหมือนหมาย
|
| จะถวายเงินทอง | | แก้วโกฏิกองปองให้
|
| พระจงโปรดสองไท้ | | อย่าให้จำตาย
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ มุ่งหมายมากราบเท้า | | เชิญพระไปโปรดเกล้า
|
| พี่น้องสองศรี
|
| ๏ สองมีทุกใช่น้อย | | เพราะพระฦๅยอดสร้อย
|
| โศกเพี้ยงทรวงพัง
|
| | |
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ โยคีฟังไตรตรึก | | คำนึงนึกก่อนกาล
|
| สุมามาลย์สองศรี | | สังวาศมีดังฤๅ
|
| พระฦๅนั้นฉันใด | | ส่องญาณไปเห็นชัด
|
| สามกระษัตริย์เคยคู่ | | หากเกิดอยู่ต่างแดน
|
| เพราะแสนแค้นสองนาง | | ความแต่ปางก่อนมี
|
| จะช่วยดีฤๅมิควร | | คิดสอบสวนไปมา
|
| เปนวาสนาของเขา | | พึ่งบุญเราจึงสำเร็จ
|
| เล็งเห็นเสร็จแล้วว่า | | สองนางอย่าร้อนรน
|
| ถึงสินบลสินจ้าง | | มากล่าวอ้างไป่ชอบ
|
| เชิงประกอบการควร | | สูอย่าชวนกันกล่าว
|
| จงนำข่าวเข้าไป | | บอกสองไทให้รู้
|
| เราจะกู้แก้ไข | | ให้สมใจสองคิด
|
| สมดังจิตรสองครวญ | | เวลาจวนจงไคล
|
| เราจะไปภายหลัง | | สองนางฟังชื่นชม
|
| นิ้วประนมกราบไหว้ | | พระจงได้การุญ
|
| ขอพึ่งบุญพระเจ้า | | จงโปรดเกล้าข้าบาท
|
| อย่าให้หวาดเหมือนก่อน | | ผีป่าค่อนหลอนหลอก
|
| ผีโป่งออกหลอกอึง | | โยคีคะนึงแย้มหัว
|
| สูอย่ากลัวจงกลับ | | สองนางรับคำลา
|
| กับหมอมาขึ้นช้าง | | สองตราบข้างมรรคา
|
| ล้วนพฤกษาสลับสลอน | | ฟุ้งขจรเสาวคนธ์
|
| ดอกมณฑาสารภี | | ดอกจำปีพิกุล
|
| บุนนากนมสวรรค์ | | มลิวันกรรณิกา
|
| มลิลากุหลาบ | | อังกาบกระดังงา
|
| จำปาปีบสายหยุด | | พุดทิชาดกาหลง
|
| ลำดวนดงชงโค | | ยี่โถยี่เข่งเข็ม
|
| บานตูมเต็มตามทาง | | สองนางเชยชมชื่น
|
| ไม้ผลดื่นดกดาษ | | ต้นลางสาดละมุด
|
| ต้นมังคุดลำไย | | ต้นมะไฟซ่มโอ
|
| ต้นตะโกซ่มซ่า | | ต้นเงาะป่าทุเรียน
|
| ใต้ต้นเคียนกลกวาด | | มะตูมมะตาดสูงเสลา
|
| กะเบียนกะเบาสูงสลอน | | ทิชากรเพรียกร้อง
|
| จิบจาบจ้องแจจัน | | เบญจวรรณสัตวา
|
| สาลิกาโนรี | | หมู่ปักษีแซ่ซ้อง
|
| บ้างร่อนร้องโผผิน | | ชิงกันกินพวงผล
|
| แจโจษจลพนมมาศ | | หมู่จตุบาทกลาดเกลื่อน
|
| โคถึกเถื่อนท่องเที่ยว | | กระบือเปลี่ยวเงยง่า
|
| บ้างเล็มล่าลองเชิง | | กระจงกระเจิงจามรี
|
| ชะมดฉมันหมีเม่นหมู | | กวางทรายกรูเกรียวดง
|
| ป่าระหงเห็นพิศาล | | ถึงถิ่นธารนที
|
| จงกลนีลุบล | | บัวเผื่อนปนบัวผัน
|
| สัตบันบงกช | | ใบเขียวสดสะอาด
|
| ดอกดาดาษแดงขาว | | ราวกับแกล้งประดับ
|
| เหล่ากระจับสาหร่าย | | ฝูงปลาว่ายวนเวียน
|
| ปลาตะเพียนปลากราย | | ปลาสวายเนื้ออ่อน
|
| ปลาช่อนปลาชะโด | | เทโพแลเทพา
|
| ปลาหมอแลปลาดุก | | ปลาอุกแลปลาอ้าว
|
| คางเบือนค้าวเข็มเขือ | | สร้อยซิวเสือสังควาด
|
| สลิดสลาดสลอนสลน | | ว่ายเวียนวนกินไคล
|
| น้ำเย็นใสเห็นดิน | | หมดมลทินสะอาด
|
| เพื่ออำนาจโยคี | | สองนางมีปรีดา
|
| ขับช้างมาบ่หึง | | ถึงบ้านหมอส่งพลัน
|
| รีบจรัลสู่วัง | | ขึ้นไปยังปราสาท
|
| เชิญขวัญราชอรไทย | | สองแม่อย่าหม่นไหม้
|
| เร่าร้อนรุมรึง
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ คำนึงคงลุแล้ว | | สองแม่จงผ่องแผ้ว
|
| อย่าเศร้าหมองศรี
|
| ๏ พระโยคีสั่งไว้ | | จักมาโปรดให้ได้
|
| ดั่งนั้นมั่นคง
|
| ๏ สององค์ฟังถี่ถ้อย | | ค่อยสร่างโศกแช่มช้อย
|
| ชื่นชื้นใจหวัง
|
|
|
| ร่าย | |
|
| ๏ เตียงตั่งตั้งแต่งสรรพ | | สำหรับรับโยคิน
|
| สองยุพินปรีดา | | เครื่องบูชาหาถ้วน
|
| ล้วนแต่สิ่งงามดี | | พอเกิดมีมืดมนธ์
|
| โกลาหลกลางหาว | | เห็นแวววาวไวไว
|
| เห็นไรไรในหมอก | | สองนางออกมองดู
|
| ชะรอยครูท่านมา | | พลางบูชากราบไหว้
|
| ขอจงให้เห็นองค์ | | โยคีลงจากฟ้า
|
| ยืนอยู่หน้าสองศรี | | มีอินทรีย์สงบเสงี่ยม
|
| รูปโอ่เอี่ยมสะอาด | | มารยาตรสำอาง
|
| บ่แบบบางบ่พี | | ลักษณศรีโสภณ
|
| สองนฤมลปรีดา | | อาราธนาให้นั่ง
|
| เหนือตั่งตั้งแต่งไว้ | | ก้มกราบไหว้แถลงถ้อย
|
| ทุกข์ข้าน้อยหนักทรวง | | ดังเขาหลวงทับแท้
|
| ขอพระโปรดข้าแล้ | | อย่าให้จำตาย
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ จักถวายเงินทองทั้ง | | เก้าแก้วโกฏิกองตั้ง
|
| แต่งให้โดยใจ
|
| ๏ เป็ดไก่เหล้าเข้าพร้อม | | วัวควายแพะแกะน้อม
|
| นบเกล้าขอถวาย
|
| ๏ โยคีผายพจน์อ้าง | | สองมาบลบาลจ้าง
|
| ดังนี้ไป่ดี
|
| ๏ ใช่ผีท้องเลวหั้น | | เห็นแก่บลบาลนั้น
|
| นึกหน้าอายใจ
|
| ๏ เทพไทยใต้หล้า | | นับถือเราถ้วนหน้า
|
| นอบน้อมอัญชลี
|
| ๏ ภักดีสิ่งเดียวแล้ | | เราจะช่วยกู้แก้
|
| ที่ร้อนรนใน
|
| ๏ สองอรไทยฟังถ้อย | | ค่อยยิ้มแย้มแช่มช้อย
|
| กล่าวถ้อยถามพลาง
|
| ๏ สักปางใดจะได้ | | สมดังจิตรคิดไว้
|
| จักได้กลใด
|
| ๏ โยคีไขข้อค้อน | | จะวาดโฉมอ่อนอ้อน
|
| อวดให้พิศวง
|
| ๏ พระฦๅหลงคงเต้า | | มาสู่สองหนุ่มเหน้า
|
| แม่นแท้อย่าแคลง
|
| ๏ โยคีแสดงถี่ถ้วน | | วาดโฉมสองงามล้วน
|
| เลอศล้ำร่ายขำคม
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ ตั้งอารมณ์บริกำ | | เศกประจำกำกับ
|
| เสร็จสรัพพับส่งให้ | | ใส่หีบไว้จงดี
|
| บอกวิธีเล่ห์กล | | จงแต่งคนไปกล่าว
|
| แสดงข่าวโฉมสมร | | ให้ขจรถึงราช
|
| ส่งรูปวาดให้เห็น | | คงเกิดเข็ญคลุ้มคลั่ง
|
| จะนอนนั่งอยู่บ่ได้ | | ระห้อยไห้โหยหา
|
| คงจะมาจงได้ | | แม้นช้าให้ไปเตือน
|
| จะมาเยือนสองศรี | | พระโยคีอ่านเวท
|
| สรงสระเกษสองสมร | | แล้วอวยพรพลางลา
|
| หายทันตาทันใจ | | สองอรไทยชื่นชม
|
| นึกเห็นสมเหมือนหมาย | | จึ่งภิปรายปราไส
|
| สองพี่ไวปรีชา | | ช่วยตรึกตราให้ดี
|
| สองนารีรับสนอง | | นักงานของข้าคิด
|
| ให้สนิทชิดชม | | อย่าปรารมภ์เลยณเกล้า
|
| สองนางเจ้าแจ้งจัด | | คัดหาข้าคนสนิท
|
| เคยใช้ชิดชอบเชื้อ | | เคยไว้เนื้อไว้ใน
|
| ให้ไปค้าขึ้นล่อง | | เที่ยวท่องทั่วธานี
|
| ในบุรีพระฦๅ | | ขับระบือสื่อข่าว
|
| กล่าวโฉมสองพี่น้อง | | เสียงสนั่นลั่นก้อง
|
| ทั่วทั้งธานี
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ อึงมี่เสียงขับอ้าง | | อวดโฉม
|
| สองพี่น้องควรโลม | | โลกย์แท้
|
| งามล้ำเล่ห์ลอยโพยม | | ยวลจิตร
|
| ดูดุจอับศรแล้ | | เลิศล้ำกลกัน
|
| ๏ พระพรรณโฉมยั่วแย้ม | | ยวลกล
|
| งามเงื่อนอับศรยล | | เยี่ยมฟ้า
|
| พระพิมพ์ผ่องโสภณ | | พิลาศ เลิศแฮ
|
| งามวิไลยแหล่งหล้า | | เลือกแล้วไป่มี
|
| ๏ ทรงศรีเสาวภาคย์เนื้อ | | นวลผจง
|
| สองเอี่ยมลออองค์ | | อ่อนอ้อน
|
| เฉิดโฉมประโลมหลง | | ลาญจิตร
|
| งามดุจจุชู้ช้อน | | เชิดไว้บ่วาง
|
| ๏ ขับอ้างอึงมี่ทั้ง | | ธานี
|
| แกล้งกล่าวข่าวสองศรี | | พี่น้อง
|
| ทราบถึงพระฦๅมี | | ใจใคร่ฟังนา
|
| ให้เบิกเขาเหล่าพ้อง | | พวกนั้นพลันถาม
|
| ๏ โฉมงามทั้งคู่เคี้ยง | | เพียงใด
|
| เขากล่าวแกล้งแถลงไข | | ขับอ้าง
|
| เฉิดโฉมประโลมใจ | | เจริญสวาดิ
|
| เขาถวายรูปวาดสร้าง | | เศกไว้ดังเปน
|
| ๏ พระฦๅเห็นรูปรั้ง | | รงงสฤษดิ์
|
| วาววับจับดวงจิตร | | หม่นไหม้
|
| หวังชมภิรมย์คิด | | ครวญใคร่ ถึงนา
|
| กรกอดรูปวาดไว้ | | อัดอึ้งตลึงหลง
|
| ๏ ลืมองค์ออกโอฐโอ้ | | อาวรณ์
|
| อ้าแม่สองสายสมร | | พี่ไซร้
|
| มีปีกจะบินจร | | สมสู่สองนา
|
| หากบ่มีปีกได้ | | เดือดเร้ารุมทรวง
|
| ๏ โอ้ดวงดาเรศสร้อย | | สายใจพี่เอย
|
| เห็นรูปวาดวิไลย | | เลิศแล้ว
|
| อกพี่ป่วนปานไฟ | | รุมรุ่ม แลแม่
|
| ไฉนจะพบน้องแก้ว | | ก่อเกื้อกรีธา
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ จัดหาผ้าผ่อนให้ | | แก่ผู้นำข่าวไซร้
|
| เสร็จถ้วนทุกคน
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ เขาลาดลเมื้อเมือง | | หน้ารุงเรืองสดศรี
|
| เล่าคดีสองนาง | | สองฟังพลางยิ้มแย้ม
|
| ทูลแด่สองแสล้ม | | อย่าร้อนรนใจ
|
| ส่วนไท้พระฦๅเลื่อง | | ให้ฟุ้งเฟื่องอารมณ์
|
| ต้องอาคมโยคี | | ถูกแรงผีแรงมนต์
|
| เกิดร้อนรนรำคาญ | | คิดแดดาลใหลหลง
|
| พิศวงรูปวาด | | พิศวาดิข่าโฉมสอง
|
| ตรมตรอมตรองหมองเศร้า | | พอย่ำเข้าราตรี
|
| เห็นเป็นที่สองเจ้า | | มาหมอบเฝ้าเฟี้ยมภักตร์
|
| พระตรัสทักทันที | | ขอเชิญศรีสายสวาดิ
|
| ขึ้นร่วมอาศน์บรรฐรณ์ | | พลางเหยียดกรคว้าหา
|
| สองพังงาหันหาย | | พระฦๅสายโศกสร้อย
|
| ลห้อยไห้โหยหวล | | กำสรดครวญคร่ำเทวศ
|
| หลับพระเนตรนิทรา | | พอเวลาปัจจุสไสมย
|
| ฝันเห็นไทสองสมร | | มาเนานอนแนบสนิท
|
| พระเชยชิดชมชื่น | | สำราญรื่นหรรษา
|
| สองสุดาคลึงเคล้า | | เชิญชวนเต้าเมืองสอง
|
| พระประคองรับขวัญ | | พอไก่ขันอึงมี่
|
| ตื่นจากที่บรรธม | | สำคัญสมสายสวาดิ
|
| ลุกจากอาศน์หันหา | | บ่พบพนิดาดวงจิตร
|
| ตลึงคิดโศรกเศร้า | | โอ้ขวัญเข้าไปไหน
|
| หนีพี่ใยสองศรี | | พระจรลีจากอาศน์
|
| หมายมุ่งมาทเมียงมอง | | ในปรางทองหาจบ
|
| บ่พานพบโฉมสอง | | มัวหม่นหมองสร้อยเศร้า
|
| เข้าสู่ที่บรรธม | | ตรอมเตรียมตรมซมซึม
|
| บ่นพำพึมงึมงง | | บ่เป็นสรงเป็นเสวย
|
| พระกรเกยก่ายภักตร์ | | กำเริบรักรึงรุม
|
| ดังเพลิงสุมเศร้าสร้อย | | ทุกข์แทบเลือดตาย้อย
|
| ลห้อยโหยหา
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ โอ้ว่าสายสวาดิแก้ว | | กับตน พี่เอย
|
| แนบอุราเรียมจน | | จวบเช้า
|
| ควรฤๅนฤมล | | มาจาก ไปแม่
|
| ทิ้งพี่ให้โศรกเศร้า | | เร่าร้อนรุมแด
|
| ๏ ฤๅแม่หมองจิตรแค้น | | ขุ่นทรวง
|
| ว่าพี่ไป่ตามดวง | | จิตรเต้า
|
| โอ้โฉมพิมลพวง | | มาเลศ พี่เฮย
|
| มาแม่มาเถิดเจ้า | | จักเต้าตามสมร
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ พระอาวรณ์โศกเศร้า | | คิดถึงสองหนุ่มเหน้า
|
| เร่าร้อนอารมณ์
|
| ๏ บรรธมเหนือแท่นแก้ว | | กอดรูปวาดไว้แล้ว
|
| บ่นเพ้อพึมพำ
|
| ๏ สนมกำนัลน้อม | | เถ้าแก่ชแม่พร้อม
|
| แวดล้อมคอยระวัง
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ เห็นคลุ้มคลั่งพิกล | | กระวนกระวายพิการ
|
| จึ่งนำสารทูลสนอง | | สองชนกนนทลี
|
| นฤบดีฟังทูล | | ให้อาดูรแดดาล
|
| ชวนเยาวมาลย์มหิษี | | จรลีสู่ปราสาท
|
| เอารสราชเสนหา | | เห็นไสยาเหนืออาศน์
|
| กอดรูปวาดไป่วาง | | พลางปลอบถามลูกน้อย
|
| พ่อเปนใดยอดสร้อย | | โศรกนั้นฉันใด
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ พระฦๅได้สดับรู้ | | สึกองค์
|
| กราบบาทบิตุรงค์ | | ร่มเกล้า
|
| ทูลแถลงข่าวโฉมยง | | ยวลจิตร
|
| กอดรูปวาดหนุ่มเหน้า | | แนบไว้กับองค์
|
| ๏ พระบิตุรงค์รู้เรื่อง | | รำคาญ
|
| ตรัสปลอบยอดสงสาร | | อย่างเศร้า
|
| โฉมศรีสุมามาลย์ | | มีมาก ดอกพ่อ
|
| พ่อจะหาให้เจ้า | | อย่าได้อางขนาง
|
| ๏ สองนางงามเลิศล้น | | กลใด
|
| เขาหากแกล้งกล่าวไข | | ค่อค้อน
|
| วาดแต่รูปวิไลย | | ลวงเล่น แลพ่อ
|
| พ่อย่าได้เร่าร้อน | | ขุ่นแค้นรำคาญ
|
| ๏ เยาวมาลย์เมืองอื่นร้อย | | เอ็ดมี
|
| งามกว่าสองนารี | | พี่น้อง
|
| จักเลือกคัดหาศรี | | เสาวภาคย์ มานา
|
| พ่ออย่าหลงเล่ห์ข้อง | | ข่าวน้องสองนาง
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ พระฦๅหมางหม่นไหม้ | | ฟังบิตุเรศตรัสให้
|
| อัดอั้นอาดูร
|
| ๏ ยิ่งภูลเทวศโศรกสร้อย | | ป่วนฤไทยใช่น้อย
|
| ลห้อยโหยหา
|
| ๏ ทูลลาบิตุเรศเจ้า | | จักขอลาไต่เต้า
|
| มุ่งเมื้อเมืองสอง
|
| ๏ พระบิดรตระกองเกษเกล้า | | โอ้ว่าพ่อขวัญเข้า
|
| กล่าวนี้กลใด
|
| ๏ จะไปฉันใดได้ | | ทางก็ไกลใช่ใกล้
|
| ต่างด้าวต่างแดน
|
| ๏ แสนกันดารมากล้ำ | | ตัองขึ้นบกลงน้ำ
|
| ยากซ้ำแสนทวี
|
| ๏ อยู่บุรีเราไซร้ | | บิดาจะหาให้
|
| เลือกล้วนโฉมงาม
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ ฟังบิดาห้ามห่อน | | หายหวล
|
| หลงละเมอเพ้อชวน | | ชื่นเคล้า
|
| อ้าโฉมแม่งามสงวน | | ทงงคู่ เรียมเอย
|
| พี่จะรับขวัญเจ้า | | แจ่มหน้านวลผจง
|
| ๏ ปางองค์บิตุเรศทั้ง | | ชนนี
|
| ฟ้ายิ่งหม่นหมองศรี | | โศกสร้อย
|
| กอดเอารสร่วมชี | | วิตรกับ ทรวงนา
|
| แล้วรับขวัญลูกน้อย | | อย่าได้หมางหมอง
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ ให้หาสองพี่เลี้ยง | | มาช่วยกันกล่าวเกลี้ยง
|
| กล่อมแก้วกลอยใจ
|
| ๏ สั่งให้หาโหรเถ้า | | ทั้งยายมดยายเท้า
|
| ช่วยแก้กลเขา
|
| ๏ หมอจะเอาใดได้ | | เครื่องเทศเครื่องไทยไซร้
|
| เบิกให้ทันที
|
| ๏ ทั้งหมอมีมนต์เกล้า | | หามาทุกถ้วนหน้า
|
| ช่วยแก้กฤติยา
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ บรรดาหมอทั้งหลาย | | ล้วนแยบคายมนต์เวท
|
| อันวิเศษเลิศล้ำ | | บ้างเสกน้ำมนต์สรง
|
| บ้างทำผงลงยันต์ | | บ้างช่วยกันประกอบยา
|
| แก้มนตราให้หาย | | พระฦๅคลายคลั่งไคล้
|
| จัดแจงให้รางวัล | | เงินทองปันถ้วนหน้า
|
| แจกเสื้อผ้าทุกคน | | จอมจุมพลบิตุรงค์
|
| กับทั้งองค์ชนนี | | คลายหมองศรีโศกสร้อย
|
| ให้ทำขวัญลูกน้อย | | พร่ำเชื้อเชิญขวัญ
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ กำนัลและเถ้าแก่ | | ทั้งหลาย
|
| ทุกหมื่นขุนมูลนาย | | นั่งเฝ้า
|
| พี่เลี้ยงค่อยสบาย | | เบาจิตร
|
| บพิตรพระฦๅเจ้า | | แจ่มแจ้งอารมณ์
|
| ๏ ทรามชมทั้งคู่ค้อย | | ข่าวสาร
|
| ฟังบ่เห็นเป็นการ | | เนิ่นช้า
|
| ร้อนเร่าอุราราญ | | ปานแยก ทรวงนา
|
| เตือนพระโยคีอ้า | | ท่านได้เอ็นดู
|
| ๏ โยคีรู้ถี่ถ้วน | | ทุกอัน
|
| จึงจัดธงลงยันต์ | | ยิ่งพร้อม
|
| ต้นรังใหญ่สำคัญ | | อยู่ยอด เขาแฮ
|
| มือตบต้นอ่อนน้อม | | ยอดค้อมถึงมือ
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ โยคีถือธงปัก | | ผลักต้นรังตั้งคืน
|
| ต้นรังยืนยอดปลิว | | ลมพัดฉิวธงสะบัด
|
| สลัดหยูกยาอาคม | | ไปประพรมพระฦๅ
|
| อาคมคืออมฤก | | ให้รำฤๅถึงสอง
|
| พระฦๅหมองหม่นเศร้า | | เห็นสองเจ้ามาเชิญ
|
| เพลินพระองค์พิศวาศ | | กอดรูปวาดไป่วาง
|
| เล่ห์สองนางแนบนอน | | กรกอดกรชวนเต้า | |
|
| พระโศกเศร้าหมองหมาง | | กำนัลนางชะแม่
|
| ทั้งเถ้าแก่ทุกคน | | เห็นวิกลเกินประมาณ
|
| ดูวิการกว่าก่อน | | จึงผันผ่อนกันไป
|
| ทูลท้าวไทบิตุราช | | ทั้งวรนาฏนนทลี
|
| โดยคดีวิปลาศ | | ส่วนสองราชร้อนรน
|
| เสด็จดลปราสาท | | เอารสราชเสนหา
|
| เห็นภักตราหม่นหมอง | | กรตระกองลูกน้อย
|
| พ่อยอดสร้อยโศกไย | | พระฦๅไหวหวั่นองค์
|
| ทูลบิตุรงค์ธิราช | | คิดถึงนาฏสองพังงา
|
| จะใคร่ลาไต่เต้า | | หาสองเจ้าจอมสมร
|
| พระบิดรปลอบพลาง | | โฉมปานนางมีถม
|
| อย่าปรรมเลยพ่อ | | บิดาจะขอมาให้
|
| พระฦๅได้สดับสาร | | ร้อนรำคาญเคืองขุ่น
|
| มุ่นอุระหม่นไหม้ | | ลห้อยไห้โหยหา
|
| สองสุดาดวงสวาดิ | | กอดรูปวาดกับองค์
|
| ส่วนบิตุรงค์ชนนี | | ยิ่งหมองศรีเสร้าสร้อย
|
| เห็นลูกน้อยคลุ้นคลั่ง | | ดำรัสสั่งให้หา
|
| พวกเสนามนตรี | | กับสองศรีพี่เลี้ยง
|
| มากล่อมเกลี้ยงกลอยใจ | | เร่งให้ไปหาหมอ
|
| อย่าให้หลอเหลือได้ | | มาช่วยแก้กู้ให้
|
| คลั่งนั้นพลันหาย
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ นายกลั่นนายเกลี้ยงเร่ง | | เร็วหา
|
| หมอที่มีวิชา | | เชี่ยวไซร้
|
| มาแก้พระลูกยา | | หยุดคลั่ง ไคล้นา
|
| เงินลากทองลากให้ | | แก่ผู้ยาหาย
|
| ๏ ขวนขวายหาทั่วผู้ | | ยายำ ยิ่งแฮ
|
| ใครว่าใดดีทำ | | ถี่ถ้วน
|
| พระฦๅห่อนหายรำ | | พึงพิศ วงนา
|
| สิ้นหมดมดหมอล้วน | | เร่งร้อนรำคาญ
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ ปางกาลนั้นยังมี | | หมอหนึ่งดีเชี่ยวชาญ
|
| ชำนาญชำนิมนต์เวท | | สรรพพิเศษประสิทธิ์
|
| นามสมิทธิ์หมอเฒ่า | | เป็นพวกเผ่าขุนไกร
|
| ทำสิ่งใดประจักษ์ | | รู้มลักเลิศดี
|
| รู้วิธีหลากหลาย | | รู้อุบายหลายประการ
|
| อยู่สถานไพรสณฑ์ | | เจ้าสากลรับมา
|
| ให้รักษาบ่รอรั้ง | | หมอก็ตั่งพิธี
|
| เศกวารีให้สรง | | ชำระองค์ลูกไท้
|
| ให้คลายคลั่งคลายหลง | | แล้วบรรจงโอสถ
|
| บดด้วยผงปถมัง | | แก้จังงังงมงาย
|
| ถวายให้พระฦๅเสวย | | บ่นานเลยหลงหาย
|
| สบายได้สมประดี | | แล้วแต่งพิธีมณฑล
|
| ทำเล่ห์กลเลขยันต์ | | ไว้ป้องกันต่อไป
|
| ชั้นในอารักษ์เฝ้า | | ภุมเทพเจ้าชั้นกลาง
|
| ชั้นนอกวางภูตปีศาจ | | อากาศเทพอยู่รอบ
|
| ทั่วเขตรขอบขัณฑสิมา | | แต่งรักษาเสร็จสรรพ
|
| โดยตำรับตำรามี | | เบิกบายศรีทำขวัญ
|
| พระฦๅพลันหายเศร้า | | ส่วนจอมเจ้าบิตุรงค์
|
| กับทั้งองค์ชนนี | | ค่อยยินดีชื่นบาน
|
| โปรดประทานรางวัล | | พร้อมเสร็จสรรพ์เครื่องใช้
|
| ให้หมอสมิทธิ์มูลมอง | | เงินทองกอกลากให้
|
| หมออื่นไซร้ทั้งมวญ | | ให้สมควรเป็นลำดับ
|
| คนละสำรับเสื้อผ้า | | แจกถ้วนหมอทั่วหน้า
|
| นั่งเฝ้าบริบาล
|
| | |
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ สงสารนางนาฏร้อน | | รุมรึง
|
| คอยข่าวขุ่นคำนึง | | ใช่น้อย
|
| พระฦๅจะมาถึง | | ฤๅไป่ มาแฮ
|
| สองสุดกำสรดสร้อย | | โศกเพี้ยงทรวงพัง
|
| ๏ จึงสั่งสองพี่เลี้ยง | | ไปเยือน
|
| เกลือกพระโยคีเชือน | | จึ่งช้า
|
| สองนางรีบไปเตือน | | ตามสั่ง สองนา
|
| บอกว่าสองเคร่าถ้า | | ทุกข์นั้นพันทวี
|
| ๏ โยคีเล็งล่วงรู้ | | ราวความ
|
| บอกว่าเขาแต่งตาม | | ต่อสู้
|
| มดหมอมากหลากหลาม | | ล้วนแต่ ดีนา
|
| ไว้ธุระเรากู้ | | แก่แก้กลเขา
|
| ๏ สูเจ้าจงกลับเข้า | | ไปพลัน
|
| บอกแก่สองจอมขวัญ | | พี่น้อง
|
| มิวันหนึ่งก็วัน | | หนึ่งลุ แลนา
|
| สองอย่าได้ร่ำร้อง | | ไม่ช้ามาถึง
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ สองนางจึงก้มเกล้า | | ลาพระโยคีเจ้า
|
| กลับเข้าในวัง
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ โยคีตั้งอารมณ์ | | อ่านอาคมอิทธิเวท
|
| อันวิเศษสิทธิศักดิ์ | | เรียกอารักษ์ยักษ์ปีศาจ
|
| เทพอากาศโดยรอบ | | ทั่วเขตรขอบจักรวาล
|
| เทพทุกสถานเกรงเดช | | กลัวพระเวทโยคิน
|
| บ้างดำดินบินบน | | คึกคำรนร่านร้อง
|
| กู่กึกก้องโกลา | | หักหินผาโผงผาง
|
| ถอนต้นยางผางผึง | | เสียงอื้ออึงเฮฮา
|
| มาสู่พระอาศรม | | กรประนมนั่งเฝ้า
|
| โยคีเจ้าแจงจัด | | คัดเป็นขุนมุลนาย
|
| รายเป็นกองเป็นหมวด | | ตรวจเป็นทัพน่าหลัง
|
| จัดแจงทั้งทัพหนุน | | ตัวขุนขี่ราชสีห์
|
| ตัวรองขี่สิงโต | | บ้างขี่โคขี่ลา
|
| ขี่อาชาขี่ช้าง | | ขี่ลิงข้างบ่างชนี
|
| บ้างขี่หมีเม่นหมู | | ขี่เงือกงูพังพอน
|
| ขี่กาษรเสือแรด | | แผดร้องเรียกกู่กัน
|
| แกล้งแปรผันหลายอย่าง | | ศีศะค่างช้างลิง
|
| ศีศะสิงห์เสือสาง | | ศีศะกวางฟานทราย
|
| ศีศะควายโคลา | | ศีศะกาไก่แร้ง
|
| แสร้งเป็นศีศะกะกรุม | | สองหัตถ์กุมอาวุธ
|
| สำหรับยุทธพร้อมสรรพ | | โยคีกำชับสั่งเสร็จ
|
| บอกกลเม็ดมนตรา | | แก้หยูกยาอาถรรพ์
|
| บอกกลกันแก้ไข | | ให้คลาไคลทันที
|
| พวกพลผีปีศาจ | | ออกดาดาษกลาดกลุ้ม
|
| ทางอากาศชรอุ้ม | | อับให้มือมัว
|
|
|
|
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ น่ากลัวพลภูตพ้อง | | โยคี
|
| คุมพวกพื้นตัวดี | | กลั่นกล้า
|
| ออกอึงอัดวิถี | | ทางเมฆ
|
| เสียงโห่ร้องก้องฟ้า | | เฟื่องฟื้นกาหล
|
| ๏ พิศพลภูตพ่างเพี้ยง | | พลมาร
|
| โหมหักหินผาทยาน | | โยกย้าย
|
| ไม้ไล่ลู่แหลกลาญ | | ลุยลุ่ย ไปนา
|
| โผนผาดเผงเร่งร้าย | | รีบคล้ายลมปลิว
|
| ๏ ลัดนิ้วเดียวล่วงเข้า | | เขตรขัณฑ์
|
| ผีถิ่นรู้เรียกกัน | | กู่ก้อง
|
| ผีแขกรีบโรมรัม | | ราญรุก
|
| ผีถิ่นมาแซ่ซ้อง | | รบเร้าราวี
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ พวกผีป่ากล้าหาญ | | เร่งรอนราญรุกรบ
|
| ผีบ้านตลบต่อตี | | ถ้อยที่ถ้อยทิ่มแทง
|
| แรงต่อแรงรันราญ | | หาญต่อหาญหั้มหั่น
|
| กลั่นต่อกลั่นยันยุทธ | | อุดตลุดวุ่นวาย
|
| ผีผู้นายเกรียงโกรธ | | โลดลำพองร้องตวาด
|
| สาดหยูกยาอาคม | | รดมรดคระวี
|
| เกิดอัคคีโพลงพราม | | ไหม้ลุกลามเหลือหลาย
|
| ผีบ้านผายพ่ายแก้ | | วิ่งต้อแต้เต็มประดา
|
| ด้วยแรงยาแรงคุณ | | ผีป่าหนุนเนื่องไล่
|
| ผีบ้านไพล่ผลุนหนี | | เข้าบุรีเรียกกัน
|
| บอกสำคัญคุณยา | | ส่วนเทพดาอารักษ์
|
| พระหลักเมืองเสื้อเมือง | | เห็นแค้นเคืองขัดสน
|
| ด้วยฤทธิรณโยคิน | | พากันผินพ่ายหนี
|
| เทพผู้มีสิทธศักดิ์ | | ขับอารักษ์ยักษ์บริบาล
|
| จากสถานไปไกล | | แล้วเข้าในปรางมาศ
|
| ประจำอาศน์พระฦๅ | | สั่งลมฮือไปถึง
|
| โยคีจึ่งไปหา | | ดอกจำปามาพลัน
|
| ลงเลขยันต์อันประสิทธิ์ | | ผูกดวงจิตรติดพัน
|
| บ่ให้หันเหียนได้ | | แล้วก็ให้เหิรมา
|
| ดอกจำปาเป็นแมลงภู่ | | บินวะวู่เฉียวฉิบ
|
| พริบตาถึงปราสา? | | พระฦๅราชบรรทมหลับ
|
| แมลงภู่กลับทันที | | เป็นดอกจำปาสีสดใส
|
| อยู่ในที่เคียงเขนย | | กลิ่นรำเพยรวยรื่น
|
| พระฦๅชื่นชื้นจิตร | | นิมิตเห็นสองนาง
|
| โฉมสำองค์ทั้งคู่ | | มาหมอบอยู่แทบไท้
|
| พระประโลมลูบไล้ | | จูบแล้วรับขวัญ
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ ทรงธรรม์ผันกอดแก้ว | | กัลยา
|
| สองแนบแอบอุรา | | ร่วมเกล้า
|
| เชยชมชื่นหรรษา | | สมสวาดิ
|
| พระประคองสองเจ้า | | แจ่มหน้านวลผจง
|
| ๏ ฟื้นองค์หลงว่าเคล้า | | คลึงเชย
|
| พระหัตถ์สอดกอดเขนย | | แนบข้าง
|
| ครั้นรู้สึกกรเกย | | ก่ายภักตร์
|
| ให้อักอ่วนอ้างว้าง | | วุ่นว้าคนึงโฉม
|
| ๏ แสนโทมนัสน้อย | | ในทรวง
|
| ทุกข์แทบเท่าเขาหลวง | | ทับแท้
|
| ร้อนรุมรุ่มแดดวง | | ดาลเดือด
|
| ดุจจะวายชีพแล้ | | ทุกข์นั้นพันทวี
|
| ๏ โอ้ศรีสายสวาดิสร้อย | | สองสมร แม่เอย
|
| พี่สุดแสนอาวรณ์ | | เทวศว้า
|
| เรียมคิดจิตรเจียมจร | | จากร่าง แลแม่
|
| พี่จะไปแนบหน้า | | นิ่มน้องประคองขวัญ
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ กำนัลเถ้าแก่พร้อม | | บรรดาผู้อยู่ล้อม
|
| แห่ห้อมคอยระวัง
|
| ๏ เห็นคลุ้มคลั่งพูดเพ้อ | | หลงละเมอเพ้อเจ้อ
|
| บ่ได้สมประดี
|
| ๏ ดูถ้วนถี่เสร็จไซร้ | | จึงไปทูลสองไท้
|
| ธิราชถ้วนทุกอัน
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ ทรงธรรมสองราชได้ | | สดับสาร
|
| ร้อนรุ่มกลุ้มกลัดปาน | | ปิ่มม้วย
|
| ด่วนเสด็จดลสถาน | | เอารส
|
| ให้เรียกหมอสมิทธิ์ด้วย | | ช่วยแก้กลยา
|
| ๏ หมอมาเห็นเหตุรู้ | | แรงคุณ
|
| ปีศาจอาจอุดหนุน | | เนื่องซ้ำ
|
| หยูกยาก็เจือจุน | | เสริมส่ง มานา
|
| เหลือที่จะปลักปล้ำ | | ปลิดให้เหือดสูญ
|
| ๏ จึงทูลแถลงเลศให้ | | เล็งเห็น
|
| สิ่งข้อสำคัญเปน | | ปิดไว้
|
| ยาเยียวก็ยากเย็น | | ทุกสิ่ง แลนา
|
| คุณท่านแรงรวดไซร้ | | เสื่อมข้างคุณเรา
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ สองราชเจ้าฟังถ้อย | | ทุกข์พระไทยใช่น้อย
|
| โศกสร้อยแสนทวี
|
| ๏ จงปรานีเราไซร้ | | หมอเอ็นดูกู้ให้
|
| รอดพ้นไภยัน
|
| ๏ รางวัลเราให้แล้ | | สมบัติแบ่งกึ่งแท้
|
| อย่าได้สงกา
|
| ๏ หมอว่าเหลือแรงแล้ว | | ผีสางเขากล้าแกล้ว
|
| ยิ่งพ้นประมาณ
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ สงสารสองราชไท้ | | ธรณินทร์ ท่านนา
|
| น้ำเนตรหลั่งไหลริน | | ร่ำไห้
|
| ทุกข์แทบอุราภินท์ | | ทวิภาค
|
| กรกอดเอารสไว้ | | พร่ำพร้องรำพรรณ
|
| ๏ พ่อผู้ขวัญเนตรแก้ว | | กับทรวง
|
| อย่าร่ำระกำดวง | | เดือดไหม้
|
| นางในนครหลวง | | ล้วนเลิศ แลพ่อ
|
| งามกว่าสองนางไท้ | | เท่าร้อยพันทวี
|
| ๏ แม้ดีไหนจะแสร้ง | | เสกหา
|
| ทำเล่ห์กลมารยา | | ยิ่งไซร้
|
| เห็นจะไม่โสภา | | ดังพูด แลพ่อ
|
| จึงกล่าวแกล้งแต่งไว้ | | ว่าให้พึงชม
|
| ๏ ขืนอารมณ์รอรั้ง | | ฟังความ ก่อนนา
|
| อย่าด่วนคิดติดตาม | | แต่ได้
|
| ใช่ว่าจะห้ามปราม | | ไว้เมื่อ ไรนา
|
| พ่อจักสืบสวนให้ | | ถ่องแท้แน่นอน
|
| ๏ มารดรกรกอดแล้ว | | รับขวัญ
|
| เอารสร่วมชีวัน | | แม่นี้
|
| เขาแกล้งกล่าวสารสรรพ์ | | เสริมส่ง มานา
|
| ทั้งหยูกยามานี้ | | เพื่อให้ใหลหลง
|
| ๏ ปางองค์พระฦๅได้สดับ | | โองการ
|
| เคืองขัดอัดอกปาน | | ปิ่มม้วย
|
| กราบทูลสนองสาร | | สองราช
|
| ลูกจะขาดชีพด้วย | | ดอกฟ้ายาใจ
|
| ๏ แม้ไปได้รู้เรื่อง | | ร้ายดี
|
| ฤๅว่าแกล้งแต่งสี | | ใส่สร้อย
|
| คนอื่นห่อนรู้ที | | เทียมทัด เขานา
|
| โปรดอย่าให้ลูกน้อย | | นิ่งช้ำใจตรอม
|
| ๏ ปางจอมชนกทั้ง | | ชนนี
|
| เห็นลูกรักหมองศรี | | โศกเศร้า
|
| สุดขัดสุดคิดทวี | | ทุกข์เทวศ
|
| ร้อนรุ่มอุราเร้า | | เร่าร้อนรุมทรวง
|
| ๏ โอ้ว่าพ่อดวงเนตรแก้ว | | กับตน
|
| กรรมสิ่งใดดาลดล | | ดั่งนี้
|
| จึงเกิดวิการกล | | ก่อเหตุ
|
| ให้วิบัติชัดชี้ | | ชักให้ใหลหลง
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ ปางองค์บิตุราช | | เสด็จยาตรพระโรงคัล
|
| เสนานันต์แน่นเฝ้า | | ต่างก้มเกล้ากราบกราน
|
| มีโองการตรัสหา | | พระโหราธิบดี
|
| ดูเดือนปีลูกรัก | | จักร้ายดีฉันใด
|
| จึงเกิดไภยพาธา | | พระโหราคำนวณ
|
| สอบสวนพระชัณษา | | ดวงลักษณาสรรพเสร็จ
|
| ทูลสมเด็จเด่นเกล้า | | เอารสเจ้าดีนัก
|
| แต่ต้องจักลำบาก | | พรากพลัดพระนคร
|
| ด้วยดวงสมรเคยคู่ | | หากเกิดอยู่ต่างเมือง
|
| จึ่งแค้นเคืองขุ่นเข็ญ | | พะเอิญเป็นดังนี้
|
| ตำราชี้แจ้งชัด | | ไม่ข้องขัดสมคิด
|
| กลับคืนสถิตภารา | | พระยศปรากฏยิ่ง
|
| ได้สองมิ่งมาเมือง | | โฉมรุ่งเรืองเลิศล้ำ
|
| โองการซ้ำตรัสซัก | | แน่ตระหนักกระนั้นฤๅ
|
| ไปปลายมือคงกลับ | | โหรารับมั่นคง
|
| ผิดให้ลงโทษทัณฑ์ | | จอมไอสวรรย์ชื่นชม
|
| คลายอารมณ์เร่าร้อน | | ตรัสถามย้อนไปมา
|
| พระโหรายั่งยืน | | ไป่กลับคืนคำคง
|
| ทรงพระราชทานรางวัล | | แล้วทรงธรรม์ปฤกษา | |
|
| หมู่มาตยามนตรี | | ใครเห็นดีฉันใด
|
| จงว่าไปเป็นเค้ามูล | | มนตรีทูลเห็นขัด
|
| ที่จะทัดทานไว้ | | จำจะให้ไคลคลา
|
| ฟังเสนาทูลเสร็จ | | พระเสด็จสู่ปราสาท
|
| บอกวรนาฏมหิษี | | ตามมนตรีปฤกษา
|
| แลโหราทายทัก | | ปลอบลูกรักกลอยจิตร
|
| พ่ออย่าคิดโศกเศร้า | | จะให้เจ้าไปตาม
|
| สองโฉมงามเหมือนคิด | | อย่าน้อยจิตรหม่นไหม้
|
| พระฦๅได้สดับสาร | | ค่อยชื่นบานอารมณ์
|
| กรประนมอภิวาท | | ชนกนารถชนนี
|
| ทูลลาลีลาศเต้า | | หาสองเจ้าจอมสมร
|
| ยังนครรมย์บุรี | | โดยวิถีสาคเรศ
|
| ได้ดวงเนตรเหมือนหมาย | | จักผันผายคืนกลับ
|
| รับสองมิ่งมาเมือง | | มิให้เคืองเบื้องบาท
|
| พระบิตุราชทรงธรรม์ | | พลางรับขวัญลูกน้อย
|
| พ่ออย่ากำสรดสร้อย | | จักให้ไคลคลา
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ ปางนราธิราชเจ้า | | จอมกระษัตริย์
|
| เสด็จออกพระโรงรัตน์ | | รุ่งฟ้า
|
| อำมาตย์หมอบเป็นขนัด | | แน่นเนือง
|
| จึงสั่งพวกกรมถ้า | | ที่ได้จัดแจง
|
| ๏ ให้แต่งกำปั่นแกล้ว | | กลางสมุท
|
| ใส่จักรไกไฟชุด | | เชือกพร้อม
|
| ทั้งเครื่องสราวุธ | | วางเสร็จ
|
| มาทอดท่าน่าป้อม | | ที่ท้ายตำหนักแพ
|
| ๏ เซรงแซ่เสียงเร่งเร้า | | จัดสรร
|
| บ้างแบกหามตามกัน | | กึกก้อง
|
| จัดกำปั่นไฟอัน | | โอภาษ
|
| ปืนจุกทุกแห่งห้อง | | ช่องชั้นมั่นคง
|
| ๏ บรรจงจัดที่ท้าย | | บาหลี
|
| ประดิษฐ์ประดับรูจี | | แจ่มจ้า
|
| รุ่งเรืองรัตนรังสี | | โสภิศ
|
| ทั้งแท่นทองย่องอ้า | | แต่งไว้ครบครัน
|
| ๏ เลือกสรรได้เจ็ดร้อย | | ทวยหาญ
|
| เกณฑ์หัดสันทัดชาญ | | เชี่ยวกล้า
|
| นายเรือรบรู้การ | | เก่งกาจ
|
| เสร็จประทับทอดหน้า | | ตำหนักน้ำอำไพ
|
| ๏ โคลง ๒
|
| ๏ พระฦๅได้โอกาสแล้ว | | ค่อยยิ้มย่องผ่องแผ้ว
|
| เพื่อด้วยยินดี
|
| ๏ รุ่งรพีผ่องหล้า | | สำอางองค์โอ่อ้า
|
| อบฟุ้งเสาวคนธ์
|
| ๏ ทรงเครื่องต้นแต่งพร้อม | | เสด็จมานอบน้อม
|
| นบเกล้าอัญชวลี
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ นฤบดีบิตุราช | | ทั้งวรนารถมารดร
|
| กรกอดพระลูกรัก | | จุมพิตภักตร์รับขวัญ
|
| ให้กระศัลย์เศร้าสร้อย | | แสนลห้อยวิญญา
|
| จึ่งบัญชาสั่งสอน | | พ่อจะจรจากไกล
|
| หมั่นตรวจไตรตรองตรึก | | นึกข้างหน้าข้างหลัง
|
| เร่งรวังจงหนัก | | เห็นประจักษ์จึ่งทำ
|
| ยังเอื้อนอำอย่าอาจ | | จะพลั้งพลาดเสียที
|
| อย่าให้มีอึงอื้อ | | ไป่ควรดื้ออย่าดึง
|
| หมั่นคะนึงอย่าคะนอง | | ตรองจบมากหลากหลาย
|
| เล่ห์อุบายต่างต่าง | | หลายอย่างหลายขบวน
|
| คิดทบทวนสวนเส | | คิดถ่ายเททุกประการ
|
| ไป่ควรหาญอย่าฮึก | | ศึกไม่วายอย่าวางจิตร
|
| ชอบผิดคิดตรึกไตร | | ระวังระไวไปมา
|
| พบพนิดาสมหวัง | | จึ่งตรัสสั่งพี่เลี้ยง
|
| นายเกลี้ยงและนายกลั่น | | หมั่นระวังลูกรัก
|
| ช่วยเตือนตักตามควร | | อย่าหักหวนด่วนได้
|
| คิดจงให้มั่นคง | | อย่าใหลหลงเล่ห์กล
|
| ระวังตนอย่าพลาด | | อย่าประมาทหมิ่นการ
|
| ควรที่หาญจึ่งหัก | | ควรที่ลักจึ่งลอบ
|
| ควรที่ชอบจึ่งชวน | | เห็นข้อควรจึ่งคิด
|
| ข้อควรบิดอย่าบิด | | ที่ควรชิดจึ่งชู
|
| ดูทีเบาทีหนัก | | อย่าหลงรักฝ่ายเดียว
|
| จงแลเหลียวรอบคอบ | | หาความชอบจงได้
|
| อย่าไว้ใจว่าจิตร | | คิดให้สมปรารถนา
|
| คืนภาราอย่านาน | | รับโองการใส่เกล้า
|
| ข้าพุทธเจ้าสองเรา | | จะอาสาจนตาย
|
| ถวายชีวิตรองบาท | | ให้สมมาทเหมือนคิด
|
| สัมฤทธิ์ราชปรารถนา | | พระยศปรากฏยิ่ง
|
| ได้สองมิ่งจอมสมร | | พาภูธรคืนวัง
|
| ท้าวทรงฟังชื่นชม | | คลายอารมณ์ร้อนเร่า
|
| ให้ครูเฒ่าหมอสมิทธิ์ | | ผู้ศักดิ์สิทธิ์มนต์เวท
|
| อันวิเศษไปด้วยไซร้ | | ฉุกเฉินได้ช่วยแก้
|
| ระวังลูกเราแล้ | | อย่าให้อันตราย
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ พระฦๅถวายบังคมลาแล้ว | | กับหมอสมิทธิ์ผ่องแผ้ว
|
| พี่เลี้ยงสองเรา
|
| ๏ มาลงกำปั่นแกล้ว | | กลางสมุทสุดแพล้ว
|
| เพริศพริ้งเพราตา
|
| ๏ โยธาทวยหาญล้วน | | เกณฑ์หัดสันทัดถ้วน
|
| เจ็ดร้อยคอยงาน
|
| ๏ จัดการกลไกพร้อม | | คอยระวังนั่งน้อม
|
| นบนิ้วอัญชวลี
|
| ๏ ได้ฤกษ์ดีตีฆ้อง | | ยิงปืนครั้นคฤกก้อง
|
| โห่เร้าเอาไชย
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ กำปั่นไฟเฟื่องฟื้น | | ฟูมฟอง
|
| ลอยเลื่อนเคลื่อนคลาคลอง | | คล่องคล้อย
|
| พระฦๅค่อยคลายหมอง | | มาโนศ
|
| ชมชื่นผลไม้ย้อย | | ผ่านน้ำแนวทาง | |
|
| ๏ มะทรางลางสาดซร้อง | | เสียดผล
|
| ลิ้นจี่ลำไยยล | | ยื่นย้อย
|
| มังคุดลมุดปน | | เงาะป่า
|
| ผลดื่นดกหกห้อย | | กิ่งก้านแกมกัน
|
| ๏ หลายพรรณผลมิ่งไม้ | | มองมูล
|
| ปรางม่วงพวงก่ายกูน | | กิ่งน้อม
|
| ขนุนทุเรียนพูน | | พัวกิ่ง
|
| พร้าวหมากดกคอค้อม | | ยอดย้ายโยนเยน
|
| ๏ ชลาเลนล้วนเหล่ากล้วย | | เกลื่อนกลาย
|
| บ้างออกปลีเครือหลาย | | หลากล้วน
|
| ทุกสวนเสียดเรียงราย | | ริมฝั่ง
|
| ตามย่านบ้านบางถ้วน | | ถิ่นน้ำลำคลอง
|
| ๏ กำปั่นล่องล่วงสิ้น | | สุดสวน
|
| เห็นแต่ทุ่งทิวครวญ | | ครั่นร้อง
|
| วายุพัดหันหวน | | โหยสวาดิ
|
| พระคนึงนาฏน้อง | | นิ่มเนื้อนวลจันทร์
|
| ๏ ถันถั่นกำปั่นคล้อง | | คลองธาร
|
| ถึงสมุทรปราการ | | ก่อกั้น
|
| นัคเรศเขตรไพศาล | | สายสมุท
|
| เรือรุดออกอ่าวอั้น | | อกโอ้อาดูร
|
| ๏ พระภูลเทวศไท้ | | โหยหวน
|
| นิ่งคนึงถึงนวล | | นาฏน้อง
|
| อ้าโฉมแม่งามสงวน | | ควรคู่ เรียมเอย
|
| พี่จะไปร่วมห้อง | | แห่งน้องสองนาง
|
| ๏ คว้างคว้างกลางสมุทครื้น | | โครมเครง
|
| กำปั่นฝ่าคลื่นเคลง | | คลี่คล้อย
|
| ลอยลำแล่นปะเลง | | ลิ่วลิ่ว ไปนา
|
| เร็วกว่าใบใช่น้อย | | แล่นด้วยกลไก
|
| ๏ หน่อไทธิราชร้อน | | รุมรึง
|
| อักอ่วนหวลคำนึง | | แน่งน้อย
|
| ปางใดจะไปถึง | | ถิ่นที่ สองนา
|
| พระวิโยคโศกสร้อย | | ลห้อยโหยหา
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ ทั้งสองราพี่เลี้ยง | | ค่อยถนอมกล่อมเกลี้ยง
|
| กล่าวถ้อยปลอบพลาง
|
| ๏ พระอย่าหมางหมองเศร้า | | คงจะสมสองเจ้า
|
| ไม่ช้าจักถึง
|
| ๏ สองนายจึ่งชักชี้ | | ชวนชมโน่นนั้นนี้
|
| ที่ท้องสาคร
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ ภูธรค่อยชื่นชื้น | | ชมปลา
|
| บ้างว่ายแหวกแถกถลา | | โลดเต้น
|
| ฝูงกะโห้โลมา | | เมียงม่าย
|
| ฉนากฉลามตามเฟ้น | | ฟาดฟุ้งฟองชล
|
| ๏ ยี่สนวนว่ายคล้อย | | ลอยสินธุ์
|
| กระบอกกระเบนบิน | | เรี่ยเรี้ย
|
| ทุกังกะพงผิน | | พาเพื่อน
|
| วาฬไล่ว่ายแปล้เปลี้ย | | ปลีกเปลื้องไปล่หนี
|
| ๏ นนทรีสีเสียดซร้อง | | เวียนวง
|
| ปลาจวดจันท์เม็ดคง | | คู่เคี้ย
|
| ปลากากกดมังกง | | กินเหยื่อ
|
| ปลากุเราเคล้าเคลี้ย | | ไล่เลี้ยวพัลวัน
|
| | |
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ พระทรงธรรม์ชนมัศยา | | ว่ายเวียนมาเป็นหมู่
|
| เปนคู่บ้างคลอเคียง | | บ้างม่ายเมียงหวนหัน
|
| บ้างผกผันลำพอง | | โผนคนองไล่เพื่อน
|
| ว่ายกล่นเกลื่อนกลางชลา | | เหล่ามัศยาหลายอย่าง
|
| มีต่างต่างหลายพรรค์ | | พระสุริยันเย็นคล้อย
|
| หวลลห้อยโหยหา | | โอ้กานดาดวงสวาดิ
|
| เรียมนิราศแรมวัง | | หมายมุ่งหวังสวาดิสร้อย
|
| สองแน่งน้อยนงพาล | | จากสถานนคเรศ
|
| ทนเทวศอาทวา | | ทางชลาฦกล้ำ
|
| เห็นแต่น้ำกับฟ้า | | น่าพิฦกลาญทรวง
|
| โอ้พุ่มพวงดวงสมร | | พระอาวรณ์ร้อนรน
|
| ในกระมลหมางหมอง | | ตรอมตรึกตรองตรมสวาดิ
|
| ถึงสองนาฏหนุ่มเหน้า | | จนย่ำเข้าราตรี
|
| พระสุริย์ศรีมืดคลุ้ม | | ยิ่งกลัดกลุ้มรุมรึง
|
| แสนคะนึงคร่ำครวญ | | รำจวญจิตรคิดตรอง
|
| ให้หมางหมองหม่นเศร้า | | จนตราบเท้าอรุณรุ่ง
|
| ระพีพุ่งผ่องสว่าง | | กระจ่างแจ้งแจ่มสี
|
| รัศมีส่องหล้า | | เห็นแต่ฟ้ากับน้ำ
|
| พิฦกล้ำแลลาญ | | ทางกันดารแดนชลา
|
| พระโหยหานฤมล | | ส่วนสองคนพี่เลี้ยง
|
| ค่อยกล่าวเกลี้ยงทูลปลอบ | | ให้ชื่นชอบพระไทย
|
| เล่าเรื่องในก่อนกาล | | พระอวตาลตามสีดา
|
| ทศภักตร์พาลอบหนี | | พระจักกรีติดตาม
|
| บุกป่าหนามข้ามศิงขร | | ได้พานรเป็นพล
|
| จองถนนข้ามคงคา | | ถึงลาการอญราพ
|
| พวกสัตวบาปแบหลา | | ได้สีดาเหมือนหมาย
|
| องค์นารายณ์คืนกลับ | | ประทับฝั่งสาคร
|
| แล้วแผลงศรตัดถนน | | ให้สาชลหลั่งหลาม
|
| เรียกถนนพระรามสืบมา | | ทั้งสองราเล่าถวาย
|
| พระฦๅคลายร้อนรน | | ให้เร่งกลจักรไก
|
| ใส่ฟืนไฟกระหน่ำ | | แล่นรีบร่ำเร็วมา
|
| หลายทิวาราตรี | | ถึงที่มีสำคัญ
|
| ใกล้เขตรขัณฑ์ด่านทาง | | ให้ทอดกลางน้ำฦก
|
| ทรงตรองตฤกปฤกษา | | เข้าภาราฉันใด
|
| มิให้ใครรู้เรื่อง | | มิให้เฟื่องฟุ้งความ
|
| คิดให้งามตามเงื่อน | | คิดกลบเกลื่อนให้ดี
|
| ดูท่วงทีใคร่ครวญ | | เขบ็จขบวนกลไก
|
| พี่เลี้ยงไวปรีชาญ | | จึงทูลสารเสนอสนอง
|
| ต้องคิดสองเงื่อนไซร้ | | แต่งทูตให้ถือสาร
|
| บรรณาการถวายไท้ | | กำปั่นได้เข้าเมือง
|
| ไม่ฝืดเคืองแยบคาย | | ค่อยผันผายเดินทาง
|
| ถึงสองนางสมสนิท | | จึ่งค่อยคิดถ่ายเท
|
| คงสมคเนนึกหวัง | | พระฦๅฟังชื่นชม
|
| คิดเห็นสมนึกไว้ | | แล้วสั่งให้แต่งสาร
|
| บรรณาการพร้อมสรรพ | | กับราชทูตอุปทูต
|
| ทั้งตรีทูตพร้อมมูล | | นเรนท์สูรเลือกสรร
|
| คนสำคัญแคล่วคล่อง | | ล้วนไวว่องเหมือนคิด
|
| เคยสนิทชิดใช้ | | เคยไว้ในวางจิตร
|
| สนิททั้งแปดคน | | กับจุมพลพี่เลี้ยงสอง
|
| ทั้งเงินทองจัดไว้ | | เอาไปใช้อับจน
|
| แก้ขัดสนสรรพเสร็จ | | ส่วนสมเด็จพระฦๅ
|
| แปลงเพศคือพราหมณ์พรหม | | งามอุดมดูสอาด
|
| เปลี่ยนนามราชสยมพราหมณ์ | | สองนายตามนามชัด
|
| ชื่อนายฉัดนายฉัน | | จัดแจงกันเสร็จแล้ว
|
| พระผ่องแผ้วชื่นบาน | | ให้ทหารคลาเคลื่อน
|
| เลื่อนกำปั่นเข้าชิด | | ขึ้นสถิตย์แทบฝั่ง
|
| สั่งให้ไปอย่าช้า | | สูจงจอดทอดท่า
|
| ที่ท้ายเมืองพลัน
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ ชาวกำปั่นไม่ช้า | | ไปถึงด่านทอดถ้า
|
| บอกถ้วนทุกประการ
|
| ๏ ชาวด่านบอกส่งซ้ำ | | พากำปั่นล่องล้ำ
|
| ล่องเข้าเมืองหลวง
|
| ๏ เจ้ากระทรวงนำเฝ้า | | ทูตประนมก้มเกล้า
|
| นอบน้อมทูลสาร
|
| ๏ บรรณาการถ้วนพร้อม | | ทูลถวายนอบน้อม
|
| นบเกล้าอัญชวลี
|
| ๏ ทูลคดีถี่ถ้วน | | ตามมีในสารล้วน
|
| ถี่ถ้วนทุกอัน
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ ในสารสุวรรณบรรจง | | ผู้ดำรงธรณี
|
| ทวารวดีเดื่องหล้า | | เกียรติ์เฟื่องฟ้าฟุ้งขจร
|
| มหานครเลิศลบ | | ดิลกภพนพรัตน์
|
| สุทัศนธานี | | นครศรีโสภา
|
| มาเจริญทางไมตรี | | ด้วยชาวบุรีไปชม
|
| สรรเสิญสมบัติยิ่ง | | ล้วนแต่สิ่งพิเศษ
|
| ในนิเวศน์เวียงสถาน | | งามตระการต่างต่าง
|
| มีหลายอย่างหลายพรรณ | | สรรพสิ่งวิเศษ
|
| กว่าประเทศนานา | | จึ่งให้มาเชยชม
|
| พระบรมสมภาร | | งามตระการปานใด
|
| ส่วนท้าวไทเมืองรมย์ | | ฟังชื่นชมปรีดา
|
| สั่งให้พาเที่ยวชม | | เครื่องอุดมต่างต่าง
|
| หลายอย่างหลายประการ | | อวดทหารแม่นยำ
|
| ยิงเข้าลำปืนได้ | | ยิงให้ดูหลายครา
|
| ถามทูตมาทันที | | เมืองโน้นมีฤๅไม่
|
| เราจะใคร่รู้ความ | | ทูตทูลตามถามไถ่
|
| เมืองโน้นไม่นับถือ | | เป็นแต่มือแม่นดี
|
| เมืองโน้นมีทหาร | | ชำนาญชำนิเวทมนต์
|
| ล้วนคงทนแคล้วคลาศ | | อาจสามารถล่องหน
|
| กำบังตนหายได้ | | เช่นนี้ไซร้จึ่งดี
|
| ภูมีฟังเคืองขัด | | โองการตรัสบรรหาร
|
| ท่านว่าขานอวดอ้าง | | มีมาบ้างฤๅไฉน | |
|
| ทูตทูลไททันที | | ภอจะมีลองได้
|
| แต่ภอให้เห็นจริง | | ไม่อ้างอิงอวดหาญ
|
| ให้ปลูกศาลเพียงตา | | ที่ศาลาแห่งหนึ่ง
|
| จึ่งเชิญครูสมิทธิ์ | | กับทั้งศิษย์ร้อยคน
|
| เข้ามณฑลพิธี | | แต่งอินทรีย์ถ้วนตน
|
| นั่งอยู่บนศาลา | | พวกปืนมายืนรอบ
|
| ชอบฤกษ์ให้ยิงปืน | | สามนัดยืนยิงไม่ออก
|
| แล้วบอกให้ยิงใหม่ | | ยิงออกไม่ต้องกาย
|
| ตกกระจายริมศาล | | ท้าวผู้ผ่านเมืองรมย์
|
| ทูตทูลสมทุกสิ่ง | | ทรงเห็นจริงทุกประการ
|
| โปรดประทานรางวัล | | พระทรงธรรม์ใคร่ได้
|
| ราชทูตไว้ภารา | | ให้ล่ามพาเที่ยวชม
|
| ตามอารมณ์ไม่ห้าม | | ชาวเมืองคล้ามขามใจ
|
| ทูตเที่ยวไปทุกแห่ง | | รู้ตำแหน่งทั่วแล้ว
|
| ในจิตรคิดผ่องแผ้ว | | เพื่อถ้าทรงธรรม์
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ เบื้องกำปั่นไปแล้ว | | องค์พระฦๅคลาศแคล้ว
|
| จากถ้าสาคร
|
| ๏ บทจรไต่เต้า | | พระวิโยกโศกเศร้า
|
| เร่าร้อนหฤไทย
|
| ๏ หมองมัวไหม้ลห้อย | | คนึงขนิษฐ์แน่งน้อย
|
| โศกสร้อยแสนทวี
|
| ๏ โอ้ศรีเสาวภาคเจ้า | | พี่มาตามหนุ่มเหน้า
|
| ย่างเข้าเขตรแดน
|
| ๏ พี่แสนเทวศหม่นไหม้ | | ยังไป่รู้ไกลใกล้
|
| ที่แท้ทางจร
|
| ๏ ดงดอนเดินยากแท้ | | ไม่รู้แห่งหลแล้
|
| ยากล้ำเหลือหลาย
|
| ๏ เจียรจะวายชีพแล้ว | | แม่พุ่มพวงดวงแก้ว
|
| พี่นี้ไป่เห็น
|
| ๏ สู้ยากเย็นตามเต้า | | หวังประสบสองเจ้า
|
| พี่น้องนวลผจง
|
| ๏ พระทรงกำสรดสร้อย | | รัญจวนหวลสร้อย
|
| โศกเศร้าหมองศรี
|
| ๏ สองพี่เลี้ยงทูลถ้อย | | พระอย่ากำสรดสร้อย
|
| ไม่ช้าจักสม
|
| ๏ ชี้ชวนชมช่อไม้ | | ทั้งดอกไม้ผลไม้
|
| มิ่งไม้งามดี
|
| ๏ พระโยคีรู้แล้ว | | ใช้สาลิกาแก้ว
|
| พ่อให้ไคลคลา
|
| ๏ สาลิกามาพ่อไท้ | | โผผินบินเข้าใกล้
|
| จับไม้เจรจา
|
| ๏ เป็นภาษามนุษย์ไซร้ | | ว่าโอ้สองอรไท้
|
| แม่ถ้าฟังสาร
|
| ๏ ภูบาลแว่วเสียงก้อง | | เหลือบเห็นสาลิการ้อง
|
| พลอดจ้อจับใจ
|
| ๏ นกใครหนอใคร่รู้ | | ฤๅว่านกท้าวชู้
|
| แม่ใช้มาเชิญ
|
| ๏ พระดำเนินเข้าใกล้ | | ตรัสว่านกจงได้
|
| บอกให้เราฟัง
|
| ๏ สองเจ้ายังแช่มช้อย | | ฤๅว่าสองโศกสร้อย
|
| ลห้อยโหยหา
|
| ๏ สาลิกาเห็นใกล้ | | บินไปไกลแล้วไซร้
|
| จับไม้มองเมียง
|
| ๏ ทรงเสียงพลอดแจ้วแจ้ว | | สาลิกามาแล้ว
|
| พระแก้วอยู่ไหน
|
| ๏ ภูวไนยตามตอบถ้อย | | เจ้าสาลิกาน้อย
|
| พี่นี้หนีไย
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ ครั้นเข้าใกล้นกหนี | | พระภูมีลีลา
|
| สาลิกาบินไป | | ครั้นเห็นไกลหยุดร้อง
|
| เสียงกู่ก้องกังวาน | | ฟังอ่อนหวานฉ่ำเฉื่อย
|
| ร้องรีเรื่อยจับใจ | | ลงเล่นในแนวทาง
|
| หยุดอยู่กลางมรรคา | | พระลีลาตามติด
|
| ฉุกใกล้ชิดนกบิน | | โผนผินจับต้นไม้
|
| จวนจวบใกล้คฤหา | | สาลิกาหายพลัน
|
| พระทรงธรรม์ตกตลึง | | นิ่งคนึงตรึกตรา
|
| โอ้นกพาพิศวง | | ให้เราหลงติดตาม
|
| จึ่งห้ามปรามทุกคน | | ระวังตนจงมาก
|
| สิ่งใดหลากเร่งคิด | | หมั่นพินิจตรึกตรอง
|
| ส่วนสองนายพี่เลี้ยง | | ทูลกล่าวเกลี้ยงปลอบพลาง
|
| พระอย่าหมางหมองไหม้ | | จักพลันได้สมสนิท
|
| โดยนิมิตสกุณา | | สาลิการบอกข่าว
|
| พี่เลี้ยงกล่าวเกลื่อนแกล้ง | | แสร้งพูดเล่นเจรจา
|
| รีบไคลคลาไต่เต้า | | ถึงด่านเข้าทันที
|
| พี่เลี้ยงปรีชาชาญ | | บอกอาการด่านถาม
|
| แจ้งใจความไป่ช้า | | เราพ่อค้าสิบคน
|
| จรดลมาพบ | | ประสบพราหมณ์รามราฐ
|
| งามสะอาดอุดม | | เชื้อพราหมณ์พรหมจรรยา
|
| มาเที่ยวดูบุรี | | เล่าคดีทุกประการ
|
| แจกเจือจานเงินทอง | | ปองเป็นมิตรชิดชม
|
| ได้เสร็จสมทุกถ้า | | ไปบ้านน่าเนื่องกัน
|
| เที่ยวพัวพันคบเพื่อน | | เลื่อนเล่าเข้าสู่หา
|
| ชาวบ้านมานับถือ | | ว่าพราหมณ์คือพรหมบุตร
|
| บริสุทธิสอาด | | ต่างถวายภาชช์โภชนา
|
| กระยาหารของดี | | ที่นอนมีผ้าลาด
|
| ล้วนสอาดโอฬาร | | ของตระการนานา
|
| สุคนธาธารณศ | | พระทรงยศสรงเสวย
|
| ค่อยเสบยสบายองค์ | | แล้วเสด็จตรงสู่สวน
|
| เขาชี้ชวนชมไม้ | | สวนสมเด็จท่านไท้
|
| พี่น้องสองศรี
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ ภูมีชมมิ่งไม้ | | มูลมอง
|
| ดอกดกตูมบานกอง | | กิ่งค้อม
|
| ผลห่ามสุกเรืองรอง | | ร่วงหล่น ลงนา
|
| สวนสนุกนิ์มีพร้อม | | เนื่องน้อมใจถวิล
|
| ๏ ดอกกระถินกลิ่นเกลี้ยง | | เกลาใจ แม่เฮย
|
| ฤๅกลิ่นนุชเนื่องใน | | นี่นี้
|
| มาลาเล่ห์มาไลย | | ลวงกลิ่น
|
| หอมดั่งกลิ่นแก้วกี้ | | พี่ให้โหยหวน
|
| ๏ รำดวนดวงดอกสร้อย | | สารภี
|
| กลิ่นดังกลิ่นเกษนี | | แน่งน้อย
|
| จำปาดอกจำปี | | จักเปรียบ ปานฤๅ
|
| หอมไป่ปานกลิ้นร้อย | | ชั่งโอ้อกตรอม
|
| ๏ พยอมหอมยั่วเย้า | | ยามยล
|
| หอมกลิ่นการเกดกล | | เกษแก้ว
|
| หอมรศรสสุคนธ์ | | ควรคู่ ได้ฤๅ
|
| กลิ่นกุหลายเลิศแล้ว | | เล่ห์คล้ายกลีนสมร
|
| ๏ มลิซ้อนซ่อนชู้ | | ชูใจ ชื่นแฮ
|
| เฉกแม่ซ่อนกลิ่นไกล | | เกลื่อนกล้ำ
|
| นางแย้มยิ่งแย้มไย | | ยวลยั่ว จิตรนา
|
| หอมกลิ่นพิกุลก้ำ | | เกษน้องนางสงวน
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ สองนายชวนชมช้อย | | ชี้ชมวิหคห้อย
|
| แมกไม้เมียงมอง
|
| ๏ แซร้ซร้องเสียงแจ้วๆ | | เฉกเชิญชวนพระแก้ว
|
| สู่สร้อยสวนขวัญ
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ เบญจวรรณจับมิ่งไม้ | | โมกมัน
|
| นกขมิ้นจับชิงชัน | | แช่มช้อย
|
| สัตวาจับจวงจันทน์ | | โจนจิก ผลแฮ
|
| สาลิการแก้วก้อย | | จับต้นสารภี
|
| ๏ โนรีจักรักร้อง | | รายเรียง
|
| นกคุ่มจับข่อยเคียง | | คู่ค้อน
|
| กระสากระสรรเสียง | | สังวาศ
|
| จับกระสังซรับซร้อน | | แซ่ซร้องแจจรร
|
| ๏ ทรงธรรม์ชมสระสร้อย | | สัตบัน
|
| สัตบุษบัวผัน | | เผื่อนพ้อง
|
| จงกลอุบลสรรพ์ | | สดชื่น ใจแฮ
|
| ภุมรินบินร้อง | | ร่อนไซ้เสาวคนธ์
|
| ๏ มัศยาวนว่ายคล้อย | | ลอยลม
|
| ปูเต่าเฝ้ากินตม | | ไต่เต้า
|
| บ้างวิ่งว่ายลอยจม | | โลดไล่ กันนา
|
| ถวิลว่าสระหนุ่มเหน้า | | พี่นี้ยาไฉน
|
|
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ พระเข้าในสวนแล้ว | | หฤไทยผ่องแผ้ว
|
| ชื่นชื้นปรีดา
|
| ๏ หาผู้รักษาสวนไซร้ | | เงินทองกองกอบให้
|
| อยู่ได้โดยใจ
|
| ๏ พวกไพร่ไปออกอ้อม | | พบพวกเพื่อนกันพร้อม
|
| ต่างแสร้งเสสัน
|
| ๏ ชวนกันคอยข่าวถ้า | | บ้างมุดเมี้ยนเปลี้ยนหน้า
|
| นอบเฝ้าทรงธรรม์
|
| ๏ พระสุริยันเย็นคล้อย | | พระคนึงแน่งน้อย
|
| ลห้อยโหยหวน
|
| ๏ ปั่นป่วนครวญครั่นร้อง | | จึงแถลงแต่งโคลงพร้อง
|
| พร่ำเชื้อเชิญขวัญ
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ ดวงจันทร์ขวัญเนตรแก้ว | | โกมล แม่เฮย
|
| เรียมนิราศเวียนวน | | หวาดว้า
|
| แสนทุกข์เทวศทน | | ทุเรศ มานา
|
| หวังประสบหนุ่มหน้า | | นิ่มเนื้อนวลผจง
|
| ๏ เชิญอนงค์นาฎน้อง | | นวลจันทร์
|
| มาประพาศสวนพลัน | | อย่าช้า
|
| พี่คอยรับขวัญขวัญ | | เนตรพี่อยู่นา
|
| เชิญแม่มาพี่ถ้า | | อยู่ถ้าฟังสาร
|
| ๏ นกหกวานส่งสร้อย | | สารสนอง หนึ่งรา
|
| จงช่วยแจ้งแด่สอง | | พี่น้อง
|
| ว่าเรียมนิราศหมอง | | มาเปลี่ยว
|
| เปล่าอกครวญครั่นร้อง | | ร่ำไห้หาสมร
|
| ๏ ทิชากรแซร่ซร้อง | | ขานขัน
|
| ร้องระเรื่อยเรียงรัน | | ใช่น้อย
|
| บ่นำข่าวจอมขวัญ | | ทูลแด่ เรียมเลย
|
| พระวิโยคโศกสร้อย | | ลห้อยโหยหา
|
| ๏ จนเพลาล่วงเข้า | | ราตรี
|
| จันทร์จรัสรังสี | | ส่องหล้า
|
| โอ้ว่าดวงสุมาลี | | แลลับ แม่เอย
|
| มาบ่เห็นหนุ่มหน้า | | แม่หน้านวลจันทร์
|
| ๏ หมายมั่นมามอบไม้ | | ตรีสอง
|
| โฉมทิพย์มณฑาทอง | | ท่านไท้
|
| หวังฝากชีวิตปอง | | จักป่วย การฤๅ
|
| พระยิ่งลห้อยไห้ | | ใคร่กลั้นใจตาย
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ สองนายทูลสนองถ้อย | | พระอย่าโศกเศร้าสร้อย
|
| พรุ่งนี้มาสม
|
| ๏ เชิญบรรธมแท่นแก้ว | | ในตำหนักเพริศแพร้ว
|
| ที่ไท้ทั้งสอง
|
| ๏ เดือนส่องแสงฟ้าแผ่ว | | เสียงจักรจั่นเจื้อยแจ้ว
|
| กล่อมท้าวนิทรา
|
| ๏ มาลาลมลาศไล้ | | หอมกลิ่นกลั้วกลิ่นใกล้
|
| กลิ่นน้องสองศรี
|
| ๏ พระเปรมปรีดิ์คลีคล้อย | | คนึงขนิษฐแน่งน้อย
|
| ม่อยเคลิ้มนิทรา
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ สองราหลับแทบบาท | | พระฦๅราชฝันเห็น
|
| เป็นนิมิตมากไซร้ | | ฝันว่าได้ดอกมณฑา
|
| ทงงคู่มาชมชื่น | | หอมรวยรื่นชื่นจิตร
|
| สมสนิทแนบอุรา | | ในชั้นดาวดึงส์สวรรค์
|
| สองนายพลันพลอยได้ | | ดอกบัวไซร้โสภา
|
| ต่างปรีดาชื่นชม | | สมอารมณ์รีบจร
|
| กลับนครเหมือนหมาย | | พระฦๅสายตื่นพลัน
|
| บอกความฝันพี่เลี้ยง | | นายกลั่นแลนายเกลี้ยง
|
| ช่วยแก้ฝันนา
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ ทงงสองราฝันไซร้ | | แว่วสำเนียงหน่อไท้
|
| ตื่นขึ้นทันที
|
| ๏ ฟังภูมีถ่องถ้อย | | นิมิตดีใช่น้อย
|
| จักได้ดังถวิล
|
| ๏ ทรงสุบินเลิศแล้ว | | พระจะลุลาภแก้ว
|
| ก่อเกื้อกลกาม
|
| ๏ ข้าพลอยตามเสด็จได้ | | สมดังจิตรคิดไว้
|
| เพราะด้วยทรงธรรม์
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ นายกลั่นฝันชื่นช้อย | | ชมสระ
|
| ปลาดุกชโดดะ | | โดดเต้น
|
| สลาดสลิดลอยปะ | | ปนช่อน
|
| กระดี่กระเดือกเกลือกเฟ้น | | ช่อนช้อนเชิงเรียง
|
| ๏ นายเกลี้ยงฝันได้บ่วง | | ดักบู่
|
| คันบ่วงล้วงฬ่อรู | | ร่อไว้
|
| ปูเปี้ยวเหนียวหนีบดู | | ดุกดิก
|
| ขยุบขยับจับไป่ได้ | | ดั่งน้ำใจหมาย
|
| ๏ สองนางฝันว่าไท้ | | ไคลคลา
|
| โดยเสด็จทางเวหา | | หาศกว้าง
|
| ประจงจับจันทรา | | ทงงคู่ เคียงแฮ
|
| ลอยเลื่อนเคลื่อนคว้างค้าง | | ย่างเยื้องงามคม
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ สองประนมเหนือเกล้า | | ทำนายฝันพระเจ้า
|
| พรุ่งเช้าจักสม
|
| ๏ พระชมฝันพี่เลี้ยง | | แช่มชื่นรื่นจิตรเพี้ยง
|
| พบแก้วกลอยสมาน
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ สงสารสองยอดสร้อย | | นวลแน่งน้อยพิมพ์พรรณ์
|
| แสนกระศัลย์โศกเศร้า | | เข้าในรัตนบรรจฐรณ์
|
| กรกอดกรคำนึง | | ร้อนรำพึงพิศวง
|
| ถึงองค์พระฦๅราช | | เจียนใจขาดรอนรอน
|
| สองสายสมรจาบัลย์ | | คอยนับวันเคร่าถ้า
|
| เห็นหาช้าผิดเชิง | | ละลาญเลิงหลงคิด
|
| รำจวญจิตรใช่น้อย | | ลห้อยให้หวลหา
|
| โศกาดูรพิลาป | | น้ำเนตรอาบภักตรา
|
| เรียกสองราพี่เลี้ยง | | คอยกล่าวเกลี้ยงกระซิบถาม
|
| พระโฉมงามไฉนหาย | | ไป่เหมือนหมายแล้วเจ้า
|
| แม้พรุ่งเช้าไป่มา | | เราจะลาล่วงไซร้
|
| สองอยู่ให้จงดี | | สองนารีร้อนรน
|
| ทูลยุบลวรนารถ | | เล้าโลมราชทงงสอง
|
| ว่าพระทองทงงคู่ | | ของดอยู่ก่อนรา
|
| ท้าวคงมาเปนแน่ | | พระมิ่งแม่อย่าเศร้า
|
| ฉันใดเจ้าจึ่งรู้ | | ผู้ใดมาบอกข่าว
|
| แกล้งกล่าวให้ไหลหลง | | พะวงพว้าพวัง
|
| พี่เลี้ยงฟังบังคม | | กรประนมทูลพลาง
|
| พระอย่าหมางหมองเศร้า | | ท่านครูเฒ่าสิทธิศักดิ์
|
| รู้มลักเหลือหลาย | | ท่านทำนายแน่นอน
|
| ว่าภูธรมาไซร้ | | ใจข้าให้ชื่นชม
|
| ในอารมณ์ผ่องแผ้ว | | ดุจพระแก้วเสด็จมา
|
| เห็นแก่ตาข้านี้ | | ดุจชักชี้ชวนชม
|
| พระตนกลมอิงแอบ | | เนาแนบสองอยู่เกล้า
|
| เข้ามาสู่สวนสร้อย | | ใจข้าน้อยนิยม
|
| สองฟังชมชื่นชอบ | | ตรัสตอบสองพี่เลี้ยง
|
| คำพี่เพี้ยงพึงวาง | | ฝังไว้กลางใจจำ
|
| พี่ช่วยนำแนะสอน | | สายสมรกล่าวชม
|
| นิยมยอฬ่อใจ | | ตรัสปราไสพี่เลี้ยง
|
| พี่กล่อมเกลี้ยงรักษา | | แต่เยาว์มาคุงใหญ่
|
| คุณยิ่งใช่ภอดี | | ครั้งนี้มีมาซร้ำ
|
| คุณยิ่งล้ำฟ้าดิน | | สองยุพินพจมาน
|
| เจือจานใจสองนาง | | พี่เลี้ยงพลางปรีดา
|
| ครั้นเพลาราตรี | | กล่อมสองศรีทรามชม
|
| เชิญบรรธมพณเกล้า | | ฦๅราชเต้าตามแล้ว
|
| จักมาสู่สมแก้ว | | พรุ่งนี้มั่นคง
|
| | |
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ จงบรรธมแท่นแก้ว | | ฟูกหมอนแพรเพริศแพร้ว
|
| ม่านมุ้งผดุงถวาย
|
| ๏ ดอกกระจายลายผ้า | | พิดานดาดโอ่อ้า
|
| อบฟุ้งเสาวคนธ์
|
| ๏ กล่าวยุบลกล่อมเกลี้ยง | | ฟังเสนาะเพราะเพี้ยง
|
| พี่เลี้ยงทรอถวาย
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ เดือนหงายกระจ่างแจ้ง | | เวหา
|
| เกลื่อนกลาดดาษดารา | | เรียบร้อย
|
| เดือนช่วยส่องมรรคา | | ฦๅราช ทีแฮ
|
| เชิญชักมาสู่สร้อย | | สรบน้อยสองสมร
|
| ๏ อย่าอาวรณ์ร้อนเร่า | | อารมณ์
|
| ขวัญอ่อนจงบรรธม | | แท่นแก้ว
|
| พระฦๅจักมาชม | | เชยชื่น จิตรแฮ
|
| สองแม่จงผ่องแผ้ว | | เพื่อได้โดยหวัง
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ สองฟังสองที่เลี้ยง | | ช่างกล่าวกลอนกล่อมเกลี้ยง
|
| เพราะถ้อยสุนทร
|
| ๏ ว่าพระฦๅจรไต่เต้า | | จักมาถึงพรุ่งเช้า
|
| ชื่นชื้นใจถวิล
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ สองยุพินแช่มชื่น | | สำราญรื่นอารมณ์
|
| บรรธมเหนือแท่นที่ | | สองพี่เลี้ยงกล่อมกลอน
|
| สองสายสมรหลับสนิท | | เกิดนิมิตรอัศจรรย์
|
| พระพิมพ์ฝันเห็นองค์ | | อมรินทร์ลงจากฟ้า
|
| อยู่ตรงหน้าสองสมร | | สองกรช้อยสองศรี
|
| พาจรลีสู่สวรรค์ | | ฝ่ายพระพรรณฝันเห็น
|
| เป็นเทพสังหร | | ว่ามังกรฤทธิ์กล้า
|
| ลอยล่องฟ้ามาถึง | | เข้ารัดรึงแรงเรี่ยว
|
| เชี่ยวชาญชิดติดพัน | | ในสุวรรณปราสาท
|
| สองวรนาฏขวัญหาย | | มังกรกรายกระหวัด
|
| รัดรวบหิ้วปลิวลอย | | สองงูพลอยตามพลาง
|
| รัดสองนางนำหนี | | สองนารีนอนเรียง
|
| หลับเคียงแท่นจอมขวัญ | | นางจั่นฝันชมสระ
|
| บัวระดาดาษดา | | เหลือบเห็นปลาไหลเผือก
|
| เที่ยวแซะเสือกไซ้รู | | เข้าคุดคู้ดื่มไคล
|
| นางจับไปเลี้ยงชม | | ให้กินตมทุกวัน
|
| นางเจิมฝันดักแร้ว | | ต้องนกแก้วคอแดง
|
| ดิ้นสิ้นแรงหอบรวน | | ซรบเซร้าซรวนจับได้
|
| เอาเลี้ยงไว้ชมชื่น | | ตระบัดตื่นตามกัน
|
| ต่างคนฝันจำได้ | | จวนจวบใกล้รุ่งรพี
|
| สองโฉมศรีเล่าพลาง | | สองนางฟังฝันไท้
|
| เห็นจะได้เหมือนหมาย | | ทำนายฝันขวัญเข้า
|
| คงสมแม่ณเกล้า | | พรุ่งนี้แน่นอน
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ อย่าอาวรณ์ร้อนเร่า | | รุมทรวง
|
| ฝันแม่ยิ่งใหญ่หลวง | | เลิศแล้ว
|
| สำเร็จคิดทงงปวง | | ไป่ป่วย การเลย
|
| พระจะลุลาภแก้ว | | ก่อเกื้อกรีธา
|
| ๏ ในเพลาพรุ่งนี้ | | แน่นอน
|
| ขวัญอ่อนอย่าอาวรณ์ | | วุ่นไซร้
|
| พระฦๅจักเสด็จจร | | มาสู่ สมนา
|
| สมคิดจิตรจงได้ | | ดั่งน้ำใจถวิล
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ เทพินยินดีได้ | | ดุจดังองค์ท่านไท้
|
| ธิราชเจ้ามาสม
|
| ๏ ทรามชมค่อยชื่นชื้น | | จึ่งตรัสภิปรายอื้น
|
| อรรถถ้อยตอบสนอง
|
| ๏ ฝันของพี่ดีแท้ | | คงจะลุลาภแล้
|
| เลิศล้ำใดปาน
|
| ๏ กล่าวเจือจานใจแล้ว | | สองพระพี่เลี้ยงแผ้ว
|
| ผ่องน้ำใจเกษม
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ ต่างปรีดิ์เปรมแช่มชื่น | | สำราญรื่นปรีดา
|
| ภอเพลาปัจจุสไสมย | | แสงอุไทยถ่องฟ้า
|
| จักรจั่นจ้าแจจัน | | ไก่แก้วขันเอกเอื้อย
|
| สุโนกเจื้อยขันขาน | | เสียงผสานแจ้วแจ้ว
|
| สว่างแผ้วเวหา | | กากรพรอกบอกกล่าว
|
| ดุจนำข่าวภูวไนย | | มาอาไศรยสวนศรี
|
| สองนารีชมพลาง | | พลางดีใจใช่น้อย
|
| ทูลยอดสร้อยสายสมร | | ว่าภูธรมาแน่
|
| พระแม่อย่าเศร้าจิตร | | โดยนิมิตรมีไซร้
|
| คงพบวันนี้ได้ | | แม่นแท้แลนา
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ สองสุดาผ่องแผ้ว | | พี่พากันคลาศแคล้ว
|
| สืบให้รู้ความ
|
| ๏ บอกแต่ตามจริงไซร้ | | อย่ามาลวงกันให
|
| เคร่าถ้าคอยหา
|
| ๏ สองนางหน้ายิ้มแย้ม | | แต่งตัวงามแสล้ม
|
| แช่มช้อยชวนชม
|
| ๏ งามคมสมใส่สร้อย | | สอดแหวนเพ็ชรกรีดก้อย
|
| เพริศพร้อยพราวตา
|
| ๏ นุ่งผ้านอกอย่างแล้ว | | ดอกกระจายพรายแพร้ว
|
| เลิศแล้วอย่างดี
|
| ๏ ห่มแพรศรีสองชั้น | | แพรปักเถาทั้งนั้น
|
| เลือกล้วนงามงาม
|
| ๏ บ่าวไพร่ตามน้อยน้อย | | พากันไปสวนสร้อย
|
| คลาศคล้อยไคลคลา
|
| ๏ ครั้นมาถึงสวนสร้อย | | ค่อยย่างเยื้องเรียบร้อย
|
| ชม้อยเมียงมอง
|
| ๏ ตรึกตรองใจใคร่รู้ | | ว่ามีผู้ใดผู้
|
| หนึ่งนั้นอาไศรย
|
| ๏ เก็นดอกไม้ให้ช้า | | หวังจะดูทางถ้า
|
| ถี่ถ้วนทุกประการ
|
| ๏ สองนายชาญเชิงแท้ | | ครั้นเห็นสองนางแล้
|
| หลากน้ำใจถวิล
|
| ๏ สองนารินมานี้ | | ทีจะมาชักชี้
|
| ช่องให้มั่นคง
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ ทูลองค์อิศเรศร์แล้ว | | สองนายแคล้วไคลคลา
|
| ปิดทวารตำหนัก | | ชักเชิงเชือนให้ไคล
|
| แกล้งเดินไปให้เห็น | | ทำทีเปนไม่รู้
|
| ว่าผู้ใดไปมา | | เข้าศาลาฝาชิด
|
| ปิดประตูคอยมอง | | ส่วนสองนางแลไป
|
| เห็นแต่ไกลไววับ | | ลับศาลาแลหาย
|
| นางนึกหมายมั่นคง | | สมคำองค์โยคี
|
| ดูท่วงทีผิดประหลาด | | ทำเดินผาดให้เห็น
|
| ทีนี้เปนง่ายแล้ว | | สองนางแคล้วจรดล
|
| เดินเวียนวนค้นหา | | เห็นคนมาเมื่อกี้
|
| บัดนี้หายแห่งใด | | เดินเลี้ยวไปแลดู
|
| เปิดประตูเข้าไป | | ในศาลาเห็นสอง
|
| ดูทำนองแช่มช้อย | | จึงกล่าวถ้อยทักถาม
|
| สองนี้นามกรไฉน | | เข้าอยู่ในศาลา
|
| มาแต่ด้าวแดนใด | | บังอาจใจจริงแท้
|
| บอกจริงแล้อย่าพราง | | สองนายพลางยิ้มแย้ม
|
| ตอบแก่สองแสล้ม | | พี่นี้มาไกล
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ มาเมืองไกลใช่น้อย | | นวลผจง
|
| พี่บอกความตามตรง | | แน่งน้อย
|
| ไป่รู้แห่งหนหลง | | มาดอก ณแม่
|
| ใช่จะแกล้งแต่งถ้อย | | ใส่สร้อยแซมสี
|
| ๏ สวนนี้สอนแม่รื้อ | | ทรามรัก
|
| แสนสนุกดิ์ดีนัก | | เลิศล้ำ
|
| เรียมมาบ่รู้จัก | | ใครใคร่ ถามนา
|
| มาพบเจ้าของซ้ำ | | ชื่นน้ำใจเรียม
|
| ๏ งามเสงี่ยมจงให้พึ่ง | | เอาบุญ แม่ฮา
|
| พี่จะทดแทนคุณ | | นิ่มน้อง
|
| อาไศรยอยู่เจือจุน | | ใจชื่น แลแม่
|
| พี่เปลี่ยวเปล่าพวกน้อง | | พี่น้องไป่มี
|
| ๏ สองนารีนั่งยิ้ม | | กริ่มใจ
|
| เห็นจะสมนึกใน | | แน่แท้
|
| ดูรูปร่างผ่องใส | | สุดสอาด
|
| ผิดพวกเมืองเราแล้ | | เล่ห์ล้ำขำคม
|
| ๏ อารมณ์หมายแม่นแล้ว | | ตอบไป
|
| สวนราชสองอรไทย | | อยู่เกล้า
|
| พี่มาแต่เมืองไกล | | จงอยู่ เถิดพี่
|
| พอเคลื่อนคลายหายเศร้า | | สร่างได้ความสบาย
|
| ๏ สองนายสนองตอบถ้อย | | นาริน
|
| คุณแม่ล้ำแผ่นดิน | | แผ่นฟ้า
|
| นำคำข้อควรถวิล | | ไว้หว่าง ทรวงนา
|
| แม้เสร็จสืบเบื้องหน้า | | จักได้แทนคุณ
|
| ๏ เปนบุญได้ก่อสร้าง | | ปางไกล แม่ฮา
|
| พบนุชสุดอาไลย | | พี่นี้
|
| พะเอินแม่มีใจใส | | สังเวช
|
| สังวาศเคยก่อนกี้ | | จึ่งได้พบกัน
|
| ๏ นางจั่นฟังชื่นชื้น | | อารมณ์
|
| ชายแต่หางตาคม | | คู่ค้อน
|
| นางเจิมจับใจชม | | เชิงชื่น
|
| เมียงแต่หางตาย้อน | | ยั่วแย้มกลถาม
|
| ๏ จึ่งถามว่าพี่นี้ | | นามไฉน
|
| มาธุระอะไร | | ใคร่รู้
|
| จงแจ้งแต่จริงใจ | | อย่าเจื่อน เลยพี่
|
| ฉันจะช่วยแก้กู้ | | ที่ร้อนรนใน
|
| ๏ ขอบใจสองแม่แล้ | | ทรามรัก
|
| คำแม่ชื่นใจนัก | | แน่งน้อย
|
| ขอพี่พึ่งพิงพัก | | รอผ่อน ใจแม่
|
| แม้ว่าเสร็จสมสร้อย | | ห่อนร้างแรมขวัญ
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ สองนายพลันโลมเล้า | | ปลอบว่าแม่ขวัญเข้า
|
| อย่าได้หมองหมาง
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ สองนางต่างแนบเนื้อ | | สองนาย
|
| ร่วมภิรมย์รศหลาย | | เล่ห์ล้ำ
|
| ต่างชื่นต่างชมหมาย | | มั่นแม่น
|
| แสนเกษมเปรมซร้ำ | | เนื่องน้ำใจถวิล
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ ครั้นสิ้นสมภาศแล้ว | | ต่างยิ้มย่องผ่องแผ้ว
|
| เพื่อด้วยกลกาม
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ นางจึงถามชื่อชู้ | | ทันที
|
| เชิญพี่บอกโดยดี | | อย่าเอื้อน
|
| สองมาแต่ธานี | | นามชื่อ ใดแฮ
|
| วานอย่าทำเลื่อนเปื้อน | | บอกให้รู้รา
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ พี่มาเมืองไกลแท้ | | ชื่อเมืองเชียงตุงแล้
|
| เที่ยวค้าขายของ
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ มาลำลองพ้องพวก | | พลัดกัน แม่ฮา
|
| พี่ชื่อฉัดชื่อฉัน | | ว่าไว้
|
| พบพราหมณ์หนึ่งคมสัน | | โสภาค
|
| นามสยมพรหมณ์ได้ | | เที่ยวด้วยกันมา
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ สบสองราร่วมห้อง | | พี่บ่ไปไกลน้อง
|
| อยู่ด้วยมารศรี
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ สองนารีรู้เรื่อง | | รำคาญ
|
| ตกตลึงแลลาญ | | จิตรไซร้
|
| ตรึกตรองว่องโวหาร | | หาเหตุ ถามแฮ
|
| พราหมณ์อยู่ไหนพาให้ | | พบได้รู้จริง
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ สองนายนิ่งนึกไซร้ | | บ่ทันนัดท่านไท้
|
| อัดอั้นอายใจ
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ สองนางไวว่องรู้ | | ท่วงที
|
| กล่าวกระชั้นเย้ายี | | ชดช้อย
|
| หน้าตาพี่ผ่องศรี | | ใสสด
|
| แต่ว่าปดใช่น้อย | | นึกหน้าอางขนาง
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ ท่าทางผิดพ่อค้า | | จะดูหน้าใช่หน้า
|
| เชื่องช้าชาวพล
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ พลางตนเองดั่งนี้ | | เยียใด
|
| แกล้งกล่าวเกลื่อนเชือนไช | | ใช่น้อย
|
| เสียแรงรักหักใจ | | ร่วมจิตร
|
| ยังจะปิดบิดถ้อย | | เท็จให้ใจฉงน
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ อย่าร้อนรนร่ำร้อง | | พี่จะบอกจริงน้อง
|
| อย่าได้อางขนาง
|
| ๏ พี่แกล้งพรางยอดสร้อย | | จะลองใจแน่งน้อย
|
| ใคร่รู้ร้ายดี
|
| ๏ พี่นี้พี่เลี้ยงไท้ | | สมเด็จพระฦๅไซร้
|
| บอกแจ้งใจจริง
|
| ๏ สองมิ่งเป็นพี่เลี้ยง | | สองอรไทยเนื้อเกลี้ยง
|
| ช่วยด้วยโดยหวัง
|
| ๏ สองนางฟังข่าวไท้ | | ชื่นชมสมคิดไว้
|
| ดั่งได้ไอสวรรย์
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ พระองค์นั้นเสด็จเบื้อง | | บ่อนใด พี่ฮา
|
| พระจะเปลี่ยวหฤไทย | | โศกเศร้า
|
| เชิญพี่ช่วยพาไป | | เฝ้าบาท
|
| จักประนมก้มเกล้า | | กราบเบื้องบทมาลย์
|
| ๏ ขอรับสารสู่สร้อย | | สองศรี
|
| แล้วจักเชิญสองลี | | ลาศเต้า
|
| มายังปิ่นภูมี | | มหิราช นั้นนา
|
| สู่ที่สวนสองเฝ้า | | ท่านไท้ทันที
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ สองนายปรีดิ์เปรมจิตร | | เชยชมชิดสองนาง
|
| กอดจูบพลางแย้มยิ้ม | | ประไพพริ้มเพราคม
|
| ต้องอารมณ์ชมชื่น | | สำราญรื่นปรีดา
|
| สองนายพาสองนาง | | ตามกันพลางมาพลัน
|
| ถึงตำหนักจันทน์ทันใด | | สองทูลไทธิราช
|
| ข้าพบนาฏสองศรี | | พาจรลีมาเฝ้า
|
| หวังประนมก้มเกล้า | | เพื่อได้รับสาร
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ สองนางชาญเชิงแท้ | | เห็นองค์พระฦๅแล้
|
| เลิศล้ำใดปูน
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ จึงทูลธิเบศร์ไท้ | | ทันที
|
| พระอุส่าห์จรลี | | ลาศเต้า
|
| มาถึงที่สวนศรี | | สองนาฏ
|
| ลำบากพระองค์เจ้า | | ยากพ้นประมาณ
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ ภูบาลตรัสตอบถ้อย | | ถามถึงพระนุชน้อย
|
| ยอดสร้อยสองศรี
|
| ๏ สองอยู่ดีฤๅเจ้า | | ฤๅว่าสองโศกเศร้า
|
| เคร่าถ้าหมองหมาง
|
| ๏ สองนางทูลไท้ | | ว่าสองลห้อยไห้
|
| ไป่เว้นคืนวัน
|
| ๏ สองกระศัลย์โศกเศร้า | | ถึงพระผู้ปิ่นเกล้า
|
| ค่ำเช้าเพรางาย
|
| ๏ ฤๅสายสั่งพี่เลี้ยง | | เชิญสองอรเนื้อเกลี้ยง
|
| อย่าช้าเสด็จมา
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ แม้นช้าจักไป่ได้ | | เห็นองค์
|
| ไหนจะครองชีพคง | | อยู่ไซร้
|
| ขอเชิญแม่โฉมยง | | มาสู่ สวนนา
|
| พอที่พบภักตร์ได้ | | อย่าให้ชีพวาย
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ สองนางถวายบังคม | | กรประนมเหนือเกล้า
|
| นบน้อมเจ้าจอมกระษัตริย์ | | บรรจงจัดบรรจฐรณ์
|
| อลงกรณ์เครื่องลาด | | ล้วนสอาดงามดี
|
| มุ้งม่านมีครบครัน | | อภิวันท์ทูลลา
|
| ตาต่อตาสองนาย | | ม่านเมียงหมายมั่นกัน
|
| ต่างกระศัลย์เศร้าสร้อย | | ต่างลห้อยโหยหวน
|
| ให้คร่ำครวญไปมา | | สองนางลาคลาไคล
|
| ใจต่อใจผูกพัน | | สองนางจรัลจากสวน
|
| คิดรำจวนป่วนใจ | | จนเข้าในวังราช
|
| เห็นสองนาฏดวงสมร | | เยี่ยมบัญชรทั้งคู่
|
| โฉมเยื้อนอยู่ยะแย้ม | | งามแสล้มเลิศหล้า
|
| ดุจนางฟ้าสาวสวรรค์ | | ภักตร์เพียงจันทร์ทงงสอง
|
| ตั้งตามองคอยถ้า | | ดุจแว่นฟ้าผ่องศรี
|
| สองนารีลีลาศ | | ขึ้นปราสาททันใด
|
| เข้าถึงในใกล้บาท | | ทูลข่าวราชทุกอัน
|
| รับขวัญขวัญอรไท้ | | ขวัญแม่มาแล้วไซร้
|
| อย่าได้ร้อนรน
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ นฤมลบุญเลิศล้ำ | | แดนดิน แม่ฮา
|
| โฉมราชดังอมรินทร์ | | ร่มฟ้า
|
| ฤๅกฤษณประธมสินธุ์ | | มาสู่ สองนา
|
| งามประโลมแหล่งหล้า | | เลิศล้ำใดปาน
|
| ๏ พระสั่งสารถี่ถ้วน | | ทุกอัน
|
| เชิญเสด็จสองจอมขวัญ | | อย่าช้า
|
| แม้นานนักบ่ทัน | | พบพระ องค์นา
|
| พบแต่ศพเจ้าฟ้า | | ฝากไว้ให้เผา
|
| ๏ สองเจ้าฟังแช่มชื้น | | ชื่นครัน
|
| ดุจดั่งได้ไอสวรรย์ | | ว่ายฟ้า
|
| พี่เอยใคร่ไปทัน | | ในบัด นี้นา
|
| กีดเพราะลาย่าช้า | | ชอกช้ำใจครัน
|
| ๏ จอมขวัญยังย่าไท้ | | ทันที
|
| ทูลบาทเบื้องบทศรี | | ซรบเกล้า
|
| นั่งแนบแอบองค์มี | | จิตรชื่น ชมนา
|
| ลาพระย่าไต่เต้า | | สู่สร้อยสวนขวัญ
|
| ๏ ย่าพลันผันลูบไล้ | | หลานขวัญ
|
| ภักตร์แม่ผ่องเพียงจันทร์ | | แจ่มฟ้า
|
| จักลาเล่นสวนสรรพ์ | | แสนสนุกนิ์
|
| ไปแม่อย่าอยู่ช้า | | ขุกไข้ไภยมี
|
| ๏ จึงสั่งพี่เลี้ยงราช | | สองรา
|
| จงพิทักษ์รักษา | | ใฝ่เฝ้า
|
| อย่าให้ล่วงเวลา | | ค่ำมืด ลงแฮ
|
| ภอบ่ายเย็นเชิญเจ้า | | กลับเข้าวังพลัน
|
| ๏ จอมขวัญลาย่าแล้ว | | ลีลา
|
| คืนสู่ห้องรจนา | | หนุ่มเหน้า
|
| สะสรงสุคนธา | | ธารกลิ่น
|
| หอมเฟื่องฟุ้งจรุงเร้า | | รื่นด้วยเสาวคนธ์
|
| ๏ ทรงเครื่องต้นเพริศพริ้ง | | เพราคม
|
| ผิวผ่องทองทาถม | | เทียบได้
|
| งามเงื่อนอับศรสม | | ทุกสิ่ง งามนา
|
| ทรงพระภูษิตไซร้ | | เสร็จพร้อมเพราผจง
|
| ๏ โฉมยงทรงเครื่องแล้ว | | จรลี
|
| พระพี่เลี้ยงสองศรี | | นอบน้อม
|
| ทรงวอรัตนรูจี | | แจ่มจรัส
|
| สาวสุรางค์แห่ห้อม | | แวดล้อมครรไล
|
| | |
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ คลาไคลถึงสวนศรี | | สองนารีไปก่อน
|
| ผ่อนเข้าตำหนักจันทร์ | | ทูลทรงธรรม์ธิราช
|
| แล้วแต่งอาศน์บรรจฐรณ์ | | มุ้งม่านหมอนเสร็จสรรพ
|
| หับทวารห้องประธม | | ปูเจียมพรมข้างน่า
|
| สำหรับข้าไทเฝ้า | | ส่วนพระฦๅเจ้าจอมกระษัตริย์
|
| บรรจงจัดแต่งองค์ | | ทรงภูษิตาภรณ์
|
| งามบวรรจนา | | ทรงมหามงกุฎ
|
| ประเสริฐสุดโสภาค | | ดุจเทวราชอมรินทร์
|
| พระภูมินทร์ตรึกตรา | | ปฤกษาสองพี่เลี้ยง
|
| นายเกลี้ยงแลนายกลั่น | | หมายมุ่งมั่นมองเมียง
|
| แอบอยู่เคียงข้างองค์ | | สองโฉมยงยูรยาตร
|
| ลีลาศขึ้นตำหนัก | | พักข้างน่าทันที
|
| พร้อมสาวศรีกำนัล | | เกษมสันต์แซร่ซร้อง
|
| ให้เล่นร้องสักระวา | | ชมบุบผาหอมหวล
|
| ทำโอดครวญท่วงที | | ร้องเรื่องศรีอนิรุท
|
| กับวรนุชอุษา | | เทพเจ้าพาสู่สม
|
| สองทรามชมฟังชื่น | | สำราญรื่นพระไทย
|
| พี่เลี้ยงใจแหลมหลัก | | ทูลเตือนตักต่อหน้า
|
| ว่าพระย่าสั่งไว้ | | ให้บรรธมอย่านาน
|
| เยาวมาลย์แย้มยิ้ม | | ประไพพริ้มภักตรา
|
| พจนาตอบถ้อย | | นานอิกหน่อยจึ่งนอน
|
| สองนางวอนค้อนให้ | | ส่งสาวใช้ฉับพลัน
|
| จงพากันออกไป | | เล่นให้ไกลอย่าอึง
|
| ยินเสียงถึงจะมิหลับ | | ขับสายสนมไปแล้ว
|
| ค่อยผ่องแผ้วยินดี | | เชิญสองศรีเข้าห้อง
|
| ทั้งพระพี่พระน้อง | | อิดเอื้อนอายใจ
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ จักไปฉันใดได้ | | ยังไป่เคยเลยไซร้
|
| พี่ได้ปราณี | |
|
| ๏ จงช่วยชี้ช่องให้ | | แต่ภอรู้ทีไว้
|
| จักได้โดยตาม
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ โฉมงามเจ้าพี่นี้ | | อย่าฉงน
|
| คงจะรู้เล่ห์กล | | ที่ไท้
|
| พระแม่อย่าเวียนวน | | หวั่นจิตร เลยแม่
|
| เข้าที่เถิดจักได้ | | เรื่องรู้ไปเอง
|
| ๏ ยังนึกเกรงท่านไท้ | | พี่อา
|
| ให้หวาดหวั่นวิญญา | | ครั่นคร้าม
|
| ไป่รู้จักเดียงษา | | สักนิด หนึ่งเลย
|
| วานพี่ไปเป็นหล้าม | | เล่ห์ให้เห็นที
|
| ๏ พระฤๅมีจิตรหมุ้ง | | มองเมียง | |
|
| นั่งแนบแอบฝาเคียง | | คั่นห้อง
|
| ได้ยินแต่สำเนียง | | สุดชื่น จริงแฮ
|
| ฟังว่าสองนวลน้อง | | หนุ่มแท้โดยจง
|
| ๏ โฉมยงยังอิดเอื้อน | | อาวรณ์
|
| สองพี่เลี้ยงจูงจร | | จึ่งเต้า
|
| เข้าสู่ที่บรรจฐรณ์ | | แท่นรัตน์
|
| องค์พระฦๅเสด็จเข้า | | สู่ห้องทันที
|
| ๏ สองศรีเห็นราชไท้ | | เสด็จมา
|
| งามยิ่งองค์อิศรา | | ร่มเกล้า
|
| พิศบ่พริบไนยนา | | เมียงมุ่ง
|
| เนตรตะลึงแลเจ้า | | หมอบเฝ้าเฟี้ยมองค์
|
| ๏ ต้องจำนงนึกไว้ | | หวังถวิล
|
| โฉมพระล้ำแดนดิน | | เด่นฟ้า
|
| อ่อนอายซบภักตร์ผิน | | ภักตร์ต่อ กันนา
|
| กรประนมก้มหน้า | | นบน้อมจำนง
|
| ๏ พระฦๅบงนาฏน้อง | | ตรูตา
|
| โฉมแม่แม้อุมา | | มิ่งแท้
|
| ฤๅองค์อรอุษา | | เสาวภาคย์
|
| งามประโลมจิตรแท้ | | เลิศล้ำอำพล
|
| ๏ ดอกมณฑาทั้งคู่ | | เคียงกัน แลฤๅ
|
| ฤๅว่าดาวดวงจันทร์ | | แจ่มฟ้า
|
| สมกับข่าวกล่าวขวัญ | | งามเงื่อน
|
| โฉมแม่ควรแนบหน้า | | พี่แล้วจอมใจ
|
| ๏ อรไทยพิศท่านท้าว | | ยินดี
|
| เนตรบ่วางภูมี | | มุ่งชม้อย
|
| จอมราชพิศโฉมศรี | | สุดชื่น
|
| เนตรบ่วางแน่งน้อย | | เนื่องน้ำใจเหิม
|
| ๏ นางเจิมนางจั่นก้ม | | กราบกราน
|
| พิศพิลาศเยาวมาลย์ | | หมอบเฝ้า
|
| งามดุจอับศรผสาน | | ทั้งคู่ ขำแฮ
|
| ลืมพิศพระฦๅเจ้า | | พี่น้องงามสม
|
| ๏ ครั้นชมโฉมราชแล้ว | | ลืมสอง องค์นา
|
| โฉมราชดั่งเทพผยอง | | ยาตรหล้า
|
| ผิวผุดผาดเพียงทอง | | ธรรมชาติ์
|
| พิศราชลืมหนุ่มหน้า | | หน่อไท้งามจริง
|
| ๏ สองนายนิ่งนั่งเฝ้า | | อยู่ไหน เล่านา
|
| มาช่วยพิศสามไทย | | อยู่เกล้า
|
| งามสรรพจับดวงใจ | | เจริญจิตร
|
| จงช่วยพิศภักตร์เจ้า | | ท่านไท้ทั้งสาม
|
|
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ สองนายตามกันคล้อย | | มาบังคมยอดสร้อย
|
| หมอบให้ห่างไกล
|
| ๏ สามไทงามเลิศล้ำ | | ใครจะงามกึ่งก้ำ
|
| หนึ่งนั้นไป่มี
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ ทรงศรีโสภิศพ้น | | รำพรรณ
|
| รอยว่าเทพยรังสรรค์ | | สู่หล้า
|
| ฤๅว่าตระวันจันทร์ | | แจ่มจรัส
|
| สามราชงามเยี่ยมฟ้า | | เฟื่องฟื้นฟูใจ
|
| ๏ เชิญไทธิราชทั้ง | | สามกระษัตริย์
|
| เสวยศุขภิรมย์สวัสดิ์ | | สว่างร้อน
|
| ยังแท่นผทมรัตน์ | | รมเยศ
|
| จงอย่ามีไข้ข้อน | | ขุ่นข้องหมองศรี
|
| ๏ ทั้งสี่พระพี่เลี้ยง | | กราบกราน
|
| ลากลับหับทวาร | | คลาศแคล้ว
|
| เข้าสู่ที่สำราญ | | เริงร่วม กันนา
|
| ต่างชื่นชมผ่องแผ้ว | | เพื่อด้วยกามกล
|
| ๏ จุมพลครั้นพี่เลี้ยง | | กลับพลัน
|
| ตรัสประโลมรำพรรณ | | พร่ำพร้อง
|
| อ้าแม่แทบชีวัน | | จากร่าง แลแม่
|
| ตั้งแต่ได้รูปน้อง | | พี่ต้องติดตาม
|
| ๏ อุตส่าห์มาพบแก้ว | | กลอยใจ
|
| ขอฝากรศรักไป | | จวบม้วย
|
| แม่อย่าคิดระแวงใน | | พจนพากย์ พี่นา
|
| จักร่วมศุขทุกข์ด้วย | | ห่อนร้างแรมโฉม
|
| ๏ ตรัสพลางโลมลูบต้อง | | เตือนใจ
|
| ทรวงเสียดเบียดแนบใน | | นุ่มเนื้อ
|
| ภิรมย์รื่นหฤไทย | | ในท่วง ทีนา
|
| กรกอดกรเกี่ยวเกื้อ | | กอดแก้วกับองค์
|
| ๏ ภุชงลงเล่นสร้อย | | สระสวรรค์
|
| กลั้วเกลือกเยือกเย็นยัน | | ยั่วเย้า
|
| กำเริบฤทธิ์โรมรัน | | แรงเรี่ยว
|
| ค่อยคลี่คลายคลึงเคล้า | | เร่งเร้ารุกราน
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ สุมามาลย์บานคลี่คล้อย | | ภุมรินเสียดสร้อย
|
| แซรกไซร้เสาวคนธ์
|
| ๏ ฟ้าฝนโปรยปรายต้อง | | ปลาชื่นชมเคลื่อนคล้อง
|
| ท่องท้องสระศรี
|
| ๏ กินรีร่อนร้อง | | ชมชื่นเชิงชู้ป้อน
|
| ร่อนเร้าแรงรมย์
|
| ๏ พระชมพระพิมพ์แล้ว | | เชยพระพรรณผ่องแผ้ว
|
| เล่ห์ล้ำหลากกัน
|
| ๏ ดุจสารมันเมากล้า | | งาง่าแทงแรงเร้า
|
| เรื่อยเรื้อยภิรมย์สมร | |
|
| ๏ ดุจอัศดรถูกน้อย | | ย่างย้ำซร้ำรอยร้อย
|
| เรียบล้ำใดปาน
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ ภูบาลตรัสปลอบสร้อย | | สายสมร
|
| รักแม่สุดดินดอน | | ฝั่งฟ้า
|
| เรียมจากนครจร | | เจียนชีพ วายแม่
|
| มาประสบหนุ่มหน้า | | จึ่งได้ชีพคง
|
| ๏ โฉมยงปลงจิตรปลื้ม | | ภูธร
|
| นบนอบชวลีกร | | แก่นไท้
|
| พระจงโปรดสั่งสอน | | ผิดชอบ แลนา
|
| น้องไป่รู้รอบไซร้ | | พระได้โปรดปราน
|
| ๏ เยาวมาลย์การข้อนั้น | | อย่าแหนง
|
| พี่ไป่ถือโทษแคลง | | เคลือบไซร้
|
| พี่หวังจะฝังแฝง | | ฝากชีพ แลแม่
|
| น้องอย่าละพี่ให้ | | ห่างห้องโหยหน
|
| ๏ นฤมลฟังพระพร้อง | | รำพรรณ ชื่นแฮ
|
| เสมออมฤตยอัน | | เอกแท้
|
| หวานฉ่ำชื่นกระสรร | | ซ่านซาบ ทรวงนา
|
| ดังจะกลืนชื่นแล้ | | เล่ห์ล้ำคำขาน
|
| ๏ ภูบาลบ่เบื้อเบื้อง | | บ่อนบัว
|
| บัวบ่เบือนชมชัว | | ชื่นชื้น
|
| อาทิตย์ก็มืดมัว | | หมอกเมฆ
|
| วายุพัดครั่นครื้น | | เฟื้องฟื้นฟูมฟอง
|
| ๏ สมุทคนองน่านน้ำ | | นองไหล
|
| ซรึมซราบอาบเอิบใน | | ใช่น้อย
|
| สัตว์สิงห์วิ่งวนไป | | ทั่วป่า
|
| หญ้าแพรกแยกย่นย้อย | | ลู่ล้มระเนนนอน | |
|
| ๏ ไกรสรสมสู่สร้อย | | ไกรสีห์
|
| สารสู่สาวสารลี | | ลาศเล้า
|
| กวางทรายม่ายเมียงมี | | มองคู่
|
| กระต่ายกระแตเต่าเต้า | | ไต่เต้นตามกัน
|
| ๏ อัศจรรย์ลั่นเล่ห์พื้น | | เพียงทลาย
|
| ปั่นป่วนสวนศรีสลาย | | แล่งไล้
|
| สองนางกับสองนาย | | เนาเนื่อง กันนา
|
| ร่วมภิรมย์รศไร้ | | ราคร้อนแรมนาน
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ ทิวากาลเกือบคล้อย | | สี่พี่เลี้ยงแช่มช้อย
|
| ค่อยคล้อยคอยฟัง
|
| ๏ ยับยั้งแทบทวารไซร้ | | ส่วนสมเด็จท่านไท้
|
| คลาศไคล้เผยทวาร
|
| ๏ พี่เลี้ยงกรานกราบเกล้า | | เชิญสามกระษัตริย์เจ้า
|
| พี่น้องสรงสนาน
|
| ๏ พระสำราญผ่องแผ้ว | | สรงกับสองน้องแก้ว
|
| ก่อเกื้อแกมกล
|
| ๏ ดวงอุบลเบียดเบื้อง | | เสียดสีสองย้ายเยื้อง
|
| ยั่วแย้มยวนใจ
|
| ๏ จอมไทยชมผ่องแผ้ว | | เสร็จสรงสาครแล้ว
|
| เสด็จขึ้นแท่นพลัน
|
| ๏ จอมขวัญสั่งพี่เลี้ยง | | ยกเครื่องเสวยเทียบเคี้ยง
|
| แต่งไว้ตั้งถวาย
|
| ๏ สองสายสวาดิวอนไหว้ | | เชิญสมเด็จท่านไท้
|
| ธิราชเจ้าจงเสวย
|
| ๏ พระชมเชยยั่วแย้ม | | เชิญพระน้องสองแสล้ม
|
| เสวยด้วยพี่รา
|
| ๏ พริ้มภักตราผ่องแผ้ว | | เพื่อพระนุชน้องแก้ว
|
| เสวยด้วยดีพระไทย
|
| ๏ ตระวันใกล้ค่ำคล้อย | | พี่เลี้ยงเตือนยอดสร้อย
|
| จักให้ไคลคลา
|
| ๏ เพลาควรเสด็จไซร้ | | สองจงลาท่านไท้
|
| ธิราชเจ้าจรลี
|
|
|
| โคลง ๔ | |
|
| ๏ ภูมีฟังเร่าร้อน | | อารมณ์
|
| เจ้าพี่เอยทรามชม | | ชื่นเคล้า
|
| แม่ไปพี่จะตรม | | ตรอมสวาดิ อยู่นา
|
| ตั้งแต่จะสร้อยเศร้า | | โศกเพี้ยงปางตาย
|
| ๏ สายสายสวาดิอัดอั้น | | อาวรณ์
|
| กอดบาทอดิสร | | โศกสร้อย
|
| พระเอยไป่อยากจร | | จากราช เลยนา
|
| ซบภักตร์โหยลห้อย | | ห่อนได้สมประดี
|
| ๏ สงสารศรีสวัสดิ์ท้าว | | ทงงสอง
|
| แสนวิโยคโศกหมอง | | หม่นไหม้
|
| กราบกับตักพระทอง | | ทงงแท่ง งามตา
|
| น้องจะวายชีพไว้ | | หว่างสร้อยสวนขวัญ
|
| ๏ ทรงธรรม์ผันกอดแก้ว | | กัญญา
|
| น้ำเนตรนองไนยนา | | เนื่องล้น
|
| อ้าแม่จะไคลคลา | | ทิ้งพี่ แลฤๅ
|
| ไหนชีพพี่จะพ้น | | พรุ่งเช้าเพลางาย
|
| ๏ โฉมฉายฟังพระเอื้อน อาไลย
|
| จะจากไปฉันใด | | ดั่งนี้
|
| ระทวยระทดเจียรใจ | | จะขาด พระเอย
|
| สองวิโยคร่ำรี้ | | เร่าร้อนใจตรอม
|
| ๏ อ้าจอมกระษัตริย์เจ้า | | จักรพงษ์
|
| แรกเริ่มยินข่าวองค์ | | ท่านไท้
|
| หวังสวาดิตระลึงหลง | | ครวญคร่ำ ถึงนา
|
| นอนนั่งดั่งบ้าใบ้ | | บ่ได้สรงเสวย
|
| ๏ บุญเคยจึงได้ร่วม | | เรียงรมย์
|
| คุณพระพี่มาสม | | สู่ไซร้
|
| ถึงสวนก็ได้ชม | | ชูชื่น จิตรนา
|
| ยังไป่ถึงวันให้ | | จากได้ฉันใด
|
| ๏ อ้าสองไททั้งคู่ | | ควรชม ชื่นแฮ
|
| แรกพี่ได้รูปนิยม | | ข่าวน้อง
|
| เหาะได้จะเหาะสม | | สู่นุช แนบนา
|
| เหาะบ่ได้ใจข้อง | | ขุ่นแค้นแสนทวี
|
| ๏ ละบุรีรีบเต้า | | ตามสมร มานา
|
| อุตส่าห์เดินดินดอน | | ยากแท้
|
| มาได้ชื่นชมอร | | อุ่นอก แลแม่
|
| ยังไป่ถึงวันแล้ | | ละได้ฤๅไฉน
|
| ๏ อรไทยฟังราชเรื้อง | | รำพรรณ
|
| ซาบซ่านแสนกระศัลย์ | | สุดเศร้า
|
| พระเอยจะจากฉัน | | ใดดั่ง นี้นา
|
| กรกอดบาทจอมเจ้า | | จูบได้แรงใจ
|
| ๏ ปราไสสุนทเรศสร้อย | | สารสรรพ์
|
| สามกระษัตริย์รำพรรณ | | พร่ำพร้อง
|
| ต่างปั่นป่วนหวลหัน | | โหยสวาดิ
|
| พระประคองพี่อน้อง | | แนบข้างเคียงถนอม
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ พี่เลี้ยงน้อมทูลไท้ | | จวนจะใกล้ค่ำไซร้
|
| เสร็จเข้าคืนวัง
|
| ๏ พระช่วยสั่งสอนสองเจ้า | | เพี่เลี้ยงเสด็จเข้า
|
| ค่ำไซร้ไป่สม
|
| ๏ อย่าปรารมร่ำร้อง | | ใช่จะเหินห่างหน้อง
|
| ห่อนให้โหยหา
|
| ๏ สุดอาไลยพี่แล้ว | | เชิงสองพระน้องแก้ว
|
| กลับเข้าไปพลัน
|
| ๏ จอมขวัญกระศัลย์ไซร้ | | กรประนมกราบไหว้
|
| ท่านแล้วลีลา
|
| ๏ เหลียวมาสั่งโศกสร้อย | | เชิญบพิตรแช่มช้อย
|
| อย่าช้าไปถึง
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ พี่เลี้ยงจึงบังคม | | ประนมสองกระษัตริย์
|
| เชิญขึ้นรัตนวอทอง | | สนมนองแน่นห้อม
|
| แวดล้อมหลามตามกัน | | พลันมาถึงทวารา
|
| ภอเพลาค่ำคล้อย | | ส่งยอดสร้อยเข้าที่
|
| สองนารีรีบผาย | | บอกกับนายทวารพลัน
|
| ว่าจอมขวัญลืมของไว้ | | อย่าเพ่อให้หับทวาร
|
| ทำลนลานจรลี | | ถึงสวนศรีทันใจ
|
| เข้าไปในตำหนัก | | เชิญทรงศักดิ์เสด็จพลัน
|
| สองนาฏจรัลตามมา | | ถึวทวาราทันใด
|
| แกล้งดับไฟมืดมิด | | พาทรงฤทธิ์เข้าใน
|
| ขึ้นปรางไชยทันที | | สองโฉมศรีเสด็จรับ
|
| หับทวารห้องทอง | | สองพาสองซ่อนไว้
|
| ต่างชื่นชมกันได้ | | ดั่งน้ำใจหมาย
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ โฉมฉายเชิญท่านไท้ | | เสด็จเหนือแท่นทองไซร้
|
| แต่งตั้งเครื่องถวาย
|
| ๏ พานสลาลายเลิศแล้ว | | ล้วนประดับเพ็ชรแพร้ว
|
| เพริศพริ้งเพราตา
|
| ๏ สองสุดาแน่งน้อย | | กรประนมชดช้อย
|
| แช่มชื่นภิรมย์
|
| ๏ พระเชยชมชื่นเคล้า | | ค่อยประคองสองเจ้า
|
| แจ่มหน้านวลจันทร์
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ ทรงธรรม์สรรพจึ่งเอื้อน | | อาวรณ์
|
| อ้าแม่สองสายสมร | | พี่ไซร้
|
| พี่สู่ละมารดร | | บิตุเรศ มานา
|
| หวังฝากชีพสองไท้ | | แม่ได้เอนดู
|
| ๏ โฉมตรูกราบนอบน้อม | | สนองสาร
|
| คุณพระล้ำใดปาน | | เปรียบได้
|
| ขอรองรับบทมาลย์ | | มอบชีพ ถวายแฮ
|
| น้องไป่ขอห่างไท้ | | พระได้ปรานี
|
| ๏ ถ้อยทีมีศุภสร้อย | | สารสนอง กันนา
|
| พระประโลมโฉมสอง | | พี่น้อง
|
| สองนาฏแนบเรียงรอง | | รับราช
|
| แสนภิรมย์ร่วมห้อง | | ห่อนให้เว้นวาย
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ โฉมฉายซ่อนเงื่อนไว้ | | รู้แต่สองนางไซร้
|
| ร่วมใส้เดียวกัน
|
| ๏ หลายวันล่วงไปแล้ว | | สองนายปรีชาแกล้ว
|
| ตรึกถ้อยทางความ
|
|
|
| ๏ พยายามความยากได้ | | สมดั่งจิตรคิดไว้
|
| เร่งให้ผันผาย
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ สองนายแนบสองนาง | | พูดกันพลางปฤกษา
|
| ทงงสองราเร่งคิด | | เรานี้ผิดมากนัก
|
| ทำลอบลักล่วงเกิน | | เพลินแต่ตัวมิหนำ
|
| ซ้ำแนะนำสองไซร้ | | ทราบถึงไท้บิตุราช
|
| คงพิฆาฏชีวี | | สองนารีตกใจ
|
| กลัวเภทไภยมรณา | | ย้อนปฤกษาสองนาย
|
| คิดอุบายฉันใด | | จะพ้นไภยราชทัณฑ์
|
| สองนายพลันปลอบพลาง | | สองนวลน้องอย่าเศร้า
|
| เจ้ากับพี่พากัน | | เชิญจอมขวัญทันที
|
| พากันหนีจึ่งได้ | | สองนางไซร้ฟังสาร
|
| ยอบหมอบคลานเข้าไป | | ในห้องที่ผทม
|
| ทูลทรามชมทันใด | | บัดนี้ไภยจักถึง
|
| ความจะอึงขึ้นไซร้ | | นิ่งอยู่ได้ฉันใด
|
| สองอรไทยฟังข่าว | | อุราผ่าวเพียงไฟ
|
| ด้วยกลัวไภยบิตุราช | | ส่วนภูวนารถรู้ที
|
| ปลอบสองศรีอย่าเศร้า | | ขวัญเข้าอย่าหม่นไหม้
|
| พี่เตรียมไว้เสร็จแล้ว | | หวังจะพาน้องแก้ว
|
| พี่ได้ไปเมือง
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ บุญเรืองฟังค่อยยิ้ม | | ยินดี
|
| กรกอดบาทบทศรี | | ใส่เกล้า
|
| น้องขอฝากชีวี | | ไว้กับ พระนา
|
| ขอติดตามพระเจ้า | | จวบม้วยชีวัน
|
| ๏ ทรงธรรม์ปลอบนิ่มเนื้อ | | นวลจันทร์
|
| ควรจะรับขวัญขวัญ | | เนตรแล้ว
|
| พี่สู้คิดบากบั่น | | มาสู่ สมนา
|
| พี่ก็เห็นรักแก้ว | | พี่นี้เต็มใจ
|
| ๏ สามไทยตรัสถ่องถ้อย | | สารา
|
| ทั้งสี่พี่เลี้ยงมา | | หมอบเฝ้า
|
| พูดตรองตรึกปฤกษา | | สิ้นเสร็จ
|
| พระประคองหนุ่มหน้า | | แนบเคล้าเอาใจ
|
|
|
| ร่าย | |
|
| ๏ สองนางไวปรีชาญ | | จัดแจงการเตรียมไว้
|
| เงินทองให้นายประตู | | ส่วนภูธรปรีดา
|
| เขียนสาราเรื่องไซร้ | | วางไว้ในแท่นทอง
|
| เชยชมสองพนิดา | | ครั้นเพลาเย็นย่ำ
|
| ค่ำมืดขมุกขมัว | | ไป่เห็นตัวถนัด
|
| สามกระษัตริย์กับพี่เลี้ยง | | บ่ายเบี่ยงออกนอกทวาร
|
| เกษมสานต์หรรษา | | รีบไคลคลาไต่เต้า
|
| ถึงท่าเข้าทันใด | | ลงกำปั่นไฟทันที
|
| เข้าบาหลีห้องแก้ว | | พระผ่องแผ้วหฤไทย
|
| สองทรามไวชื่นชม | | ประนมมอบหมอบเฝ้า
|
| พระคลึงเคล้าปรีดา | | เพลาดึกให้เลื่อน
|
| เคลื่อนกำปั่นไฟคลา | | รีบเร็วมาบ่มิขาม
|
| ด่านทักถามทำเฉย | | ล่องแล่นเลยบ่ยั้งหยุด
|
| รีบรุดออกอ่าวพลัน | | เกษมสันติ์ใช่น้อย
|
| พลางจูบกอดยอดสร้อย | | ศุขล้ำสำราญ
|
| | |
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ ราตรีกาลล่วงแล้ว | | แสงอุไทยผ่องแผ้ว
|
| สว่างพื้นธาษตรี
|
| ๏ สาวศรีสนมแก่เถ้า | | ครั้นเพลารุ่งเช้า
|
| คอยเฝ้าแจ่มจันทร์
|
| ๏ จนตระวันสายแล้ว | | ไป่เห็นโฉมสองแคล้ว
|
| จากห้องบรรธม
|
| ๏ ฤๅทรามชมป่วยไข้ | | เห็นห้องหับทวารไว้
|
| ไป่รู้ร้ายดี
|
| ๏ ทั้งพี่เลี้ยงเล่าไซร้ | | ไป่เห็นมาเฝ้าไท้
|
| เงียบสิ้นสูญหาย
|
| ๏ ตระวันสายส่องกล้า | | แก่เถ้าทุกถ้วนหน้า
|
| นึกให้อัศจรรย์
|
| ๏ ชวนกันเข้าในห้อง | | ไป่เห็นพระพี่น้อง
|
| อัดอั้นหวั่นไหว
|
| ๏ ต่างตกใจใช่น้อย | | เที่ยวถามหายอดสร้อย
|
| ทุกห้องทุกหน
|
| ๏ สองคนพี่เลี้ยงไซร้ | | หายไปด้วยสองไท้
|
| หลากล้ำเหลือประมาณ | |
|
| ๏ ให้แดดาลเดือดร้อน | | ต่างคนข้อนทรวงข้อน
|
| อกให้โหยหา
|
| ๏ สองพะงาอยู่เกล้า | | แม่เคยเล่นเย็นเช้า
|
| บัดนี้ไปไหน
|
| ๏ จึงไปทูลย่าไท้ | | หลานราชโฉมศรีไซร้
|
| กับพี่เลี้ยงหายไป
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ ย่าได้ฟังเล่าร้อน | | หฤไทย
|
| นิ่งนึกตรึกตราไตร | | กริ่งแม้
|
| ซึ่งหลานรักหายไป | | กับพี่ เลี้ยงนา
|
| คงจะมีเหตุแล้ | | เล่ห์ล้ำกำบัง
|
| ๏ ใครยังจะรู้เรื่อง | | ราวความ
|
| สูเร่งไปไถ่ถาม | | ถี่ถ้อย
|
| ไฉนจึ่งไป่พยายาม | | หลานรัก เรานา
|
| โทษก็ผิดใช่น้อย | | ยิ่งร้อยพันทวี
|
| ๏ สาวศรีแลเถ้าแก่ | | ทุกคน
|
| ต่างก็ทูลเหตุผล | | ย่าไท้
|
| ตั้งแต่เสด็จจรดล | | ไปสู่ สวนนา
|
| เห็นซุบซิบกันไซร้ | | ไป่รู้แล่ห์กล
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ ต่างทูลยุบลย่าไท้ | | โทษข้าผิดมากไซร้
|
| พระได้โปรดปราน
|
| ๏ ฟังอาการเสร็จแล้ว | | ย่าเสด็จคสาสแคล้ว
|
| สู่ห้องสองศรี
|
| ๏ เข้าในที่แท่นแก้ว | | ไป่เห็นพระหลานแล้ว
|
| โศกเศร้าหมองหมาง
|
| ๏ เห็นสารวางแอบไว้ | | หยิบมาอ่านดูได้
|
| เรื่องรู้ราวความ
|
| ๏ โอ้โฉมงามอรไท้ | | ควรฤๅมาเปนได้
|
| ดั่งนี้หลานเอย
|
| ๏ หลานเคยนวดย่าแล้ว | | ย่าเชยชมผ่องแผ้ว
|
| กอดแก้วกลอยใจ
|
| ๏ ถึงใคร่บอกย่ารู้ | | จะช่วยทูลแก้กู้
|
| ธิราชไท้บิตุรงค์
|
| ๏ ย่าทรางกำสรดสร้อย | | ถึงพระหลานแน่งน้อย
|
| ลห้อยพันทวี
|
| ๏ โอ้แต่นี้เปล่าเศร้า | | ใครจะนวดย่าเหล้า
|
| ดั่งเจ้านฤมล
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ จึ่งเสด็จดลปราสาท | | บิตุราชสองศรี
|
| บอกคดีแดดาล | | ส่งศุภสารศรีสวัสดิ์
|
| ท้าวนพรัตนรู้ข่าว | | อุราเผ่าเพียงพัง
|
| หฤไทยหวังลูกน้อย | | กำสรดสร้อยหมองศรี
|
| พระภูมีหวลลห้อย | | จึ่งอ่านสารศุภสร้อย
|
| ใคร่รู้ร้ายดี
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ ในสารศรีสุนทเรศ | | ขอก้มเกษอภิวาท
|
| แทบเบื้องบาทบิตุรงค์ | | กับทั้งองค์ชนนี
|
| ของโฉมศรีสองสมร | | ข้านามกรพระฦๅ
|
| บิตุรงค์คือพันทุมราช | | พระนามนารถชนนี
|
| สุมาลีเลิศลบ | | ผ่ายพิภพลพบุรี
|
| ทราบข่าวศรีสายสวาดิ | | งามพิลาศเลิศลักษณ์
|
| ให้ปองรักสองสายสมร | | แสนอาวรณ์ร้อนรน
|
| สุดจะทานทนได้ | | ครั้นจะให้ทูตมา
|
| ทูลสาราเล่าไซร้ | | กลัวเกลือกไม่เหมือนหมาย
|
| สู้เกือกกายติดตาม | | พยายามยากนั
|
| ประหนึ่งจักวายปราณ | | สู้ทนทานความยา
|
| แสนลำบากตามมา | | พบพนิดาทรามรัก
|
| ทำลอบลักล่วงเกิน | | จึ่งชวนเชิญโฉมศรี
|
| หนีลงกำปั่นไฟ | | รีบคลาไคลทันที
|
| ถึงธานีแล้วไซร้ | | จึ่งจะให้ทูตมา
|
| ทูลบาทาบิตุราช | | ขอโทษนาฏทั้งสอง
|
| อย่ามีหมองมัวเศร้า | | พระองค์จงโปรดเกล้า
|
| ลูกน้อยกลอยใจ
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ จอมไทอ่านเสร็จแล้ว | | ให้คิดถึงลูกแก้ว
|
| อัดอั้นตันทรวง
|
| ๏ ครั้นจะล่วงตามไซร้ | | เห็นบ่ทันกันได้
|
| ยากแท้ตามทาง
|
| ๏ จำงดความรอไว้ | | ฟังข่าวราวเรื่องไซร้
|
| จึ่งได้คิดการ
|
| ๏ ให้แดดาลโศกสร้อย | | คิดถึงพระลูกน้อย
|
| ลห้อยหวลหา
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ หน่อนราธิราชเจ้า | | จอมกระษัตริย์
|
| องค์พระฦๅสวัสดิ์ | | สว่างร้อน
|
| เชยชมชื่นกำดัด | | ดวงสวาดิ
|
| สองภิรมย์อ่อนอ้อน | | แอบข้างทั้งสอง
|
| ๏ พระประคองนาฏเนื้อ | | นวลจันทร์
|
| กอดประทับรับขวัญ | | แน่งน้อย
|
| ชวนเชยชื่นชมพรรณ | | มัจฉะว่าย วนนา
|
| บ้างฝ่าฝืนคลื่นคล้อย | | เคลื่อนเคล้าคลอกัน
|
| ๏ ทรงธรรม์เสด็จที่ท้าย | | เภตรา
|
| กับพระน้องสองรา | | ร่วมเคล้า
|
| เห็นนางเงือกว่ายมา | | เมียงม่าย
|
| พระตรัสชวนนวลเจ้า | | แจ่มหน้าเชยชม
|
| ๏ เอวกลมนมเต่งตั้ง | | เต็มทรวง
|
| ดวงภักตร์พิศพุ่มพวก | | แช่มช้อย
|
| สองแขนก็แม้นงวง | | คชคู่ กันนา
|
| แต่ว่ามีหางคล้อย | | ว่ายคล้ายมัศยา
|
| ๏ พูดจาว่ากล่าวได้ | | ดังคน
|
| รู้จักแจ้งเหตุผล | | ถี่ถ้วน
|
| เรี่ยวแรงว่ายเวียนวน | | ไวว่อง
|
| ท่องเที่ยวทางชะเลล้วน | | ฦกล้ำลาญใจ
|
| ๏ อรไทยจึงกล่าวถ้อย | | ทูลถาม
|
| ไฉนว่านางเงือกงาม | | เงื่อนไซร้
|
| รู้แจ้งจัดใจความ | | ถ้วนถี่
|
| พระช่วยโปรดเล่าให้ | | ทรามรู้เหตุผล
|
| ๏ จอมพลเล่าเรื่องเบื้อง | | บรรพมี
|
| ครั้นอไภยมณี | | หนุ่มน้อย
|
| นางเงือกแบกว่ายหนี | | นางยักษ์
|
| พระจึงสมสวาดิสร้อย | | เงือกน้อยนงพาล
|
| ๏ เห็นวาฬว่ายแหวกน้ำ | | นูนนอง
|
| หางโบกคลื่นฟูมฟอง | | เฟื่องฟื้น
|
| พ่นน้ำเล่นเป็นลออง | | สูงสุด
|
| เสียงสนั่นครั่นครื้น | | คลื่นฟุ้งฟูฟอง
|
| ๏ นวลลอองเห็นหวาดว้า | | หวั่นฤไทย
|
| อิงแอบองค์ภูวไนย | | แนบเนื้อ
|
| พระตรัสปลอบปลื้มใจ | | อย่าหวั่น หวาดแม่
|
| กรกอดกายแก้วเกื้อ | | จูบแล้วรับขวัญ
|
| ๏ เกษมสันต์สองแช่มช้อย | | เชิงชม
|
| จอมกระษัตริย์กระศัลย์สม | | สู่สร้อย
|
| สำราญรื่นภิรมย์ | | รศร่วม กันนา
|
| แสนเกษมใช่น้อย | | เนื่องน้ำใจหมาย
|
| ๏ มาหลายวันล่วงเข้า | | เขตรขันธ์
|
| ค่อยชื่นชมสรวลสันต์ | | สร่างเศร้า
|
| ข้าเมืองสมุทโดยพลัน | | แล่นล่อง มานา
|
| ถึงพระนครเข้า | | ทอดถ้าทันที
|
| ๏ พาสองศรีเสด็จขึ้น | | ปรางไชย
|
| ทูลบาททั้งสองไท | | ใฝ่เฝ้า
|
| โฉมสองผ่องผิวใส | | โสภาคย์
|
| กรประนมก้มเกล้า | | หมอบเฝ้าเคียงกัน
|
| ๏ ทรงธรรม์บิตุราชทั้ง | | ชนนี
|
| พิศพิลาศสองศรี | | หนุ่มเหน้า
|
| งามเล่ห์ลักษณมี | | มาเปลี่ยน แปลงฤๅ
|
| ลืมพิศพระลูกเจ้า | | พี่น้องงามจริง
|
| ๏ งามยิ่งทั้งคู่คล้าย | | คลึงกัน
|
| สมกับข่าวกล่าวขวัญ | | วาดไว้
|
| รายว่าเทพรังสรรค์ | | สองแม่ มานา
|
| เคยคู่พระลูกไซร้ | | จึ่งได้โดยจง
|
| ๏ จึ่งองค์บิตุราชเอื้อน | | อวยพร
|
| สองแม่อย่าอาวรณ์ | | โศกเศร้า
|
| บิดารักสายสมร | | เสมอกับ บุตรนา
|
| จะกล่อมเกลี้ยงเลี้ยงเจ้า | | ไป่ให้อนาทร
|
| ๏ มารดรกรลูบไล้ | | สองอนงค์
|
| ปลอบประโลมโฉมยง | | อย่าสร้อย
|
| มารดารักเสอมองค์ | | เอารส แลนา
|
| จะถนอมแน่งน้อย | | ห่อนให้ขุ่นเคือง
|
| ๏ บุญเรืองกราบนบน้อม | | สนองสาร
|
| คุณซึ่งทรงโปรดปราน | | มากไซร้
|
| ลูกสู้ละถิ่นถาน | | มาพึ่ง พระนา
|
| ขอฝากชีวิตไว้ | | อยู่ใต้บทมาลย์
|
| ๏ สดับสารสุนทเรศเอื้อน | | โองการ
|
| สองอย่าคิดแดดาล | | เดือดไหม้
|
| จงเจริญสุขสำราญ | | รมย์รื่น
|
| พ่อจะสมโภชให้ | | ลูกแก้วกลอยใจ
|
| ๏ ปางไทบิตุราชเจ้า | | จอมกระษัตริย์
|
| สถิตแท่นเสวตรฉัตร | | เฉิดหล้า
|
| เสนาแน่นเปนขนัด | | นบบาท
|
| ตรัสสั่งตำรวจหน้า | | เร่งให้จัดการ
|
| ๏ แต่งโรงงานถี่ถ้วน | | ทุกอัน
|
| จะเศกสามจอมขวัญ | | ลูกแก้ว
|
| โขนโรงใหญ่สำคัญ | | ชักรอก แลนา
|
| โรงอิเหนาเพราแพร้ว | | แต่งให้ครบครัน
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ กะเกณฑ์กันถ้วนถี่ | | ปักน่าที่ทุกหมวด
|
| ตำรวจทั้งแปดกรม | | เร่งรดมแต่งโรง
|
| ดูอาดโถงโรงโขน | | สายรอกโหนห้อยไว้
|
| โรงอิเหนาไซร้แต่งสรรพ | | ประดิษฐ์ประดับเพราตา
|
| รจนาเพราใจ | | งามวิไลยแล้วเสร็จ
|
| จึ่งสมเด็จบิตุราช | | กับวรนาฎมหิษี
|
| ได้ฤกษ์ดีกำหนด | | แต่งเอารสรักไท้
|
| ทงงสองสะใภ้โสภา | | มายังที่พิธี
|
| เบิกบายศรีทำขวัญ | | เสียงสนั่นนฤนาท
|
| ฆ้องกลองกาจกึกก้อง | | สเทื้อนท้องสุธาดล
|
| โกลาหลครื้นเครง | | บรรเลงเล่นเต้นรำ
|
| โขนเขนนำเกรียวกราว | | จับเรื่องราวอินทรชิต
|
| นฤมิตรเป็นมัฆวาน | | ขี่คชสารสามเศียร
|
| ชักรอกเวียนวนว่อน | | เล่ห์เหาะว่อนเวหา
|
| แผลงศักดิ์ดาโมกขศักดิ์ | | ต้องพระลักษณ์ล้มลง
|
| สุครีพตรงเข้าประคอง | | หณุมานมองมัฆวาน
|
| ยอดทหารโกรธนัก | | เหาะโหมหักคอช้าง
|
| เงื้อง่าง้างขาดพลัน | | อินทรชิตรันด้วยศร
|
| ต้องพานรนิ่งสลบ | | ตกทับทบดินดอน
|
| เบื้องละครในเล่น | | เรื่องรเด่นมนตรี
|
| ลักโฉมศรีบุษบา | | พายังอรัญเวศ
|
| ศิขเรศคูหาห้อง | | แนบนวลน้องสมคิด
|
| เชยชมชิดสนิทสนม | | ร่วมภิรมย์สำราญ
|
| ภอเสร็จการพิธีแล้ว | | สามกระษัตริย์ผ่องแผ้ว
|
| ชื่นน้ำใจเกษม
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ ปรีดิ์เปรมชมชื่นทั้ง | | ธานี
|
| เล่าเรื่องพระฦๅลี | | ลาศเต้า
|
| ได้สองนาฎโฉมศรี | | มาสู่ เมืองนา
|
| ปรากฏพระยศเจ้า | | จบฟุ้งกรุงไกร
|
| ๏ จึงไทบิตุเรศเจ้า | | จอมกระษัตริย์
|
| ให้แต่งสารศรีสวัสดิ์ | | ส่งให้
|
| ใส่กล่องนพรัตน์ | | เรืองโรจ
|
| ให้ทูตถือไปไซร้ | | สู่เบื้องเมืองรมย์
|
|
|
| โคลง ๒
|
| ๏ ทูตบังคมลาแล้ว | | ลงกำปั่นพลันแคล้ว
|
| แล่นล้ำเลยไป
|
| ๏ ถึงกรุงไกรเข้าเฝ้า | | ถวายสารพระผ่านเกล้า
|
| อิกทั้งบรรณาการ
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ พระผู้ผ่านเมืองรมย์ | | ค่อยชื่นชมปรีดา
|
| รับสารอ่านพลัน | | สารสุวรรณบรรจง
|
| ขององค์อธิปไตย | | ในประเทศถิ่นสยาม
|
| นามนครลพบุรี | | อยุทธยศรีโสภา
|
| ขอเจริญมาด้วยดี | | ทางไมตรีต่อกัน
|
| ด้วยจอมขวัญเอารส | | นามปรากฏพระฦๅเลื่อง
|
| ได้ทราบเรื่องโฉมสอง | | ให้หม่นหมองมัวไหม้
|
| หวังใคร่ได้ดวงสวาดิ | | เพียงจะขาดชีพแล้ว
|
| จึ่งคลาสแคล้วติดตาม | | ล่วงลวนลามลอบลัก
|
| ทำหาญหักโดยได้ | | โทษผิดไซร้แสนทวี
|
| หนึ่งสองศรีโสภา | | ถึงภาราแล้วไซร้
|
| อภิเษกให้เป็นเอก | | อดิเรกวงษา
|
| สองพังงาหนุ่มหน้า | | ขอประทานโทษเจ้า
|
| พระได้โปรดปราน
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ อ่านสารเสร็จสิ้นข้อ | | คำขาน
|
| ล้วนแต่คำเจือจาน | | จิตรน้อม
|
| ควรจะรับสมัครสมาน | | มูลมิตร กันนา
|
| ยศศักดิ์สมเสร็จพร้อม | | เนื่องน้อมใจหวัง
|
| ๏ จึงตรัสสั่งทูตทั้ง | | สามนาย
|
| จงหยุดอยู่ให้สบาย | | ก่อนไซร้
|
| เราจะแต่งสารสาย | | ส่งทูต ไปนา
|
| ถึงสมเด็จท่านไท้ | | ธิราชโพ้นพร้อมกัน
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ จึ่งผายผันสู่ปราสาท | | บอกวรนาฎมหิษี
|
| ทูลคดีย่าไซร้ | | ชื่นชมได้ปรีดา
|
| จัดแจงหาสิ่งของ | | เงินแลทองครบครัน
|
| สิ่งละพันชั่งถ้วน | | แก้วแหวนล้วนอย่างดี
|
| สนมนารีสี่ร้อย | | ให้ลูกน้อยกลอยใจ
|
| ภูวไนยให้แต่งสาร | | เขียนลงลานทองแล้ว
|
| ใส่กล่องแก้วแววตา | | ทั้งบรรณาการกระษัตริย์
|
| ให้เร่งจัดกำปั่นไฟ | | ทูตคลาไคลทันที
|
| โดยวิถีสาคร | | สองลำจรตามกัน
|
| หลายคืนวันรีบมา | | ถึงภาราทันใด
|
| เข้าเฝ้าไทธราธาร | | บรรณการขนกอง
|
| ทั้งสิ่งของพระราชทาน | | สองเยาวมาลย์แน่งน้อย
|
| ถวายศุภสร้อยสารสรรพ์ | | ส่วนทรงธรรม์พันทุมราช
|
| กับสุดสวาดิพระฦๅ | | ยินดีฤๅร่ำได้
|
| ตรัสสั่งให้อ่านสาร | | คำสมัครสมานสโมสร
|
| ฝากสองสมรสุดสวาดิ | | พระฦๅราชชื่นชม
|
| ให้สนมนำทูตเฝ้า | | สองหนุ่มเหน้าข้างใน
|
| ทูตดีใจใช่น้อย | | เฝ้ายอดสร้อยสายสมร
|
| สโมสรสำราญ | | สองเยาวมาลย์ปรีดา
|
| ทูตทูลลามาพัก | | สำนักติ์แขกเมือง
|
| หน้ารุ่งเรืองเบิกบาน | | ครั้นอยู่นานแล้วไซร้
|
| ทูตทูลไทธิราช | | ขอวาดรูปสามกระษัตริย์
|
| บรรจงจัดวาดแล้ว | | ใส่แผ่นแก้วแววไว
|
| ทูลลาไทไคลคลา | | รีบเร็วมาบ่หึง
|
| ถึงบุรีรมย์นคร | | เฝ้าอดิศรผ่านเกล้า
|
| ถวายรูปเจ้าทั้งสาม | | งามเฉลาเพราคม
|
| ท้าวเห็นชมสมกัน | | รูปเขยขวัญกับธิดา
|
| แต่นั้นมาสองเมือง | | ยศรุ่งเรืองเฟื่องฟ้า
|
| เทียวเที่ยวค้าถึงกัน | | เกษมสันต์สโมสร
|
| ราษฎรชมชื่น | | สำราญรื่นใช่น้อย
|
| สำเร็จสร้อยสารสนอง | | อุส่าห์จองจัดไว้
|
| พออ่านฟังเล่นได้ | | เลิศล้ำตำนาน
|
|
|
| โคลง ๔
|
| ๏ นิทานทำเทียบไท้ | | พระลอ
|
| คำลม้ายคล้ายพอ | | อ่านอ้าง
|
| พระฦๅเอี่ยมละออ | | องอาจ
|
| อิงแอบน้องสองข้าง | | คู่เคี้ยงเรียงรมย์
|
| ๏ เชยชมชื่นทั่วทั้ง | | ชายหญิง
|
| ฟังเสนาะจับใจจริง | | ใช่น้อย
|
| บทบาทพาดพันพิง | | เนืองเนื่อง กันนา
|
| เล่ห์ดังมาไลยร้อย | | เรียบล้ำคำขาน
|
| ๏ ใครอ่านสารศุภสร้อย | | ศรีสวัสดิ์
|
| เห็นว่าคำใดขัด | | ค่อค้อน
|
| เชิญช่วยผจงจัด | | ผลัดเปลี่ยน เถิดพ่อ
|
| ขอแต่อย่ายิ้มย้อน | | ยั่วเยื้อนทีหยัน
|
| ๏ รำพรรณกลั่นกล่าวเกลี้ยง | | กลอนกล การแฮ
|
| โดยระบอบระเบียบยล | | เยี่ยงแท้
|
| ขอศรีสวัสดิ์ศุภผล | | ภูลเพิ่ม ข้านา
|
| สรรพไภยใกล้แกล้ | | กลับร้ายกลายดี
|
| ๏ หลวงศรีมโหสถแสร้ง | | สรรผจง
|
| ยอยศพระฦๅองค์ | | เอกไท้
|
| ทั้งสี่พี่เลี้ยงพะวง | | หวังร่วม กันนา
|
| ให้เสร็จสมนึกได้ | | ดั่งน้ำใจถวิล
|
| ๏ จบสิ้นเสาวภาคย์สร้อย | | สารสนอง
|
| เดือนสิบปีมโรงจอง | | จัดไว้
|
| ศักราชลุพันสอง | | ร้อยสิบ แปดแฮ
|
| อัฐศกวันศุกร์ไซร้ | | เสร็จขึ้นสิบสาม
|
| | |
|
เชิงอรรถ
ที่มา
หนังสือเก่าชาวสยาม
(ขอขอบคุณ คุณ gignoi สมาชิก kaewkao.com ผู้พิมพ์เป็นวิทยาทาน)
