โคลงนิราศประลองยุทธ

จาก ตู้หนังสือเรือนไทย

การปรับปรุง เมื่อ 16:42, 24 กันยายน 2552 โดย CrazyHOrse (พูดคุย | เรื่องที่เขียน)
(ต่าง) ←รุ่นก่อนหน้า | รุ่นปัจจุบัน (ต่าง) | รุ่นถัดไป→ (ต่าง)
ข้ามไปที่: นำทาง, สืบค้น

เนื้อหา

ข้อมูลเบื้องต้น

แม่แบบ:เรียงลำดับ พระราชนิพนธ์: พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว

ในการประลองยุทธเดือนมกราคมถึงเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๔๖๖ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงพระราชนิพนธ์โคลงนิราศประลองยุทธ พระราชทานสมเด็จพระนางเจ้าอินทรศักดิศจี พระบรมราชินี และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดพิมพ์เป็นของชำร่วยสำหรับแจกในงานขึ้นพระตำหนักที่สวนราชฤดี เมื่อวันที่ ๙ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๖๖

เนื้อความในที่นี้ จะยึดฉบับหนังสือ "นิราศนรินทร์คำโคลงและนิราศปลีกย่อย" เป็นหลัก โดยกำกับเนื้อความในฉบับจากเว็บบอร์ดชุมชนบ้านโป่งเฉพาะในส่วนที่เป็นความต่างกันชัดเจนไว้ในวงเล็บข้างหลัง การสะกดคำที่ต่างกันจะขอละไว้

บทประพันธ์

๏ ถึงคราคลาเคลื่อนคล้อยสู่สนาม
ใจจอดยอดนงรามละห้อย
ใจแทบจะไม่ตาม ตัวพี่ ไปแฮ
เพราะมิอยากห่างสร้อยสวาทว้าเหว่เหลือ
๏ ใช่เผือเบื่อเจ้าจึ่งจากไป แม่เอย
น่าที่พาพี่ไคลคลาดน้อง
นำสมัครพลในกลางทุ่ง
ฝึกหัดไว้เผื่อต้องต่อสู้ไพรี ฯ
๏ หากมีข้าศึกห้าวเหิมมา
ทัพทหารจะสามารถสู้
ฝ่ายเราพวกเสือป่าคอยช่วย
บำราบคนร้ายผู้ก่อร้ายภายใน
๏ ถึงใจจอดรักเจ้าโฉมศรี
ทุกทิวาราตรีแน่แท้
หากละกิจกรณีย์นักรบ
ใครจะชมพี่แม้หน่อยนั้นฤามี
๏ ดังนี้พี่จึ่งต้องจำจร
จำนิราศบังอรเอกแก้ว
ห่างรักจักยิ่งถอนใจใหญ่
ฤาจิตพี่จะแผ้วผ่องได้ไฉนหนอ
๏ ขอฝากดวงจิตไว้กับเมีย มิ่งนา
ตนห่างจิตคงเคลียคู่เคล้า
กายเหนื่อยเมื่อยอ่อนเพลียกลางทุ่ง
ใจสดเพราะเหตุเจ้านิ่มน้องคอยถนอม
๏ พร้อมพลพยุหแกล้วกาจปวง
จะยกจากค่ายหลวงแต่นี้
โอ้ร้อนจะอ่อนทรวงเศร้าจิต
เขียนอักษรดั่งกี้ก่อนนั้นขัดขวาง
๏ เดินทางยิ่งห่างน้องนวลแข
ยิ่งจะเศร้าดวงแดดั่งไข้
เดินพลางจะเห็นแต่ถิ่นทุ่ง(เดิรพลางจะพบแลถิ่นทุ่ง)
อีกชอุ่มพุ่มไม้ดั่งกั้นมรรคา
๏ อ้ายามสุริยะจ้าแจ่มโพยม
กายถูกแดดรุมโรมเร่าร้อน
ราวช่วยประชุมโหมไฟรัก
เรียมอุระสะท้อนเที่ยงแท้เพียงพัง
๏ อยู่ยังเคหาสน์ร้อนยามใด
เธอช่วยให้เย็นในบัดนั้น
น้ำอบชะโลมไล้แป้งประ(น้ำอบชะโลมไฉนแป้งประ)
ซ้ำปลอบประโลมฟั้นนวดให้ผัวสบาย
๏ ยามบ่ายเคยพร้อมเล่นกีฬา
เมียช่วยชวนหรรษาสร่างร้อน
ประติบัติภรรดาให้สุข
ผัวยั่วหล่อนก็ค้อนอีกแสร้งโกรธา
๏ ครานี้พี่จักต้องเปลี่ยวสกนธ์
แรมเริดณไพรสณฑ์เวิกว้าง
เคราะห์ดีที่พวกพลจักอยู่
แออัดโดยรอบข้างช่วยให้หายเหงา
๏ เศร้ายามใดไม่แม้นราตรี
ยามประลองราวีหยุดแล้ว
ปวงเสือป่าจะมีแต่หลับ
เรียมจะคิดถึงแก้วพี่แล้วกำสรวล
๏ นวลแขแลบ่สู้นวลพักตร์
แห่งมิ่งเมียยอดรักพี่ได้
นวลเดือนมิช้าจักสูญดับ
นวลพักตร์ยอดรักไซร้บ่คล้อยเคลื่อนคลา
๏ ดาราระยับท้องเวหน
แพ้พระเนตรนิรมลนิ่มน้อง
หากเนตรหล่อนไปปนอยู่กับ ดาวฤา
จะสว่างทั่วท้องฟากฟ้ากว่าดาว
๏ วาววาวดาวเด่นเบื้องบุรพา
พี่เพ่งพิจารณาแน่แล้ว
คือแสงพระกายายอดสวาท
แห่งมเหษีแก้วก่องหล้ามารศรี
๏ เทวีแน่แล้วตรึกถึงเรียม
จึ่งเสด็จเยี่ยมแกลทิศนี้(จึ่งเสด็จเยี่ยมใจเจียมทิศนี้)
ดาวใดจะอาจเทียมเทียบเท่า
แสงพระเนตรนางชี้ทิศให้เรียมชม
๏ ลมพัดพากลิ่นล้ำบุษบา
หอมรื่นกลิ่นใดมากลบกลั้ว
จำได้พี่ผวาหวิววาบ
ยิ่งสูดก็ยิ่งหยั้วสูดด้วยใฝ่ดอม
๏ หอมกลิ่นกุหลาบแย้มยามบาน
หอมกลิ่นสุคนธ์ธารอบแล้ว
หอมกลิ่นธูปเทียนมาลย์มวลกลิ่น
หอมบ่เท่ากลิ่นแก้วพี่ผู้กลอยใจ
๏ กลิ่นใดยงอยู่ได้บ่วาย มีฤา
กลิ่นสุคนธ์ย่อมคลายเมื่อแห้ง
กลิ่นบุษปะเหือดหายยามเหี่ยว
กลิ่นพธูราวแสร้งอบไว้ไป่ซา
๏ หลับตาหวังให้หลับสนิท
กลับยิ่งหวามวาบจิตละห้อย
แลเห็นพักตรมิ่งมิตรมาอยู่ ใกล้แฮ
เห็นเนตรหล่อนชม้อยชม้ายตราตรู
๏ ดูรูปภาพแพร้วช่างเอกวาด
ดูรูปช่างนิวาดหล่อนปั้น(ดูรูปช่างฉลาดหล่อนปั้น)
ดูลายเลิศวิลาศสวยสลัก
ดูสิ่งใดทั้งนั้นไป่สู้ดูนาง
๏ งามร่างราวเทพไท้แสร้งบรร จงนอ
งามจริตคมสันยั่วเย้า
งามมรรยาทสมกันกับร่าง นางแล
งามทุกอย่างคือเจ้ามิตรแก้วกลอยใจ
๏ ดูไปยิ่งอยากจ้องดูอีก
ดูบ่อิ่มจำหลีกห่างน้อง
ดูบ่เบื่อจำปลีกตัวจาก
ดูยิ่งอยากใคร่ร้องโรทให้ใฝ่เคียง
๏ เสียงพลสงบสิ้นทั้งกอง
เสียงเงียบยิ่งชวนหมองจิตเศร้า
เสียงจิ้งหรีดร่ำร้องหริ่งหริ่ง
เสียงประหนึ่งจะเว้าวากย์ช่วยโศกี
๏ ดนตรีดุริยะพร้อมเพลงเสนาะ
ขับดีดสีเป่าเหมาะครบเค้า
ก็ยังมิไพเราะหวานเท่า
เสียงพธูยามเย้ายั่วให้เรียมชม
๏ อกกรมจำจากเจ้าไปไกล
เขียนบทโคลงจากใจพี่แท้
อ้าน้องเมื่อพี่ไปแรมทุ่ง
จะคิดถึงหล่อนแม้ทุกถ้วนนาที
๏ โฉมศรีจงอยู่ถ้าภรรดา
อย่าปล่อยให้วิญญาณ์โศกเศร้า
ถนอมพระกายาอย่าประ ชวรเลย
เสร็จกิจมาพบเจ้าจะได้แสนเกษม
๏ จะเปรมปรียะพร้อมเพรียงกัน
จะสนุกนาสันติแท้
จะอยู่ทุกคืนวันสมสวาท
จะสุขมากไม่แพ้เมื่อครั้งอาวาห์
๏ ขอลานาเรศแก้วกลอยจิต
ด้วยพจนะลิขิตนี่แล้
อีกขอฝากจุมพิตมาจาก
ผัวที่รักเธอแท้ยิ่งด้วยดวงใจ ฯ
             

เชิงอรรถ

ที่มา

นิราศนรินทร์คำโคลงและนิราศปลีกย่อย พ.ณ. ประมวญมารค ฉบับพิมพ์ พ.ศ. ๒๕๑๓

เว็บบอร์ดชุมชนบ้านโป่ง

เครื่องมือส่วนตัว