จาก ตู้หนังสือเรือนไทย
ข้อมูลเบื้องต้น
แม่แบบ:เรียงลำดับ
เป็นส่วนหนึ่งใน ประชุมพงศาวดารภาคที่ ๖
บทประพันธ์
สงครามครั้งที่ ๑ คราวพม่ายกมาตีเมืองเชียงกรานแผ่นดินสมเด็จพระมหาจักพรรดิ์
เมื่อปีจอ จุลศักราช ๙๐๐ พ.ศ.๒๐๘๑ ในแผ่นดินสมเด็จพระไชยราชาธิราช ปรากฎว่าพม่ายกทัพมาตีอาณาเขตรสยามที่เมืองเชียงกราน เมืองเชียงกรานนี้เปนเมืองเดียวกับเมืองแครง มอญเรียกว่า “เดีงกรายน์” เดี๋ยวนี้อยู่ในแดนมอญไม่ห่างด่านเม้ยวะดี ทำครั้งนั้นอาณาเขตรไทย จะออกไปถึงแม่น้ำสละวิน เมืองเชียงกรานจึงอยู่ในอาณาเขตรไทย สงครามคราวนี้มีเรื่องปรากฎในหนังสือพระราชพงษาวดาร หนังสือพงษาวดารพม่า แลจดหมายเหตุของปิ่นโตโปจุเจตประกอบกันว่า มังตราพม่าเปนโอรสของเจ้าเมืองตองอูตั้งตัวเปนใหญ่ได้หัวเมืองพม่ารามัญเปนอันมากแล้วราชาภิเศกขนานพระนามว่า “พระเจ้าตะเบงชเวตี้” แปลว่า พระเจ้าสุวรรณเอกฉัตร แล้วยกกองทัพเข้ามาตีได้เมืองเชียงกราน สมเด็จพระไชยราชากองทัพหลวงไป ได้สู้รบกันเปนสามารถ กองทัพไทยตีกองทัพพม่ารามัญพ่ายถอยไป ไทยได้เมืองเชียงกรานคืน
สงครามครั้งที่ ๒ คราวสมเด็จพระสุรโยไทยขาดคอช้าง
สงครามครั้งที่ ๓ คราวขอช้างเผือก
สงครามครั้งที่ ๔ คราวเสียพระนครครั้งแรกแผ่นดินสมเด็จพระมหาธรรมราชา
สงครามครั้งที่ ๕ คราวสมเด็จพระนเรศวรประกาศอิศรภาพ
สงครามครั้งที่ ๖ คราวรบกับพระญาพสิม
สงครามครั้งที่ ๗ คราวรบพระเจ้าเชียงใหม่ที่บ้านสระเกษ
สงครามครั้งที่ ๘ คราวพระเจ้าหงษาวดีล้อมพระนครแผ่นดินสมเด็จพระนเรศวรมหาราช
สงครามครั้งที่ ๙ คราวรบพระมหาอุปราชาที่เมืองสุพรรณ
สงครามครั้งที่ ๑๐ คราวชนช้าง
สงครามครั้งที่ ๑๑ คราวไทยตีเมืองทวายแลเมืองตนาวศรี
สงครามครั้งที่ ๑๒ คราวรบพม่าที่เมืองลำเลีง
สงครามครั้งที่ ๑๓ คราวพระนเรศวรตีเมืองหงษาวดีครั้งที่ ๑
สงครามครั้งที่ ๑๔ คราวสมเด็จพระนเรศวรตีเมืองหงษาวดีครั้งที่๒
สงครามครั้งที่ ๑๕ คราวสมเด็จพระนเรศวรตีเมืองอังวะแผ่นดินสมเด็จพระเอกาทศรถ
สงครามครั้งที่ ๑๖ คราวพม่าตีเมืองทวายตนาวศรี
สงครามครั้งที่ ๑๗ คราวพม่าตีเมืองเชียงใหม่แผ่นดินสมเด็จพระเจ้าทรงธรรม
สงครามครั้งที่ ๑๘ คราวพม่าตีเมืองทวายแผ่นดินสมเด็จพระนารายณ์มหาราช
สงครามครั้งที่ ๑๙ คราวไทยรบกับพม่าที่เมืองเชียงใหม่
สงครามครั้งที่ ๒๐ คราวรบพม่าที่เมืองไทรโยก
สงครามครั้งที่ ๒๑ คราวเจ้าพระยาโกษา ฯ ขุนเหล็กตีเมืองพม่าแผ่นดินสมเด็จพระเอกทัศ
สงครามครั้งที่ ๒๒ คราวพระเจ้าลองพญาล้อมกรุง
สงครามครั้งที่ ๒๓ คราวพม่าตีหัวเมืองปักษ์ใต้
สงครามครั้งที่ ๒๔ คราวเสียกรุงครั้งหลัง
เชิงอรรถ
ที่มา