บทละครนà¸à¸à¹€à¸£à¸·à¹ˆà¸à¸‡à¹„à¸à¸£à¸—à¸à¸‡
จาก ตู้หนังสือเรือนไทย
การปรับปรุง เมื่อ 10:06, 1 กันยายน 2552 โดย CrazyHOrse (พูดคุย | เรื่องที่เขียน)
เนื้อหา |
ข้อมูลเบื้องต้น
แม่แบบ:เรียงลำดับ พระราชนิพนธ์: พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย
บทประพันธ์
ตอนที่ ๑ นางวิมาลาตามไกรทองมาจากถ้ำ
| ช้าปี่ | |||
| ๏ เมื่อนั้น | โฉมเจ้าไกรทองพงศา | ||
| สมสู่อยู่ด้วยวิมาลา | สุขาสำราญบานใจ | ||
| ลืมสังเกตเวทมนตร์ที่ร่ำเรียน | แต่เวียนนอนนั่งเจ็บหลังไหล่ | ||
| ลืมสองภรรยาแลข้าไท | อิ่มไปด้วยทิพโอชา | ||
| ร่วมภิรมย์ชมรสสาวศรี | กุมภีล์ผิดอย่างต่างภาษา | ||
| อยู่เย็นเป็นสุขทุกเวลา | ถึงได้เป็นเจ้าพระยาก็ไม่ปาน | ||
| ฯ ๖ คำ ฯ | |||
| ปีนตลิ่ง | |||
| ๏ วันเอยวันหนึ่ง | ให้คิดคำนึงถึงบ้าน | ||
| แต่กูมาอยู่ก็ช้านาน | สักกี่วันสารไม่แจ้งใจ | ||
| ด้วยคุหาสว่างอยู่อย่างนั้น | จะสำคัญวันคืนก็ไม่ได้ | ||
| แต่คิดคะเนตึกตรึกไตร | เห็นจะได้สักเจ็ดวันมา | ||
| ป่านนี้น้องสองคนจะบ่นถึง | วันนี้จึงสำลักเป้นหนักหนา | ||
| ตัวกูหลงอยู่ด้วยกุมภา | จะเสื่อมเสียวิชาที่เรียนรู้ | ||
| อย่าเลยจะขวนนางขึ้นไป | เลี้ยงเป็นเมียไว้จะดีอยู่ | ||
| ให้คืนลือชื่อเราว่าเจ้าชู้ | จะมีผู้สรรเสริญสืบไป | ||
| ฯ ๘ คำ ฯ | |||
| ร่าย | |||
| ๏ คิดพลางทางเรียกวิมาลา | เข้ามาแล้วแจ้งเถลงไข | ||
| พี่รักนางพ่างเพียงจะกลืนไว้ | หมายจะไม่จากกันคุ้งวันตาย | ||
| แต่จนใจที่จะอยู่ในคูหา | เวทมนตร์เรียนมาจะเสื่อมหาย | ||
| จำเป็นจำไปใจเสียดาย | ไม่เคยขาดคลาดคลายสักเวลา | ||
| ขอเชิญดวงใจไปด้วยพี่ | เป็นที่สนิทเสน่หา | ||
| พี่จะเลี้ยงเจ้าเป็นภรรยา | แก้วตาอย่าละห้อยน้อยใจ | ||
| ฯ ๖ คำ ฯ | |||
| ๏ เมื่อนั้น | วิมาลานารีศรีใส | ||
| ได้ฟังคั่งแค้นขัดใจ | จึงตอบคำไปด้วยโกรธา | ||
| ฯ ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ แต่เอยแต่เดิม | ช่างแต้มเติมต่อติดประดิษฐ์ว่า | ||
| ล้วนจะรักจะใคร่ให้สัญญา | มีสับปลับกับข้าหรือหม่อมไกร | ||
| สารพัดพูดคล่องเหมือนล่องน้ำ | จะมีจริงสักคำก็หาไม่ | ||
| ลืมแล้วหรือขาที่ว่าไว้ | จะอยู่ด้วยน้องได้ในถ้ำทอง | ||
| ถ้อยยำคำมั่นเจ้าพาที | มิให้อายกุมภีล์สิ้นทั้งผอง | ||
| ครั้นสมใจได้ชิมลิ้มลอง | จะทิ้งน้องเสียได้ไม่เอ็นดู | ||
| มิหนำซ้ำจะพาเอาขึ้นไป | จะให้อัปยศอดสู | ||
| จะมาล่อลวงเล่นเหมือนเช่นชู้ | สุดรู้ที่น้องจะตามไป | ||
| ฯ ๘ คำ ฯ | |||
| ปีนตลิ่ง | |||
| ๏ เจ้าเอยเจ้าพี่ | ไม่พอที่จะพะวงสงสัย | ||
| ใช่จะกล่าวแกล้งแสร้งใส่ไคล้ | สิ่งไรมิจริงไม่เจรจา | ||
| พี่เป็นมนุษย์สุดวิสัย | จะอยู่ในนทีคูหา | ||
| นี่มาได้ด้วยฤทธิ์วิทยา | แม้นประมาทไม่ช้าจะบรรลัย | ||
| ถ้าอยู่ได้ไม่ร้างห่างห้อง | จริงจริงนะน้องอย่าสงสัย | ||
| จะลดเลี้ยวเบี้ยวบิดตะกูดไป | เหมือนเจ้าไม่เมตตาปรานี | ||
| น้อยหรือรักเจ้าสักเท่าพ้อม | ยังไม่ยอมพร้อมใจไปด้วยพี่ | ||
| จะเฝ้าวอนงอนง้อไปไยมี | ค่อยอยู่จงดีพี่ขอลา | ||
| ฯ ๘ คำ ฯ | |||
| ๏ สุดเอยสุดใจ | น้องไม่เบี่ยงบิดประดิษฐ์ว่า | ||
| เจ้าอย่าพะวงสงการ | ตัวข้าได้บอกแต่เดิมที | ||
| ว่าฝูงกุมภาสิ้นทั้งผอง | อยู่ในถ้ำทองเกษมศรี | ||
| เดชะด้วยฤทธิ์แก้วมณี | กุมภีล์จีงเป็นมนุษย์ไป | ||
| มีธุระจะออกไปนอกถ้ำ | ถึงน้ำกลับเพศตามวิสัย | ||
| นี่แหละเป็นความจนใจ | ไปได้หรือจะไม่ไปตาม | ||
| ข้าก็ได้บอกแล้วแต่หนหลัง | เจ้าก็ไม่หยุดยั้งฟังห้าม | ||
| ก่นแต่เฝ้าเย้ายวนลวนลาม | มันเป็นความงามหน้าแล้วครานี้ | ||
| เมื่อผิดอย่างต่างชาติต่างวิสัย | จะอยู่ด้วยกันได้ก็ใช่ที่ | ||
| ไม่ช้าไม่พลันกี่วันมี | จะมาหนีน้องไปให้ได้อาย | ||
| ฯ ๑๐ คำ ฯ | |||
| โอ้โลมนอก | |||
| ๏ น้องเอยน้องรัก | เจ้าอย่าพักก้าวเฉียงเบี่ยงบ่าย | ||
| เห็นแล้วว่าสมัครรักพี่ชาย | จึงอุบายบิดเบือนเชือนแช | ||
| น้อยหรือนั่นชั้นเชิงมิดชิด | ป้องปิดมิดเม้นไม่เห็นแผล | ||
| แสนงอนอ่อนคอทำท้อแท้ | เรรวนปรวนแปรไม่ปรองดอง | ||
| ถ้าเจ้าจะเอออวยไปด้วยพี่ | จะเสียทีไม่ถนัดขัดข้อง | ||
| เสมือนหนึ่งรักพี่เสียดายน้อง | ถ้ำทองเป็นสุขสนุกสบาย | ||
| ด้วยกุมภีล์หนุ่มหนุ่มประชุมพร้อม | บริวารแวดล้อมเหลือหลาย | ||
| แต่ล้วนรูปนิมิตบิดเบือนกาย | จึงเสียดายเต็มทีอยู่มิไป | ||
| ฯ ๘ คำ ฯ | |||
| ๏ น้ำเอยน้ำคำ | เจ็บอกปิ้มป้ำน้ำตาไหล | ||
| แม้นมิว่าบ้างเลยจะเคยใจ | นางจึงตอบคำไปด้วยโกรธา | ||
| ฯ ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ เจ้าเอยเจ้าไกรทอง | ขอโทษเถิดใช่นอ้งจะแกล้งว่า | ||
| เจ้าอุตส่าห์ประดาน้ำดำลงมา | ค้นคว้าหาน้องที่ห้องใน | ||
| เจ้าก็จุดธูปเทียนเวียนส่องทั่ว | หม่อมผัวจะงมมาก็หาไม่ | ||
| ก็ย่อมเห็นย่อมรู้อยู่แก่ใจ | ที่ในชั่วดีวิมาลา | ||
| ไม่เห็นหรือหนุ่มหนุ่มในห้องน้อง | มันออกซ้องเสียนักอย่าพักว่า | ||
| ชั่วจริงเจ้าเอ๋ยชาติกุมภา | ใครเข้ามาก็พลอยพุดสะรุด | ||
| ถึงเจ้าก็เป็นคนไม่พ้นชั่ว | มาเกลือกกลั้วสตรีไม่บริสุทธิ์ | ||
| เสียชาติญาติวงศ์พงศ์มนุษย์ | เป็นบุรุษโหดไร้น้ำใจพาล | ||
| มางงงวยด้วยหญิงแพศยา | จนหน้าตาหมองคล้ำดำด้าน | ||
| เจ้าเป็นคนมนตร์เวทเชี่ยวชาญ | วิชาการมิเสื่อมก็จำคลาย | ||
| ฯ ๑๐ คำ ฯ | |||
| ๏ เจ้าเอยเจ้าคารม | ปากคอพอสมกับเป็นม่าย | ||
| แสนรู้ร้อยอย่างช่างอุบาย | ยักย้ายหลายทำนองว่องไว | ||
| มิเสียทีที่เป็นเมียชาลวัน | น้อยหรือนั่นบุญหนักศักดิ์ใหญ่ | ||
| น่าหัวผัวตายประเดี๋ยวใจ | ไม่ทันไรหรือมาเป็นเช่นนี้ | ||
| หญิงร้ายแพศยาสามานย์ | เขาขี้คร้านคบหาให้เสียศรี | ||
| เจ้าเอ๋ยแพศยากุมภามี | อย่างนี้เจียวสิหว่าจะตราไว้ | ||
| ถ้ารู้เหตุผลแต่ต้นมา | ที่จะไว้ชีวาอย่าสงสัย | ||
| อันน้ำใจสตรีนี้ไซร้ | ยากที่จะหยั่งได้ดังจินดา | ||
| พระมหาสมุทรสุดลึกซึ้ง | ถ้าจะหยั่งให้ถึงก็ง่ายกว่า | ||
| หญิงสามร้อยกลมารยา | สุดที่จะศึกษาให้แจ้งใจ | ||
| ฯ ๑๐ คำ ฯ | |||
| ร่าย | |||
| ๏ น่าเอยน่าหัว | จริงแล้วคะข้าชั่วหาเถียงไม่ | ||
| อายแก่ผีสางบ้างเป็นไร | นี่ใครใช้ให้เจ้ามาคบค้า | ||
| ข้าเจียมตัวกลัวความหนามเสี้ยน | มุดเมื้ยนอยู่หานี่ประสีประสา | ||
| เมื่อเจ้าซานซนงมงายมา | มิลืมตาขึ้นดูเสียก่อนเลย | ||
| คิดมาก็น่าสมเพชผัว | มาพลอยชั่วด้วยข้านิจจาเอ๋ย | ||
| เหมือนพระยาราชหงส์เข้าดงเตย | จะก้มเงยหนามเหนี่ยวเกี่ยวยับ | ||
| ขนข้างหางปีกไม่เหลือหลอ | เขาคั้นคอสิ้นเสียงใส่เขียงสับ | ||
| ไม่พอที่จะกล้าเข้ามารับ | เอาอาภัพอัปรีย์ใส่ตัว | ||
| เท่านั้นเถิดเป็นไรเจ้าไกรทอง | ได้หม่นหมองแปดปนกับคนชั่ว | ||
| เสียเดชเวทมนตร์จนมืดมัว | เชิญไปชำระตัวเสียเป็นไร | ||
| ถึงมิอยู่จะไปก็ให้งาม | อย่าเอาความอัปรีย์มาใส่ให้ | ||
| รู้ว่าเจ้าอย่าว่าให้หนักไป | อัชฌาอาศัยแต่พอควร | ||
| อย่าเพ่อสาวไส้ให้กาทิ้ง | อื้ออึงลือเลื่องเครื่องคนสรวล | ||
| เหนื่อยปากขี้คร้านต้านสำนวน | อันกระบวนของเจ้าข้าเข้าใจ | ||
| ซึ่งกว่าสามร้อยกลสตรี | มากมีเสียเปล่าไม่เอาได้ | ||
| ไม่เหมือนบุรุษนี้สุดใจ | ว่าไว้สามสินสองกล | ||
| ทำโกหกพกลมล่อลวง | หึงหวงด่าว่าเหมือนบ้าบ่น | ||
| สารพัดตัดพ้อล่อชน | เถิดข้าเสียกลเจ้าคนคต | ||
| ฯ ๑๘ คำ ฯ | |||
| ๏ น้อยเอยน้อยหรือ | นางคนซื่อสารพันขยันหมด | ||
| ก่นแต่ติเตียนเวียนประชด | จริงแล้วคะข้าคดไม่งดงาม | ||
| มันจะเหมือนผัวเก่าของเจ้าหรือ | สุดซื่อแล้วเจ้าเอ๋ยอย่าเย้ยหยาม | ||
| แต่ออกชื่อชาลวันก็ครั่นคร้าม | สุดคิดจะติดตามให้ต้องใจ | ||
| ไหนนั่นความชั่วตัวอัปรีย์ | ว่าพี่มาปรำซ้ำใส่ให้ | ||
| เมื่ออื้ออึงไปเองไม่อายใจ | กลับว่าสาวไส้ให้กาทึ้ง | ||
| เจ้าสินสนักสำบัดสำนวน | ทั้งกระบวนกระบิดติดปั้นปึ่ง | ||
| ดังหนองน้ำลำธารอันเซาะซึ้ง | เป็นที่พึ่งสารพัดไม่ขัดใคร | ||
| เลื่องลืออื้ออึงพี่จึงมา | หวังจะพาไปชมคารมใหญ่ | ||
| ให้ฟุ้งเฟื่องทั้งเมืองพิจิตรไว้ | เขาจะได้ชมรสวาจา | ||
| จะชมทั้งกิริยามารยาท | เชื้อชาติโฉมนางต่างภาษา | ||
| เจ้าจะได้เห็นหัวผัวกุมภา | อยู่ที่ศาลเทวาอารักษ์บน | ||
| รำลึกถึงเมื่อไรจะไปเยือน | ก็พอเคลื่อนคลายได้ไม่ขัดสน | ||
| ล้วนหนุ่มหนุ่มประชุมชอบกล | เขาเคยไปบวงบนบูชา | ||
| ฯ ๑๔ คำ ฯ | |||
| ๏ เจ็บเอยเจ็บใจ | ช่างพิไรเสกสรรรำพันว่า | ||
| สารพัดจัดให้วิมาลา | สมน้ำหน้าแล้วสิสนัดใจ | ||
| อันศาลเจ้าที่หัวผัวเก่าอยู่ | ข้าไม่รู้แห่งหนตำบลไหน | ||
| ทำตีอกยกมือขออภัย | เห็นแต่หัวผัวใหม่ที่งมมา | ||
| อะไรไม่หยุดหย่อนเฝ้าค่อนแคะ | นั่นแหละพอสมกับแพศยา | ||
| แต่กุมภีล์เท่านั้นไม่คัณนา | ยังซ้ำมนุสสาจึงสมใจ | ||
| เขาจะได้เชิดชื่อลือทั่ว | ว่าหญิงชั่วตัวเจ้ามารักใคร่ | ||
| จะปรากฏยศศักดิ์ของหม่อมไกร | สืบไปชั่ววงศ์พงศ์พันธุ์ | ||
| ถ้าเห็นงามตามแต่จะเมตตา | ฝ่ายข้าไม่รังเกียจเดียดฉันท์ | ||
| จะชูราศีหม่อมขึ้นทุกวัน | เหมือนเอาจันทน์เฉลิมเจิมจุณ | ||
| ฯ ๑๐ คำ ฯ | |||
| ๏ ลมเอยลมเติบ | อย่ากำเริบนักนะมักจะวุ่น | ||
| สัญชาติจระเข้เนรคุณ | ทำบุญไม่ขอพบสบใจ | ||
| ชะนางตัวขยนกลั่นกล้า | ราคาสองสลึงหาถึงไม่ | ||
| ถึงจะเสียมีดหมอก็เสียไป | หาด้ามทำใหม่ประเดี๋ยวเดียว | ||
| ฯ ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ น่าเอยน่ากลัว | หม่อมผัวโกรธาจนตาเขียว | ||
| ส่วนว่าเขานั้นขยันเจียว | เขาว่าบ้างเข่นเขี้ยวจะฆ่าตี | ||
| เหตุว่าเจ้าดีมีฝีมือ | เอาเถิดให้เขาลืออึงมี่ | ||
| เขาจะได้ว่าเจ้าห้าวหาญดี | ฆ่าฟันสตรีให้บรรลัย | ||
| ฯ ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ เหลือเอยเหลืออด | ยังประชดประชันน่าหมั่นไส้ | ||
| อย่าพักท้าทายมากมายไป | เขาจะเกรงอะไรกับนินทา | ||
| หญิงร้ายปากกล้าไม่น่าเลี้ยง | คนผู้จะดูเยี่ยงไปภายหน้า | ||
| ฉวยชักมีดหมอที่เหน็บมา | ทำเป็นโกรธาจะฆ่าตี | ||
| จะไปไหนเล่าเจ้าคนคม | เอาคารมตั้งหน้าแล้วอย่าหนี | ||
| น้ำตาคลอตาน่าปรานี | ชะช่างทำทีให้อ่อนใจ | ||
| ฯ ๖ คำ ฯ | |||
| ๏ ได้เอยได้ฟัง | ยิ่งคั่งแค้นอกหมกไหม้ | ||
| กระทีบเท้าเกาหัวแล้วว่าไป | ช่างกระไรไม่คิดเวทนา | ||
| เห็นตัวน้องเป็นชาติกุมภีล์ | ล้วนมีแต่ขู่เข็ญจะเข่นฆ่า | ||
| เหน็บแนมเต้มเติมเต็มประดา | หยาบช้าลิ้นลมไม่สมตัว | ||
| เป็นเคราะห์เพราะหลงด้วยถ้อยคำ | จึงกระหน่ำซ้ำว่าจนหน้าชั่ว | ||
| เจ้าได้ร่วมรักก็เพรากลัว | ข้าจึงได้มีผัวถึงสองคน | ||
| รู้แล้วว่าหม่อมไม่เมตตา | จะทิ้งขว้างร้างหย่าไว้กลางหน | ||
| เจ้าอย่าพักเคลือบไคล้ใส่กล | เห็นว่าจนอยู่ที่จะตามไป | ||
| ถึงน้องจะรักใคร่ให้ใจขาด | ไนจะอาจเอออวยไปด้วยได้ | ||
| จะเอาทีว่าชวนแล้วมิไป | แจ้งใจอยู่แล้วอย่าเจรจา | ||
| ว่าพลางนางร่ำร้องไห้ | น้ำตาไหลโซมซาบอาบหน้า | ||
| โอ้แต่นี้ไปนะอกอา | จะบ่ายหน้าไปพึ่งผู้ใด | ||
| ทั้งนี้เป็นต้นเพราะผลกรรม | ชักนำทำชั่วมีผัวใหม่ | ||
| คิดแค้นขึ้นมาไม่ว่ากระไร | เข้าหยิกข่วนเจ้าไกรแล้วโศกา | ||
| ฯ ๑๔ คำ ฯ โอด | |||
| ชาตรี | |||
| ๏ ยอดเอยยอดมิ่ง | ความจริงพี่ก็รักเจ้าหนักหนา | ||
| พี่ขู่หยอกดอกเจ้าอย่าโกรธา | ไม่ทิ้งขว้างร้างหย่าจะพาไป | ||
| ซึ่งกลัวว่าจะกลายเป็นกุมภีล์ | ไม่อาจออกจากที่ถ้ำได้ | ||
| พี่จะลงเลขยันต์กันไว้ | มิให้รูปกลับเป็นกุมภีล์ | ||
| อย่านิ่งนั่งไถลทำไขหู | จะไปหรือจะอยู่ให้รู้ที่ | ||
| รำคาญขี้คร้านเซ้าซี้ | เมื่อมิไปแล้วก็แล้วไป | ||
| ฯ ๖ คำ ฯ | |||
| ร่าย | |||
| ๏ ได้เอยได้แจ้ง | มิรู้แห่งจะทำกระไรได้ | ||
| ทั้งรักทั้งแค้นแน่นใจ | แค้นใครไม่เท่าเจ้าไกรทอง | ||
| คิดถึงความรักก็ชักแช | จะใคร่แร่รวยตามไปคล่องคล่อง | ||
| แล้วถอยหลังดำริตริตรอง | เกลือกพวกพ้องลูกเมียของเขามี | ||
| คิดพลางทางว่าแก่เจ้าไกร | ไฮ้อะไรรำคาญหูจู้จี้ | ||
| เจ้าจะพาน้องไปด้วยนี้ | ก็ตามทีมิขัดจะไปตาม | ||
| แต่เกรงเกลือกเจ้าจอมหม่อมเมียหลวง | จะหึงหวงจ้วงจาบหยาบหยาม | ||
| จะว่าน้องโฉดเขลาเบาความ | ไม่ไต่ถามตามผัวเขาขึ้นไป | ||
| น้องจะได้อัปยศอดสู | จะแลดูหน้าคนกระไรได้ | ||
| จะซ้ำร้ายอายยิ่งกว่าทิ้งไว้ | เจ้าจงตรึกไตรดูให้ดี | ||
| ฯ ๑๐ คำ ฯ | |||
| ๏ แสนเอยแสนแขนง | ช่างกล่าวแกล้งบิดเบือนเชือนหนี | ||
| ประเดี๋ยวใจไพล่ยักไปอย่างนี้ | ร้อยสี่ร้อยอย่างช่างว่าไป | ||
| เดิมทีทำกระบวนรวนเร | กลัจะเป็นจระเข้ไม่ไปได้ | ||
| พี่รับจะลงยันต์กันไว้ | มิให้กลับเพศเป็นกุมภา | ||
| ก็ขัดสนจนอยู่ที่ข้อนั้น | กลับหันว่าลูกเมียจะด่าว่า | ||
| นี่หรือว่ารักแกล้งชักช้า | แต่แย้มมาก็เห็นว่าล่อลวง | ||
| ลูกเมียของพี่ก็มีอยู่ | แต่เขาไม่รู้หึงหวง | ||
| พี่จะปราบปรามความทั้งปวง | มิให้จาบจ้วงล่วงเกินน้อง | ||
| อย่าสงสัยว่าจะได้เคืองระคาย | อับอายเพื่อนบ้านร้านช่อง | ||
| ถ้าสมัครรักจริงจงปรองดอง | เร่งแต่งตัวเถิดน้องจะด่วนไป | ||
| ฯ ๑๐ คำ ฯ เจรจา | |||
| ๏ เมื่อนั้น | วิมาลานารีศรีใส | ||
| ความรักกลัดกลุ้มคลุ้มใจ | กลัวเจ้าไกรทองจะหมองมัว | ||
| ฯ ๒ คำ ฯ | |||
| โอ้ร่าย | |||
| ๏ จึงลุกเข้าไปในห้อง | จัดแจงสิ่งของจะตามผัว | ||
| ผ้าผ่อนเงินทองของแต่งตัว | แหวนหัวแหวนมณฑปครบครัน | ||
| แล้วเลือกของรักใคร่ใส่กระทาย | มากมายสารพัดจัดสรร | ||
| พลางพิศดูห้องแก้วแพรวพรรณ | เตียงสุวรรณเคยนอนแต่ก่อนมา | ||
| เสียดายของต่างต่างอย่างดี | เสียดายดวงมณีในคูหา | ||
| มีคุณแก่ฝูงกุมภา | จะปรารถนาสิ่งใดก็สมคิด | ||
| ให้อิ่มไปด้วยทิพอาหาร | ไม่มีความรำคาญแต่สักหนิด | ||
| โอ้แต่นี้ไปจะมืดมิด | เร่งคิดสร้อยเศร้าโศกา | ||
| ฯ ๘ คำ ฯ โอด | |||
| สามเส้า | |||
| ๏ เมื่อนั้น | โฉมเจ้าไกรทองพงศา | ||
| ค่อยย่องตามนางวิมาลา | เข้ามายังที่ห้องใน | ||
| เห็นนางโศกศัลย์เศร้าหมอง | เป็นห่วงด้วยข้างของไม่ไปได้ | ||
| จึงร่ายเทพรำจวนป่วนใจ | เป่าไปให้ต้องนางกุมภีล์ | ||
| แล้วแกล้งแสร้งว่านี่แน่น้อง | เจ้าสิยังขัดข้องหมองศรี | ||
| เป็นห่วงบ่วงใยอยู่เต็มที | จะมิไปด้วยพี่ก็ตามใจ | ||
| เจ้าค่อยอยู่จงดีพี่ขอลา | จะคอยท่าช้านักนั้นไม่ได้ | ||
| ว่าพลางทางเดินออกไป | ทำนองลองใจวิมาลา | ||
| ฯ ๘ คำ ฯ | |||
| ร่าย | |||
| ๏ เมื่อนั้น | วิมาลาโศกศัลย์หนักหนา | ||
| ต้องเทพรำจวนป่วนวิญญาณ์ | ให้แสนเสน่หาเป็นสุดคิด | ||
| ซึ่งอาลัยในของทั้งหลาย | ไม่มีความเสียดายแต่สักหนิด | ||
| นึกแต่จะภิรมย์ชมชิด | นางจึงลุกติดตามไป | ||
| ฉวยฉุดชายผ้าเจ้าไกรทอง | จะทิ้งน้องเสียแล้วหรือไฉน | ||
| น้องได้ว่าหรือจะมิไป | จึงมาตัดอาลัยไคลคลา | ||
| พ่อเจ้าไปไหนจะไปด้วย | ถึงชีวิตจะม้วยก็ไม่ว่า | ||
| ว่าพลางนางจูงมือมา | คืนเข้าคูหาห้องทอง | ||
| เมียจัดไว้สำเร็จเสร็จสรรพ | สินทรัพย์สารพันข้าวของ | ||
| อีกทั้งแก้วแหวนเงินทอง | เจ้าจงท่าน้องบัดเดี๋ยวใจ | ||
| จะอาบน้ำทาแป้งแต่งตัว | หวีหัวผัดหน้านุ่งผ้าใหม่ | ||
| ว่าแล้วกลับคืนเข้าห้องใน | ลูบไล้กระแจะแป้งแต่งกายา | ||
| ฯ ๑๒ คำ ฯ | |||
| ๏ เมื่อนั้น | โฉมเจ้าไกรทองพงศา | ||
| เปรมปริ่มยิ้มย่องต้องวิญญาณ์ | ด้วยนางวิมาลาจะคลาไคล | ||
| ครั้นเห็นนางแต่งตัวสรรพเสร็จ | จึงถอดแหวนเพชรที่นิ้วใส่ | ||
| เสกด้วยวิทยาเรืองชัย | เอาใส่ในมวยผมกัลยา | ||
| แล้วลงยันต์เลขเสกซ้ำ | ปิดประจำท่ามกลางเกศา | ||
| มิให้นวลนางวิมาลา | กลับคืนกายาเป็นกุมภีล์ | ||
| แล้วจุดเทียนระเบิดเลิศล้ำ | ออกจากถ้ำนำนางสาวศรี | ||
| มาตามเปลวปล่องช่องนที | วารีแหวกกว้างเป็นทางไป | ||
| ฯ ๘ คำ ฯ เชิด | |||
| ๏ ขึ้นจากฟากฝั่งมหาสมุทร | จะยั้งหยุดอยู่ช้าก็หาไม่ | ||
| พานางย่างเยื้องคลาไคล | เข้าในเมืองพิจิตรพารา | ||
| ฯ ๒ คำ ฯ เพลง | |||
| ๏ ครั้นถึงซึ่งสวนเศรษฐี | ไม่ใกล้ไกลกับที่เคหา | ||
| จึงแวะนั่งยั้งหยุดในศาลา | มีฝายกพื้นอยู่ห้องใน | ||
| แล้วเล้าโลมโฉมนางกุมภีล์ | เจ้าพี่อย่าร้อนรนหม่นไหม้ | ||
| จงอยู่คนเดียวประเดี๋ยวใจ | พี่จะไปบอกสองภรรยา | ||
| ว่ากล่างน้าวโน้มเสียให้ดี | มิให้มีเคียดขึ้งหึงสา | ||
| พี่ไปสักครู่ไม่อยู่ช้า | จะกลับมารับเจ้าเข้าไป | ||
| ฯ ๖ คำ ฯ | |||
| ๏ เมื่อนั้น | โฉมนางวิมาลาศรีใส | ||
| ค้อนให้แล้วตอบว่าขอบใจ | เจ้าจะทิ้งน้องไว้เอกา | ||
| เกลือกว่าศัตรูรู้แยบคาย | มันจะมาทำร้ายริษยา | ||
| ด้วยข้าเป็นชาติกุมภา | ใครเลยจะมาปรานีน้อง | ||
| แม้นหม่อมไปไหนจะไปด้วย | บุญเจ้าจะได้ช่วยปกป้อง | ||
| ว่าพลางนางยุดเจ้าไกรทอง | ชิงปิดประตูห้องศาลา | ||
| ฯ ๖ คำ ฯ เจรจา | |||
| ๏ บัดนั้น | ฝ่ายว่าตาเฒ่าทาสา | ||
| กับยายทาสีภริยา | สำหรับรักษาสวนดอกไม้ | ||
| เห็นเจ้าไกรทองพาชู้ | มาหยุดอยู่ศาลาอาศัย | ||
| สองเฒ่าทุรังจังไร | คิดจะไปบอกนายเอาหน้าตา | ||
| ไม่ทันเก็บดอกไม้ใส่กระจาด | ฉวยผ้าขาวขาดขึ้นพาดบ่า | ||
| ปิดประตูเข็นกระไดมิได้ช้า | ยายตางกงันมาทันที | ||
| ฯ ๖ คำ ฯ เชิด | |||
| ๏ มาเอยมาถึง | จึงเขาไปบ้านท่านเศรษฐี | ||
| เห็นสองกัลยานารี | อยู่ที่หอกลางวางเข้าไป | ||
| บอกนางตะเภาทองตะเภาแก้ว | ที่นี้งามแล้วทั้งห้าไร่ | ||
| ไหนหม่อมผู้ชายว่าหายไป | บัดนี้มาอยู่ในศาลา | ||
| พาผู้หญิงคนหนึ่งมาด้วย | รูปรวยสวยสมผมประบ่า | ||
| งามประหลาดเหลือล้นพ้นปัญญา | พี่น้องสองราจงแจ้งใจ | ||
| ฯ ๖ คำ ฯ เจรจา | |||
| ๏ เมื่อนั้น | โฉมนางตะเภาทองผ่องใส | ||
| ทั้งนางตะเภาแก้วแววไว | ครั้นได้ข่าวผัวตัวเป็นเกลียว | ||
| จึงว่าดูเอาหรือเจ้าไกร | ว่าจะไปหาครูสักประเดี๋ยว | ||
| มิรู้ช่างโป้ปดลดเลี้ยว | ไปเที่ยวเกี้ยวชู้แล้วพามา | ||
| น้อยหรือทำได้เป็นไรมี | แม้นมิอึงคะนึงก็จึงว่า | ||
| อีคนไรรูปงามที่ตามมา | จะออกไปดูหน้ามันกล้าดี | ||
| ว่าพลางทางเรียกหาข้าไท | ไม่ทันใจโกรธขึ้งอึงมี่ | ||
| ลงจากเรือนพลันทันที | ทาสีพี่เลี้ยงก็ตามไป | ||
| ฯ ๘ คำ ฯ เพลง | |||
| ๏ ครั้นถึงสวนก็ชวนกันหยุดอยู่ | ยังประตูศาลาอาศัย | ||
| ค่อยย่องมองดูเข้าไป | เห็นคนไวไวอยู่ในนั้น | ||
| นางยิ่งกริ้วโกรธโกรธา | นุ่งผ้าโจงกระเบนเหน็บมั่น | ||
| โมโหหวงหึงดึงดัน | สองพี่เลี้ยงนั้นยิ่งให้ใจ | ||
| จึงเข้าคึกคักผลักประตู | เห็นมั่นคงอยู่ไม่หวาดไหว | ||
| พี่น้องจึงร้องว่าไป | ใครอยู่ข้างในจงเปิดรับ | ||
| ฯ ๖ คำ ฯ เจรจา | |||
| ๏ เมื่อนั้น | เจ้าไกรทองเอนหลังยังไม่หลับ | ||
| ได้ยินเรียกเข้าไปตกใจวับ | ลุกขยับสับสนลนลาน | ||
| จึงร้องทักออกไปว่าใครนั่น | ไม่เกรงใจกันทำหักหาญ | ||
| ครั้นแจ้งว่าสองนงคราญ | ออกมาดันบานประตูไว้ | ||
| ฯ ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ เมื่อนั้น | สองนางหุนหันหมั่นไส้ | ||
| จึงว่าอุแหม่แน่เจ้าไกร | หนีไปแทบถึงสักกึ่งเดือน | ||
| แต่คอยคอยนั่นน้อยไปหรือนี่ | โหยกเหยกอย่างนี้ไม่มีเหมือน | ||
| มาแล้วทำไมไม่ไปเรือน | ยังแชเชือนชักช้าอยู่ว่าไร | ||
| ฯ ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ เมื่อนั้น | เจ้าไกรทองฟังคำทำไถล | ||
| พูดจากุกกักกระอักกระไอ | เก้อเก้อแก้ไขไปตามจน | ||
| พี่จะเข้าไปบ้านเดี๋ยวนี้ | พอเดินมาถึงนี่ก็ปะฝน | ||
| เห็นศาลาฝารอบชอบกล | จึงแวะนั่งหนีฝนอยู่บนนี้ | ||
| ฯ ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ เมื่อนั้น | วิมาลาอกสั่นขวัญหนี | ||
| จึงถามเจ้าไกรไปทันที | ใครนี่องอาจประหลาดนัก | ||
| จะเป็นเมียของเจ้าหรือเขาอื่น | เข้ามายืนเรียกอยู่ดังรู้จัก | ||
| หรือพี่ป้าย่ายายมาทายทัก | จงบอกเมียรักให้แจ้งใจ | ||
| ฯ ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ เมื่อนั้น | เจ้าไกรทองยิ้มแห้งแถลงไข | ||
| ซึ่งมาเรียกพี่บัดนี้ไซร้ | โฉมงามทรามวัยตะเภาทอง | ||
| ทั้งนางตะเภาแก้วแววตา | ภรรยาของพี่ทั้งสอง | ||
| เจ้าอย่าตกใจไปเลยน้อง | พี่มิให้ขัดข้องเคีองกัน | ||
| ฯ ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ เมื่อนั้น | สองนางโกรธผัวจนตัวสั่น | ||
| เรียกหาข้าไทให้ช่วยกัน | เข้าผลักดันประตูดูลอง | ||
| ฯ ๒ คำ ฯ เชิด | |||
| ๏ ลิ่มสลักหักโค่นไม่ทนได้ | สองนางวางเข้าไปในห้อง | ||
| ชี้หน้าว่าชะเจ้าไกรทอง | ช่างปดเล่นคล่องคล่องสบายใจ | ||
| ไหนว่าจะไปหาพระอาจารย์ | เป็นที่นมัสการอันโตใหญ่ | ||
| คือเธอองค์นี้แล้วหรือไร | ซึ่งนิมนต์มาไว้ในศาลา | ||
| เป็นไรไม่เอาเครื่องบริขาร | มาถวายพระอาจารย์ให้หนักหนา | ||
| จะพลอยพกโมโหโมทนา | สาธุศรัทธาเต็มที | ||
| หม่อมลูกศิษย์คิดอ่านไปหาเพล | ยกประเคนให้ฉันเสียที่นี่ | ||
| มานั่งขึงเขินค้างอยู่อย่างนี้ | เป็นไรมิมัสการท่านครูมา | ||
| ว่าแล้วนวบลนางตะเภาทอง | บอกน้องตะเภาแก้วเสน่หา | ||
| อีคนนี้มันชื่อวิมาลา | เป็นเมียชาลวันที่บรรลัย | ||
| ฯ ๑๐ คำ ฯ | |||
| ๏ เมื่อนั้น | เจ้าไกรทองเมียงเมินเดินเข้าใกล้ | ||
| ทำแก้ขวยฉวยมืออย่าอื้อไป | จะบอกควาในใจให้เจ้ารู้ | ||
| เดิมทีพี่ไปหาพระอาจารย์ | คิดอ่านว่าจะบวชให้ชวดอยู่ | ||
| เพราะโลกีย์เจ้ากรรมมันทำพู | สุดรู้ที่จะทนพ้นปัญญา | ||
| เป็นห่วงด้วยชู้เมียเสียไม่ได้ | ให้อักอ่วนป่วนใจเป็นนักหนา | ||
| ตะวันชายบ่ายหน่อยพี่กลับมา | คิดถึงวิมาลานารี | ||
| พี่จึงไปพาเอามาไว้ | หวังจะให้เป็นเพื่อนน้องสองศรี | ||
| ครั้นจะบอกเจ้าแต่เดิมที | ไหนนางนารีจะผ่อนตาม | ||
| บุราณท่านว่าไว้กระไรน้อง | ชายมีเมียสองนั้นต้องห้าม | ||
| มักเกิดกลียุคลุกลาม | จึงหาให้เป้นสามตามตำรา | ||
| ขอเสียเถิดแม่คุณอย่าหุนหัน | จงสมัครรักกันดีกว่า | ||
| เพื่อนบ้านร้านช่องจะลือชา | ว่าพี่น้องสองราเจ้าใจดี | ||
| ฯ ๑๒ คำ ฯ | |||
| ๏ เมื่อนั้น | นวลนางพี่น้องสองศรี | ||
| ได้ฟังวาจาสามี | ชำเลืองแลดูทีวิมาลา | ||
| ยิ่งคิดยิ่งแค้นถึงความหลัง | มิได้ฟังเจ้าไกรทองว่า | ||
| จึงตอบไปด้วยใจรามา | เจ้าช่างไปคบหาแต่ที่ดี | ||
| ถ้าเป็นคนอื่นไกลน้องไม่ว่า | จะร่วมเรียงเคียงหน้าก็ควรที่ | ||
| นี่มันชาติทรชนคนไพรี | เห็นดีหรือเจ้าเอามาไว้ | ||
| ว่าแล้วพี่น้องจึงร้องถาม | ชะนางรูปงามได้ผัวใหม่ | ||
| ทำเจ๋อเจ๊อะสะเออะหน้าหม่อมไกร | ช่างติดตามมาได้ไม่มีอาย | ||
| เอาผัวกูไปไว้ถึงเจ็ดคืน | ยังไม่หายรวยรื่นหรือโฉมฉาย | ||
| หรือว่าชาลวันที่อันตราย | แยบคายไม่เหมือนเจ้าไกรทอง | ||
| แต่ผัวกุมภีล์แล้วมิหนำ | ยังแถมซ้ำมนุษย์เข้าเป็นสอง | ||
| ไสหัวลงไปเสียท้องคลอง | เดียรฉานจองหองไม่เจียมตัว | ||
| ฯ ๑๒ คำ ฯ | |||
| ๏ เมื่อนั้น | วิมาลาได้ฟังนั่งเกาหัว | ||
| ครั้นจะว่าบ้างนางก็กลัว | เจ้าไกรทองผู้ผัวจะโกรธา | ||
| แต่อดอดก็เหลือที่อดกลั้น | ปากคันยิบยิบกระซิบด่า | ||
| โมโหหันหุนหมุนออกมา | เคืองขัดสะบัดหน้าแล้วว่าไป | ||
| นี่แม่นางพี่น้องสองคน | เจ้ามาบ่นมาว่าเหมือนบ้าใบ้ | ||
| เขาจูงจมูกหม่อมไปหรือไร | หม่อมผัวเจ้าลงไปทำวุ่นวาย | ||
| เพราะจวนตัวกลัวตายวายชีวิต | ใช่จะปลงลงจิตด้วยง่ายง่าย | ||
| เจ้าอย่าเพ่อติฉินยินร้าย | เป็นหญิงย่อมอายอยู่เหมือนกัน | ||
| เจ้าก็เคยรู้เช่นเป็นอยู่บ้าง | คิดดูก่อนนางอย่าหุนหัน | ||
| อันเจ้าไกรทองกับชาลวัน | จะเป็นกระไรกันก็แจ้งใจ | ||
| ซึ่งข้าตามผัวเจ้าขึ้นมา | ด้วยกลัววิทยาไม่ขัดได้ | ||
| เมื่อเจ้าตามผัวข้าลงไป | เป็นไรไม่ยั้งหยุดคิด | ||
| ฯ ๑๒ คำ ฯ | |||
| ๏ ได้เอยได้ฟัง | ตะเภาทองแค้นคั่งเคืองจิต | ||
| เจ็บแสบแปลบใจดังไฟพิษ | ด้วยว่าถูกที่คิดก็โกรธา | ||
| กระทืบเท้าก้าวเดินเข้าไปใกล้ | ถ่มน้ำลายรดให้แล้วร้องว่า | ||
| เดิมทีผัวมึงอ้ายกุมภา | ขึ้นมาคร่าคาบกูลงไป | ||
| แล้วจำแลงแปลงตัวเป็นมนุษย์ | ฉวยฉุดยุดมือถือไหล่ | ||
| จำเป็นเสียตัวด้วยกลัวภัย | กูมิได้จงจิตไปติดตาม | ||
| ไม่เหมือนอีอุบาทว์ชาติกุมภีล์ | ตัวกะลีกะลำส่ำสาม | ||
| ลอยหน้าลอยตาว่าข้างาม | แต่งจริตติดตามผัวกูมา | ||
| กูจะว่าให้สาสมใจ | อีจัญไรร้อยแปดแพศยา | ||
| แม้นไม่เข็ดหลาบยังหยาบช้า | จะให้ข้ากูตบไสคอไป | ||
| ฯ ๑๐ คำ ฯ | |||
เชิงอรรถ
ที่มา
บทละครนอกเรื่องไกรทอง สถาบันภาษาไทย กรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ ๒๕๔๐
