จาก ตู้หนังสือเรือนไทย
ข้อมูลเบื้องต้น
แม่แบบ:เรียงลำดับ
พระราชนิพนธ์: พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
บทประพันธ์
เห่ชมกระบวนเรือ
|
|
| โคลง
|
| ๏ ปางสมเด็จประเวศห้วง | | ชลธี
|
| ทรงมหาจักรี | | เกียรติก้อง
|
| พรั่งพร้อมยุทธนาวี | | แหนแห่
|
| เสียงอธึกทั่วก้อง | | ถิ่นด้าวอ่าวสยาม ฯ
|
| | |
|
|
|
| กาพย์
|
| ๏ พระเสด็จโดยแดนชล | | ทรงเรือต้นงามสดศรี
|
| มหาจักรีมี | | เกียรติก้องท้องสาคร
|
| ๏ นาวาวรายุทธ์ | | อุตลุดแลสลอน
|
| แห่ห้อมจอมนคร | | ราวจะรอนริปูเปลือง
|
| ๏ ธงทิวปลิวระยับ | | สีสลับขับแดงเหลือง
|
| อันธงพระทรงเมือง | | เหลืองอร่ามดูงามตา
|
| ๏ ธงตรามหาราช | | ผ่องผุดผาดในเวหา
|
| รูปครุฑะราชา | | อ้าปีกกว้างท่าทางบิน
|
| ๏ ธงแดงดังแสงชาด | | ลายช้างกาจก่องกายิน
|
| บอกตรงธงแผ่นดิน | | ถิ่นสยามอันงามงอน
|
| ๏ จักรีนารีราช | | ทิพอาสน์องค์ภูธร
|
| สง่าราวอาภรณ์ | | เพื่อประดับทัพเรือไทย
|
| ๏ ใหญ่กว่านาวาสรรพ | | ในกองทัพพหลไกร
|
| บรรดานาวาไทย | | ในบัดนี้ไม่มีทัน
|
| ๏ ปืนไฟใหญ่ประเภท | | สี่นิ้วเศษสุดแข็งขัน
|
| สามารถอาจเหียนหัน | | ผันหน้าสู้ศัตรูแรง
|
| ๏ อีกศรหกปอนด์หนัก | | ก็พร้อมพรักศักดิ์กำแหง
|
| เตรียมอยู่สู้ศึกแข็ง | | แย้งยื้อยุทธ์สุดกำลัง
|
| ๏ พาลีรั้งทวีป | | รีบแล่นตามงามเงื่อนขลัง
|
| เรือปืนยืนยุทธ์ยัง | | ดังกระบี่พาลีหาญ
|
| ๏ เรือแรงกำแหงยุทธ | | มกุฏราชะกุมาร
|
| คอยสู้ศัตรูพาล | | ผู้ยื้อยุดมกุฏไทย
|
| ๏ สุครีพครองเมืองศรี | | สุรนาวีมุ่งชิงชัย
|
| เรือปืนยืนยุทธไกร | | เหมือนพญาพานะเรนทร์
|
| ๏ สุริยมณฑลกล้า | | นาวากลาดลาดตระเวน
|
| หาญต่อบ่รอเกณฑ์ | | สะอึกสู้ริปูรอน
|
| ๏ เรือเสือทยานชล | | พิฆาตพลริปูสยอน
|
| กั่นกล้าในสาคร | | บ่ย่อหย่อนยุทธนา
|
| ๏ เรือเสือคำรนสินธุ์ | | พิฆาตภินอริผลา
|
| จู่โจมและโถมถา | | กล้าประยุทธ์จนสุดแรง
|
| ๏ อีกเรือตอร์ปิโด | | วิ่งโร่รี่ฝีเท้าแข็ง
|
| ว่องไวไล่ย้อนแย้ง | | ยักย้ายลอดดอดเอาชัย
|
| ๏ กระบวนล้วนแล่นล่อง | | ไปแทบท้องชลาลัย
|
| อธึกดูคึกใจ | | จิตจักสู้ศัตรูพาล ฯ
|
| | |
|
เห่ชมพระนคร
|
|
| โคลง
|
| ๏ ล่องลอยในน่านน้ำ | | เจ้าพระยา
|
| จากเทพนครคลา | | คลาดเต้า
|
| ชมวังสะพรั่งปรา- | | สาทรัตน์
|
| ชมนครเขตเค้า | | เงื่อนแม้นเมืองราม ฯ
|
| | |
|
|
|
| กาพย์
|
| ๏ ล่องลอยในน่านน้ำ | | วิเศษลำเจ้าพระยา
|
| จากกรุงเทพมหา | | นครราชะธานี
|
| ๏ ค่อยเลื่อนเคลื่อนนาวา | | จาหหน้าท่าวาสุกรี
|
| ใช้จักรล่องนที | | นาวีเรื่อยเฉื่อยตามลม
|
| ๏ เหลือบแลชะแง้พิศ | | ดูดุสิตวนารมย์
|
| เคยเที่ยวลดเลี้ยวชม | | ดมบุปผาสารพัน
|
| ๏ ชมวัดดังวิมาน | | ถิ่นสถานมัฆวัน
|
| เพลินพิศไพจิตรสรร | | พะงามเนตรวิเศษชม
|
| ๏ สล้างปรางค์มหันต์ | | อนันตสมาคม
|
| อัมพรสถานสม | | เป็นสถานพิมานอินทร์
|
| ๏ สถานวิมานเมฆ | | เอกอาสน์โอ่ท้าวโกสินทร์
|
| อภิเษกดุสิตภิญ- | | โญยศยงองค์ภูบาล
|
| ๏ ตำหนักสำนักตา | | จิตรลดารโหฐาน
|
| ที่พระอวตาร | | สำราญรมย์ภิรมยา
|
| ๏ สะพรั่งวังอนุช | | ผู้ทรงสุดเสน่หา
|
| ปารุสก์สุดเพลินตา | | สวนกุหลาบปลาบปลื้มใจ
|
| ๏ ตำหนักพระชนนี | | มีนามว่าพญาไท
|
| อยู่ทางบ่ห่างไกล | | ใกล้ดุสิตวนาภา
|
| ๏ นาวาผ่านนิเวศน์ | | พระทรงเดชจอมประชา
|
| พินิจพิศเพลินตา | | ตระการตรูดูเลิศดี
|
| ๏ สล้างปรางค์ปราสาท | | ประกอบมาศมณีศรี
|
| รยับจับรพี | | สีสว่างกลางอัมพร
|
| ๏ ปราสาทราชฐาน | | อวตารสโมสร
|
| ยงยอดสอดสลอน | | ยอนยั่วฟ้าน่านิยม
|
| ๏ จักรีพระที่นั่ง | | สามยอดตั้งตรูตาชม
|
| สำราญสถานสม | | สถิตถิ่นปิ่นนรา
|
| ๏ ดุสิตปราสาทตั้ง | | พระมนังคะศิลา
|
| พิมานรัถยา | | อุดมอาสน์ราชฐาน
|
| ๏ มณเฑียรเสถียรศักดิ์ | | จักรพรรดิ์พิมาน
|
| เคียงใกล้คือไพศาล | | ทักษิณที่สุขาลัย
|
| ๏ ฝ่ายหน้าสง่าสิ้น | | อมรินทร์วินิจฉัย
|
| พระโรงภูวนัย | | ธ ประศาสน์ราชการ
|
| ๏ อารามวัดพระศรี | | รัตนศาสดาคาร
|
| มงคลมหาสถาน | | ปูชนีย์ที่นิยม
|
| ๏ อันกรุงรุ่งเรืองกิตติ์ | | ที่สถิตพิโรดม
|
| เลิศล้วนชวนจิตต์ชม | | สมเกียรติ์เลื่องเมืองสยาม
|
| ๏ ถนนสถลมารค | | อีกคลองหลากล้วนแลงาม
|
| รุ่งเรืองดังเมืองราม | | จักรพรรดิฉัตรสากล ฯ
|
| | |
|
เห่ชมทางไปปากน้ำ
|
|
| โคลง
|
| ๏ แล่นเรือมาแช่มช้า | | ตามกระแส
|
| แลเหลือบเหลียวหลังแล | | ไฝ่บ้าน
|
| ใจโยนประหนึ่งแพ | | โดนคลื่น
|
| ลมเฉื่อยระเรื่อยสร้าน | | จิตเศร้าหาศรี ฯ
|
| | |
|
|
|
| กาพย์
|
| ๏ เรื่อย ๆ เรือลอยลำ | | ตามสายน้ำถูกกระแส
|
| แลเหลือบเหลียวหลังแล | | ไฝ่ถึงบ้านสร้านโศกใจ
|
| ๏ เรือนแพแลสพรั่ง | | คลื่นโดนฝั่งก็กวัดไกว
|
| แพโยน ๆ เหมือนใจ | | เรียมผู้ไฝ่ถึงเคหา
|
| ๏ ผ่านหน้าวัดอรุณ | | เคยทำบุญญะบูชา
|
| ขอบุญการุญพา | | ให้ฃ้าสมอารมณ์หวัง
|
| ๏ ขออย่าให้ฃ้าศึก | | ผู้พิลึกกาจกำลัง
|
| สามารถอาจภินพัง | | พระปรางค์ศรีธานีไทย
|
| ๏ ผ่านทางบางคอแหลม | | ชื่อบางแนมเหน็บดวงใจ
|
| แหลมหลักจักหาไหน | | เหมือนแหลมคำเจ้าร่ำวอน
|
| ๏ ปากลัดตัดวิถี | | ทางนทีสู่สาคร
|
| วานลัดตัดทางจร | | ดลสู่เจ้าตัดเศร้าใจ
|
| ๏ ยามมองช่องนนทรี | | เห็นธานีอยู่ไกล ๆ
|
| หลังคาเคหาใน | | นครยวนชวนจิตผัน
|
| ๏ เห็นเสาวิทยุเด่น | | เปนของเลิศประเสริฐครัน
|
| ถนัดอัศจรรย์ | | พูดกันได้ไม่มีสาย
|
| ๏ ดูราวกับสองจิต | | มิตร์ต่อมิตร์คิดเหมือนหมาย
|
| เหมือนตารักตาชาย | | ตาเห็นรักประจักษ์ใจ
|
| ๏ ผ่านป้อมเสือซ่อนเล็บ | | นึกน่าเจ็บดวงหทัย
|
| โบราณท่านตั้งไว้ | | ให้เล็งเหมาะจำเภาะดี
|
| ๏ ยิงเป้งเผงกลางน้ำ | | ไม่ผิดลำถูกนาวี
|
| อนิจจามาบัดนี้ | | ป้อมปรักแลหักพัง
|
| ๏ ผีเสื้อสมุทป้อม | | หนึ่งนั้นย่อมดูแขงขลัง
|
| ยิงปืนครั่นครืนดัง | | คำนับองค์พระทรงศร
|
| ๏ สมุททะเจดีย์ | | บูชะนีย์ประนมกร
|
| เอี่ยมโอ่สโมสร | | กลางวิมลชลธาร
|
| ๏ นาวามายั้งหยุด | | ยังสมุททะปราการ
|
| ดูเมืองรุ่งเรืองร้าน | | ตลาดของที่ต้องใจ
|
| ๏ เรือรอพอเวลา | | น้ำขึ้นมามากพอไป
|
| ก็เลื่อนเคลื่อนคลาไคล | | ไปสู่ท้องทเลลม
|
| ๏ ลมเฉื่อยเรื่อย ๆ พา | | กลิ่นบุบผามารวยรมย์
|
| รื่นรวยราวมวยผม | | ที่เคยดมชมชื่นใจ
|
| ๏ ลมพัดไม่จัดจ้าน | | พอประมาณไม่แรงไป
|
| เหมือนยามเจ้าทรามไวย | | พัดรำเพยเชยฤดี
|
| ๏ อากาศสอาดโปร่ง | | สบายโล่งกลางวารี
|
| แต่จิตคิดถึงศรี | | จิตจึ่งเหงาเศร้าอาดูร ฯ
|
| | |
|
เห่ชมปลา
|
|
| โคลง
|
| ๏ ฝูงปลาดาดาษท้อง | | ทะเลหลวง
|
| ดูชาติมัศยาปวง | | คู่เคล้า
|
| ยิ่งดูยิ่งโทรมทรวง | | แสนโศก
|
| โอ้คะนึงถึงเจ้า | | จิตว้าเหว่ถวิล ฯ
|
| | |
|
|
|
| กาพย์
|
| ๏ ฝูงปลาดูดาดาษ | | ว่ายเกลื่อนกลาดทะเลหลวง
|
| ดูชาติมัศยาปวง | | เคียงคู่เคล้าเย้ายวนเชย
|
| ๏ ยิ่งแลชะแง้พิศ | | ยิ่งเศร้าจิตนิจจาเอ๋ย
|
| ราวปลามาแสร้งเย้ย | | ให้เรียมเศร้าเหงาวิญญา
|
| ๏ ปลาทูชื่อดูชวน | | หวนคะนึงถึงเคหา
|
| คำนึงถึงแก้วตา | | พธูน้อยผู้กลอยใจ
|
| ๏ กุเราเย้ายวนจิต | | คิดถึงมิตรชิดหทัย
|
| เราอยู่คู่พิสมัย | | เราทั้งสองครองคู่กัน
|
| ๏ เนื้ออ่อนอ่อนแต่ชื่อ | | ฤๅเปรียบเนื้อนางสวรรค์
|
| นวลจันทร์ชื่อนวลจันทร์ | | ไม่นวลเท่าเจ้านวลแข
|
| ๏ กะพงเปรียบพงชัฏ | | อันแออัดในดวงแด
|
| ห่างเจ้าเฝ้าท้อแท้ | | เหมือนบุงพงดงหน่ายหนาม
|
| ๏ โลมามาว่ายล่อ | | พอเห็นได้ใต้น้ำงาม
|
| วานมาหานงราม | | ทรามสงวนชวนนางมา
|
| ๏ ตาเดียวลดเลี้ยวลี้ | | ก็ยังดีกว่าพี่ยา
|
| เริศร้างห่างแก้วตา | | สองตาแลแพ้ตาเดียว
|
| ๏ ฉลาดตะกลามเหลือ | | ว่ายตามเรือรวดเร็วเจียว
|
| ดูคล้ายชายช่างเกี้ยว | | เที่ยวคอยมองหาช่องเชย
|
| ๏ ฉลามอันหยามหยาบ | | เสียทีราบละเจ้าเอ๋ย
|
| น้องเราเจ้าคงเฉย | | มิให้ชู้ชิงคู่ครอง
|
| ๏ นางนวลนกทะเล | | บินร่อนเร่เหหันมอง
|
| นางนวลเปรียบนวลน้อง | | นกฤๅเท่าเจ้านวลใย
|
| ๏ ดูนกแสนฉลาด | | เหมือนอากาศยานไคล
|
| ร่อนเร่เหหันไป | | เที่ยวตรวจดูหมู่อรี
|
| ๏ เปรียบปลาเหมือนเรือดำ | | เดินใต้น้ำสาครศรี
|
| แล่นลอดดอดมาตี | | เรือลำใหญ่ได้บางครา
|
| ๏ นางนวลบินลอยล่อง | | มองถนัดมัศยา
|
| ไวเจียวเฉี่ยวโฉบปลา | | ไปกินเล่นเป็นอาหาร
|
| ๏ ดูนกฉกโฉบปลา | | ก็เหมือนอากาศยาน
|
| สามารถอาจสังหาร | | เรือใต้น้ำระยำไป
|
| ๏ อ้านกวิหคหาญ | | เราขอวานบ้างเป็นไร
|
| ช่วยถือหนังสือไป | | ถึงเรือนเจ้าเยาวพา
|
| ๏ พิราบเขาเลี้ยงไว้ | | เขาก็ใช้ถือสารา
|
| นางนวลชวนเชิญมา | | เป็นทูตาถึงนวลเชย
|
| ๏ กะไรช่างใจดำ | | ไม่ฟังคำเราบ้างเลย
|
| แดดจ้านิจจาเอ๋ย | | เหมือนเพลิงรุมสุมอกกรม
|
| ๏ คำนึงถึงเจ้าพี่ | | ราวไฟจี้จ่ออารมณ์
|
| เริศร้างห่างเหินชม | | ว้าเหว่จิตคิดถวิล ฯ
|
| | |
|
เห่ชมชายทะเล
|
|
| โคลง
|
| ๏ สีชังชังชื่อแล้ว | | อย่าชัง
|
| อย่าโกรธพี่จริงจัง | | จิตต์ข้อง
|
| ตัวไกลจิตต์ก็ยัง | | เนาแนบ
|
| เสน่ห์สนิทน้อง | | นิจโอ้อาดูร ฯ
|
| | |
|
|
|
| กาพย์
|
| ๏ สีชังชังแต่ชื่อ | | เกาะนั้นฤๅจะชังใคร
|
| ขอแต่แม่ดวงใจ | | อย่าชังชิงพี่จริงจัง
|
| ๏ ตัวไกลใจพี่อยู่ | | เป็นคู่น้องครองยืนยัง
|
| ห่างเจ้าเฝ้าแลหลัง | | ตั้งใจติดมิตร์สมาน
|
| ๏ บางพระนึกถึงพระ | | บูชนีย์ที่สักการ
|
| แต่งตั้งยังสถาน | | แทบหัวนอนขอพรครอง
|
| ๏ ผ่านทางบางปลาสร้อย | | จิตต์ละห้อยละเหี่ยหมอง
|
| นึกสร้อยสายเพ็ชรทอง | | คล้องคอเจ้าเย้ากระมล
|
| ๏ บางนี้บุรีงาม | | อันออกนามว่าเมืองชล
|
| แลท้องทะเลวน | | ชลนัยน์ไหลลงธาร
|
| ๏ อ่างหินนึกอ่างหิน | | ที่ยุพินเคยสนาน
|
| โอ้ว่ายุพาพาล | | จะอ้างว้างริมอ่างหิน
|
| ๏ เรือผ่านเกาะกระดาษ | | แม้สามารถจะพังภิน
|
| จะเขียนสาราจิน- | | ตนาส่งถึงนงเยาว์
|
| ๏ ถึงอ่าวพุดซาวัน | | ริกริกสั่นสิอกเรา
|
| คิดถึงพุดซาเจ้า | | เคยเก็บไว้ให้พี่ยา
|
| ๏ คลุกพริกกับเกลือดี | | ไว้ให้พี่จิ้มพุดซา
|
| เสร็จงานกลับบ้านมา | | พอได้ลิ้มชิมชอบใจ
|
| ๏ ครั้นถึงทุ่งไก่เตี้ย | | ยิ่งละเหี่ยละห้อยใจ
|
| นึกยามเจ้าทรายวัย | | ปรุงแกงไก่ให้พี่กิน
|
| ๏ เดินผ่านร้านดอกไม้ | | ก็ยิ่งใฝ่ใจถวิล
|
| เคยชวนโฉมยุพิน | | ชมดอกไม้ที่ในสวน
|
| ๏ เกาะยอเหมือนยอเจ้า | | ยุพเยาว์อนงค์นวล
|
| แสร้งยอ บ่ มิควร | | เพราะนิ่มเนื้อเหลือเลิศชม
|
| ๏ เข้าถึงสัตหีบ | | รีบหลบลี้หนีคลื่นลม
|
| นึกยามเจ้าทรามชม | | จัดผ้าจีบลงหีบน้อย
|
| ๏ ขบวนเรือประพาส | | ดูดาดาษกลาดเกลื่อนลอย
|
| ชิงชังดังหนึ่งคอย | | จะต่อสู้ศัตรูผลา
|
| ๏ จอดห้อมล้อมเป็นวง | | รอบเรื่ององค์พระราชา
|
| ดูเหมือนเดือนสง่า | | อยู่ท่ามกลางหว่างหมู่ดาว
|
| ๏ ดูพลางทางรำพึง | | นิ่งคำนึงถึงเนื้อขาว
|
| นึกนึกรู้สึกราว | | ไปงานศึกพิลึกใจ
|
| ๏ แม้มีศึกสงคราม | | ถึงสยามในวันใด
|
| จำพรากจากทรามวัย | | ไปต่อสู้ศัตรูพาล
|
| ๏ เกิดมาเป็นชาวไทย | | ต้องทำใจเป็นทหาร
|
| รักเจ้าเยาวมาลย์ | | ก็จำหักรักรีบไป
|
| ๏ จะยอมให้ไพรี | | เหยียบย่ำยีแผ่นดินไทย
|
| เช่นนั้นสิจัญไร | | ไม่รักชาติศาสนา
|
| ๏ เพราะรักประจักษ์จริง | | จึงต้องทิ้งเจ้าแก้วตา
|
| จงรักภักดีมา | | อาสาต้านราญริปู ฯ
|
| | |
|
เห่ครวญ
|
|
| โคลง
|
| ๏ รอนรอนอ่อนอกโอ้ | | อัสดง
|
| สุริยพระมืดลง | | หมดแล้ว
|
| ยามมืดชืดเย็นองค์ | | วายุพัด
|
| ยิ่งตรึกนึกน้องแก้ว | | พี่เศร้าทรวงศัลย์ ฯ
|
| | |
|
|
|
| กาพย์
|
| ๏ รอนรอนอ่อนอัสดง | | ตะวันลงลับเหลี่ยมผา
|
| มืดมนสนธยา | | พามืดมัวทั่วดวงใจ
|
| ๏ ชะแง้แลเทือกเขา | | เป็นเงาเงาอยู่รำไร
|
| รำพึงคะนึงไป | | ชวนให้นึกถึงตึกราม
|
| ๏ ตึกแถวเป็นแนวข้าง | | ถนนทางนครงาม
|
| สว่างกระจ่างวาม | | ด้วยไฟฟ้าอ่าเอี่ยมแสง
|
| ๏ อีกตามถนนหลวง | | ไฟฟ้าดวงรุ่งเรืองแรง
|
| สว่างกระจ่างแจ้ง | | แสงสว่างราวกลางวัน
|
| ๏ ยามเย็นเคยเห็นคน | | ขึ้นรถยนต์ขับอวดกัน
|
| นารีที่คมสัน | | ต่างขันแข่งแต่งยวนชาย
|
| ๏ ผ้าม่วงสีช่วงโชติ | | เหลืองแดงโรจน์สีหลากหลาย
|
| เสื้อแพรแลดอกลาย | | ผ้าแพรห่มล้วนสมสวย
|
| ๏ หน้านวลนวลแต่น้อย | | แช่มช้อยสมกับผมมวย
|
| อาภรณ์ซ้อนแซมด้วย | | แวววับวับพอจับตา
|
| ๏ ดูใครไม่ชื่นจิต | | เท่ามิ่งมิตรวนิดา
|
| ดูพลางทางจับตา | | ชายตารักชักตาชม
|
| ๏ ตาดำขำแก้วพี่ | | พอสมดีกับสีผม
|
| ฟันขาวดูราวชม | | แก้วมุกดาน่ายินดี
|
| ๏ หนังสือฤๅเจ้ารู้ | | พอควรอยู่แก่สตรี
|
| ประเสริฐเลิศนารี | | เจ้าไม่ทิ้งสิ่งที่ควร
|
| ๏ กิจการในบ้านช่อง | | เจ้าช่ำชองสิ้นทั้งมวล
|
| ทุกสิ่งยอดหญิงล้วน | | จะขยันหมั่นการงาน
|
| ๏ ไม่เหมือนหญิงบางคน | | สาละวนไม่เข้าการ
|
| มัวมุ่งยุ่งแต่งสาร | | จนลืมงานการบ้านเรือน
|
| ๏ สำแดงแต่วิชา | | หนังสือบ้าจนแชเชือน
|
| ยุ่งกันชักฟั่นเฟือน | | ฟุ้งซ่านไปจนไร้ผัว
|
| ๏ น้องพี่สิฉลาด | | แสนสามารถในการครัว
|
| ช่างชวนและยวนยั่ว | | ให้พี่ชิมลิ้มอาหาร ฯ
|
| | |
|
เห่ชมเครื่องว่าง
|
|
| โคลง
|
| ๏ ข้าวต้มอมรสเปรี้ยว | | เค็มปน
|
| เนื้อนกนุ่มระคน | | ผักเคล้า
|
| ร้อนร้อนตักหลายหน | | ห่อนเบื่อ
|
| รสหลากหลากรสเร้า | | เร่งให้ใฝ่กิน ฯ
|
| | |
|
|
|
| กาพย์
|
| ๏ ข้าวต้มอมรสเปรี้ยว | | ดีจริงเจียวเปรี้ยวเค็มปน
|
| เนื้อนกนุ่มระคน | | ปนผักเคล้ารสเข้าที
|
| ๏ ข้าวต้มเนื้อโคกลั้ว | | ปนถั่วเขียวกลมเกลียวดี
|
| มันเทศวิเศษมี | | รสโอชาแสนน่ากิน
|
| ๏ สาคูเม็ดใหญ่กลม | | แทนข้าวต้มสมถวิล
|
| รสยวนชวนให้กิน | | สิ้นทั้งหมดรสเหลือแหลม
|
| ๏ ขนมจีบเจ้าช่างทำ | | ทั้งน้ำพริกมะมาดแกม
|
| มะเฟืองเป็นเครื่องแกล้ม | | รสเหน็บแนมแช่มชูกัน
|
| ๏ ขนมเบื้องญวนใหม่ | | ประกอบไว้วิเศษสรร
|
| ทอดกรอบชอบกินมัน | | เคี้ยวกรอบกรอบชวนชอบใจ
|
| ๏ หมูแนมแกมเครื่องเรี่ยม | | หอมกระเทียมผักชีใหม่
|
| พริกแดงแซงสอดไว้ | | ใบทองหลางวางชิ้นหมู
|
| ๏ เมื่ยงคำน้ำลายสอ | | เมี่ยงสมอเมี่ยงปลาทู
|
| ข้าวคลุกคลุกไก่หมู | | น้ำพริกกลั้วทั่วโอชา
|
| ๏ ข้าวตังกรอบถนัด | | น้ำพริกผัดละเลงทา
|
| ข้าวตังปิ้งใหม่มา | | จิ้มหน้าตั้งทั้งเค็มมัน
|
| ๏ อีกทั้งขนมเบื้อง | | เครื่องช่างเคล้าเข้าเหมาะกัน
|
| ละเลงเก่งเหลือสรร | | ชูโอชาไม่ลาลด
|
| ๏ แกงไก่ใส่เครื่องถม | | คลุกขนมจีนแป้งสด
|
| ข้าวมันมันแกมรส | | ส้มตำเปรี้ยวชวนเคี้ยวกิน
|
| ๏ ลูกไม้ใส่โถแก้ว | | ล้วนเลิศแล้วสมใจจินต์
|
| สารพัดจัดให้กิน | | เสมอได้ไม่ขัดขวาง
|
| ๏ ทั้งหมดรสอาหาร | | เปรี้ยวเค็มหวานไม่จืดจาง
|
| รสเหมาะเพราะมือนาง | | แก้วพี่เคล้าเย้ายวนใจ ฯ
|
| | |
|
เห่ครวญถึงหนังสือ
|
|
| โคลง
|
| ๏ เงียบเหงาเปล่าอกโอ้ | | อกครวญ
|
| หยิบสมุดชุดชวน | | อ่านบ้าง
|
| นอนอ่าน ๆ ยิ่งหวล | | ใจโศก
|
| น้องพี่เคยเคียงฃ้าง | | ช่วยชี้ชวนหัว ฯ
|
| | |
|
|
|
| กาพย์
|
| ๏ เงียบเหงาเปล่าอกหมอง | | คิดถึงน้องหมองวิญญา
|
| จึ่งหยิบหนังสือมา | | แก้รำคาญอ่านเรื่อยไป
|
| ๏ อ่าน ๆ รำคาญฮือ | | แบบหนังสือสมัยใหม่
|
| อย่างเราไม่เฃ้าใจ | | ภาษาไทยเฃาไม่เขียน
|
| ๏ ภาษาสมัยใหม่ | | ของถูกใจพวกนักเรียน
|
| อ่านนักชักวิงเวียน | | เขาช่างพียรเสียจริงจัง
|
| ๏ แบบเก๋เขวภาษา | | สมมตว่าแบบฝรั่ง
|
| อ่านเบื่อเหลือกำลัง | | ฟังไม่ได้คลื่นไส้เหลือ
|
| ๏ อ่านไปไม่ได้เรื่อง | | ชักชวนเคืองเครื่องให้เบื่อ
|
| แต่งกันแสนฟั่นเฝือ | | อย่างภาษาบ้าน้ำลาย
|
| ๏ โอ้ว่าภาษาไทย | | ช่างกระไรจวนฉิบหาย
|
| คนไทยไพล่กลับกลาย | | เปนโซ็ดบ้าน่าบัดสี
|
| ๏ หนังสือฤาหวังอ่าน | | แก้รำคาญได้สักที
|
| ยิ่งอ่านดาลฤดี | | เลยต้องขว้างกลางสาคร
|
| ๏ ลองหามาอ่านใหม่ | | พะเอินได้เปนบทกลอน
|
| สมมตบทลคร | | ขึ้นชื่อเสียงเฉวียงไว
|
| ๏ พุทโธ่โอ้ใจหาย | | เราเคราะห์ร้ายนี่กระไร
|
| จบหมดบทกลอนไทย | | ไม่เปนส่ำระยำมัง
|
| ๏ ทั้งมวลล้วนเหลวแหลก | | ทุกแพนกอนิจจัง
|
| เรื่องเปื่อยเลื้อยรุงรัง | | ทั้งถ้อยคำซ้ำหยาบคาย
|
| ๏ กลับหันหาเรื่องดี | | ที่เอาไว้ใกล้ ๆ กาย
|
| อ่านให้ใจสบาย | | หายง่วงเหงาเศร้ากระมล ฯ
|
| | |
|
เห่เรื่องนางสีดา
|
|
| โคลง
|
| ๏ แถลงปางนางแน่งน้อย | | สีดา
|
| ถูกยักษ์อัปลักษณ์พา | | ห่างห้อง
|
| พระรามพระโกรธา | | ยักษ์โหด
|
| พระจึ่งยกพลก้อง | | กึกเข้าไปรอน ฯ
|
| | |
|
|
|
| โคลง
|
| ๏ กล่าวปางนางสีดา | | ถูกพญาทศศีรษ์
|
| ลักพาไปธานี | | จึงเกิดศึกพิลึกหาญ
|
| ๏ เหตุสุรปนขา | | บ้ากามาแสนสามานย์
|
| มุ่งพระอวตาร | | ให้เป็นผัวเพื่อตัวครอง
|
| ๏ เสแสร้งจำแลงกาย | | ให้เฉิดฉายนวลละออง
|
| ไปเกี้ยวเลี้ยวลดลอง | | พรากพธูผู้เคียงกัน
|
| ๏ พระองค์ผู้ทรงศักดิ์ | | ไม่จงรักด้วยกับมัน
|
| หญิงชั่วมั่วโมหัน | | มันจะพาเสียราศี
|
| ๏ นางยักษ์เข้าหักหาญ | | ราญสีดายอดนารี
|
| น้องรักพระจักรี | | จึ่งบำราบปราบนางมาร
|
| ๏ พระตัดจมูกมัน | | อีกทั้งฟันหูแหลกลาญ
|
| ทาสาแสนสามานย์ | | ก็รีบรี่หลีกหนีไป
|
| ๏ ไปชวนทั้งทูษณ์ขร | | มาราญรอนภูวไนย
|
| ยักษาปราชัย | | ไม่ทนพระบารมี
|
| ๏ เดือดดาลนางมารบ้า | | วิ่งไปหาทศศีรษ์
|
| กลอกกลับแสนอัปรีย์ | | สาระแนยุแหย่ไป
|
| ๏ ท้าวยักษ์ได้ฟังความ | | เหมือนไฟกามจ่อจี้ใจ
|
| ให้คิดพิสมัย | | ใฝ่อนงค์องค์สีดา
|
| ๏ ใช้มารีจจำแลง | | แปลงเป็นกวางร่างโสภา
|
| พอพบประสบตา | | สีดาเจ้าเฝ้าถวิล
|
| ๏ ทูลวอนชะอ้อนง้อ | | ต่อสมเด็จพระจักริน
|
| จนองค์พงศ์นรินทร์ | | พระเกรงน้องจะหมองหมาง
|
| ๏ จับศรสุรพล | | เสด็จด้นไปตามกวาง
|
| ให้ลักษมณ์พักอยู่พลาง | | เป็นผู้เฝ้าเจ้าสีดา
|
| ๏ มารีจครั้นถูกศร | | ทำเสียงอ่อนด้วยมารยา
|
| เรียกลักษมณ์อนุชา | | มาช่วยพี่ที่ในพง
|
| ๏ ยุพินยินเสียงมัน | | ให้สำคัญเคลือบแคลงหลง
|
| ใช้ลักษมณ์รีบสู่ดง | | ช่วงองค์พระอวตาร
|
| ๏ ครานั้นทศศีรษ์ | | จึ่งได้ทีเหมือนใจพาล
|
| เข้ามาหานงคราญ | | จำแลงร่างอย่างโยคี
|
| ๏ กล่าวคำร่ำเกลี้ยกล่อม | | นางไม่ยอมฟังวาที
|
| พูดไปไม่ไยดี | | พิษเพลงิงกามยิ่งลามลน
|
| ๏ ยิ่งขัดยิ่งกลัดกลุ้ม | | เข้าโอบอุ้มนฤมล
|
| พาล่องฟ่องเวหน | | สู่ลงกาธานีมาร
|
| ๏ พระรามกลับศาลา | | ไม่เห็นหน้ายอดสงสาร
|
| องค์พระอวตาร | | ก็แสนโศกวิโยคนาง
|
| ๏ ชวนพระอนุชา | | รีบลีลาในเถื่อนทาง
|
| เดินพลางแลครวญพลาง | | จนประสบพบวานร
|
| ๏ ช่วยลูกพระอาทิตย์ | | รณชิตชิงนคร
|
| กำแหงพระแผลงศร | | ต้องพาลีชีวีลาญ
|
| ๏ สุครีพจึ่งจัดพล | | พร้อมพหลพลทวยหาญ
|
| เพื่อพระอวตาร | | ผลาญขุนราพณ์ปราบลงกา
|
| ๏ เกิดศึกพิลึกเดช | | ก็เพราะเหตุด้วยสีดา
|
| ชิงรักชักชวนพา | | ให้พระยุทธ์สุดเริงรณ
|
| ๏ ยุทธ์แย้งแย่งสีดา | | ยังอุตส่าห์ยอมเสียชนม์
|
| แย่งดินถิ่นถกล | | ฤๅจะห่วงหวงชีวัน ฯ
|
| | |
|
เห่เรื่องพระร่วง
|
|
| โคลง
|
| ๏ นึกถึงพระร่วงเจ้า | | จอมไทย
|
| แค้นพวกจอมจังไร | | โหดห้าว
|
| ทะนงคิดจงใจ | | กู้ชาติ
|
| กระเดื่องเดชะท้าว | | ร่วงผู้ผดุงเสียม ฯ
|
| | |
|
|
|
| กาพย์
|
| ๏ นึกถึงพระร่วงเจ้า | | ผู้ผ่านเผ้าประชาไทย
|
| ดำรงทรงราชัย | | ในละโว้โอ่เอี่ยมงาม
|
| ๏ คั่งแค้นขอมอัปรีย์ | | มันกดขี่ชาวสยาม
|
| จะคิดทำสงคราม | | ฤๅก็อ่อนหย่อนแรงพล
|
| ๏ พระจึ่งคิดอุบาย | | และยักย้ายด้วยเล่ห์กล
|
| เอาเปรียบทุรชน | | ด้วยว่องไวใช้ปรีชา
|
| ๏ จักไม้สานชะลอม | | รูปกลมกล่อมเอาชันยา
|
| จึ่งตักเอาน้ำมา | | สำเร็จได้ดังใจจินต์
|
| ๏ ความรู้ถึงภูธร | | นครขอมจอมนรินทร์
|
| จึ่งใช้ให้โยธิน | | กรีธาทัพมาจับตัว
|
| ๏ พระร่วงแสร้งหลบไป | | เดโชไชยคิดว่ากลัว
|
| โมหันธ์อันมืดมัว | | ไม่เข้าใจในอุบาย
|
| ๏ เชื่อฤทธิ์อิทธิ์กำแหง | | จึ่งปลอมแปลงจำแลงกาย
|
| จำนงจงใจหมาย | | ไปสังหารผลาญเจ้าไทย
|
| ๏ ด่วนไปให้ลี้ลับ | | ดูราวกับดำดินไป
|
| ถึงกรุงสุโขทัย | | เข้าสถานลานอาราม
|
| ๏ พบพระรูปหนึ่งไซร้ | | ขอมจัญไรไม่รู้ความ
|
| จึ่งไหว้และไต่ถาม | | ถึงร่วงเจ้าเธออยู่ไหน
|
| ๏ พระร่วงภิกษุรู้ | | ว่าศัตรูไม่รู้นัย
|
| จึ่งตอบประวิงไป | | ว่าจงรอพอเธอมา
|
| ๏ แล้วรีบเรียกโยมวัด | | มาจับมัดขอมพาลา
|
| เดโชโง่หนักหนา | | ก็แพ้พระบารมี
|
| ๏ ชาวเมืองก็เลื่องลือ | | เสียงเฮฮือทั้งธานี
|
| ไพร่ฟ้าประชาชี | | ไปเผ้าองค์พระทรงธรรม์
|
| ๏ ชีบาเสนามาตย์ | | อภิวาทน์บังคมคัล
|
| เชิญทรงดำรงขัณฑ์ | | สุโขทัยอันไพศาล
|
| ๏ พระร่วงรับคำเชิญ | | ดำเนินสู่ราชฐาน
|
| จึ่งทำภิเษกการ | | ขึ้นผ่านเผ้าเป็นเจ้าไทย
|
| ๏ ต่อมาราชาคิด | | รณชิตขอมจัญไร
|
| กู้แคว้นแดนกรุงไทย | | ให้พ้นเอื้อมเงื้อมมือขอม
|
| ๏ ทุกแคว้นแดนนิคม | | ก็นิยมระยอบยอม
|
| ทั้งหมดประณตน้อม | | นอบพระร่วงปวงพำนัก
|
| ๏ นึกถึงพระร่วงฤท- | | ธิมหิทธิ์วิสิฐศักดิ์
|
| นามเพราะดูเหมาะนัก | | เป็นนามาแห่งนาวี
|
| ๏ พระร่วงเรือรบหมาย | | ไว้ภวายพระภูมี
|
| ชื่อดีขอโชคดี | | จงประสบเรือรบไทย
|
| ๏ ยามใดใช้แย่งยุทธ์ | | ฤทธิรุทรจงเกรียงไกร
|
| เหมือนร่วงขุนหลวงไทย | | บำราบศึกพิลึกหาญ ฯ
|
| | |
|
เห่เรื่องซ้อมกระบวนเรือ
|
|
| โคลง
|
| ๏ โครมโครมคะครึกครื้น | | ครืนคราน
|
| ปืนใหญ่ยิงประหาร | | ศึกซ้อม
|
| ซ้อมรบเพื่อชำนาญ | | เชิงประชิด
|
| ยามอริมาห้อม | | จักสู้เศิกขลัง ฯ
|
| | |
|
|
|
| กาพย์
|
| ๏ โครมโครมเสียงครื้นครึก | | เมื่อยากดึกครืนครานดัง
|
| ปืนตึงปึงโป้งปัง | | ดังสนั่นลั่นสาคร
|
| ๏ เรือตอร์ปิโดไว | | เล็ดลอดไปไม่สยอน
|
| วิ่งจี๋รี่ไปรอน | | ราญเรือปืนเสียงครืนคราน
|
| ๏ เรือปืนต่างจอดซุ่ม | | เห็นตะคุ่มในท้องธาร
|
| รอไว้พอได้การ | | จึ่งต้านต่อตอร์ปิโด
|
| ๏ เรือตอร์ปิโดวิ่ง | | รวดเร็วจริงวิ่งอะโข
|
| เรือปืนปืนโตโต | | ยิงปืนใหญ่มิใครทัน
|
| ๏ อาศัยความมืดมน | | จึ่งประจญได้แข็งขัน
|
| สว่างในกลางวัน | | ฤๅจะกล้าเข้าราวี
|
| ๏ เรือเล็กเหมือนเด็กน้อย | | ได้แต่คอยดูท่วงที
|
| ต้องรอพอเหมาะดี | | ผู้ใหญ่เผลอเหม่อจึงทำ
|
| ๏ จะเข้าไปตรงตรง | | คงต้องปืนครืนกระหน่ำ
|
| ให้ดีมีหลายลำ | | จำต้องมีพี่เลี้ยงไป
|
| ๏ นาวีฝีเท้ารวด | | จึ่งจะกวดไปทันได้
|
| บัดนี้นาวีไทย | | หาลำไหนไม่พอการ
|
| ๏ แต่ดูการซ้อมศึก | | ยังต้องนึกร้อนรำคาญ
|
| ชาวไทยถึงใจหาญ | | ไม่มีเรือเหลือสู้เขา
|
| ๏ คนไทยอย่างไรท่าน | | ไม่รำคาญหรือไทยเรา
|
| ไฉนทำใจเบา | | จะไม่ช่วยกันด้วยฤๅ ฯ
|
| | |
|
เห่ชวนเข้าราชนาวีสมาคม
|
|
| โคลง
|
| ๏ ขอชวนกันช่วยเร้า | | ระดม
|
| เร่งเพาะควมนิยม | | อย่าช้า
|
| นาวีสมาคม | | ชวนชัก
|
| ชนพวกไทยทั่วหน้า | | ปักรั้วกันสยาม ฯ
|
| | |
|
|
|
| กาพย์
|
| ๏ ขอชวนกันช่วยเร้า | | พวกไทยเรารีบระดม
|
| เร่งเพาะความนิยม | | อย่าชักช้าจะล่าไป
|
| ๏ นาวีสมาคม | | แนะนิยมแห่งชาวไทย
|
| ชวนกันพลันพร้อมใจ | | ล้อมรั้วกั้นกันสยาม
|
| ๏ บนบกมีทหาร | | คอยเริงราญรุกสงคราม
|
| เสือป่าสง่างาม | | คอยช่วยรบบรรจบพล
|
| ๏ ยังว่างแต่ทางเรือ | | เพื่อป้องกันขันผจญ
|
| ทางที่วิถีชล | | ไร้กำลังตั้งรักษา
|
| ๏ จะทิ้งนิ่งเฉยอยู่ | | เหมือนประตูเปิดไว้ร่า
|
| ศัตรูจู่โจมมา | | ฤๅจะสู้ศัตรูไหว
|
| ๏ อย่าเหม่อเผอเรอเพลิน | | เราขอเชิญช่วยร้อนใจ
|
| ทำเผินเนิ่นนานไป | | จะลำบากยากใจเรา
|
| ๏ ศัตรูเข้าสู่ได้ | | จะเอาไฟเที่ยวจุดเผา
|
| เรือนชานลาญเป็นเถ้า | | ทรัพย์สมบัติพลัดกระจาย
|
| ๏ ลูกเมียจะเสียหมด | | ทุรยศเยินฉิบหาย
|
| เราอยู่ดูน่าอาย | | ตายดีกว่าอย่าเสียศรี
|
| ๏ ตื่นเถิดเราเกิดมา | | เป็นไทยอย่าให้เสียที
|
| ช่วยหานาวามี | | กำลังขันไว้กันเมือง ฯ
|
| | |
|
เชิงอรรถ
อ้างอิง
