นิราศà¸à¸£à¸¡à¸žà¸£à¸°à¸£à¸²à¸Šà¸§à¸±à¸‡à¸šà¸§à¸£à¸¡à¸«à¸²à¸ªà¸¸à¸£à¸ªà¸´à¸‡à¸«à¸™à¸²à¸— เสด็จไปปราบพม่าเมืà¸à¸‡à¸™à¸„รศรีธรรมราช
จาก ตู้หนังสือเรือนไทย
การปรับปรุง เมื่อ 15:55, 13 สิงหาคม 2552 โดย CrazyHOrse (พูดคุย | เรื่องที่เขียน)
เนื้อหา |
ข้อมูลเบื้องต้น
พระบวรราชนิพนธ์: กรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาท
บทประพันธ์
| ๏ ยามสองสั่งเสร็จเข้าไสยาสน์ | สำราญราชกมลบนบรรจถรณ์ | ||
| พร้อมด้วยสาวสุรางค์นางนิกร | บ้างขับกลอนกล่อมเสียงสำเนียงนวล | ||
| วิเวกแว่วแจ้วเจื้อยเรื่อยรี่ | ประสานปี่หนีแบบแล้วแหบหวน | ||
| จังหวะรำมะนาตีทีจะชวน | ระนาดขบวนฆ้องขานประสานซอ | ||
| เสนาะสำเนียงเหมือนนางในบนไกรลาส | บำเรอราชเทวฤทธิ์อดิศอร์ | ||
| ยิ่งทรงฟังวังเวงเพลงพระลอ | ระทดท้อนึกในอาลัยวัง | ||
| จำเป็นจำไปให้ประจักษ์ | เป็นห่วงรักจะไม่มีที่ฝากฝัง | ||
| แสนวิตกในอุระเพียงจะพัง | สุดหวังสั่งสร้อยสุดามาลย | ||
| หวนรำลึกนึกอายจะพรายแพร่ง | รหัสแจ้งรู้ฉาวจะร้าวฉาน | ||
| สงสารนักลักลายุพาพาล | แต่นี้นานมิได้แนบอนงค์นอน | ||
| โอ้ว่าชู้คู่เชยเคยสวาท | อรุณรุ่งจะบำราศแรมสมร | ||
| ระทดจิตคิดอาลับใจอาวรณ์ | ระทมถอนหฤทัยเหมือนไฟลาม | ||
| เอะหนักรักนี่สิหนักจริงเจียวหนอ | อันหนักอื่นเล่าก็พอจะหาบหาม | ||
| เคยสมานสารสอบเจ้าตอบตาม | คดีความถี่ถ้วนสำนวนใน | ||
| ทีนี้จะจำทิ้งทุกสิ่งสวาท | จะนิราศร้างมิตรพิสมัย | ||
| เสียงดุเหว่าเร้าแสงอโณทัย | สกุณไก่ขันเพรียกเร่งเรียกคน | ||
| หิรัญเรื่อสิ้นแสงบุหลันฉาย | ดาวประกายพฤกษ์เด่นนภาหล | ||
| ระฆังพระแก้วตีเตือนเหมือนเย้าคน | ก็อึงอลแซ่ซ้องเสียงปลุกกัน | ||
| ให้หนาวละอองน้ำฟ้าสะท้านอก | แสนวิตกเสียวจิตคิดกระสัน | ||
| พัสตราที่เคยอุ่นฉวีวรรณ | สักร้อยชั้นถึงจะห่มไม่บรรเทา | ||
| วิบากแล้วแก้วตายุพาพักตร์ | จะจากรักชวดละโบมโฉมเฉลา | ||
| เหมือนควักจิตปลิดดวงในทรวงเรา | แม้ยลพักตร์จะได้เล่ายุบลแสดง | ||
| จะเชิญพระพายเธอไปชวนก็จวนแล้ว | จะฝากแก้ววรนุชก็นึกแหนง | ||
| จะเชื่อลมกลัวลักชิดคิดระแวง | ฉวยพลิกแพลงกลับกลายเสียดายนาง | ||
| เจ้าอยู่หลังจงระวังอุบัติเหตุ | ยุพเรศจะยินร้ายจงวายหมาง | ||
| ที่สิ่งชอบพี่ยาเจ้าอย่าจาง | จงตัดทางเรื่องเล่นเหมือนเช่นเคย | ||
| ถึงตัวไปใจพี่ยังผูกรัก | ไม่นานนักสักหน่อยนะน้องเอ๋ย | ||
| ยังกริ่งเป็นเหมือนเช่นว่าชะล่าเลย | ด้วยเห็นใจอยู่ว่าเปรยสุหร่ายเชือน | ||
| แต่ครั้งนัดว่าจะไปประพาสทุ่ง | พอย่ำรุ่งให้มารับแล้วกลับเลื่อน | ||
| ถึงนัดใหม่เราใช้ให้ไปเตือน | ก็ซ้ำเบือนบากทีมีธุระ | ||
| นัดไว้แล้วไม่ไปให้เหมือนนัด | เฝ้าขืนขัดเคืองคำทำเขะขะ | ||
| ฤๅชอบชู้คู่อื่นที่ไหนคะ | เชื่อง่ายเสียดายนะย่อมจะเป็น | ||
| จะเปรียบรักก็ใช่ภัคินีน้อง | จะควรเคืองฤๅมาข้องระคางเข็ญ | ||
| ฤๅว่าคราวจะดึงจึงหมางเร้น | เออก็เห็นอยู่ว่าจวบจะจำจร | ||
| อรุณรุ่งก็นึกลายุพาพักตร์ | บำบวงหมู่สุรารักษ์ฝากสมร | ||
| อยู่หลังอย่าให้มีราคีรอน | อย่าให้หลงคำวอนละเลิงลม ฯ | ||
| ๏ พอเสนาะระหึงพึงระเวงร้อง | โอ้จะร้างห่างห้องสุนงค์สม | ||
| เวลาจวนก็จำลุกจากบรรทม | ฝืนอารมณ์แย้มเยี่ยมตำหนักแกล | ||
| วายุพัดรวยรสบุปผาชาติ | ชมนาดหอมกระไรจริงเจียวแหล | ||
| เคยเปลี่ยนบุหงาที่เจ้าร่ำทำห่อแพร | แต่นี้จะแหห่างเหือดบำเรอรวย | ||
| จึงหลั่งสังข์แผ้วมุขสุชลคร่ำ | แล้วสรงน้ำทิพมนต์หายระหวย | ||
| ชีพ่อพราหมณ์ถวายชัยอำนวย | สงฆ์อวยปริตแซ่คุณาธรรม | ||
| ครั้นเสร็จสรงสุคนธ์วิภูษิต | ฉลุวิจิตรลายทองจำลองขำ | ||
| ฉลองทรงรัดองค์ล้วนพื้นดำ | ตามกำลังวันเสาร์สังเกตจร | ||
| ธำมรงค์รายรัดพระหัตถ์รอบ | มงคลประกอบยอดทับทิมบนเรือนหมอน | ||
| เพชรมณฑปเหลี่ยมวิลาศปาดยอดรอน | มรกตเหลี่ยมเกสรเท่าผลบัว | ||
| โกเมนน้ำหมึกทั้งบุษย์นอก | มุกดาเท่าบัวปอกเป็นหมอกทั่ว | ||
| เพชรฑูรย์สังวาลกลิ้งอยู่เต็มตัว | นิลไม่ชั่วใสโปร่งตลอดซับ | ||
| ทั้งเก้าวงล้วนผูกเป็นเรือนยอด | สลับเพชรบ่าสอดแกมสลับ | ||
| อีกวงหนึ่งธำมรงค์สำหรับทัพ | นพเก้าเรืองประดับระยับพราย | ||
| แล้วทรงรัดเข็มขัดประจำมั่น | เรือนครุฑเพชรกุดั่นกระสันสาย | ||
| วะวาบวับแววเวียนวิเชียรราย | สอดสายสังวาลนพรัตน์ | ||
| ขอเกี่ยวสายรองถักทองร่อน | ทรงกระบี่ด้ามมังกรคู่หัตถ์ | ||
| พฤฒามาตย์หมอบเสียดอยู่เยียดยัด | เป็นขนัดแน่นนั่งทั้งนอกใน | ||
| โหรประจำนาฬิกาคอยทูลฤกษ์ | อุทัยเบิกรัศมีแผ้วผ่องใส | ||
| โมงสามบาทก็พิฆาตซึ่งฆ้องชัย | แจ่มใจกราบเกล้ามนัสการ | ||
| ฉลององค์ปฏิมาสัทธรรม์สงฆ์ | ชุลีองค์จอมนรินทร์ปิ่นสถาน | ||
| ขอพระเดชปกเกศขจัดพาล | แก่งกันดารมหรณพครรไลลา | ||
| เสด็จครองถวัลยราชอยู่ภายหลัง | ขอจงยังเกียรติยศเพิ่มสุขา | ||
| ทั่วประเทศเขตขอบรอบสิมา | ชั่วดินฟ้ายิ่งยศภิญโญยืน ฯ | ||
| ๏ ให้เชิญพระบรมธาตุเสด็จก่อน | ครรไลจรด่วนเด็ดด้วยจำขืน | ||
| ไม่ทันไปฤๅจะใคร่นครคืน | ทำแสร้งขืนฝืนอารมณ์ข่มฤทัย | ||
| ถึงทวารแล้วก็สั่งอารักษ์สถิต | ช่วยป้องปิดไภยันให้จงได้ | ||
| เห็นสภาคไทยทานสำราญใจ | อุทิศไว้เป็นนิจประกอบบุญ | ||
| ถึงประตูท่าน้ำตำแหน่งฉนวน | รื้อรัญจวนชู้ลับกลับหมกมุ่น | ||
| แซ่สำเนียงอวยสวัสดิ์เขาการุญ | ค่อยนึกอุ่นอิ่มใจโสมนัส | ||
| ที่นั่งครุฑทอดท่าเตรียมเสด็จ | ดังจะเห็จนภมาศดูอาจอัด | ||
| จับพญานาคินทร์บินรวบรัด | สองหัตถ์ถือธงพชัยยุทธ | ||
| ลงยันต์ลายทองตำรับหลวง | เด่นดวงเป็นรูปวายุบุตร | ||
| จารงคร่ำใส่ช่องสองข้างครุฑ | ฝรั่งคอยเตรียมชุดจะจุดปืน | ||
| นายสมอเตรียมสมอประจำกว้าน | พนักงานคล่องแคล่วไม่ขัดขืน | ||
| สรั่งเตรียมคลี่ใบขยับยืน | พลแจวเร่งรื่นประจำแจว | ||
| ใส่เสื้อปัสตูแขนสั้น | โหมดคั่นขลิบคู่เป็นสองแถว | ||
| หมวกปีกยอดปักพู่ดูวับแวว | กางเกงแล้วด้วยแพรส่วยทอ | ||
| ยอดเสารายธงริ้วปลิวสะบัด | พระพายพัดแลละลิ่วเป็นทิวหนอ | ||
| จำรัสแสงแดงล้วนน่าพึงพอ | ธงรบปักหว่างสมอเป็นคู่กัน | ||
| ที่นั่งท้ายรวบรูดวิสูตรโถง | เป็นจรรโลงแผ้วโศกให้เสื่อมกระสัน | ||
| สองข้างท้ายลายเครือเจือสุวรรณ | วายุผันระยับพู่จุรีราย | ||
| พระแสงปืนล้วนถุงหักทองขวาง | มีหลายอย่างขุดคร่ำต้นเหลี่ยมหลาย | ||
| แฝดสองรางสันคอลาย | ทองปรายปลายหอกรายเรียง | ||
| ช่องแกลห้องท้ายบานปิด | เป็นรูปวิจิตรเยี่ยมพักตร์แทบทักเถียง | ||
| ยิ้มละม้ายคล้ายสตรีเป็นทีเมียง | ถวิลเวียงฤๅมาเมินให้เร่งตรอง | ||
| จึงเสเบือนพิศกราบสะอาดเรียบ | ดูระเบียบช่องปืนเป็นแถวถ้อง | ||
| รายแคมสองข้างลำประจำซอง | กระสุนสองนิ้วกึ่งชาติปากพระ | ||
| ระวังหน้าคอยรักษาถือถ่อจ้อง | นายท้ายเตือนร้องอยู่เอะอะ | ||
| เห็นเรือมากกลัวสมอจะเกาะพะ | คอยทอดปะทะท่าฤกษ์อยู่เป็นทิว | ||
| ทั้งท้ายหน้าใส่เสื้อแดงแขนเขียว | ดูแรงเรียวสวมหมวกเกาจิ๋ว | ||
| กางเกงยกทอไหมเป็นลายริ้ว | ดังจะลิ่วเย้ายวนให้ชวนทรง | ||
| ที่นั่งกราบส่งเสด็จขึ้นเรือใหญ่ | สถิตในบัลลังก์ท้ายสูงระหง | ||
| ชาวมหาดซึ่งตามเสด็จลง | ก็แต่งกายประจงประกวดกัน | ||
| ล้วนแต่ใส่เสื้อเข้มขาบแดง | เป็นริ้วแย่งขลิบครุยดูคมสัน | ||
| เชิญเครื่องตามตำแหน่งที่แบ่งปัน | ข้างในกลั่นล้วนสุนงค์ที่ทรงลักษณ์ | ||
| ทั้งโอรสบุตรีที่เปรมโปรด | ปราโมทย์ที่ได้โดยบันเทิงหนัก | ||
| จำเนียนองค์งามทรงจำนงพักตร์ | สมศักดิ์สมศรีฉวีวร | ||
| ทางทอดทัศนาเรือข้าบาท | แต่ละลำดูอาจชาญสมร | ||
| พร้อมเสร็จที่จะข้ามชโลธร | พลากรสวมเสื้อใส่หมวกแดง | ||
| ลมลงธงปลิวสีสลับ | เหลืองเขียวแดงจับรวีแสง | ||
| แสดขาวประจำลำมิให้แคลง | จัดแจงเป็นระเบียบตำแหน่งกอง | ||
| ข้าหลวงใหญ่โปรดให้โดยเสด็จ | ก็พร้อมเสร็จเตรียมทอดเป็นแถวก้อง | ||
| เรือตาริ้วสำหรับนำลำคลอง | จัดเอาเรือมาดทองที่เดินดี | ||
| เรือประตูคู่ชักทั้งขวาซ้าย | พวกฝีพายแลวิไลใส่เสื้อส | ||
| ที่นั่งครุฑยุดพญาวาสุกรี | ประทับที่เทียบท่าพิมานลอย | ||
| ที่นั่งรองพายทองกราบสลัก | พิศพนักดอกเด่นเหมือนเช่นสอย | ||
| ลายกุดั่นดวงดุลประดับพลอย | ดูหยดย้อยแวววาวราวกับเพชร | ||
| ประทับท้ายพระที่นั่งบัลลังก์ครุฑ | สำหรับพระนุชกับนางงามตามเสด็จ | ||
| ในท้องมาดชาดทาเอาผ้าเช็ด | บโทนท้ายจัดเสร็จสำอางตา ฯ | ||
| ๏ พวกนางในแต่งตัวแต่หัวค่ำ | อาบน้ำขัดสีแล้วมิสา | ||
| เอาน้ำส้มเข้าชโลมประโคมทา | อาบแล้วผลัดผ้าราวสองยาม | ||
| ลางคนค้นหาภูษาสี | ลางนางที่ไม่มีเที่ยวไถ่ถาม | ||
| จะเช่ามิใช่ขอไม่ต่อตาม | เพราะรักงามตามง้ออย่าล้อเลย | ||
| ลางอนงค์มั่งมีเป็นที่สุด | ไม่อุตลุดใช้ข้าวางหน้าเฉย | ||
| กุญแจหายบ่าวหาว่าเปรยเปรย | เองไปเผยม่านตรองพานทองทับ | ||
| ลางนางลนควันเทียนจนเวียนเนตร | น่าสังเวชลืมตัวจนลมจับ | ||
| ลางนางนอนผึ่งลมกลัวผมยับ | มิใคร่หลับกลับลุกมือประคอง | ||
| ตีสิบเอ็ดยังไม่เสร็จสำเร็จเรื่อง | แม่ขวัญเมืองบุตรีไม่มีสอง | ||
| บรรทมเหนือแท่นที่ประเทืองทอง | พระพี่เลี้ยงเคียงประคองทั้งสี่นาง | ||
| พอไก่ขันกระชั้นอยู่แจ้วแจ้ว | ดุเหว่าแว่วส่งเสียงเมื่อจวนสาง | ||
| อรุณเรืองจำรัสฟ้านภาพางค์ | ทั้งสี่นางเจ้าก็ปลุกบรรทมเธอ | ||
| ขวัญแม่ตื่นบรรทมชนนาเวศ | ดวงเนตรของพี่ไม่มีเสมอ | ||
| ขวัญแม่อย่าเหงาเฝ้าละเมอ | ลืมเผยอให้พี่อุ้มสัมผัสองค์ | ||
| จงฟื้นองค์ชำระกระแสสินธุ์ | ประทุมทิพย์ไหลรินแทบอ่างสรง | ||
| พระบุตรีตื่นชม้อยค่อยดำรง | เสด็จตรงเข้าห้องสนานใน | ||
| แล้วส่งให้ไขท่อประทุมทอง | น้ำกุหลาบอาบละอองเย็นใส | ||
| รวยรื่นชื่นรสสุมาลัย | อรไทสรวลสันต์จำนรรจา | ||
| สรงเสร็จทรงเครื่องสำอางอบ | ฟุ้งตระหลบหอมหวนอวลนาสา | ||
| ผัดพักตร์ผิวผ่องเหมือนทองทา | ดังจะเย้ยจันทราเมื่อราตรี | ||
| ภูษาทรงจีบประจงเข็มขัดรัด | อรเอวอ่อนอัดสำอางศรี | ||
| สไบบางริ้วทองปิดของดี | สอิ้งมณีทับทรวงดวงจินดา | ||
| กรรเจียกจรงามงอนพอสมพักตร์ | แลเลิศวิไลลักษณ์ดังเลขา | ||
| ประดับด่วนจวนเสด็จยาตรา | โขลนจ่าอึกทึกทั้งวังใน | ||
| บ้างวิ่งวุ่นขึ้นมาทูลว่าพร้อมเสร็จ | เชิญเสด็จเยาวยอดพิสมัย | ||
| รีบถวายบังคมลาแล้วคลาไคล | เร่งไปจัดแจงตำแหน่งตน | ||
| พระพี่เลี้ยงทั้งสี่ขมีขมัน | รีบรัดจัดสรรอยู่สับสน | ||
| สั่งข้าหลวงให้ไปตามสามสิบคน | ล้วนสกนธ์งามดีเหมือนตีพิมพ์ | ||
| แน่งน้อยช้อยชดหยดย้อย | ใส่สายสร้อยแฝงเฟี้ยมเสงี่ยมหงิม | ||
| ห่มย่นอย่างดีสีทับทิม | ประไพพริ้มยิ้มละไมอยู่ในที | ||
| ลางนางรูปสวยรวยรื่น | ขัดขมิ้นเป็นพื้นซัดสองสี | ||
| ใส่แหวนยันต์ลงยาราชาวดี | ไม่พ่วงพีพิศเพ่งก็เคร่งครัด | ||
| ลางนางรูปงามทรามสวาท | แต่ลำมาดเล่าก็เหมาะดูเหยาะหยัด | ||
| สวยสมคมขาวสาวสันทัด | ไม่พักผัดพักตร์ผ่องละอองนวล | ||
| พร้อมอนงค์เสด็จลงจากปรางค์รัตน์ | ก็อึงอัดพรั่งพรูประตูฉนวน | ||
| ขึ้นสู่วอช่อฟ้าเพลาจวน | เสด็จด่วนลงบัลลังก์ที่นั่งรอง | ||
| หลวงแม่เจ้าท้าวนางสำอางอวด | ทุกหมู่หมวดเปรมปรีดิ์ไม่มีหมอง | ||
| เรือหน้าคอยระวังฟังเสียงกลอง | กึกก้องท้องชลาตั้งตาแล ฯ | ||
| ๏ ครั้นได้ฤกษ์ที่จะจรถอนสมอ | เขาฉุดช่อกว้านอึงคะนึงแส้ | ||
| เสียงสำเหนียกเรียกร้องฆ้องกระแต | กำหนดแน่พร้อมกันบรรเทาทุกข์ | ||
| พลแจวกราบแล้วลุกยืนจ้อง | ลั่นฆ้องขานโห่น่าสนุก | ||
| ฝรั่งจุดปืนนารายณ์ปราบยุค | สนั่นเสียงเหมือนจะปลุกให้ลืมครวญ | ||
| บรรดาเรือข้าบาทโดยเสด็จ | สิ้นเสร็จสามสิบลำถ้วน | ||
| สมไพร่หลวงขุนนางนายฝีพายญวน | เก็บจำนวนได้บาญชีสี่พันร้อย | ||
| โห่ทุกลำครั่นครื้นจุดปืนรับ | ถึงโจมจับไพรีไม่มีถอย | ||
| ที่นั่งเคลื่อนดังจะเลื่อนพโยมลอย | เมฆคล้อยลมว่าวลงพัดส่งท้าย | ||
| บันลือเสียงปี่พาทย์ทั้งกลองนำ | ล้วนแจวจ้ำลำล่องไม่ขาดสาย | ||
| นทีกระฉอกเป็นระลอกแตกกระจาย | มัจฉาว่ายลอยกลาดด้วยมัววน | ||
| ทั้งสองฟากแซ่ซ้องเสียงสวัสดิ์ | ดูแออัดหน้าท่าทุกแห่งหน | ||
| เรือขึ้นล่องมิได้เว้นทุกตัวคน | ผู้ดีจนเข็ญใจอำนวยพร ฯ | ||
| ๏ ถึงหน้าตำหนักแพท่าฉนวน | รื้อรัญจวนหวนโศกฤทัยถอน | ||
| น้อมเศียรศิโรโรตม์ชุลีกร | ปิ้มจะรอนชีพล่วงทำลายทรวง | ||
| ยิ่งยลทิพมนเทียรยอดปราสาท | จำรัสมาศฉลุแก้ววิเชียรช่วง | ||
| พิศดูบันลายกุดั่นเป็นดอกดวง | จำหลักร่วงก้านกอดดูยอดเปลา | ||
| ทั้งเช้าเย็นเคยทูลละอองบาท | จะจำขาดคิดคิดก็ยิ่งเศร้า | ||
| เทพดาและจะเห็นน้ำใจเรา | อาพระเดชปกเกล้าอยู่เป็นนิจ | ||
| โดยแต่เรือที่นั่งครุฑที่ทำใหม่ | ยังมิได้ทรงเผด็จเสร็จสถิต | ||
| ก็เพราะทรงพระเมตตามิได้คิด | จึงประสิทธิประทานให้ไว้เกียรติยศ | ||
| จะให้ระบือลือทั่วทั้งปักษ์ใต้ | พระคุณล้ำแดนไตรไม่เทียมหมด | ||
| ชุลีลาหวั่นว้าฤทัยระทด | นาวาเคลื่อนเลื่อนจรดถึงท้ายเมือง | ||
| สองฟากฝั่งกระแสแพจอดเรียบ | เป็นระเบียบแม่ค้าขนัดเนื่อง | ||
| จะเลือกพิศพอให้จิตสร่างประเทือง | มิรู้กลับรื้อเรืองถวิลกลอน | ||
| เออกระไรหญิงไร้เหล่านี้หนอ | หาลออช่างไม่เทียบละอองสมร | ||
| ยลไหนเคืองนัยนายิ่งอาวรณ์ | เหมือนร้อยแสงศิลป์ศรระดมยิง | ||
| ไม่ไกลใกล้กับเวียงแต่เพียงนี้ | ควรฤๅที่เสื่อมงามทรามทุกสิ่ง | ||
| อย่าเมินนักเลยมักชักชวนประวิง | ก็เอนอิงพิงก่ายลลาฏครวญ ฯ | ||
| ๏ ลับคุ้งเหลียวดูปราการรัตน์ | บังขนัดแมกไม้เชิงเลนสวน | ||
| พิศต้นผลผการวยรัญจวน | น่าใคร่ชวนชูชื่นมาสอยทรง | ||
| เห็นลำเจียกดอกดาษตามแนวฝั่ง | ถวิลหวังลำเจียกน้องต้องประสงค์ | ||
| จึงจารึกซึ่งลิขิตลายหัตถ์ลง | ผู้สื่อซ่อนรับไปส่งเป็นกลอนยาว | ||
| เห็นระกำรื้อจำระกำแค้น | เจ้าตอบแทนครั้งปะหนันนั้นเจียนฉาว | ||
| จะซ่อนชู้จนเขารู้ปิ้มเป็นคาว | เชื่อเด็กสาวจึงได้แซ่กระแสความ | ||
| แม้นใช้คนสองขนคงชนชนะ | ถึงใครปะไหนจะเปิดให้เชิดสนาม | ||
| เพราะดับดีจึงมิได้ลุกลาม | เราทั้งสามจึงได้เสื่อมบรรเทาทุกข์ | ||
| ยิ่งคะนึงความหลังครั้งเราโศก | แสนวิโยคมีแต่เข็ญไม่เป็นสุข | ||
| น้ำขึ้นเขาเร้าแจวเร่งรุก | ดูรื่นเริงบันเทิงสนุกทุกตัวคน | ||
| แต่ฝ่ายพี่นี้ผู้เดียวดูเปลี่ยวนัก | เพราะเคี่ยวรักมาค้างอยู่กลางหน | ||
| จะตัดธุระก็ไม่เสื่อมสิ้นกังวล | คิดจะกลับแต่ต้องจนจะจำจร | ||
| จึงเสเบือนเชือนพิศในริมฝั่ง | ดูสะพรั่งสวนสลาสูงสลอน | ||
| ล้วนทรงผลต้นโอนจนโคนชอน | ทั้งดิบอ่อนสงแน่นแขวนคอยัด | ||
| เขานิยมอยู่ว่าหมากแถบบางล่าง | สลาอย่างนี้ฤๅเรียกสลาจัด | ||
| เจ้าเคยผ่าหน้าเปรียบเทียบทัด | แกล้งกลั่นคัดมาให้อยู่เป็นนิจ | ||
| โอ้แต่นี้ที่สิ่งเคยแค่นเคี้ยว | ถึงปากเปรี้ยวผากผงก็จนจิต | ||
| เพาะจำไร้ไกลสวาทบำราศมิตร | สุดที่ใครจะประดิษฐ์บรรจงทำ | ||
| พอเพลาตะวันเที่ยงเต็มแสบท้อง | สัญญาฆ้องสั่งให้ตีกำหนดย่ำ | ||
| ก็ทิ้งสมอรอแจวสิ้นทุกลำ | จะจอดอยู่ท่าน้ำเพลาลง | ||
| ตรงตำแหน่งอาวาสที่สร้างไว้ | เพราะตั้งใจว่าจะลาบรรดาสงฆ์ | ||
| กฐินทานก็เฉพาะไว้เจาะจง | แล้วคิดพาแสนสุนงค์ประพาสคลอง | ||
| พอชาวมหาดเขาตั้งกระยาถวาย | ถวิลหวังดังจะวายทำลายหมอง | ||
| เพลาเคยฤๅมาเพี้ยนผิดทำนอง | เคยเพี้ยมพร้องพร้อมไม่ขาดเลย | ||
| คะนึงพักตร์พิศพักตร์ไม่เห็นพักตร์ | เจ็บยิ่งจริงเจ็บรักนะอกเอ๋ย | ||
| เพลากินก็กินแค่นไปตามเคย | กำสรดเสวยแค้นกลั้วแต่วาริน ฯ | ||
| ๏ เสพย์โภชนาแล้วพาคณาเรศ | ลงประเวศที่นั่งกราบไปกฐิน | ||
| อันตั้งใจใช่มุ่งสมบัติอินทร์ | จิตถวิลศิวโมกขดับกันดาร | ||
| พอนาวาประทับท่าฉนวนวัด | รีบรัดจัดพลเหมือนสระสนาน | ||
| อัญเชิญองค์กฐินที่รองพาน | คณาเชิญบริขารขนานไป | ||
| พนักงานเชิญพระแสงแต่งองค์ | งามอนงค์เหมือนดาราจำรัสไข | ||
| แวดล้อมดวงบุหลันที่ครรไล | บ้างแข่งเคียงเรียงไหล่ไม่ละลด | ||
| บรรดานางลงเรือสิเชื่อทรง | จึงทะนงล้วนเก่งด้วยกันหมด | ||
| ที่ชายทรามมันคอยรอทรยศ | พอถึงที่อุโบสถน้อมเบญจางค์ | ||
| ฉลององค์ปฏิมากับทั้งสงฆ์ | บุษบงมาเลศต่างต่าง | ||
| ธูปเทียนอามิสไตรยางค์ | ถวายด้วยอุตมางค์จะลาจร | ||
| แล้วถวายกฐินทานอุทิศสงฆ์ | ตั้งสัจจาด้วยจำนงสโมสร | ||
| ว่าครั้งนี้จะโดยทางชโลธร | ขอกุศลช่วยรอนภยันตราย | ||
| จิตจำนงจะประสงค์ไปคราวนี้ | เป็นการกตเวทีนี่หนึ่งหมาย | ||
| กับอนึ่งเขาก็นับว่าเป็นชาย | ถึงจะวายก็ไม่ละซึ่งความเพียร | ||
| ด้วยนึกไว้ว่าจะไหว้เจดีย์ฐาน | อันบุราณท่านวิจิตรสถิตเสถียร | ||
| จะได้ถวายปะฏากประทุมเทียน | เฉลิมกลางแว่นเวียนสักสามวัน | ||
| จะมีงานมหรสพสมโภช | หุ่นโขนอุโฆษให้ครื้นครั่น | ||
| ราตรีจะให้มีหนังประชัน | ระทาขันพุ่มพ้อมเพลิงพะเนียง | ||
| เดชะสัตย์ขอให้เสร็จมโนนึก | จะแล่นลึกลมร้ายจงหลีกเลี่ยง | ||
| ทั้งคลื่นใหญ่ปลาร้ายอย่าใกล้เคียง | ให้พลันชื่นคืนเวียงโดยสัจจา | ||
| สงฆ์สมมติสวดครองกฐินแล้ว | ก็ผ่องแผ้วศรัทธาหรรษา | ||
| พระสงฆ์สวดอวยชัยให้วัฒนา | ชุลีลาจากสงฆ์แล้วลงเรือ ฯ | ||
