à¸à¸¹à¸à¸§à¸²à¸“ิชคำโคลง
จาก ตู้หนังสือเรือนไทย
การปรับปรุง เมื่อ 17:20, 8 สิงหาคม 2552 โดย CrazyHOrse (พูดคุย | เรื่องที่เขียน)
เนื้อหา |
ข้อมูลเบื้องต้น
แม่แบบ:เรียงลำดับ ผู้แต่ง: ชิต บุรทัต
บทประพันธ์
| ๏ แถลงเลศนิเทศพร้อง | เพรงนิทาน | ||
| ชาดกโดยดำนาน | เนติ์นี้ | ||
| เปนศุภคติสาส์น | เชิญสดับ | ||
| ปรุงสติปัญญาชี้ | เชิดข้อคุณไข | ||
| ๏ สมัยกาลอดีตท้าว | พรหมทัตต์ | ||
| ครองพระราชสมบัติ | ผ่านหล้า | ||
| พาราณสีรัฏฐ์ | นคเรศ ใหญ่แฮ | ||
| ปกเกษปวงไพร่ฟ้า | เฟื่องแคว้นแดนดิน | ||
| ๏ ชินพงศ์สรรเพ็ชญ์สร้อย | โพธิสัตว์ | ||
| ปางพระองค์อุปบัติ | บุตร์ผู้ | ||
| พาณิชตระกูลปัฏิ | สนธิ์ชาติ์ พระนา | ||
| นามว่าบัณฑิตรู้ | รอบค้าการขาย | ||
| ๏ มีสหายหนึ่งนั้น | นามสฤษดิ์ | ||
| เรียกอติบัณฑิต | เพี่อนได้ | ||
| เปนผู้ร่วมพาณิช | การกับ ท่านแล | ||
| ร่วมทุกข์ร่วมยากไร้ | ร่วมทั้งทางไกล | ||
| ๏ เคยไปเปนเพื่อนค้า | ขายภัณฑ์ ผองแฮ | ||
| ต่างรักโดยสมัคฉันท์ | ชอบเชี้อ | ||
| กำไรแบ่งปันกัน | ตามมาก น้อยนา | ||
| กอบกิจวาณิชเกื้อ | ปโยชน์เลี้ยงชีวา | ||
| ๏ เปนมาอย่างนี้นิจ | นิรัน ตรนอ | ||
| พาณิชอติบัณ | ฑิตนั้น | ||
| นิสัยใฝ่อาธรรม์ | ฤๅเที่ยง ตรงเลย | ||
| ดั้งแต่คิดคาดคั้น | คดแท้คอยที่ | ||
| ๏ มีทางโกงแล้วก็ | โกงที เดียวแล | ||
| ยังมิเหมาะช่องตี | สนิทไว้ | ||
| โพธิสัตว์ทราบคดี | โดยผ่อน ปรนนา | ||
| จึงคบเพื่อนมาได้ | ยืดด้วยปัญญา | ||
| ๏ พาราณสิกผู้ | สองพา ณิชแล | ||
| เตรียมล่ำสินค้าสา | รพัดซื้อ | ||
| มากเล่มนับคณนา | ในหมู่ เกวียนแฮ | ||
| บรรทุกเทียบเพียบอื้อ | อีกทั้งเสบียงทาง | ||
| ๏ สองต่างพาพวกแคล้ว | คลาเกวียน ออกนา | ||
| สู่เทศเขตร์พาเหียร | ห่างคร้าน | ||
| มุ่งไปไป่จำเนียร | จำหน่าย หมดนอ | ||
| รวมทรัพย์เสร็จกลับบ้าน | บ่ายหน้ามาถึง | ||
| ๏ จึงแบ่งทุนต้นกับ | กำไร กันแฮ | ||
| อติบัณฑิตใจ | เจตน์จ้อง | ||
| หมายเอาเปรียบเกินไป | ปลงโลภ เหลือแฮ | ||
| เห็นท่าไป่ขัดข้อง | คาดได้โดยคนึง | ||
| ๏ รำพึงเพี่อแย้งส่วน | เอาสอง | ||
| ให้เพื่อนภาคหนึ่งมอง | มั่นได้ | ||
| ต้านพูดอย่างคำของ | คนโหด พายเฮย | ||
| ทรัพย์นี่สองส่วนให้ | แก่ข้าจึงควร | ||
| ๏ ส่วนเดียวของท่านแท้ | ถูกธรรม์ นักนอ | ||
| ท่านเชื่อบัณฑิตสมัญญ์ | เรียกร้อง | ||
| นามเราอติบัณ | ฑิตเหตุ นั้นนา | ||
| สองส่วนทรัพย์จำต้อง | ตกข้าควรการณ์ | ||
| ๏ หน่อพิชิตมารตอบถ้อย | ทันใด | ||
| เออเพื่อนพูดอะไร | เช่นนั้น | ||
| ธรรมเนียมที่ไหนใคร | บัญญติ ไว้พ่อ | ||
| จึ่งเกี่ยงลำเอียงชั้น | ชึ่อฉนี้มีฤๅ | ||
| ๏ ทุนหรีอสิ้นค้าแหละ | พาหนะ ก็ดี | ||
| ของท่านกับเราจะ | มากน้อย | ||
| เท่ากันก็ควรกะ | ปันกึ่ง กันแล | ||
| ท่านแบ่งเอาสองข้อย | หนึ่งไต้เยียโต | ||
| ๏ ทำไมไม่ถูกต้อง | พูดตาม เหตุนา | ||
| เพราะว่าสมญานาม | ท่านนั้น | ||
| เรียกบัณฑิตโดยความ | หมายขีด คั่นฤๅ | ||
| เปนชื่อสามัญนั้น | ต่ำทั้งยังเยาว์ | ||
| ๏ ฝ่ายเรามีชื่อตั้ง | อติบัณ ฑิตพ่อ | ||
| ดีกว่าท่านยืนยัน | อย่างนี้ | ||
| ความยิ่งและหย่อนมัน | มีอยู่ | ||
| สองส่วนควรเราชี้ | ชื่อนั้นเปนประมาณ | ||
| ๏ เปนการขันท่านจ้อ | เจรจา ดีฤๅ | ||
| พูดง่ายฟังยากหนา | เยี่ยงนี้ | ||
| คนทั้งโลกเขาหา | เห็นชอบ ด้วยเลย | ||
| แบบอย่างใครแต่กี้ | ก่อนนั้นมีไฉน | ||
| ๏ อันวิสัยชื่อสิ้น | สมมติ หมายนา | ||
| สูงต่ำจักกำหนด | ไม่ได้ | ||
| อาศรัยเพี่อความจด | จำเรียก กันแล | ||
| ใช่เหตุสำคัญให้ | ยกขึ้นมาแสดง | ||
| ๏ สองต่างแย้งต่างโต้ | ตอบความ | ||
| สองไป่ตกลงตาม | ต่อสู้ | ||
| สองเกิตทุ่มเถียงลาม | ถึงเทลาะ แล้วนา | ||
| สองแตกกันเหตุผู้ | หนึ่งนั้นอาธรรม์ | ||
| ๏ เปนอันรำงับถ้อย | ไปที หนึ่งนา | ||
| สองต่างธุระมี | เมี่อแล้ว | ||
| จักหาท่านผู้ปรี | ชาตัด สินแฮ | ||
| อติบัณฑิตแคล้ว | คลาศเข้าเรีอนตน | ||
| ๏ กังวลหวังเพื่อได้ | ดังหมาย | ||
| ตรองตรึกนึกเล่ห์หลาย | ลึกล้ำ | ||
| เห็นช่องคล่องอุบาย | บทหนึ่ง | ||
| แน่จิตร์สมคิดก้ำ | เก่งแท้ทางโกง | ||
| ๏ คุยโผงพูดเพ้อกับ | ตัวเอง | ||
| ชิชะช่างเหมาะเหมง | คิดแก้ | ||
| คงชนะจะเกรง | กลัวกริ่ง ใดฤๅ | ||
| บัณฑิตเพี่อนจักแพ้ | เพึ่อด้วยเชาวน์เรา | ||
| ๏ เข้าไปหาแล้วบอก | บิดา ตนนา | ||
| ทรัพย์ใหญู่จักมีมา | แม่นแท้ | ||
| ได้โดยสดวกหา | เห็นง่าย จริงเฮย | ||
| หากพ่อช่วยด้วยแล้ | ลาภนั้นพลันสม | ||
| ๏ คนนิยมพฤกษ์ใหญ่โน้น | นักหนา | ||
| ถีอว่าศักดิ์สิทธิ์ปรา | กฎทั้ง | ||
| มีรุกขเทพดา | สิงสถิตย์ | ||
| ชนนบเคารพตั้ง | แต่เบี้องเบาราณ | ||
| ๏ พฤกษ์สถานโน้นแหละ | โพรงมี ใหญ่แฮ | ||
| ปกปิดมิดชิดดี | ดั่งนั้น | ||
| พ่อจงซ่อนทำที | เหมือนเทพย์ รุกข์เทอญ | ||
| คอยอยู่ที่นั่นครั้น | พวกข้ามาถึง | ||
| ๏ จึงจักขอให้พ่อ | พินิจฉัย | ||
| ความแบ่งแห่งกำไร | เรื่องนี้ | ||
| ควรได้แก่ผู้ใด | โดยส่วน ไฉนนา | ||
| แลพ่อก็จงชี้ | ชัดพร้องไปพลัน | ||
| ๏ ใครนามบัณฑิตได้ | ส่วนปัน หนึ่งเฮย | ||
| คนชี่ออติบัณ | ฑิตแล้ | ||
| ได้สองภาคโดยธรรม์ | ทางที่ ถูกพ่อ | ||
| พูดดั่งข้าสั่งแก้ | เกี่ยงแย้งคงยอม | ||
| ๏ ด้วยความน้อมเทพย์ท้อ | เทวทัณฑ์ | ||
| บัณฑิตจำเปนปัน | ส่วนได้ | ||
| เปนสองเสร็จเพราะวัญ | จนะวากย์ แห่งพ่อ | ||
| ซ้อมสั่งกำชับไห้ | ทราบสิ้นทุกประการ | ||
| ๏ มาบ้านบัณฑิตผู้ | โพธิสัตว์ | ||
| พลันบอกความตามนัด | พ่อไว้ | ||
| แน่ะท่านเรื่องเราขัด | ใจแห่ง กันแฮ | ||
| ต่างไม่ตกลงได้ | ดังนั้นฤๅควร | ||
| ๏ จะมาชวนท่านให้ | ไปหา | ||
| พฤกษเทพยดา | หนึ่งผู้ | ||
| ศักดิ์สิทธิ์เดชสา | มารถบอก แบ่งแฮ | ||
| นั่นแหละเราจักรู้ | เรี่องนั้นเปนไฉน | ||
| ๏ เปนไรไปเล่าถ้า | ยุติธรรม จริงแล | ||
| เราก็ต้องตามคำ | ไป่ค้าน | ||
| จะสงบวิวาทสำ | เร็จเรื่อย ไปนา | ||
| ความยุ่งเปนอย่างคร้าน | ใคร่เปลื้องเร็วพลัน | ||
| ๏ บัณฑิตพลางกล่าวแล้ว | ครรไล | ||
| แต่จิตร์คิดสงสัย | ไม่สิ้น | ||
| พะวงเพื่อนคงใจ | คิดจัก โกงนอ | ||
| ดีก็ดีหากปลิ้น | ปลอกร้ายฤๅยอม | ||
| ๏ สองพร้อมสู่ต้นพฤกษ์ | ไพรสถาน | ||
| ต่างก็นอบกายกราน | กราบไหว้ | ||
| กล่าวมูลคดีการณ์ | กลหะ ขึ้นแฮ | ||
| ขอจุ่งรุกขเทพย์ไท้ | ท่านเกี้อกรุณา | ||
| ๏ เทวดาปลอมผู้พ่อ | พาณิช โกงนา | ||
| ทำปรกติศัพท์ผิด | แผกถ้อย | ||
| สองเจ้านี่ขัดจิตร์ | แตกจาก กันนอ | ||
| ด้วยเหตุนิตหนึ่งน้อย | เท่านั้นอันมี | ||
| ๏ เพียงนี้ก็เดีอตร้อน | ถึ่งเรา ด้วยฤๅ | ||
| เจ้านับถีอมาเคา | รพข้า | ||
| เถอะจะช่วยแบ่งเบา | ธุระแห่ง สูเฮย | ||
| ตามกิจเทวตาฮ้า | แน่ะแฮ้จงฟัง | ||
| ๏ ทั้งโลกหากขึ้นชื่อ | เทวดา แล้วแฮ | ||
| อันจะเที่ยงตรงหา | ยากแท้ | ||
| ผู้เตียวแต่ข้าอา | ธรรม์ไม่ มีเลย | ||
| ฟังตัตสินจักแก้ | กล่าวให้เห็นจริง | ||
| ๏ ความยิ่งแลหย่อนแล้ว | เปนหลัก นาพ่อ | ||
| ชื่อต่ำต่ำตามศักดิ์ | เลื่อมแล้ | ||
| ชื่อสูงผิวะสูงหนัก | นามประ เสริฐเฮย | ||
| ด้วยเหตุผลดั่งแก้ | กฎอ้างวางมี | ||
| ๏ ชีขาดพิพากษ์ข้าง | อติบัณ ฑิตแล | ||
| ได้ส่วนสองเถียงกัน | ไม่ได้ | ||
| เทวดาโกรธลงทัณฑ์ | คอหัก เทียวแฮ | ||
| ไปเถิดไปแบ่งให้ | เสร็จสิ้นกันที | ||
| ๏ หน่อชินสีห์สดับถ้อย | เทวรุกข์ | ||
| วินิจฉัยใช่ยุกติ์ | อย่างนั้น | ||
| ดำริห์ตริจักอุก | อาจเล่น ลองนา | ||
| เพื่อทราบอัฏภาพนั้น | ไฝ่รู้ความจริง | ||
| ๏ เทพย์สิงพฤกษ์นี่แท้ | เทวดา แน่ฤๅ | ||
| ฤๅมิาช่คงปรา | กฎแจ้ง | ||
| โพรงไม้ใหญ่นักหนา | มนุษย์อยู่ ได้แฮ | ||
| เผื่อจะมีใครแสร้ง | ซ่อนเร้น ปนกล | ||
| ๏ ขวนขวายหญ้าแห้งหอบ | หามา | ||
| กอบเพียบโพรงพฤกษา | เสร็จต้อง | ||
| เอาไฟไล่เทวตา | ดูฤทธิ์ ทีฤๅ | ||
| ธกล่าวพลางจ่อจ้อง | จุดเชี้อเพลิงพลัน | ||
| ๏ ทันใดไฟติดหญ้า | ควันโขมง | ||
| ลามลุกเปลวเพลิงโพลง | พลุ่งไหม้ | ||
| ฝ่ายเทวดาโกง | ตโกนเอ็ด | ||
| เหนี่ยวลอดตามโพรงไหม้ | ไต่ขึ้นทางบน | ||
| ๏ โหนตนต่องแต่งห้อย | หันหก | ||
| ตัวสั่นดุจลูกนก | สติสิ้น | ||
| ปีนไปป่ายมาตก | ตูมใหญ่ | ||
| ลงที่ดินนอนดิ้น | แด่วร้องครรางเครือ | ||
| ๏ ร้อนเหลีอทนละข้า | ขอขมาเถิดพ่อ | ||
| ไม่อยากเปนเทวดา | ดั่งนี้ | ||
| รับบาปอย่างหยาบหา | คุณห่อน มีเลย | ||
| เพราะลูกอัปปรีปย์ลี้ | ปลีกแท้ทำกู | ||
| ๏ พาณิชผู้โฉดเจ้า | อติบัณ ฑิตนา | ||
| นั่งเจ่งกอตเข่ารัน | ทดแท้ | ||
| สังเวชพ่อสุดปัญ | ญาผ่อน ผันแฮ | ||
| ทุจริตจะคิตแก้ | ก็สิ้นโกงกล | ||
| ๏ เทพย์ทนร้อนไม่ได้ | พลางแสดง | ||
| โทษแห่งโกงร้ายแรง | อย่างนี้ | ||
| ทำเราที่มาแฝง | กายช่วย โกงนอ | ||
| พลอยถูกไฟป่นปี้ | ปวดเนื้อหนังพอง | ||
| ๏ สองคนคนชื่อตั้ง | บัณฑิต | ||
| ยังประโยชน์ฤทธิ์ | เรียบร้อย | ||
| ประกอบสุจริตจิตร์ | ตรงต่อ เพื่อนแล | ||
| บ่หอนผิดสักน้อย | หนึ่งแท้โดยธรรม์ | ||
| ๏ อติบัณฑิตผู้ | บุตร์เรา | ||
| ดีชื่อสูงกว่าเขา | เท่านั้น | ||
| คอยคิดคตโกงเอา | เปรียบเพี่อน | ||
| หาประเสริฐแม้ชั้น | แต่น้อยฤๅมี | ||
| ๏ พาทีกันแล้วต่าง | กลับไป บ้านแฮ | ||
| เสร็จกิจพาณิชชไม | มิตร์ครั้น | ||
| ตกลงแบ่งกำไร | คนละ ครึ่งแล | ||
| กาลนับลำดับนั้น | แยกค้าคลาขาย | ||
| ๏ ตามสบายยังชีพให้ | เปนไป | ||
| ทนทุกข์ระคนใน | ศุขบ้าง | ||
| โดยธรรมะดาวิสัย | ภพชาติ์ | ||
| สุดแต่กรรมนำสร้าง | ส่งเอื้ออวยผล ฯ | ||
| ๏ อันคนทุจริตแล้ว | พึงเล็ง เห็นเทอญ | ||
| อวดฉลาดแกมโกงเก็ง | แต่ได้ | ||
| ไม่ลองชั่งตราเต็ง | กับฝ่าย เสียเลย | ||
| ไหนจะหนักจักให้ | โทษร้อนถึงตน | ||
| ๏ เห็นคนอื่นไป่รู้ | อะไร เที่ยวพ่อ | ||
| โง่เง่าเต่าตุ่นไป | เช่นนั้น | ||
| ๏ ว่าทราบไม่ถึงใน | กลเล่ห์ ตนแล | ||
| คอยแต่จักขบคั้น | เข่นเขี้ยวโกงเขา | ||
| ๏ เหมาชาติ์เสียก็ได้ | คนพรรค์ นั้นนอ | ||
| ไป่ละประพฤติ์วัน | หนึ่งแล้ | ||
| ความทุกข์ขุกเข็ญภยัน | ตรายเยี่ยม เยียนนา | ||
| มิพักสนเท่ห์แท้ | ชนิดนี้มีหลาย | ||
| ๏ หมายเชื้อมั่นเถิดด้วย | ธรรมดา | ||
| ควันแห่งไฟใครมา | ปิดไว้ | ||
| ต้องปรากฎแก่ตา | โลกสัก วันนอ | ||
| ชาดกสาธกไว้ | สดับแล้วควรคนึง บารนี ฯ | ||
