โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๑๐

จาก ตู้หนังสือเรือนไทย

การปรับปรุง เมื่อ 13:47, 20 กรกฎาคม 2552 โดย CrazyHOrse (พูดคุย | เรื่องที่เขียน)
(ต่าง) ←รุ่นก่อนหน้า | รุ่นปัจจุบัน (ต่าง) | รุ่นถัดไป→ (ต่าง)
ข้ามไปที่: นำทาง, สืบค้น

สารบาญ | หน้าก่อนนี้ | หน้าถัดไป

เนื้อหา

พิเภกให้เชิญศพทศกัณฐ์เข้าเมือง

แผ่นที่ ๔๓๗ – พระเจ้าราชวรวงษเธอพระองค์เจ้าบุตรี

๓๐๕๓ มณโฑอรรคเรศทั้งอัคคี
พิเภกเอกองค์ศรีอนุชน้อง
สนมนาฎราชพิรีย์พลไพร่ เมืองนา
ต่างโศกกำศรดร้องร่ำไห้แสนศัลย ฯ
๓๐๕๔ พิเภกรับสั่งให้พนักงาน
เชิญพระศพปรดิษฐานโกษแก้ว
วางเหนือราชรถยานรายเครื่อง สูงแฮ
พลแห่พรั่งพร้อมแล้วเคลื่อนคล้อยคลาขบวน ฯ
๓๐๕๕ แตรสังขเซงแซ่ซ้องเสียงครหึม
กลองชนะประโคมครึมครั่นครื้น
เสนาเนตรนองซึมชลคร่ำ ครวญเฮย
สบส่ำสาวสนมสอื้นกลับเข้าเวียงไชย ฯ
๓๐๓๖ ถึงราชนิเวศนยั้งอยุดประทับ เกยแฮ
ยานมาศรายเรียงรับศพท้าว
สู่ปราสาทรัตนรดับรดาฉัตร ไสวเฮย
โดยรีตขัตติจอมจ้าวพิภพเบื้องโบราณ ฯ
๓๐๓๗ องค์อสุรพิเภกเชื้อพรหมมาน
ออกพระโรงชัชวาลมาตย์เฝ้า
จึ่งมีราชบรรหารให้จัด พลเฮย
เราจักพาประยูรเต้านอบน้อมจักรี ฯ
๓๐๕๘ ขุนมาตยรับสั่งแล้วจัดสรร เสรจแฮ
พิเภกพาพงษพันธุ์พรั่งพร้อม
ยูรยาตรสู่สวนขวัญถึงประทับ พลเฮย
เหล่าพระวงษนบน้อมหมอบเฝ้าพระลักษมี ฯ
๓๐๕๙ องค์ท้าวพิเภกน้อมอัญชลี
ทูลพระอรรคเทพีผ่านฟ้า
ข้าคือนุชอสุรีทศภักตร์
ชื่อพิเภกเปนข้าบาทเจ้าจักรพงษ ฯ
             

แผ่นที่ ๔๓๘ – พระเจ้าราชวรวงษเธอพระองค์เจ้าบุตรี

๓๐๖๐ บัดนี้บรมนารถเผ้าภูวนา ยกเฮย
กับพระศรีอนุชาธิราชเจ้า
มล้างทศภักตร์พิราลัยมอด ชนม์แฮ
เชิญพระบาทเสดจเฝ้านเรศรเรื้องรังสรรค์ น
๓๐๖๑ พระอรรคนาเรดได้สดับสาร
ว่าทศกรรฐมลายลาญชีพแล้ว
สร่างศัลยกระเษมปานอมฤตย โสรดแฮ
ดาลดับกำเดาแผ้วพิศม์พ้นกมลหมอง ฯ
๓๐๖๒ ปราไสยพิเภกด้วยเสาวนี
ชะรอยว่ากรรมเรามีก่อนสร้าง
จำจากพระจักรีตรอมเทวศ
แสนทุกข์สุดที่อ้างยิ่งร้อนเพลิงเผา ฯ
๓๐๖๓ เหลือคิดคับอกอั้นตันใจ จริงนอ
แม้นมาดสัตรีใดดุจข้า
ยากผู้จะเหนในจริงจิตร เรานา
ไฉนพระจอมโลกยหล้าจักสิ้นอางขนาง ฯ
๓๐๖๔ พิเภกสนองถ้อยกราบทูลอนงค์
พระแม่อย่าแรวงพวงหวาดเศร้า
ธรรมดานพคุณคงเสียงหล่อ แล้วแฮ
ถึงจะจ่อมจมเถ้าต่ำเนื้อฤๅมี ฯ
๓๐๖๕ ทรงฟังพิเภกพร้องสบประสงค์
เราจะเฝ้าจักรพงษผ่านเกล้า
จำจักโสรดสรงทรงสนานเกษ สกนธ์เฮย
ให้หมดมุฑิลเศร้าหม่นไหม้หมองศรี ฯ
๓๐๖๖ อมรินทรดำริหรู้ในวาร จิตรแฮ
ว่าพระมิ่งเยาวมาลย์สร่างเศร้า
นางคิดใคร่ทรงสนานสรงโสรด
จัดเสดจบทจรเฝ้าธิเบศร์ไท้ทรงธรรม ฯ
             

แผ่นที่ ๔๓๙ – พระเจ้าราชวรวงษเธอพระองค์เจ้าบุตรี

๓๐๖๗ ตริเสรจดำรัสใช้กัลยา สองเอย
ชื่ออรุณรำภาภักตร์แผ้ว
จูงเชิญทิพยรัตนาภรณ์เครื่อง สนานแฮ
ถวายพระลักษมีแล้วอยู่เต้าตามจรัล ฯ
๓๐๖๘ นางฟ้าเชิญเครื่องผ้ายผยองผัน เหาะเฮย
สู่สร้อยสวนขวัญนบน้อม
ทูลถวายเครื่องทรงอันอมเรศ ถวายแฮ
๓๐๖๙ สระสนานอุทกท้าวมัฆวาน ถวายนา
ทรงสุคนธาธารทิพยแท้
บัวสวรรค์ประคองพานเชิญเชิด
ถวายพระภูษาแล้เครื่องต้นแต่งองค์ ฯ
๓๐๗๐ ทรงทิพยภูษิตแต้มทองรบาย
สังวาลสอดสามสายแสงรยับ
พัตรรัตนมาศสร้อยอร่ามแพร้วพรายสี ฯ
๓๐๗๑ สระอิ้งมรกฎแก้วเขียวขจี
พาหุรัดรายมณีนพเก้า
พรายเพชรพรรณรุ่งเร้าสอดนิ้วธำมรงค์ ฯ
๓๐๗๒ กรรฐาภรณเลิศล้วนดวงประพาฬ
กุณฑลทิพยอลังการกรรเจียก
๓๐๗๓ เสรจสรงทรงเครื่องล้วนทิพยา ภรณเฮย
เสดจจากตำหนักมาเรศห้ม
เถลิงเกยรัตนมหาบุษบก รับแฮ
             

แผ่นที่ ๔๓๙ – พระเจ้าราชวรวงษเธอพระองค์เจ้าบุตรี

๓๐๗๔ เสดจทรงบุษบกแก้วเกสร
แสงแข่งสุริยเขจรส่องหล้า
ห้ายอดเยี่ยมอำพรพ่างจรด เมฆฤๅ
พรายนพมณีจ้าจรัสรุ้งจรุญศรี ฯ
๓๐๗๕ ภิเภกนำพยุหย้ายยาตรา
เนืองนิกรโยธาพรั่งพร้อม
ออกจากเฃตรลงกานคเรศ
อเนกพหลยักษ์ห้อมแต่เต้าตามผลู ฯ
๓๐๗๖ สำมนักขาขนิฐท้าวทศภักตร์
ทราบว่าสุริวงษยักษท่วนหน้า
ไปเฝ้าพระจอมจักกฤษณราช
ยังแต่ตูเดียวอ้าอกโอ้ทำไฉน ฯ
๓๐๗๗ จักไปกลัวผิดพ้องพะตน
กูสิทำเล่ห์กลชั่วช้า
ก่อเหตุเกิดการรณรงค์ยุทธ ใหญ่แฮ
แม้จักมิไปถ้าผิดไซ้คงถึง ฯ
๓๐๗๘ คำนึงนึกแล้วเล่าพวักพวง ใจเฮย
จำจะไปตามอนงค์เหล่านั้น
ผลัดภูษิตสภักทรงเสยเกษ
ลงจากปราสาทซั้นรีบร้นเรวตาม ฯ
๓๐๗๙ ถึงขบวนด่วนตัดท้ายพลขันธ์ ไปนา
ค่อยย่องตามกำนัลลดเลี้ยว
เดินพลางอยุดยืนหันเดินต่อ ไปแฮ
เวียนวกจรคดเคี้ยวเหลือบซ้ายเหลียวขวา ฯ
๓๐๘๐ กลัวองควรนาฎเจ้าจอมสุรางค์
เดินหลีกกำนัลนางห่อนใกล้
ตามติดตรลอดทางทิวพนัศ
ก้มภักตรนิ่งบได้พูดด้วยนางใด ฯ
             

แผ่นที่ ๔๔๑ – พระเจ้าราชวรวงษเธอพระองค์เจ้าบุตรี

๓๐๘๑ ปางบรมนฤเบศรไท้รามา วตารแฮ
เถลิงสุวรรณพลับพลามาตยเฝ้า
ฝ่ายพิเภกอสุรคลานำปรเทียบ ถึงแฮ
ให้อยุดบุษบกเข้านอบน้อมทูลเสนอ ฯ
๓๐๘๒ สรวมชีพข้าบาทผู้ภักดี
เชิญพระราชเทพีสู่ไท้
นเรนทร์สุริยสดับปรีดิ์ปราโมทย์
ปานมณีรัตนได้หัดถท้าวถือถนอม ฯ
๓๐๘๓ ทรงทัศน์บุษบกทั้งสาวสวรรค์
สนมนาฎนิกรกำนัลมากม้วน
ทวยมาตยพยุหพลขันธ์ขนัดแห่ แหนเฮย
ถามพิเภกทูลถ้วนถี่ถ้อยทุกประการ ฯ
๓๐๘๔ พระนางทรงดำริห์ด้วยปรีชา
ครั้นจะเฝ้าพระจักราแกล่ใกล้
เกลือกท้าวธสงกาแหนงหน่าย
ไม่โปรดปราไสยไซร้จักซ้ำอดสู ฯ
๓๐๘๕ จักเฝ้าเพียงพื้นน่าพลานไชย
เสดจจากบุษบกไคลคลาศเต้า
อับศรนาฎนำไปตรงพลับ พลาเอย
นางประณตนอบเฝ้าท่ามท้องพลานหลวง ฯ
๓๐๘๖ พระยลพระพนิตไท้ทรงพิจารณ์
นางสิจากไปนานเนิ่นแล้ว
ใครจักประมาณการดีชั่ว ไฉนนา
จำประภาษถ้อแผ้วเผด็จถ้อยพาลฉิน ฯ
๓๐๘๗ ดูก่อนเยาวเรศผู้นฤมล
แต่พี่ข้ามขนพลติดเต้า
ทำศึกแทบเสียชนม์สู้ยาก
หวังจักประสบเจ้านาฎน้องนางเดียว ฯ
             

แผ่นที่ ๔๔๒ – พระเจ้าราชวรวงษเธอพระองค์เจ้าบุตรี

๓๐๘๘ ปางสมัยเมื่อเจ้าอยู่เมืองมาร
เหนจะศุขเกษมสานต์ยิ่งไซ้
พระยายักษโปรดปรานยุพเรศ
ท้วประทานใดให้แด่เจ้าดวงสมร ฯ
๓๐๘๙ พระอรอรรคเรศไท้ลักษมี
ทรงสดับดั่งอสนีฟาดต้อง
ก้มกราบพระจักรีสนองพจน พระนา
ข้าบาทจำขัดข้องยากด้วยเปนหญิง ฯ
๓๐๙๐ ไป่มีใดอาจอ้างเปนพยาน
ขอพระโปรดเถกิงกรานต์กรุ่นกล้า
ชุมเทพยกระบิลมารเฉภาะน่า พลานเฮย
ถวายสัตยเสรจแล้วข้าจักเข้าลุยเพลิง ฯ
๓๐๙๑ สมเดจบรมนารถเจ้าจักรกฤษณ
ทรงลั่นศรครรชิตเกรอกหล้า
อมเรศใคร่ครวญคิดทราบเหตุ สิ้นเฮย
พาเทพยนิกรนางฟ้าเหาะดั้นโพยมมา ฯ
๓๐๙๒ ถึงสฐานมรกฎแก้วคีรี
ลอยเลื่อนลงปัถพีพ่างพื้น
ทรงสถิตยแทบเชิงศีขเรศเรียบ เรียงเฮย
ยัดเยียดชรเดียดดื้นดาษทั้งเนินไศล ฯ
๓๐๙๓ พระยลเทวราชพร้อมบันเทิง พระไทยแฮ
ให้สุครีพจัดเชื้อเพลิงเสร็จแล้ว
ทรงศรอัคนิเถกิงปรลองลั่น สท้านเฮย
เปนประกายพรายแพร้วติดเชื้อเพลิงโพลง ฯ
๓๐๙๔ องค์เอกอรรคเรศแก้วกระสัตรี
ก้มกราบพระสวามีจิตรตั้ง
เอื้อนโอษฐออกวาจีประกาศสัตย ถวายแฮ
ขอเทพอัปศรทั้งหมดนี้เปนพยาน ฯ
             
เครื่องมือส่วนตัว