กาพย์เห่เรือ พระราชนิพนธ์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

จาก ตู้หนังสือเรือนไทย

ข้ามไปที่: นำทาง, สืบค้น

เนื้อหา

ข้อมูลเบื้องต้น

แม่แบบ:เรียงลำดับ พระราชนิพนธ์: พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

บทประพันธ์

เห่ชมสวน

โคลง
๏ นาเวศคลาเคลื่อนคล้อยชลธาร
ล่วงกระแสวโนทยานถิ่นไม้
เฌอเหล่าพฤกษ์ตระการดวงดอก
หอมรื่นชื่นจิตให้นึกน้องคะนึงหลัง ฯ
             
กาพย์
๏ นาเวศเคลื่อนคล้อยคลาล่องลอยมาตามชลธาร
ชมไม้ในอุทยานบานเกล อนกล่นหล่นเรี่ยราย
๏ ช้องนางนางคลี่ไว้คิดทรามวัยเคยสรงสยาย
กลิ่นร่ำน้ำอบอายไม่วายว่างห่างหอมเลย
๏ เห็นปรางติดต้นตื่นเหมือนพี่ชื่นชิดชมเชย
จากนางส่างสุขเสบยเลยชมปรางต่างโฉมฉาย
๏ นางแย้มแซมนมสวรรค์พี่ถูกถันน้องยิ้มพราย
ชื่นชมสุขสมสบายวายสวาทนึกตรึกกรมเกรียม
๏ เล็บนางอย่างเล็บน้องเหลืองดุจทองหาไหนเทียม
ปัดป้องข้องข่วนเรียมเห็นรอยติดคิดไม่หาย
๏ ลำเจียกกลีบนวลอ่อนเหมือนศรีสมรแม่แต่งกาย
ผิวผ่องต้องตาชายหมายรักน้องปองจิตจง
๏ รสสุคนธ์ส่งกลิ่นกลบเหมือนน้ำอบชโลมองค์
เรือชายใกล้กาหลงคิดโฉมยงเจ้าตามมา
๏ กล้วยไม้พันไม้ติดเป็นพวงพิศเพลิศพรายตา
อายอบสบนาสาพากลิ่นน้องล่องมาฤๅ
๏ กลิ่นแก้วแก้วกลิ่นชัดพระพายพัดรำเพยกระพือ
นามแก้วดอกแก้วคือแก้วเนตรพี่นี้ใช่ใคร
๏ ดอกแก้วสีขาวผ่องไม่เหมือนน้องต้องติดใจ
ขาวเหลืองเรืองเรื่อใสในแหล่งหล้าหาไหนทัน
๏ พุทธชาดดาษดื่นดกกอก้านปรกประเกี่ยวพัน
มะลิดอกออกแกมกันหวั่นหวังนุชสุดกรมเกรียม
๏ พุทธชาดแกมมะลิน้องช่างริหาไหนเทียม
ร้อยกรองต้องจิตเรียมวางให้พี่ข้างที่นอน
๏ ไม้ดอกออกต่างต่างหลากหลายอย่างดูอรชร
คิดความยามบังอรเจ้าผูกไม้ให้เสียบทรวง
๏ สาวหยุดขึ้นพันรั้วคิดพันพัวด้วยดอกดวง
สาวหยุดสาวน้าวพวงสาวหยุดหน่อยคอยพี่ชาย
๏ ส่าเหล้าเข้าแกมด้วยเหล้าแถ ถ้วยหนึ่งเมามาย
เมานุชสุดสวาทหมายร้ายกว่าเหล้าเฝ้าทุกข์ทน
๏ รักเร่เร่รักร้างเล่ห์เรียมหักรักเร่รน
จากน้องต้องจำจนผลกรรมพรากจากน้องนาง
๏ กระถินส่งกลิ่นเกลี้ยงคิดพ่างเพียงจากจำจาง
จำพรากจากจรทางทิ้งน้องไว้ไกลกระถิน
๏ ซ่อนชู้รู้ซ่อนชักซ่อนชายรักเรียมจากถวิล
ชายใ ในแผ่นดินคิดเชยน้องต้องเคืองกัน
๏ ชมไม้มาตามทางให้คะนึงนางทุกวี่วัน
พรั่นพรั่นหวั่นจิตครันผันพักตร์ไปไม่ลืมเลย
๏ แม้นแม่มากับพี่จะชวนชี้ชักชมเชย
ยิ้มเยื้อนไม่เชือนเฉยเลยชมเล่นเช่นเคยชม ฯ
             

เห่ชมนก

โคลง
๏ เรียมร่ำรำลึกน้องนวลสมร แม่เฮย
เคยกระกองบังอรอุ่นเนื้อ
ยลเหล่าทิชากรกกคู่ เคียงแฮ
นึกเมื่อยามกอดเกื้อเกศแก้วกับกร ฯ
             
กาพย์
๏ เรียมร่ำคร่ำครวญครางโดยแถวทางท้องเถื่อนพนม
ปักษาน่าเชยชมแซ่เสียงซ้องร้องอึงอล
๏ โนรีสีปานชาดงามประหลาดน่าพึงยล
เหมือนนุชนฤมลห่มสีสวาดบาดตาชาย
๏ สาลิกาจับกิ่งแก้วส่งเสียงแจ้วจับโสตหมาย
เหมือนเสียงเจ้าโฉมฉายพริ้งไพเราะเสนาะกรรณ
๏ พิราบพิลาปร่ำเหมือนน้องคร่ำครวญจาบัลย์
จากพรากเหมือนพรากขวัญเนตรพี่ไว้ให้เกรียมกรอม
๏ นามนกชื่อรังนานเหมือนรักรานนานถนอม
นางนวลนึกนวลจอมกรอมจิตตรึกนึกนวลนาง
๏ เบญจวรรณวันจากเจ้ากำสรดเศร้าแทบวายวาง
เค้าโมงโมงใดนางจักคืนแอบแนบนิทรา
๏ ดอกบัวดุจบัวเจ้าเคล้นคลึงเคล้าเต้าบุษบา
นกแก้วดั่งดวงตามาราร้างห่างสมศรี
๏ สัตวาวานไต่เต้าไปแจ้งเจ้าเรียมทุกข์ทวี
ห่อนเห็นนกพาทีรอบอกดังพังดวงแด ฯ
             

เห่ชมไม้

โคลง
๏
             
กาพย์
๏
             

เห่ชมโฉม

โคลง
๏ ยลพักตร์ผิวผ่องเพี้ยงศศิธร
สบเนตรยิ่งคมศรบาดซ้ำ
ฟังเสียงสุดอาวรณ์หลังสวาท
งามท่วนล้วนลักษณ์ล้ำแหล่งหล้าหาไหน ฯ
             
กาพย์
๏ ยลพักตร์ผิวผ่องผุดงามบริสุทธิ์เล่ห์จันทร
สบเนตรเนตรยิ่งศรรอจิตซ้ำล้ำเหลือคม
๏ พิศขนงวงดังวาดนาสิกผาดพองามสม
พิศปรางปรางน่าชมปรางทองเปรียบไม่เทียมทัน
๏ พิศโอษฐ์โอษฐ์แฉล้มยามยิ้มแย้มเห็นรายฟัน
ดำขลับยับเป็นมันผันพักตร์เยื้อนเอื้อนอายองค์
๏ พิศกรรณกรรณบางเรียบงามทัดเทียบกลีบบุษบง
พิศศอศอระหงทรงงามสรรพรับอังสา
๏ พิศถันถันเต่งตั้งงามดุจดังปทุมา
คล้ายคล้ายนัยนาน่าใคร่ต้องลองเลียมลวน
๏ พิศกรอ่อนโอนหยัดงามนิ้วทัศนขานวล
กรีดกรายชายกระบวนชวนจิตพี่นี้คาดหมาย
๏ เอวอ่อนท่อนเพลากลมสูงต่ำสมพอควรกาย
ผิวผ่องดังทองพรายสายสุดสวาทบาดตาเรียม
๏ พิศพักตร์ตลอดบาทงามผุดผาดหาไหนเทียม
ขอต้องน้องอายเหนียมเรียมรักเจ้าเท่าชีวี
๏ กล่าวคำซ้ำอ่อนหวานเพราะเปรียบปานเพลงดนตรี
เสนาะเสียงเจ้าพาทีจับจิตจงปลงฤทัย
๏ พี่มั่นพี่หมายมาดคิดหวังสวาทจำนงใน
แม้นได้เจ้าทรามวัยไม่เหินห่างจางรักเลย ฯ
             

เชิงอรรถ

อ้างอิง

รับข้อมูลจาก "https://www.reurnthai.com/wiki/%C3%A0%C2%B8%C2%81%C3%A0%C2%B8%C2%B2%C3%A0%C2%B8%C5%BE%C3%A0%C2%B8%C2%A2%C3%A0%C2%B9%C5%92%C3%A0%C2%B9%E2%82%AC%C3%A0%C2%B8%C2%AB%C3%A0%C2%B9%CB%86%C3%A0%C2%B9%E2%82%AC%C3%A0%C2%B8%C2%A3%C3%A0%C2%B8%C2%B7%C3%A0%C2%B8%C2%AD_%C3%A0%C2%B8%C5%BE%C3%A0%C2%B8%C2%A3%C3%A0%C2%B8%C2%B0%C3%A0%C2%B8%C2%A3%C3%A0%C2%B8%C2%B2%C3%A0%C2%B8%C5%A0%C3%A0%C2%B8%E2%84%A2%C3%A0%C2%B8%C2%B4%C3%A0%C2%B8%C5%BE%C3%A0%C2%B8%E2%84%A2%C3%A0%C2%B8%CB%9C%C3%A0%C2%B9%C5%92%C3%A0%C2%B8%C5%BE%C3%A0%C2%B8%C2%A3%C3%A0%C2%B8%C2%B0%C3%A0%C2%B8%C5%A1%C3%A0%C2%B8%C2%B2%C3%A0%C2%B8%E2%80%94%C3%A0%C2%B8%C2%AA%C3%A0%C2%B8%C2%A1%C3%A0%C2%B9%E2%82%AC%C3%A0%C2%B8%E2%80%9D%C3%A0%C2%B9%E2%80%A1%C3%A0%C2%B8%CB%86%C3%A0%C2%B8%C5%BE%C3%A0%C2%B8%C2%A3%C3%A0%C2%B8%C2%B0%C3%A0%C2%B8%CB%86%C3%A0%C2%B8%C2%B8%C3%A0%C2%B8%C2%A5%C3%A0%C2%B8%CB%86%C3%A0%C2%B8%C2%AD%C3%A0%C2%B8%C2%A1%C3%A0%C2%B9%E2%82%AC%C3%A0%C2%B8%C2%81%C3%A0%C2%B8%C2%A5%C3%A0%C2%B9%E2%80%B0%C3%A0%C2%B8%C2%B2%C3%A0%C2%B9%E2%82%AC%C3%A0%C2%B8%CB%86%C3%A0%C2%B9%E2%80%B0%C3%A0%C2%B8%C2%B2%C3%A0%C2%B8%C2%AD%C3%A0%C2%B8%C2%A2%C3%A0%C2%B8%C2%B9%C3%A0%C2%B9%CB%86%C3%A0%C2%B8%C2%AB%C3%A0%C2%B8%C2%B1%C3%A0%C2%B8%C2%A7"
เครื่องมือส่วนตัว