โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๓

จาก ตู้หนังสือเรือนไทย

ข้ามไปที่: นำทาง, สืบค้น

สารบาญ | หน้าก่อนนี้ | หน้าถัดไป

เนื้อหา

พาลีฆ่าทรพีตายแล้วขับไล่สุครีพออกจากเมือง ไปอาศัยอยู่ที่อำมตังสิงขร

แผ่นที่ ๔๙ – หมื่นนิพนธ์ไพเราะห์

๓๓๗ พาลีเถลองอาศน์แล้วมีวา จาเฮย
สั่งสุครีพอนุชาร่วมไร้
พรุ่งนี้พี่จักลาต่อยุทธ มหิงห์แฮ
เจดทิวาจักได้กลับด้าวดลสถาน ฯ
๓๓๘ คอยผิดนัดเจ้ายกพลขันธ์
ไปที่เนินรัตนบรรพตด้วย
ยลโลหิตสำคัญในที่ ธารนา
ไหลข้นมหิงษ์ม้วยอย่าได้แหนงฉงาย ฯ
๓๓๙ ผิเลือดเหลวหลั่งให้เล็งกล
คือพี่ถึงมรณชนม์เช่นพร้อง
จงขับพวกพหลขนผาผนิด
ปิดปากคูหาห้องอย่าให้ใครเหน ฯ
๓๔๐ สั่งเสร็จเสดจเข้าที่นิทรา
จนรุ่งแสงสุริยาแผดแผ้ว
ดัดผธมสนาบวารีสุ คนธ์นอ
ทรงเครื่องทรงขรรค์แก้วเสรจขึ้นคัคณานต์ ฯ
๓๔๑ เตร็จทยานลุแหล่งพื้นบรรพต
บงมหิงษ์ยืนบดไบ่เอื้อง
ว่าเหวยกระบือคดคอยรบ เราฤๅ
เรวเร่งตามตูเยื้องยาตรถ้ำสุรการ ฯ
๓๔๒ ทรพีมนัศห้าวโมหันธ
ผลุนแล่นตามติดถลันสู่ถ้ำ
สองเขาเสี่ยวพัลวันไวว่อง
กระบี่คุมขรรค์ห้ำหวดซ้ายแทงขวา ฯ
๓๔๓ สองรบรับขับเขี้ยวคลุกคลี
เจดทิวาราตรีต่อสู้
สองฤทธิเรี่ยวราวีฤทธิต่อ ฤทธิแฮ
กากาจอาจไหวรู้เลศแสร้งแถลงถาม ฯ
             

แผ่นที่ ๕๐ – หมื่นนิพนธ์ไพเราะห์

๓๔๔ เหวยทรพีอาจอ้างโอหัง
ฤๅเทพใดอวยพะลังเพิ่มเกื้อ
กาษรตอบวาจังโดยทุ จริตแฮ
แม้นบมีมาเอื้ออาจด้วยตนดู ฯ
๓๔๕ สองเขาแหลมแกร่งกร้าวเกรียงหาญ
สามารถจักผจญผลาญอมิตรม้วย
พาลีเกริ่นพจมานมวญเทพ รักษเอย
อ้ายมหิงห์ผรุษด้วยห่อนรู้คุณเธอ ฯ
๓๔๖ เชอญเทพจรสู่ด้าวสถิตย์แดน ท่านเทอญ
เสวยศุขสุรางค์แมนแมกฟ้า
ทวยเทพไป่มีแคลนคนึงแน่ จริงนอ
อ้ายมหิงษอยาบช้าชั่วแท้มลายคุณ ฯ
๓๔๗ หกเทพยออกจากเบื้องกายควาย
แสดงฤทธิเพราพรายแพร่ถ้ำ
เฉภาะกระบี่บงฉายโฉมเฉอด ลออเอย
เรห็จจากศิงฃรล้ำลุฟ้าพิมานเนา ฯ
๓๔๘ พาลียลแยบยิ้มโผนทยาน
จับกระบืออหังการฤทธิแกล้ว
ทรพีต่อรำบานแรงพิบัติ ถอยเฮย
กระบี่เทิดขรรค์แก้วฟาดต้องกาษร ฯ
๓๔๙ ทรพีระด่าวดิ้นแดยัน ม้วยนอ
เทพยสถิตยผาอรัญมี่พร้อง
อวยไชยปรนหัดถ์สันต์สรวลเกรอก กราวฮา
เทพย์พุรุณดาลต้องตกฟุ้งฟูมฝน ฯ
๓๕๐ ปางสุครีพกลั่นแกล้วสิทธิศักดิ์
คอยเชษฐโดยใจภักดิ์ผิดเค้า
ชวนองคตหลานรักกับพวก พหลเฮย
ออกจากขีดขินเข้าเฃตรแคว้นอารัญ ฯ
             

แผ่นที่ ๕๑ – หมื่นนิพนธ์ไพเราะห์

๓๕๑ ถับถึงเนินถ้ำรัตน์สุรกาญจน์
พลบค่ำฝนตกจานเจิ่งห้วย
มิทราบกิจยลธารทฤษติเลือด เหลาแฮ
คิดว่าจอมเมืองม้วยม่อยหน้าอักอวน ฯ
๓๕๒ สุครีพพิลาปรื้อรำพรรณ์
กรตระกองหลานขวัญแน่งน้อย
เสนาต่างจาบัลย์ศัพห์เพรียก ไพรเฮย
พลพวกพหลละห้อยร่ำไห้โดยครวญ ฯ
๓๕๓ บุตรระวิโศกสั่งพ้องพลสวา
สู่เร่งขนเศลากลบกั้น
ถมปากช่องคูหาตามสั่ง เชษฐนอ
ทำเสรจยกพหลดั้นป่าด้นดลเมือง ฯ
๓๕๔ ปางพาลีท่านไท้ฤทธิรอน
ทรงตัดเศียรกบือคอนบ่าเต้า
ถึงทวาเรศสิงขรเหนผนิด ผานอ
ดาลราชกระมลเร้าเคียดแค้นคำรน ฯ
๓๕๕ จับเศียรควายคว่างด้วยกำลัง
ไศลล่งในนอกพังพนัศก้อง
เรห็จรีบสุสฐานวังสถิตย์แท่น ทองเฮย
ตรัสเหม่อุปราชน้องเนื่องเนื้ออาธรรม์ ฯ
๓๕๖ กระทืบบาทกราดเกรี้ยวโกรธนัก
ปริภาษขับคึกคักขู่ฟุ้ง
ดูดู๋ชาติทรลักษณ์หลากเผ่า พงษแฮ
สุครีพหวาดจิตรสดุ้งกราบไท้ทูลสนอง ฯ
๓๕๗ เยียกิจโดยสั่งเบื้องบาทมูล
ขอพระบดินทร์สูริย์โปรดเกล้า
พาลีสดับคำทูลธพิโรธ แรงแฮ
ชักพระขรรค์เพชรเข้าไล่น้องพัลวัน ฯ
             

แผ่นที่ ๕๒ – หมื่นนิพนธ์ไพเราะห์

๓๕๗ บุตรพระอาทิตย์หลบหน้าหลีกหนี
ออกนอกพระบูรีร่ำไห้
กระมลหม่นหมองทวีทเวศคร่ำ ครวญแฮ
เชษฐบ่คิดยามไร้บ่นรื้อความหลัง ฯ
๓๕๘ เวรุใดวิบากโอ้อกตู
มาบุกดงแดนผลูเดี่ยวดั้น
ฝืนมนัศลัดเลียบคูบันลุ
อำมตังเขานั้นสถิตยเบื้องเฉนียรธาร ฯ
๓๕๙ วายุบุตรฤทธิกร้าวเกรียงหาญ
ออกจากตระบะฌานไป่ช้า
เสาะผลพฤกษตระการเลมเลือก กินแฮ
ภอจวบเจาะพระน้านอบเกล้าทูลถาม ฯ
๓๖๐ สุครีพแถลงเล่าต้นจนปลาย เสร็จแฮ
กระบี่สองรทดกายก่นเศร้า
รงับโศกลูกลมถวายอภิวาท ลาเฮย
ลุป่ากัทลีเข้าสู่ห้องเจริญฌาน ฯ
๓๖๑ พระยาฃรอนุชไท้ทศกรรฐ
นางรัชฎาสูรขวัญเนตรท้าว
ครองบูเรศโรมคันสนมหมื่น นางเนอ
สมบัติสรรพอคร้าวสพฤบพร้อมพลพฤนท์ ฯ
๓๖๒ จมนาฎครร์แก้ให้อาวรณ์ เทวศเฮย
คือทรพีกาษรสู่ท้อง
คลอดบุตรชื่อมังกรกรรฐภพ ร้ายแฮ
สมพจน์พระศุลีพร้องสาบไว้ปางเพรง ฯ
๓๖๓ ที่สองเอารสท้าวทรงฤทธิ
สมเยศแสงอาทิตย์บุตรไท้
สกนธ์กายเฉกเชษฐพิศพิมพ์หล่อ เดียวแล
สองกษัติยผดุงไว้เสน่ห์แม้นดวงกมล ฯ
             

แผ่นที่ ๕๓ – ขุนมหาสิทธิโวหาร

๓๖๕ ปางกระษัตริย์สมเยศท้าวทธรฐ
ครองอยุทธยายศยิ่งไท้
ราชบุตรนับรวมหมดมีสี่ องค์เอย
อำมาตยราฎรได้ศุขล้ำเหลือเกษม ฯ
๓๖๖ พระทรงดำริห์ด้วยเอารส
หวังจักเศกสมมติมอบด้าว
พระสัตรุศพระพรตสองพี่ น้องนา
ควรแก่สมบัติท้าวท่านผู้ไอยกา ฯ
๓๖๗ แต่รามแลลักษณ์ผู้อนุชา
ควรยกอยุทธยามอบให้
ตัวเราเล่าชราหกหมื่น ปีนอ
หวักฝากประยูรได้สืบเชื้อขัติยา ฯ
๓๖๘ ตริเสรจออกเอื้อนราชบรรหาร ถามเอย
อำมาตย์ราชวงษวารพรั่งพร้อม
จักอภิเษกรามการผิดชอบ ไฉนนา
ต่างก็เหนชอบน้อมนอบเกล้าโดยทรง ฯ
๓๖๙ สมเดจบรมบาทเบื้องบิดร
ตรัสเรียกพระรามสอนสั่งซ้ำ
จักเศกพ่อครองนครสืบราช ปยูรเฮย
จงพ่อผดุงค้ำเฃตรให้ภูลเกษม ฯ
๓๗๐ รามสดับรับสั่งให้ครองนคร
ตริว่าใครจักรอญราพร้าย
โดยกิจพระบิดรจำจิตร สนองนา
จึ่งบ่ทูลยักย้ายหย่อนคล้อยตามกระแส ฯ
๓๗๑ พระชนกฟังบุตรเชื้อโองการ ท่านนา
จึ่งสั่งโหรคูณหารฤกษค้น
ผิวะเหนชอบไฉนวารโมงทุ่ม บาทแฮ
จงพิจารณรีบร้นเร่งให้ฤกษแถลง ฯ
             

แผ่นที่ ๕๔ – ขุนมหาสิทธิโวหาร

๓๗๒ ขุนโหรรับสั่งค้นคำภีร์ พบเอย
ดวงเทพสถิตยราศีเมศซ้ำ
ลักษณ์จันทร์อยู่มินมีอสุราช เล็งแฮ
พระเคราะห์เลิศพักย้ำย่อมร้ายนิราศเมือง ฯ
๓๗๓ บังเอิญเทเวศรเข้าดนจิตร
ให้พระโหรเหนผิดพลาดพลั้ง
ถวายพระฤกษโดยกิจการราช พิธีเฮย
เดือนสี่วันจันทร์ทั้งปักษ์ขึ้นตรีวาร ฯ
๓๗๔ พระทรงสดับทราบสิ้นสารพรรณ์
ตรัสสั่งสุมันตันที่เฝ้า
จงจัดกิจพิธีสรรพ์อภิเศก รามเฮย
พลางรับสั่งใส่เกล้าออกแจ้งจ่ายหมาย ฯ
๓๗๕ เกณฑ์แปดตำรวจตั้งมณฑป รดมเฮย
ห้ายอดยลงามครบเครื่องครื้น
เรืองมาศมณีนพเทียมทิพย์ พิมานแฮ
พรมลาศสะอาดพื้นเพริศพร้อมพิสูตคำ ฯ
๓๗๖ ไพดานดาเรศพร้อยพรายสี
ห้อยสุมาลย์มาลีสระดื้น
กรดสังข์แท่นมณีนาอเนก เครื่องแฮ
เสวตรฉัตรภัทรบิฐพื้นลาดล้วนวางตา
๓๗๗ ทอดอัษฎาวุธถ้วนสบสรรพ์
เครื่องราชกักกุธภัณฑ์พิศพร้อม
ราชวัตรฉัตรเรียงกันรายรัถะ ยาแฮ
ขอบเฃตรนิเวศนล้อมปักล้วนธงไสว ฯ
๓๗๘ ขุนอัศวรับสั่งแล้วเรวจร
บันลุไกยเกษนครนอบเฝ้า
ทูลน้องพระทรงศรสองทราบ เสร็จนา
พวกหนึ่งลุกุฎิ์เข้านบพร้องสองชฎิล
             
เครื่องมือส่วนตัว