จาก ตู้หนังสือเรือนไทย
ข้อมูลเบื้องต้น
แม่แบบ:เรียงลำดับ
ผู้แต่ง: พระยาตรัง
บทประพันธ์
ร่าย
๏ ศรีสิทธิ์อิศรภพ บุญอบอาบซาบธรณิดล สกลภิตสิตารมณ์ ชมชื่นตื่นกฤษดากร บานอกหล้าฟ้าหกแห่ง แช่งอรีริปูชูธรรมิก หลิกอุบัติขุติยสุขุม ชุมเชิญเสริญสิทธิท่าน ผ่านพระนครถอนกษัตริย์ ตัดร้อนราษฎร์ขาดไกษยทุกข์ ปลุกเปลือกเมืองเป็นเยื่อ เพื่อประมาณปานห่าฝน ปรนแผ่นภพนพรัตนราชธานี ศรีอยุทธยแม้นมิ่งสวรรค์เฮย กรุงกระเดื่องเดชไท้ท้าว ทั่วขจร ฯ
|
|
| ๑
|
| ๏ อยุธยายิ่งไท้ | | ทั้งสาม ภพฤา
|
| องค์อดิศรสวม | | ศุขหล้า
|
| บูชิตสาสนราม | | เรืองทะ วีปเฮย
|
| บุญพระตวงฟ้าค้า | | ค่าสวรรค์ ฯ
|
|
|
|
|
| ๒
|
| ๏ เจดีย์สลับสล้างพระ | | พรายแสง ทองแฮ
|
| โบสถ์สระศาลานันต์ | | เนื่องด้าว
|
| ธรรมมาศน์อาศน์สงฆ์แสดง | | เสดาะสัตว์ ทุกข์ทั่ว
|
| แผ่นสุธาท้าวสร้าง | | สัจศิล ฯ
|
|
|
|
|
| ๓
|
| ๏ เผยอผยองไตรรัตน์ตั้ง | | เตือนใจ โลกย์แฮ
|
| เสมอมหามินรุธร | | ทรุดซั้น
|
| ยากยกขัติยแดนใด | | โดยง่าย
|
| ภุมเมศร์สุรชั้นฟ้า | | เฟื่องคุณ ฯ
|
|
|
|
|
| ๔
|
| ๏ สนมเสนอคิดฝ่ายหน้า | | สนานสนน
|
| ดาดาษเทียบขุนพล | | พวกด้าง
|
| เสนีร่านราญรน | | ราวิศ เศิกแฮ
|
| ซ้อมสินาศช้างม้า | | มี่เมือง ฯ
|
|
|
|
|
| ๕
|
| ๏ พระจอมธรณิศผ้าย | | เผยเข็ญ
|
| ทรงซึ่งทศธรรมเมือง | | เนื่องเลี้ยง
|
| สิมานครเพ็ญ | | พลอาจ ผจญเอย
|
| แรงอรินทรเพี้ยงเอื้อง | | พุงผา ฯ
|
|
|
|
|
| ๖
|
| ๏ ปางแสวงกฤษติราชเบื้อง | | เบาราณ
|
| สนุกนิ์ณรงค์ราไชย | | เชี่ยวกล้า
|
| ซั้นสั่งสุรทวยหาร | | เหิมเสร็จ
|
| พ้องพหลหน้าล้อม | | แห่หลัง ฯ
|
|
|
|
|
| ๗
|
| ๏ บั้นศรีสรรเพชรไท้ | | ธริษตรี ท่านา
|
| คลื่นพยู่หยังยาน | | ยาตรย้าย
|
| เถลิงอาศน์รัตนมณี | | นาเวศ
|
| เหมสุวรรณหว้ายหว้าย | | แหวกสินธุ์ ฯ
|
|
|
|
|
| ๘
|
| ๏ โหยเห็นทุนเจตรเจ้า | | จอมสมร เรียมเอย
|
| โดยเสด็จเดจโสภิณ | | พี่แล้ว
|
| อ้าองค์แม่ทรงศร | | สามเล่ม
|
| สุดจะยิงแย้งแก้ว | | ก่องศรี ฯ
|
|
|
|
|
| ๙
|
| ๏ แปลบจิตรเจ็บเค่มดิ้น | | ดวงนิล เนตรเอย
|
| คมธนูแสนที | | ทุ่มแท้ง
|
| ฤๅเจ็บเท่าโฉมศิล | | โซมซุก ทรวงพี่
|
| เนืองเนื่องน้ำหน้าแถ้ง | | ถั่งไหล ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๐
|
| ๏ รณาภิมุขสู้ | | สงคราม โพ้นแม่
|
| หลังกระหนาบพาลไภย | | พวกซ้ำ
|
| แหล่เหลือจะโดยกาม | | กำแหมบ ไปได้
|
| มีแต่ริฤ้ๅปล้ำ | | ปลุกเข็ญ ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๑
|
| ๏ โอ้โฉมอรแอบอ้าง | | อุดร ทวีปแฮ
|
| พิมพ์ภักตร์จันทร์ภูลเพ็ญ | | เพิ่มไว้
|
| จะหาประเหลสมร | | เสมอนาฎ มีฤๅ
|
| จากเปล่าใจข้นไข้ | | ข่าวผอม ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๒
|
| ๏ พวงมณฑามาศห้อง | | หัดถา เรียมเอย
|
| ขาดบ่ทันถนอมโฉม | | เฉกทิ้ง
|
| ดุรดวงทิพยสุดา | | ดุรแดก ทรวงพี่
|
| ควรจะเกลือกกลิ้งเศร้า | | สั่งสาร ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๓
|
| ๏ โฉมเจ้าจะแหวกฟ้า | | ฝากพรหม เมศฤๅ
|
| เกรงจะชมฌานเมิล | | แม่ไว้
|
| จะฝากอิศรกรม | | ไกรลาศ
|
| ไฟราคร้อนหล้าไท้ | | ทั่วแหนง ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๔
|
| ๏ เลียบเล็งโลกธาตุสิ้น | | สรรพางค์
|
| เจ็บฝากเจ็บแฝงฝืน | | ใฝ่เฝ้า
|
| คิดทั่วทิศานาง | | แหนงพี่ วายเลย
|
| โฉมแม่ฝากไว้เจ้า | | จึ่งคง ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๕
|
| ๏ ร้อนรักเจียรจี่ขวั้น | | ขวัญแด
|
| เสนาะสั่งนิราศนงค์ | | แน่งน้อง
|
| ลีลองอุรุเวศแส | | สินธุซ่า
|
| กระเหม่นหมุนเส้นท้อง | | เท่าตาย ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๖
|
| ๏ ลำแข่งถอนท่าดั้น | | ดึงหน
|
| ฟองฟ่องสายสินธุไหล | | หลั่งคว้าง
|
| ขุกขืนกำลังพล | | พายยิ่ง แรงเอย
|
| งงง่วงหิวหิ้วหร้าง | | ริรวน ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๗
|
| ๏ บางหลวงคลองน้ำวิ่ง | | วลวง
|
| ขนานขนัดแพพวนเหนี่ยว | | หน่วงฝั้น
|
| เสนอสนองบ่วงสามสง | | สารสุด สวาสดิ์ฤๅ
|
| นานนิพันธ์หมั้นม้วย | | หมื่นปี ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๘
|
| ๏ ศัลย์เสียวไป่หยุดเศร้า | | แสนสา หัศเอย
|
| ล่วงลุวัดหงษ์ทวี | | เทวศซ้ำ
|
| หวงหงษ์ประเหลหา | | เหมสระ สนามแม่
|
| ว้าวุ่นท้องน้ำถ้ำ | | ถิ่นไศล ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๙
|
| ๏ สนุกนิ์สนานสว่างสวะท้อง | | ธาริน แม่ฮา
|
| ขุนทิชาฤๅไคล | | คลาศคล้อย
|
| เชยช่อผกาสินธุ์ | | สมสื่อ
|
| โสรดสุคันธ์ไซ้สร้อย | | ส่ายสนาน ฯ
|
|
|
|
|
| ๒๐
|
| ๏ สังขจายขจรชื่ออ้าง | | อาราม
|
| วงษ์ทวิชาชาญ | | เชื่องหล้า
|
| สังข์สรงสุร่ายพราหมณ์ | | เพรงแม่น
|
| ฤๅโสรดน้ำหน้าเศร้า | | เสื่อมสูญ ฯ
|
|
|
|
|
| ๒๑
|
| ๏ เช้านี้จะตั้งแว่น | | วางสินธุ์
|
| สังข์สะภักตร์มุรธา | | ท่ำเกล้า
|
| จรุงร่ำรศสพิน | | พานเกษ อรเอย
|
| โอ้จะกลั้วกลิ่นเย้ยเย้า | | ยั่วใคร ฯ
|
|
|
|
|
| ๒๒
|
| ๏ ฉับฉวยนาเวศผ้าย | | ผาดถึง
|
| ด่านบปรามปราไส | | เสาะค้น
|
| ดาลรักร่นคำนึง | | ในสวาดิ์
|
| แขวงด่านด้นดื้อล้น | | โลภหวง ฯ
|
|
|
|
|
| ๒๓
|
| ๏ อนิจจาอนาถกล้ำ | | กลืนศัลย์
|
| สุรทิพย์สุราสรวง | | เสพส้อง
|
| ในจิตรลดาวัล | | วายส่าง เลยแม่
|
| เมาประมาณหม้ายน้อง | | เนิ่นนาน ฯ
|
|
|
|
|
| ๒๔
|
| ๏ สาชลพฤกษพร่างขึ้น | | ไขเสดิง
|
| นองท่านองนางสนาม | | สนั่นหล้าย
|
| สายสินธุ์สำเริงฟอง | | ฟันฟาด ฝั่งเอย
|
| นองย่านนางคล้ายคล้าย | | คลั่งไหล ฯ
|
|
|
|
|
| ๒๕
|
| ๏ มังกรเกยหาดแห้ง | | หิวโหย
|
| ทรหวลอรรณพใน | | น่านกว้าง
|
| เพ่งสินธุ์สำแดงโดย | | ดำริห์
|
| กลับเกลือกกลิ้งพื้นพ้าง | | พ่างยาม ฯ
|
|
|
|
|
| ๒๖
|
| ๏ อาดาลอาหุดิ์ห้อม | | โหมสนาม
|
| ไวยธึกพฤฒิพราหมณ์สรง | | โสรดเกล้า
|
| ชีพ่อเบิกโขนทวาร | | ทวีเทวศ วายเลย
|
| ลารูปพระเจ้าปั้น | | แปดมือ ฯ
|
|
|
|
|
| ๒๗
|
| ๏ อ้าองค์อิศเรศเร้น | | ฤๅเห็น
|
| วาลุกาปือปน | | ปิดกลุ้ม
|
| หากพระพิชิตเจร | | จาซาบ
|
| วานซ่อนสมรคุ้มห้า | | แห่งงาม ฯ
|
|
|
|
|
| ๒๘
|
| ๏ งามเงื่อนสุวภาพสร้อย | | สาวโสม บูรณเอย
|
| เศียรกระบือรบือนาม | | แนะด้าว
|
| ไฉนนุชลบฦๅโฉม | | เฉลิมโลกย์
|
| เฉกเฉนงเสี่ยวไส้ย้าว | | ยอกทรวง ฯ
|
|
|
|
|
| ๒๙
|
| ๏ อุรพางค์พิโยคอุ้ม | | อาธร
|
| คิดคำนึงพุ่มพวง | | พู่ฟ้า
|
| ทุกทั่วทิศาจร | | เจียรจบ
|
| ร่ำรำพรรณท้าถ้อย | | ถี่แถลง ฯ
|
|
|
|
|
| ๓๐
|
| ๏ กรเกยผากซบส้าง | | สารแถลง
|
| เคืองโคกขามหึงหวล | | หื่นสร้อย
|
| รหนรเหแรง | | รวนเร่
|
| ชังถิ่นโคกน้อยลี้ | | ลิบแสว ฯ
|
|
|
|
|
| ๓๑
|
| ๏ ด้าวใดเลยเถ่ห์พื้น | | ภูมพิมพ์ ภาพเจ้า
|
| ใครจะแยแสสู | | เศษเสี้ยว
|
| เองอวดหมู่มชิม | | ชนบท เถิดแฮ
|
| กูใช่คู่เขี้ยวเคี้ยว | | เข็ดกราม ฯ
|
|
|
|
|
| ๓๒
|
| ๏ ขามขวยแขยงขยาดหลั้ง | | ลืมหลง
|
| คลองมหาไชยสนาม | | ลิ่วลิ้ว
|
| ตลิ่งตลอดตรง | | ตรูแน่ว
|
| จิตรพี่จงดิ้วด้วย | | ดั่งพลู ฯ
|
|
|
|
|
| ๓๓
|
| ๏ เสร็จเศิกสมแคล่วได้ | | แดนเวียง ทแวนา
|
| ชมอนงค์ดนู | | นับร้อย
|
| สารสัตย์ไป่เอนเอียง | | อายโอษฐ์ อ่อนเอย
|
| ได้จะแลกน้ำอ้อย | | อึกเดียว ฯ
|
|
|
|
|
| ๓๔
|
| ๏ ไปหึงหนโหดสิ้น | | สาบยาว น้อยเลย
|
| ถึงท่าจีนเสียงเกรียว เกริ่นบ้าน
|
| สรวลเสพสุราฉาว | | โฉ่มี่
|
| ผิดสำเนียงน้องจ้าน | | เจ๊กจน ฯ
|
|
|
|
|
| ๓๕
|
| ๏ สาวสรวลรรี่แจ้ว | | จับใจ พี่แม่
|
| คือคิดศัพท์กาหล | | หกฟ้า
|
| สุรางค์สุเรนทรไตร | | ตรึงษ์แบ่ง ภาคย์ฤๅ
|
| ทิพยธิดาหน้าท้าว | | ท่านชิง ฯ
|
|
|
|
|
| ๓๖
|
| ๏ สายสินธุ์เอ่อแอ่งอุ้ม | | อกเรือ
|
| เร็วรี่กลศรยิง | | ยุ่งแย้ง
|
| บอกบ้านบ่อนาเกลือ | | กลัวแสบ สรงนา
|
| บ่อเนตรเค็มค้างแห้ง | | โหดเห็น ฯ
|
|
|
|
|
| ๓๗
|
| ๏ อัศจรรย์ข้อนแขบให้ | | โหยหิว
|
| สรรพัดสรรพางค์เข็ญ | | ขุ่นแค้น
|
| ภาคย์ทรวงพี่หวิวหวิว | | ไหวหวาด
|
| ดับดั่งจันทร์ม้วนแม้น | | มืดมล ฯ
|
|
|
|
|
| ๓๘
|
| ๏ เดินโดยคลองค้างขาด | | เขินสินธุ์
|
| นามสุนัขหอนหน | | แห่งนั้น
|
| ทำแฉะใช่นทิน | | เทวิศ กูเอย
|
| สองศุขชลเบื้องบั้น | | บุษป์มาลย์ ฯ
|
|
|
|
|
| ๓๙
|
| ๏ เวียรคอยวาริศตั้ง | | ตาคอย แม่ฮา
|
| ริ้นเร่งยุงรำบาน | | บอบช้ำ
|
| ตบตีบราถอย | | ทังเที่ยง คืนเอย
|
| ปวดข่วนปากริ้นล้ำ | | เล็บศรี ฯ
|
|
|
|
|
| ๔๐
|
| ๏ วังเวกใจว้าเหวี่ยง | | หวาดหวน
|
| ลืมครแวงวีวาย | | วัดแส้
|
| ปิดภักตร์นิ่งกำสรวญ | | สาจิตร แล้วฤๅ
|
| พลางเพลียะเพลาแก้เกื้อ | | ก่ายหมอน ฯ
|
|
|
|
|
| ๔๑
|
| ๏ ราตรีพลิกบิดเบี้ยว | | บัวบุษป์ มาลย์เอย
|
| เอนแอบบังคมนอน | | แนบเคล้น
|
| หายเห็นประเหลนุช | | นอนเงื่อง งงง่วง
|
| เทพจรตื่นเต้าเร้า | | รอบกาย ฯ
|
|
|
|
|
| ๔๒
|
| ๏ สายสมุทรสมรรถเนื่องน้ำ | | นูนนอง
|
| อรุณรังษีนสาย | | ส่างฟ้า
|
| พาพยุห์เสด็จโดยคลอง | | คลาคล่ำ
|
| รุ่งแม่กลองแล้วอ้า | | อกเอย ฯ
|
|
|
|
|
| ๔๓
|
| ๏ โสรดภักตร์ที่ร่ำชื้น | | ชลนา นาแม่
|
| เว้นแว่นฉายเฉยผิน | | แผ่นแก้ว
|
| เปรียบปรุงละเหยหา | | หายนะ ไหนเล่า
|
| รศสุมาลยแคล้วคลุ้ม | | คลั่งครวญ ฯ
|
|
|
|
|
| ๔๔
|
| ๏ นางเอยโอทนต้ม | | เตือนใจ
|
| เคยกระยาหารหวน | | หื่นท้อง
|
| เช้าตรู่พี่รำไร | | เรียกนุช นาแม่
|
| มีแต่โคมเข้าข้อง | | ขัดแด ฯ
|
|
|
|
|
| ๔๕
|
| ๏ มุ่งเห็นเมืองสมุททั้ง | | ทิมชเล
|
| หญิงหย่อนอวนปลาแอ | | อัดปล้ำ
|
| จรหลาดเหล่าเรือเร | | รับช่วง
|
| ปากแม่ค้าผ้ำผ้ำ | | ผาดเสียง แถมเสียง ฯ
|
|
|
|
|
| ๔๖
|
| ๏ อนาถณะหน่วงให้ | | เห็นตาย นั่นแน่
|
| ฉลามฉลากตีนลังเคียง | | คู่ม้วย
|
| สงสารพี่สวิงสวาย | | แสวงแค่ อ่อนเอย
|
| แม้แม่ตายด้วยได้ | | ดุจศรี ฯ
|
|
|
|
|
| ๔๗
|
| ๏ แม่กลองกลองแห่ก้อง | | กินเสียง เสียฤๅ
|
| พลโห่โหมเภรี | | เร่งส้าว
|
| อกเรืออกเรียมเพียง | | พังคราก
|
| ร้อนรักเคืองแค้นท้าว | | ทุ่มทรวง ฯ
|
|
|
|
|
| ๔๘
|
| ๏ เบือนบังอรหลากสิ้น | | โศกี กูเลย
|
| ไกลกลิ่นอวนอบดวง | | ดอกช้อย
|
| นาสากระสาศรี | | สารศ ปรางเอย
|
| วันลวันร้อยมื้อ | | แม่ฮา ฯ
|
|
|
| ๔๙
|
| ๏ รีบรัดโดยบทบั้น | | บรรหาญ
|
| เห็นท่าอัมพวาพวง | | แน่งน้อง
|
| คลองมอญท่านางสนาน | | สนุกนิ์หน่วง จิตรเอย
|
| หลากหลับเห็นจ้องจ้อง | | จ่อใจ ฯ
|
|
|
|
|
| ๕๐
|
| ๏ เมินหมู่หมากม่วงพร้าว | | พรวนทราง
|
| พลับลำไยลังสาด | | สะท้อน
|
| มหาดมหวดปราง | | ปริงเงาะ
|
| ตูมตะโกกี้ค้อน | | ขบขนุน ฯ
|
|
|
|
|
| ๕๑
|
| ๏ รฦกผลเพาะอ้วน | | อารมณ์ ราแม่
|
| ดวงดรุณคราวครัด | | เคร่งเต้า
|
| เถิบแถมยุพาชม | | เชยเชื่อง
|
| พลางกรลอกเย้ายื้อ | | ยุคล ฯ
|
|
|
|
|
| ๕๒
|
| ๏ ลำบางบางช้างเนื่อง | | นามสาร
|
| ถนัดลำพองเยาวยล | | แยบเยื้อง
|
| เกียดกลคชเทาคลาน | | ไคลตลิ่ง ลงเอย
|
| ศุขสำผัสแห้งเหื้อง | | หื่นใจ ฯ
|
|
|
|
|
| ๕๓
|
| ๏ ลามลวนโลภสิ่งเหล้น | | หลากหลาย เล่ห์แฮ
|
| คือคชินทรฤๅไป | | ปิดป้อง
|
| คนึงพังคลั่งคลำพลาย | | เพลงพาด
|
| ไขว่คว่ายคว้าหญ้าต้อง | | ตำแย ฯ
|
|
|
|
|
| ๕๔
|
| ๏ บำรุบำราศเบื้อง | | บำเรอ
|
| ฤๅจะปรวนแปรใจ | | จากแล้ว
|
| แม้เสมอแม่ยังเสมอ | | เหมือนที่ สั่งนา
|
| ควรบำเรอเก้าแก้ว | | แก่นาง ฯ
|
|
|
|
|
| ๕๕
|
| ๏ จันทน์จาวรศคลี่พ้น | | พรรณา
|
| เกรงสุมาลย์หมางหมอง | | หม่นคล้ำ
|
| โกมลมิ่งมนัศา | | เสาวโรศ เรียมเอย
|
| สุริยส่องแสงช้ำช้ำ | | ชอกหอม ฯ
|
|
|
|
|
| ๕๖
|
| ๏ เครงครัวกำโพชฤ้ๅ | | รวมเชียง
|
| รัชบุรินทร์ขอมพงษ์ | | พวกไท้
|
| ชาวแม่ใช่ชาวเวียง | | วังละ แวกฤๅ
|
| ดูดั้งไฟไต้ไหม้ | | หมกเขมา ฯ
|
|
|
|
|
| ๕๗
|
| ๏ โอ้ศรีสุริเยศแผ้ว | | ผิวทอง ทิพเอย
|
| ใช่สุวรรณเขาโค | | ค่าน้อย
|
| ควรดวงวัชรินปอง | | เป็นคู่ พี่แม่
|
| ผลกล่ำหนักร้อยใช้ | | ชั่งตลุม ฯ
|
|
|
|
|
| ๕๘
|
| ๏ บ่ายบ่ายสาวสู่ท้อง | | ทางถนน
|
| ฉวางฉวัดกรกุมกัน | | กอดเกี้ยว
|
| สาวสบบ่วงมือคน | | คันเสน่ห์
|
| เพียงภุชงคเลื้อยเลี้ยว | | ไล่รึง ฯ
|
|
|
|
|
| ๕๙
|
| ๏ ผวนผิวหลายเล่ห์ถ้อ | | ถนิมเมือง
|
| เมามี่ระทิงขาน | | ขับร้อง
|
| สายาห์แยบชำเลือง | | ลอบรับ ขวัญมิ่ง
|
| ปทชู้ยิ้มต้อง | | ตื่นใจ ฯ
|
|
|
|
|
| ๖๐
|
| ๏ นำนึกอรขับโต้ | | ตอบเพลง เพลียพี่
|
| ศรีประสานศัพท์ใด | | ดีดดิ้น
|
| สุรางค์สุรบันเลง | | ลองดั่ง คิดแม่
|
| รี่เรื่อยนิ้วน้าวลิ้น | | ลวดทอง ฯ
|
|
|
|
|
| ๖๑
|
| ๏ คิดเคยปานนี้นั่ง | | ในหอ เย็นเอย
|
| อิงอ่านกาพย์โคลงสอง | | สิบเก้า
|
| หลางเตือนเพื่อนสาวสกอ | | กวนพ่าย
|
| ถ้อต่อแต้มแย้มเย้า | | แยบใน ฯ
|
|
|
|
|
| ๖๒
|
| ๏ แรมโรยแรงร่ายหิ้ว | | หิวมา
|
| ท่าราบรัญจวนใจ | | จากจ้าน
|
| คือล่วงรศปรีดา | | โดยเกลศ ไปเอย
|
| ขู่ราบความอื้อบ้าน | | เบื่อหู ฯ
|
|
|
|
|
| ๖๓
|
| ๏ คุงคืนประเวศห้อง | | หายเหน เลยแม่
|
| เล่ห์วิลาหนูหนี | | คาบคั้น
|
| ปัดประอบทองแทน | | ทำพี่ น้อยฤๅ
|
| เหตุเพราะรักเจ้ารั้น | | ร่านหึง ฯ
|
|
|
|
|
| ๖๔
|
| ๏ พลพายไล่ถี่เย้า | | โยนถอน แรงแฮ
|
| ยลย่านเจ็ดเสมียนดึง | | ดัดท้าง
|
| อาดูรซึ่งอนุสร | | สรงโรธ ยังเลย
|
| เสมียนจดเรื่องร้างน้อง | | เหนื่อยใจ ฯ
|
|
|
|
|
| ๖๕
|
| ๏ เฝือดเฝือนสลดหน้าโฉด | | เฉาสา หัศแฮ
|
| เยียวว่าตายเยียไร | | ฤรู้
|
| เทยาออกนัดยา | | ไยยิ่ง วิงเล่า
|
| แน่นิ่งนอนขว้ำสู้ | | เสื่อหนัง ฯ
|
|
|
|
|
| ๖๖
|
| ๏ มาจ๊ามาเทิ้ญมิ่ง | | ไมตรี ตรังเอย
|
| ถนำธึกอรบังหวน | | แห่งห้า
|
| ช่วยชุบฤดีที | | ทันเทวศ ราเจ้า
|
| แม้แม่มาช้าชู้ | | ชวดเห็น ฯ
|
|
|
|
|
| ๖๗
|
| ๏ แสบโสตรโกรธเขตรบ้าน | | บางแขยง
|
| สงโครกคราวเคราะห์เป็น | | ปะร้าย
|
| อ่อนเอยไม่เคยแหนง | | นาแม่
|
| ใครชื่อบ้างคล้ายเย้ย | | เยาะหญิง ฯ
|
|
|
|
|
| ๖๘
|
| ๏ ทุรโทษที่แก้แค้น | | เคืองใน นั้นเอย
|
| ผี้ว่าจริงจำผัน | | ผิดเพี้ยน
|
| ใช่ชายใช่วิไสย | | สังวาศ
|
| เป็นแต่เพียงเสี้ยมเสี้ยน | | ส่งหนาม ฯ
|
|
|
|
|
| ๖๙
|
| ๏ จากศรีไกรลาศล้ำ | | ลำยอง
|
| พักท่าโพธาราม | | ร่มน้อน
|
| เพียงพบพระโพทอง | | เทเวศ
|
| หาพระโฆษอ้อนอู้ม | | แอบพินธุ์ ฯ
|
|
|
|
|
| ๗๐
|
| ๏ สวงสรบสุเรศไม้ | | มณเฑียร
|
| คืออรินทรนรินทร์ | | เรื่องร้าง
|
| ขอคืนนุชนุเจียร | | จงโปรด เทิญพ่อ
|
| โดยบุรินทร์ส้างเศร้า | | สอบเสนอ ฯ
|
|
|
|
|
| ๗๑
|
| ๏ โศกสิบศิโรดร้าง | | แรมศรี
|
| เล็งทัขอาทรเธอ | | เท่าฟ้า
|
| เสียสุนทรเทพี | | พาลิศ
|
| ทันท่านคืนน้องช้า | | ช่องสม ฯ
|
|
|
|
|
| ๗๒
|
| ๏ ผยองยานมานิศแก้ว | | เกือกทรง
|
| สีหเรศนำเสวยรมณ์ | | ร่วมไท้
|
| คาวีธิดาจง | | ใจราช ราพ่อ
|
| วายชีพแล้วได้ด้วย | | ดั่งฤๅ ฯ
|
|
|
|
|
| ๗๓
|
| ๏ สองสรวงสุรอาจอ้าง | | อาไศรย
|
| ยังอสุรภพฦๅ | | ลั่นก้อง
|
| อุ้มองค์วธูไทย | | ทวนฟาก ฟ้าเอย
|
| เจียรนุจรห้องแก้ว | | ก่ำแสง ฯ
|
|
|
|
|
| ๗๔
|
| ๏ ชิวหาทองไท้พราก | | ไพรสณฑ์
|
| ตายเท่าเปนฤๅแรง | | รักม้วย
|
| เถลิงหลังดรุงครณ | | แรงเดช
|
| สมพระนุชด้วยห้าว | | หักหาญ ฯ
|
|
|
|
|
| ๗๕
|
| ๏ เพรงพรัดนาเรศเจ้า | | จอมเมือง
|
| คืนแท่นมณฑารชม | | ชื่อสิ้น
|
| ศุขสองเปล่าใจเคือง | | คอยแม่ แคล้วแม่
|
| อายุศม์ยังถ้าหวิ้น | | แหว่งวัน ฯ
|
|
|
|
|
| ๗๖
|
| ๏ พระพฤกษ์สุรแด่เบื้อง | | บรำบรา มาเอย
|
| ฤๅจะรับบันเทา | | ทุกข์ไส้
|
| เพียงโพนิโครธา | | เทวศักดิ์
|
| นำนิโทท้าวไท้ | | ที่นงค์ ฯ
|
|
|
|
|
| ๗๗
|
| ๏ ทูลถามอารักษ์อั้น | | อมเออ
|
| ใบบไหวปานธง | | ทบม้วน
|
| ไปรับธุรเลยเฌอ | | ชังแม่ กมังนา
|
| บุญพี่บุญน้องด้วน | | เด็จขวัญ ฯ
|
|
|
|
|
| ๗๘
|
| ๏ สำออยร่ำแล่เนื้อ | | ในใจ
|
| โดยดำบลเขตรขัน | | ขุ่นแค้น
|
| รังวานช่วยวานไคล | | คลาพ่อ
|
| แจ้งข่าวเทพอ้อนแอ้น | | อ่ำอึง ฯ
|
|
|
|
|
| ๗๙
|
| ๏ หวังวานวานบ่ได้ | | โดยวาน
|
| กรกระทุ่มทรวงผึง | | แผ่ขว้ำ
|
| อุระทับที่เสื่อสาน | | สองเพลาะ
|
| แถกไถลดิ้นปล้ำ | | เปลี่ยวแด ฯ
|
|
|
|
|
| ๘๐
|
| ๏ รัถยาฉะเภาะยั้ง | | ยังหลาย หลับเอย
|
| ไปละลุแกผัน | | แผ่นพ้าง
|
| เสมอลุอำนาจสาย | | สมรลบ หลู่พี่
|
| ในที่ลับเอื้อมอ้าง | | อวดตน ฯ
|
|
|
|
|
| ๘๑
|
| ๏ หิวโหยอรรณพฤ้ๅ | | แรงพฤนธ์
|
| เข็ญข่มเรี่ยวเหียนหน | | หาดแห้ง
|
| กลกวนร่วมกามิน | | เมาสู่ สมเจ้า
|
| แรงพี่ม้วยด้วยแล้ง | | ไล่ฝน ฯ
|
|
|
|
|
| ๘๒
|
| ๏ เถมินทางยางหมู่ล้วน | | ลำเสลา
|
| ใบบดแสงสุริยน | | ยื่นย้อย
|
| นวลพิมพ์ภักตร์นงเยาว์ | | ยามเที่ยง
|
| บังม่านชม้อยช้อยหน้า | | หนึ่งแข ฯ
|
|
|
|
|
| ๘๓
|
| ๏ คนค้อนอรเบี่ยงแย้ม | | แยบสรวล
|
| ไนยนิลาลาญแด | | เดือดดิ้น
|
| กายกรอ่อนนวยนวล | | นาดฉับ
|
| ปลุกฤดีสิ้นห้า | | แห่งไหว ฯ
|
|
|
|
|
| ๘๔
|
| ๏ ไปจอดทอดทับเว้น | | วังทอง
|
| ถวิลหวั่นพรั่นแปรใจ | | จากไท้
|
| ออกนางรับทูลสนอง | | เสนอราช โปรดแม่
|
| ชางเพื่อนวังไจ้ไจ้ | | จับขวัญ ฯ
|
|
|
|
|
| ๘๕
|
| ๏ สนิทสนมวิลาศล้อม | | ลำเภา พี่เอย
|
| อาบอบคันธโสรมสุง | | สอ้าน
|
| ฉลองโอษฐ์เร่งนงเยาว์ | | ยังเวศ พี่นา
|
| นางชแม่เถ้าค้าน | | คาทูล ฯ
|
|
|
|
|
| ๘๖
|
| ๏ ปลาดทุเรศได้ | | เดียวดู ดั่งฤๅ
|
| ระยะย่านหวายเหนียวอูน | | อกว้า
|
| คือเทกล่องงูเฉนง | | เฉนงหลอก หยอกแม่
|
| หวายหวีดหวาดสดุ้งคว้า | | คว่ายเขว ฯ
|
|
|
|
|
| ๘๗
|
| ๏ โจมจูบตรบอกแก้ม | | แกมปราง ทองเอย
|
| รวยรื่นคันธเตลา | | ลูบไล้
|
| ปานกลิ่นสุรางค์สรวง | | สมคู่ ทิพย์นา
|
| ยามเมื่อวันได้กล้ำ | | กลิ่นฉม ฯ
|
|
|
|
|
| ๘๘
|
| ๏ ท่าพระแท่นท้างสู่ | | สาชล
|
| เสริญเดชพระพุทธคุณชม | | ชื่นช้อย
|
| สิโนทกอวยผล | | ผันโทษ ที่แม่
|
| กองกุศลเก้าย้อย | | หยัดสินธุ์ ฯ
|
|
|
|
|
| ๘๙
|
| ๏ ออกญาออกโอษฐ์อ้อน | | อาไศรย สัตว์เอย
|
| องค์อนันทชินบร | | บาปบี้
|
| เสร็จสู่สิวาไลย | | ฦๅเดช
|
| คุณพุทธคุณเจ้าชี้ | | ชอบสมร ฯ
|
|
|
|
|
| ๙๐
|
| ๏ สายาห์วาเรศเลี้ยว | | ลดลง สมุทแฮ
|
| หลั่งหลั่งสินธุคลอนคลอน | | ตกใต้
|
| สุริยงก็อัษฎงค์ | | เดินเรี่ย ป่าเอย
|
| หมู่วิหคเข้าไม้ | | มุ่งรัง ฯ
|
|
|
|
|
| ๙๑
|
| ๏ ขามข่อยคัดเค้าเงี่ย | | เงานอน
|
| นางมฤคเล็มซัง | | ซอกหญ้า
|
| สารโสงคณาจร | | จำเถื่อน
|
| ยามสุริยคล้อยคล้ำหล้า | | หล่อแสง ฯ
|
|
|
|
|
| ๙๒
|
| ๏ โหงคนองคนึงเพื่อนเพ้อ | | พึมเสียง
|
| ไม้พาดทรอแซมแขนง | | ขนอบร้อง
|
| น้ำฟ้าประปรายเกลียง | | คลายคลี่
|
| เสียงสกุณกู่ก้อง | | กาจดง ฯ
|
|
|
|
|
| ๙๓
|
| ๏ บัดนอนนั่งมี่ให้ | | โหเห
|
| ขุกคิดเกษหลงโจม | | จูบแล้
|
| ก่นกอดเข่าโลเล | | ลำบาก
|
| บัดโศกบัดยิ้มแก้ | | ก่ำสรวญ ฯ
|
|
|
|
|
| ๙๔
|
| ๏ ฟ้าดึกดัดจากหั้น | | เห็นหน แห่งฤๅ
|
| ไปปะแสนตอทวน | | ทอดต้อง
|
| เรือเกลือกกลอกวนวน | | เวียนติด ตอเอย
|
| ขยาดจะคร่อมคร้ามจ้อง | | จ่อทรวง ฯ
|
|
|
|
|
| ๙๕
|
| ๏ อ้าโฉมมิ่งมิตรสร้อย | | เสาวมาลย์
|
| ยามภมรเมียงพวง | | ภู่ฟ้า
|
| รอร่อนรื่นรศบาน | | บัวมาศ
|
| ในเซาะเซิ้งซุ้มหญ้า | | หย่อมหยอง ฯ
|
|
|
|
|
| ๙๖
|
| ๏ สนุกนิ์ทิพยาวาศเจ้า | | จอมไตร ตรึวษ์ฤๅ
|
| ศุขปานปองเผย | | ผาดค้น
|
| ใช่ชาญวิทธิวิสัย | | สมเสน่ห์ หนุ่มแม่
|
| ดูกระไดน้องด้น | | ดัดหา ฯ
|
| ==== ====
|
| ๙๗
|
| ๏ แสนสงวนหลายเล่ห์น้อง | | นานนงค์ ไกลพี่
|
| สบสำรองสมญา | | ย่านนั้น
|
| สำเริงสำรองสรง | | สินธุ์เสร็จ
|
| ในที่บังเบื้องบั้น | | แบ่งสอง ฯ
|
|
|
|
|
| ๙๘
|
| ๏ ชักชายชูเชิดช้อน | | เชยชม
|
| หลายครู่หลายคราวปอง | | ไป่แล้ว
|
| หึงหายระหวยสม | | ไสยาศน์
|
| ยากพบดิ้นด้าวแคล้ว | | คลาศศรี ฯ
|
|
|
|
|
| ๙๙
|
| ๏ พิศวงพิศวาสดิ์ขวั้น | | ขวัญหาย
|
| เห็นม่วงชุมชายทวี | | เทวศน้อง
|
| มีดทองปอกสวายสาย | | สวาสดิ์ติด มาฤๅ
|
| เบิกหับเห็นแล้วร้อง | | ร่านรน ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๐๐
|
| ๏ กรกุมกรรบิดจ้อง | | จดสอ ไว้เอย
|
| โมหหวงยุยงชนม์ | | ชอกม้วย
|
| สติติเตียนขอ | | คงชีพ
|
| พิสวาสตื่นเข้าห้วย | | หุบไศล ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๐๑
|
| ๏ พิโยคบ้านถ้ำหีบ | | หุบเขา
|
| คิดคู่คูหาใจ | | เจ็บช้ำ
|
| คชสีหคชมึนเมา | | มันผับ
|
| หลงวาสทางถ้ำดิ้น | | เดือดแทง ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๐๒
|
| ๏ อาสูรอาภัพสร้อย | | สงสาร
|
| แรมยิ่งจันทร์สายแสง | | ส่างเศร้า
|
| ขัดคืนมิ่งมณฑาร | | ทันมาก รักเอย
|
| ใช่ภุชงค์ช้าเถ้า | | ถอดหนัง ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๐๓
|
| ๏ ปากแพรกสามปากก้อง | | โกยสินธุ์
|
| ถามข่าวถึงเยาวยัง | | อยู่ได้
|
| อมเออวัจนยิน | | ไยพ่อ กูนา
|
| ปากบ่มีลิ้นใบ้ | | บอกศรี ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๐๔
|
| ๏ อ่อโอษฐอรร่อพร้อง | | พรายแสง ทนต์แม่
|
| เลิศลบนิลวารี | | ร่วงรุ้ง
|
| วาวชิรผลแตง | | เติมหนุ่ม เนตรฤๅ
|
| ดูดั่งน้ำกุ้งเต้น | | ตื่นแห ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๐๕
|
| ๏ ถึงท่ากระทุ่มทิ้ง | | ทอดตน ลงเอย
|
| ดวงสุมาลีแล | | ลิ่วลิ้ว
|
| เรียงเรียบรเบียบกล | | เกษนาฎ กูนา
|
| เหมือนแม่กรีดนิ้วน้อง | | เนื่องสอย ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๐๖
|
| ๏ อวลอบสอาดเหล้า | | เกลาใจ พี่แม่
|
| เซนซ่านปีกเปิดลอย | | เล่ห์ปั้น
|
| เจิมจับกระเหม่าไร | | รุรอบ
|
| กลมประเหน็จนั้นล้ำ | | ลวดทอง ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๐๗
|
| ๏ ชาวเขาปูนลอบล้อ | | ลวงกู ได้ฤๅ
|
| เผาปากปานไพพอง | | พิษกล้า
|
| กำโบนอ่อนเอยสู | | สุดเครี่ยว โอษฐแม่
|
| เพียงภุกามน้ำจ้า | | จัดแสง ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๐๘
|
| ๏ ยลย่ามเยาวเกี่ยวก้าน | | แกมใบ เทศเอย
|
| หลากมลูแซงซอง | | สูบม้วน
|
| มือแม่กระไดตัด | | ตองปก ปิดให้
|
| พวกที่ไปรู้ถ้วน | | ถี่ถึง ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๐๙
|
| ๏ ข้ามเขาน้ำตกตั้ง | | เติมดูร แดนา
|
| แสนโศกอุรรุมรึง | | รีบร้น
|
| อาบอสุชลนูน | | นาเรศ เรียมเอย
|
| น้ำเนตรตกล้ำล้น | | เล่ห์ผา ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๑๐
|
| ๏ เลงทักขทุรเวศแล้ว | | เล็งดอย ดงนา
|
| ไปเปรียบอุรอาวรณ์ | | หวั่นเศร้า
|
| มหาสุเนรุสอย | | สรวงทัด
|
| ทันเทาทุรร้างเหน้า | | หนุ่มกู ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๑๑
|
| ๏ กีดแก่งหลวงขัดขั้น | | เขินขวาง แม่น้ำ
|
| ทดชโลธรหิวหู | | หึ่งก้อง
|
| ถนัดสั่งนิราศนาง | | เนืองส่ง เรือพี่
|
| ..................... | | .......
|
|
|
|
|
| ๑๑๒
|
| ๏ หวังวันยาตรฟ้าล่ง | | แลสมร
|
| ผิวภักตร์ดำเพียงเขมา | | โขมดเข้า
|
| บอกเหตุบอกลางจร | | จำเลื่อน เรือเอย
|
| ฤๅไป่คืนเหย้าแล้ว | | หลากหนอ ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๑๓
|
| ๏ ถับถึงบ้านกล้วยเกลื่อน | | กลางผล
|
| แสนเสน่ห์โหดหายกอ | | เกิดเกื้อ
|
| ไฉนโฉมมิ่งนิฤมล | | หมั้นแม่น แล้วฤๅ
|
| กัทลีแม้นม้วยเนื้อ | | หน่อแทน ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๑๔
|
| ๏ เสริฐศรีไวยแว่น | | นวลแข
|
| เสนอนาฏอมรแมน | | มิ่งหล้า
|
| อย่าชายสุดาแล | | ลาญเนตร
|
| นอนมเมอคว้าหน้า | | หนุ่มนาง ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๑๕
|
| ๏ สู่ศาลเทเวศไหว้ | | วอนสรวง
|
| อารักษ์อาราธนพลาง | | เสี่ยงซ้อม
|
| เทียนเงินแม่ดวงเทียม | | เทียนมาศ พี่นา
|
| เทียนพี่เทียนน้องอ้อม | | อับแสง ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๑๖
|
| ๏ เบิ่งเทียนปลาดไส้ | | สมสัจ จาเอย
|
| ประฏกแหนงหนอฉะ | | ใช่น้อย
|
| รอยเวรวิบัติพรัด | | แพรงพราก
|
| คู่นกม้วยหน้าจ้อย | | จิบเมีย ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๑๗
|
| ๏ หวั่นหวั่นประจากเบื้อง | | บุรพเห็น
|
| เยียวสงครามเสีย | | เศิกกล้า
|
| แม้พี่เอญเป็น | | ปานเสี่ยง อ่อนเอย
|
| โฉมจะดูหน้าไข้ | | ขัดขืน ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๑๘
|
| ๏ อ้าอารักษ์เบี่ยงให้ | | เห็นไภย พ่อฮา
|
| กูชุลีภูมผืน | | แผ่นพ้าง
|
| แม้นพิสุราไลย | | ลงค่ำ นี้เอย
|
| ฝากแม่ไว้เกื้อสร้าง สืบบุญ ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๑๙
|
| ๏ พระเอยจะร่ำสู้ | | สุชล
|
| เอจโอ่งเสนอสนองคุณ | | ค่าคุ้ม
|
| ถวายสรงบลยุคล | | ของสิ่ง ใดให้
|
| ขอแต่ผืนผ้าหุ้ม | | ห่มหนาว ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๒๐
|
| ๏ ลาเจ้าจากตลิ่งฤ้ๅ | | รีบพาย
|
| ชาวพ่อโหมโห่ฉาว | | ฉากน้ำ
|
| แดเดี่ยวบ่เสบยสบาย | | เบาใฝ่ ถึงแม่
|
| ยานที่จะช่วยปล้ำเปลื้อง | | ปลิดดูร ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๒๑
|
| ๏ โดยดำบลไร่ส้าง | | ไสเสมา
|
| เสมาแฝกเนินนูนคา | | โคกหญ้า
|
| เคยยลยอดเกลียงเกลา | | กลางย่าน
|
| อ่อนยิ่งเสมานี้ช้า | | ชุ่มงาม ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๒๒
|
| ๏ รัญจวนใจง่านดิ้น | | เดินผลู
|
| อุรเล่ห์สาลีหลาม | | ลวกแล้ว
|
| ทุกย่านนทีดู | | ดูรดับ ลงฤๅ
|
| ไฟรักพลุ่งโพลงแผ้ว | | ผ่าวเผา ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๒๓
|
| ๏ สุนธุ์สองคลองคลับคล้าย | | แคลงไคล คลาเอย
|
| สนิทเสน่ห์นุชนานเนา | | แนบน้อง
|
| เกรงเกลือกจะแปรใจ | | จรสู่ อื่นเจ้า
|
| ปานประหนึ่งท้องน้ำ | | น่านสอง ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๒๔
|
| ๏ ไกลกลอยใจอยู่ด้วย | | ดงหนาม
|
| ใครเชื่องใครชาญปอง | | ไป่รู้
|
| คือขวานสุเนราม | | รอนผ่า สินธุ์เอย
|
| สุดสำคัญบี้บู้ | | บาดแผล ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๒๕
|
| ๏ ดลเดิงหมึกฝ่าหม้าย | | หมองหมาย
|
| รณรงค์แรมแข | | ขวบช้า
|
| สักกรจะสักกาย | | กวนเทวศ พี่แม่
|
| หมึกจะพาแผ้วหน้า | | นุชเขมา ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๒๖
|
| ๏ สงวนวงษ์เหมเรศไท้ | | ธาดา ท่านฤๅ
|
| ทรงอาศน์ทิพยเนาสรวง | | เสริฐสิ้น
|
| หวั่นพาลพนาจร | | โจมจู่ ดักเอย
|
| หงษ์ไป่รู้ดิ้นเข้า | | ข่ายรึง ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๒๗
|
| ๏ แก่งไผ่ไผ่ลู่ล้ม | | ลมพาน
|
| เพลงพาทย์ศัพท์สำนึง | | เสนาะไม้
|
| เฉกเสียงนุชบันสาร | | สังคีต
|
| ครวญชวาช้าไห้ | | เหิ่มนอน ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๒๘
|
| ๏ นวลนิ้วอรกรีดย้ำ | | เยียทรอ หลายเล่ห์
|
| พลางชำเลืองงอนใน | | เนื่องซ้อม
|
| เกี่ยวตาพี่คือขอ | | คชตก มันเอย
|
| อังกุษเนตรน้อมน้าว | | หน่างใจ ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๒๙
|
| ๏ ถานถ้ำตาหยกพื้น | | ภูมิภู ผาแฮ
|
| สมถิ่นสมอาไศรย | | สื่อเถ้า
|
| ชามเชิงกระยาคู | | คือดั่ง หยกฤๅ
|
| สาวใส่เข้าเข้าไว้ | | วาบแสง ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๓๐
|
| ๏ รฦกนวลลอยหน้านั่ง | | แนบพาน โภชนแฮ
|
| คอยควีวันแลง | | ไล่ต้อน
|
| บ่อยบอกรศาหาร | | หาทิพย์ ให้พี่
|
| อร่อยรศร้อนร้อน | | รวกเผา ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๓๑
|
| ๏ รุมสุมรุมร้อนรีบ | | แรงสา หัศแฮ
|
| ภูมพิโยคเพรางาย | | ง่านเกรี้ยว
|
| เพียงปานทพาธิก | | ทำโทษ
|
| ปองชีพิตรแข้นเขี้ยว | | เคียดคม ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๓๒
|
| ๏ ลำเค็ญมาโนชแค้น | | คาเคือง
|
| ทุกย่านรัถยารุม | | ริร้าง
|
| อัศสวาดินิดสวาดิเนือง | | นองโศก หลับเล่า
|
| ฝันบวายเว้นหว้าง | | หลากเหลือ ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๓๓
|
| ๏ เมื้อเมืองไทรโยคไร้ | | ราษฎร
|
| บ้านป่าคาแขมเฝือ | | แฝกอ้อ
|
| คิดไชยชำนะสมร | | เสมอคู่ แพ้คู่
|
| คือบุเรศหง้นหง้อ | | เงียบเหงา ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๓๔
|
| ๏ เมามึนมันไส้สู่ | | สมศรี
|
| ยามลเบงบุษปเยาว์ | | เยิ่นย้าย
|
| เนืองนิทรราตรี | | ตรุดเสน่ห์
|
| ยังไป่ยอมแพ้ผ้าย | | เผ่นเผยอ ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๓๕
|
| ๏ อักอ่วนอุรว้าเหว่ | | เหวยไศล
|
| สุนัขภากวางเสนอ | | ถิ่นท้าง
|
| มฤควายชีพเปื่อยไป | | เป็นรูป ผาฤๅ
|
| กูจะม้วยชิ้นส้าง | | สืบแสลง ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๓๖
|
| ๏ ฉะฉะจะลูบก้อน | | กำเดา ไปแฮ
|
| เจ็บจิตรเจ็บเสน่ห์แซง | | แซบไซ้
|
| เจ็บเบื้องบาทบวมเพลา | | เพลี่ยงพลาด
|
| พอจะจดจ้องให้ | | หาบหาม ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๓๗
|
| ๏ แสนยากสามารถแท้ | | ทนมา
|
| อุ้มขมิหมายสนามธาร | | ท่าได้
|
| ถวิลวันไป่เดียงสา | | สมสู่
|
| เรียมตระกองน้องไว้ | | หว่างขนน ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๓๘
|
| ๏ บันทับอุรคู่เต้า | | เต็มดวง แดเอย
|
| คือคชทนต์ค่อมทนต์ | | ทอกท้น
|
| น่าหนักเหนื่อยทรวงขวัญ | | แขวนอก อยู่แม่
|
| ปลายทับทิมน้ำพ้น | | พุกาม ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๓๙
|
| ๏ รอนแรมไปตกด้าว | | แดนพลู
|
| เศขรกินนางงาม | | เนื่องพร้อง
|
| ควรอมวธูเชย | | ชมชอบ
|
| ยามคนึงน้องอ้า | | โอบถนอม ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๔๐
|
| ๏ ปืนกามจะลอบล้าง | | ลำเพ็ญ พี่ฤๅ
|
| ฤๅจะตรอมผอมผิว | | เผือดม้วย
|
| เสร็จเศิกจะคืนเห็น | | โหยซาก เกลศเอย
|
| เรียมจะม้วยด้วยเหน้า | | หนุ่มเหนอ ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๔๑
|
| ๏ ผ่านพนมซ่อนชู้จาก | | ใจหาย
|
| หลากปลาศอำเภอ | | พวกพ้อง
|
| อ่อนเอยจะซ่อนชาย | | ชมเช่น เขาฤๅ
|
| ยากจะปิดป้องหมั้น | | แม่แฮ ฯ
|
|
|
| ๑๔๒
|
| ๏ คะมาคะเม่นอั้น | | อำอึง อ่อนเอย
|
| แม้สุเนรุบุบแบบ | | เบี่ยงล้ม
|
| ทับทรวงพี่ตูมตึง | | ตายกลับ เกิดหน้า
|
| เจ็บไป่ปานส้มไส้ | | ส่งหนอง ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๔๓
|
| ๏ หวนหนหกหลับถ้วน | | ถับวาร
|
| ม่แม่น้ำน้อยนอง | | น่านกว้าง
|
| ทองธารนทีสนาน | | สนามอ่าง แก้วเอย
|
| นองฤขุ่นข้นท้าง | | ท่าสินธุ์ ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๔๔
|
| ๏ อรรณพชลคว่างคว้าง | | ควิวแคว น้ำนา
|
| ตรือตฤบธวรินโปรย | | ปรูดปรุ้ย
|
| ผกโผผุดขวีแขว | | ขวางขนด
|
| กางกระโดงฉุ้ยชี้ | | เช่นคน ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๔๕
|
| ๏ กริมกรายกากดสร้อย | | ซิวเสือ
|
| เบือนบู่ปูปนเพียน | | ภาบน้ำ
|
| สลิดสลาดหลดไหลเขือ | | คโฮ่
|
| ดุกชะโดแก้มช้ำ | | ซ่อนหมอ ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๔๖
|
| ๏ เนื้ออ่อนทรายโม่อ้วน | | อุบแมง ภู่แฮ
|
| หางไก่ชวาดใบปอ | | ปักเป้า
|
| นวลจันทร์จับชแวง | | หวีเกษ
|
| กระดี่ฝักพร้าเค้า | | คุดสวาย ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๔๗
|
| ๏ คิดเคยประเวศพื้น | | แพขนาน นางเอย
|
| ชมหมู่มัศยาหลาย | | เหล่าอ้าง
|
| อาทวามิ่งมลมาลย์ | | มามาศ กูนา
|
| นุชอยู่ไหนแคว้งคว้าง | | ไขว่ฉงน ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๔๘
|
| ๏ ขษีดิษสุรราชยั้ง | | โยธา
|
| แออัดเสนีพล | | เพียบเฝ้า
|
| เถลิงอาศน์พระพลาไชย | | ชมหมู่ หารท่าน
|
| เพียงพหลห้อมเจ้า | | จักรี ฯ
|
| | |
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ กฤณนั้นบั้นนฤบดี | | ศรีสยมบรมนารถ
|
| ราชรพีพงษ์ทรงบวรภูสิต | | จิตรลดาดวงพวงสุวรรณร้อย
|
| สร้อยสังวาลกาญจนมกุฎ | | อุตมาวุทธเศิก
|
| ฤกษ์รวิวรจรแจ่มฟ้า | | หน้าอำพรผ่องคล่องมารุตนาสี
|
| ลีลาศอาศน์โกรยกุญชะระปรัด | | เปรื่องแฮ
|
| โหมโห่พาทย์ท้องก้อง | | กึกแดน ฯ
|
| | |
|
|
|
| ๑๔๙
|
| ๏ คเชนทร์จักรพรรดิ์ครั้น | | ครวญมัน
|
| สารส่ำงางอนแหงน | | เงือดฟ้า
|
| ประดับรัตนสุวรรณ | | วาววาบ
|
| เริงร่านแหร่นร้องจ้า | | เจิดเสียง ฯ
|
| | |
|
|
|
| ร่าย
|
| ๏ แวงวังเรียงเคียงข้างสาร | | หาญในนอกหอกคอคำ
|
| นำเสด็จแห่แต่ละกรม | | สมศักดิ์นามงามอ้อนแอ้น
|
| แม้นวางไหนไปได้คล่อง | | ว่องเศิกเสริฐเกิดกอบบุญ
|
| ปุนปองอ้างช้างน้ำอ้อย | | ร้อยหนึ่งสู้หลู้คนหมื่น
|
| รื่นรานรณพลจุตุยุทธ์ | | ธุชทวนทองนองคับคั่ง
|
| ดั่งแขมเลาเสลาท้องท่ง | | ส่งเสียงเท้าเย้าใจเศิก
|
| เอิกเกริกภพจบแดนดื่น | | คลื่นพยุหแสนยายานราช ทรงเอย
|
| หวังทแวพรั่งพร้อมเข้า | | เขตร์บร ฯ
|
| | |
|
|
|
| ๑๕๐
|
| ๏ โสดสารพาหนเยื้อง | | ยังดง แดนแฮ
|
| คือสมิทกุญชร | | เชื่องใช้
|
| ปางศึกสำหรับองค์ | | อินทรขี่
|
| ปราบอสูรพื้นใต้ | | ต่ำเมรุ ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๕๑
|
| ๏ เสนาพายุย้าย | | ยาตรพล
|
| ดาดเครื่องสุรเจรหาญ | | แหกหุ้ม
|
| สพายดาบดำกล | | กำซาบ
|
| ออกกระลึงเง้างุ้ม | | ง่ารำ ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๕๒
|
| ๏ พิริยพาหนท้าว | | ...
|
| สรวมใส่สรนำตรี | | ...
|
| บ่าแบกสินาศขนาน | | ...
|
| ออกชมับอวดกล้าล้าง | | ...
|
|
|
|
|
| ๑๕๓
|
| ๏ ดับนั้นโอรสพ้อง | | ภาคี ไนยนา
|
| ทัพละทัพเผินผุย | | แผ่นด้าว
|
| คือขันธบุตร์ศุลี | | ฦๅเดช
|
| พลกุมารท้าวกว้าง | | กว่าไศล ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๕๔
|
| ๏ พันหน้าหมื่นหน้าชื่น | | ชมแสน หน้าเอย
|
| ตนพี่เดียวไป่ชม | | ชื่นด้วย
|
| เดินพลางพี่พลางแขวน | | ขวัญฝาก ปากร่ำ
|
| นบประกาศห้วยห้อง | | หุบเขา ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๕๕
|
| ๏ มาเทิญปู่เจ้าจุก | | เจ็บโอย โอยท่าน
|
| หลันอย่าทันเราเยิน | | ยึดหน้า
|
| ....................... | | .........
|
| เวรบมีล้างข้า | | ขาดกัน ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๕๖
|
| ๏ ไปรับสงเคราะห์ได้ | | โดยคำ ขยมเลย
|
| ทุกละเมาะภูมพัน | | พุ่มพื้น
|
| อารักษ์รักคำ.... | | ......... ........
|
| ..................... | | ...........
|
|
|
|
|
| ๑๕๗
|
| ๏เหนี่ยวชงฆ์ย่างสท้อย | | ถอนใจ หือแฮ
|
| เกินกำลังหวิวหวิว | | หวั่นก้าว
|
| ออกยาจะกุมได | | เดินต่าง ไหล่แม่
|
| เคยพยุงน้าวเนื้อ | | หนุ่มถนอม ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๕๘
|
| ๏ ลดชงฆ์ลงนั่งเล้า | | โลมสอน สวาสดิ์นา
|
| เมิลเถิดนะใจตรอม | | ตรากเศร้า
|
| ใจเอยเมื่อใจวอน | | เวียนว่าย ฟังฤๅ
|
| ห้ามเท่าห้ามเฝ้าข้อน | | ขอดศัลย์ ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๕๙
|
| ๏ เถมินพลพาพยู่ห์เต้า | | ตามผา โตรกเอย
|
| คั่งทัพหมื่นแสนพัน | | เพียบพื้น
|
| คั่งคชคั่งอัศวา | | วัวต่าง
|
| อุรดั่งฤๅฤ้ๅฟื้น ใฝ่ถึง ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๖๐
|
| ๏ เลิงพนมสูงส่งโพ้น | | ภาโณ มาศเออ
|
| สุรส่องแสงผิงผา | | ผ่องแผ้ว
|
| ทัดทองแท่งเขาโค | | คำร่อน โรยเอย
|
| ยับยับแสงพร้อยแพร้ว | | พร่างไศล ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๖๑
|
| ๏ เพิงพื้นคูหาศห้อง | | หนเหว
|
| ทดท่อวารินไหว | | หวั่นเต้น
|
| ขันแข่งดุรงค์เรว | | รัวย่าง น้อยนา
|
| คิดจะชวนน้องเหล้น | | หลั่งสนาน ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๖๒
|
| ๏ เชิงเขาตีนตกตั้ง | | ตามเดือน ตกแฮ
|
| ลาดลื่นชานเศลา | | ลดเลี้ยว
|
| รุกขารหงเรือน | | เรียวรุ่น
|
| พายุโพนย้ายเกี้ยว | | กิ่งกัน ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๖๓
|
| ๏ โสกสักรังรักขล้อ | | ขลายเขลง
|
| ประดู่ชิงชันซึก | | ซากงิ้ว
|
| ยางยูงพยอมเต็ง | | ตายกร่อน
|
| หักรหุยห้อยดิ้ว | | ดาษแดน ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๖๔
|
| ๏ แข่งเขียวขาบขั้น | | ขนทอง
|
| หางหกหัวพึงแพน | | แผ่เคล้า
|
| โมรีร่านกวนกอง | | กามเสน่ห์
|
| ขวานแขวกแขกเต้าเต้า | | ตื่นคน ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๖๕
|
| ๏ สลาบสลับเหลืองเลื่อมล้ำ | | ลายหาง หว้าเอย
|
| แววที่วิมลหลวง | | แว่นแก้ว
|
| บินชมร่มรังยาง | | ยาบยาบ
|
| กดไก่เขาขันแล้ว | | เล่นลม ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๖๖
|
| ๏ อสุรีราเมศไท้ | | ทิชา นี้ฤๅ
|
| จึ่งกระลึงขวานคม | | ค่อนไม้
|
| กะทาทัดคธา | | ธรสี่ ศอกแฮ
|
| ทะกะทาไต้ต้อง | | แตกฉาน ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๖๗
|
| ๏ นกหกหัวหกห้อย | | เหียนหัน
|
| หมื่นเหาะหัดห่อนชาญ | | เช่นนี้
|
| ขุนแผนแผ่นจับวัล | | วายชีพ ลงฤๅ
|
| แก้วฤๅแก้วชู้ชี้ | | ชาติเพรง ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๖๘
|
| ๏ หม้ายหมู่นางสัตว์โอ้ | | โอยเสียง
|
| เมื่อรเมงยูงโยน | | ย่างทิ้ง
|
| เอียงตนตแคงเคียง | | คอนร่าย
|
| เลียลูบน้ำค้างกลิ้ง | | กลอกไหล ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๖๙
|
| ๏ สาวสวาแมกไม้มุ่ง | | หมายทาง
|
| ถึกถโมนไพรเหลียว | | หลิ่วคิ้ว
|
| เมียงมองย่องเฟ็ดหาง | | หันหก ทับแฮ
|
| หนุ่มบ่ชาญเกรี้ยวกริ้ว | | โกรธเขย็ง ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๗๐
|
| ๏ เนินคาท่งป่าล้อม | | ล้อมเสมา
|
| เขียวละบัดไซเซ็ง | | ซ่านเลื้อย
|
| แหนหนองป่องหล่มเลา | | ลำล่อน
|
| เหมืองละมานเฟื้อยอ้อ | | อ่อนแขนง ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๗๑
|
| ๏ กาษรสุรโดดดั้น | | เดินดง
|
| กำเลาะกำลังแรง | | ร่านร้าย
|
| ขวิดเสี่ยวศิขรผง | | ผุยผ่า
|
| เปนประกายฟุ้งคล้าย | | คลอกแขม ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๗๒
|
| ๏ พยัคฆ์โจมจับมฤคพลิ้ว | | พลิกกาย ลงแฮ
|
| เปล่งปลาบแสงตาแพลม | | พลุ่งย้อย
|
| คม่ำคำรามทราย | | คอนโลด
|
| ถอนถีบสี่เท้าคล้อย | | คลาศหาง ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๗๓
|
| ๏ แรดไฟเฟ็ดเขี้ยวแสยะ | | สยาดแสยง
|
| คือจรีกางสาม | | เสมดสู้
|
| แรดร้องประจากแปลง | | ปลักฝุ่น
|
| โถมแถกล้มไม้หลู้ | | หลากผลา ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๗๔
|
| ๏ รอนรอนมูลเมฆเงื้อม | | เงาฉลัว
|
| แสงรเศียรสุริยคลา | | คล่าวคล้ำ
|
| กิริณีชรหึงรัว | | รวนพวก
|
| โพนประพาศน้ำหญ้า | | หย่อมเขียว ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๗๕
|
| ๏ น้อยน้อยถลันท้องวิ่ง | | วงโขลง
|
| สาวสกอเพรียวเพรียว | | เพริดสดุ้ง
|
| พลัดแม่ระเสริดโสรง | | สวนโยด
|
| จบกลิ่นฟาดงวงพลุ้ง | | พล่านเสียง ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๗๖
|
| ๏ โคดสารมันชุ่มแก้ม | | กันฝูง
|
| ดุเดือดดื่มเปรียงแปร๋ | | ไล่ล้าง
|
| รำงาโค่นคัดยูง | | โยนเล่น
|
| แหนสัตวแคว้งคว้างคลุ้ม | | คลั่งแทง ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๗๗
|
| ๏ เนืองชมไปคล้ายชื่น | | ชมสมร แม่เลย
|
| แต่กระแสงทนต์พราย | | พร่างแพร้ว
|
| ยิ่งชมวนาดร | | แดนเถื่อน นี้นา
|
| ยากอวดงามล้ำแก้ว | | เกิดไศล ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๗๘
|
| ๏ ร่ำรายรัถเยศสิ้น | | สพสรร พางค์เอย
|
| ฤๅแล่เจ้ายาใจ | | จะรู้
|
| ชลเนตรเช่นชลกัลป์ | | กองแผ่น ดินแฮ
|
| ใครจะวิดแก้กู้ | | พี่นา ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๗๙
|
| ๏ เวรใดผูกผิดแก้ว | | กับตน กูเอย
|
| สองจึ่งอาดูรยืน | | ย่านนี้
|
| พระเอยช่วยผันผล | | ผิดผ่อน
|
| งดจะใช้หนี้หน้า | | ณเวร ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๘๐
|
| ๏ อาทิเยาวราชร้าง | | แรมสมร
|
| สามพ่อปรีชาเจน | | จัดล้ำ
|
| ทุกข์ทวาทศมาศจร | | เจ็บเสน่ห์ ราแม่
|
| ยังไป่ปานชู้ช้ำ | | ชอกใจ ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๘๑
|
| ๏ กำสรวญสาคเรศสร้อย | | สารศรี ปราชแฮ
|
| เจียรนุจรนุชไกล | | กลิ่นชู้
|
| จุรบารมิ่งสวัสดี | | เดียวแน่ว อ่อนเอย
|
| ตรังกระศัลยสู้เศร้า | | สุดตรอม ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๘๒
|
| ๏ สารนี้สายสวาสดิเจ้า | | จงสงวน ไว้แม่
|
| แทนพี่แทนถนอมองค์ | | แอบพร้อง
|
| ไป่ควรแม่อย่าควร | | คำพี่ เพรงเลย
|
| เช้าค่ำเพื่อนห้องน้อง | | ณศรี ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๘๓
|
| ๏ เอกเจ็ดโทสี่แจ้ง | | จดหมาย คณแฮ
|
| แบบบาทกุญชรมี | | แม่นไม้
|
| วิวิธมาลีกลาย | | กลอนเอก รับนา
|
| ไม้สิบเอ็ดพร้อมใช้ | | ชื่อโคลง ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๘๔
|
| ๏ แม้สำมนิเกกแก้ว | | กันดา ไปเอย
|
| ใช่จะอาจอวดโกง | | ก่อส้าง
|
| โปรดเถิดหมู่เมธา | | ธรรมชาติ
|
| อย่างวังกีดข้องข้าง | | เคียดคำ ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๘๕
|
| ๏ ขยมขยาดนิราศร้าง | | แรมสมร
|
| ความไป่มีนำโยง | | ย่านสั้น
|
| โศกแสลงสิ่งเดียวรอญ | | ราญสวาสดิ์
|
| อกจะแตกด้วยดั้น | | ดื่มหู ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๘๖
|
| ๏ กรุงศรีธรรมราชหม้าย | | เมธี พ่อฮา
|
| แสวงอยุทธยาขู | | คู่พร้อง
|
| เฉลิมบาทนฤบดี | | โดยเสด็จ เศิกแฮ
|
| นิราศเรื่องพ้องหน้า | | ณรงค์ ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๘๗
|
| ๏ ร้อยแปดสิบเจ็ดสิ้น | | เสร็จสาร โคลงนา
|
| คิดคำกาพยคงสาม | | สิบห้า
|
| คันโลงขาดสองสถาน | | โทที่ ส่งแฮ
|
| สองอักษรข้าพลั้ง | | พลาดเคียง ฯ
|
|
|
|
|
| ๑๘๘
|
| ๏ ธิรางค์รู้ถี่ถ้วน | | ถาวร ยิ่งเอย
|
| โทขาดเชิญช่วยเรียง | | เรียบร้อย
|
| ถอนแถมที่อักษร | | เสียคู่ คือพ่อ
|
| เจิมกระแจะให้น้อย | | หนึ่งเหนอ ฯ
|
| | |
|
เชิงอรรถ
ที่มา
ประชุมนิราศคำโคลง รวบรวมโดย พ. ณ. ประมวลมารค พิมพ์ครั้งแรก กันยายน ๒๕๑๓ แพร่พิทยา
