พระนลคำฉันท์
จาก ตู้หนังสือเรือนไทย
(ความแตกต่างระหว่างรุ่นปรับปรุง)
(→อ้างอิง) |
(→สรรคที่ ๑) |
||
| แถว 59: | แถว 59: | ||
====สรรคที่ ๑==== | ====สรรคที่ ๑==== | ||
<tpoem> | <tpoem> | ||
| - | ๏ | + | วสันตติลกฉันท์ |
| + | |||
| + | ๏ ยังมีกษัตริย์นิษธราษฎร์ นลราชสมัญญา | ||
| + | ลือฃามพระนามนลนรา ธิปทั่วไผทศรี | ||
| + | |||
| + | ๏ เฉกฉัตรอุบัตินิษธร่ม อภิรมยะลาภี | ||
| + | สมบัติพิพัฒนะธนี ธรณีระบือบุญ | ||
| + | |||
| + | ๏ ทรงศักดิ์ประจักษ์จิตประจำ รสธรรมธิราดุลย์ | ||
| + | นานาคุณานุคุณจุน จิตเหิมเฉลิมรมย์ | ||
| + | |||
| + | ๏ ทรงเดชวิเศษศรวิสิฎฐ์ อภิฤทธิ์ปรากรม | ||
| + | เลี้ยงราษฎร์พระราชอุปสดมภ์ อดิเรกอเนกนันท์ | ||
| + | |||
| + | ๏ ทรงโฉมประโลมจิตประเจิด สิริเลิศะรังสรรค์ | ||
| + | อำไพประพลพิมลพรรณื ผิวพิศก็ติดตา | ||
| + | |||
| + | ๏ แคล่วคล่องทำนองอศวชาติ จรผาดผยองพา | ||
| + | เปนปิ่นมหารถมหา รถอื่นบ่ขืนแขง | ||
| + | |||
| + | ๏ รู้หลังประจักษ์จตุรเวท นรเศรษฐะกำแหง | ||
| + | เชิงชั้นพนันนลระแวง จิตรักตระหนักนัย | ||
| + | |||
| + | ๏ อวยทานอุทารอุทยเทอด นรเลิศสุฃาลัย | ||
| + | บรรเทิงสเริงสริระไภ ยพิบัติบ่บีฑา | ||
| + | |||
| + | ๏ เสนาพลาธิกพหล นรชนระบือชา | ||
| + | เหิ่มหาญทยานหทยทา นพแทตย์บ่เทียมทาน | ||
| + | |||
| + | ๏ เกริกเกียรติ์กระหลบพิภพแม้น ภพแมนมโหฬาร | ||
| + | เสมอศักดิ์ศักระมฆวาน สุรสิทธิ์รังสรรค์ ฯ | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | ๏ ยังมีพระภีมะมรุเดช นคเรศวิทรรภ์ฃัณฑ์ | ||
| + | ครองราชย์บำราศบรถวัล ยเถลิงเถกิงศรี | ||
| + | |||
| + | ๏ ไพร่ฟ้าประชากรเกษม สุขเหมหทัยทวี | ||
| + | เรืองรมยะร่มนิคมมี พิตภัทระภูลเพ็ญ | ||
| + | |||
| + | ๏ แต่องค์พระภีมะนิรรม ยะระทมระทวยเข็ญ | ||
| + | หมายปองและหมองมนลำเค็ญ เพราะบ่สิทธิสมหมาย | ||
| + | |||
| + | ๏ เหตุไร้พระราชบุตระบุตรี มหิษีฤดีดาย | ||
| + | กำศรดระทดหทยวาย อุระร้อนบ่ห่อนมี | ||
| + | |||
| + | ๏ บำเพ็ญกุศลผลก็ไร้ มนไหม้มลายศรี | ||
| + | หลายหลากประจากธนมณี พรพิตก็นิษผล | ||
| + | |||
| + | ๏ วันหนึ่งมนีวิริยกล้า ตละฌานะโกศล | ||
| + | สู่ราชสถานถิรถกล ชชวาลตระการตา | ||
| + | |||
| + | ๏ จึ่งภีมะราชและมหิษี จิตปรีดิหรรษา | ||
| + | ซาบซ่านสราญกมลมา นิตน้อมประฌามเธอ | ||
| + | |||
| + | ๏ เชิญองค์พระดาบสสถิต ยณะอาศน์อุไรเลอ | ||
| + | สององคะทรงบำรุบำเรอ ปฏิบัิติพระโยคี | ||
| + | |||
| + | ๏ เมื่อนั้นมุนีสถิรธรร มอรัญยะวาสี | ||
| + | เปี่ยมปิติในหทยมี มนเหมเกษมศานติ์ | ||
| + | |||
| + | ๏ อวยพรถวายนฤบดี มหิษีวิมลมาลย์ | ||
| + | จงทรงพระราชสิริสราญ สุรฤทธิธำรง | ||
| + | |||
| + | ๏ อันใดพระใคร่จิตกระสัน สุขหรรษะจำนง | ||
| + | อันนั้นประสบศุภประสงค์ พรสิทธิสมบูรณ์ | ||
| + | |||
| + | ๏ หมายมีบุตรีบุตระประเสริฐ ฉวิเฉิดฉมามูรธ์ | ||
| + | เปนศรีมหานครคูณ กิติเลื่องระบือไกร | ||
| + | |||
| + | ๏ จงสบมโนรถประสง คจำนงมนุญใน | ||
| + | ไป่คลาดพระราชหฤทัย ดุจอาตมะอวยถวาย | ||
| + | |||
| + | ๏ ครั้งเสร็จประสิทธิ์พระพิพัฒน์ พระวนัสถะผันผาย | ||
| + | ทูลลานราธิปและหมาย ทิศถิ่นพนาลัย ฯ | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | ๏ ฝ่ายองค์พระปินนรวิทรร ภสุธรรมะธรไท | ||
| + | อีกนางพระยายุวประไพ อภิลาษลออองค์ | ||
| + | |||
| + | ๏ จำเดิมมุนีวิริยเดช วรเวทธำรง | ||
| + | เธอช่วยอำนวยพระพรมง คลสิทธิสมปอง | ||
| + | |||
| + | ๏ แต่นั้นสุรางคะมหิษี ธก็มีบุตรีสนอง | ||
| + | สวาดิ์แสนเสน่ห์สนิทสอง ปฏิพัทธะเพียงใจ | ||
| + | |||
| + | ๏ อีกมีพระราชดนุชสาม ทมะนามเกรียงไกร | ||
| + | หนึ่งทานตะหนึ่งทมนะไช ยะยศาภิศักดิ์ศรี | ||
| + | |||
| + | ๏ ฝ่ายราชบุตรีสิริยโศ ธรทัมะยันตี | ||
| + | พรายเพราพระเยาวะดรุณี สุขุมาลละลานเลอ | ||
| + | |||
| + | ๏ ทรงศรีฉวีวรวิลาส กลวาดวิมลเสมอ | ||
| + | ใครยลก็ดลจิตเลมอ มนถึงคนึงศรี | ||
| + | |||
| + | ๏ ในฟ้าจะหาอรสุรางค์ ดุจนางก็ห่อนมี | ||
| + | ในดินจะหาอรยุพี กลนุชก็สุดหา | ||
| + | |||
| + | ๏ ความงามณะสามภพเสนอ จะเสมอบ่มีมา | ||
| + | ทรามไวยประไพพรศุภา ผิวเห็นก็เปนบุญ ฯ | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | ๏ ฝ่ายองค์นิษัธฃติยนาถ นลราชระลือคุณ | ||
| + | ภๅโฉมประโลมนยนะสุน ทรทั่วไผทศรี | ||
| + | |||
| + | ๏ ทราบศัพท์ยุบลนลอนันต์ ณะวิทรรภะธานี | ||
| + | จวบองค์พระราชวรบุตรี ธก็รู้ระหัสสาร | ||
| + | |||
| + | ๏ ปางปวงประชานิษธราษฎร์ ก็นินาทะพิสดาร | ||
| + | ภๅลักษณ์ยุบลวิมลมาลย์ พระวิทรรภะนารี | ||
| + | |||
| + | ๏ จวบจนพระนลธก็ตระหนัก วรลักษณ์พระบุตรี | ||
| + | ต่างองค์ก็ต่างกมลมี ปฏิพัทธะผูกพัน | ||
| + | |||
| + | ๏ ยิ่งยินระบินยุบลภๅ ก็ระบือหทัยศัลย์ | ||
| + | นางใคร่จะยลพระนลครัน นลใครจะยลนาง ฯ | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | ๏ เมื่อนั้นพระนลพิมลโฉม อุระโซมระคางขนาง | ||
| + | หมายน้องและหมองกมลหมาง เพราะบ่เหมือนกมลหมาย | ||
| + | |||
| + | ๏ วันหนึ่งพระจึ่งจรประพาศ พนราชสราญกาย | ||
| + | องค์เดียวพระเที่ยวทุรณะทาย บทท่องระโหฐาน | ||
| + | |||
| + | ๏ ยลหงส์หิรญวิมลเมิล มนเพลินพิบูลย์บาน | ||
| + | สำเริมประเทิงหทยะลาน จิตเล่นบ่เห็นองค์ | ||
| + | |||
| + | ๏ ปางนั้นนราธิปกษัตริ์ ยนิษัธะธำรง | ||
| + | ซอกซอนและซ่อนคณะพิหง คและหงสะหลงเผลอ | ||
| + | |||
| + | ๏ เมียงเมิลดำเนิรบทบ่แกรบ จรแอบกำบังเฌอ | ||
| + | จับได้สุโนคพระนลเธอ ก็แจร่มจรูญปรีดิ์ | ||
| + | |||
| + | ๏ ฝ่ายหงสะเหมวรวิหค ก็สทกสท้านมี | ||
| + | ใจกลัวระรัวสริระตี อุระข้อนคนึงครวญ ฯ | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | ทูลพระนลว่า | ||
| + | |||
| + | ๏ อ้าองค์พระทรงสุรมเห ศรศักดิ์นเรศวร | ||
| + | ภูวนาถพระบาทยุคลควร ภพพึ่งสำนึงนาน | ||
| + | |||
| + | ๏ แม้นทรงพระคุณกรุณโปรด สละโทษมิสังหาร | ||
| + | ขอรองลอองพระบทมาลย์ กลทูตนำทูลเสนอ | ||
| + | |||
| + | ๏ แด่นางพระราชปิยยุพา พระธิดาวิทรรภ์เธอ | ||
| + | สำแดงพระคุณอดุลเลอ นรราชนเรสูร | ||
| + | |||
| + | ๏ นางทราบยุบลพระนลแล้ว ฤจะแคล้วอุราดูร | ||
| + | จักครวญจะใคร่หททภูล จิตเล่ห์เสนหา ฯ | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | ๏ ฟังหงส์ทำนูลมธุรวาท นลราชหรรษา | ||
| + | ปลดปล่อยพิหคพิหคลา จรรีบระเห็จหน | ||
| + | |||
| + | ๏ พาพวกพิหงคะคณะหมาย มนบ่ายโพยมบน | ||
| + | ฉิวฉิวละลิ่วอำพรดล ณะวิทรรภะธานี | ||
| + | |||
| + | ๏ ลงยังพระราชอุทยาน ยุวมาลย์พระบุตรี | ||
| + | ชมพรรณ์กุสุมสุขุมปรี ดิจรัสจรูงราม | ||
| + | |||
| + | ๏ เมื่อนั้นพระองค์อรธิดา ทศนาสุโนคงาม | ||
| + | คิดใคร่จะได้ก็จรตาม บริษัทก็ตามองค์ | ||
| + | |||
| + | ๏ แอบอ้อมแลล้อมคณะสุโนค และกระโชกจะจังหงส์ | ||
| + | หวุดหวิดกระชิดจิตพวง ผิวใกล้วก็ไป่ทัน | ||
| + | |||
| + | ๏ ปางราชยุพาพรประไพ จรไล่พิหคหัน | ||
| + | หนีนางและห่างคณะกำนัล ก็สุโนคเสนอสาร ฯ | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | หงส์ทูลนางว่า | ||
| + | |||
| + | ๏ อ้าองค์พระราชวรบุตรี ศุภศรีฉวีกาญจน์ | ||
| + | เพ็ญพักตร์พิมลกลสุมาลย์ อรเอี่ยมอุไรพรรณ์ | ||
| + | |||
| + | ๏ อันในนิษัธฃติยะนาถ อธิราชยะรังสรรค์ | ||
| + | ไพศาลพิศลย์ผลอนันต์ นลผู้ผดุงเมือง | ||
| + | |||
| + | ๏ อันองค์พระนลพิมลเฉิด ฉวิเลิศวิไลยเรือง | ||
| + | บุญญาภิฤทธิ์พิชิตเปลือง ปรภาพบ่พึงเผยอ | ||
| + | |||
| + | ๏ คนธรรพ์อุรุคสุรและราก ษสมากบ่มีเสมอ | ||
| + | ดาวเดือนบ่เหมือนพระนลเธอ นิติธรนิกรพิง | ||
| + | |||
| + | ๏ ฉันใดพระองค์อรประเสริฐ สิริเลิศณเหล่าหญิง | ||
| + | ฉันนั้นพระนลวิมลจริง จิตรเลิศณะเหล่าชาย | ||
| + | |||
| + | ๏ ชายเลิศผิร่วมสมรเลิศ จะประเสริฐะแหล่หลาย | ||
| + | โลกหล้าจะหาอุภยะผาย ภทระเหมือนมิพึงมี ฯ | ||
| + | |||
| + | |||
| + | ๏ เมื่อนั้นยุพาพรลำเภา อรเยาวะสุนทริ | ||
| + | ปางทรงสดับสกุณปรี ดิก็ตอบยุบลไป | ||
| + | |||
| + | ๏ ดูราพิหคกนกหงส์ จะประสงค์ประการใด | ||
| + | จงเร่งระเห็จอำพรไคล ณะนิษัธนครฃัณฑ์ | ||
| + | |||
| + | ๏ บรรยายยุบลกลประสงค์ ดุจหงส์จำนงสรร | ||
| + | ทูลองค์พระนลพลอนันต์ กลที่ทำนูนเรา ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ บัดนั้นสุโนคสิรประณต วรนุชนงเยาว์ | ||
| + | ทูลลายุพาอรลำเภา จรเหิรระเห็จคลา | ||
| + | |||
| + | ๏ ถ่องทูลพระนลนรบดี ธก็ปรีดิหรรษา | ||
| + | ปลื้มเปรมเกษมกมลมา ลยะแผ้วพิมลศรี ฯ | ||
</tpoem> | </tpoem> | ||
| + | |||
====สรรคที่ ๒==== | ====สรรคที่ ๒==== | ||
<tpoem> | <tpoem> | ||
การปรับปรุง เมื่อ 09:32, 6 สิงหาคม 2552
ข้อมูลเบื้องต้น
พระนิพนธ์: พระนิพนธ์พระราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นพิทยาลงกรณ
ขาดสรรคที่ ๒๑ - ๒๕
บทประพันธ์
สดุดี
| วสันตติลกฉันท์ | |||
| ๏ อัญขยมประนมนขประณาม | พระสยามสวามี | ||
| เชลงฉันท์ประพันธสดุดี | นรเทพเถกิงไกร | ||
| ๏ จักรพรรดิขัตติยนรินทร์ | ปถพินทร์ทิพาลัย | ||
| ดั่งรามราฆพไผท | กิติศักดิ์ประจักษ์จินต์ | ||
| ๏ สมเด็จปรเมนทรมหา | วชิราวุธาวนินทร์ | ||
| เอกองค์พระมงกุฏสิริน | ทสุคันธ์สมัญญา | ||
| ๏ นามเมืองก็เรืองกิติวิมล | เพราะยุบลพระราชา | ||
| นามราชก็เรืองกิติประภา | กรเหตุประเทศเรือง | ||
| ๏ โสภาวิชาภรณแพร้ว | กลแก้วกำจายเมือง | ||
| โสภณพิมลสตยเนือง | นิติธรขจรธรรม์ | ||
| ๏ ในสรวงก็แสงสุริยส่อง | ทิวก่องณะกลางวัน | ||
| สิ้นสูรย์ก็แสงศิศิรจัน | ทรจ้าณะราตรี | ||
| ๏ สูรย์จันทร์ก็ปันทินนิศา | จกรานุจรมี | ||
| เวรเปลี่ยนและเวียนศศิรวี | ปริวัตระผลัดกัน | ||
| ๏ อันองค์พระมงกุฏกษัตริย์ | ทนุรัฐนครฃัณฑ์ | ||
| วันคืนพระยืนจิตกระสัน | ธุรม่งพระองค์เดียว | ||
| ๏ เชอดชาติพระราชประยุรรัก | มนภักดิกลมเกลียว | ||
| เสนาประชานรก็เหนียว | จิตรักสมัคคุณ | ||
| ๏ ครองดินอรินทมนเรนทร์ | ประเมนทร์มฆาดุลย์ | ||
| เดชเปรื่องกระเดื่องพระยศบุณ | ยโศลกสิเรนทร | ||
| ๏ สรวมคุณพระไตรย์สรณรัตน์ | สิริภัทร์อุบัติพร | ||
| ยิ่งกี้พระกีรติขจร | ทิศเทอดคุณาธาร | ||
| ๏ พุทธานุภาพผริตผล | สุขดลอดูลย์ดาล | ||
| ธรรมานุภาพพิมลภูล | ชยเชอดชลอธรรม์ | ||
| ๏ จำเริญพระชนม์ธนสุขี | พลศรีสอางพรรณ | ||
| ไร้โรคนิราศภยนิรัน | ตรทุกขถอยไกล | ||
| ๏ ฃ้าบาทประดิษฐ์พจประพันธ์ | บทฉันท์ชลอใจ | ||
| ดำเนิรนิทานพระนลไน | ษธเบื้องฉบับบรรพ์ | ||
| ๏ ทูลแทบพระราชบทมาลย์ | มหิพาลวิบูลย์ธรรม์ | ||
| หวังเสริมสราญกมลกรรณ | พระนราธิราชา ฯ | ||
สรรคที่ ๑
| วสันตติลกฉันท์ | |||
| ๏ ยังมีกษัตริย์นิษธราษฎร์ | นลราชสมัญญา | ||
| ลือฃามพระนามนลนรา | ธิปทั่วไผทศรี | ||
| ๏ เฉกฉัตรอุบัตินิษธร่ม | อภิรมยะลาภี | ||
| สมบัติพิพัฒนะธนี | ธรณีระบือบุญ | ||
| ๏ ทรงศักดิ์ประจักษ์จิตประจำ | รสธรรมธิราดุลย์ | ||
| นานาคุณานุคุณจุน | จิตเหิมเฉลิมรมย์ | ||
| ๏ ทรงเดชวิเศษศรวิสิฎฐ์ | อภิฤทธิ์ปรากรม | ||
| เลี้ยงราษฎร์พระราชอุปสดมภ์ | อดิเรกอเนกนันท์ | ||
| ๏ ทรงโฉมประโลมจิตประเจิด | สิริเลิศะรังสรรค์ | ||
| อำไพประพลพิมลพรรณื | ผิวพิศก็ติดตา | ||
| ๏ แคล่วคล่องทำนองอศวชาติ | จรผาดผยองพา | ||
| เปนปิ่นมหารถมหา | รถอื่นบ่ขืนแขง | ||
| ๏ รู้หลังประจักษ์จตุรเวท | นรเศรษฐะกำแหง | ||
| เชิงชั้นพนันนลระแวง | จิตรักตระหนักนัย | ||
| ๏ อวยทานอุทารอุทยเทอด | นรเลิศสุฃาลัย | ||
| บรรเทิงสเริงสริระไภ | ยพิบัติบ่บีฑา | ||
| ๏ เสนาพลาธิกพหล | นรชนระบือชา | ||
| เหิ่มหาญทยานหทยทา | นพแทตย์บ่เทียมทาน | ||
| ๏ เกริกเกียรติ์กระหลบพิภพแม้น | ภพแมนมโหฬาร | ||
| เสมอศักดิ์ศักระมฆวาน | สุรสิทธิ์รังสรรค์ ฯ | ||
| ๏ ยังมีพระภีมะมรุเดช | นคเรศวิทรรภ์ฃัณฑ์ | ||
| ครองราชย์บำราศบรถวัล | ยเถลิงเถกิงศรี | ||
| ๏ ไพร่ฟ้าประชากรเกษม | สุขเหมหทัยทวี | ||
| เรืองรมยะร่มนิคมมี | พิตภัทระภูลเพ็ญ | ||
| ๏ แต่องค์พระภีมะนิรรม | ยะระทมระทวยเข็ญ | ||
| หมายปองและหมองมนลำเค็ญ | เพราะบ่สิทธิสมหมาย | ||
| ๏ เหตุไร้พระราชบุตระบุตรี | มหิษีฤดีดาย | ||
| กำศรดระทดหทยวาย | อุระร้อนบ่ห่อนมี | ||
| ๏ บำเพ็ญกุศลผลก็ไร้ | มนไหม้มลายศรี | ||
| หลายหลากประจากธนมณี | พรพิตก็นิษผล | ||
| ๏ วันหนึ่งมนีวิริยกล้า | ตละฌานะโกศล | ||
| สู่ราชสถานถิรถกล | ชชวาลตระการตา | ||
| ๏ จึ่งภีมะราชและมหิษี | จิตปรีดิหรรษา | ||
| ซาบซ่านสราญกมลมา | นิตน้อมประฌามเธอ | ||
| ๏ เชิญองค์พระดาบสสถิต | ยณะอาศน์อุไรเลอ | ||
| สององคะทรงบำรุบำเรอ | ปฏิบัิติพระโยคี | ||
| ๏ เมื่อนั้นมุนีสถิรธรร | มอรัญยะวาสี | ||
| เปี่ยมปิติในหทยมี | มนเหมเกษมศานติ์ | ||
| ๏ อวยพรถวายนฤบดี | มหิษีวิมลมาลย์ | ||
| จงทรงพระราชสิริสราญ | สุรฤทธิธำรง | ||
| ๏ อันใดพระใคร่จิตกระสัน | สุขหรรษะจำนง | ||
| อันนั้นประสบศุภประสงค์ | พรสิทธิสมบูรณ์ | ||
| ๏ หมายมีบุตรีบุตระประเสริฐ | ฉวิเฉิดฉมามูรธ์ | ||
| เปนศรีมหานครคูณ | กิติเลื่องระบือไกร | ||
| ๏ จงสบมโนรถประสง | คจำนงมนุญใน | ||
| ไป่คลาดพระราชหฤทัย | ดุจอาตมะอวยถวาย | ||
| ๏ ครั้งเสร็จประสิทธิ์พระพิพัฒน์ | พระวนัสถะผันผาย | ||
| ทูลลานราธิปและหมาย | ทิศถิ่นพนาลัย ฯ | ||
| ๏ ฝ่ายองค์พระปินนรวิทรร | ภสุธรรมะธรไท | ||
| อีกนางพระยายุวประไพ | อภิลาษลออองค์ | ||
| ๏ จำเดิมมุนีวิริยเดช | วรเวทธำรง | ||
| เธอช่วยอำนวยพระพรมง | คลสิทธิสมปอง | ||
| ๏ แต่นั้นสุรางคะมหิษี | ธก็มีบุตรีสนอง | ||
| สวาดิ์แสนเสน่ห์สนิทสอง | ปฏิพัทธะเพียงใจ | ||
| ๏ อีกมีพระราชดนุชสาม | ทมะนามเกรียงไกร | ||
| หนึ่งทานตะหนึ่งทมนะไช | ยะยศาภิศักดิ์ศรี | ||
| ๏ ฝ่ายราชบุตรีสิริยโศ | ธรทัมะยันตี | ||
| พรายเพราพระเยาวะดรุณี | สุขุมาลละลานเลอ | ||
| ๏ ทรงศรีฉวีวรวิลาส | กลวาดวิมลเสมอ | ||
| ใครยลก็ดลจิตเลมอ | มนถึงคนึงศรี | ||
| ๏ ในฟ้าจะหาอรสุรางค์ | ดุจนางก็ห่อนมี | ||
| ในดินจะหาอรยุพี | กลนุชก็สุดหา | ||
| ๏ ความงามณะสามภพเสนอ | จะเสมอบ่มีมา | ||
| ทรามไวยประไพพรศุภา | ผิวเห็นก็เปนบุญ ฯ | ||
| ๏ ฝ่ายองค์นิษัธฃติยนาถ | นลราชระลือคุณ | ||
| ภๅโฉมประโลมนยนะสุน | ทรทั่วไผทศรี | ||
| ๏ ทราบศัพท์ยุบลนลอนันต์ | ณะวิทรรภะธานี | ||
| จวบองค์พระราชวรบุตรี | ธก็รู้ระหัสสาร | ||
| ๏ ปางปวงประชานิษธราษฎร์ | ก็นินาทะพิสดาร | ||
| ภๅลักษณ์ยุบลวิมลมาลย์ | พระวิทรรภะนารี | ||
| ๏ จวบจนพระนลธก็ตระหนัก | วรลักษณ์พระบุตรี | ||
| ต่างองค์ก็ต่างกมลมี | ปฏิพัทธะผูกพัน | ||
| ๏ ยิ่งยินระบินยุบลภๅ | ก็ระบือหทัยศัลย์ | ||
| นางใคร่จะยลพระนลครัน | นลใครจะยลนาง ฯ | ||
| ๏ เมื่อนั้นพระนลพิมลโฉม | อุระโซมระคางขนาง | ||
| หมายน้องและหมองกมลหมาง | เพราะบ่เหมือนกมลหมาย | ||
| ๏ วันหนึ่งพระจึ่งจรประพาศ | พนราชสราญกาย | ||
| องค์เดียวพระเที่ยวทุรณะทาย | บทท่องระโหฐาน | ||
| ๏ ยลหงส์หิรญวิมลเมิล | มนเพลินพิบูลย์บาน | ||
| สำเริมประเทิงหทยะลาน | จิตเล่นบ่เห็นองค์ | ||
| ๏ ปางนั้นนราธิปกษัตริ์ | ยนิษัธะธำรง | ||
| ซอกซอนและซ่อนคณะพิหง | คและหงสะหลงเผลอ | ||
| ๏ เมียงเมิลดำเนิรบทบ่แกรบ | จรแอบกำบังเฌอ | ||
| จับได้สุโนคพระนลเธอ | ก็แจร่มจรูญปรีดิ์ | ||
| ๏ ฝ่ายหงสะเหมวรวิหค | ก็สทกสท้านมี | ||
| ใจกลัวระรัวสริระตี | อุระข้อนคนึงครวญ ฯ | ||
| ทูลพระนลว่า | |||
| ๏ อ้าองค์พระทรงสุรมเห | ศรศักดิ์นเรศวร | ||
| ภูวนาถพระบาทยุคลควร | ภพพึ่งสำนึงนาน | ||
| ๏ แม้นทรงพระคุณกรุณโปรด | สละโทษมิสังหาร | ||
| ขอรองลอองพระบทมาลย์ | กลทูตนำทูลเสนอ | ||
| ๏ แด่นางพระราชปิยยุพา | พระธิดาวิทรรภ์เธอ | ||
| สำแดงพระคุณอดุลเลอ | นรราชนเรสูร | ||
| ๏ นางทราบยุบลพระนลแล้ว | ฤจะแคล้วอุราดูร | ||
| จักครวญจะใคร่หททภูล | จิตเล่ห์เสนหา ฯ | ||
| ๏ ฟังหงส์ทำนูลมธุรวาท | นลราชหรรษา | ||
| ปลดปล่อยพิหคพิหคลา | จรรีบระเห็จหน | ||
| ๏ พาพวกพิหงคะคณะหมาย | มนบ่ายโพยมบน | ||
| ฉิวฉิวละลิ่วอำพรดล | ณะวิทรรภะธานี | ||
| ๏ ลงยังพระราชอุทยาน | ยุวมาลย์พระบุตรี | ||
| ชมพรรณ์กุสุมสุขุมปรี | ดิจรัสจรูงราม | ||
| ๏ เมื่อนั้นพระองค์อรธิดา | ทศนาสุโนคงาม | ||
| คิดใคร่จะได้ก็จรตาม | บริษัทก็ตามองค์ | ||
| ๏ แอบอ้อมแลล้อมคณะสุโนค | และกระโชกจะจังหงส์ | ||
| หวุดหวิดกระชิดจิตพวง | ผิวใกล้วก็ไป่ทัน | ||
| ๏ ปางราชยุพาพรประไพ | จรไล่พิหคหัน | ||
| หนีนางและห่างคณะกำนัล | ก็สุโนคเสนอสาร ฯ | ||
| หงส์ทูลนางว่า | |||
| ๏ อ้าองค์พระราชวรบุตรี | ศุภศรีฉวีกาญจน์ | ||
| เพ็ญพักตร์พิมลกลสุมาลย์ | อรเอี่ยมอุไรพรรณ์ | ||
| ๏ อันในนิษัธฃติยะนาถ | อธิราชยะรังสรรค์ | ||
| ไพศาลพิศลย์ผลอนันต์ | นลผู้ผดุงเมือง | ||
| ๏ อันองค์พระนลพิมลเฉิด | ฉวิเลิศวิไลยเรือง | ||
| บุญญาภิฤทธิ์พิชิตเปลือง | ปรภาพบ่พึงเผยอ | ||
| ๏ คนธรรพ์อุรุคสุรและราก | ษสมากบ่มีเสมอ | ||
| ดาวเดือนบ่เหมือนพระนลเธอ | นิติธรนิกรพิง | ||
| ๏ ฉันใดพระองค์อรประเสริฐ | สิริเลิศณเหล่าหญิง | ||
| ฉันนั้นพระนลวิมลจริง | จิตรเลิศณะเหล่าชาย | ||
| ๏ ชายเลิศผิร่วมสมรเลิศ | จะประเสริฐะแหล่หลาย | ||
| โลกหล้าจะหาอุภยะผาย | ภทระเหมือนมิพึงมี ฯ | ||
| ๏ เมื่อนั้นยุพาพรลำเภา | อรเยาวะสุนทริ | ||
| ปางทรงสดับสกุณปรี | ดิก็ตอบยุบลไป | ||
| ๏ ดูราพิหคกนกหงส์ | จะประสงค์ประการใด | ||
| จงเร่งระเห็จอำพรไคล | ณะนิษัธนครฃัณฑ์ | ||
| ๏ บรรยายยุบลกลประสงค์ | ดุจหงส์จำนงสรร | ||
| ทูลองค์พระนลพลอนันต์ | กลที่ทำนูนเรา ฯ | ||
| ๏ บัดนั้นสุโนคสิรประณต | วรนุชนงเยาว์ | ||
| ทูลลายุพาอรลำเภา | จรเหิรระเห็จคลา | ||
| ๏ ถ่องทูลพระนลนรบดี | ธก็ปรีดิหรรษา | ||
| ปลื้มเปรมเกษมกมลมา | ลยะแผ้วพิมลศรี ฯ | ||
สรรคที่ ๒
| ๏ | |||
สรรคที่ ๓
| ๏ | |||
สรรคที่ ๔
| ๏ | |||
สรรคที่ ๕
| ๏ | |||
สรรคที่ ๖
| ๏ | |||
สรรคที่ ๗
| ๏ | |||
สรรคที่ ๘
| ๏ | |||
สรรคที่ ๙
| ๏ | |||
สรรคที่ ๑๐
| ๏ | |||
สรรคที่ ๑๑
| ๏ | |||
สรรคที่ ๑๒
| ๏ | |||
สรรคที่ ๑๓
| ๏ | |||
สรรคที่ ๑๔
| ๏ | |||
สรรคที่ ๑๕
| ๏ | |||
สรรคที่ ๑๖
| ๏ | |||
สรรคที่ ๑๗
| ๏ | |||
สรรคที่ ๑๘
| ๏ | |||
สรรคที่ ๑๙
| ๏ | |||
สรรคที่ ๒๐
| ๏ | |||
สรรคที่ ๒๑
| ๏ | |||
สรรคที่ ๒๒
| ๏ | |||
สรรคที่ ๒๓
| ๏ | |||
สรรคที่ ๒๔
| ๏ | |||
สรรคที่ ๒๕
| ๏ | |||
