บทละครเรื่à¸à¸‡à¸£à¸²à¸¡à¹€à¸à¸µà¸¢à¸£à¸•à¸´à¹Œ พระราชนิพนธ์สมเด็จพระเจ้าà¸à¸£à¸¸à¸‡à¸˜à¸™à¸šà¸¸à¸£à¸µ
จาก ตู้หนังสือเรือนไทย
(ความแตกต่างระหว่างรุ่นปรับปรุง)
(→หนุมานสังหารวิรุฬจำบังแล้วส่งนางวานรินคืนสวรรค์) |
(→หนุมานสังหารวิรุฬจำบังแล้วส่งนางวานรินคืนสวรรค์) |
||
| แถว 1,060: | แถว 1,060: | ||
ฯ เชิด ฯ | ฯ เชิด ฯ | ||
</tpoem> | </tpoem> | ||
| - | ==== | + | ====หนุมานสังหารวิรุฬจำบัง==== |
<tpoem> | <tpoem> | ||
๏ ครั้นถึงจึงพิจารณาฟอง ลอยฟ่องล่องตามน้ำไหล | ๏ ครั้นถึงจึงพิจารณาฟอง ลอยฟ่องล่องตามน้ำไหล | ||
| แถว 1,143: | แถว 1,143: | ||
เหาะจากปากถ้ำคิรี รีบรี่มาสมรภูมิพลัน | เหาะจากปากถ้ำคิรี รีบรี่มาสมรภูมิพลัน | ||
ฯ เชิด ปฐม ๑๒ คำ ฯ | ฯ เชิด ปฐม ๑๒ คำ ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ ฝ่ายข้างพระรามเห็นกระบี่ ภูมีบอกแก่พลขันธ์ | ||
| + | โน่นแน่หนุมานจรจรัล ได้หัวกุมภัณฑ์เหาะมา | ||
| + | พวกพลกระบี่ดีใจ เอิกเกริกกันไปทั่วหน้า | ||
| + | หนุมานถึงจึ่งวันทา ถวายเศียรอสุราทันที | ||
| + | ฯ เชิด ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ เดิมเมื่อได้ข่าวยักษา พบวานรในพนาศรี | ||
| + | บอกว่าอังกาศคิรี มีนางอัปสรกัญญา | ||
| + | ข้าจึ่งนิมิตบิดเบือน เหมือนมนุษย์หนุ่มน้อยเสน่หา | ||
| + | เข้าไปไถ่ถามกิจจา นางว่าต้องสาปพระศุลี | ||
| + | กลับสงสัยข้าที่แปลงกาย หยาบคายว่าชาวพนาศรี | ||
| + | ข้าเลียมลวงตอบคดี นารีแปลนคำออกมา | ||
| + | ว่าต่อได้บอกกิจการ พบพานร่วมรักกับข้า | ||
| + | จึ่งให้คืนคุงบาทมุลิกา ยังมหาไกรลาศคิรี | ||
| + | ข้าจึ่งผาดแผลงอานุภาพ นางกราบประณตบทศรี | ||
| + | บอกให้ไปตามอสุรี พบตัวต่อตีกันไปมา | ||
| + | มันตีข้าจมลงในน้ำ ข้าดำผุดขึ้นได้ตียักษา | ||
| + | ชิงได้ตระบองอสุรา ข้าก็ตียักษาจมไป | ||
| + | ครั้นผุดขึ้นมาข้าตีซ้ำ มันดำลงอยู่ตํ่าใต้ | ||
| + | ข้านิมิตหางโตเกรียงไกร จึ่งกระหวัดจับได้อสุรา | ||
| + | ตัดเอาศีรษะจรลี มาโปรดนางที่พระคูหา | ||
| + | แล้วจึงพาเอาศีรษะมา ถวายพระผ่านฟ้าบัดนี้ | ||
| + | ฯ ๒๐ คำ ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ บัดนั้น พระอวตารผู้ชาญชัยศรี | ||
| + | ปราศร้ยไปแก่ขุนกระบี่ ที่ใข้ศรข่ายกั้นอสุรา | ||
| + | กูพิจารณาดูรูปพึงหาย จึงหมายมุ่งว่าเองได้ยักษา | ||
| + | ก็พอแลไปเห็นหนุมานมา ดูราพิเภกอสุรี | ||
| + | แต่ให้หนุมานอาสา เข่นฆ่าต้านต่อยักษี | ||
| + | ล้วนมีชัยได้ท่วงที ควรที่เป็นอัครเสนา | ||
| + | นี่แน่พิเภกธิบดี อันเศียรอสุรียักษา | ||
| + | เพื่อนขลังอาคมวิทยา จะเอามาทำประการใด | ||
| + | ฯ ๘ คำ ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ ฝ่ายพระยาพิเภกกราบทูล ซึ่งอิสูรต้องศรตักษัย | ||
| + | ย่อมได้ฟากฟ้าคาลัย ไปเป็นสุขทั่วอสุรี | ||
| + | บัดนี้วิรุญจำบังม้วย ด้วยมือหนุมานกระบี่ศรี | ||
| + | ข้าบาทเห็นไม่สู้ดี ขอให้ชูศีรษะไว้เมฆา | ||
| + | แล้วจึงทรงศรแผลงผลาญ สังหารให้ไปเป็นสุขา | ||
| + | จึงจะได้สวรรค์ชั้นฟ้า โปรดเกศาทำบัดนี้ | ||
| + | ฯ ๖ คำ ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ บัดนั้น พระอวตารผู้ชาญชัยศรี | ||
| + | สั่งให้เอาเศียรจรลี ทำตามพิเภกบัญชา | ||
| + | หนุมานก็พาเหาะไป ชูไว้อากาศเวหา | ||
| + | จึงแผลงศรกินเศียรอสุรา ยักษาสู่สวรรคาลัย | ||
| + | ฯ ตระ ๔ คำ ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ แล้วตรัสแก่พลวานร อันนครหาพ้นมือไม่ | ||
| + | ครั้นจะบุกรุกเอาเวียงชัย ผิดไปไม่ต้องประเวณี | ||
| + | จำเราจะเลิกทัพชัย กลับไปยังพลับพลาศรี | ||
| + | ฟังดูกำลังอสุรี ก็เลิกรี้พลกลับพลับพลา | ||
| + | ฯ ๔ คำ เชิด ฯ | ||
</tpoem> | </tpoem> | ||
การปรับปรุง เมื่อ 13:53, 4 สิงหาคม 2552
เนื้อหา |
ข้อมูลเบื้องต้น
พระราชนิพนธ์: สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี
มี ๔ ตอน โดยตอนที่ ๒ ถึง ๔ นั้นความต่อกัน
บทประพันธ์
บานแพนก
วันอาทิตย์ เดึอน ๖ ขึ้นคํ่าหนึ่ง จุลศักราช ๑๑๓๒ (พ.ศ. ๒๓๑๓ ปีที่ ๓ ในร้ชกาลกรุงธนบุรี) ปีขาล โทศก พระราชนิพนธ์ทรงแต่งชั้นต้นเป็นปฐม ยังทรามยังพอดีอยู่
ตอนที่ ๑ ตอนพระมงกุฎ
พระมงกุฎอยู่ป่า
| ๏ มาจะกล่าวบทไป | หน่อในอวตารรังสี | ||
| หาผลปรนนิบ้ติชนนี | ทั้งพระฤษีมีญาณ | ||
| ว้นหนึ่งชวนน้องเข้าพาที | พระมุนีจงโปรตเดฉาน | ||
| ข้าไสร้เกลือกคนภัยพาล | ขอประทานรํ่าเรียนวิชา | ||
| ฯ ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ ฤษีรักจูบกระหม่อมเกศ | สอนให้เล่าเวทคาถา | ||
| ฯ เจรจา ฯ | |||
| ๏ หุดีกุณฑ์กองวิทยา | เจ็ดราตรีศรผุดพลัน | ||
| ฯ ตระ ฯ | |||
| ๏ จึงประสิทธิ์ประสาทธนูศิลป์ | เจ้าจินดารมณ์หมายมั่น | ||
| เมึ่อลั่นซั้นซ้ำมนตร์พลัน | สรรพโลกไม่ทนฤทธา | ||
| ฯ เจรจา ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายสองกุมารเรียนเสร็จ | ได้ทั้งกลละเม็ดคาถา | ||
| รบเอาธนูศิลป์มา | ลาล่าหาผลพนาลี | ||
| ฯ เข้าม่าน ฯ | |||
| ๏ ครั้นถึงกาลวาตพนาลัย | ปราศัยน้องลบเรืองศรี | ||
| ฝ่ายพี่จะแผลงฤทธี | ยิงรังด้นนี้ให้ขาดไป | ||
| ฯ ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ เจ้าลบว่าใหญ่ถึงแสนวา | ข้าเจ้าเห็นหาห้กไม่ | ||
| ๏ พระมงกุฎก็วางศรชัย | สนั่นไปถึงชั้นพรหมา | ||
| ตระเชิด | |||
| ๏ ถูกรังต้นใหญ่สินขาด | ยับเยินวินาศดังฟ้าผ่า | ||
| แล้วกลับต่อว่าอนุชา | น้องยาจะว่าประการใด | ||
| ฯ ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ พระลบสรรเสริญบุญญา | อานุภาพเป็นหาที่สุดไม่ | ||
| พระชนนีจะมิตกใจ | ก็ชวนเก็บผลไม้กลับมา | ||
| ฯ พญา เดิน ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายพระฤษีสนั่นเสียง | สำเนียงกึกก้องเวหา | ||
| ตกใจทิ้งนางสีดา | ก็ลีลาออกตามกุมาร | ||
| ฯ เชิด ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายพระพี่น้องเห็นฤษี | ก็วิ่งเข้าอัญชลีทูลสาร | ||
| ทิ้งนางสีดาดวงมาลย์ | พระอาจารย์มาไยชนนี | ||
| ฯ ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ พระมุนีสีดาว่าดูเอา | ให้เราตกใจถึงสองศรี | ||
| สุ้งเสียงอะไรเมื่อกี้ | คิดว่าอสุรีพะพาน | ||
| ฯ ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายพระมงกฎทูลไข | หาไม่ดอกยิงไม้พฤกษาสาร | ||
| ๏ เจ้าลบว่าแสนอ้อมประมาณ | พฤกษาสารสูงเทียมเมฆา | ||
| หักย้บสะบั้นสินขาด | วินาศดุจดั่งฟ้าผ่า | ||
| ที่กาลวาตพนาวา | หาภ้ยมิได้พระมุนี | ||
| ฯ ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ สีดาว่ายิงทำไม | ให้ตกใจทั้งพระฤษี | ||
| นี่ลูกอะไรน่าใคร่ตี | ก็พาทีขู่รู่กุมาร | ||
| ฯ ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ พระมุนีจึ่งห้ามสีดา | อย่าว่าหลานกูห้าวหาญ | ||
| แล้วอวยชัยหน่ออวตาร | ให้ชัยวาลรุ่งฤทธี | ||
| จงเจ้าเป็นใหญ่ไตรภพ | จบสกลทิศทั้งสี่ | ||
| โภยภัยสิ่งใดอย่าได้มี | ให้ฤทธียิ่งบิดร | ||
| แล้วบอกนวลนางสีดา | พฤกษานี้มีมาแต่ก่อน | ||
| แรกตั้งฟ้าดินอัมพร | ศรใครไม่กินนะสีดา | ||
| เมื่อไรต่อหน่ออวตาร | จึงผลาญไม้นี้ดั่งฟ้าผ่า | ||
| ลูกเจ้ารุ่งเรืองฤทธา | ว่าแล้วก็มากุฎี | ||
| ฯ เสมอ ๘ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายสองกุมารเข้าไป | ถวายผลไม้พระฤษี | ||
| แล้วกล้บมาหาชนนี | ยังที่พระบรรณศาลา | ||
| ฯ บาทสกุณี ๒ คำ ฯ | |||
| โอ้ | |||
| ๏ ฝ่ายนางสีดาส้วมกอด | พลอดพลางทางกวดเกศา | ||
| จูบเกศเทวศโศกา | โอ้ว่ากำพร้ายาใจ | ||
| มาดแม้นถ้าอยู่ก้บพ่อ | จะเสน่ห์หน่อหาที่สุดไม่ | ||
| เท่านี้หรือมีฤทธิไกร | ที่ไหนบิดาจะให้จร | ||
| ฝ่ายเจ้าผลานแผลงศิลป์ชัย | เหมือนเมื่อท้าวไทเธอยกศร | ||
| ครั้งไปทำการสยมพร | ในเมืองนครมิถิลา | ||
| ให้เจ้ายิ่งยศโมลี | แม่จะได้ฝากผีภายหน้า | ||
| ให้เรืองฤทธิ์เหมือนองค์พระบิดา | ว่าแล้วก็ทรงโศกี | ||
| ฯ โอด ๘ คำ ฯ | |||
| ร่าย | |||
| ๏ ฝ่ายพระมงกุฎทูลถาม | โปรดบอกความเกล้าเกศี | ||
| แม่ว่าพ่อข้ามีฤทธี | มาอยู่พนาลีด้วยอ้นใด | ||
| อ้นฝ่ายพระบังเกิดเกล้า | เผ่าพงศ์กษัตริย์หรือไม่ | ||
| เธอผ่านถิ่นฐานบ้านเมืองใด | บอกให้หน่อยเถิดพระมารดา | ||
| ฯ มโนราโอด ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ สีดากรรแสงแถลงไข | พิไรบอกลูกเสน่หา | ||
| เดิมแม่อยู่เมืองมิถิลา | พระอัยกาเจ้าเสี่ยงศิลป์ชัย | ||
| เทพามนุษย์เข้ายกศิลป์ | เสร็จสิ้นมิได้หวาดไหว | ||
| พ่อเจ้ายกได้ว่องไว | จึงเศกแม่ให้กับบิดา | ||
| อ้นบิตุเรศของเจ้า | เผ่าพงศ์บรมนาถา | ||
| เรืองรุดสุดอรรคอิศรา | ปรากฏยศยิ่งโมลี | ||
| จึ่งพาแม่มาเวียงชัย | อัยกาให้สัจมเหษี | ||
| ให้พ่อเจ้าไปพนาลี | แม่นี้ติดตามจรจรรย์ | ||
| กับทั้งพระล้กษมณ์อนุชา | ออกไปอยู่ป่าพนาสัณฑ์ | ||
| วันหนึ่งจึงยักษ์ทศกัณฐ์ | มันใช้มารีศเป็นกวางมา | ||
| แม่ไม่รู้เลยเป็นร้กใคร่ | ให้พ่อเจ้าตามไปในป่า | ||
| แล้วได้ยินเสียงเหมือนบิดา | คิดว่ายักษาม้นยายี | ||
| จึงให้อนุชาไปดู | มิรู้ยักษ์ล้กพาแม่หนี | ||
| บิดาเจ้าตามไปต่อตี | ฆ่าอสุรีตายทั้งลงกา | ||
| แล้วพามาผ่านโภคัย | ครั้งนั้นแลแม่ได้หรรษา | ||
| จึงมีปีศาจลวงมารดา | วานข้าเขียนรูปอสุรี | ||
| พาซื่อมือแม่ไม่สุข | ประดุกเขียนรูปยักษี | ||
| พอพ่อเจ้ามาเห็นทันที | นารีผู้วานนั้นหายไป | ||
| ฝ่ายแม่จึงรู้ว่าปิศาจ | พระบิตุราชโกรธชักพระขรรค์ไล่ | ||
| ให้พระอนุชาพาแม่ไป | พิฆาตเสียในพนาวา | ||
| เดชะความสัตย์ของแม่ | เที่ยงแท้ต่อพ่อเจ้าหนักหนา | ||
| พระขรรค์กล้บกลายเป็นมาลา | อนุชาจึงขับเสียพล้น | ||
| เตชะบุญญาของเจ้า | ขวัญเข้าแม่ไม่อาสัญ | ||
| พอพบมุนีในพนาวัน | จึงคมค้ลอาศัยคลอดลูกยา | ||
| พระบิดาเจ้าชื่อราเมศ | หน่อนเรศทศรถนาถา | ||
| ครอบครองกรุงศรีอยุธยา | ว่าแล้วก็ทรงโศกี | ||
| ฯ โอด ๒๖ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายพระมงกุฎกราบเกล้า | พระแม่เจ้าอย่าหม่นหมองศรี | ||
| ถึงพระบิดาไม่ดูดี | เราอยู่พงพีตามเข็ญใจ | ||
| ฯ ครวญ ๒ คำฯ | |||
| ๏ สีดาส้วมสอดกอดจูบ | ลูบหน้าหลังพลางร้องไห้ | ||
| แสนโศกวิโยคอาล้ย | เสน่ห์ในกอดลูกนิทรา | ||
| ฯ กล่อม ๒ คำ ฯ | |||
พระรามเสี่ยงม้า
| ยานี | |||
| ๏ มาจะกล่าวบทไป | ถึงไทเจ้าไตรตรึงษา | ||
| เอ็นดูกุมารสีดา | จากสามีพรากบิดร | ||
| อ้อหน่อนั้นค่อยจำเริญวัย | ไปลองศิลป์ชัยธนูศร | ||
| เอิกเกริกสิ้นทั้งพระนคร | บิดรก็อัศจรรย์ใจ | ||
| เอะพ่อจะเสี่ยงพาชี | ลูกนี้จะได้หม่นไหม้ | ||
| เป็นกรรมทำมาแต่ไร | ให้พรไปโดยยินดี | ||
| ฯ สาธุการ ๖ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายข้างองค์อรรคอวตาร | ให้หาพฤฒาจารยอึงมี่ | ||
| ควรดูฤกษ์พานาที | เหตุนี้จะเป็นประการใด | ||
| ฯ เจรจา ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายข้างพระโหรผู้เฒ่า | ก้มเกล้ากราบทูลแถลงไข | ||
| เหตุลั่นดินฟ้าสุราลัย | หาภัยมิได้ภูมี | ||
| แต่เกิดองค์อรรคศักดา | ลองมหาธนูชัยศรี | ||
| สำหร้บปราบมารไพรี | เหตุนี้ดีดอกพระราชา | ||
| ฯ เจรจา ๒ คำ ฯ | |||
| ช้า | |||
| ๏ เมื่อนั้น | พระรามบุญเรืองเฟื่องฟ้า | ||
| สงสัยไถ่ถามโหรา | บัญชาแก่ราชสามนต์ | ||
| เมื่อกูอยู่บนบัญชรชัย | หวั่นไหวดินฟ้ากุลาหล | ||
| สะเทือนเลื่อนภูมิมณฑล | จลาจลดุจดั่งจะควํ่าไป | ||
| ดูดุ๋ช้างม้าอาณาจักร | หักหลักแหล่งหลุดไปได้ | ||
| เหตุนี้กูมิไว้ใจ | เป็นภัยติดราชธานี | ||
| จงตกแต่งล้กษณโองการ | เขียนลงเป็นราชสารศรี | ||
| ผูกแขวนคอม้าเสี่ยงพาชี | ตามประเวณีเมืองปล่อยไป | ||
| จึงจะต้องตามตำราว่า | แม้นใครขี่ฆ่าให้ต้กษ้ย | ||
| ให้หาอนุชาสองไท | กูจะให้ไปตามอาชา | ||
| ฯ ๑๐ คำ ฯ | |||
| ร่าย | |||
| ๏ หนุมานก็ร้บสั่งพลัน | ผายผันเหาะระเห็จไปหา | ||
| ฯ เชิดปฐม ฯ | |||
| ๏ ครั้นถึงไกยเกศภารา | เชิญเสด็จอนุชาทันที | ||
| ฯ ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ พระสัตรุดพระพรตถามไถ่ | ให้หาเราไยกระบี่ศรี | ||
| สะเทือนเลื่อนลั่นบูรี | อยุธยามีเหตุประการใด | ||
| ฯ ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ หนุมานทูลแจ้งกิจจา | เหตุสุธาสนั่นหวั่นไหว | ||
| พระเชษฐาให้เสี่ยงพาชีชัย | จึงจะให้พระไปตามไพรี | ||
| ฯ ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ พระสัตรุดพระพรตสั่งพลัน | ให้เตรียมพลขันธ์ชัยศรี | ||
| ขึ้นทูลไอยกาทันที | พระเจ้าพี่รามาให้หาไป | ||
| ฯ ๒ คำเสมอ ฯ | |||
| ๏ พระไอยกาอำนวยพร | ให้ถาวรยศยิ่งเป็นใหญ่ | ||
| เจ้าไปเถิดไปพ่อไป | มีชัยแล้วกลับมาธานี | ||
| ฯ เจรจา ๒ คำฯ | |||
| ๏ พระสัตรุดพระพรตอำลา | มาท้องพระโรงชัยศรี | ||
| ฯ เสมอ ฯ | |||
| ๏ เสนาซึ่งรับสั่งเดิมที | ไปจ้ดรี้พลโยธา | ||
| ฯ เชิดปฐม ฯ | |||
| ยานี | |||
| ๏ กะเกนรถรัดอัสดร | พวกพลนิกรซ้ายขวา | ||
| หอกง้าวหลาวแหลนปืนยา | ทัพหลังทัพหน้าเรียงรัน | ||
| อีกทั้งยกระบัตรเกียกกาย | ปีกป้องกองรายแข็งขัน | ||
| ครั้นเสร็จระเห็จทูลพลัน | พลขันธ์พร้อมแล้วภูมี | ||
| ฯ ๖ คำ ฯ | |||
| โทน | |||
| ๏ เมื่อนั้น | พระพรตยศไกรชัยศรี | ||
| จึงชวนอนุชาสรงวารี | สองศรีสำอางอาภรณ์ | ||
| ทรงมงกฎสังวาลเสร็จสรรพ | จับสะพักสะพายแล่งแสงศร | ||
| ทบทรวงกรรเจียกกระจายจร | ตาบติดอาภรณ์กระจายตา | ||
| พาหุรัดธำมรงค์ชายแครง | ศรีแสงชายไหวซ้ายขวา | ||
| สนอบสนับสรรพชวนอนุชา | ลีลามาขึ้นรถไป | ||
| ฯ บาทสกุณี ๖ คำ ฯ | |||
| โทน | |||
| ๏ รถเอยราชรถแดง | สีแสงสว่างสุกใส | ||
| งอนแอกปะแหรกวิไล | ฉ้ตรชัยวิจิตรเจษฎา | ||
| เพราเพชรเก็จแกมหน้าหลัง | บังใบด้วยมณีมีค่า | ||
| ระย้าระย้อยลอยเลื่อนฟ้า | กรีฑาพหลไปพลัน | ||
| ฯ กราวเชิด ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ ครั้นถึงซึ่งกรุงอยุธยา | ขึ้นเฝ้าเชษฐาไอศวรรย์ | ||
| พระรามเห็นเรียกน้องพลัน | พากันออกท้องพระโรงชัย | ||
| ฯ เสมอ ฯ | |||
| ๏ จึงตรัสด้วยราชสารศรี | เสนีแต่งแล้วหรึอไฉน | ||
| เสนาก้มกราบทูลไป | แต่งไว้เสร็จแล้วภูมี | ||
| ฯ เจรจา ๔ คำ ฯ | |||
| ช้า | |||
| ๏ ในลักษณพระราชสาร | ว่าพระผ่านทศทิศทั้งสี่ | ||
| แบ่งภาคจากกระเษียรวารี | มีกมลจิตต์จินดา | ||
| ให้ปล่อยมิ่งม้าอุปการ | ใครพานพะขี่จะเข่นฆ่า | ||
| ที่อวดฤทธิ์ดีจงขี่ม้า | ผ่านฟ้าจะไปต่อตี | ||
| ถ้าแม้นเป็นข้าอาณาจ้กร | ทักษิณประณตบทศรี | ||
| เคารพอภิวันท์ธุลี | ปล่อยพาชีจรไคลคลา | ||
| ฯ ๖ คำ ร่าย ฯ | |||
| ๏ พระรามว่าดีแล้วเอาเถิด | พอเกิดดวงดาวเวหา | ||
| เบื้องบนข้างทิศบูรพา | บัญชาให้ผูกพาชี | ||
| ฯ ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ อาลักษณ์เอาสารผูกคอม้า | อลังการที่นั่งรังสี | ||
| โหรปล่อยมิ่งม้าทันที | พาชีดึงเดาะเดินพลัน | ||
| ฯ ฉาน เชิดฉิ่ง ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ พระรามจึงสั่งอนุชา | แม้นใครขี่ฆ่าให้อาสัญ | ||
| ๏ อนุชารบสั่งจรจรัล | พลันยกพลตามสะกดไป | ||
| ฯ กราว ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ พระรามซ้ำสั่งหนุมาน | ท่านไปช่วยด้วยจึ่งได้ | ||
| หนุมานรับสั่งคลาไคล | ไปนำพลตามพาชี | ||
| ฯ เชิด ๒ คำ ฯ | |||
พระมงกุฎขี่ม้าเสี่ยงทาย หนุมานจะจับ ถูกพระมงกุฎเสกมนตร์มัดตัว
| ยานี | |||
| ๏ มาจะกล่าวบทไป | ถึงไทท่านท้าวโกสีย์ | ||
| ผู้ทรงมหิทธิ์ฤทธี | ตรีเนตรเล็งแลลงมา | ||
| ก็แจ้งว่าหน่ออวตาร | จะพานพะรบวงศา | ||
| อ้อกรรมหน่อดลบิดา | จึงเสี่ยงพญาม้าไป | ||
| เอะอาว์ผู้เข้าราวี | จะต้องศรศรีเพียงต้กษัย | ||
| จึงจะจ้บได้แต่พี่ไป | อวตารจะให้ลงอาชญา | ||
| จำกูจะช่วยแก้ไข | เอาผลบุญไปภายหน้า | ||
| อย่าให้มอดม้วยชีวา | ก็ดลม้าเข้าพนาล้ย | ||
| ร่าย | |||
| ๏ แล้วจึ่งไปดลกุมาร | ให้ออกพนัสสถานใหญ่ | ||
| ครั้นเสร็จเสด็จขึ้นไป | ยังในฟากฟ้าดุษดี | ||
| ฯ คุกพาทย์ เหาะ ๑๐ คำ ฯ | |||
| ๏ มาจะกล่าวบทไป | หน่อในอวตารร้งษี | ||
| รัญจวนป่วนถึงพนาลี | ที่จะไปเที่ยวเล่นพนาวา | ||
| ครั้นเช้าอำลามารดร | จับธนูศรชัยจะไปป่า | ||
| สีดามิให้ไคลคลา | ลูกยาอย่าไปพนาลี | ||
| คืนนี้แม่ฝันเห็นร้าย | ฦๅสายอย่าเข้าพนาศรี | ||
| หูตากระเหม่นไม่ดี | วันนี้อย่าไปพนาลัย | ||
| ฯ ๖ คำ ฯ | |||
| ๏ พระพี่น้องเทียบทูลชนนี | กรรมมีหาพ้นตายไม่ | ||
| อันกาลวาตพนาลัย | ลูกไสร้เคยเล่นอยู่อ้ตรา | ||
| แม้นข้ามิไปพนาลี | พระฤษีจะอดพฤกษา | ||
| โภยภ้ยอะไรไม่มีมา | ถึงอ้ายยักษาไม่กลัวกัน | ||
| แม้นมันฺทำร้ายลูกจะยิง | ให้กลิ้งอยู่ในพนาสัณฑ์ | ||
| พระแม่จงให้จรจรรย์ | กรรแสงที่จะไปพนาวา | ||
| ฯ ๖คำ ฯ | |||
| โอดครวญ | |||
| ๏ สีดาส้วมสอดกอดจูบ | ลูบหน้าหลังกวดเกศา | ||
| เจ้าไปเถิดพ่ออย่าโศกา | ว้นนี้กลับมาแต่วัน | ||
| ฯ ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายสองพี่น้องอำลา | คว้าได้ธนูผายผัน | ||
| ลาดาบสแล้วจรจรรย์ | เข้าอรัญวามิช้า | ||
| ฯ เชิด ฯ | |||
| ๏ ครั้นถึงซึ่งป่ากาลวาต | องอาจเที่ยวไพรพฤกษา | ||
| เก็บผลไม้กินสองรา | พอเห็นมิ่งม้าพาชี | ||
| จึงบอกเจ้าลบน้องยา | มาเราช่วยกันจับขี่ | ||
| ฯ เชิด ฯ | |||
| ๏ เออสัตว์อะไรอย่างนี้ | เรามิเคยพบเห็นมา | ||
| แน่เจ้าดูเอาที่หลัง | ใคร่นั่งเล่นไปในป่า | ||
| อะไรที่แขวนคอมา | ก็เอาสาราอ่านพลัน | ||
| ฯ ๘ คำ ฯ | |||
| ช้า | |||
| ๏ ใจความว่าองคอวตาร | ผู้ผ่านโภคัยไอศวรรย์ | ||
| ปล่อยม้าใครขี่ให้ฆ่าฟัน | ถ้าข้าขอบข้นธ์ให้บูชา | ||
| เออนี่อะไรใช่เมืองบ้าน | พานพะมาไยในป่า | ||
| ถึงมาดติดตามมา | ใช่ว่าเราเป็นข้าไท | ||
| มาเราจะขึ้นขี่เล่น | เช่นนี้จะกล้วเป็นไฉน | ||
| ต้วเราก็ไม่ขบถใคร | ขึ้นพาชีชัยไปมา | ||
| ฯ เชิดฉิ่ง เพลง ๖ คำ ฯ | |||
| ๏ มาจะกล่าวบทไป | ถึงหนุมานอาษา | ||
| ซึ่งนำทัพกับตามอาชา | ล่าลอดสอดดูพาชี | ||
| จึงเห็นกุมารขี่ม้า | โกรธาลัดเข้าพนาศรี | ||
| แพละน้อย | |||
| ๏ ก็เผ่นโผนจบกุมารตี | กระบี่ต้องค้นศรสลบไป | ||
| ฯ เชิด โอด ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายมงกุฎดาหนุมาน | กูผลานเถิดหรือให้ตักษัย | ||
| เจ้าลบเอยลิงอะไร | ทำไมมันมาจับเรา | ||
| ฯ ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ เจ้าลบว่าเออไม่เข้ายา | อ้ายนี่มาทำเราเปล่า ๆ | ||
| ว่าพลางทางวิ่งตามม้าเล่า | สองเจ้าเล่นในพนาลัย | ||
| ฯ ๒ คำ เชิดฉิ่ง เพลง ฯ | |||
| ๏ หนุมานครั้นต้องพระพายถูก | ลูกลมกลับฟื้นขึ้นได้ | ||
| ก็ผาดโผนแผลงฤทธิไกร | โตใหญ่เงือบเงื้อมเมฆา | ||
| แล้วคิดเอะมีฤทธิ๋นัก | ศรศ้กดิ์ตีลงดั่งฟ้าผ่า | ||
| อย่าเลยกูจะแปลงกายา | ก็เป็นลิงป่าเล็กเข้าไป | ||
| ฯ แพละ น้อย ฯ | |||
| ๏ ถึงจึ่งตํ่าเตี้ยเงี่ยห้ว | ฝากตัวแล่นเล่นในป่าใหญ่ | ||
| ปีนป่ายร่ายกิ่งค่าไม้ | ทำเป็นรักใคร่ไปมา | ||
| ฯ ๖ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายสองกุมารไม่สังเกต | หน่อนเรศคิดว่าลิงป่า | ||
| ๏ หนุมานโจนจับมิช้า | กุมาราตีลิงสลบไป | ||
| ฯ เชิด โอด ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ พระมงกุฎด่าโจนลงเงื้อง่า | กูฆ่าเถิดหรือให้ตักษ้ย | ||
| เจ้าลบเอ่ยดูอ้ายจังไร | มันไม่หลาบเลยอนุชา | ||
| ทำไมมันมาจับเรา | เอาหรือให้ม้วยสังขาร | ||
| ๏ เจ้าลบร้องห้ามพี่ยา | อย่าฆ่าเจ้านายมันมี | ||
| ฯ ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ มงกุฎด่าว่าอ้ายเจ้าเล่ห์ | เหม่พานมาไยพนาศรี | ||
| จองหองจะเข้าราวี | กิริยาอ้ายนี้เข้าใช้มัน | ||
| มาเราจะเอาเชือกเขา | มัดศอกมันเข้าให้มั่น | ||
| จารึกหน้าไปบอกเจ้ามัน | ก็ชวนก้นเข้ามัดลิงไพร | ||
| ฯ ตระ ฯ | |||
| ๏ มัดแล้วจารึกเศกมนต์เป่า | ต่อเจ้าของมึงจึ่งแก้ได้ | ||
| ซํ้าตีมิให้บรรลัย | เร่งไปบอกเจ้ามึงมา | ||
| ว่าพลางทางเผ่นขึ้นพาชี | ข้บขี่ควบเล่นในป่า | ||
| ฯ เชิดฉิ่ง เพลง ฯ | |||
| ๏ เล็มล่าหาผลพนาวา | ได้มาก็สู่กันพลัน | ||
| ฯ ๘ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายหนุมานซึ่งต้องม้ด | สะบัดตะบึงยิ่งรึงมั่น | ||
| เวทนาน่าอายเทวัญ | โศกศัลย์มายังทัพชัย | ||
| ฯ เชิด โอด ฯ | |||
พระพรตจับพระมงกุฎ
| ๏ ครั้นถึงจึ่งเฝ้าพระพรต | กำสรดหาบอกความไม่ | ||
| ๏ พระพรตเห็นต้องม้ดไป | ตัดด้วยพระขรรค์ชัยมิช้า | ||
| ฯ ตะบองกัน ฯ | |||
| ๏ เชือดเถือเท่าไรก็ไม่ขาด | ประหลาดอัศจรรย์หนักหนา | ||
| ๏ หนุมานเจ็บร้องเจรจา | อุ่ยหน่าโอยอย่าภูมี | ||
| ฯ ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ พระพรตจึงเห็นอักษร | ที่หน้าวานรกระบี่ศรี | ||
| นิ่งอยู่กูจะดูหน้งสือมี | ได้เนื้อความบอกกระบี่พลัน | ||
| ในลักษณว่าถ้าจะแก้ | แม้นแลมิใช่เจ้าจงติดมั่น | ||
| ท่านเร่งเข้าไปบังคมคัล | มันอยู่หาไหนบอกมา | ||
| ฯ ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ หนุมานทูลบุ้ยปากไป | มันอยู่ในไพรพฤกษา | ||
| นะแน่งนิ่มน้อยสุนทรา | ข้าประมาณชันษาสิบปี | ||
| ฯ ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ พระพรตก็ไปตามว่า | หนุมานเหาะมากรุงศรี | ||
| ฯ เชิด โอด ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายข้างพระรามเห็นกระบี่ | ภูมีกริ้วโกรธโกรธา | ||
| เหม่อ้ายพญาหนุมาน | แต่มึงทำการอาสา | ||
| ฆ่าอสุรม้วยทั้งลงกา | บัดนี้พามัดมาหากู | ||
| ฯ ๖ คำ ฯ | |||
| ๏ หนุมานครวญครางร้องไห้ | ไม่ทูลได้ซบเศียรอยู่ | ||
| พระรามเห็นอักษรอ่านดู | ก็รู้ว่าต้องมนตรา | ||
| จึงเอาพระหัตถ์ลูบหลุด | พระทรงภุชขัดแค้นหนักหนา | ||
| ๏ หนุมานก้มกราบทูลลา | ถ้ามิได้ข้าศึกไม่กลับคืน | ||
| ว่าพลางเหาะขึ้นเวหา | ขัดแค้นโศกาสะอื้น | ||
| ฯ เชิด ฯ | |||
| ๏ ก็เหาะลงมาแผ่นพื้น | ฝ่าฝืนเข้านำท้พไป | ||
| ฯ ๖ คำ ฯ | |||
| ๏ พระพรตร้องถามหนุมาน | พระอวตารยังว่าเป็นไฉน | ||
| หนุมานว่าโกรธฟูนไฟ | อย่าพิไรมาไปต่อตี | ||
| ทูลพลางทางออกนำท้พ | กลับกลายแปลงองค์กระบี่ศรี | ||
| สี่กรสี่พักตร์รูจี | ก็นำไปที่กุมารพลัน | ||
| ฯ กราว ตระ ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ มาจะกล่าวบทไป | หน่อไทนารายณ์ไอศวรรย์ | ||
| เห็นชี้บอกแก่น้องพลัน | นั่นแนอริราชยกมา | ||
| ว่าพลางทางลงขึ้นศิลป์ | แผ่นพื้นด้าวดิ้นดั่งฟ้าผ่า | ||
| ขวางออกบอกความเจรจา | ดูกรท่านมาไย | ||
| ทำไมอุกมาถึงนี่ | องอาจอวดดีหรือไฉน | ||
| เราเป็นเจ้าป่าพนาลัย | เราไสร้ไม่ให้จรลี | ||
| ฯ ๖ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายอาว์ขับรถเข้าบัญชา | เรามาหาผู้จับม้าขี่ | ||
| เหตุเจ้าร่วมอาสน์โมลี | กับตีมัดผูกหนุมาน | ||
| พระอวตารให้เชิญเจ้าเข้าไป | แม้นขัดแข็งให้เราสังหาร | ||
| มาเข้าไปเฝ้าพระอวตาร | หาไม่จะสังหารบัดนี้ | ||
| ฯ ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายสองพี่น้องตอบว่า | อย่าจองหองฆ่าเราสองศรี | ||
| ทำไมมิให้จับม้าขี่ | ม้านี้ของใครว่ามา | ||
| มาดแม้นถ้าม้าของเธอ | เออปล่อยมาไยในป่า | ||
| เราได้ขี่เล่นไปมา | ชอบว่าขอเราจะให้ไป | ||
| มากลับว่าเราองอาจ | ราชฐานโรงโกงอยู่ไหน | ||
| ทําไมมิให้มัดลิงไป | ใครใช้มันมาราวี | ||
| ฝ่ายเราเห็นแก่อวตาร | จึงไม่ประหารกระบี่ศรี | ||
| มัดไปให้แจ้งคดี | ชอบแต่จะขอบไมตรีกัน | ||
| นี่ถ้อยไม่ถามความไม่ว่า | เจรจาแต่ล้วนจะหํ้าหั่น | ||
| เออสังหารมามาเล่นกัน | กระชั้นรุกว่าอย่าดูเบา | ||
| ชิตาพหลสกลไกร | จะทำไมใครหรือเจ้า | ||
| อวดหาญแกล้งมาพาลเรา | เอาเถิดจะต่อฤทธา | ||
| ฯ ๑๒ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายพระอาว์ตอบวาที | สองศรีอย่าก้องแก้งว่า | ||
| เจ้าย้งเด็กเล็กสุนทรา | เราเมตตาดอกกุมาร | ||
| มาดแม้นไม่ลุกะโทษไท | ที่ไหนจะพ้นสังหาร | ||
| แน่เจ้าอันศรอวตาร | ผลาญสิบสี่โลกก็บรรลัย | ||
| เทพามนุษย์รู้สิ้น | เมืองแมนแดนดินหวาดไหว | ||
| ทำไมขี่ม้าของไท | ไม่แจ้งในสารหรือว่ามา | ||
| ฯ ๖ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายพี่น้องตอบพจมาน | ราชสารอะไรในป่า | ||
| เมื่อมีแต่ลิงวิ่งตามมา | อุกอาจเข้าป่าเราไย | ||
| ชิชะว่าเราก้องแก้งเด็ก | ถึงเล็กก็หากลัวผู้ใหญ่ไม่ | ||
| ท่านอย่าอวดองทะนงไป | เราไม่ครั่นคร้ามวาจา | ||
| ตัวเราผู้ตั้งอยู่ในธรรม์ | หาพรั่นพรึงไม่อย่าว่า | ||
| อุ่ยหนาข้ากลัววิทยา | โกรธาดันดึงพาที | ||
| ฯ กราวรำ ๖ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายพระพรตโกรธกริ้ว | หลิ่วแลเล็งยิงสองศรี | ||
| ศรเป็นข่ายแก้วราวี | ให้ไปพิฆาฎกุมารา | ||
| ฯ เชิด ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายพระสัตรุตก็ผลานแผลง | เป็นเพลิงเริงแรงเวหา | ||
| เปลวปลาบวาบถึงพระสุธา | รารอรอบองค์พระกุมาร | ||
| ฯ เชิด ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ พระมงกุฎกวางศรไป | เป็นพระขรรค์เพ็ชรไล่สังหาร | ||
| ฟาดฟันข่ายแก้วอสุรกาฬ | บันดาลแพ้ฤทธิหายพลัน | ||
| ฯ เชิด คำ ๒ ฯ | |||
| ๏ พระลบก็ผลานแผลงซํ้า | เป็นนํ้าล้างไฟที่กางกั้น | ||
| พระพี่น้องเยาะเย้ยไปพลัน | หุนหันเข้าต่อฤทธา | ||
| ฯ เชิด ฯ | |||
| ๏ ยิงถูกพระสัตรุดพระพรต | ตลอดหมดทั้งพลอาษา | ||
| ระเนนล้มวินาศดาษดา | อนุชาแผลงซํ้าตระหนํ่าไป | ||
| ฯ เชิด โอด ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ หนุมานครั้นต้องพระพายฟื้น | ฝ่าฝืนเข้าหากลัวไม่ | ||
| ฯ เชิด ฯ | |||
| ๏ พระมงกุฎตีด้วยธนูชัย | ลิงไพรสลบซบซอน | ||
| จึงบอกเจ้าลบเอ๋ยดูลิง | มันกลิ้งอยู่แล้วด้วยคันศร | ||
| ๏ พระลบซํ้าโบยราญรอน | อ้ายวานรตายแล้วพี่ยา | ||
| ฯ กราวรำ ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายพระพรตฟั่นฟื้น | ขืนอารมณ์เสี่ยงคาถา | ||
| เดชะพระเดชเดชา | พี่ยานารายณ์ช่วยพลัน | ||
| บัดนี้ต้วข้าต้องศร | อย่าให้ม้วยมรณ์อาสัญ | ||
| อธิษฐานพลางทานํ้ามัน | พลันเนื้อติดหายเป็นดี | ||
| ฯ ตระ ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ แล้วคิดดูฤทธิกุมาร | คล้ายองค์อวตารเรืองศรี | ||
| เนื้อนะแน่งนวลนิลรูจี | ศรีทรงเหมือนองค์ภูวนัย | ||
| หรือว่าลูกนางสีดา | เชษฐาให้ฆ่าหาม้วยไม่ | ||
| ก็ผิดที่เจ้าล้กษมณ์ว่าบรรลัย | ครั้นจะท้กไปอายวิญญาณ์ | ||
| คิดแล้วจึงตั้งอธิษฐาน | แม้นกุมารเป็นวงศ์พงศา | ||
| นํ้าเนื้อเชื้อชาติพี่ยา | ให้พลเป็นมาบัดนื้ | ||
| ตั้งสัตย์ตร้สพลางสำรวมมนต์ | รี้พลเป็นขึ้นอึงมี่ | ||
| ทั้งพระสัตรุดเป็นดี | ภูมีเร่งอัศจรรย์ใจ | ||
| จำเป็นจำกูจะแผลงผลาน | ตามคำอวตารผูใช้ | ||
| คิดพลางวางวิรุนปานำไป | ศรชัยเป็นนาคนาคี | ||
| ฯ กลม ๑๐ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายพระสัตรุดก็แผลงผลาน | เป็นเพลิงกาลไปเจียวจี่ | ||
| รอบหน้าในศรวาสุกรี | ศรไม่ยายีสองรา | ||
| ฯ ตะบองกัน ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายพระมงกุฎก็แผลงผลาน | บันดาลเป็นพระยาปักษา | ||
| ฯ แพละ ฯ | |||
| ๏ พระลบแผลงเป็นท่อธารา | ดับวิทยาซึ่งเป็นไฟ | ||
| ฯ ปรายเข้าตอก ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายศรซึ่งไปเป็นครุฑ | ฉวยฉุดนาคหนีตามไล่ | ||
| แล้วแผลงศรชํ้ากระหนํ่าไป | รุกไล่เขาต่อฤทธา | ||
| ฯ เชิด ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ หนุมานครั้นต้องพระพายเป็น | เต้นแอบแนบบังพฤกษา | ||
| คอยมองจับสองกุมารา | สอดนัยนาดูท่วงที | ||
| ฯ แพละน้อย ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายอาว์ขึ้นศรพรหมาศ | พาดสายเสี่ยงทูนเหนือเกศี | ||
| มาดแม้นเป็นวงศ์พงศ์พีร์ | ศรศรีอย่ากินกุมารา | ||
| แต่พอสลบจ้บได้ | จะเอาไปถวายเชษฐา | ||
| เสี่ยงพลางทางตั้งสัจจา | ว่าแล้วก็ผลานแผลงพลัน | ||
| ฯ เชิด ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ พระมงกุฎรับข้อพระกรอ่อน | พระนลาตกระทบศรรังสรร | ||
| ฯ เชิด ฯ | |||
| ๏ ล้มกลิ้งลิงเข้าจับพลัน | คาดคั้นเอาสองกุมารา | ||
| ฯ เชิด โอด ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายเจ้าลบลอดหนีได้ | ด้นดั้นเข้าไพรพฤกษา | ||
| ฯ กลม ฯ | |||
| ๏ หนุมานมัดเอามงกุฎมา | พาเข้าถวายฉับพลัน | ||
| ฯ ๒ คำ เตียว ฯ | |||
| ๏ พระพรตเห็นร้องสั่งไป | ขันขึงมันให้แน่นมั่น | ||
| ฯ เจรจา ฯ | |||
| (ทรงแทรก) | |||
| ๏ หนุมานจำใส่ตะโหงกพลัน | มอบกันร้กษากุมารา | ||
| ๏ พระพรตจึงสั่งหนุมาน | เร่งจัดทหารค้นป่า | ||
| น้องม้นวิ่งเข้าพนาวา | รีบร้นค้นหาบัดนี้ | ||
| ฯ เจรจา ฯ | |||
| ๏ หนุมานรับสั่งสั่งพลัน | ให้พลขันธ์ค้นพนาศรี | ||
| ฯ เชิด ฯ | |||
| ๏ พลขันธ์เข้าค้นพนาลี | มิพบก็เข้าบงคมคัล | ||
| ฯ เชิด ฯ | |||
| ๏ ข้าค้นหาอ้ายกุมารหนี | ทุกซอกพนาลีเขตต์ขัณฑ์ | ||
| จบทั่วไม่พบตัวมัน | อัศจรรย์หนกหนาภูมี | ||
| ฯ เจรจา ฯ | |||
| ๏ พระพรตก็สั่งทันใด | จวนอโณทัยคล้อยรังสี | ||
| ก็เลิกพหลมนตรี | กลับรี้พลคืนพารา | ||
| ฯ กราว ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายข้างเจ้าลบเห็นทัพกลับ | ลับเนตรแล้วออกค้นหา | ||
| ล่าลอดสอดดูพี่ยา | พบแต่ธนูศิลป์ชัย | ||
| โออนิจจาพระพี่เอ๋ย | กรรมสิ่งใดเลยมาซัดให้ | ||
| มาดแม้นถ้าม้วยบรรลัย | น้องไม่ขออยู่จะตายตาม | ||
| เป็นสัตย์สุจริตพระพี่ | น้องมิได้คิดเข็ดขาม | ||
| ครั้นน้องจะเข้าไปตาม | ความนี้ไม่แจ้งชนนี | ||
| น้องขอไปแจ้งอาจารย์ | แล้วจะลามารดาไปตามพี่ | ||
| โอ้ว่าเทวัญจันทรี | ปรานีอย่าให้มรณา | ||
| คิดพลางทางหยิบเอาศิลป์ศร | บทจรคนึงถึงเชษฐา | ||
| ก็แจ้งใสในราชปัญญา | อ่อเทวาบังให้กู | ||
| ดีร้ายพระพี่ไม่ม้วย | เมื่อเข้าไปช่วยจะได้สู้ | ||
| คิดพลางยกศิลป์ใส่เศียรชู | ก็วางวู่กรรแสงวิ่งมา | ||
| ฯ เชิด โอด ฯ | |||
| (ทรงแทรก สุดดรงนี้) | |||
| ๏ ครั้นถึงจึงร้องแถลงสาร | บันดาลโอดโอยโหยหา | ||
| สะอึกสะอื้นเจรจา | เขาเข่นฆ่าจับพระพี่ไป | ||
| ครั้นข้าจะเข้าไปตาม | หาใครมาบอกความไม่ | ||
| ขอลามารดาอาจารย์ไป | ติดตามภูวนัยพี่ยา | ||
| ฯ ๑๖ คำ ฯ | |||
พระลบแจ้งข่าวนางสีดา พระมงกุฎถูกจองจำ
| โอ้ | |||
| ๏ สีดาฟังลูกลบทูล | อาดูรเทวศเสน่หา | ||
| โอ้ว่ามงกุฎเจ้าแม่อา | อนิจจามาจากแม่ไป | ||
| มาดแม้นถ้าฟังคำแม่ | เที่ยงแท้หามอดม้วยไม่ | ||
| ป่านนี้จะเป็นประการใด | หรือบรรล้ยแล้วลูกยา | ||
| แม่ไม่เห็นเลยว่าบุญน้อย | ร้อยชั่งมาด้บสังขาร์ | ||
| มาดแม้นถ้าม้วยมรณา | แม่จะกลั้นชีวาตายตามไป | ||
| พระลบลูกน้อยของแม่เอ๋ย | ทรามเชยเจ้าจงแถลงไข | ||
| เดิมเหตุเภทผลกลใด | อย่างไรเขาจับพี่ยา | ||
| ฯ ๘ คำ ฯ | |||
| ร่าย | |||
| ๏ พระลบกราบทูลมารดร | เดิมบทจรเล่นป่า | ||
| มีสัตว์ต้วหนึ่งเจษฎา | หนังสือแขวนมาว่าพาชี | ||
| ฝ่ายข้าพี่น้องขี่เที่ยว | บัดเดี๋ยวเผือกผู้กระบี่ศรี | ||
| ม้นจู่โจนจับพระพี่ตี | กระบี่ต้องคันศรสลบพลัน | ||
| จึงช่วยกันมัดลิงปล่อย | ลิงน้อยวิ่งเข้าพนาสัณฑ์ | ||
| ก็เที่ยวเล่นป่าพนาวัน | จึงพบพลข้นธ์ยกมา | ||
| นายกองร้องบอกพระพี่ | ว่ามีรับสั่งให้หา | ||
| พระพี่กริ้วโกรธโกรธา | มันอหังการ์แล้วก็ชิงชัย | ||
| ต่างต่างยิงก้นไปมา | มันร้องว่าอวตารใช่ | ||
| ข้าก้บพระพี่วางศรไป | บรรลัยหมดแล้วพระมารดา | ||
| อยู่สักประเดี๋ยวเป็นคืน | ฝืนเข้าต่อรบฝ่ายข้า | ||
| มันแผลงศรหนึ่งมหึมา | กระทบหน้าผากพี่สลบไป | ||
| ฝ่ายข้าก็ยิงศรสู้ | อ้ายวานรจู่จ้บพี่ได้ | ||
| ฝ่ายม้นรวบข้าเข้าไว้ | ข้าปลิ้นออกได้หนีมา | ||
| ครั้นทัพกลับแล้วข้าไปตู | เห็นธนูศรไชยเชษฐา | ||
| อัศจรรย์อยู่แล้วพระมารดา | กิริยาเทวาปรานี | ||
| มาดแม้นถ้าตามเห็นได้ | เหมือนหนึ่งจะให้ชิงชัยศรี | ||
| พระแม่พระตาจงปรานี | จับธนูศรศรีอำลา | ||
| ฯ ๑๘ คำ ฯ | |||
| โอ้ | |||
| ๏ สีดาคร่าฉุดยุดไว้ | ยังจะไปอีกหรือให้ว่า | ||
| เมื่อไม่ฟังเลยนี่ลูกยา | พระฤษีขาจะดึงไป | ||
| อันลิงผ่องเผือกผู้ขาว | คือทหารห้าวแห่งผู้ใหญ่ | ||
| ชื่อหนุมานชาญชัย | สองไทคือองค์อนุชา | ||
| ชะรอยรู้ว่าไม่ตาย | จึ่งจองร้ายทำลูกข้า | ||
| โอ้ว่ามงกุฎเจ้าแม่อา | อนิจจามาจากแม่ไป | ||
| พระลบลูกน้อยของแม่เอ๋ย | ทรามเชยฟังแม่แถลงไข | ||
| พี่เจ้าก็ม้วยบรรลัย | แม่ได้เห็นหน้าแต่ลูกยา | ||
| เป็นกรรมสิ่งไรมาจองผลาญ | พระอาจารย์ขาเขาจึงเข่นฆ่า | ||
| เมื่อเท่านี้หรึอมิเมตตา | อ้ายใจมหาย้กษ์จังไร | ||
| ถึงมาดดุก็เป็นเด็ก | ไม่ควรที่ทำลูกเล็กได้ | ||
| แสนโศกวิโยคอาลัย | สะอึกสะอื้นไห้ไปมา | ||
| ฯ โอด ๑๒ คำ ฯ | |||
| ยานี | |||
| ๏ ฤษีก็เข้าฌานดู | รู้ว่ากุมารไม่สังขาร์ | ||
| จึงบอกนวลนางสีดา | เจ้าอย่าได้ร้อนรนใจ | ||
| จึงให้อ้ายลบเอาแหวนก้อย | ลูกน้อยของมึงไปแก้ไข | ||
| ญาณี | |||
| ๏ สีดาก็รูดส่งไป | ตามแต่ท่านไทพระมุนี | ||
| ฯ ๔ คำ ฯ | |||
| ยานี | |||
| ๏ ฤษีจึงสั่งพระลบหลาน | แม้นนางคราญหนึ่งส่งศรี | ||
| นะแน่งนิ่มนวลรูจี | มิได้กะพริบนัยนา | ||
| ถ้าเห็นนางมาตักนํ้า | มึงทำอ้อนวอนจงหนักหนา | ||
| ว่าจะช่วยตักให้เอาบุญญา | นางจะพาไปรดกุมาร | ||
| จึงเอาแหวนใส่ในขะนน | เศกมนต์แล้วเจ้าอธิษฐาน | ||
| นางนั้นแลเทพบันดาล | ชลธารถึงแล้วจะรอดมา | ||
| ฝ่ายเจ้าอย่าได้ประมาท | อ่านวิทยาศาสตร์คาถา | ||
| เข้าแอบอยู่แทบทวารา | ไปกว่าจะพบนวลนาง | ||
| แต่ว่าอย่าเพ่อคลาไคล | พระเคราะห์ยังให้ขัดขวาง | ||
| สีดาจงเสี่ยงสัตย์นาง | พลางเข้ามณฑลกุมารา | ||
| ฯ ตระ ๑๐ คำ ฯ | |||
| ยานี | |||
| ๏ มาจะกล่าวบทไป | ถึงไทไตรตรึงษ์ดึงสา | ||
| ปรานีฤษีสีดา | เมตตาลงช่วยกุมาร | ||
| ซึ่งต้องรัดรึงขึงไป | ก็ไม่เจ็บปวดเกษมสานต์ | ||
| ด้วยกรรมทำหน่ออวตาร | จึงบันดาลดลอาว์ไป | ||
| ที่พระอาว์ว่าจะแจ้งกิจ | กรรมปิดหาทูลได้ไม่ | ||
| ก็จะให้ว้าวุ่นขุ่นเคลิ้มใจ | ครั้นช่วยแล้วไปวิมานพลัน | ||
| ฯ เชิดปฐม ๖ คำ | |||
| ร่าย | |||
| ๏ ฝ่ายอาว์ครั้นถึงซึ่งกรุงไกร | ขึ้นไปเฝ้าไทไอศวรรย์ | ||
| ๏ พระรามเห็นเรียกน้องพลัน | ได้มันหรือไม่ไพรี | ||
| ฯ เจรจาในเพลง ๒ คำ เสมอ ฯ | |||
| ๏ พระสัตรุดพระพรตทูลไป | จับได้มันมาแต่พี่ | ||
| อ้ายน้องวิ่งเข้าพนาลี | หนีรอดไม่ได้ตัวมา | ||
| ทูลพลางสะท้อนฤทัย | ข้ดแค้นใจหนักเชษฐา | ||
| แต่ข้ารองเบื้องบาทา | ไม่ต้องอาวุธผู้ใด | ||
| ครั้งนี้มันยิงตลอดปรุ | ถูกทะลุรี้พลม้วยไหม้ | ||
| หากอธิษฐานเอาบุญไท | จึงได้มารองบาทา | ||
| ฯ ๖ คำ ฯ | |||
| ช้า | |||
| ๏ เมึ่อนั้น | พระรามสุริวงศ์รุ่งฟัา | ||
| จึงตรัสแก่สองอนุชา | ทั้งพญาหนุมานชาญชํย | ||
| อันอ้ายกุมารมีฤทธิ์นัก | จึงอาณาจักรลั่นหวั่นไหว | ||
| หากเจ้ากับหนุมานไป | หาไม่ไม่ได้ตัวมา | ||
| นี่แน่เจ้าให้เขาจองจำ | ทำโทษแก่มันให้หนักหนา | ||
| เอาขึ้นขาหย่างกลางภารา | ทะเวนให้ครบเจ็ดวัน | ||
| แล้วจึ่งบั่นเศียรเสียบไว้ | ให้เลื่องลือไปเขตต์ข้ณฑ์ | ||
| อย่าให้มันดูเยี่ยงกัน | ไว้มันจะเป็นราคี | ||
| ฯ ๘ คำ ฯ | |||
| ร่าย | |||
| ๏ พระลักษมณ์ก็รับสั่งลา | ให้หาตำรวจอึงมี่ | ||
| ฯ เจรจา ฯ | |||
| ๏ ตำรวจเข้าทูลทันที บัดนี้นครบาลมา | |||
| ฯ เจรจา ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายองครักษ์จ้กรนารายณ์ | วุ่นวายแก่กันหนักหนา | ||
| ประนังทำจำจองกุมารา | โซ่ตรวนขื่อคาครบครัน | ||
| ทั้งม้ดทั้งผูกรังรึง | ขันขึงเข้าไว้แน่นมั่น | ||
| พนมแอกแตกขื่อโยงมือพลัน | กระสันใส่พืดตรึงตรา | ||
| ครั้นเสร็จเอาขึ้นขาหย่าง | ย่างแดดลมไว้เวหา | ||
| ฯ เจรจา ฯ | |||
| ๏ แทบตะแลงแกงกลางภารา | ทะเวนไปตามสั่งพล้น | ||
| ฯ เจรจา ๖ คำ ฯ | |||
| ยานี | |||
| ๏ มาจะกล่าวบทไป | ชาวในนิเวศเขตต์ข้ณฑ์ | ||
| อีกทั้งไพร่ฟ้าข้าขอบคัน | ชวนกันไปดูกุมาร | ||
| เห็นต้องระนังรังรึง | คะนึงพะวงสงสาร | ||
| รูปทรงเหมือนองค์อวตาร | ครั้นจะบันดาลทักก็กลัวภัย | ||
| แต่สะกิดกระซิบบอกเพื่อน | ความเหมือนตละหนึ่งเถือไส้ | ||
| เออนี่ลูกเต้าของใคร | ไฉนจึงมาอหังการ์ | ||
| เมื่อเจ้าเด็กเล็กเท่านี้ | หรือมีฤทธีแกล้วกล้า | ||
| โอ้ว่าแต่เครื่องพันธนา | หนักหนานักน่าไม่ข้ามคืน | ||
| เจ้าเหวยข้าขอให้ทาน | นักโทษกุมารแต่พอชื่น | ||
| กินนี่หรือพ่อแต่พอฟื้น | ขืนให้เสวยโภชนา | ||
| ลางบ้างก็ให้นํ้าอ้อย | กินเถิดอร่อยหนักหนา | ||
| พอหายระหวยวิญญาณ์ | ทาไส้ให้มีแรงไป | ||
| ฯ ๑๒ คำ ฯ | |||
| ร่าย | |||
| ๏ พระมงกุฎขอบใจให้ทานต่อ | ข้าขอทานเขาเราให้ | ||
| ๏ ผู้คุมรับปันกันไป | ทะเวนคลาไคลมิช้า | ||
| ฯ เดียว ๒ คำ ฯ | |||
| โอ้ร่าย | |||
| ๏ พระมงกุฎคะนึงถึงเหตุ | ทูนเทวศเสร้าสร้อยละห้อยหา | ||
| โอ้ว่าอาจารย์มารดา | ไม่รู้ว่าเป็นประการใด | ||
| มาดแม้นถ้าน้องไม่ม้วย | จะได้ไปช่วยแถลงไข | ||
| ก็ไม่แจ้งเหตุเภทภัย | ทำไฉนจะรู้คดี | ||
| คิดแล้วจึ่งกลั้นความโศกถาม | ออกนามเมื่อชิงชัยศรี | ||
| ๏ ผู้คุมก็บอกทันที | หนีรอดไม่ได้ตัวมา | ||
| ฯ ๖ คำ ฯ | |||
| ครวญ | |||
| ๏ มงกุฎครวญครํ่ารํ่าไร | หม่นไหม้ดุจดังจะเป็นบ้า | ||
| มาดแม้นถ้าน้องถึงมารดา | หน้าที่จะทรงโศกี | ||
| อีกทั้งพระมุนีเจ้า | จะโศกสร้อยเสร้าหมองศรี | ||
| ที่ไหนจะได้สมฤดี | เหมือนแกล้งชนนีอาจารย์ | ||
| โอ้ว่าถ้าฟังคำแม่ | เที่ยงแท้ไม่จากถิ่นฐาน | ||
| โพยภัยไม่มีมาพาน | จะสำราญทั้งอาตมา | ||
| เสียแรงกูเอากำเนิด | ให้ซ้ำเกิดโทษไปภายหน้า | ||
| แสนโศกวิโยคโศกา | ตรึกตราตั้งสัจจวาที | ||
| แล้วเสี่ยงเอาคุณมารดา | ทั้งคุณเทวาฤษี | ||
| อธิษฐานพลางจรลี | จนสิ้นแสงศรีสุริยา | ||
| ฯ ๑๐ คำ ฯ | |||
| ๏ ผู้คุมครั้นไปทะเวนเสร็จ | พาเสด็จย่างไว้เวหา | ||
| รักษาตรวจจัดอัตรา | ครบห้าหกวันราตรี | ||
| ฯ เจรจา ๒ คำ ฯ | |||
พระลบช่วยพระมงกุฎหนี พระรามเตรียมยกทัพไปจับพระมงกุฎ
| ยานี | |||
| ๏ มาจะกล่าวบทไป | ถึงไทท่านท้าวโกสีย์ | ||
| ใช้รัมภาเทวะจรลี | นารีไปช่วยกุมาร | ||
| บัดนี้ฤษีจะให้หลาน | แอบทวารไพชยนต์พิศาล | ||
| เขาจะอ้อนวอนตักชลธาร | เยาวมาลย์เจ้าให้กระออมพลัน | ||
| ถ้าเขาเอานํ้ามาส่ง | จงพาเข้าในเขตตขัณฑ์ | ||
| เจ้ารดกุมารฉับพลัน | พันธนาหลุดแล้วบังมา | ||
| ให้พ้นจากที่จองจำ | นำออกยังไพรพฤกษา | ||
| ๏ รัมภาก็รับสั่งลา | มาดูท่าทางทันที | ||
| ฯ เพลงพิราบป่า ๘ คำ ฯ | |||
| ร่าย | |||
| ๏ มาจะกล่าวบทไป | ถึงไทชะมฤคฤษี | ||
| สั่งแก่หลานลบทันที | จงเอาศรศรีพี่มึงไป | ||
| กับทั้งธนูของมึง | จึงจะได้ช่วยกันแก้ไข | ||
| เอ็งทำตามสั่งแต่ไร | เจ้าไปเถิดเร่งจรลี | ||
| ฯ ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ พระลบก้มกราบอำลา | ทั้งพระมารดาฤษี | ||
| เคารพอภิว้นท์ยินดี | พาแหวนศรศรีบทมาลย์ | ||
| ฯ ปลูกต้นไม้ ฯ | |||
| ๏ ถึงจึ่งแอบองค์ตามสั่ง | บังทวารไพชยนต์พิศาล | ||
| แลลอดสอดคอยนงคราญ | ตามคำอาจารย์บัญชา | ||
| ฯ พันพิลาป ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายรัมภานางซึ่งลงช่วย | ขวยเขินแกล้งทำเป็นทาษา | ||
| กระเดียดกระออมลีลา | ออกมาแทบปากทวารชัย | ||
| ฯ เพลงแขก ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายข้างพระลบเห็นนาง | เยื้องย่างออกกล่าวแถลงไข | ||
| พี่ขาตักนํ้าทำไม | ข้าตักให้หรือนที | ||
| ฯ เจรจา ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ นางว่าจะไปให้ทาน | กุมารโทษชิงชัยศรี | ||
| วันนี้แล้วเขาจะฆ่าตี | ปรานีใคร่สรงคงคา | ||
| ฯ เจรจา ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ พระลบขอตักชลธาร | เหมือนท่านให้ทานบุญข้า | ||
| นางส่งกระออมมิช้า | ตักมาเถิดเจ้าอย่านาน | ||
| ฯ ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ พระลบจึงลงตักนํ้า | กระทำเศกเป่าอธิษฐาน | ||
| ฯ ตระ ฯ | |||
| ๏ เอาแหวนใส่ในชลธาร | เสร็จการขึ้นจากวารี | ||
| ฯ เดียว ฯ | |||
| ๏ ครั้นถึงจึงส่งกระออมให้ | เข้าแอบทวารชัยศรี | ||
| ฯ กลม ฯ | |||
| ๏ รัมภาก็พาจรลี | ไปที่กุมารมิช้า | ||
| ฯ เพลง ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายข้างผู้คุมถามไถ่ | ตักน้ำทำไมทาษา | ||
| ๏ นวลนางชะม้อยเจรจา | ข้าปรารถนาเอาบุญ | ||
| เพื่อจะให้ทานน้ำเป็นทาน | กุมารโทษที่จะดับสูญ | ||
| เอ็นดูเถิดเจ้าเอาบุญ | ทำคุณขอให้นที | ||
| ฯ เจรจา ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายข้างผู้คุมพานเกี้ยว | มานี่ประเดี๋ยวก่อนสาวศรี | ||
| ไปไหนไม่ให้จรลี | กรุณาพี่จึงจะให้คลา | ||
| ฯ ๒ คำ เจรจา ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายรัมภาตอบเป็นพาล | ให้ทานแล้วจึงจะมาหา | ||
| ฯ เจรจา ฯ | |||
| ๏ ผู้คุมก็ให้ไคลคลา | อย่าช้านักเร่งออกไป | ||
| ฯ สะระบุหรง ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ รัมภาพานํ้าเข้าไปสรง | ธำมรงค์บังเอิญสรวมใส่ | ||
| พันธนาหลุดแล้วเอาใจ | มาไปเถิดพ่ออย่าโศกา | ||
| บัดนี้อาจารย์มารดร | ร่านร้อนรัญจวนป่วนหา | ||
| ให้น้องน้อยลบตามมา | ว่าพลางทางพาจรลี | ||
| ฯ ตะบองกัน พิลาป ฯ | |||
| ร่าย | |||
| ๏ ฝ่ายพระมงกุฎขอบคุณ | อาดูรถึงมารดาฤษี | ||
| ดีใจได้แหวนชนนี | ติดนิ้วชี้ตามนางไป | ||
| ฯ เพลง ฯ | |||
| ๏ เดชะเดชเทวะธำมรงค์ | ใครแลหาเห็นองค์ไม่ | ||
| ครั้นถึงซึ่งปากทวารชัย | นางฟ้าก็ไปวิมานพลัน | ||
| ฯ เหาะ ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายข้างพระลบเห็นพี่ | โศกีออกรับเกษมสันต์ | ||
| ถวายศิลป์ธนูพลัน | พากันเข้ายังอรัญวา | ||
| ฯ เชิด ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ มาจะกล่าวบทไป | ฝ่ายผู้พิทักษ์รักษา | ||
| แลไปไม่เห็นกุมารา | อัศจรรย์วิ่งหาวุ่นวาย | ||
| บ้างบอกแก่ก้นไปมา | พอพริบตาลงเห็นหาย | ||
| ชะรอยรู้บังเลื่อมกาย | หายตัวล่องหนสะเดาะไป | ||
| ลางบ้างตามรอยบทจร | ออกนอกนครเข้าป่าใหญ่ | ||
| ฯ เชิด ฯ | |||
| ๏ รอยเท้าก้าวเป็นสองคนไป | ครั้นทันจะเข้าใกล้กลัวฤทธี | ||
| พระมงกุฎเหลือบเห็นร้องเจรจา | ให้เจ้ามึงมาชิงชัยศรี | ||
| ๏ ผู้ตามขามฤทธิ์วาที | เกลือกมิอยู่ช้าไม่พ้นภัย | ||
| ฯ ๘ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายพระพี่น้องร้องด่า | กูหาหนีพ่อแม่มึงไม่ | ||
| ชวนน้องเก็บผลมิ่งไม้ | กินถ้าอยู่ที่ไพรวัน | ||
| ฯ ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ ผู้คุมแบ่งกันมาแจ้งเหตุ | เข้าในนิเวศเขตตข้ณฑ์ | ||
| ก้มเกล้ากราบเรียนสุมันตัน | ตามอันคดีมีมา | ||
| ฯ เจรจา ๒ คำ ฯ | |||
| ๏ สุมันตันจึ่งเข้ากราบทูล | ไอสูรย์บรมนาถา | ||
| ๏ ก็กริ้วโกรธให้เตรียมโยธา | กูจะกรีฑาทัพต่อตี | ||
| เหม่มึงออกไปจองจำ | อ้ายผู้ทำให้กุมารหนี | ||
| แล้วเร่งรัดกันจงทันที | กูจะกรีฑาทัพตามไป | ||
| ฯ ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ พระอนุชารับสั่งเตรียมท้พ | สรรพทั้งพยุหน้อยใหญ่ | ||
| ฯ เจรจาฯ | |||
| ๏ สุมันตันจองจำกันไป | ตรากตรำกันไว้ตามบัญชา | ||
| ๏ ครั้นเสร็จมาช่วยเตรียมพล | ปีกป้องพหลซ้ายขวา | ||
| ฯ เจรจา ฯ | |||
| ๏ สรรพทั้งจตุรงคโยธา | เสร็จพากันเข้าอัญชลี | ||
| ฯ เชิด ฯ | |||
| ๏ บัดนี้พหลสกลไกร | สำรับพยุหชัยศรี | ||
| กะเกนกันแล้วภูมี | จงแจ้งธุลีท่านไท | ||
| อันอ้ายนักโทษกุมาร | เข้ากาลลวาตป่าใหญ่ | ||
| ผู้คุมก็ตามสะกดไป | ได้ร่องรอยอยู่ภูมี | ||
| ฯ ๘ คำ ฯ | |||
| โทน | |||
| ๏ เมื่อนั้น พระอวตารผู้ชาญชัยศรี | |||
| ชวนสามอนุชาสรงวารี | สี่องค์สำอางอาภรณ์ | ||
| ทรงมงกุฎสังวาลตระการแก้ว | แล้วสะพกสะพายแล่งแสงศร | ||
| เขียวเหลืองเรืองรัศอัมพร | กระจายจรแดงกํ่าดำพราย | ||
| ดุจดังอโณทัยไตรตรัส | แจ่มจัดวิเชียรเฉิดฉาย | ||
| ระย้าระยับทับทรวงลาย | กระจายจรกรรเจียกเพราตา | ||
| พาหุรัดรัศมีชายแครง | ศรีแสงชายไหวซ้ายขวา | ||
| ดั่งเทวะเลื่อนลอยเมฆา | ลีลาดลรถจรลี | ||
| ฯ เพลงกราว ๘ คำ ฯ | |||
| โทน | |||
| ๏ รถเอยราชรถทรง | ยศยงด้วยนิลรังษี | ||
| รถแดงแข่งรัศรูจี | รถเขียวเหลืองศรีเพราพราย | ||
| สี่รถยศยิ่งเจษฎา | สุนทราดั่งเทวะเฉิดฉาย | ||
| ระย้าระย้อยพร้อยพราย | กระจายไขรัศอัมพร | ||
| โดยวิเชียรฤทธิ์สิทธิเดช | ทุกนิเวศสาธุการอยู่สลอน | ||
| ลอยเลึ่อนละลิ่วอัมพร | จามรจรบังอโณทัย | ||
| อภิรุมชุมสายพรายพรัน | เศวตรัตรฉัตรกั้นไสว | ||
| พัชนีวีระยาบปลาบไป | วิไลวิเล่จะบาดตา | ||
| อีกทั้งฆ้องกลองแตรสังข์ | ประดังกันไปซ้ายขวา | ||
| อื้ออึงคนึงโกลา | กึกก้องท้องฟ้าอลวน | ||
| พร้อมด้วยเสนาเสนี | จตุรงคโยธีสับสน | ||
| ขุนตำรวจตรวจจัดรี้พล | เร่งพหลนิกรตามไป | ||
| ฯ เชิด ฯ | |||
ตอนที่ ๒ ตอนหนุมานเกี้ยววานริน จนท้าวมาลีวราชมา
หนุมานเกี้ยววานริน
ความตอนเริ่มต้นขาดไปบ้าง กลอนแรกเป็นคำของนางวานริน
| ๏ ฝ่ายข้าก็เห็นสุดที | ชิเจ้าคนดีมุสา | ||
| อย่าโป้ปดคดคิดเจรจา | ไม่สบายวิญญาณ์อย่ายายี | ||
| ซึ่งข้าจะคืนยังสถาน | ต่อพระอวตารรังสี | ||
| เธอปราบอรินไพรี | ใช้ขุนกระบี่หนุมานมา | ||
| ติดตามอสุระผู้หนี | ข้านี้ได้ร่วมเสน่หา | ||
| หนึ่งข้าได้แจ้งกิจจา | ข้าจึ่งจะพ้นสาปไป | ||
| เจ้าอย่าล่อเลี้ยวลวงกัน | ข้าคนสำคัญไม่ได้ | ||
| ฝ่ายข้าเจ่าจุกทุกข์ใจ | เซ้าซี้อยู่ไยไม่เข้ายา | ||
| ฯ ๑๔ คำ ฯ | |||
| ร่าย | |||
| ๏ เจ้าเอยเจ้าพี่ | มารศรีเสาวภาคย์อย่ากังขา | ||
| พี่คือทหารพระรามา | พนิดาอย่าแหนงแคลงใจ | ||
| ทรงนามชื่อหนุมาน | เป็นทหารห้าวแหงผู้ใหญ่ | ||
| ฝ่ายอสุรยกออกไป | ชิงชัยต่อด้วยพระราชา | ||
| พระองค์ทรงยิงศรผลาญ | สังหารมารหมู่ยักษา | ||
| ถูกวิรุญจำบังอสุรา | ยักษาหลบหลีกหนีไป | ||
| จึ่งให้พี่มาติตตาม | นางงามเจ้ารู้บ้างหรึอไม่ | ||
| มันไปแห่งหนตำบลใด | บอกให้หน่อยเถิดนารี | ||
| อันซึ่งธุระของเจ้า | ขวัญเข้าไว้เป็นธุระพี่ | ||
| จะให้ได้ดั่งใจเทวี | ก็เซ้าซี้ไปตามกิจจา | ||
| ฯ รอบก้อย ๑๐ คำ เจรจา ฯ | |||
| ๏ เมึ่อนั้น | วานรินนารีศรีฟ้า | ||
| ได้ฟังถ้อยคำเจรจา | นางฟ้าประชดประชันไป | ||
| ชิตาทหารพระราเมศ | ทรงเดโชชัยเป็นใหญ่ | ||
| อ้อนแอ้นเอวกลมวิไล | ช่างจะไปตามมารอสุรา | ||
| แม้นย้กษ์จะเด็ดทีเดียว | คาเขี้ยวก็ไม่ได้อย่ามุสา | ||
| นี่เจ้าได้ยินใครเจรจา | จึงว่าเป็นองค์หนุมาน | ||
| ข้าใคร่กล่าวแกล้งห้ามไว้ | มิให้เจ้าไปสังหาร | ||
| ชิชะเจ้าตัวหุนมาน | ยังเห็นท่านเป็นประการใด | ||
| ยังมีเขี้ยวแก้วกุณฑล | ขนเพชรมาลัยอยู่ไหน | ||
| เจ้ามีดาวเดือนอโณทัย | อยู่ในโอษฐ์หรือช่างเจรจา | ||
| ไฉนไม่เป็นวานร | นี่คนซอกซอนอยู่ในป่า | ||
| ลวงเราไม่ได้ดั่งจินดา | แกล้งว่าจะไปตามไพรี | ||
| อันวิรุญจำบังมาร | ต้องศรอวตารเรืองศรี | ||
| ตัวเจ้าจะไปต่อตี | ที่ทางเราได้สาคัญ | ||
| ว่าพลางทางเย้ยไปมา | ชิเจ้าฤทธาแข็งขัน | ||
| ยังได้สลักสำคัญ | บั่นแบ่งให้แจ้งบัดนี้ | ||
| ฯ ๑๖ คำ ฯ | |||
| ยิกิ่น | |||
| ๏ บัดนั้น | จึงพญาหนุมานกระบี่ศรี | ||
| ชื่นชมโสมนัสเทวี | มีสุนทรยกย่องบัญชา | ||
| ดูกรนางนิ่มน้อย | ถ้อยคำเลิศลบเลขา | ||
| พี่ขอบใจเจ้าเยาวสุดา | ไม่หลงรูปรสวาที | ||
| สมควรนวลเจ้าเป็นบาทบงสุ์ | องค์อิศวรราชรังสี | ||
| สู้ตายไม่ให้ประเวณี | ต่อทื่คู่ควรจึ่งปรองดอง | ||
| เจ้านี้ยศยิ่งยอดกัญญา | สาวสวรรค์ชั้นฟ้าไม่มีสอง | ||
| อยาแคลงพี่จะให้แจ้งน้อง | ขอต้องนิดหนึ่งนารี | ||
| นี่แน่เมื่อพบอสุรา | ยังกรุณาบ้างหรือสาวศรี | ||
| หรือว่าเจ้ากลัวมันราวี | จูบทีพี่จะแผลงฤทธา | ||
| ก็ผาดเผ่นโผนกลายกลับ | โตค้บคิรีถ้ำพระคูหา | ||
| เผือกผ่องพึงพิศเจษฎา | อ้าโอษฐ์มีเดือนดาวตะวัน | ||
| ทรงกุณฑลขนเพชรมาลัย | เขี้ยวแก้วอำไพเฉิดฉัน | ||
| ดุจดั่งไขสีรวีวรรณ | ก็จรจรัลโลมถามเทวี | ||
| ฯ คุกพาทย์ ๑๔ คำ ฯ | |||
| ยิกิ่น | |||
| ๏ ยอดเอยยอดมิ่ง | ยังจริงหรือไม่มารศรี | ||
| พี่จะติดตามต่ออสุรี | จงชี้ท่าทางบอกไป | ||
| อันซึ่งธุระของเจ้า | ขวัญเข้าไว้พี่แก้ไข | ||
| ต้องสาปเหดุผลกลใด | จูบให้เร่งว่าเนื้อความมา | ||
| ฯ คุกพาทย์ ๔ คำ ฯ | |||
| มโนราห์โอด | |||
| ๏ วานรินตรีดตราดพาที | โปรดเกศีเถิดอย่าทำข้า | ||
| ไม่รู้ว่าองค์ศ้กดา | ขอษมาโทษเถิดภูมี | ||
| ข้าเป็นข้าบาทเจ้าโลกา | อิศราศวรราชรังสี | ||
| ชื่อวานรินนารี | พระศุลีสาปข้าลงมา | ||
| รักษาอังกาศคิรี | ที่สุวรรณถ้ำคูหา | ||
| เมื่อข้าอยู่ก้บเจ้าโลกา | รักษาประทีปอัคคี | ||
| วันหนึ่งจึ่งเธอออกนั่ง | ยังบัลลังก์รัศรังสี | ||
| สนทนาไญยธรรมอันมี | กับนารอทฤษีมีญาณ | ||
| ข้าพูดกับเทวบุตรเล่น | เธอไม่เห็นอยู่ราชฐาน | ||
| ประทีปก็ดับไปช้านาน | ระแวงราชการต้องสาปมา | ||
| ว่าต่อท่านได้มาพบ | สบสมรักร่วมเสน่หา | ||
| จึงให้คืนคุงมุลิกา | ยังมหาไกรลาศคิรี | ||
| หนึ่งให้คอยบอกกิจการ | วิรุญจำบังมารยักษี | ||
| แก่ท่านผู้มีฤทธี | ข้านี้ก็จะพ้นสาปไป | ||
| บัดนี้วิรุญจำบังมาร | ต้องศรอวตารเป็นใหญ่ | ||
| มันหนีอยู่ริมสมุทรไท | ทิศใต้ในฟองคงคา | ||
| ไปเถิดให้ได้ดังประสงค์ | จงสำเร็จจำนงปรารถนา | ||
| ก็เป็นไรจึ่งไม่ไคลคลา | มารวบรัดข้าว่าไร | ||
| ไหอะไรมาเซ้าซี้ | หารู้ที่ยินดีด้วยไม่ | ||
| อย่ามาจู้จี้น้ำใจ | อายฤท้ยอยู่ไม่ไยดี | ||
| ฯ ๒๐ คำ ฯ | |||
| ชาตรี | |||
| ๏ ขวัญเอยขวัญตา | กรุณาบ้างเถิดมารศรี | ||
| พี่จะติดตามต่อไพรี | ปรานีเหมือนอวยช้ยไป | ||
| ว่าพลางทางรวบรึงรัด | เออนี่หยิกกัดเป็นไฉน | ||
| ดูแรงแข็งขืนหรือไร | ฟัดฟั้นกันไปเป็นโกลา | ||
| ฯ คุกพาทย์ ๔ คำ ฯ | |||
| ร่าย | |||
| ๏ วานรินตรีดตราดครื้นเครง | เจ้าข้าเอยข่มเหงทำข้า | ||
| สาปไม่พ้นก็จะทนเวทนา | ข้าหายอมไม่ภูมี | ||
| เออนี่ทำไมมารึงรัด | สะบัดพลางทางว่าน่าบัดสี | ||
| ไปเสียไปข้าไม่ประเวณี | อย่าหยักเหยาเซ้าซี้กวนใจ | ||
| ฯ ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ เจ้าเอยเจ้าพี่ | มารศรีอย่าหม่นหมองไหม้ | ||
| ถึงอยู่ไม่ชูอาลัย | จงสำราญบานใจจะขอลา | ||
| ว่าพลางทางทำเป็นคลาไคล | ทำไมมายุดชายผ้า | ||
| เช่นพี่หรือจะมีเจตนา | ฉุดผ้าข้าไยเทวี | ||
| ชาตรี | |||
| ๏ กลับนั่งแนบน้องเจรจา | กรุณาบ้างเถิดอย่าผินหนี | ||
| จะอยู่ก็ไม่ไยดี | จะไปก็มิให้ไคลคลา | ||
| ว่าพลางทางโอบอุ้มน้อง | คืนเข้าถํ้าทองคูหา | ||
| ฯ เสมอ ฯ | |||
| โอ้โลม | |||
| ๏ แสนสนิทพิศวาสตรึงตรา | เสน่หาอัดอั้นพูนทวี | ||
| ก็รัดรึงตระบึงร่วมรส | ภุมรีจ้องจรดเกสรศรี | ||
| กลั้วเกลือกกลีบเกศสุมาลี | ปรีดาผาสุกสนุกใจ | ||
| ฯ โลมปี่พาทย์ ๑๐ คำ ฯ | |||
| ช้า | |||
| ๏ เมื่อนั้น | วานรินนารีศรีใส | ||
| อยู่กับหนุมานชาญชัย | มิได้จะนิราศคลาดคลา | ||
| จึ่งแจ้งกิจการยุบล | ซึ่งทนยากอยู่ในพระคูหา | ||
| นานเนิ่นเกินเจียนกาลมา | ข้านานได้ถึงหมื่นปี | ||
| อันจะพ้นทนทุกข์เวทนา | เพราะพระภัสดาโปรดเกศี | ||
| เมียจะไปไกรลาศคิรี | ปรานีให้ได้ดั่งใจ | ||
| ฯ ๖ คำ ฯ | |||
| ร่าย | |||
| ๏ เมึ่อนั้น | จึ่งพญาหนุมานทหารใหญ่ | ||
| รับคำวรราชนางใน | อย่าร้อนรนใจกัลยา | ||
| พี่คิดจะติดตามต่อไพรี | แล้วจะกลับมาที่พระคูหา | ||
| จึ่งจะส่งไปสวรรค์ชั้นฟ้า | ก็เหาะมายังมหาสมุทรไท | ||
| ฯ เชิด ฯ | |||
หนุมานสังหารวิรุฬจำบัง
| ๏ ครั้นถึงจึงพิจารณาฟอง | ลอยฟ่องล่องตามน้ำไหล | ||
| แต่ฟองน้ำอันหนึ่งไสร้ | โตใหญ่หลวงล้ำมหึมา | ||
| ไม่ลอยลงไปเหมือนทั้งปวง | ท่วงทีจะเป็นยักษา | ||
| ก็ผาดโผนแผลงฤทธา | เท่ามหาพรหมาเกรียงไกร | ||
| มีหางใหญ่ยาวเจษฎา | กระหวัดฟองคงคาอันใหญ่ | ||
| สองหัตถ์คลำพิจารณาไป | ที่ในมหาชลธาร | ||
| ฯ เชิด ๑๐ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายวิรุญจำบังตกใจ | ก็รู้ว่าภัยมาตามผลาญ | ||
| จึ่งอ่านพระเวทวิชาการ | บันดาลแทรกตัวออกมา | ||
| ฯ ตระ เชิด ฯ | |||
| ๏ พ้นจากวงหางขนกระบี่ | อสุรีอายใจยักษา | ||
| ก็ผาดโผนแผลงฤทธา | กลับเข้าเข่นฆ่าหนุมาน | ||
| ฯ เชิด ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ หนุมานเผ่นโผนโจนรบ | จับกุมกันตามกำลังหาญ | ||
| ฯ เชิด ฯ | |||
| ๏ วิรุญจำบังตีหนุมาน | พลำทานมิได้จมไป | ||
| ฯ เชิด ฯ | |||
| ๏ หนุมานผุดขึ้นอ่านมนตร์ | เข้าผจญชิงเอาตระบองได้ | ||
| ตีวิรุญจำบังจมไป | ผุดเมื่อไรซํ้าตีอสุรา | ||
| ฯ เชิด ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายวิรุญจำบังอ่านมนตร์ | ประตาต้นไม่ขึ้นเข่นฆ่า | ||
| สมาธิสำรวมวิญญาณ์ | อยู่ในมหาน้ที | ||
| ฯ ตระ ๖ คำ ฯ | |||
| ๏ เมื่อนั้น | จึ่งพญาหนุมานกระบี่ศรี | ||
| นิมิตหางโตใหญ่ยาวรี | ล้อมรอบนัทีคงคา | ||
| เบื้องตํ่าจรดเพียงบาดาล | โดยสูงตระหง่านพระเวหา | ||
| ค่อยกระหยับจะจ้บอสุรา | ทำฤทธาอยู่ที่วารี | ||
| ฯ ตระ ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ เมื่อนั้น | วิรุญจำบังยักษี | ||
| ซึ่งหลีกหลบอยู่ในนัที | มิรู้ที่หนีหนุมาน | ||
| ครั้นเห็นกระหยับหางเข้าทีใด | ร่านร้อนฤทัยดังไฟผลาญ | ||
| พ้นที่จะต่อหนุมาน | ก็ลนลานอยู่ในสมุทรไท | ||
| ฯ คุกพาทย์ ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ เมื่อนั้น | จึงพญาหนุมานทหารใหญ่ | ||
| กระหวัดหางรัดรวบเข้าไป | ก็จ้บตัวได้อสุรี | ||
| ขึ้นฟัดกับพื้นพสุธา | ย้กษามอดม้วยเป็นผี | ||
| ฯ เชิด โอด ฯ | |||
| ๏ ตัดเอาศีรษะอสุรี | ขุนกระบี่ก็พาเหาะมา | ||
| ฯ เดี่ยว ฯ | |||
| ๏ จึงตรงลงยังคิรี | ที่สุวรรณถํ้าทองคูหา | ||
| จะโปรดวานรินกัลยา | ทิ้งศีรษะไว้เข้าไป | ||
| ฯ เสมอ ๖ คำ ฯ | |||
| ช้า | |||
| ๏ เมื่อนั้น | วานรินนารีศรีใส | ||
| แต่หนุมานคลาไคล | นางในไม่เป็นสมปฤดี | ||
| แสนวิโยคโศกสร้อยคอยหา | กลัวว่าจะพ่ายแพ้ยักษี | ||
| เจ่าจุกทุกข์ใจเทวี | แลไปเห็นศรีหนุมาน | ||
| วิ่งออกไปรับขุนกระบี่ | มารศรีปรีดิ์เปรมเกษมสานต์ | ||
| นำเข้าแท่นที่นางคราญ | ก็เบิกบานอยู่ในคิรี | ||
| ฯ เพลง ๖ คำ ฯ | |||
| โอ้โลม | |||
| ๏ เมื่อนั้น | หนุมานผู้ชาญชัยศรี | ||
| แสนพิศวาสเทวี | ยังที่แท่นอาสน์ไสยา | ||
| แล้วจึ่งปราศร้ยนวลนาง | ข้อซึ่งไปล้างยักษา | ||
| แพ้พี่ต้ดเอาศีรษะมา | ทิ้งไว้ปากมหาคิรี | ||
| บัดนี้สำเร็จการแล้ว | จะลาน้องแก้วบทศรี | ||
| เอาเศียรไปถวายภูมี | ยังที่สมรภูมิชัย | ||
| ว่าพลางก็ทางเชยชิด | แสนสนิทแนบน้องพิสมัย | ||
| พี่จะส่งเจ้าไปสุราลัย | ก็อุ้มอรทัยออกมา | ||
| ฯ เสมอ ฯ | |||
| ร่าย | |||
| ๏ ครั้นถึงปากถํ้าโยนขึ้นไป | ในพิดลอากาศเวหา | ||
| ม้วยมุดสุดสิ้นชีวา | ไปมหาไกรลาศคิรี | ||
| ฯ ตระ ฯ | |||
| ๏ ครั้นเสร็จกิจการนงเยาว์ | จับเอาเศียรเกล้ายักษี | ||
| เหาะจากปากถ้ำคิรี | รีบรี่มาสมรภูมิพลัน | ||
| ฯ เชิด ปฐม ๑๒ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายข้างพระรามเห็นกระบี่ | ภูมีบอกแก่พลขันธ์ | ||
| โน่นแน่หนุมานจรจรัล | ได้หัวกุมภัณฑ์เหาะมา | ||
| พวกพลกระบี่ดีใจ | เอิกเกริกกันไปทั่วหน้า | ||
| หนุมานถึงจึ่งวันทา | ถวายเศียรอสุราทันที | ||
| ฯ เชิด ฯ | |||
| ๏ เดิมเมื่อได้ข่าวยักษา | พบวานรในพนาศรี | ||
| บอกว่าอังกาศคิรี | มีนางอัปสรกัญญา | ||
| ข้าจึ่งนิมิตบิดเบือน | เหมือนมนุษย์หนุ่มน้อยเสน่หา | ||
| เข้าไปไถ่ถามกิจจา | นางว่าต้องสาปพระศุลี | ||
| กลับสงสัยข้าที่แปลงกาย | หยาบคายว่าชาวพนาศรี | ||
| ข้าเลียมลวงตอบคดี | นารีแปลนคำออกมา | ||
| ว่าต่อได้บอกกิจการ | พบพานร่วมรักกับข้า | ||
| จึ่งให้คืนคุงบาทมุลิกา | ยังมหาไกรลาศคิรี | ||
| ข้าจึ่งผาดแผลงอานุภาพ | นางกราบประณตบทศรี | ||
| บอกให้ไปตามอสุรี | พบตัวต่อตีกันไปมา | ||
| มันตีข้าจมลงในน้ำ | ข้าดำผุดขึ้นได้ตียักษา | ||
| ชิงได้ตระบองอสุรา | ข้าก็ตียักษาจมไป | ||
| ครั้นผุดขึ้นมาข้าตีซ้ำ | มันดำลงอยู่ตํ่าใต้ | ||
| ข้านิมิตหางโตเกรียงไกร | จึ่งกระหวัดจับได้อสุรา | ||
| ตัดเอาศีรษะจรลี | มาโปรดนางที่พระคูหา | ||
| แล้วจึงพาเอาศีรษะมา | ถวายพระผ่านฟ้าบัดนี้ | ||
| ฯ ๒๐ คำ ฯ | |||
| ๏ บัดนั้น | พระอวตารผู้ชาญชัยศรี | ||
| ปราศร้ยไปแก่ขุนกระบี่ | ที่ใข้ศรข่ายกั้นอสุรา | ||
| กูพิจารณาดูรูปพึงหาย | จึงหมายมุ่งว่าเองได้ยักษา | ||
| ก็พอแลไปเห็นหนุมานมา | ดูราพิเภกอสุรี | ||
| แต่ให้หนุมานอาสา | เข่นฆ่าต้านต่อยักษี | ||
| ล้วนมีชัยได้ท่วงที | ควรที่เป็นอัครเสนา | ||
| นี่แน่พิเภกธิบดี | อันเศียรอสุรียักษา | ||
| เพื่อนขลังอาคมวิทยา | จะเอามาทำประการใด | ||
| ฯ ๘ คำ ฯ | |||
| ๏ ฝ่ายพระยาพิเภกกราบทูล | ซึ่งอิสูรต้องศรตักษัย | ||
| ย่อมได้ฟากฟ้าคาลัย | ไปเป็นสุขทั่วอสุรี | ||
| บัดนี้วิรุญจำบังม้วย | ด้วยมือหนุมานกระบี่ศรี | ||
| ข้าบาทเห็นไม่สู้ดี | ขอให้ชูศีรษะไว้เมฆา | ||
| แล้วจึงทรงศรแผลงผลาญ | สังหารให้ไปเป็นสุขา | ||
| จึงจะได้สวรรค์ชั้นฟ้า | โปรดเกศาทำบัดนี้ | ||
| ฯ ๖ คำ ฯ | |||
| ๏ บัดนั้น | พระอวตารผู้ชาญชัยศรี | ||
| สั่งให้เอาเศียรจรลี | ทำตามพิเภกบัญชา | ||
| หนุมานก็พาเหาะไป | ชูไว้อากาศเวหา | ||
| จึงแผลงศรกินเศียรอสุรา | ยักษาสู่สวรรคาลัย | ||
| ฯ ตระ ๔ คำ ฯ | |||
| ๏ แล้วตรัสแก่พลวานร | อันนครหาพ้นมือไม่ | ||
| ครั้นจะบุกรุกเอาเวียงชัย | ผิดไปไม่ต้องประเวณี | ||
| จำเราจะเลิกทัพชัย | กลับไปยังพลับพลาศรี | ||
| ฟังดูกำลังอสุรี | ก็เลิกรี้พลกลับพลับพลา | ||
| ฯ ๔ คำ เชิด ฯ | |||
