โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๕๓

จาก ตู้หนังสือเรือนไทย

(ความแตกต่างระหว่างรุ่นปรับปรุง)
ข้ามไปที่: นำทาง, สืบค้น

การปรับปรุง เมื่อ 06:23, 21 กรกฎาคม 2552

สารบาญ | หน้าก่อนนี้ | หน้าถัดไป

เนื้อหา

ท้าวจักรวรรดิต้องศรพระพรต เห็นเป็นเทพอาวุธของพระนารายณ์ ทูลขอขมาแล้วตาย และพระญาติวงศ์เผาศพท้าวจักรวรรดิ

แผ่นที่ ๖๑๐ – พระยาสุนทรนรักษ์

๔๒๖๔ ฤทธิสูรฤทธิศักดิ์ทั้งตรีพาล พัดเอย
กุมคะทาโถมทยานยุทธคว้าง
นิลนนท์บุตรพระกาลนิลเอก ขันนา
ชักพระขรรค์พลันล้างยักษร้ายลายชนม์ ฯ
๔๒๖๕ จอมมลิวันถั่นน้าวศรพลัน แผลงเอย
เปนวชริวขรรค์ฟันกบี่ดิ้น
พระพรตหน่วงศรผันแผลงเกิด พยุแฮ
ล้างรถพระขรรค์สิ้นเสดจด้วยศรผลาญ ฯ
๔๒๖๖ ขุนยักษ์เสียรถสิ้นพลมาร
พิโรธคว่างตรีประหารกบี่ม้วย
พระพรตลั่นศิลป์ผลาญตรีเลอียด สูญเอย
พานเรศคืนชีพด้วยเดชน้องอวตาร ฯ
๔๒๖๗ สององค์ลงรถเข้าโหมหัก
เหยียบเฃ่ายืนบ่ายักษยุทธ์แย้ง
แปดหัดถปัดโผนชักศรพาด แผลงนา
เปนภุชงคไล่แว้งพ่นกลุ้มพิศม์กาล ฯ
๔๒๖๘ พระแผลงเปนครุธร้ายราวี
โฉบฉาบฉวยนาคีขบคั้น
จักรวรรดิจับมณีจักรคว่าง
เปนศิลาดาดดั้นดื่นล้างวานร ฯ
๔๒๖๙ สองกระษัตริย์บัดพร้อมแผลงศร
ศรพระสัตรุศรอญจักรสิ้น
ศิลป์พระพรตพลันจรจากแล่ง
ต้องอกจักรวรรดิดิ้นฃาดสิ้นกรกระเดน ฯ
๔๒๗๐ ปางองค์จักรวรรดิต้องศรปัก อกเอย
นอนแน่และพระภักตร์พี่น้อง
เหนสังข์คทาจักรจรัสแจ่ม องค์นา
ทราบว่าวงษ์นรายน์พร้องพร่ำง้อฃอษมา ฯ
             

แผ่นที่ ๖๑๑ – พระยาสุนทรนรักษ์

๔๒๗๑ สองกระษัตริย์สดับถ้อยพระยามาร
ทรงคิดแสนสงสารยักษท้าว
ออกโอษฐโปรดประทานโอวาท
จงท่านมุ่งหมายด้าวดิ่งได้ไปสวรรค์ ฯ
๔๒๗๒ สี่โอษฐออกโอษฐโอ้เอนดู พระเอย
ฝากบุตรอรรคเรศประยูรญาติด้วย
สนมมาตยประชาบูรีรัฐ ถวายนา
นบพระละลาม้วยชีพสิ้นสุญเสียง ฯ
๔๒๗๓ เทพยไทยในฉะชั้นดุสิดา
ปรบหัดถ์โปรยบุบผาเพียบพื้น
เสริมพระเกียรติเดชาสองกระ ษัตริย์เฮย
แย้มเยี่ยมพระแกลครื้นครึกด้าวแดนสวรรค์ ฯ
๔๒๗๔ ตรัสสั่งพิเภกให้จัดสรร
ศพส่งเมืองมลิวันอย่าช้า
เสดจรถเลิกพลขันธ์คืนกลับ ไปเอย
ถึงปทับพลับพลาข้าบาทเฝ้าทูละออง ฯ
๔๒๗๕ พิเภกรับสั่งน้องทรงสุบรรณ
แล้วสั่งสุพิณสรรกลับเต้า
ทูลนางวัชนีพลันโดยเหตุ ท้าวนา
ให้รีบออกมาเฝ้าโปรดให้ศพผัว ฯ
๔๒๗๖ สุพิณรับพจนาดถ็แล้ว…ลาจร กรุงแฮ
ถึงกราบทูลสองสมรถี่ถ้อย
ทรงทราบดั่งอหิรอญสลบนิ่ง แน่เฮย
สนมประคองสองสร้อยส่างให้เตรียมขบวน ฯ
๔๒๗๗ วัชนีสูรนาฎทั้งรัตน์มา ลีเอย
จัดเครื่องสุพรรณนาเนกพร้อม
ทรงวอสุวรรณคลาถึงพลับ พลาแฮ
จึ่งสุพิณจรน้อมพิเภกให้ทูลฉลอง ฯ
             

แผ่นที่ ๖๑๒ – พระยาสุนทรนรักษ์

๔๒๗๘ พิเภกนำอำมาตยเฝ้าบทรัช พระนา
ทูลเบิกสองนางกษัตริย์เสรจถ้อย
พระเผยวรพจนตรัสสั่งสุ พิณเอย
พาพระนางสองคล้อยเคลื่อนเข้ามาใน ฯ
๔๒๗๙ สุพิณรับสั่งแล้วลาผาย ผันเอย
นำพระนางถึงถวายเครื่องน้อม
นางมลักเหลือบชายเนตรสบ พระนา
ผาดพี่พิศอนุชพร้อมเพริศพริ้งประวิงโฉม ฯ
๔๒๘๐ พระมีมธุรศเอื้อนโองการ
ตรัสกับสองเยาวมาลย์หมอบชม้อย
ดังชลทิพยโปรยจานเจือโศก สร่างแฮ
ทูลว่าบุตรข้าน้อยนี่ข้าขอถวาย ฯ
๔๒๘๑ ซ้ำทูลฃอศพท้าวจักรวรรดิ
โปรดประทานนางกระษัตริย์เสรจน้อม
ลาพงษพระจักรพรรดผันภักตร์ มานา
ทรงพระวอแห่ห้อมห่อนช้าถึงสนาม ฯ
๔๒๘๒ นางยลพระศพกลิ้งกลางดง
จากพระวอสองทรงโศกสอื้น
ตระกองบทยุคลลงซบสลบ สองแฮ
สนมประคองสองฟื้นสั่งให้จัดการ ฯ
๔๒๘๓ พนักงานจัดเครื่องพร้อมพลันไว
เชิญพระศพเนาในโกษฎแก้ว
เถลิงรถแห่กลับไคลคลาสู่ นครเอย
นางสั่งเสนาแล้วเร่งให้ทำเมรุ ฯ
๔๒๘๔ สุพิณรับคำนับน้อมนางกษัตริย์
ทำพระเมรุเสรจจัดเครื่องพร้อม
เชิญพระศพจักรวรรดิประทับที่ แท่นนา
สองพระนางสุรางค์น้อมนอบเกล้าถวายเพลิง ฯ
             

แผ่นที่ ๖๑๓ – ขุนวิจิตรวรสาสน์

๔๒๘๕ ครั้นเสรจการศพเจ้ามลิวัน
นางวัชนีสูรพลันสั่งใช้
อำมาตยสุพินสันรับรีบ จรแฮ
ถึงนบพิเภกได้โปรดเข้าทูลฉลอง ฯ
๔๒๘๖ พิเภกทราบเรื่องแล้วลีลา
นำสุพินสันมาสู่เฝ้า
นบทูลกิจกัลยาเสรจศพ มารแฮ
เชิญเสดจยูรยาตรเข้าเหยียบด้าวกรุงมาร ฯ
๔๒๘๗ ทรงฟังพระสั่งให้บุตรรวี
เตรียมพยุหโยธีแต่งตั้ง
สุครีพรับสั่งลีลาศจัด พหลเฮย
สองราชเสดจยั้งอยุดห้องสรงสนาน ฯ
๔๒๘๘ เสรจสรงทรงเครื่องแล้วจับศร ไคลเฮย
สถิตยรถเคลื่อนนิกรเกริกแกล้ว
อำมาตุย์สุพินจรนำเสดจ ลุแฮ
ถึงประทับรถแคล้วเคลื่อนขึ้นปรางสุวรรณ์ ฯ
๔๒๘๙ พระสถิตยเหนือแท่นแก้วแกมกาญจน์
พานเรศรราพทวยหารพรั่งพร้อม
ฝ่ายนางวัชนีมารชวนธิ ดาเอย
สู่ประสาทนอบน้อมอนุชไท้ผธมสินธุ์ ฯ
๔๒๙๐ พระยลนางกระษัตรทั้งสององค์
พลันตรัสปราไสจงเสื่อมเศร้า
เราจักกลับจตุรงค์รีบสู่ นครแฮ
ทูลพระพิศณุเจ้าจักป้องเมืองมาร ฯ
๔๒๙๑ สดับเสียงพระพรตพ้องปราไส
สองนาฎโสมนัศในจิตรแผ้ว
นบทูลร่ำพิไรขอพึ่ง พระเดชเอย
เฉกเช่นร่มฉัตรแก้วปกเกล้าปชากร ฯ
             

แผ่นที่ ๖๑๔ – ขุนวิจิตรวรสาสน์

๔๒๙๒ ฟังทูลเสนาะท้าวปรรหาร
สั่งมาตยามารใหญ่น้อย
ท่านจงอภิบาลกรุงราพ นี้นอ
เราจักเลิกพลคล้อยเคลื่อนเข้าอยุทธยา ฯ
๔๒๙๓ สั่งเสรจสองกระษัตริย์ขึ้นเกยมาศ
เถลิงสถิตยเหนือราชรถแก้ว
ให้เคลื่อนพยุหยาตรตราเกริก ดงแฮ
ถึงมยุราเขาแล้วอยุดขึ้นพลับพลา ฯ
๔๒๙๔ สองประธมพอรุ่งแผ้วรังษี
สรงเสรจออกเสนีนอบน้อม
ตำหรัสปฤกษาลีลาศศกลับ กรุงเอย
ใครจักเหนชอบพร้อมพร่ำแจ้งโดยขบวน ฯ
๔๒๙๕ พิเภกประณตไท้ทูลพลัน
ว่าฤดูวสันต์พยุกล้า
ฝนตกทั่วอารัญชลท่วม ทางแฮ
พลไพร่จรจัดล้าฤกน้ำกร่ำฝน ฯ
๔๒๙๖ ฟังทูลพระจึ่งเอื้อนโองการ
เราจักพักพลนานห่อนได้
สมเดจพระอวตารจักติ โทษแฮ
พลันสั่งสุครีพให้ตรวจพร้อมพลจรัญ ฯ
๔๒๙๗ ฝ่ายวะลาหกท้าวเทวัญ
ถึงฤดูวสัตน์ครั่นฟ้า
แผลงฤทธิเกิดพยุอันธการทั่ว ทิศแฮ
เปนห่าฝนตกหล้าหลั่งน้ำนองดง ฯ
๔๒๙๘ เมขลาจากห้องพิมานสฐาน
ชูวิเชียรชัชวาลฝ่ายฟ้อน
ปะโรตทัศนาดาลแดสวาส นุชเอย
ทลึงโลดไล่เรวต้อนตลบเย้าเยาวมาลย ฯ
             

แผ่นที่ ๖๑๕ – ขุนวิจิตรวรสาสน์

๔๒๙๙ นางรำหลีกหลบแล้วโยนมณี
เปนประกายพรายสีส่องต้อง
ขุนราพยิ่งลานทวี………ถวิลโกรธ นักนา
ทรงสารทศรแผลงก้องเกี่ยงครื้นคำรน ฯ
๔๓๐๐ รามสูรยสิทธิศักดิได้ทัศนา
ดวงมณีเมขลาล่อเลี้ยว
จับขวานเพชร์รเห็จมาหมายช่วง ชิงแฮ
ไล่เทพกัลยาเกรี้ยวกราดด้วยเดชมาร ฯ
๔๓๐๑ นางยลโหราพกั้นกีดขวาง
โยนกลอกจินดาพลางยั่วเย้า
สองยักษไขว่คว้างนางหนีเลี่ยง รอแฮ
ต่างพิโรธรุกเร้าไล่ต้อนตามอนงค์ ฯ
๔๓๐๒ ฝ่ายพระพรตเสดจพร้อมพลหาร มาเฮย
สิบสี่โยชน์ประมาณมารคได้
มืดเมฆพัดพยุพานฝนตก นองนอ
พิโรธจับศรไท้เทิดจ้องจักแผลง ฯ
๔๓๐๓ พิเภกยลหวั่นว้าจิตรหวาม
ทูลแยกยุบลความถี่ถ้อย
วิรุณตกมาตามรดูโลกย์ เจริญเอย
เพียงแต่แผลงแหวกคล้อยคลาศพ้นมรรคา ฯ
๔๓๐๔ ทรงสดับกำชับให้ศรสิทธิ
พลันลั่นบันฦาฤทธิครั่นครื้น
ไล่พลาหกทั่วทิศเปิดโล่ง ไปแฮ
อีกปะโรตรามสูรพื้นพ่ายเลี้ยวหลีกหนี ฯ
๔๓๐๕ ภาณุมาศสว่างแจ้งโพยมบน
ขจัดเมฆหมดลมฝนผ่องแผ้ว
ให้เคลื่อนพยุหพลคลาสู่ อรัญแฮ
รีบลุลงกาแล้วรถยั้งอุทยาน ฯ
             

แผ่นที่ ๖๑๖ – ขุนวิจิตรวรสาสน์

๔๓๐๖ ตรีชฎากับบุตรทั้งสุวรรณกัน ยุมาเอย
ทราบอนุชทรงสุบรรณ์ปทับด้าว
สวนอโยทธยาอันเกษมศุข
ต่างจักไปนบท้าวธิราชไท้ทั้งสอง ฯ
๔๓๐๗ มณโฑหมองจิตรต้องจำใจ จรเอย
ทั้งสี่นางครรไลรีบเต้า
สู่ส่วนประณตไทยทวิราช
แต่มิ่งมณโฑเฝ้าภักตรก้มอัญชลี ฯ
๔๓๐๘ พระทรงประภาศถ้อยตรีชฎา แล้วแฮ
เสดจกับอนุชาคลาศคล้อย
ชมสมบัติลงกาทั่วนิ เวศน์เฮย
แสนสนุกนิใช่น้อยพรั่งพร้อมศฤงฆาร ฯ
๔๓๐๙ พลมารพานเรศพร้อมชวนกัน
เที่ยวเกบผลพฤกษพลันพลอดล้อ
ลิงชิงยักษพัลวันมารฉก ลิงเฮย
ต่างพูดต่างคุยก้อเก่งปล้ำลำพอง ฯ
๔๓๑๐ สองกระษัตริยพักถ้วนตรีวาร
สรงเสรจทรงรถวิมานมาศพื้น
เคลื่อนจากอโยทยานพลโห่ เกรียวแฮ
เสียงสนั่นครั่นครื้นรีบเข้าเฃตรอรัญ ฯ
๔๓๑๑ ถับถึงริมฝั่งน้ำพักพหล
วายุบุตรแปลงตนเติบแท้
นอนทอดต่างถนนยาวใหญ่
ลิงยักษเสียงเซงแส้ไต่เต้นตามคะนอง ฯ
๔๓๑๒ เดินทัพขับรถข้ามมหา สมุทเฮย
โดยด่วนดลอโยทยาอยุดเต้า
รถประทับเกยชลาสองสู่ พระโรงแฮ
พร้อมอสูรพานรเฝ้าบาทไท้ถนิมกาฬ ฯ
             
เครื่องมือส่วนตัว