โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๐๒

จาก ตู้หนังสือเรือนไทย

(ความแตกต่างระหว่างรุ่นปรับปรุง)
ข้ามไปที่: นำทาง, สืบค้น

การปรับปรุง เมื่อ 11:21, 20 กรกฎาคม 2552

สารบาญ | หน้าก่อนนี้ | หน้าถัดไป

เนื้อหา

หนุมานอาสาแปลงเป็นทศกัณฐ์ ล้างพิธีน้ำทิพย์นางมณโฑ

แผ่นที่ ๔๐๓ – พระเจ้าราชวงษเธอกรมขุนบดินทรไพศาลโสภณ

๒๘๑๕ พระฟังพิเภกแจ้งจับศิลป์ แผลงเฮย
เปนฃ่ายโอบอสุรินทร์แน่นแฟ้น
แล้วรับสั่งสามกระบิลกับเหล่า ลิงนอ
เรวเร่งไปตอบแค้นตัดต้นกลพิธี ฯ
๒๘๑๖ นิลนลวายุบุตรทั้งชมภูพาล
รับสั่งองค์อวตารนอบน้อม
ภาพลกึ่งสมุทหารเดินด่วน
ถึงฃตรลงกาพร้อมอยุดยั้งแปลงกาย ฯ
๒๘๑๗ ชมพูพาลนิมิตแค้นการุณ ราชเฮย
นิลนลเปนกุญชเรศกล้า
วายุบุตรคือขุนทศภักตร์
ลิงไพร่พรั่งพร้อมหน้านิตรเพี้ยงพลมาร ฯ
๒๘๒๘ ยกพลเร่งรีบเข้าลงกา
ต่างทักถามกิจจาแซ่ซ้อง
กระบี่บอกชาวประชาเสร็จศึก แล้วพ่อ
ลิงมนุษยพี่น้องมอดม้วยฤๅหลอ ฯ
๒๘๑๙ ลงจากฅอคฃเข้าโรงพิธี
นั่งแนบดาบศนีบอกน้อง
ว่าอริราชไพรีวายวอด หมดแล
เชิญสถิตสถานห้องนั่งช้าใยไฉน ฯ
๒๘๒๐ ถึงปรางพลางพลอดจ้อเจรจา
ตั้งแต่นี้ลงกาสงบเสี้ยน
เพราะเจ้าเศกธาราชุบชีพ ยักษแฮ
นางตอบว่าผิดเพี้ยนเวทย์ฃ้าลงกาจม ฯ
๒๘๒๑ ลูกลมสมเสน่ห์น้องแนบสนิท
รศรื่นชื่นชูจิตรแรกรู้
นางสมานสมัคพิศสวาดิ์รศ รักเฮย
อรแอบกระบี่ชู้แน่แท้ทศเศียร ฯ
             

แผ่นที่ ๔๐๒ – พระเจ้าราชวงษเธอกรมขุนบดินทรไพศาลโสภณ

๒๘๒๒ สองทหารชาญยุทธทั้งพลลิง
ฉุดลากกระชากชิงช่วยรื้อ
โรงราชพิธีหญิงยับย่อย ลงแฮ
ราชวัดฉัตรธงยื้อเย่อสิ้นถอนเสา ฯ
๒๘๒๓ วายุบุตรกล่าวเลศเล้าโลมลา
พี่จะยกโยธาเที่ยวค้น
จับพิเภกมัดมาตัดศีศะ เสียบเฮย
ตระบัตรจากห้องพ้นรีบขึ้นคชสาร ฯ
๒๘๒๔ เดินพลจนเกือบใกล้กองทัพ
แปลงเพศจากมารสรรพด่วนเฝ้า
ทูลแยบพิธียับพระตรัส ชมเฮย
แล้วสั่งสุครีพเข้าไล่ล้างเหล่าอสูร ฯ
๒๘๒๕ ขุนมารเหนปิศาจม้วยมรณ์หมด
น้ำทิพย์ที่จะรดขัดข้อง
ไสคเชนทรไล่ลิงลดเลี้ยววิ่ง หนีเฮย
ราเมศแผลงศรต้องเป่าแก้แผลหาย ฯ
๒๘๒๖ องค์นารายน์ลั่นซ้ำศรไชย
พลยักษแลช้างประไลยชีพเปลื้อง
ทศภักตร์ดเดือดใจคว่างจักร มาแฮ
วิศณุน้าวศรเยื้องลั่นล้างจักรอสูร ฯ
๒๘๒๗ ราพร้ายแรงเรี่ยวสิ้นสลดทรวง
คับอกวิตกตวงเพียบแท้
ลิงเยาะกล่าวถึงดวงสมรมิ่ง กูเอย
โอ้ป่านนี้พิธีแม้แหลกแล้วลิงลุย ฯ
๒๘๒๘ จึงชวนเลิกทัพแสร้งเจรจา
เย็นย่ำพระสุริยาลับแล้ว
นารายน์ตอบอสุราตามจิตร ท่านเทอญ
พลางสั่งเคลื่อนพลแคล้วคลาศเข้าพลับพลา ฯ
             

แผ่นที่ ๔๐๕ – พระราชนิพนธ์

๒๘๒๙ สิบเศียรสุรภาพผู้ทรงจักร
เหนพยุหรามลักษณลาศแล้ว
รวบรวมนิกรยักษยังหลบ เหลือแฮ
เรวเร่งกลับคืนแล้วคลาศเข้าเฃตรขันธ์ ฯ
๒๘๓๐ ครั้นถึงนัคเรศเข้าคืนวัง
เหนจากคารุงรังรกเรี้ยว
เอะโรงพิธีพังเพราะเหตุ ไฉนนอ
หนักพระไทยพลางเลี้ยวหลีกขึ้นปรงทอง ฯ
๒๘๓๑ เหนมณโฑสิตย์ห้องพิมาน
นั่งแอบองค์นงคราญซักไซ้
ด่วนละพิธีการใยนั่น อนุชนา
ใครซึ่งมาบอกให้เลิกร้างจรรยา ฯ
๒๘๓๒ สงครามครานี้เกือบมีไชย
ด้วยปิศาจสุรไกรกาจแกล้ว
เคี่ยวขับกลับสุดขษัยฝูงปิศาจ
เพราะอุทกทิพยแคล้วคลาศช้าเสียเชิง ฯ
๒๘๓๓ แค้นใจไฉนรีบทิ้งทอดกิจ เสียฤๅ
ฤๅว่าอรใคร่สถิตแท่นแก้ว
นั่งนานเหนื่อยเมื่อยปฤษฎางค์นัก ฉนั้นฤๅ
เพราะบเคยขาดแคล้วคลาศผู้ผดุงถนอม ฯ
๒๘๓๔ มณโฑตอบถ้อยพระทรงฤทธิ
ไฉนพระจะพานผิดแก่ข้า
พระว่าปัจจามิตรม้อยมวด หมดแฮ
ให้เลิกพิธีคว้าแย่งรื้อโรงเสีย ฯ
๒๘๓๕ ยังพาข้าบาทขึ้นปรางมณี นี้นา
ตรัสว่าพิเภกหนีรอดได้
จงด่วนยกโยธีไปเข่น ฆ่าแฮ
พระเคลือบแคลงดำให้สอบสิ้นสาวสนม ฯ
             

แผ่นที่ ๔๐๖ – พระราชนิพนธ์

๒๘๓๖ ทรงสดับสดุดต้องใจนึก แล้วนอ
เหนตรลอดลับฦกล่วงรู้
มณโฑถูกกลศึกเสียกิจ กายนา
ครางร่นป่นออดอู้อกเพี้ยงเพลิงเผา ฯ
๒๘๓๗ จัเผยพจนออกได้ดังฤๅ
ฃ่าวจักขจรฦๅโลกยหล้า
ใครอื่นไป่อาจคืออ้ายหณุ มานแฮ
แปลงรูปโดยฤทธิ์กล้าอาจแกล้งปลอมกู ฯ
๒๘๓๘ ตรัสกระซิบอรรคเรศแก้วกับกรรณ
สมรทราบแสนโศกศัลยสลบล้ม
ราพนาสุรสำคัญขนิษวอด วายแฮ
ช้อนเกษกระกองก้มภักตรไห้พิไรครวญ ฯ
๒๘๓๙ คลายโศกสั่งให้นำสุคน ธารเอย
มาชโลมนฤมลกลับฟื้น
ฟูมฟายพระอสุชลธารถั่ง แถวแฮ
ครวญคร่ำกำสรดสอื้นโอฐอ้อนวอนทูล ฯ
๒๘๔๐ บดินทรสูรยเสียเกียรติทั้งเสียกิจ
อัปรยศทั่วทศทิศเพราะข้า
ของจงพระทรงฤทธิฟันฟาด
ด้วยพระขรรค์คมกล้าเกลื่อนเศร้าบทศรี ฯ
๒๘๔๑ อสุรีโลมลูบเบื้องปฤษฎางค์ ปลอบเอย
เสียใช่เสียสัตยนางอย่าศร้อย
ตัวพี่บมีคลางแคลงจิตร เจ้านา
จงรงับดับละห้อยอย่าไห้โหยหวน ฯ
๒๘๔๒ พลางชวนอรย่างเยื้องยาตรา
เข้าที่ศิริไสยาหย่อนเศร้า
ยอกร่ายภักตร์อาวรณวิตก
ดำริห์จะรบเร้าปราบเสี้ยนอรินราม ฯ
             

แผ่นที่ ๔๐๗ – พระราชนิพนธ์

๒๘๔๓ สงครามครานี้ช่างเปนไฉน
รบบรู้มีไชยสักครั้ง
ญาติมิตรหมู่พลไกรม้วยมอด
เสียกิจพิธีทั้งอนุชซ้ำเสียสกนธ์
๒๘๔๔ ตนกูก็เชื้อชาติชายชาญ ไชยเฮย
ไฉนจะนิ่งอัปรมาณหม่นไหม้
จักออกรุกโรมราญอริราช อีกนา
สู้มนุษย์พานรให้สุดสิ้นแรงหาญ ฯ
๒๘๔๕ ตริการตราบม่อยเคลิ้มผธมสนิท
พอผ่องพันแสงสิทธิส่องฟ้า
เสดจสู่พระโรงสถิตทิพยอาศน์
อำมาตย์หมอบเสนอหน้านอบเฝ้าฟังสาร ฯ
๒๘๔๖ โองการกำหนดให้เกณฑ์พหล
ล้วนคู่ใจจุมพลผ่านเผ้า
เจนสารททราบสรรพมนต์มีศักดิ์ สูงแฮ
ห้าสิบสมุทเข้าควบตั้งต่อสมร ฯ
๒๘๔๗ มโหธรรับถ้อยท่านบัญชา สั่งเฮย
จัดพยุหเสนานับล้าน
ปันทัพสรรพซ้ายขวาทัพน่า หลังแฮ
ยุกรบัตรกองหลวงต้านต่อเสี้ยนเศิกสยอง ฯ
๒๘๔๘ กรมช้างผูกช้างเซื่องซับมัน
ขุนคชินทรเข้มขันขี่คว้าง
สัปรคับครบเครื่องสรรพาวุธ วางแฮ
พลแวดเชิงชิดข้างขบเขี้ยวกุมคทา ฯ
๒๘๔๙ กรมม้าผูกม้าร่านเริงพยศ
ขุนประจำเจนสะกดย่ำน้อย
หัดถ์ทายเทิดทวนชดฉวัดร่อน รำแฮ
พลหอกหาญห้อมต้อยติดข้างเคียงแซง ฯ
             

แผ่นที่ ๔๐๘ – พระราชนิพนธ์

๒๘๕๐ กรมรถแต่งรถล้อเหลกเพชร
เทียมดุรงค์พารเห็จลิ่วล้ำ
ขุนน้าวธนูเผด็จศึกสู่ สถิตยแฮ
ทวยธนูศรซ้ำสกดห้อมล้อมสลอน ฯ
๒๘๕๑ พลจรเจนศึกล้วนกุมสาต ตราแฮ
เขนโล่โตมรมาศมากง้าว
ต่างสรวมเกราะกรวมอาตม์องอาจ เอกเอย
พร้อมพรั่งยั้งท่าท้าวธิราชผู้จอมพล ฯ
๒๘๕๒ ฝ่ายพงษกมลาศน์เกล้าลงกา
สรงสหัศธารารื่นเร้า
สอดรัตน์ปิลันทนาภรณเพริศ พรายแฮ
งามเทียบธาดาเจ้าจากฟ้ามาณรงค์ ฯ
๒๘๕๓ ทรงวราวุธพร้อมเพรียงหัดถ์
เถลิงพิไชยรถรัตน์รุ่งฟ้า
แสนส่ำอสุรเนืองขนัดขนาบแห่ แหนเฮย
แสงสาตราภรณจ้าจับพื้นแผ่นพะโยม ฯ
๒๘๕๔ เสียงประโคมแข่งอื้อเอิกอึง
เสียงพลุสัญญาตึงตื่นฟ้า
เสียงโห่สท้านถึงพรหมโลกย์
เสียงบาทสเทือนหล้าเล่ห์ด้าวดินไหว ฯ
๒๘๕๕ พลไกรเดินดื่นท้องทางพนม
ลุยเหล่ารุกขรทมเทียบแป้ง
สัตวสิงฆวิ่งซานซมซอนซอก
ผ่านลหานธารแห้งเหือดด้วยดินสลาย ฯ
๒๘๕๖ ถึงชายพนัศยั้งหยุดพล
คอยอมิตรมาผจญจักสู้
สั่งให้โห่อึงอลเว้งหวาด โลกย์แฮ
เตือนทัพโทท้าวรู้เรียกเร้าสงคราม ฯ
             

แผ่นที่ ๔๐๙ – พระราชนิพนธ์

๒๘๕๗ ปางพระพิศณุนารถไท้เทวา วตารเอย
เถลิงอาศน์ราชพลับพลาเพริศแพร้าว
พรั่งพร้อมพระยาพานรหมอบ แหนแฮ
สง่าดั่งดาราแผ้วผ่องล้อมจอมจันทร์ ฯ
๒๘๕๘ พระกรรณกำหนดได้ยินตระหนัก
เสียงโห่แห่งพลยักษกึกก้อง
ตรัสถามพิเภกทักทายเหตุ ทูลแฮ
ว่าทัพทศภักตรพ้องฤกษอ้างออกณรงค์ น
๒๘๕๙ ทรงทราบจึ่งสั่งน้องพาลี
ให้เทียบทวยโยธีทัพกล้า
สิบหมู่แต่พื้นมีฤทธิรุด
เราจะออกโรมร้าราพเสี้ยนศึกแสลง ฯ
๒๖๘๐ สุครีพเคาพเบื้องบาทา ท่านเฮย
รับราชกฤตย์ฎีกาใส่เกล้า
มาเทียบพยุหแสนยากรทัพ ใหญ่แฮ
เกณฑ์กระบี่บรรจบเข้าขนัดทั้งโทนคร ฯ
๒๘๖๑ วานรชำนิแกล้วกลางศึก
ชินสมรภูมิฮึกหื่นห้าว
ยกยักษไป่เยงนึกชนะแน่ ใจนา
ทราบกิจแต่งกายอคร้าวครึกคื้นตื่นสนาม ฯ
๒๘๖๒ สิบหมวดสวมหมวกเสื้อต่างศรี กันนา
กุมหอกง้าวตาวตรีดาบดั้ง
ขุนทัพเทียบพิรียพลครบ หมวดเฮย
หนั่นน่าพลับพลายั้งท่าเจ้าจอมปราณ ฯ
๒๘๖๓ นฤบาลชวนอนุชเข้าที่สนาน ชบแฮ
ทรงพัตราลังการเกราะแก้ว
มงกุฎรัตนสังวาลเฉวียงโอบ องค์เอย
จับวิรุณจักรวาลแล้วเสดจขึ้นรถทรง ฯ
             

แผ่นที่ ๔๑๐ – พระราชนิพนธ์

๒๘๖๔ รถองค์อมรเทพไท้ไพชยนต์
ห้ายอดเยี่ยมนภดลเด่นฟ้า
สารถีเทพยดำกลกรนั่ง ประนมนา
เทียมสี่อมรมิ่งม้าเสตรแนเสมอสังข์ ฯ
๒๘๖๕ สั่งให้โบกธวัชคล้อยคลายพล
พานเรศแผลงฤทธิรณกึกก้อง
เสียงบาทพ่างภูวดลแดนถล่ม ทลายแฮ
ถึงที่สมรภูมิ์พ้องทัพท้าวทศกรรฐ์ ฯ
๒๘๖๖ ท้าวยักษยลทัพตั้งต่อฉาน
หวังหักกำลังหาญสั่งให้
ตีดาดดั่งน่ากดานโดยด่วน
พลราพทราบสั่งไท้เทียบห้าประดาตี ฯ
๒๘๖๗ พลกระบี่บย่อแย้งแหยงยุทธ
โถมประทะอุตลุดหลอกล้อ
เหยียบบ่าคร่าเศียรฉุดชิงสารท อสูรนา
แขงต่อแขงขันข้อเข่นเขี้ยวคอยประหาร ฯ
๒๘๖๘ กุมภัณฑ์หนุนเนื่องเข้าสัปยุทธ
พลกระบี่ตีรุดร่นยั้ง
พลยักษยิ่งตายซุดโทรมมาก ลงเฮย
มารขยาดบอาจตั้งต่อต้านแตกขจาย ฯ
๒๘๖๙ นายมาแม่ทัพทั้งวานร นายเฮย
ต่างประจญประจัญกรแกว่นกล้า
ต่างฤทธิต่างรบรอนราญหัก กันแฮ
ยักษเพลี่ยงพานรผล้าขีพม้วยมาลายผลาญ ฯ
๒๘๗๐ จอมมารพิโรธเคี้ยวขบฟัน
โจนจากเกวียนศึกพลันไล่มล้าง
พลลิงหลบพันละวันวางแหวก มาแฮ
โถมถีบเวชยันต์ง้างง่าเงื้อหักงอน ฯ
             
เครื่องมือส่วนตัว