โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๙๖

จาก ตู้หนังสือเรือนไทย

(ความแตกต่างระหว่างรุ่นปรับปรุง)
ข้ามไปที่: นำทาง, สืบค้น

การปรับปรุง เมื่อ 09:53, 20 กรกฎาคม 2552

สารบาญ | หน้าก่อนนี้ | หน้าถัดไป

เนื้อหา

ท้าวมาลีวราชตัดสินค้า

แผ่นที่ ๓๘๑ – พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นพิชิตปรีชากร

๒๖๖๑ พระรามนบราชแล้วแถลงการ
เหตุซึ่งเกิดรำบาญแต่ตั้ง
ต้นแต่รับสัตย์สารบิตุเรศ
พาษิตามาตั้งอยู่ท้ายโคธา ฯ
๒๖๖๒ อสุราอาสัตย์นี้ก่อการ ก่อนนา
แต่งเล่ห์ล่อจำหลานไล่เนื้อ
จับหลังลอบจัณฑาลทำแผก แผนเฮย
๒๖๖๓ สดายุผู้รู้บอกราวความ นั้นนา
ข้าจึ่งชุมพลตามติดเต้า
ใช้ทูตพูดโดยงามง้อก่อน แล้วนา
ยักษ์โหดจึ่งหักเข้ารบร้าราวี ฯ
๒๖๖๔ ดุลพรหมพิเคราะห์ต้นสำคัญ ความนอ
หาและแก้รับกันเกือบต้อง
แตกต่อแต่ข้ออันเป็นเหตุ
พระว่าเมียพระพร้องยักษ์นั้นนางสาว ฯ
๒๖๖๕ ใคร่ครวญควรซักท้าวจึงซัก สอบนา
นางซึ่งว่าเมียรักท่านนั้น
ก่อนเก่าเผ่าพงษ์พรรคพันธุ์อยู่ ไหนฤๅ
ควรยกใครให้ซั้นเศกเจ้าจวบสอง ฯ
๒๖๖๖ ฟังถามเธอท่อถ้อยทูลสนอง
เสนอเนื่องเรื่องเดิมผองแผ่กว้าง
รามชนกยกสองครองภพเศก
๒๖๖๗ ตุลาการกมเลศแจ้งเจนบัง คับนา
วิพากษ์สองสฐานยังด่วนห้วน
ถึงกลางต่างอ้างฟังเป็นหลัก มีเฮย
เวรตลอดสอดส่องถ้วนถี่สิ้นกินแหนง ฯ
             

แผ่นที่ ๓๘๒ – พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นพิชิตปรีชากร

๒๖๖๘ บังคับเทวหนึ่งทั้งทนายยักษ ลิงนา
มายังสมรภูมิ์จักถามสอบ
อัมมาตยเมื้อมีองคเข้ารับได้นางมา ฯ
๒๖๖๙ สงสารยุพเรศน้อยนางษี ดาเฮย
อยู่ระหว่างกลางโยธีสี่ฟ้อง
องค์สั่นกราบสามีกราบเทพ ปวงนา
แม้ยักษเหนยังต้องเนตรน้ำคลอคลอง ฯ
๒๖๗๐ เทวไทยถามสอบสิ้นประเดน สองนา
นางสนองเสนาะเยนอกฟ้า
คำจริงสิ่งจริงเปนทางร่วม กันนอ
ความสัตยอาสัตยอ้าอาจพ้องฉันใด ฯ
๒๖๗๑ ถามนางเปนหนึ่งถ้อยสมคำ พระนอ
จงสืบเทวตามลำดับนั้น
แสนเทพส่อแสนสำนวนเบิก ความฤๅ
แสนปากหากสัตย์ซั้นสอบเข้าสมคำ ฯ
๒๖๗๒ กลับสวนทวนปากท้าวทศกรรฐ
เทเวศเทวียันอย่างนี้
หลานรักจักอ้างอันใดอวด จริงเฮย
ไหนพยานหลานชี้ออกให้อัยกา ฯ
๒๖๗๓ อสุราร้องคัดค้านสักขี แข่งฤๅ
รามรูปสวยสัตรีชอบแท้
เทวากับข้ามีสาเหตุ กันนอ
ช่วยมนุษยอุดหนุนแก้คับแค้นหลายคราว ฯ
๒๖๗๔ ยินยักษ์เยื้องยักท้าวอธิบาย ชี้นอ
เมื่อผเชิญนางทนายก็พร้อม
ใครสอนอ่อนจึงผายพจน์ถูก สมฤๅ
อันเทห์เล่ห์ใครซร้อมทราบเจ้าจงแจง ฯ
             

แผ่นที่ ๓๘๓ – พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นพิชิตปรีชากร

๒๖๗๕ --แคลงทวยเทพทั้งปวงสา เหตุฤๅ
รณชิตวายชีพพยาบาทร้าง
เปนการเก่าเกินหาควรกล่าว ไม่เลย
แม้รถให้รามสร้างคฤหเจ้าปานกัน ฯ
๒๖๗๖ กุมภัณฑ์ดันดื้อกล่าวสงไสย พยานแฮ
ร้อยเล่ห์เทวดาใครจะรู้
พยานหลานบ่อมานใดจะสืบ
เพราะว่าการลับสู้ต่อน้ำดำเพลิง ฯ
๒๖๗๗ ธรรมพรหมหลักแก้วคู่โลกา
ทรงพินิตรพิจารณาถ่องถ้วน
เท็จริงทุกสิ่งปรากฎพระ ญาณเฮย
ดำริห์ตริไตรล้วนเลือกถ้อยธรรมแถลง ฯ
๒๖๗๘ ดูก่อนหลานรักษ์ผู้ประทาน แทตย์เฮย
วิศัยขัติยมหาศาลสืบเชื้อ
ย่อมทรงยุติธรรมสถานเดียวยิ่ง อื่นเอย
รู้สละชนม์เพื่อเกื้อก่อตั้งยุติธรรม ฯ
๒๖๗๙ นางนี้บักนี้แน่รู้เมีย เขาเฮย
บาปหนาอย่าควรเคลียคืนส่ง เสียเทอญ
จักยิ่งยศคุณอคร้าวโลกยหล้าฤๅธรรม ฯ
๒๖๘๐ หุนหันผันภักตรค้อนอัยกา
เจ็บสั่งส่งษีดาดังม้วย
เจ็บใจพวกอ้ายพานรฮึก ฮักเฮย
แค้นปู่ไป่เข้าด้วยอัดอั้นตันทรวง ฯ
๒๖๘๑ กรรโชกทานทัดถ้อยท้าวบัง คับนา
ญาติยักษ์บคืนยังบ่อให้
ใช่สู้ศึกเพราะหวังชิงแย่ง หญิงนา
รบจะแก้แค้นไว้ชื่อเชื้อแผ่นพงษ์ ฯ
             

แผ่นที่ ๓๘๔ – พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นพิชิตปรีชากร

๒๖๘๒ ทรงหงส์ทรงสดับถ้อยทศกรรฐ
เคืองหฤทัยท่านพลันกล่าวพ้อ
กูมาเพราะมึงหันภักตรพึ่ง กูนา
ครั้นช่วยมึงกลับก้อเก่งท้าราวี ฯ
๒๖๘๓ กูหวังต่อทัพด้วยอาวุธ ธรรมนา
มึงมิชอบมึงปทุษฐโทษย้อน
มึงหมายมุ่งการยุทธแทนยุติ ธรรมฤๅ
มึงอธรรมมึงต้อนโคตรม้วยมึงตาย ฯ
๒๖๘๔ บริภาศเสร็จสั่งให้เทวา
นำนาฎคืนเดิมภารีบแคล้ว
แสนโศกสุดษีดากาลเมื่อ นั้นนอ
กราบพระกราบผัวแล้วคลาศเมื้อเมืองมาร ฯ
๒๖๘๕ ทศเศียรสุดแค้นสุดฝืนภักตร์
สุดเจบแสบสุดจักอยู่ได้
อายเหลือเหงื่อหยดชักภักขมวด เขมงแฮ
แค้นบ่อบังคมไท้สบัดหน้ามาเมือง ฯ
๒๖๘๖ องค์บรมพรหมเผ่าผู้ทรงธรรม์
เผยประภาศพจนอันเพราะพร้อง
ขอบคุณพระหลานขวัญคิดภักตร์ เผื่อนอ
เผื่อพฤกฒาเฒ่าต้องช่วยให้ไชยพร ฯ
๒๖๘๗ สิทธิกิจชอบสิ้นเสร็จผล ชอบเทอญ
สิทธิกรรมควรขวนอย่าแคล้ว
สิทธิลาภดีดลดังมุ่ง ดีนอ
ไชยปราบบาปพาลแผ้วโลกย์ล้างปางกเษม ฯ
๒๖๘๘ อวยพรลาพระแล้วคืนเขา ฟ้านา
ทวยเทพคืนลำเนาที่ยั้ง
สองพระเลิกพลเนาทางกลับ
ถึงพระพลาสั่งตั้งมั่นยั้งฟังมาร ฯ
             

แผ่นที่ ๓๘๕ – พระวงษเธอพระองค์เจ้าขจรจรัสวงษ์

๒๖๘๙ แสดงพงษกมเลศเจ้าจอมลง กาเฮย
เถลิงอาศน์อนาถองค์ตริเอื้อ
มาตยมิตรปรยูรวงษมวญมอด หมดแฮ
เออจักได้ใดเกื้อกีดกั้งสกลมาร ฯ
๒๖๙๐ มณโฑเยาวลักษณ์น้อมทูลไข
ทรงขุ่นระคายใดหม่นเศร้า
อ้าแม่ร่วมหฤไทยจักคิด ไฉนแฮ
การศึกรุกรบเร้าสุดท้อรทมกรม ฯ
๒๖๙๑ หมายจิตรคิดพึ่งไท้ไอยกา
ยังกลับพิภากษาเศกแสร้ง
จักให้ส่งสีดาดวงสวาศ
พี่ขัดท่านกลับแกล้งด่าซ้ำคำประจาน ฯ
๒๖๙๒ อรรคเรศสดับถ้อยพลันทูล
ท่านไป่นับว่าประยูรอย่าเศร้า
พระเดชนเรนทรสูริย์โลกยเลื่อง ฦๅแฮ
ควรปราบปรปักษ์เร้าราบพื้นปัถพี ฯ
๒๖๙๓ ทรงสดับสุนทเรศแล้วพลันคิด ได้ฮา
เออเวทของพระบิตุเรศร์ท้าว
กระบิลพัทซึ่งอิศวุรราช ประทาน
อาจปราบอรินทรห้าวห่ำให้เศิกแสยง ฯ
๒๖๙๔ กองกูณฑ์หาดกรดตั้งตามนิยม
ชุบกระบิลพางพรหมพรอกพร้อง
ดินแดนเจดท่าผสมปั้นรูป อมรแฮ
สุมใส่กองกูณฑ์ต้องสุดสิ้นชีวัน ฯ
๒๖๙๕ ตริเสร็จให้แต่งตั้งพิธี การเฮย
ยังพระเมรุคิรีเร่งเร้า
มโหทรรับชุลีลารีบ
เตรียมเสร็จตามสั่งเจ้าพิภพไท้จอมมาร ฯ
             

แผ่นที่ ๓๘๖ – พระวงษเธอพระองค์เจ้าขจรจรัสวงษ์

๒๖๙๖ โองการสั่งให้จัดโยธา
มวญหมู่มาตยามาสพรั่งพร้อม
สนานธารแต่งกายากุมหอก แก้วเฮย
เถลิงรถพยุหห้อมระเห็จห้องเวหน ฯ
๒๖๙๗ ดลสฐานบรรพตให้โยธี
รายบรอบขอบคีรีเนื่องหน้า
เปลื้องเครื่องจากอินทรีย์เสดจสู่ สนานแฮ
ทรงเครื่องโยคีผ้โพกม้วนโมฬี ฯ
๒๖๙๘ สรวมประคำธุหร่ำสร้อยพระตรี สูลเฮย
ภูษิตสพักศรีชาดย้อม
จับหอกกระบิลีลาศสู่ อาศน์เอย
ปั้นรูปอมรน้อมสติตั้งภาวนา ฯ
๒๖๙๙ พันคาบหยิบรูปเที้ยนเทวัญ
โยนใส่ในกูณฑ์กรรม์โรจร้อน
อำนาจฤทธิมนต์อันอุดมเดช
ปวงเทพหวดวิ่งซ้อนสู่ไท้รีศุลี ฯ
๒๗๐๐ ร้องทุกข์จอมเทพท้าวเทวัญ
พระมเหศวรทรงธรรม์ทราบไท้
ตรัสสั่งจิตุบทผนพลันบอก
เทพบุตรพาลีให้สู่ห้องสฐานเรา ฯ
๒๗๐๑ จิตุบทรับสั่งแล้วรเห็จทยาน
ยังทิพยามาสฐานกล่าวพร้อง
พาลเทพบุตรหาญสู่มหิศวร์ เจ้าแฮ
ประณตบทเรศจ้องสดับเบื้องบัญชา ฯ
๒๗๐๒ จึ่งองค์อิศวร์เอื้อนโองการ
ดูก่อนพาลีหาญเดชห้าว
ทศภักตรประพฤติพาลมันทุจ ริตแฮ
คิดจักล้างเทพท้าวมอดสิ้นสรวงสวรรค์ ฯ
             
เครื่องมือส่วนตัว