โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์

จาก ตู้หนังสือเรือนไทย

การปรับปรุง เมื่อ 04:31, 20 กรกฎาคม 2552

ข้อมูลเบื้องต้น

แม่แบบ:เรียงลำดับ ผู้แต่ง: แต่งร่วมกันหลายท่าน ดังระบุไว้ที่ในบทประพันธ์แต่ละแผ่น

บทประพันธ์

ห้องที่ ๑ พระชนกฤษีทำพิธีบวงสรวงไถได้นางสีดา แล้วลาเพศกลับเข้าเมืองมิถิลา

ห้องที่ ๒ ท้าวชนกจักรวรรดิปรารภจะหาคู่ให้นางสีดากับให้โหรหาฤกษ์ ฯ

ห้องที่ ๓ ท้าวชนกจักรวรรดิให้ป่าวประกาศ เชิญหน่อกษัตริย์ต่างเมืองมายกศร

ห้องที่ ๔ พระรามสบเนตรกับนางสีดา กับพิธียกมหาธนูโมลี

ห้องที่ ๕ ท้าวชนกจักรวรรดิส่งราชสาสน์ไปยังศรีอยุธยา

ห้องที่ ๖ พระพรตพระสัตรุดทูลลาท้าวไกยเกษเพื่อไปอยุธยา

ห้องที่ ๗ พระพรตพระสัตรุดทูลลาท้าวไกยเกษไปอยุธยา เพื่อตามเสด็จไปในงานวิวาห์พระรามที่มิถิลา

ห้องที่ ๘ อุปภิเษกพระรามกับนางสีดาในเมืองมิถิลา

ห้องที่ ๙ ท้าวทศรถ พระราม ยกทัพกลับอยุธยา พบรามสูรขวางหน้า พระรามรบกับรามสูร รามสูรเห็นเป็นนารายณ์ขอถวายศร พระรามฝากพระพิรุณรักษาไว้

ห้องที่ ๑๐ กำเหนิดทรพีในฝูงทรพา เทวดาช่วยรักษาจนทรพีเติบโตเท่าบิดา มาท้าแล้วขวิดทรพา ผู้เป็นพ่ ตาย

ห้องที่ ๑๑ ทรพีกำเริบท้ารบพระอิศวร พระอิศวรให้ไปท้าพาลีที่กรุงขีดขิน

ห้องที่ ๑๒ ทรพีบุกเข้าถึงหน้าพระลานท้าพาลีรบ

ห้องที่ ๑๓ พาลีฆ่าทรพีตายแล้วขับไล่สุครีพออกจากเมือง ไปอาศัยอยู่ที่อำมตังสิงขร

ห้องที่ ๑๔ นางกุจจีค่อมทูลยุยงนางไกยเกษ

ห้องที่ ๑๕ ท้าวทศรถตั้งกระบวนแห่พระรามเลียบเมือง

ห้องที่ ๑๖ พระรามเตรียมบวชเป็นฤษี พระลักษณ์ออกบวชตาม พระพรตจะฟันนางไกยเกษีมารดา เหตุที่ทำให้พระบิดาสิ้นพระชนม

ห้องที่ ๑๗ ท้าวทศรถสิ้นพระชนม์ ตั้งพระเมรุมาศท้าวทศรถ พระฤษีห้ามไม่ให้นางไกยเกษี และพระพรตขึ้นไปขมาพระศพ

ห้องที่ ๑๘ พระพรตพระสัตรุดกับสามชนนีตามพระราม

ห้องที่ ๑๙ พระรามพระลักษณ์นางสีดา พบกับฤษีสระภังค

ห้องที่ ๒๐ พระราม พระลักษณ์ นางสีดา เข้าสวนพิราพ และฆ่าพิราพตาย

ห้องที่ ๒๑ ทศกัณฐ์ประพาสป่าให้ชิวหาน้องเขยรักษาเมือง ชิวหาตระเวนรักษาเมืองจนง่วงนอนทนไม่ไหว แผลงฤทธิ์แลบลิ้นปิดเมืองไว้ ทศกัณฐ์กลับมาไม่เห็นเมือง ขว้างจักรถูกลิ้นชิวหาขาดตาย

ห้องที่ ๒๒ นางสำมนักขาถูกพระลักษณ์ทำโทษ มาทูลพระยาขร พระยาขรยกออกรบพระราม พระรามฆ่าตาย

ห้องที่ ๒๓ พระยาทูตกับพระยาตรีเศียรยกพลออกไปรบกับพระราม พระรามสังหารพระยาทูต และตรีเศียร

ห้องที่ ๒๔ นางสำมนักขามาทูลทศกัณฐ์ ทศกัณฐ์หลงเชื่อ ให้มารีศแปลงกายเป็นกวางทองไปลวง แล้วตนเองแปลงเป็นฤษีเข้าลักนาง พระรามแผลงศรต้องมารีศตาย

ห้องที่ ๒๕ พระรามพระลักษณ์ตามหานางสีดา พบสดายุบอกข่าวว่าทศกัณฐ์ลักไปถวายแหวนแล้วสิ้นใจ พระรามปลงศพให้แล้วติดตามพลัดเข้าไปในวงแขนยักษ์กุมพล โปรดยักษ์กุมพลพ้นทรมาน จนถึงหนุมานถวายตัว

ห้องที่ ๒๖ หนุมานพาสุครีพมาถวายพระราม สุครีพกับพาลีรบกัน จนพาลีรู้ว่าเป็นศรนารายณ์จึงยอมตาย

ห้องที่ ๒๗ พระรามเผาศพพระยาพาล และเทวดานำเครื่องทรงมาถวายให้พระรามสีดา

ห้องที่ ๒๘ พระลักษณ์มาเตือนพลเมืองขีดขิน และหนุมานลักท้าวมหาชมพูไปถวายพระรามที่ภูเขาคันธมาทน์

ห้องที่ ๒๙ พระรามให้สามทหารไปสืบข่าวนางสีดา และสืบหาทางไปลงกา

ห้องที่ ๓๐ องคตลูบหลังยักษ์ปักหลั่นให้พ้นสาป หนุมานส่งนางบุษมาลีขึ้นสวรรค์

ห้องที่ ๓๑ หนุมาน ชมพูพาน องคต พบพระชฎิลฤษี และนกสัมพาที

ห้องที่ ๓๒ หนุมานฆ่าอสุรีผีเสื้อสมุทรนายด่านทางน้ำเมืองลงกา

ห้องที่ ๓๓ หนุมานเข้าพบฤษีนารท ลองฤทธิ์แพ้พระฤษี และรบกับนางอากาศตะไลเสื้อเมืองลงกานายด่านทางอากาศ ฆ่านางอากาศตะไตตาย แล้วค้นหานางสีดา

ห้องที่ ๓๔ ทศกัณฐ์เกี้ยวนางสีดา แลนางสีดาผูกศอหนุมานพบช่วยแก้ แล้วถวายแหวน

ห้องที่ ๓๕ หนุมานเข้าหักสวนขวัญ ฆ่าสหัสกุมารตาย อินทรชิตจับตัวไว้ได้

ห้องที่ ๓๖ หนุมานถูกลงโทษต่างๆ แล้วเผาเมืองลงกา

ห้องที่ ๓๗ ทศกัณฐ์พาญาติวงศ์หนีเพลิงไปอยู่เขาสัตนา

ห้องที่ ๓๘ ทศกัณฐ์ให้เทวดาลงมาสร้างเมืองให้ใหม่

ห้องที่ ๓๙ สามทหารกลับจากลงกามาเฝ้าพระราม พระรามยกพลไปประชิดลงกา

ห้องที่ ๔๐ ทศกัณฑ์ฝัน พิเภกทำนายว่าจะตายหมดทั้งโคตร ให้ส่งสีดาคืน ทศกัณฐ์โกรธขับพิเภกออกจากเมือง

ห้องที่ ๔๑ นิลนนท์จับพิเภกได้พามาเฝ้าพระราม พิเภกขออยู่ด้วย และดูกำลังฤทธิ์ทหาร เพื่อเปรียบเทียบกับฝ่ายลงกา

ห้องที่ ๔๒ ก้อนหินตกที่เมืองทศกัณฐ ทศกัณฐ์ใช้ให้สุกรสารไปดู

ห้องที่ ๔๓ พระรามให้ลงโทษสุกรสาร แล้วทศกัณฐ์แปลงเป็นฤษีมาบอก ให้พระรามยกทัพกลับไป

ห้องที่ ๔๔ ทศกัณฐ์ให้นางเบญจกายแปลงเป็นสีดาทำตายลอยน้ำไป เพื่อทำอุบายตัดศึก นางเบญจกายดูตัวนางสีดาแล้วมาแปลงให้ทศกัณฑ์ดู

ห้องที่ ๔๕ พระรามลงสรงน้ำ พบเบญกายแปลงคิดว่าสีดา พระรามโศก หนุมานขอพิสูจน์เอาศพไปเผาไฟ เบญจกายหนีหนุมานจับตัวมาถวาย เบญจกายถูกลงโทษจึงสารภาพ พิเภกทูลให้ฆ่า พระรามให้หนุมานพาไปส่ง

ห้องที่ ๔๖ พระรามให้จองถนนข้ามไปลงกา หนุมานรบกับนิลพัทเรื่องรับก้อนหิน พระรามขับนิลพัทไปอยู่เมืองขีดขิน

ห้องที่ ๔๗ ทศกัณฐ์สั่งนางสุพรรณมัจฉาให้นำบริวารทำลายถนน

ห้องที่ ๔๘ นางสุพรรณมัจฉาคลอดมัจฉานุที่หาดทราย มัยราพณ์ไปพบพามาเลี้ยงเป็นบุตรบุญธรรม

ห้องที่ ๔๙ พระรามยกพลข้ามสมุทร ให้ประคนธรรพ และหนุมานล่วงหน้าไปตรวจชัยภูมิ ทราบว่าทศกัณฐ์ให้ภาณุราชหนุนพื้นดินไว้พบแล้วฆ่าภาณุราชตาย

ห้องที่ ๕๐ พระรามให้องคตสื่อสาร ทหารไม่เปิดประตูเมือง องคตจึงพังประตูเข้าไป

ห้องที่ ๕๑

ห้องที่ ๕๒

ห้องที่ ๕๓

ห้องที่ ๕๔

ห้องที่ ๕๕

ห้องที่ ๕๖

ห้องที่ ๕๗

ห้องที่ ๕๘

ห้องที่ ๕๙

ห้องที่ ๖๐

ห้องที่ ๖๑

ห้องที่ ๖๒

ห้องที่ ๖๓

ห้องที่ ๖๔

ห้องที่ ๖๕

ห้องที่ ๖๖

ห้องที่ ๖๗

ห้องที่ ๖๘

ห้องที่ ๖๙

ห้องที่ ๖

เชิงอรรถ

อ้างอิง

เพรง.เพยีย โคลงรามเกียรติ์