โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๓

จาก ตู้หนังสือเรือนไทย

(ความแตกต่างระหว่างรุ่นปรับปรุง)
ข้ามไปที่: นำทาง, สืบค้น
(แผ่นที่ ๕๐ – หมื่นนิพนธ์ไพเราะห์)
แถว 53: แถว 53:
มิทราบกิจยลธาร  ทฤษติเลือด เหลาแฮ
มิทราบกิจยลธาร  ทฤษติเลือด เหลาแฮ
คิดว่าจอมเมืองม้วย  ม่อยหน้าอักอวน ฯ
คิดว่าจอมเมืองม้วย  ม่อยหน้าอักอวน ฯ
 +
๓๕๒ สุครีพพิลาปรื้อ  รำพรรณ์
๓๕๒ สุครีพพิลาปรื้อ  รำพรรณ์
แถว 58: แถว 59:
เสนาต่างจาบัลย์  ศัพห์เพรียก ไพรเฮย
เสนาต่างจาบัลย์  ศัพห์เพรียก ไพรเฮย
พลพวกพหลละห้อย  ร่ำไห้โดยครวญ ฯ
พลพวกพหลละห้อย  ร่ำไห้โดยครวญ ฯ
 +
๓๕๓ บุตรระวิโศกสั่งพ้อง  พลสวา
๓๕๓ บุตรระวิโศกสั่งพ้อง  พลสวา
แถว 63: แถว 65:
ถมปากช่องคูหา  ตามสั่ง เชษฐนอ
ถมปากช่องคูหา  ตามสั่ง เชษฐนอ
ทำเสรจยกพหลดั้น  ป่าด้นดลเมือง ฯ
ทำเสรจยกพหลดั้น  ป่าด้นดลเมือง ฯ
 +
๓๕๔ ปางพาลีท่านไท้  ฤทธิรอน
๓๕๔ ปางพาลีท่านไท้  ฤทธิรอน
แถว 68: แถว 71:
ถึงทวาเรศสิงขร  เหนผนิด ผานอ
ถึงทวาเรศสิงขร  เหนผนิด ผานอ
ดาลราชกระมลเร้า  เคียดแค้นคำรน ฯ
ดาลราชกระมลเร้า  เคียดแค้นคำรน ฯ
 +
๓๕๕ จับเศียรควายคว่างด้วย  กำลัง
๓๕๕ จับเศียรควายคว่างด้วย  กำลัง
แถว 73: แถว 77:
เรห็จรีบสุสฐานวัง  สถิตย์แท่น ทองเฮย
เรห็จรีบสุสฐานวัง  สถิตย์แท่น ทองเฮย
ตรัสเหม่อุปราชน้อง  เนื่องเนื้ออาธรรม์ ฯ
ตรัสเหม่อุปราชน้อง  เนื่องเนื้ออาธรรม์ ฯ
 +
๓๕๖ กระทืบบาทกราดเกรี้ยว  โกรธนัก
๓๕๖ กระทืบบาทกราดเกรี้ยว  โกรธนัก
แถว 78: แถว 83:
ดูดู๋ชาติทรลักษณ์  หลากเผ่า พงษแฮ
ดูดู๋ชาติทรลักษณ์  หลากเผ่า พงษแฮ
สุครีพหวาดจิตรสดุ้ง  กราบไท้ทูลสนอง ฯ
สุครีพหวาดจิตรสดุ้ง  กราบไท้ทูลสนอง ฯ
 +
๓๕๗ เยียกิจโดยสั่งเบื้อง  บาทมูล
๓๕๗ เยียกิจโดยสั่งเบื้อง  บาทมูล
แถว 91: แถว 97:
กระมลหม่นหมองทวี  ทเวศคร่ำ ครวญแฮ
กระมลหม่นหมองทวี  ทเวศคร่ำ ครวญแฮ
เชษฐบ่คิดยามไร้  บ่นรื้อความหลัง ฯ
เชษฐบ่คิดยามไร้  บ่นรื้อความหลัง ฯ
 +
๓๕๘ เวรุใดวิบากโอ้  อกตู
๓๕๘ เวรุใดวิบากโอ้  อกตู
แถว 96: แถว 103:
ฝืนมนัศลัดเลียบคู  บันลุ
ฝืนมนัศลัดเลียบคู  บันลุ
อำมตังเขานั้น  สถิตยเบื้องเฉนียรธาร ฯ
อำมตังเขานั้น  สถิตยเบื้องเฉนียรธาร ฯ
 +
๓๕๙ วายุบุตรฤทธิกร้าว  เกรียงหาญ
๓๕๙ วายุบุตรฤทธิกร้าว  เกรียงหาญ
แถว 101: แถว 109:
เสาะผลพฤกษตระการ  เลมเลือก กินแฮ
เสาะผลพฤกษตระการ  เลมเลือก กินแฮ
ภอจวบเจาะพระน้า  นอบเกล้าทูลถาม ฯ
ภอจวบเจาะพระน้า  นอบเกล้าทูลถาม ฯ
 +
๓๖๐ สุครีพแถลงเล่าต้น  จนปลาย เสร็จแฮ
๓๖๐ สุครีพแถลงเล่าต้น  จนปลาย เสร็จแฮ
แถว 106: แถว 115:
รงับโศกลูกลมถวาย  อภิวาท ลาเฮย
รงับโศกลูกลมถวาย  อภิวาท ลาเฮย
ลุป่ากัทลีเข้า  สู่ห้องเจริญฌาน ฯ
ลุป่ากัทลีเข้า  สู่ห้องเจริญฌาน ฯ
 +
๓๖๑ พระยาฃรอนุชไท้  ทศกรรฐ
๓๖๑ พระยาฃรอนุชไท้  ทศกรรฐ
แถว 111: แถว 121:
ครองบูเรศโรมคัน  สนมหมื่น นางเนอ
ครองบูเรศโรมคัน  สนมหมื่น นางเนอ
สมบัติสรรพอคร้าว  สพฤบพร้อมพลพฤนท์ ฯ
สมบัติสรรพอคร้าว  สพฤบพร้อมพลพฤนท์ ฯ
 +
๓๖๒ จมนาฎครร์แก้ให้  อาวรณ์ เทวศเฮย
๓๖๒ จมนาฎครร์แก้ให้  อาวรณ์ เทวศเฮย
แถว 116: แถว 127:
คลอดบุตรชื่อมังกร  กรรฐภพ ร้ายแฮ
คลอดบุตรชื่อมังกร  กรรฐภพ ร้ายแฮ
สมพจน์พระศุลีพร้อง  สาบไว้ปางเพรง ฯ
สมพจน์พระศุลีพร้อง  สาบไว้ปางเพรง ฯ
 +
๓๖๓ ที่สองเอารสท้าว  ทรงฤทธิ
๓๖๓ ที่สองเอารสท้าว  ทรงฤทธิ
แถว 128: แถว 140:
ราชบุตรนับรวมหมด  มีสี่ องค์เอย
ราชบุตรนับรวมหมด  มีสี่ องค์เอย
อำมาตยราฎรได้  ศุขล้ำเหลือเกษม ฯ
อำมาตยราฎรได้  ศุขล้ำเหลือเกษม ฯ
 +
๓๖๖ พระทรงดำริห์ด้วย  เอารส
๓๖๖ พระทรงดำริห์ด้วย  เอารส
แถว 133: แถว 146:
พระสัตรุศพระพรต  สองพี่ น้องนา
พระสัตรุศพระพรต  สองพี่ น้องนา
ควรแก่สมบัติท้าว  ท่านผู้ไอยกา ฯ
ควรแก่สมบัติท้าว  ท่านผู้ไอยกา ฯ
 +
๓๖๗ แต่รามแลลักษณ์ผู้  อนุชา
๓๖๗ แต่รามแลลักษณ์ผู้  อนุชา
แถว 138: แถว 152:
ตัวเราเล่าชรา  หกหมื่น ปีนอ
ตัวเราเล่าชรา  หกหมื่น ปีนอ
หวักฝากประยูรได้  สืบเชื้อขัติยา ฯ
หวักฝากประยูรได้  สืบเชื้อขัติยา ฯ
 +
๓๖๘ ตริเสรจออกเอื้อนราช  บรรหาร ถามเอย
๓๖๘ ตริเสรจออกเอื้อนราช  บรรหาร ถามเอย
แถว 143: แถว 158:
จักอภิเษกรามการ  ผิดชอบ ไฉนนา
จักอภิเษกรามการ  ผิดชอบ ไฉนนา
ต่างก็เหนชอบน้อม  นอบเกล้าโดยทรง ฯ
ต่างก็เหนชอบน้อม  นอบเกล้าโดยทรง ฯ
 +
๓๖๙ สมเดจบรมบาทเบื้อง  บิดร
๓๖๙ สมเดจบรมบาทเบื้อง  บิดร
แถว 148: แถว 164:
จักเศกพ่อครองนคร  สืบราช ปยูรเฮย
จักเศกพ่อครองนคร  สืบราช ปยูรเฮย
จงพ่อผดุงค้ำ  เฃตรให้ภูลเกษม ฯ
จงพ่อผดุงค้ำ  เฃตรให้ภูลเกษม ฯ
 +
๓๗๐ รามสดับรับสั่งให้  ครองนคร
๓๗๐ รามสดับรับสั่งให้  ครองนคร
แถว 153: แถว 170:
โดยกิจพระบิดร  จำจิตร สนองนา
โดยกิจพระบิดร  จำจิตร สนองนา
จึ่งบ่ทูลยักย้าย  หย่อนคล้อยตามกระแส ฯ
จึ่งบ่ทูลยักย้าย  หย่อนคล้อยตามกระแส ฯ
 +
๓๗๑ พระชนกฟังบุตรเชื้อ  โองการ ท่านนา
๓๗๑ พระชนกฟังบุตรเชื้อ  โองการ ท่านนา
แถว 165: แถว 183:
ลักษณ์จันทร์อยู่มินมี  อสุราช เล็งแฮ
ลักษณ์จันทร์อยู่มินมี  อสุราช เล็งแฮ
พระเคราะห์เลิศพักย้ำ  ย่อมร้ายนิราศเมือง ฯ
พระเคราะห์เลิศพักย้ำ  ย่อมร้ายนิราศเมือง ฯ
 +
๓๗๓ บังเอิญเทเวศรเข้า  ดนจิตร
๓๗๓ บังเอิญเทเวศรเข้า  ดนจิตร
แถว 170: แถว 189:
ถวายพระฤกษโดยกิจ  การราช พิธีเฮย
ถวายพระฤกษโดยกิจ  การราช พิธีเฮย
เดือนสี่วันจันทร์ทั้ง  ปักษ์ขึ้นตรีวาร ฯ
เดือนสี่วันจันทร์ทั้ง  ปักษ์ขึ้นตรีวาร ฯ
 +
๓๗๔ พระทรงสดับทราบสิ้น  สารพรรณ์
๓๗๔ พระทรงสดับทราบสิ้น  สารพรรณ์
แถว 175: แถว 195:
จงจัดกิจพิธีสรรพ์  อภิเศก รามเฮย
จงจัดกิจพิธีสรรพ์  อภิเศก รามเฮย
พลางรับสั่งใส่เกล้า  ออกแจ้งจ่ายหมาย ฯ
พลางรับสั่งใส่เกล้า  ออกแจ้งจ่ายหมาย ฯ
 +
๓๗๕ เกณฑ์แปดตำรวจตั้ง  มณฑป รดมเฮย
๓๗๕ เกณฑ์แปดตำรวจตั้ง  มณฑป รดมเฮย
แถว 180: แถว 201:
เรืองมาศมณีนพ  เทียมทิพย์ พิมานแฮ
เรืองมาศมณีนพ  เทียมทิพย์ พิมานแฮ
พรมลาศสะอาดพื้น  เพริศพร้อมพิสูตคำ ฯ
พรมลาศสะอาดพื้น  เพริศพร้อมพิสูตคำ ฯ
 +
๓๗๖ ไพดานดาเรศพร้อย  พรายสี
๓๗๖ ไพดานดาเรศพร้อย  พรายสี
แถว 185: แถว 207:
กรดสังข์แท่นมณี  นาอเนก เครื่องแฮ
กรดสังข์แท่นมณี  นาอเนก เครื่องแฮ
เสวตรฉัตรภัทรบิฐพื้น  ลาดล้วนวางตา
เสวตรฉัตรภัทรบิฐพื้น  ลาดล้วนวางตา
 +
๓๗๗ ทอดอัษฎาวุธถ้วน  สบสรรพ์
๓๗๗ ทอดอัษฎาวุธถ้วน  สบสรรพ์
แถว 190: แถว 213:
ราชวัตรฉัตรเรียงกัน  รายรัถะ ยาแฮ
ราชวัตรฉัตรเรียงกัน  รายรัถะ ยาแฮ
ขอบเฃตรนิเวศนล้อม  ปักล้วนธงไสว ฯ
ขอบเฃตรนิเวศนล้อม  ปักล้วนธงไสว ฯ
 +
๓๗๘ ขุนอัศวรับสั่งแล้ว  เรวจร
๓๗๘ ขุนอัศวรับสั่งแล้ว  เรวจร

การปรับปรุง เมื่อ 08:30, 19 กรกฎาคม 2552

สารบาญ | หน้าก่อนนี้ | หน้าถัดไป

เนื้อหา

พาลีฆ่าทรพีตายแล้วขับไล่สุครีพออกจากเมือง ไปอาศัยอยู่ที่อำมตังสิงขร

แผ่นที่ ๕๐ – หมื่นนิพนธ์ไพเราะห์

๓๔๔ เหวยทรพีอาจอ้างโอหัง
ฤๅเทพใดอวยพะลังเพิ่มเกื้อ
กาษรตอบวาจังโดยทุ จริตแฮ
แม้นบมีมาเอื้ออาจด้วยตนดู ฯ
๓๔๕ สองเขาแหลมแกร่งกร้าวเกรียงหาญ
สามารถจักผจญผลาญอมิตรม้วย
พาลีเกริ่นพจมานมวญเทพ รักษเอย
อ้ายมหิงห์ผรุษด้วยห่อนรู้คุณเธอ ฯ
๓๔๖ เชอญเทพจรสู่ด้าวสถิตย์แดน ท่านเทอญ
เสวยศุขสุรางค์แมนแมกฟ้า
ทวยเทพไป่มีแคลนคนึงแน่ จริงนอ
อ้ายมหิงษอยาบช้าชั่วแท้มลายคุณ ฯ
๓๔๗ หกเทพยออกจากเบื้องกายควาย
แสดงฤทธิเพราพรายแพร่ถ้ำ
เฉภาะกระบี่บงฉายโฉมเฉอด ลออเอย
เรห็จจากศิงฃรล้ำลุฟ้าพิมานเนา ฯ
๓๔๘ พาลียลแยบยิ้มโผนทยาน
จับกระบืออหังการฤทธิแกล้ว
ทรพีต่อรำบานแรงพิบัติ ถอยเฮย
กระบี่เทิดขรรค์แก้วฟาดต้องกาษร ฯ
๓๔๙ ทรพีระด่าวดิ้นแดยัน ม้วยนอ
เทพยสถิตยผาอรัญมี่พร้อง
อวยไชยปรนหัดถ์สันต์สรวลเกรอก กราวฮา
เทพย์พุรุณดาลต้องตกฟุ้งฟูมฝน ฯ
๓๕๐ ปางสุครีพกลั่นแกล้วสิทธิศักดิ์
คอยเชษฐโดยใจภักดิ์ผิดเค้า
ชวนองคตหลานรักกับพวก พหลเฮย
ออกจากขีดขินเข้าเฃตรแคว้นอารัญ ฯ
             

แผ่นที่ ๕๑ – หมื่นนิพนธ์ไพเราะห์

๓๕๑ ถับถึงเนินถ้ำรัตน์สุรกาญจน์
พลบค่ำฝนตกจานเจิ่งห้วย
มิทราบกิจยลธารทฤษติเลือด เหลาแฮ
คิดว่าจอมเมืองม้วยม่อยหน้าอักอวน ฯ
๓๕๒ สุครีพพิลาปรื้อรำพรรณ์
กรตระกองหลานขวัญแน่งน้อย
เสนาต่างจาบัลย์ศัพห์เพรียก ไพรเฮย
พลพวกพหลละห้อยร่ำไห้โดยครวญ ฯ
๓๕๓ บุตรระวิโศกสั่งพ้องพลสวา
สู่เร่งขนเศลากลบกั้น
ถมปากช่องคูหาตามสั่ง เชษฐนอ
ทำเสรจยกพหลดั้นป่าด้นดลเมือง ฯ
๓๕๔ ปางพาลีท่านไท้ฤทธิรอน
ทรงตัดเศียรกบือคอนบ่าเต้า
ถึงทวาเรศสิงขรเหนผนิด ผานอ
ดาลราชกระมลเร้าเคียดแค้นคำรน ฯ
๓๕๕ จับเศียรควายคว่างด้วยกำลัง
ไศลล่งในนอกพังพนัศก้อง
เรห็จรีบสุสฐานวังสถิตย์แท่น ทองเฮย
ตรัสเหม่อุปราชน้องเนื่องเนื้ออาธรรม์ ฯ
๓๕๖ กระทืบบาทกราดเกรี้ยวโกรธนัก
ปริภาษขับคึกคักขู่ฟุ้ง
ดูดู๋ชาติทรลักษณ์หลากเผ่า พงษแฮ
สุครีพหวาดจิตรสดุ้งกราบไท้ทูลสนอง ฯ
๓๕๗ เยียกิจโดยสั่งเบื้องบาทมูล
ขอพระบดินทร์สูริย์โปรดเกล้า
พาลีสดับคำทูลธพิโรธ แรงแฮ
ชักพระขรรค์เพชรเข้าไล่น้องพัลวัน ฯ
             

แผ่นที่ ๕๒ – หมื่นนิพนธ์ไพเราะห์

๓๕๗ บุตรพระอาทิตย์หลบหน้าหลีกหนี
ออกนอกพระบูรีร่ำไห้
กระมลหม่นหมองทวีทเวศคร่ำ ครวญแฮ
เชษฐบ่คิดยามไร้บ่นรื้อความหลัง ฯ
๓๕๘ เวรุใดวิบากโอ้อกตู
มาบุกดงแดนผลูเดี่ยวดั้น
ฝืนมนัศลัดเลียบคูบันลุ
อำมตังเขานั้นสถิตยเบื้องเฉนียรธาร ฯ
๓๕๙ วายุบุตรฤทธิกร้าวเกรียงหาญ
ออกจากตระบะฌานไป่ช้า
เสาะผลพฤกษตระการเลมเลือก กินแฮ
ภอจวบเจาะพระน้านอบเกล้าทูลถาม ฯ
๓๖๐ สุครีพแถลงเล่าต้นจนปลาย เสร็จแฮ
กระบี่สองรทดกายก่นเศร้า
รงับโศกลูกลมถวายอภิวาท ลาเฮย
ลุป่ากัทลีเข้าสู่ห้องเจริญฌาน ฯ
๓๖๑ พระยาฃรอนุชไท้ทศกรรฐ
นางรัชฎาสูรขวัญเนตรท้าว
ครองบูเรศโรมคันสนมหมื่น นางเนอ
สมบัติสรรพอคร้าวสพฤบพร้อมพลพฤนท์ ฯ
๓๖๒ จมนาฎครร์แก้ให้อาวรณ์ เทวศเฮย
คือทรพีกาษรสู่ท้อง
คลอดบุตรชื่อมังกรกรรฐภพ ร้ายแฮ
สมพจน์พระศุลีพร้องสาบไว้ปางเพรง ฯ
๓๖๓ ที่สองเอารสท้าวทรงฤทธิ
สมเยศแสงอาทิตย์บุตรไท้
สกนธ์กายเฉกเชษฐพิศพิมพ์หล่อ เดียวแล
สองกษัติยผดุงไว้เสน่ห์แม้นดวงกมล ฯ
             

แผ่นที่ ๕๓ – ขุนมหาสิทธิโวหาร

๓๖๕ ปางกระษัตริย์สมเยศท้าวทธรฐ
ครองอยุทธยายศยิ่งไท้
ราชบุตรนับรวมหมดมีสี่ องค์เอย
อำมาตยราฎรได้ศุขล้ำเหลือเกษม ฯ
๓๖๖ พระทรงดำริห์ด้วยเอารส
หวังจักเศกสมมติมอบด้าว
พระสัตรุศพระพรตสองพี่ น้องนา
ควรแก่สมบัติท้าวท่านผู้ไอยกา ฯ
๓๖๗ แต่รามแลลักษณ์ผู้อนุชา
ควรยกอยุทธยามอบให้
ตัวเราเล่าชราหกหมื่น ปีนอ
หวักฝากประยูรได้สืบเชื้อขัติยา ฯ
๓๖๘ ตริเสรจออกเอื้อนราชบรรหาร ถามเอย
อำมาตย์ราชวงษวารพรั่งพร้อม
จักอภิเษกรามการผิดชอบ ไฉนนา
ต่างก็เหนชอบน้อมนอบเกล้าโดยทรง ฯ
๓๖๙ สมเดจบรมบาทเบื้องบิดร
ตรัสเรียกพระรามสอนสั่งซ้ำ
จักเศกพ่อครองนครสืบราช ปยูรเฮย
จงพ่อผดุงค้ำเฃตรให้ภูลเกษม ฯ
๓๗๐ รามสดับรับสั่งให้ครองนคร
ตริว่าใครจักรอญราพร้าย
โดยกิจพระบิดรจำจิตร สนองนา
จึ่งบ่ทูลยักย้ายหย่อนคล้อยตามกระแส ฯ
๓๗๑ พระชนกฟังบุตรเชื้อโองการ ท่านนา
จึ่งสั่งโหรคูณหารฤกษค้น
ผิวะเหนชอบไฉนวารโมงทุ่ม บาทแฮ
จงพิจารณรีบร้นเร่งให้ฤกษแถลง ฯ
             

แผ่นที่ ๕๔ – ขุนมหาสิทธิโวหาร

๓๗๒ ขุนโหรรับสั่งค้นคำภีร์ พบเอย
ดวงเทพสถิตยราศีเมศซ้ำ
ลักษณ์จันทร์อยู่มินมีอสุราช เล็งแฮ
พระเคราะห์เลิศพักย้ำย่อมร้ายนิราศเมือง ฯ
๓๗๓ บังเอิญเทเวศรเข้าดนจิตร
ให้พระโหรเหนผิดพลาดพลั้ง
ถวายพระฤกษโดยกิจการราช พิธีเฮย
เดือนสี่วันจันทร์ทั้งปักษ์ขึ้นตรีวาร ฯ
๓๗๔ พระทรงสดับทราบสิ้นสารพรรณ์
ตรัสสั่งสุมันตันที่เฝ้า
จงจัดกิจพิธีสรรพ์อภิเศก รามเฮย
พลางรับสั่งใส่เกล้าออกแจ้งจ่ายหมาย ฯ
๓๗๕ เกณฑ์แปดตำรวจตั้งมณฑป รดมเฮย
ห้ายอดยลงามครบเครื่องครื้น
เรืองมาศมณีนพเทียมทิพย์ พิมานแฮ
พรมลาศสะอาดพื้นเพริศพร้อมพิสูตคำ ฯ
๓๗๖ ไพดานดาเรศพร้อยพรายสี
ห้อยสุมาลย์มาลีสระดื้น
กรดสังข์แท่นมณีนาอเนก เครื่องแฮ
เสวตรฉัตรภัทรบิฐพื้นลาดล้วนวางตา
๓๗๗ ทอดอัษฎาวุธถ้วนสบสรรพ์
เครื่องราชกักกุธภัณฑ์พิศพร้อม
ราชวัตรฉัตรเรียงกันรายรัถะ ยาแฮ
ขอบเฃตรนิเวศนล้อมปักล้วนธงไสว ฯ
๓๗๘ ขุนอัศวรับสั่งแล้วเรวจร
บันลุไกยเกษนครนอบเฝ้า
ทูลน้องพระทรงศรสองทราบ เสร็จนา
พวกหนึ่งลุกุฎิ์เข้านบพร้องสองชฎิล
             
เครื่องมือส่วนตัว