จาก ตู้หนังสือเรือนไทย
(ความแตกต่างระหว่างรุ่นปรับปรุง)
การปรับปรุง เมื่อ 04:28, 19 กรกฎาคม 2552
พระชนกฤษีทำพิธีบวงสรวงไถได้นางสีดา แล้วลาเพศกลับเข้าเมืองมิถิลา
แผ่นที่ ๑ - พระศรีสุนทรโวหาร
|
๑ ปางราชดาบศไท้ | | ชนกนาม
|
นากุฏิพนาราม | | ป่ากว้าง
|
แต่ฝังบุตรีงาม | | งำเงื่อน ไว้เฮย
|
กลับนิยมศีลสร้าง | | พรตพร้อมพรมจรรย์ ฯ
|
|
|
๒ จิตรมุ่งหมายได้ลุ | | โลกีย์ ฌานเฮย
|
เพียรพยายามทวี | | ค่ำเช้า
|
นับฉนำเนิ่นนานลี | | ลาศล่วง หลายนา
|
ยังบ่ยลย่างเข้า | | เขตรห้องฌานชม ฯ
|
|
|
๓ หน่ายจิตรคิดทดท้อ | | ทางเรียน
|
ใจป่วนหวนวนเวียน | | วากเว้
|
ทำเพียรบสมเพียร | | เพียรเปล่า แล้วพ่อ
|
จักบวชชักโอ้เอ้ | | อยู่ด้วยอันใด ฯ
|
|
|
๔ จักคืนกลับเข้าสู่ | | บูรี
|
สมบัติสมบูรณมี | | มากพร้อม
|
บำรุงประชาชี | | ฉันเช่น ก่อนแฮ
|
จำกลับเดินทางอ้อม | | ออกสร้างทางทาน ฯ
|
|
|
๕ หวนคิดถึงลูกน้อย | | ในดิน
|
ตรัสเรียกนายโสมลิน | | ลาศเต้า
|
ยังร่มนิโครธผิน | | ภักตร์สั่ง โสมเอย
|
ขุดลูกกูจักเข้า | | เฃตรแคว้นนครคืน ฯ
|
|
|
๖ นายโสมรับสั่งแล้ว | | ขมีขมัน
|
จับจอบจวกดินฟัน | | งัดไง้
|
บประสบสิ่งสำคัญ | | ผอบบุตร ท่านนา
|
ทิ้งจอบนั่งร้องไห้ | | เหตุแจ้งจอมธรรม์ ฯ
|
|
|
๗ องค์พระชนกได้ | | สดับกิจ
|
ตกตลึงลาญจิตร | | อัดอั้น
|
อกหวั่นพ่างชีวิตร | | จักวอด วายแฮ
|
เกิดสติกลับกลั้น | | โศกแล้วสั่งโสม ฯ
|
| | |
|
แผ่นที่ ๒ - พระศรีสุนทรโวหาร
|
๘ ลูกกูควรคู่เจ้า | | จักรพรรดิ
|
บุญหนักศักดิ์ใหญ่ชัด | | เชื่อได้
|
จักถึงชีพพิบัติ | | เหนหลาก นักนา
|
จำจักเกณฑ์ไถให้ | | ฟอกฟื้นดินหา ฯ
|
|
|
๙ โสมเอยเองรีบเข้า | | บูรินทร์
|
บอกแด่ขุนเสนินทร์ | | อย่าช้า
|
ให้จัดทศโยธิน | | ทุกหมวด มาเฮย
|
พลคชรถมิ่งม้า | | ครบถ้วนจตุรงค์ ฯ
|
|
|
๑๐ ให้เตรียมไถแอกทั้ง | | โคกา ษรเฮย
|
เรวเร่งรีบออกมา | | ที่นี้
|
ไถค้นพระธิดา | | ดวงจิต กูนา
|
ไปอย่าเนิ่นนานลี้ | | หลบช้ามาเรว ฯ
|
|
|
๑๑ นายโสมรับสั่งแล้ว | | ลาจร
|
ถั่นๆ บแรมรอน | | พักช้า
|
ถับถึงพระนคร | | ประเวศสู่ วังเฮย
|
พบพวกขุนนางว้า | | วุ่นแส้ทักถาม ฯ
|
|
|
๑๒ โสมเรียนแดท่านผู้ | | อธิบดี
|
ตามสั่งพระมุนี | | ถ่องถ้วน
|
ตระบัดบาดหมายมี | | เกณฑ์ทุก กรมแฮ
|
จัดพหลพลล้วน | | ฮึกห้าวหาญณรงค์ ฯ
|
|
|
๑๓ เกณฑ์กรมเกษตรทั้ง | | กรมจร
|
ไอแอกโคกาษร | | เสร็จพร้อม
|
ยกพวกพลากร | | จากนัค เรศฤๅ
|
จึ่งสั่งนายโสมด้อม | | ดุ่มหน้านำพล ฯ
|
|
|
๑๔ ลุเฃตรอาวาศเวิ้ง | | วันสณฑ์
|
ให้กระบวนรี้พล | | พักยั้ง
|
ภายนอกบริมณฑล | | เฃตรวัด นั้นนา
|
พาพวกขุนนางทั้ง | | หมดเฝ้าพระมุนี ฯ
|
| | |
|
แผ่นที่ ๓ - พระศรีสุนทรโวหาร
|
๑๕ พระเผยพจนาดถ์แจ้ง | | ความหลัง
|
เล่าเหล่าเสนาฟัง | | จวบแคล้ว
|
เสด็จนำณที่ฝัง | | ผอบอัค เรศแฮ
|
ชี้เฃตรสำคัญแล้ว | | สั่งให้ไถรดม ฯ
|
|
|
๑๖ นายกน้อมเกล้ารับ | | โองการ
|
ด่วนๆ มาสั่งงาน | | เสร็จพร้อม
|
นังคัลกิจบัญหาร | | เทียมแอก ไถเฮย
|
ไถประดังดาล้อม | | เฃตรด้าวแดนไทร ฯ
|
|
|
๑๗ ไถเดี่ยวไถคู่พร้อม | | รดมไถ
|
ต่างมุ่งต่างหมายใจ | | เสาะค้น
|
แปรดะถัดทูนไว | | เวียนรอบ
|
ไถทั่วจงหวัดต้น | | นิโครธครึ้มสาขา ฯ
|
|
|
๑๘ หลายรอยหลายรอบรื้อ | | พสุธา
|
หลายคาบหลายคราหา | | ห่อนพ้อง
|
แสงแดดแผดกายา | | อยุดพัก เหนื่อยเฮย
|
นบบาทนักสิทธิพร้อง | | พจน์แจ้งแถลงการณ์ ฯ
|
|
|
๑๙ พระสดับดาลโศกเศร้า | | ชลไนย นองเอย
|
สุดที่สังเกตใจ | | จักแจ้ง
|
ชรอยหมู่เทพยไทย | | งำเงื่อน ไว้นา
|
จำจะบวงสรวงแสร้ง | | สัตย์อ้างอธิษฐาน ฯ
|
|
|
๒๐ ตริเสร็จทรงเสี่ยงด้วย | | บารมี
|
แม้นมาดบุตรีกู | | เกียรติล้ำ
|
ควรเปนอรรคเทพี | | จักรพรรดิ ราชนา
|
เผดจทุกข์ผดุงค้ำ | | โลกยให้ศุขเกษม ฯ
|
|
|
๒๑ ฃอจงอุสุภเชื้อ | | อาชา ไนยเฮย
|
ไถจรดจรุงพา | | พบแก้ว
|
อีกอำนาจเทวา | | รักษช่วย นำเนอ
|
เสร็จเสี่ยงสัตยาแล้ว | | จึ่งจ้องจรดไถ ฯ
|
| | |
|
แผ่นที่ ๔ - พระศรีสุนทรโวหาร
|
๒๒ โคนำจำเภาะพ้อง | | พานปรสบ
|
ดอกประทุมห่อผอบ | | กลัดกลุ้ม
|
บานกลีบกลิ่นตลบ | | เลวงรื่น รศนา
|
พระจึ่งเผยผอบอุ้ม | | บุตรแล้วรับขวัญ ฯ
|
|
|
๒๓ มนตรีทุกส่ำซ้อง | | สรเสริญ
|
โฉมพระธิดาเจริญ | | จิตรฃ้อง
|
พร้อมเบญจลักษณเพลิน | | เนตรโลกย์ เฉลิมแฮ
|
อึงเอิกอวยพรพร้อง | | ลนั่นน้อมถวายกร ฯ
|
|
|
๒๔ พระเสด็จนำลูกน้อย | | นวนจันทร์
|
คืนสู่อาศรมพลัน | | กล่าวอ้าง
|
พ่อไร้ดะไนยสัน | | ตติราช วงษเอย
|
จึ่งละสมบัติสร้าง | | พรตสู้พยายาม ฯ
|
|
|
๒๕ กุศลดลแนะได้ | | ดวงจิตร
|
เปนบุตรสุดสมคิด | | พ่อแล้ว
|
พ่อจกเศกนามสฤกดิ | | พรสวัสดิ แม่นา
|
จงชื่อสีดาแก้ว | | เกิดเกื้อบุญธรรม ฯ
|
|
|
๒๖ นางประนดบทเรศไท้ | | ทูลสนอง
|
พระเดชพระคุณปอง | | ปกเกล้า
|
ลูกรักจักขอรอง | | บัวบาท พระนา
|
คงชีพอาสัญเข้า | | ฃ่ายฃ้องมฤตยู ฯ
|
|
|
๒๗ มนตรีทั้งสี่ซ้ำ | | สรเสริญ
|
ได้ช่องทูลอัญเชิญ | | ราชท้าว
|
สรวมเสด็จราชดำเนิน | | คืนนัค เรศนา
|
ครองพิภพผ่านด้าว | | ดุจดั้งเดิมครอง ฯ
|
|
|
๒๘ ทรงรับอายาจแล้ว | | พลันลา พรดแฮ
|
ซั้นสั่งเทียบโยธา | | ยาตรเด้า
|
ทรงรถร่วมธิดา | | ดวงจิตร ท่านนา
|
ถั่นๆ ถึงถิ่นเฃ้า | | เฃตรท้ายธานิน ฯ
|
| | |
|
แผ่นที่ ๕ - พระศรีสุนทรโวหาร
|
๒๙ ฝ่ายชาวนัคเรศทั้ง | | บุรุษนา รีนา
|
ทราบเหตุแห่งราชา | | ผ่านเผ้า
|
ได้ราชธิดาลา | | พรตกลับ กรุงเฮย
|
โยงชักชวนลูกเต้า | | เหมื่อยเมื้อเหลือหลาม ฯ
|
|
|
๓๐ ชุมชนกล่นเกลื่อนท้อง | | ทางหลวง
|
คับคั่งคือทนานตวง | | เบียดแป้ง
|
พิศเพ่งธิดาดวง | | จิตรราช
|
ชมว่าเทพยสรรแสร้ง | | จากฟ้ามาเมือง ฯ
|
|
|
๓๑ พระเสด็จทรงรถเข้า | | วังใน
|
รถประทับเกยไชย | | บ่อช้า
|
เสด็จนำธิดาไคล | | ปรางมาศ
|
อเนกอนงค์เสนอหน้า | | แน่นทั้งวังหลวง ฯ
|
|
|
๓๒ เอกองค์อรรคเรศร์ไท้ | | เทพี
|
นามรัตนมณี | | หนุ่มเหน้า
|
พระสนมนาฎนารี | | นับหมื่น
|
เรื่องรอบหมอบเฟี้ยมเฝ้า | | บาทเบื้องจักรพงษ์ ฯ
|
|
|
๓๓ ต่างพิศต่างเพ่งสร้อย | | สีดา
|
โฉมเฉิดฉีกเมฆมา | | แม่นแม้น
|
เฉกอัจฉรประภา | | ประไพผ่อง ภักตร์แฮ
|
บงบอิ่มคิดแค้น | | เคียดแค้นคนบัง ฯ
|
|
|
๓๔ พระชนกบรมนารถไท้ | | อธิบดินทร์
|
ตรัสแด่อรรคยุพิน | | นาฎเผ้า
|
ได้บุตรสุดสมสถิล | | ฝากแม่ แล้วแม่
|
เปนสิทธิมอบแดเจ้า | | จุ่งเลี้ยงผดุงขวัญ ฯ
|
|
|
๓๕ มหิษีรับสั่งถ้อย | | ทูลสนอง
|
สมจิตรข้าคิดปอง | | เนิ่นแล้ว
|
ลุลาภบุตรีครอง | | สมเสน่ห์ ข้านา
|
พลางประโลมลูกแก้ว | | กอดขึ้นประทับเพลา ฯ
|
| | |
|
แผ่นที่ ๖ - พระศรีสุนทรโวหาร
|
๓๖ องค์เยาวเรศสร้อย | | สีดา
|
กราบแทบพระบาทา | | พร่ำพร้อง
|
ลูกไร้บิดรมา | | ดุรญาติ วงษเฮย
|
ขอพระเดชสองป้อง | | ปกเกล้าเช้าเย็น ฯ
|
|
|
๓๗ เทพีโลมลูบแล้ว | | รับขวัญ
|
พรสถิตยปรางสุวรรณ | | รัตนพร้อย
|
สมบัติแบ่งปูนปัน | | ครบสิ่ง
|
เวนสตรีนับร้อย | | รับใช้บำรุงโฉม ฯ
|
|
|
๓๘ สององค์ทรงทนูสร้อย | | ศรีสมร
|
เสมอบุตรครรโภทร | | ท่านไท้
|
สีดาเทพอัปศร | | เกษมศุข
|
สิบหกพระชนม์ได้ | | จวบถ้วนพรรษกาล ฯ
|
|
|
๓๙ สมเด็จภูวนารถเจ้า | | จอมภพ
|
ทรงตริเตรียมปรารภ | | เริ่มตั้ง
|
พิธียกศิลป์ครบ | | ตามสาคร ไสยเฮย
|
เสี่ยงสัตย์เสี่ยงบุญทั้ง | | เลี่ยงท้าวทุกนคร ฯ
|
|
|
๔๐ ท้าวใดเคยคู่สร้าง | | บุตรี กูนา
|
ยกธนูโมฬี | | เชิดช้อน
|
จักอภิเศกศรี | | สายสวาศ กูแฮ
|
ใช่คู่แม้นคัดค้อน | | อย่าเขยื้อนสะเทือนไหว ฯ
|
|
|
๔๑ ตริเสร็จธสั่งให้ | | โหรหา ฤกษนา
|
โหรตรวจมหุรดิวา | | ระแล้ว
|
ทูลถวายฤกษราชา | | อำมฤตย โชคแฮ
|
พระจักได้เฃยแก้ว | | ก่อเกื้อบารมี ฯ
|
|
|
๔๒ โองการสารสั่งชั้น | | เสนี สี่เฮย
|
ทุกหมู่ทุกกรมมี | | มากเฝ้า
|
จงจัดราชพิธี | | ทายเทอด ธนูเฮย
|
การจวบจวนแล้วเจ้า | | จัดให้ทันการ ฯ
|
| | |
|