à¸à¸²à¸žà¸¢à¹Œà¹€à¸«à¹ˆà¹€à¸£à¸·à¸ พระนิพนธ์เจ้าฟ้าธรรมธิเบศร
จาก ตู้หนังสือเรือนไทย
(ความแตกต่างระหว่างรุ่นปรับปรุง)
(→ข้อมูลเบื้องต้น) |
(→เห่ชมเรือกระบวน) |
||
| แถว 9: | แถว 9: | ||
=== เห่ชมเรือกระบวน === | === เห่ชมเรือกระบวน === | ||
<tpoem> | <tpoem> | ||
| - | <sup>โคลง | + | <sup>โคลง</sup> |
๏ ปางเสด็จประเวศด้าว ชลาลัย | ๏ ปางเสด็จประเวศด้าว ชลาลัย | ||
ทรงรัตนพิมานชัย กิ่งแก้ว | ทรงรัตนพิมานชัย กิ่งแก้ว | ||
| แถว 16: | แถว 16: | ||
</tpoem> | </tpoem> | ||
<tpoem> | <tpoem> | ||
| - | <sup> | + | <sup>ช้าลวะเห่</sup> |
๏ พระเสด็จโดยแดนชล ทรงเรือต้นงามเฉิดฉาย | ๏ พระเสด็จโดยแดนชล ทรงเรือต้นงามเฉิดฉาย | ||
| - | กิ่งแก้วแพร้วพรรณราย พายอ่อนหยับจับงามงอน | + | กิ่งแก้วแพร้วพรรณราย พายอ่อนหยับจับงามงอน |
๏ นาวาแน่นเป็นขนัด ล้วนรูปสัตว์แสนยากร | ๏ นาวาแน่นเป็นขนัด ล้วนรูปสัตว์แสนยากร | ||
| - | เรือริ้วทิวธงสลอน สาครลั่นครั่นครื้นฟอง | + | เรือริ้วทิวธงสลอน สาครลั่นครั่นครื้นฟอง |
๏ เรือครุฑยุดนาคหิ้ว ลิ่วลอยมาพาผันผยอง | ๏ เรือครุฑยุดนาคหิ้ว ลิ่วลอยมาพาผันผยอง | ||
| - | พลพายกรายพายทอง ร้องโห่เห่โอ้เห่มา | + | พลพายกรายพายทอง ร้องโห่เห่โอ้เห่มา |
๏ สรมุขมุขสี่ด้าน เพียงพิมานผ่านเมฆา | ๏ สรมุขมุขสี่ด้าน เพียงพิมานผ่านเมฆา | ||
| - | ม่านกรองทองรจนา หลังคาแดงแย่งมังกร | + | ม่านกรองทองรจนา หลังคาแดงแย่งมังกร |
๏ สมรรถชัยไกรกาบแก้ว แสงแวววับจับสาคร | ๏ สมรรถชัยไกรกาบแก้ว แสงแวววับจับสาคร | ||
| - | เรียบเรียงเคียงคู่จร ดั่งร่อนฟ้ามาแดนดิน | + | เรียบเรียงเคียงคู่จร ดั่งร่อนฟ้ามาแดนดิน |
๏ สุวรรณหงส์ทรงพู่ห้อย งามชดช้อยลอยหลังสินธุ์ | ๏ สุวรรณหงส์ทรงพู่ห้อย งามชดช้อยลอยหลังสินธุ์ | ||
| - | เพียงหงส์ทรงพรหมินทร์ ลินลาศเลื่อนเตือนตาชม | + | เพียงหงส์ทรงพรหมินทร์ ลินลาศเลื่อนเตือนตาชม |
๏ เรือชัยไวว่องวิ่ง รวดเร็วจริงยิ่งอย่างลม | ๏ เรือชัยไวว่องวิ่ง รวดเร็วจริงยิ่งอย่างลม | ||
เสียงเส้าเร้าระดม ห่มท้ายเยิ่นเดินคู่กัน ฯ | เสียงเส้าเร้าระดม ห่มท้ายเยิ่นเดินคู่กัน ฯ | ||
| + | </tpoem> | ||
| + | <tpoem> | ||
| + | <sup>มูลวะเห่</sup> | ||
๏ คชสีห์ทีผาดเผ่น ดูดังเป็นเห็นขบขัน | ๏ คชสีห์ทีผาดเผ่น ดูดังเป็นเห็นขบขัน | ||
| - | ราชสีห์ที่ยืนยัน คั่นสองคู่ดูยิ่งยง | + | ราชสีห์ที่ยืนยัน คั่นสองคู่ดูยิ่งยง |
๏ เรือม้าหน้ามุ่งน้ำ แล่นเฉื่อยฉ่ำลำระหง | ๏ เรือม้าหน้ามุ่งน้ำ แล่นเฉื่อยฉ่ำลำระหง | ||
| - | เพียงม้าอาชาทรง องค์พระพายผายผันผยอง | + | เพียงม้าอาชาทรง องค์พระพายผายผันผยอง |
๏ เรือสิงห์วิ่งเผ่นโผน โจนตามคลื่นฝืนฝ่าฟอง | ๏ เรือสิงห์วิ่งเผ่นโผน โจนตามคลื่นฝืนฝ่าฟอง | ||
| - | ดูยิ่งสิงห์ลำพอง เป็นแถวท่องล่องตามกัน | + | ดูยิ่งสิงห์ลำพอง เป็นแถวท่องล่องตามกัน |
๏ นาคาหน้าดังเป็น ดูเขม้นเห็นขบขัน | ๏ นาคาหน้าดังเป็น ดูเขม้นเห็นขบขัน | ||
| - | มังกรถอนพายพัน ทันแข่งหน้าวาสุกรี | + | มังกรถอนพายพัน ทันแข่งหน้าวาสุกรี |
๏ เลียงผาง่าเท้าโผน เพียงโจนไปในวารี | ๏ เลียงผาง่าเท้าโผน เพียงโจนไปในวารี | ||
| - | นาวาหน้าอินทรี มีปีกเหมือนเลื่อนลอยโพยม | + | นาวาหน้าอินทรี มีปีกเหมือนเลื่อนลอยโพยม |
๏ ดนตรีมี่อึงอล ก้องกาหลพลแห่โหม | ๏ ดนตรีมี่อึงอล ก้องกาหลพลแห่โหม | ||
| - | โห่ฮึกครึกครื้นโครม โสมนัสชื่นรื่นเริงพล | + | โห่ฮึกครึกครื้นโครม โสมนัสชื่นรื่นเริงพล |
๏ กรีธาหมู่นาเวศ จากนคเรศโดยสาชล | ๏ กรีธาหมู่นาเวศ จากนคเรศโดยสาชล | ||
เหิมหื่นชื่นกระมล ยลมัจฉาสารพันมี ฯ | เหิมหื่นชื่นกระมล ยลมัจฉาสารพันมี ฯ | ||
</tpoem> | </tpoem> | ||
| + | |||
=== เห่ชมปลา === | === เห่ชมปลา === | ||
<tpoem> | <tpoem> | ||
การปรับปรุง เมื่อ 15:25, 10 กรกฎาคม 2552
เนื้อหา |
ข้อมูลเบื้องต้น
แม่แบบ:เรียงลำดับ พระนิพนธ์: เจ้าฟ้าธรรมธิเบศร์
บทประพันธ์
เห่ชมเรือกระบวน
| โคลง | |||
| ๏ ปางเสด็จประเวศด้าว | ชลาลัย | ||
| ทรงรัตนพิมานชัย | กิ่งแก้ว | ||
| พรั่งพร้อมพวกพลไกร | แหนแห่ | ||
| เรือกระบวนต้นแพร้ว | เพริศพริ้งพายทอง ฯ | ||
| ช้าลวะเห่ | |||
| ๏ พระเสด็จโดยแดนชล | ทรงเรือต้นงามเฉิดฉาย | ||
| กิ่งแก้วแพร้วพรรณราย | พายอ่อนหยับจับงามงอน | ||
| ๏ นาวาแน่นเป็นขนัด | ล้วนรูปสัตว์แสนยากร | ||
| เรือริ้วทิวธงสลอน | สาครลั่นครั่นครื้นฟอง | ||
| ๏ เรือครุฑยุดนาคหิ้ว | ลิ่วลอยมาพาผันผยอง | ||
| พลพายกรายพายทอง | ร้องโห่เห่โอ้เห่มา | ||
| ๏ สรมุขมุขสี่ด้าน | เพียงพิมานผ่านเมฆา | ||
| ม่านกรองทองรจนา | หลังคาแดงแย่งมังกร | ||
| ๏ สมรรถชัยไกรกาบแก้ว | แสงแวววับจับสาคร | ||
| เรียบเรียงเคียงคู่จร | ดั่งร่อนฟ้ามาแดนดิน | ||
| ๏ สุวรรณหงส์ทรงพู่ห้อย | งามชดช้อยลอยหลังสินธุ์ | ||
| เพียงหงส์ทรงพรหมินทร์ | ลินลาศเลื่อนเตือนตาชม | ||
| ๏ เรือชัยไวว่องวิ่ง | รวดเร็วจริงยิ่งอย่างลม | ||
| เสียงเส้าเร้าระดม | ห่มท้ายเยิ่นเดินคู่กัน ฯ | ||
| มูลวะเห่ | |||
| ๏ คชสีห์ทีผาดเผ่น | ดูดังเป็นเห็นขบขัน | ||
| ราชสีห์ที่ยืนยัน | คั่นสองคู่ดูยิ่งยง | ||
| ๏ เรือม้าหน้ามุ่งน้ำ | แล่นเฉื่อยฉ่ำลำระหง | ||
| เพียงม้าอาชาทรง | องค์พระพายผายผันผยอง | ||
| ๏ เรือสิงห์วิ่งเผ่นโผน | โจนตามคลื่นฝืนฝ่าฟอง | ||
| ดูยิ่งสิงห์ลำพอง | เป็นแถวท่องล่องตามกัน | ||
| ๏ นาคาหน้าดังเป็น | ดูเขม้นเห็นขบขัน | ||
| มังกรถอนพายพัน | ทันแข่งหน้าวาสุกรี | ||
| ๏ เลียงผาง่าเท้าโผน | เพียงโจนไปในวารี | ||
| นาวาหน้าอินทรี | มีปีกเหมือนเลื่อนลอยโพยม | ||
| ๏ ดนตรีมี่อึงอล | ก้องกาหลพลแห่โหม | ||
| โห่ฮึกครึกครื้นโครม | โสมนัสชื่นรื่นเริงพล | ||
| ๏ กรีธาหมู่นาเวศ | จากนคเรศโดยสาชล | ||
| เหิมหื่นชื่นกระมล | ยลมัจฉาสารพันมี ฯ | ||
เห่ชมปลา
| โคลง ๔ | |||
| ๏ พิศพรรณปลาว่ายเคล้า | คลึงกัน | ||
| ถวิลสุดาดวงจันทร์ | แจ่มหน้า | ||
| มัตสยาย่อมพัวพัน | พิศวาส | ||
| ควรฤพรากน้องช้า | ชวดเคล้าคลึงชม ฯ | ||
| กาพย์ยานี ๑๑ | |||
| ๏ พิศพรรณปลาว่ายเคล้า | คิดถึงเจ้าเศร้าอารมณ์ | ||
| มัตสยายังรู้ชม | สาสมใจไม่พามา ฯ | ||
| ๏ นวลจันทร์เป็นนวลจริง | เจ้างามพริ้งยิ่งนวลปลา | ||
| คางเบือนเบือนหน้ามา | ไม่งามเท่าเจ้าเบือนชาย ฯ | ||
| ๏ เพียนทองงามดั่งทอง | ไม่เหมือนน้องห่มตาดพราย | ||
| กระแหแหห่างชาย | ดั่งสายสวาทคลาดจากสม ฯ | ||
| ๏ แก้มช้ำช้ำใครต้อง | อันแก้มน้องช้ำเพราะชม | ||
| ปลาทุกทุกข์อกกรม | เหมือนทุกข์พี่ที่จากนาง ฯ | ||
| ๏ น้ำเงินคือเงินยวง | ขาวพรายช่วงสีสำอาง | ||
| ไม่เทียบเปรียบโฉมนาง | งามเรืองเรื่อเนื้อสองสี** ฯ | ||
| ๏ ปลากรายว่ายเคียงคู่ | เคล้ากันอยู่ดูงามดี | ||
| แต่นางห่างเหินพี่ | เห็นปลาเคล้าเศร้าใจจร ฯ | ||
| ๏ หางไก่ว่ายแหวกว่าย | หางไก่คล้ายไม่มีหงอน | ||
| คิดอนงค์องค์เอวอร | ผมประบ่าอ่าเอี่ยมไร ฯ | ||
| ๏ ปลาสร้อยลอยล่องชล | ว่ายเวียนวนปนกันไป | ||
| เหมือนสร้อยทรงทรามวัย | ไม่เห็นเจ้าเศร้าบ่วาย ฯ | ||
| ๏ เนื้ออ่อนอ่อนแต่ชื่อ | เนื้อน้องฤๅอ่อนทั้งกาย | ||
| ใครต้องข้องจิตชาย | ไม่วายนึกตรึกตรึงทรวง ฯ | ||
| ๏ ปลาเสือเหลือที่ตา | เลื่อนแหลมกว่าปลาทั้งปวง | ||
| เหมือนตาสุดาดวง | ดูแหลมล้ำขำเพราคม ฯ | ||
| ๏ แมลงภู่คู่เคียงว่าย | เห็นคล้ายคล้ายน่าเชยชม | ||
| คิดความยามเมื่อสม | สนิทเคล้าเจ้าเอวบาง ฯ | ||
| ๏ หวีเกศเพศชื่อปลา | คิดสุดาอ่าองค์นาง | ||
| หวีเกล้าเจ้าสระสาง | เส้นเกศสลวยรวยกลิ่นหอม ฯ | ||
| ๏ ชะแวงแฝงฝั่งแนบ | ชะวาดแอบแปบปนปลอม | ||
| เหมือนพี่แอบแนบถนอม | จอมสวาทนาฏบังอร ฯ | ||
| ๏ พิศดูหมู่มัจฉา | ว่ายแหวกมาในสาคร | ||
| คะนึงนุชสุดสายสมร | มาด้วยพี่จะดีใจ ฯ | ||
เห่ชมไม้
| โคลง ๔ | |||
| ๏ เรือชายชมมิ่งไม้ | มีพรรณ | ||
| ริมท่าสาครคันธ์ | กลิ่นเกลี้ยง | ||
| เพล็ดดอกออกแกมกัน | ชูช่อ | ||
| หอมหื่นรื่นรสเพี้ยง | กลิ่นเนื้อนวลนาง ฯ | ||
| กาพย์ยานี ๑๑ | |||
| ๏ เรือชายชมมิ่งไม้ | ริมท่าไสวหลากหลายพรรณ | ||
| เพล็ดดอกออกแกมกัน | ส่งกลิ่นเกลี้ยงเพียงกลิ่นสมร ฯ | ||
| ๏ ชมดวงพวงนางแย้ม | บานแสล้มแย้มเกสร | ||
| คิดความยามบังอร | แย้มโอษฐ์ยิ้มพริ้มพรายงาม ฯ | ||
| ๏ จำปาหนาแน่นเนื่อง | คลี่กลีบเหลืองเรืองอร่าม | ||
| คิดคะนึงถึงนงราม | ผิวเหลืองกว่าจำปาทอง ฯ | ||
| ๏ ประยงค์ทรงพวงร้อย | ระย้าย้อยห้อยพวงกรอง | ||
| เหมือนอุบะนวลละออง | เจ้าแขวนไว้ให้เรียมชม ฯ | ||
| ๏ พุดจีบกลีบแสล้ม | พิกุลแกมแซมสุกรม | ||
| หอมชวยรวยตามลม | เหมือนกลิ่นน้องต้องติดใจ ฯ | ||
| ๏ สาวหยุดพุทธชาด | บานเกลื่อนกลาดดาษดาไป | ||
| นึกน้องกรองมาลัย | วางให้พี่ข้างที่นอน ฯ | ||
| ๏ พิกุลบุนนาคบาน | กลิ่นหอมหวานซ่านขจร | ||
| แม้นนุชสุดสายสมร | เห็นจะวอนอ้อนพี่ชาย ฯ | ||
| ๏ เต็งแต้วแก้วกาหลง | บานบุษบงส่งกลิ่นอาย | ||
| หอมอยู่ไม่รู้หาย | คล้ายกลิ่นผ้าเจ้าตาตรู ฯ | ||
| ๏ มะลิวัลย์พันจิกจวง | ดอกเป็นพวงร่วงเรณู | ||
| หอมมาน่าเอ็นดู | ชูชื่นจิตคิดวนิดา ฯ | ||
| ๏ ลำดวนหวนหอมตรลบ | กลิ่นอายอบสบนาสา | ||
| นึกถวิลกลิ่นบุหงา | รำไปเจ้าเศร้าถึงนาง ฯ | ||
| ๏ รวยรินกลิ่นรำเพย | คิดพี่เคยเชยกลิ่นปราง | ||
| นั่งแนบแอบเอวบาง | ห่อนแหห่างว่างเว้นวัน ฯ | ||
| ๏ ชมดวงพวงมาลี | ศรีเสาวภาคย์หลากหลายพรรณ | ||
| วนิดามาด้วยกัน | จะอ้อนพี่ชี้ชมเชย ฯ | ||
เห่ชมนก
| โคลง ๔ | |||
| ๏ รอนรอนสุริยโอ้ | อัสดง | ||
| เรื่อยเรื่อยลับเมรุลง | ค่ำแล้ว | ||
| รอนรอนจิตจำนง | นุชพี่ เพียงแม่ | ||
| เรื่อยเรื่อยเรียมคอยแก้ว | คลับคล้ายเรียมเหลียว ฯ | ||
| กาพย์ยานี ๑๑ | |||
| ๏ เรื่อยเรื่อยมารอนรอน | ทิพากรจะตกต่ำ | ||
| สนธยาจะใกล้ค่ำ | คำนึงหน้าเจ้าตาตรู ฯ | ||
| ๏ เรื่อยเรื่อยมาเรียงเรียง | นกบินเฉียงไปทั้งหมู่ | ||
| ตัวเดียวมาพลัดคู่ | เหมือนพี่อยู่ผู้เดียวดาย ฯ | ||
| ๏ เห็นฝูงยูงรำฟ้อน | คิดบังอรร่อนรำกราย | ||
| สร้อยทองย่องเยื้องชาย | เหมือนสายสวาทนาดนวยจร ฯ | ||
| ๏ สาลิกามาตามคู่ | ชมกันอยู่สู่สมสมร | ||
| แต่พี่นี้อาวรณ์ | ห่อนเห็นเจ้าเศร้าใจครวญ ฯ | ||
| ๏ นางนวลนวลน่ารัก | ไม่นวลพักตร์เหมือนทรามสงวน | ||
| แก้วพี่นี้สุดนวล | ดั่งนางฟ้าหน้าใยยอง ฯ | ||
| ๏ นกแก้วแจ้วแจ่มเสียง | จับไม้เรียงเคียงคู่สอง | ||
| เหมือนพี่นี้ประคอง | รับขวัญน้องต้องมือเบา ฯ | ||
| ๏ ไก่ฟ้ามาตัวเดียว | เดินท่องเที่ยวเลี้ยวเหลี่ยมเขา | ||
| เหมือนพรากจากนงเยาว์ | เปล่าใจเปลี่ยวเหลียวหานาง ฯ | ||
| ๏ แขกเต้าเคล้าคู่เคียง | เรียงจับไม้ไซ้ปีกหาง | ||
| เรียมคะนึงถึงเอวบาง | เคยแนบข้างร้างแรมนาน ฯ | ||
| ๏ ดุเหว่าเจ่าจับร้อง | สนั่นก้องซ้องเสียงหวาน | ||
| ไพเราะเพราะกังวาน | ปานเสียงน้องร้องสั่งชาย ฯ | ||
| ๏ โนรีสีปานชาด | เหมือนช่างฉลาดวามแต้มลาย | ||
| ไม่เท่าเจ้าโฉมฉาย | ห่มตาดพรายกรายกรมา ฯ | ||
| ๏ สัตวาน่าเอ็นดู | คอยหาคู่อยู่เอกา | ||
| เหมือนพี่ที่จากมา | ครวญหาเจ้าเศร้าเสียใจ ฯ | ||
| ๏ ปักษีมีหลายพรรณ | บ้างชมกันขันเพรียกไพร | ||
| ยิ่งฟังวังเวงใจ | ล้วนหลายหลากมากภาษา ฯ | ||
เห่ครวญ
| โคลง ๔ | |||
| ๏ เสียงสรวลระรี่นี้ | เสียงใด | ||
| เสียงนุชพี่ฤๅใคร | ใคร่รู้ | ||
| เสียงสรวลเสียงทรามวัย | นุชพี่ มาแม่ | ||
| เสียงบังอรสมรผู้ | อื่นนั้นฤๅมี ฯ | ||
| กาพย์ยานี ๑๑ | |||
| ๏ เสียงสรวลระรี่นี้ | เสียงแก้วพี่หรือเสียงใคร | ||
| เสียงสรวลเสียงทรามวัย | สุดสายใจพี่ตามมา ฯ | ||
| ๏ ลมชวยรวยกลิ่นน้อง | หอมเรื่อยต้องคลองนาสา | ||
| เคลือบเคล้นเห็นคล้ายมา | เหลียวหาเจ้าเปล่าวังเวง ฯ | ||
| ๏ ยามสองฆ้องยามย่ำ | ทุกคืนค่ำย่ำอกเอง | ||
| เสียงปี่มี่ครวญเครง | เหมือนเรียมคร่ำร่ำครวญนาน ฯ | ||
| ๏ ล่วงสามยามปลายแล้ว | จนไก่แก้วแว่วขันขาน | ||
| ม่อยหลับกลับบันดาล | ฝันเห็นน้องต้องติดตา ฯ | ||
| ๏ เพรางายวายเสพรส | แสนกำสรดอดโอชา | ||
| อิ่มทุกข์อิ่มชลนา | อิ่มโศกาหน้านองชล ฯ | ||
| ๏ เวรามาทันแล้ว | จึงจำแคล้วแก้วโกมล | ||
| ให้แค้นแสนสุดทน | ทุกข์ถึงเจ้าเศร้าเสียดาย ฯ | ||
| ๏ งามทรงวงดั่งวาด | งามมารยาทนาดกรกราย | ||
| งานพริ้มยิ้มแย้มพราย | งามคำหวานลานใจถวิล ฯ | ||
| ๏ แต่เช้าเท่าถึงเย็น | กล้ำกลืนเข็ญเป็นอาจิณ | ||
| ชายใดในแผ่นดิน | ไม่เหมือนพี่ที่ตรอมใจ ฯ | ||
| โคลง ๔ | |||
| ๏ เรียมทนทุกข์แต่เช้า | ถึงเย็น | ||
| มาสู่สุขคืนเข็ญ | หม่นไหม้ | ||
| ชายใดจากสมรเป็น | ทุกข์เท่า เรียมเลย | ||
| จากคู่วันเดียวได้ | ทุกข์ปิ้มปานปี ฯ | ||
