นิราศวัดเจ้าฟ้า

จาก ตู้หนังสือเรือนไทย

การปรับปรุง เมื่อ 07:30, 9 กรกฎาคม 2552 (ดูโค้ด) Admin (พูดคุย | เรื่องที่เขียน) (หน้าที่ถูกสร้างด้วย '== ข้อมูลเบื้องต้น == หมวดหมู่:วรรณคดีไทย [[หมวดหมู่…') ← แตกต่างก่อนหน้า		การปรับปรุง เมื่อ 07:33, 9 กรกฎาคม 2552 (ดูโค้ด) Admin (พูดคุย | เรื่องที่เขียน) (→บทประพันธ์) แตกต่างถัดไป →
แถว 7:		แถว 7:
	== บทประพันธ์ ==		== บทประพันธ์ ==
	<tpoem>		<tpoem>
		+	๏ เณรหนูพัดหัดประดิษฐ์คิดอักษร
		+	เป็นเรื่องความตามติดท่านบิดร  กำจัดจรจากนิเวศเชตุพน
		+	พอออกเรือเมื่อตะวันสายัณห์ย่ำ  ละอองน้ำค้างย้อยเป็นฝอยฝน
		+	ตะลึงเหลียวเปลี่ยวเปล่าเมื่อคราวจน  ไม่มีคนเกื้อหนุนกรุณา
		+	โอ้ธานีศรีอยุธย์มนุษย์แน่น  นับโกฏิแสนสาวแก่แซ่ภาษา
		+	จะหารักสักคนพอปนยา  ไม่เห็นหน้านึกสะอื้นฝืนฤทัย
		+	เสียแรงมีพี่ป้าหม่อมน้าสาว  ล้วนขาวขาวคำหวานน้ำตาลใส
		+	มายามยืดจืดเปรี้ยวไปเจียวใจ  เหลืออาลัยลมปากจะจากจร ฯ
		+
		+	๏ ถึงวัดระฆังบังคมบรมธาตุ  แทบพระบาทบุษบงองค์อัปสร
		+	ไม่ทันลับกัปกัลป์พุทธันดร  พระด่วนจรสู่สวรรคครรไล
		+	ละสมบัติขัตติยาทั้งข้าบาท  โอ้อนาถนึกน่าน้ำตาไหล
		+	เป็นสูญลับนับปีแต่นี้ไป  เหลืออาลัยแล้วที่พระมีคุณ
		+	ถึงจนยากบากมาเป็นข้าบาท  ไม่ขัดขาดข้าวเกลือช่วยเกื้อหนุน
		+	ทรงศรัทธากล้าหาญในการบุญ  โอ้พระคุณขาดยศทั้งงดงาม
		+	แม้นตกยากพรากพลัดไปขัดข้อง  พัดกับน้องหนูตาบจะหาบหาม
		+	นี่จนใจในป่าช้าพนาราม  สุดจะตามเสด็จได้ดังใจจง
		+	ขออยู่บวชกรวดน้ำสุรามฤต  อวยอุทิศผลผลาอานิสงส์
		+	สนองคุณพูนสวัสดิ์ขัตติย์วงศ์  เป็นรถทรงสู่สถานวิมานแมน
		+	มีสุรางค์นางขับสำหรับกล่อม  ล้วนเนื้อหอมน้อมเกล้าอยู่เฝ้าแหน
		+	เสวยรมย์โสมนัสไม่ขัดแคลน  เป็นของแทนทานาฝ่าละออง
		+	พระคุณเอ๋ยเคยทำนุอุปถัมภ์  ได้อิ่มหนำค่ำเช้าไม่เศร้าหมอง
		+	แม้นทูลลามากระนี้ทั้งพี่น้อง  ไหนจะต้องตกยากลำบากกาย
		+	นี่สิ้นบุญทูลกระหม่อมจึงตรอมอก  ต้องระหกระเหินไปน่าใจหาย
		+	เห็นที่ปลงทรงสูญยังมูลทราย  แสนเสียดายดังจะดิ้นสิ้นชีวัน
		+	ทั้งหนูตาบกราบไหว้ร้องไห้ว่า  จะคมลาลับไปในไพรสัณฑ์
		+	เคยเวียนเฝ้าเกล้าจุกให้ทุกวัน  สารพันพึ่งพาไม่อนาทร ฯ
		+
		+	๏ ถึงปากง่ามนามบอกบางกอกน้อย  ยิ่งเศร้าสร้อยทรวงน้องดังต้องศร
		+	เหมือนน้อยทรัพย์ลับหน้านิราจร  ไปแรมรอนราวไพรใจรัญจวน
		+	เคยชมเมืองเรืองระยับจะลับแล้ว  ไปชมแถวทุ่งนาล้วนป่าสวน
		+	เคยดูดีพี่ป้าหน้านวลนวล  จะว่างเว้นเห็นล้วนแต่มอมแมม
		+	เคยชมชื่นรื่นรสแป้งสดสะอาด  จะชมหาดเห็นแต่จอกกับดอกแขม
		+	โอ้ใจจืดมืดเหมือนเมื่อเดือนแรม  ไม่เยื้อนแย้มกลีบกลิ่นให้ดิ้นโดย
		+	เสียดายดวงพวงผกามณฑาทิพย์  เห็นลิบลิบแลชวนให้หวนโหย
		+	เพราะห่วงพุ่มภุมรินไม่บินโบย  จะร่วงโรยรสสิ้นกลิ่นผกา ฯ
		+
		+	๏ ถึงบางพรมพรหมมีอยู่สี่พักตร์  คนรู้จักแจ้งจิตทุกทิศา
		+	ทุกวันนี้มีมนุษย์อยุธยา  เป็นร้อยหน้าพันหน้ายิ่งกว่าพรหม
		+	โอ้คิดไปใจหายเสียดายรัก  เหมือนเกรียกจักแจกซีกกระผีกผม
		+	จึงเจ็บอกฟกช้ำระกำตรม  เพราะลิ้นลมล่อลวงจะช่วงใช้ ฯ
		+
		+	๏ ถึงบางจากน้องไม่มีที่จะจาก  โอ้วิบากกรรมสร้างแต่ปางไหน
		+	เผอิญหญิงชิงชังน่าคลั่งใจ  จะรักใคร่เขาไม่มีปรานีเลย
		+	ถึงบางพลูพลูใบใส่ตะบะ  ถวายพระเพราะกำพร้านิจจาเอ๋ย
		+	แม้นมีใครใจบุญที่คุ้นเคย  จะได้เชยพลูจีบหมากดิบเจียน
		+	นี่จนใจได้แต่ลมมาชมเล่น  เปรียบเหมือนเช่นฉากฉายพอหายเหียน
		+	แม้นเห็นรักจักได้ตามด้วยความเพียร  ฉีกทุเรียนหนามหนักดูสักคราว ฯ
		+
		+	๏ ถึงบางอ้อคิดจะใคร่ได้ไม้อ้อ  ทำแพนซอเสียงแจ้วเที่ยวแอ่วสาว
		+	แต่ยังไม่เคยเชยโฉมประโลมลาว  สุดจะกล่าวกล่อมปลอบให้ชอบใจ
		+	ถึงบางซ่อนซ่อนเงื่อนไม่เยื้อนแย้ม  ถึงหนามแหลมเหลือจะบ่งที่ตรงไหน
		+	โอ้บางเขนเวรสร้างไว้ปางใด  จึงเข็ญใจจนไม่มีที่จะรัก
		+	เมื่อชาติหน้ามาเกิดในเลิศโลก  ประสิทธิโชคชอบฤทัยทั้งไตรจักร
		+	กระจ้อยร่อยกลอยใจวิไลลักษณ์  ให้สาวรักสาวกอดตลอดไป ฯ
		+
		+	๏ ตลาดแก้วแล้วแต่ล้วนสวนสล้าง  เป็นชื่ออ้างออกนามตามวิสัย
		+	แม้นขายแก้วแววฟ้าที่อาลัย  จะซื้อใส่บนสำลีประชีรอง
		+	ประดับเรือนเหมือนหนึ่งเพชรสำเร็จแล้ว  ถนอมแก้วกลอยใจมิให้หมอง
		+	ไม่เหมือนนึกตรึกตราน้ำตานอง  เห็นแต่น้องหนูแนบแอบอุรา ฯ
		+
		+	๏ ถึงวัดตั้งฝั่งสมุทรพระพุทธร้าง  ว่าท่านวางไว้ให้คิดปริศนา
		+	แม้นแก้ไขไม่ออกเอาที่ตอกตา  นึกก็น่าใคร่หัวเราะจำเพาะเป็น
		+	จะคิดมั่งยังคำที่ร่ำบอก  จะไปตอกที่ตรงไหนก็ไม่เห็น
		+	ดูลึกซึ้งถึงจะคิดก็มิดเม้น  พอยามเย็นยอแสงแฝงโพยม ฯ
		+
		+	๏ ถึงวัดเขียนเหมือนหนึ่งเพียรเขียนอักษร  กลกลอนกล่าวกล่อมถนอมโฉม
		+	เดชะชักรักลักลอบปลอบประโลม  ขอให้โน้มน้อมจิตสนิทใน
		+	ถึงคลองบางขวางบางศรีทองมองเขม้น  ไม่แลเห็นศรีทองที่ผ่องใส
		+	แม้นทองคำธรรมดาจะพาไป  นี่มิใช่ศรีทองเป็นคลองบาง
		+	พอลมโบกโศกสวนมาหวนหอม  เหมือนโศกตรอมตรึกตรองมาหมองหมาง
		+	ถึงบางแวกแยกคลองเป็นสองทาง  เหมือนจืดจางใจแยกไปแตกกัน
		+	ตลาดขวัญขวัญฉันนี้ขวัญหาย  ใครเขาขายขวัญหรือจะซื้อขวัญ
		+	แม้นขวัญฟ้าหน้าอ่อนเหมือนท่อนจันทน์  จะรับขวัญเช้าเย็นไม่เว้นวาง
		+	ถึงบางขวางขวางอื่นสักหมื่นแสน  ถึงต่างแดนดงดอนสิงขรขวาง
		+	จะตามไปให้ถึงห้องประคองคาง  แต่ขัดขวางขวัญความขามระคาย
		+	เห็นสวาทขาดทิ้งกิ่งสนัด  เป็นรอยตัดต้นสวาทให้ขาดสาย
		+	สวาทพี่นี้ก็ขาดสวาทวาย  แสนเสียดายสายสวาทที่ขาดลอย
		+	เห็นรักน้ำพร่ำออกทั้งดอกผล  ไม่มีคนรักรักมาหักสอย
		+	เป็นรักเปล่าเศร้าหมองเหมือนน้องน้อย  เที่ยวล่องลอยเรือรักจนหนักเรือ ฯ
		+
		+	๏ ถึงบ้านบางธรณีแล้วพี่จ๋า  แผ่นสุธาก็ไม่ไร้ไม้มะเขือ
		+	เขากินหมูหนูพัดจะกัดเกลือ  ไม่ถ่อเรือแหหาปลาตำแบ
		+	ถึงปากเกร็ดเตร็ดเตร่มาเร่ร่อน  เที่ยวสัญจรตามระลอกเหมือนจอกแหน
		+	มาถึงเกร็ดเขตมอญสลอนแล  ลูกอ่อนแอ้อุ้มจูงพะรุงพะรัง
		+	ดูเรือนไหนไม่เว้นเห็นลูกอ่อน  ไม่หยุดหย่อนอยู่ไฟจนไหม้หลัง
		+	ไม่ยิ่งยอดปลอดเปล่าเหมือนชาววัง  ล้วนเปล่งปลั่งปลื้มใจมาไกลตา ฯ
		+
		+	๏ พอออกคลองล่องลำแม่น้ำวก  เห็นนกหกเหินร่อนว่อนเวหา
		+	กระทุงทองล่องเลื่อนค่อยเคลื่อนคลา  ดาษดาดอกบัวขาวคลัวเคลีย
		+	นกกาน้ำดำปลากระสาสูง  เป็นฝูงฝูงเข้าใกล้มันไปเสีย
		+	นกยางขาวเหล่านกยางมีหางเปีย  ล้วนตัวเมียหมดสิ้นทั้งดินแดน
		+	ถึงเดือนไข่ไปลับแลเมืองแม่ม่าย  ขึ้นไข่ชายเขาโขดนับโกฏิแสน
		+	พอบินได้ไปประเทศทุกเขตแคว้น  คนทั้งแผ่นดินมิได้ไข่นกยาง
		+	โอ้นึกหวังสังเวชประเภทสัตว์  ต้องขาดขัดคู่ครองจึงหมองหมาง
		+	เหมือนอกชายหมายมิตรคิดระคาง  มาอ้างว้างอาทะวาเอกากาย ฯ
		+
		+	๏ ถึงบ้านลาวเห็นแต่ลาวพวกชาวบ้าน  ล้วนหูยานอย่างบ่วงเหมือนห่วงหวาย
		+	ไม่เหมือนลาวชาวกรุงที่นุ่งลาย  ล้วนกรีดกรายหยิบหย่งทรงสำอาง
		+	ถึงบางพูดพูดมากคนปากหมด  มีแต่ปดเป็นอันมากเขาถากถาง
		+	พี่พูดน้อยค่อยประคิ่นลิ้นลูกคาง  เหมือนหญิงช่างฉอเลาะปะเหลาะชาย ฯ
		+
		+	๏ ถึงบางกระไนได้เห็นหน้าบรรดาพี่  พวกนารีเรืออ้อยเที่ยวลอยขาย
		+	ดูจริตติดจะงอนเป็นมอญกลาย  ล้วนแต่งกายกันไรเหมือนไทยทำ
		+	แต่ไม่มีกิริยาด้วยผ้าห่ม  กระพือลมแล้วไม่ป้องปิดของขำ
		+	ฉันเตือนว่าผ้าแพรลงแช่น้ำ  อ้อยสองลำนั้นจะเอาสักเท่าไร
		+	เขารู้ตัวหัวร่อว่าพ่อน้อย  มากินอ้อยแอบแฝงแถลงไข
		+	รู้กระนี้มิอยากบอกมิออกไย  น่าเจ็บใจจะต้องจำเป็นตำรา ฯ
		+
		+	๏ ถึงไผ่รอบขอบเขื่อนดูเหมือนเขียน  ชื่อวัดเทียนถวายอยู่ฝ่ายขวา
		+	ข้างซ้ายมือชื่อบ้านใหม่ทำไร่นา  นางแม่ค้าขายเต่าสาวทึมทึก
		+	ปิดกระหมับจับกระเหม่าเข้ามินหม้อ  ดูมอซอสีสันเป็นมันหมึก
		+	ไม่เหมือนเหล่าชาวสวนหวนรำลึก  เมื่อไม่นึกแล้วก็ใจมิใคร่ฟัง ฯ
		+
		+	๏ พอฟ้าคล้ำค่ำพลบเสียงกบเขียด  ร้องกรีดเกรียดเกรียวแซ่ดังแตรสังข์
		+	เหมือนเสียงฆ้องกลองโหมประโคมวัง  ไม่เห็นฝั่งฟั่นเฟือนด้วยเดือนแรม
		+	ลำภูรายชายตลิ่งล้วนหิ่งห้อย  สว่างพรอยแพร่งพรายขึ้นปลายแขม
		+	อร่ามเรืองเหลืองงามวามวามแวม  กระจ่างแจ่มจับน้ำเห็นลำเรือ ฯ
		+
		+	๏ ถึงย่านขวางบางทะแยงเป็นแขวงทุ่ง  ดูเวิ้งวุ้งหว่างละแวกล้วนแฝกเฝือ
		+	เห็นไรไรไม้พุ่มครุมครุมเครือ  เหมือนรูปเสือสิงโตรูปโคควาย
		+	ท่านบิดรสอนหนูให้รู้ว่า  มันผินหน้าออกนั้นกันฉิบหาย
		+	แม้นปากมันผันเข้าข้างเจ้านาย  จะล้มตายพรายพลัดเร่งตัดรอน
		+	จารึกไว้ให้เป็นทานทุกบ้านช่อง  ฉันกับน้องนี้ได้จำเอาคำสอน
		+	ดึกกำดัดสัตว์หลับประทับนอน  ที่วัดมอญเชิงรากริมปากคลอง
		+	ต้นไทรครึ้มงึ้มเงียบเซียบสงัด  พระพายพัดแผ้วผ่าวหนาวสยอง
		+	เป็นป่าช้าอาวาสปีศาจคะนอง  ฉันพี่น้องมิได้คลาดบาทบิดา
		+	ท่านนอนหลับตรับเสียงสำเนียงเงียบ  เย็นยะเยียบเยือกสยองพองเกศา
		+	เสียงผีผิวหวิวโหวยโหยวิญญาณ์  ภาวนาหนาวนิ่งไม่ติงกาย
		+	บรรดาศิษย์บิดรที่นอนนอก  ผีมันหลอกลากปล้ำพลิกคว่ำหงาย
		+	ลุกขึ้นบอกกลอกกลัวทุกตัวนาย  มันสาดทรายกรวดโปรยเสียงโกรยกราว
		+	ขึ้นสั่นไทรไหวยวบเสียงสวบสาบ  เป็นเงาวาบหัวหกเห็นอกขาว
		+	หนูกลั่นกล้าคว้าได้รากไทรยาวู  หมายว่าสาวผมผีร้องนี่แน
		+	พอพระตื่นฟื้นกายค่อยคลายจิต  บรรดาศิษย์ล้อมข้างไม่ห่างแห
		+	ท่านห่มดองครองเคร่งไม่เล็งแล  ขึ้นบกแต่องค์เดียวดูเปลี่ยวใจ
		+	สำรวมเรียบเลียบรอบขอบป่าช้า  ภาวนาตามสงฆ์ไม่หลงใหล
		+	เห็นศพฝังบังสุกุลส่งบุญไป  เห็นแสงไฟรางรางสว่างเวียน
		+	ระงับเงียบเซียบเสียงสำเนียงสงัด  ปฏิพัทธ์พุทธคุณค่อยอุ่นเศียร
		+	บรรดาศิษย์คิดกล้าต่างหาเทียน  จำเริญเรียนรุกขมูลพูนศรัทธา
		+	อสุภธรรมกรรมฐานประหารเหตุ  หวนสังเวชว่าชีวังจะสังขาร์
		+	อันอินทรีย์วิบัติอนัตตา  ที่ป่าช้านี่แลเหมือนกับเรือนตาย
		+	กลับหายกลัวมัวเมาไม่เข้าบ้าน  พระนิพพานเพิ่มพูนเพียงสูญหาย
		+	อันรูปเหมือนเรือนโรคให้โศกสบาย  แล้วต่างตายตามกันไปมั่นคง
		+	ค่อยคิดเห็นเย็นเยียบไม่เกรียบกริบ  ประสานสิบนิ้วนั่งดังประสงค์
		+	พยายามตามจริตท่านบิตุรงค์  สำรวมทรงศีลธรรมที่จำเจน
		+	ประจงจดบทบาทค่อยยาตรย่าง  ประพฤติอย่างโยคามหาเถร
		+	ประทับทุกรุกรอบขอบพระเมรุ  จนพระเณรในอารามตื่นจามไอ
		+	ออกจงกรมสมณาสมาโทษ  ร่มนิโรธน้องไม่เสื่อมที่เลื่อมใส
		+	แผ่กุศลจนจบทั้งภพไตร  จากพระไทรแสงทองผ่องโพยม ฯ
		+
		+	๏ เลยบางหลวงล่วงทางมากลางแจ้ง  ถึงบ้านกระแชงหุงจันหันฉันผักโหม
		+	ยังถือมั่นขันตีนี้ประโลม  ถึงรูปโฉมพาหลงไม่งงงวย
		+	พอเสียงฆ้องกองแซ่เขาแห่นาค  ผู้หญิงมากมอญเก่าสาวสาวสวย
		+	ร้องลำนำรำฟ้อนอ่อนระทวย  พากันช่วยเขาแห่ได้แลดู
		+	ถือขันตีทีนั้นก็ขันแตก  ทั้งศีลแทรกสูดออกกระบอกหู
		+	ฉันนี้เคราะห์เพราะนางห่มสีชมพู  พาความรู้แพ้รักประจักษ์จริง
		+	แค้นด้วยใจนัยนานิจจาเอ๋ย  กระไรเลยแล่นไปอยู่กับผู้หญิง
		+	ท่านบิดาว่ามันติดกว่าปลิดปลิง  ถูกจริงจริงจึงจดเป็นบทกลอน ฯ
		+
		+	๏ ถึงต้องง้าวหลาวแหลนสักแสนเล่ม  ให้ติดเต็มตัวฉุดพอหลุดถอน
		+	แต่ต้องตาพาใจอาลัยวรณ์  สุดจะถอนทิ้งขว้างเสียกลางคัน
		+	ทั้งหนูกลั่นนั้นคะนองจะลองทิ้ง  บอกให้หญิงรำรับขยับหัน
		+	ถ้าทิ้งถูกลูกละบาทประกาศกัน  เขารับทันเราก็ให้ใบละเฟื้อง
		+	นางน้อยน้อยพลอยสนุกลุกขึ้นพร้อม  งามละม่อมมีแต่สาวล้วนขาวเหลือง
		+	ใส่จริตกรีดกรายชายชำเลือง  ขยับเยื้องยิ้มแย้มแฉล้มลอย
		+	ต่างหมายมุ่งตุ้งติ้งทิ้งหมากดิบ  เขาฉวยฉิบเฉยหน้าไม่ราถอย
		+	ไม่มีถูกลูกดิ่งทั้งทิ้งทอย  พวกเพื่อนพลอยทิ้งบ้างห่างเป็นวา
		+	ฉันลอบลองสองลูกถูกจำหนับ  ถูกปุ่มปับปากกรีดหวีดผวา
		+	ร้องอยู่แล้วแก้วพี่มานี่นา  พวกมอญฮาโห่แห่ออกแซ่ไป ฯ
		+
		+	๏ พอเลยนาคบากข้ามถึงสามโคก  เป็นคำโลกสมมติสุดสงสัย
		+	ถามบิดาว่าผู้เฒ่าท่านกล่าวไว้  ว่าท้าวไทพระอู่ทองเธอกองทรัพย์
		+	หวังจะไว้ให้ประชาเป็นค่าจ้าง  ด้วยจะสร้างบ้านเมืองเครื่องประดับ
		+	พอห่ากินสิ้นบุญไปสูญลับ  ทองก็กลับกลายสิ้นเป็นดินแดง
		+	จึงที่นี่มีนามชื่อสามโคก  เป็นคำโลกสมมติสุดแถลง
		+	ครั้งพระโกศโปรดปรานประทานแปลง  ที่ตำแหน่งมอญมาสามิภักดิ์
		+	ชื่อปทุมธานีที่เสด็จ  เดือนสิบเบ็ดบัวออกทั้งดอกฝัก
		+	มารับส่งตรงนี้ที่สำนัก  พระยาพิทักษ์ทวยหาญผ่านพารา
		+	ได้รู้เรื่องเมืองปทุมค่อยชุ่มชื่น  ดูภูมิพื้นวัดบ้านขนานหน้า
		+	เห็นพวกชายฝ่ายมอญแต่ก่อนมา  ล้วนสักขาเขียนหมึกจารึกพุง
		+	ฝ่ายสาวสาวเกล้ามวยสวยสะอาด  แต่ขยาดอยู่ว่านุ่งผ้าถุง
		+	ทั้งห่มผ้าตาหรี่เหมือนสีรุ้ง  ทั้งผ้านุ่งนั้นก็อ้อมลงกรอมตีน
		+	เมื่อยกเท้าก้าวย่างสว่างแวบ  เหมือนฟ้าแลบแลผาดแทบขาดศีล
		+	นี่หากเห็นเป็นเด็กแม้นเจ๊กจีน  เจียนจะปีนซุ่มซ่ามไปตามนาง
		+	ชาวบ้านนั้นปั้นอีเลิ้งใส่เพิงพะ  กระโถนกระทะอ่างโอ่งกระโถงกระถาง
		+	เขาวานน้องร้องถามไปตามทาง  ว่าบางขวางหรือไม่ขวางพี่นางมอญ
		+	เขาเบือนหน้าว่าไม่รู้ดูเถิดเจ้า  จงถามเขาคนข้างหลังที่นั่งสอน
		+	ไม่ตอบปากบากหน้านาวาจร  คารมมอญมิใช่เบาเหมือนชาวเมือง ฯ
		+
		+	๏ ถึงบ้านงิ้วงิ้วต้นแต่พ้นหนาม  ไม่งอกงามเหมือนแม่งิ้วที่ผิวเหลือง
		+	เมื่อแลพบหลบพักตร์ลักชำเลือง  ดูปลดเปลื้องเปล่งปลั่งกำลังโลม
		+	มาลับนวลหวนให้เห็นไม้งิ้ว  เสียดายผิวพักตร์ผ่องจะหมองโฉม
		+	เพราะเสียรักหนักหน่วงน่าทรวงโทรม  ใครจะโลมเลียมรสช่วยชดเจือ ฯ
		+
		+	๏ ถึงโพแตงคิดถึงแตงที่แจ้งจัก  ดูน่ารักรสชาติประหลาดเหลือ
		+	แม้นลอยฟ้ามาเดี๋ยวนี้ที่ในเรือ  จะฉีกเนื้อนั่งกลืนให้ชื่นใจ ฯ
		+
		+	๏ ถึงเกาะหาดราชครามรำรามรก  เห็นนกหกหากินบินไสว
		+	เขาถากถางกว้างยาวทั้งลาวไทย  ทำนาไร่ร้านผักรั้วฟักแฟง
		+	สุดละเมาะเกาะกว้างสว่างโว่ง  แลตะโล่งลิบเนตรทุกเขตแขวง
		+	เห็นควันไฟไหม้ป่าจับฟ้าแดง  ฝูงนกแร้งร่อนตัวเท่าถั่วดำ
		+	โอ้เช่นนี้มีคู่มาดูด้วย  จะชื่นช่วยชมชิมได้อิ่มหนำ
		+	มายามเย็นเห็นแต่ของที่น้องทำ  เหลือจะรำลึกโฉมประโลมลาน ฯ
		+
		+	๏ ถึงด่านทางบางไทรไขว่เฉลว  เห็นไพร่เลวหลายคนอยู่บนด่าน
		+	ตุ้งก่าตั้งนั่งชักควักน้ำตาล  คอยว่าขานขู่คนลงค้นเรือ
		+	ไม่เห็นของต้องห้ามก็ลามขอ  มะละกอกุ้งแห้งแตงมะเขือ
		+	ขอส้มสูกจุกจิกทั้งพริกเกลือ  จนชาวเรือเหลือระอาด่าในใจ
		+	แต่ลำเราเขาไม่ค้นมาพ้นด่าน  ดูภูมิฐานทิวชลาพฤกษาไสว
		+	ถึงอารามนามอ้างวัดบางไทร  ต้นไทรใหญ่อยู่ที่นั่นน้องวันทา
		+	เทพารักษ์ศักดิ์สิทธิ์สถิตพุ่ม  เพราะเคยอุ้มอุณรุทสมอุษา
		+	ใคร่น่าจูบรูปร่างเหมือนนางฟ้า  ช่วยอุ้มพามาให้เถิดจะเชิดชม
		+	ถนอมแนบแอบอุ้มนุ่มนุ่มนิ่ม  ได้แย้มยิ้มจวนจิตสนิทสนม
		+	นอนเอนหลังนั่งเล่นเย็นเย็นลม  ชมพนมแนวไม้รำไรราย
		+	ดูเหย้าเรือนเหมือนเขียนเตียนตลิบ  เห็นลิบลิบแลไปจิตใจหาย
		+	เขาปลูกผักฟักถั่วจูงวัวควาย  ชมสบายบอกแจ้งตำแหน่งนาม ฯ
		+
		+	๏ ถึงเกาะเกิดเกิดสวัสดิ์พิพัฒน์ผล  อย่าเกิดคนติเตียนเป็นเสี้ยนหนาม
		+	ให้เกิดลาภราบเรียบเงียบเงียบงาม  เหมือนหนึ่งนามเกาะเกิดประเสริฐทรง
		+	ถึงเกาะพระไม่เห็นพระปะแต่เกาะ  แต่ชื่อเพราะชื่อพระสละหลง
		+	พระของน้องนี้ก็นั่งมาทั้งองค์  ทั้งพระสงฆ์เกาะพระมาประชุม
		+	ขอคุณพระอนุเคราะห์ทั้งเกาะพระ  ให้เปิดปะตรุทองสักสองขุม
		+	คงจะมีพี่ป้ามาชุมนุม  ฉะอ้อนอุ้มแอบอุราเป็นอาจิณ ฯ
		+
		+	๏ ถึงเกาะเรียงเคียงคลองเป็นสองแยก  ป่าละแวกวังราชประพาสสินธุ์
		+	ได้นางห้ามงามพร้อมชื่อหม่อมอิน  จึงตั้งถิ่นที่เพราะเสนาะนาม
		+	หวังถวิลอินน้องละอองเอี่ยม  แสนเสงี่ยมงามพร้อมเหมือนหม่อมห้าม
		+	จะหายศอตส่าห์พยายาม  คงจะงามพักตร์พร้อมเหมือนหม่อมอิน
		+	อาลัยน้องตรองตรึกรำลึกถึง  หวังจะพึ่งผูกจิตคิดถวิล
		+	เวลาเย็นเห็นนกวิหคบิน  ไปที่ถิ่นทำรังปะนังนอน
		+	บ้างแนบคู่ชูคอเข้าซ้อแซ้  เสียงจอแจโจนจับสลับสลอน
		+	บ้างคลอเข้าเคล้าเคียงประเอียงอร  เอาปากป้อนปีกปกอกประคอง
		+	ที่ไร้คู่อยู่เปลี่ยวเที่ยวเดี่ยวโดด  ไม่เต้นโลดแลเหงาเหมือนเศร้าหมอง
		+	ลูกน้อยน้อยคอยแม่ชะแง้มอง  เหมือนอกน้องตาบน้อยกลอยฤทัย
		+	มาตามติดบิดากำพร้าแม่  สุดจะแลเหลียวหาที่อาศัย
		+	เห็นลูกนกอกน้องนี้หมองใจ  ที่ฝากไข้ฝากผีไม่มีเลย
		+	ถึงเกาะเรียนเรียนรักก็หนักอก  แสนวิตกเต็มตรองเจียวน้องเอ๋ย
		+	เมื่อเรียนกันจนจบถึงกบเกย  ไม่ยากเลยเรียนได้ดังใจจง
		+	แต่เรียนรักรักนักก็มักหน่าย  รักละม้ายมิได้ชมสมประสงค์
		+	ยิ่งรักมากพากเพียรยิ่งเวียนวง  มีแต่หลงลมลวงน่าทรวงโทรม ฯ
		+
		+	๏ มาถึงวัดพนังเชิงเทิงถนัด  ว่าเป็นวัดเจ้าฟ้าพระกลาโหม
		+	ผนังก่อย่อมุมเป็นซุ้มโคม  ลอยโพยมเยี่ยมฟ้านภาลัย
		+	มีศาลาท่าน้ำดูฉ่ำชื่น  ร่มระรื่นรุกขาน่าอาศัย
		+	บิดาพร่ำร่ำเล่าให้เข้าใจ  ว่าพระใหญ่อย่างเยี่ยงที่เสี่ยงทาย
		+	ถ้าบ้านเมืองเคืองเข็ญจะเป็นเหตุ  ก็อาเพศพังหลุดทรุดสลาย
		+	แม้พาราผาสุกสนุกสบาย  พระพักตร์พรายเพราพริ้มดูอิ่มองค์
		+	แต่เจ็กย่านบ้านนั้นก็นับถือ  ร้องเรียกชื่อว่าพระเจ้าปูนเถาก๋ง
		+	ด้วยบนบานการได้ดังใจจง  ฉลององค์พุทธคุณกรุณัง
		+	แล้วก็ว่าถ้าใครน้ำใจบาป  จะเข้ากราบเกรงจะทับต้องกลับหลัง
		+	ตรงหน้าท่าสาชลเป็นวนวัง  ดูพลั่งพลั่งพลุ่งเชี่ยวน่าเสียวใจ
		+	เข้าจอดเรือเหนือหน้าศาลาวัด  โสมนัสน้องไม่เสื่อมที่เลื่อมใส
		+	ขึ้นเดินเดียวเที่ยวหาสุมาลัย  จำเพาะได้ดอกโศกที่โคกนา
		+	กับดอกรักหักเด็ดได้เจ็ดดอก  พอใส่จอกจัดแจงแบ่งบุปผา
		+	ให้กลั่นมั่งทั้งบุนนาคเพื่อนยากมา  ท่านบิดาดีใจกระไรเลย
		+	ว่าโศกรักมักร้ายต้องพรายพลัด  ถวายวัดเสียถูกแล้วลูกเอ๋ย
		+	แล้วห่มดองครองงามเหมือนตามเคย  ลีลาเลยเลียบตะพานขึ้นลานทราย
		+	โอ้รินรินกลิ่นพิกุลมาฉุนชื่น  หอมแก้วรื่นเรณูไม่รู้หาย
		+	หอมจำปาหน้าโบสถ์สาโรชราย  ดอกกระจายแจ่มกลีบดังจีบเจียน
		+	ดูกุฎีวิหารสะอ้านสะอาด  รุกขชาติพุ่มไสวเหมือนไม้เขียน
		+	ดูภูมิพื้นรื่นราบด้วยปราบเตียน  แล้วเดินเวียนทักษิณพระชินวร
		+	ได้สามรอบชอบธรรมท่านนำน้อง  เข้าในห้องเห็นพระเจ้าเท่าสิงขร
		+	ต่างจุดธูปเทียนถวายขจายจร  ท่านบิดรได้ประกาศว่าชาตินี้
		+	ทั้งรูปชั่วตัวดำทั้งต่ำศักดิ์  ถวายรักไว้กับศีลพระชินสีห์
		+	ต่อเมื่อไรใครรักมาภักดี  จะอารีรักตอบด้วยขอบคุณ
		+	แต่หนูกลั่นนั้นว่าจะหาสาว  ที่เล็บยาวโง้งโง้งเหมือนโก่งกระสุน
		+	ทั้งเนื้อหอมกล่อมเกลี้ยงเพียงพิกุล  กอดให้อุ่นอ่อนก็ว่าไม่น่าฟัง
		+	ฉันกับน้องมองแลดูแต่พระ  สาธุสะสูงกว่าฝาผนัง
		+	แต่พระเพลาเท่าป้อมที่ล้อมวัง  สำรวมนั่งปลั่งเปล่งเพ่งพินิจ
		+	ตัวของหนูดูจิ๋วเท่านิ้วพระหัตถ์  โตถนัดหนักนักจึงศักดิ์สิทธิ์
		+	ศิโรราบกราบก้มบังคมคิด  รำพึงพิษฐานในใจจินดา
		+	ขอเดชะพระกุศลที่ปรนนิบัติ  ที่หนูพัดพิศวาสพระศาสนา
		+	มาเคารพพบพุทธปฏิมา  เป็นมหาอัศจรรย์ในสันดาน
		+	ขอผลาอานิสงส์จงสำเร็จ  สรรเพชญ์พ้นหลงในสงสาร
		+	แม้นยังไม่ถึงที่พระนิฤพาน  ขอสำราญราคีอย่าบีฑา
		+	จะพากเพียรเรียนวิสัยแต่ไตรเพท  ให้วิเศษแสนเอกทั้งเลขผา
		+	แม้นรักใครให้คนนั้นกรุณา  ชนมายืนเท่าเขาพระเมรุ
		+	ขอรู้ทำคำแปลแก้วิมุติ  เหมือนพระพุทธโฆษามหาเถร
		+	มีกำลังดังมาฆะสามเณร  รู้จัดเจนแจ้งจบทั้งภพไตร
		+	อนึ่งเล่าเจ้านายที่หมายพึ่ง  ให้ทราบซึ่งสุจริตพิสมัย
		+	อย่าหลงลิ้นหินชาติขาดอาลัย  น้ำพระทัยทูลเกล้าให้ยาวยืน
		+	แล้วลาพระปฏิมาลีลาล่อง  เข้าในคลองสวนพลูค่อยชูชื่น
		+	ชมแต่ไม้ไผ่พุ่มดูชุ่มชื้น  หอมระรื่นลำดวนรัญจวนใจ
		+	โอ้ยามนี้มิได้พบน้ำอบสด  มาเชยรสบุปผาน้ำตาไหล
		+	ยิ่งเสียวทรวงง่วงเหงาเศร้าฤทัย  มาเหงื่อไคลคล่ำตัวต้องมัวมอม
		+	นิจจาเอ๋ยเคยบำรุงผ้านุ่งห่ม  เคยอบรมร่ำกลิ่นไม่สิ้นหอม
		+	เหมือนหายยศหมดรักมาปลักปลอม  จนซูบผอมผิวคล้ำระกำใจ
		+	จึงมาหายาอายุวัฒนะ  ตามได้ปะลายแทงแถลงไข
		+	เข้าลำคลองล่องเรือมาเหลือไกล  ถึงวัดใหญ่ชายทุ่งดูวุ้งเวิ้ง ฯ
		+
		+	๏ พระเจดีย์ที่ยังอยู่ดูตระหง่าน  เป็นประธานทิวทุ่งดูสูงเทิ่ง
		+	ต้นโพธิ์ไทรไผ่พุ่มเป็นซุ้มเซิง  ขึ้นรอบเชิงชั้นล่างข้างเจดีย์
		+	เสียดายนักหักทรุดชำรุดร้าง  ใครจะสร้างสูงเกินจำเริญศรี
		+	ท่านบิดาว่าถึงให้ใหญ่กว่านี้  ก็ไม่มีผู้ใดว่าใหญ่โต
		+	ผู้หญิงย่านบ้านเราชาวบางกอก  เขาอมกลอกกลืนพระเสียอะโข
		+	แต่พระเจ้าเสาชิงช้าที่ท่าโพธิ์  ก็เต็มโตชาววังเขายังกลืน
		+	ฉันกลัวบาปกราบพระอย่าปะพบ  ไม่ขอคบคนโขมดที่โหดหืน
		+	พอฟ้าคลุ้มพุ่มพฤกษ์ดูครึกครื้น  เงาทะมึนมืดพยับอับโพยม
		+	พายุฝนอนธการสะท้านทุ่ง  เป็นฝุ่นฟุ้งฟ้าฮือกระพือโหม
		+	น้ำค้างชะประเปรยเชยชโลม  ท่านจุดโคมขึ้นอารามต้องตามไป
		+	เที่ยวหลีกรกวกวนอยู่จนดึก  เห็นพุ่มพฤกษ์โพธิ์ทองที่ผ่องใส
		+	ตักน้ำผึ้งครึ่งจอกกับดอกไม้  จุดเทียนใหญ่อย่างตำราบูชาเชิญ
		+	หวังจะปะพระปรอทที่ยอดยิ่ง  คะนึงนิ่งนึกรำพันสรรเสริญ
		+	สำรวมเรียนเทียนอร่ามงามจำเริญ  จนดึกเกินไก่ขันหวั่นวิญญาณ์
		+	ทั้งเทียนดับศัพท์เสียงสำเนียงเงียบ  เย็นยะเยียบน้ำค่างพร่างพฤกษา
		+	เห็นแวววับลับลงตรงนัยนา  ปรอทมาสูบซึ่งน้ำผึ้งรวง
		+	ครั้นคลำได้ในกลางคืนก็ลื่นหลุด  ต้องจัดจุดธูปเทียนเวียนบวงสรวง
		+	ประกายพรึกดึกเด่นขึ้นเห็นดวง  ดังโคมช่วงโชติกว่าบรรดาดาว
		+	จักจั่นแจ้วแว่วหวีดจังหรีดหริ่ง  ปี่แก้วตริ่งตรับเสียงสำเนียงหนาว
		+	ยิ่งเย็นฉ่ำน้ำค้างลงพร่างพราว  พระพายผ่าวพัดไหวทุกใบโพธิ์ ฯ
		+
		+	๏ พอรุ่งแรกแปลกกลิ่นระรินรื่น  โอ้หอมชื่นช่อมะกอกดอกโสน
		+	เหมือนอบน้ำร่ำผ้าประสาโซ  สะอื้นโอ้อารมณ์ระทมทวี
		+	หวังจะปะพระปรอทที่ปลอดโปร่ง  ทั้งสามองค์เอามาไว้ก็ไพล่หนี
		+	เชิญพระธาตุราธนาทุกราตรี  อาบวารีทิพรสหมดมลทิน
		+	ที่ธุระปรอทเป็นปลอดเปล่า  ยังดูเลาลายแทงแสวงถวิล
		+	ท่านนอนอ่านลานใหญ่ฉันได้ยิน  ว่ายากินรูปงามอร่ามเรือง
		+	แม้นฟันหักจักงอกผมหงอกหาย  แก่กลับกลายหนุ่มเนื้อนั้นเรื่อเหลือง
		+	ตะวันออกบอกแจ้งเป็นแขวงเมือง  ท่านจัดเครื่องครบครันทั้งจันทน์จวง
		+	กับหนูกลั่นจันมากบุนนาคหนุ่ม  สักสิบทุ่มเดินมุ่งออกทุ่งหลวง
		+	มาตาลายปลายคลองถึงหนองพลวง  แต่ล้วนสวงสาหร่ายเห็นควายนอน
		+	นึกว่าผีตีฆ้องป่องป่องโห่  มันผุดโผล่พลุ่งโครมถีบโถมถอน
		+	เถาสาหร่ายควายกลุ้มตะลุมบอน  ว่าผีหลอนหลบพัลวันเวียน
		+	พอเสียงร้องมองดูจึงรู้แจ้ง  เดินแสวงหาวัดฉวัดเฉวียน
		+	พอเช้าตรู่ดูทางมากลางเตียน  ถึงป่าเกรียนเกรียวแซ่จอแจจริง ฯ
		+
		+	๏ กระจาบจับนับหมื่นดูดื่นดาษ  เหมือนตลาดเหลือหูเพราะผู้หญิง
		+	เหมือนโกรธขึ้งหึงหวงด้วยช่วงชิง  ชุมจริงจริงจิกโจดกระโดดโจน
		+	จนต้นไม้ใบงอกออกไม่รอด  ดูกรองกรอดเกรียมกร่องกรองกรอยโกร๋น
		+	ลมกระทั่งรังกระจาบระยาบโยน  ตัวมันโหนหวงคู่คอยขู่คน
		+	บ้างคาบแขมแซมรังเหมือนดังสาน  สอดชำนาญเหน็บฝอยเหมือนสร้อยสน
		+	จิกสะบัดจัดแจงสอดแซงซน  เปรียบเหมือนคนช่างสะดึงรู้ตรึงตรอง
		+	โอ้ว่าอกนกยังมีรังอยู่  ได้เคียงคู่ค่ำเช้าไม่เศร้าหมอง
		+	แม้นร่วมเรือนเหมือนหนึ่งนกกกประคอง  แต่สักห้องหนึ่งก็เห็นจะเย็นใจ
		+	จนพ้นป่ามาถึงโป่งห้วยโข่งคุด  มันหมกมุดเหมือนเขาแจ้งแถลงไข
		+	เห็นตาลโดดโขดคุ่มกับพุ่มไม้  มีทิวไผ่พงรายเหมือนลายแทง
		+	ท่านหลีกลัดตัดทางไปกลางทุ่ง  ตั้งแต่รุ่งไปจนแดดก็แผดแสง
		+	ได้พักเพลเอนนอนพอผ่อนแรง  ต่ออ่อนแสงสุริยาจึงคลาไคล
		+	แต่แรกดูครู่หนึ่งจะถึงที่  เหมือนถอยหนีห่างเหินเดินไม่ไหว
		+	เหมือนเรื่องรักชักชิดสนิทใน  มากลับไกลเกรงกระดากต้องลากจูง ฯ
		+
		+	๏ พอเย็นจวนด่วนเดินขึ้นเนินโขด  ถึงตาลโดดดินพูนเป็นมูลสูง
		+	เที่ยวเลียบชมลมเย็นเห็นนกยูง  เป็นฝูงฝูงฟ้อนหางที่กลางทราย
		+	ทำกรีดปีกหลีกเลี่ยงเข้าเคียงคู่  คอยแฝงดูดังระบำรำถวาย
		+	กระหวัดวาดยาตรเยื้องชำเลืองกราย  เหมือนละม้ายหม่อมละครเมื่อฟ้อนรำ
		+	โอ้เคยเห็นเล่นงานสำราญรื่น  ได้แช่มชื่นเชยชมที่คมขำ
		+	มาห่างแหแลลับจับระบำ  เห็นแต่รำแพนนกน่าอกตรม
		+	ออกตรูไล่ไปสิ้นขึ้นบินว่อน  แฉลบร่อนเรียงตามดูงามสม
		+	เห็นเซิงไทรไผ่โพธิ์ตะโกพนม  ระรื่นร่มรุกขชาติดาษเดียร
		+	พิกุลออกดอกหอมพะยอมย้อย  นกน้อยน้อยจิกจับเหมือนกับเขียน
		+	ในเขตแคว้นแสนสะอาดดังกวาดเตียน  ตลิบเลี่ยนลมพัดอยู่อัตรา
		+	สารภีที่ริมโบสถ์สาโรชร่วง  มีผึ้งรวงรังสิงกิ่งพฤกษา
		+	รสเร้าเสาวคนธ์สุมณฑา  ภุมราร่อนร้องละอองนวล
		+	โอ้บุปผาสารภีส่าหรีรื่น  เป็นที่ชื่นเชยถนอมด้วยหอมหวน
		+	เห็นมาลาอาลัยใจรัญจวน  เหมือนจะชวนเชษฐาน้ำตากระเด็น ฯ
		+
		+	๏ โอ้ยามนี้ที่ตรงนึกรำลึกถึง  มาเหมือนหนึ่งใจจิตที่คิดเห็น
		+	จะคลอเคียงเรียงตามเมื่อยามเย็น  เที่ยวเลียบเล่นแลเพลินจำเริญตา
		+	โบสถ์วิหารฐานบัทม์ยังมีมั่ง  เชิงผนังหนาแน่นด้วยแผ่นผา
		+	สงสารสุดพุทธรัตน์ปฏิมา  พระศิลาแลดูเป็นบูราณ
		+	อุโบสถหมดหลังคาฝาผนัง  พระเจ้านั่งอยู่แต่องค์น่าสงสาร
		+	ด้วยเรื้อร้างสร้างสมมานมนาน  แต่โบราณเรื่องพระเจ้าตะเภาทอง
		+	มาเที่ยวเล่นเห็นหินบนดินโขด  เดี่ยวสันโดษดังสำลีไม่มีหมอง
		+	จึงจัดช่างสร้างอารามตามทำนอง  ทรงจำลองลายหัตถ์เป็นปฏิมา
		+	รูปพระเจ้าเท่าองค์แล้วทรงสาป  ให้อยู่ตราบศักราชพระศาสนา
		+	พอฤๅษีสี่องค์เหาะตรงมา  ถวายยาอายุวัฒนะ
		+	เธอไม่อยู่รู้ว่าหลงในสงสาร  ซ้ำให้ทานแท่งยาอุตสาหะ
		+	ใส่ตุ่มทองรองไว้ที่ใต้พระ  ใครพบปะเปิดได้เอาไปกิน
		+	ช่วยสร้างโบสถ์โขดเขื่อนให้เหมือนเก่า  นามนั้นเขาเขียนแจ้งที่แท่งหิน
		+	วัดเจ้าฟ้าอากาศนาถนรินทร์  ให้ทราบสิ้นสืบสายเพราะลายแทง
		+	เป็นตำรามาแต่เหนือท่านเชื่อถือ  ดูหนังสือเสาะหาอุตส่าห์แสวง
		+	มาพบปะจะได้ขุดก็สุดแรง  ด้วยดินแข็งเขาประมูลด้วยปูนเพชร
		+	ถึงสิ่วขวานผลาญพะเนินไม่เยินยู่  เห็นเหลือรู้ที่จะทำให้สำเร็จ
		+	แต่จะต้องลองตำรากาลเม็ด  เผื่อจะเสร็จสมถวิลได้กินยา ฯ
		+
		+	๏ พอเย็นรอนดอนสูงดูทุ่งกว้าง  วิเวกวางเวงจิตทุกทิศา
		+	ลิงโลดเหลียวเปลี่ยวใจนัยนา  เห็นแต่ฟ้าแฝกแขมขึ้นแซมแซง
		+	ดูกว้างขวางว่างโว่งตะโล่งลิ่ว  ไม่เห็นทิวที่สังเกตในเขตแขวง
		+	สุริยนสนธยาท้องฟ้าแดง  ยิ่งโรยแรงรอนรอนอ่อนกำลัง
		+	โอ้แลดูสุริยงจะลงลับ  มิใคร่จะดับดวงได้อาลัยหลัง
		+	สลดแสงแฝงรถเข้าบดบัง  เหมือนจะสั่งโลกาให้อาลัย
		+	แต่คนเราชาววังทั้งทวีป  มาเร็วรีบร้างมิตรพิสมัย
		+	ไม่รอรั้งสั่งสวาทประหวาดใจ  โอ้อาลัยแลลับวับวิญญาณ์
		+	ยิ่งเย็นฉ่ำน้ำค้างว่างวิเวก  เป็นหมอกเมฆมืดมิดทุกทิศา
		+	แสนแสบท้องต้องเก็บตะโกนา  นึกระอาออกนามเมื่อยามโซ
		+	ทั้งหนูกลั่นจันมากบุนนาคน้อย  ช่วยกันสอยเก็บหักไว้อักโข
		+	พอเคี้ยวฝาดชาติชั่วตัวตะโก  แต่ยามโซแสบท้องก็ต้องกลืน
		+	พิกุลต้นผลห่ามอร่ามต้น  ครั้นกินผลพาเลี่ยนให้เหียนหืน
		+	ชั่งฝาดเฝื่อนเหมือนจะตายต้องคายคืน  ทั้งขมขื่นแค้นคอไม่ขอกิน
		+	ท่านบิดรสอนสั่งให้ตั้งจิต  โปรดประสิทธิ์สิกขารักษาศิล
		+	เข้าร่มพระมหาโพธิบนโขดดิน  ระรื่นกลิ่นกลางคืนค่อยชื่นใจ
		+	เหมือนกลิ่นกลั่นจันทน์เจือในเนื้อหอม  แนบถนอมสนิทจิตพิสมัย
		+	เสมอหมอนอ่อนอุ่นละมุนละไม  มาจำไกลกลอยสวาทอนาถนอน ฯ
		+
		+	๏ โอ้ยามนี้มิได้เชยเหมือนเคยชื่น  ทุกค่ำคืนขาดประทิ่นกลิ่นอัปสร
		+	หอมพิกุลฉุนใจอาลัยวอน  พิกุลร่อนร่วงหล่นลงบนทรวง
		+	ยิ่งเสียวเสียวเฉียวฉุนพิกุลหอม  เคยถนอมเสน่ห์หมายไม่หายหวง
		+	โอ้ดอกแก้วแววฟ้าสุดาดวง  มิหล่นร่วงลงมาเลยใคร่เชยชิม
		+	เย็นระเรื่อยเฉื่อยฉ่ำด้วยน้ำค้าง  ลงพร่างพร่างพรายพร้อยย้อยหยิมหยิม
		+	ยิ่งฟั่นเฟือนเหมือนสมรมานอนริม  ให้เหงาหงิมง่วงเงียบเซียบสำเนียง
		+	เสนาะดังจังหรีดวะหวีดแว่ว  เสียงแจ้วแจ้วจักจั่นสนั่นเสียง
		+	เสียงหริ่งหริ่งกิ่งไทรเรไรเรียง  เสียวสำเนียงนอนแลเห็นแต่ดาว
		+	จนดึกดื่นรื่นเรื่อยเฉื่อยเฉื่อยฉิว  หนาวดอกงิ้วงิ้วต้นให้คนหนาว
		+	แม้นงิ้วงามนามงิ้วเล็บนิ้วยาว  จะอุ่นราวนวมแนบนั่งแอบอิง
		+	ทั้งสี่นายหมายว่ากินยาแล้ว  จะผ่องแผ้วพากันเที่ยวเกี้ยวผู้หญิง
		+	เดชะยาน่ารักประจักษ์จริง  ขอให้วิ่งตามฉาวทั้งด้าวแดน
		+	นากนั้นว่าอายุอยู่ร้อยหมื่น  จะได้ชื่นชมสาวสักราวแสน
		+	ไม่รู้หมดรสชาติไม่ขาดแคลน  ฉันอายแทนที่ครวญถึงนวลนาง
		+	ทั้งหนูกลั่นนั้นว่าเมื่อเรือล่องกลับ  จะแวะรับนางสิบสองไม่หมองหมาง
		+	แม่เอวอ่อนมอญรำล้วนสำอาง  จะขวางขวางไปอย่างไรคงได้ดู
		+	สมเพชเพื่อนเหมือนหนึ่งบ้าประสาหนุ่ม  แต่ล้วนลุ่มหลงเหลือจนเบื่อหู
		+	จนพระเมินเดินเวียนถือเทียนชู  เที่ยวส่องดูสีมาบรรดามี
		+	ที่ผุพังยังแต่ตรุบรรจุธาตุ  ขาวสะอาดอรหัตจำรัสศรี
		+	อาราธนามาไว้สิ้นด้วยยินดี  อัญชลีแล้วก็นั่งระวังภัย
		+	น้ำค้างพรมลมเรื่อยเฉื่อยเฉื่อยฉิว  ใบโพธิ์ปลิวแพลงพลิกริกริกไหว
		+	บ้างร่วงหล่นวนว่อนร่อนไรไร  ด้วยแสงไฟรางรางสว่างตา ฯ
		+
		+	๏ จนดึกดื่นรื่นรมลมสงัด  ดึกกำดัดดาวสว่างพร่างพฤกษา
		+	เหมือนเสียงโห่โร่หูข้างบูรพา  กฤษฎาได้ฤกษ์เบิกพระไทร
		+	สายสิญจน์วงลงยันต์กันปีศาจ  ธงกระดาษปักปลิวหวิวหวิวไหว
		+	ข้าวสารทรายปรายปราบกำราบไป  ปักเทียนชัยฉัตรเฉลิมแล้วเจิมจันทน์
		+	จุดเทียนน้อยร้อยแปดนั้นปักรอบ  ล้อมเป็นขอบเขตเหมือนหนึ่งเขื่อนขัณฑ์
		+	มนต์มหาวาหุดีพิธีกรรม์  แก้อาถรรพณ์ถอนฤทธิ์ที่ปิดบัง
		+	แล้วโรยหินดินดำคว่ำหอยโข่ง  จะเปิดโป่งปูนเพชรเป็นเคล็ดขลัง
		+	พอปักธงลงดินได้ยินดัง  สำเนียงตังตึงเปรี้ยงแซ่เสียงคน
		+	ข้างเทียนดับกลับกลัวให้มัวมืด  พยุฮึดฮือมาเป็นห่าฝน
		+	ถูกลูกเห็บเจ็บแสบแปลบสกนธ์  เหลือจะทนทานลมลงก้มกราน
		+	เสียงเกรียวกราววาววามโพลงพลามพลุ่ง  สะเทือนทุ่งที่บนโขดโบสถ์วิหาร
		+	กิ่งโพธิ์โผงโกร่งกร่างลงกลางลาน  สาดข้าวสารกรากกรากไม่อยากฟัง
		+	ทั้งฟ้าร้องก้องกึกพิลึกลั่น  อินทรีย์สั่นซบฟุบเหมือนทุบหลัง
		+	สติสิ้นวิญญาณ์ละล้าละลัง  สู่ภวังค์วุบวับเหมือนหลับไป
		+	เป็นวิบัติอัศจรรย์มหันตเหตุ  ให้อาเพศเพื่อจะห้ามตามวิสัย
		+	ทั้งพระพลอยม่อยหลับระงับไป  แสงอุทัยรุ่งขึ้นจึงฟื้นกาย
		+	เที่ยวหาย่ามตามหาทั้งผ้าห่ม  มันตามลมลอยไปข้างไหนหาย
		+	ไม่พบเห็นเป็นน่าระอาอาย  จนเบี่ยงบ่ายบิดาจะคลาไคล
		+	ท่านห่มดองครองผ้าอุกาพระ  คารวะวันทาอัชฌาสัย
		+	ถวายวัดตัดตำราไม่อาลัย  ขออภัยพุทธรัตน์ปฏิมา
		+	เหมือนรู้ความยามโศกด้วยโรคร้าย  จึงตามลายลัดแลงแสวงหา
		+	จะใคร่เห็นเช่นเขาบอกดอกจึงมา  มีตำราแล้วก็ต้องทดลองดู
		+	ไม่รื้อร้างง้างงัดไม่คัดขุด  เป็นแต่จุดเทียนเบิกฤกษ์ราหู
		+	ขอคุณพรตทศธรรมช่วยค้ำชู  ไม่เรียนรู้รูปงามไม่ตามลาย
		+	มาเห็นฤทธิ์กฤษฎาอานุภาพ  ก็เข็ดหลาบลมพาตำราหาย
		+	ได้กรวดน้ำคว่ำขันจนวันตาย  ให้ภูตพรายไพรโขมดที่โขดดิน
		+	ทั้งเจ้าทุ่งกรุงทวาเทพารักษ์  ซึ่งพิทักษ์ที่พระยาคูหาหิน
		+	พระเจ้าฟ้าอากาศนาถนรินทร์  ซึ่งสร้างถิ่นที่วัดพระปฏิมา
		+	จงพ้นทุกข์สุโขอโหสิ  ไปจุติตามชาติปรารถนา
		+	ทั้งเซิงไทรไผ่โพธิ์ตะโกนา  ฉันขอลาแล้วเจ้าคะหม่อมตะโก
		+	ถึงแก่งอมหอมกลิ่นยังกินฝาด  แต่คราวขาดคิดรักเสียอักโข
		+	ทั้งพิกุลฉุนกลิ่นจงภิญโญ  เสียดายโอ้อางขนางจะห่างไกล
		+	ออกเดินทุ่งมุ่งหมายพอบ่ายคล้อย  ไม่ตามรอยแรกมาหญ้าไสว
		+	จนจวนค่ำย่ำเย็นเห็นไรไร  สังเกตไม้หมายทางมากลางคืน
		+	ต้องบุกรกวกหลงลุยพงแฝก  อุตส่าห์แหวกแขมคาสู้ฝ่าฝืน
		+	มาตามลายหมายจะลุอายุยืน  ผ้าห่มผืนหนึ่งไม่ติดอนิจจัง
		+	เจ้าหนูกลั่นนั้นว่าเคราะห์เสียเพราะหอม  เหมือนทิ้งหม่อมเสียทีเดียวเดินเหลียวหลัง
		+	จะรีบไปให้ถึงเรือเหลือกำลัง  ครั้นหยุดนั่งหนาวใจจำไคลคลา
		+	จนรุ่งรางทางเฟื่อนไม่เหมือนเก่า  ต้องเดินเดาดั้นดัดจนขัดขา
		+	จนเที่ยงจึงถึงเรือเหลือระอา  อายตามาตาแก้วที่แจวเรือ
		+	เขาหัวเราะเยาะว่าสาธุสะ  เครื่องอัฏฐะที่เอาไปช่างไม่เหลือ
		+	พอมืดมนฝนคลุ้มลงครุมเครือ  ให้ออกเรือรีบล่องออกท้องคุ้ง
		+	จะเลยตรงลงไปวัดก็ขัดข้อง  ไม่มีของขบฉันจังหันหุง
		+	ไปพึ่งบุญคุณพระยารักษากรุง  ท่านบำรุงรักพระไม่ละเมิน
		+	ทั้งเพลเช้าคาวหวานสำราญรื่น  ต่างชุ่มชื่นชวนกันสรรเสริญ
		+	ทั้งสูงศักดิ์รักใคร่ให้เจริญ  อายุเกินกัปกัลป์พุทธันดร
		+	ให้ครองกรุงฟุ้งเฟื่องเปรื่องปรากฏ  เกียรติยศอยู่ตลอดอย่าถอดถอน
		+	ท่านอารีมีใจอาลัยวอน  ถึงจากจรใจจิตยังคิดคุณ
		+	มาทีไรได้นิมนต์ปรนนิบัติ  สารพัดแผ่เผื่อช่วยเกื้อหนุน
		+	ต่างชื่นช่วยอวยกุศลผลบุญ  สนองคุณเจ้าพระยารักษากรุง ฯ
		+
		+	๏ เมื่อกราบลาคลาเคลื่อนออกเลื่อนล่อง  เห็นหน้าน้องนามหุ่นนั่งชุนถุง
		+	ทั้งผัดหน้าทาขมิ้นส่งกลิ่นฟุ้ง  บำรุบำรุงรูปงามอร่ามเรือง
		+	ที่แพรายหลายนางสำอางโฉม  งามประโลมเปล่งปลั่งอลั่งเหลือง
		+	ขมิ้นเอ๋ยเคยใช้แต่ในเมือง  มาฟุ้งเฟืองฝ่ายเหนือทั้งเรือแพ
		+	พวกโพงพางนางแม่ค้าขายปลาเต่า  จับกระเหม่ามิได้เหลือชั้นเรือแห
		+	จะล่องลับกลับไปอาลัยแล  มาถึงแพเสียงนกแก้วแจ้วเจรจา
		+	เจ้าของขาวสาวสอนชะอ้อนพลอด  แวะมาจอดแพนี้ก่อนพี่จ๋า
		+	น่ารับขวัญฉันนี่ร้องว่าน้องลา  ก็เลยว่าสาวกอดฉอดฉอดไป ฯ
		+
		+	๏ โอ้นกเอ๋ยเคยบ้างหรืออย่างพลอด  นางสาวสาวเขาจะกอดให้ที่ไหน
		+	แต่น้องมีพี่ป้าที่อาลัย  ท่านยังไม่ช่วยกอดแกล้งทอดทิ้ง
		+	นึกก็พลอยน้อยใจถึงไม่กอด  หนาวก็ทอดเตาไว้ก่อไฟผิง
		+	ไม่เรียกเป็นเช่นนกแก้วแล้วจริงจริง  จะสู้นิ่งหนาวทนอยู่คนเดียว
		+	ได้เด็ดรักหักใจมาในน้ำ  ถึงพบลำสาวแส้ไม่แลเหลียว
		+	ประหลาดเหลือเรือวิ่งจริงจริงเจียว  มาคืนเดียวก็ได้หยุดถึงอยุธยา
		+	จึงจดหมายรายเรื่องที่เคืองเข็ญ  ไปเที่ยวเล่นลายแทงแสวงหา
		+	เห็นสิ่งไรในจังหวัดรัถยา  ได้จดมาเหมือนหนึ่งมีแผนที่ไว้
		+	ไม่อ่อนหวานขานเพราะเสนาะโสต  ด้วยอายโอษฐ์มิได้อ้างถึงนางไหน
		+	ที่เขามีที่จากฝากอาลัย  ได้ร่ำไรเรื่องหญิงจึงพริ้งเพราะ
		+	นี่กล่าวแกล้งแต่งเล่นเพราะเป็นม่าย  เที่ยวเร่ขายคอนเรือมะเขือเปราะ
		+	คิดคะนึงถึงตัวน่าหัวเราะ  เกือบกะเทาะหน้าแว่นแสนเสียดาย ฯ
		+
		+	๏ นารีใดไร้รักอย่าหนักหน่วง  จะโรยร่วงรกเรี้ยวแห้งเหี่ยวหาย
		+	ที่เมตตาอยู่ก็อยากจะฝากกาย  อย่าหมิ่นชายเชิญตรึกให้ลึกซึ้ง
		+	เหมือนภุมรินบินหาซึ่งสาโรช  ถึงร้อยโยชน์แย้มกลิ่นคงบินถึง
		+	แต่ดอกไม้ไทท้าวในดาวดึงษ์  ไม่พ้นซึ่งพวกหมู่แมลงภู่ชม
		+	เช่นกระต่ายกายสิทธิ์นั้นผิดเพื่อน  ขึ้นแต้มเดือนได้จนชิดสนิทสนม
		+	เสน่หาอาลัยใจนิยม  จะใคร่ชมเช่นกระต่ายไม่วายตรอม
		+	แต่เกรงเหมือนเดือนแรมไม่แจ่มแจ้ง  สุดจะแฝงฝากเงาเฝ้าถนอม
		+	ขอเดชะจะได้พึ่งให้ถึงจอม  ขอให้น้อมโน้มสวาทอย่าคลาดคลา
		+	ไม่เคลื่อนคลายหน่ายแหนงจะแฝงเฝ้า  ให้เหมือนเงาตามติดขนิษฐา
		+	ทุกค่ำคืนชื่นชุ่มพุ่มผกา  มิให้แก้วแววตาอนาทร
		+	มณฑาทิพย์กลีบบานตระการกลิ่น  ภุมรินหรือจะร้างห่างเกสร
		+	จงทราบความตามใจอาลัยวอน  เดชะกลอนกล่าวปลอบให้ตอบคำ
		+	จะคอยฟังดังคอยสอยสวาท  แม้นเหมือนมาดหมายจะชิมให้อิ่มหนำ
		+	ถ้าครั้งนี้มิได้เยื้อนยังเอื้อนอำ  จะต้องคร่ำคร่าเปล่าแล้วเราเอย ฯ
	</tpoem>		</tpoem>
		+
	== เชิงอรรถ ==		== เชิงอรรถ ==

---

การปรับปรุง เมื่อ 07:33, 9 กรกฎาคม 2552

ข้อมูลเบื้องต้น

ผู้แต่ง: เณรพัด ( สุนทรภู่ ? )

บทประพันธ์

เชิงอรรถ