โคลงสุภาษิตประจำภาพในพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม

จาก ตู้หนังสือเรือนไทย

(ความแตกต่างระหว่างรุ่นปรับปรุง)
ข้ามไปที่: นำทาง, สืบค้น
(บันทึกครั้งที่ ๒)
ล
แถว 1: แถว 1:
== ข้อมูลเบื้องต้น ==
== ข้อมูลเบื้องต้น ==
[[หมวดหมู่:วรรณกรรม]]
[[หมวดหมู่:วรรณกรรม]]
-
[[หมวดหมู่:คำประพันธ์ร้อยกรอง]]
+
[[หมวดหมู่:คำประพันธ์]]
 +
[[หมวดหมู่:ร้อยกรอง]]
[[หมวดหมู่:โคลง]]
[[หมวดหมู่:โคลง]]
[[หมวดหมู่:ยังไม่สมบูรณ์]]
[[หมวดหมู่:ยังไม่สมบูรณ์]]

การปรับปรุง เมื่อ 06:37, 9 ตุลาคม 2553

ข้อมูลเบื้องต้น

อธิบาย

โคลงสุภาษิตไทยที่พิมพ์ในสมุดเล่มนี้ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดฯ ให้จารึกแผ่นศิลาติดไว้ใต้รูปภาพซึ่งโปรดฯ ให้พระอาจารย์อินโข่ง วัดราชบูรณะเขียนไว้ที่ผนังกรอบประตูและหน้าต่างพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม

สุภาษิตที่เอามาเขียนภาพและแต่งโคลงเหล่านี้ เป็นสุภาษิตไทยมีมาแต่โบราณ มักชอบอ้างและกล่าวเป็นอุปมากันในพื้นเมือง รู้กันมากบ้างน้อยบ้างแพร่หลาย พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดฯ ให้รวมสุภาษิตไทยเหล่านี้มาเขียนรูปภาพไว้ที่ท้องฉนวนที่ทรงบาตรในบริเวณพระอภิเนาวนิเวศน์แห่ง ๑ ก่อน ครั้นทรงปฏิสังขรณ์วัดพระศรีรัตนศาสดาราม จึงโปรดฯ ให้อาจารย์อินโข่งเขียนที่ผนังกรอบประตูหน้าต่างพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม แต่โคลงนั้นจะโปรดฯ ให้ใครแต่งหาทราบไม่.

ดำรง

คำอุทิศ

ขออำนาจคุณพระรัตนตรัย และผลอันเกิดแต่เชฏฐาปจายนกรรม จงประสิทธิมนุญผลแด่ท่านทั้งหลายทุกเมื่อเทอญ

สมรรัตน

วันที่ ๑ เมษายน ๒๔๗๒

.......... .......... ..........

โคลงสุภาษิตประจำภาพ ในพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศสดาราม

      ๑ หน้าเนื้อใจเสือ
      หน้า เนตรสมชื่อแม้มฤดี
เนื้อ นุ่มนวลดูดีแต่หน้า
ใจ พาลเก่งโกงมีจิตต์ดั่ง
เสือ ดุดันกลั่นกล้าโกรธร้ายอย่าสมาน ฯ
      ๒ หน้าไหว้หลังหลอก
      น่า กลัวหัวหยิบย้อนยอกกล
ไหว้ นบสบเศียนซนซ่อนเค้า
หลัง ลับกลับยกตนโตป่อง ปึ่งแฮ
หลอก เล่ห์ลิงหลอกเจ้าเลิดล้ำหลายขบวน ฯ
       ๓ น้ำกลอกใบบัว
      คนกลมดั่งน้ำกลอกใบบัว
ชำนิชำนาญตัวกลั่นกลิ้ง
ใครเสวนะพัวพันผูก
มันจักเพโททิ้งโทษร้ายถึงเรา ฯ
      ๔ มะกอกสามตะกร้าปาไม่ถูก
      พบพาลพูดพล่ำลิ้นลมไหว
เพ้อพจน์สบไถลหลอกล้น
มะกอกสามตะกร้าไปปาเปล่า
ปลูกสักผลพ้นเล่ห์ลิ้นลมพาล ฯ
      ๕ กะลาครอบหัว
      เสือกเศียรสัญจรเข้าเคียงคน
หัวร่อริกพลิกตนพูดจ้อ
กะลาครอบหัวซนเสอกแทรก กลางเฮย
โหลเลื่อมแลบลิ้นล้อเลิดล้ำลิงถุง ฯ
      ๖ ไม้หลักปักมูลควาย
      จำคนใดไพล่พล้ำพลาดหลาย
ไม้หลักปักมูลควายเปรียบอ้าง
ผู้ใหญ่พูดกลับกลายโอนอ่อน เอนเอ
คนมักฉินชังบ้างเกลียดสิ้นทวยซน ฯ
      ๗ แปดเลี่ยมแปดคม
      ชี้ช่อหมอถ้อยต่อแหลหลือ
ลักฉกชาวบกเรือซุ่มส้อง
แปดคมแปดเหลี่ยมเถือเอาทุก ด้านเฮย
ชนชนิดเช่นนี้ต้องเก็บเข้าคุกขัง ฯ
      ๘ เหยียบเรือสองแคม
      เหยียบเรือสองกราบเค้าคนคด
จุนโจทก์จำเลยลดต่ำแต้ม
บอกกลอุบายปดปองแต่ ทรัพย์เฮย
สองฝ่ายหลงแยบแย้มอย่างนี้บาปเหลือ ฯ
      ๙ เสี้ยมเขาควายให้ชนกัน
      แสนชั่วยั่วแหย่เย้ายุคน
สอนนี้เสี้ยมโน่นชนแส่ให้
สองฝ่ายไม่ทรบขวนขวายทเลาะ กันแฮ
เฉกเสี้ยมเขาควายให้ขวิดไส้พุงพัง ฯ
      ๑๐ ไม้คดดัดได้
      ไม้คดควรดัดได้โดยปอง
เหล็กนากชินเงินทองทุบได้
เดียรฉานชาติลำพองเพียรดัด ซื่อเฮย
คนคดขืนดัดได้ซื่อสิ้นสุดเพียร ฯ
             



เชิงอรรถ

ที่มา

ต้นฉบับ - หนังสือโคลงสุภาษิตประจำภาพ ในพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม

พระเจ้าบรมวงศเธอ กรมหลวงสมรรัตนศิริเชษฐ โปรดให้พิมพ์เป็นมิตรพลีขึ้นปีใหม่ พ.ศ. ๒๔๗๒

พิมพ์ที่โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร

รับข้อมูลจาก "https://www.reurnthai.com/wiki/%C3%A0%C2%B9%E2%80%9A%C3%A0%C2%B8%E2%80%9E%C3%A0%C2%B8%C2%A5%C3%A0%C2%B8%E2%80%A1%C3%A0%C2%B8%C2%AA%C3%A0%C2%B8%C2%B8%C3%A0%C2%B8%C2%A0%C3%A0%C2%B8%C2%B2%C3%A0%C2%B8%C2%A9%C3%A0%C2%B8%C2%B4%C3%A0%C2%B8%E2%80%A2%C3%A0%C2%B8%E2%80%BA%C3%A0%C2%B8%C2%A3%C3%A0%C2%B8%C2%B0%C3%A0%C2%B8%CB%86%C3%A0%C2%B8%C2%B3%C3%A0%C2%B8%C2%A0%C3%A0%C2%B8%C2%B2%C3%A0%C2%B8%C5%BE%C3%A0%C2%B9%C6%92%C3%A0%C2%B8%E2%84%A2%C3%A0%C2%B8%C5%BE%C3%A0%C2%B8%C2%A3%C3%A0%C2%B8%C2%B0%C3%A0%C2%B8%C2%AD%C3%A0%C2%B8%C2%B8%C3%A0%C2%B9%E2%80%9A%C3%A0%C2%B8%C5%A1%C3%A0%C2%B8%C2%AA%C3%A0%C2%B8%E2%80%93%C3%A0%C2%B8%C2%A7%C3%A0%C2%B8%C2%B1%C3%A0%C2%B8%E2%80%9D%C3%A0%C2%B8%C5%BE%C3%A0%C2%B8%C2%A3%C3%A0%C2%B8%C2%B0%C3%A0%C2%B8%C2%A8%C3%A0%C2%B8%C2%A3%C3%A0%C2%B8%C2%B5%C3%A0%C2%B8%C2%A3%C3%A0%C2%B8%C2%B1%C3%A0%C2%B8%E2%80%A2%C3%A0%C2%B8%E2%84%A2%C3%A0%C2%B8%C2%A8%C3%A0%C2%B8%C2%B2%C3%A0%C2%B8%C2%AA%C3%A0%C2%B8%E2%80%9D%C3%A0%C2%B8%C2%B2%C3%A0%C2%B8%C2%A3%C3%A0%C2%B8%C2%B2%C3%A0%C2%B8%C2%A1"
เครื่องมือส่วนตัว