เสภาเรื่à¸à¸‡à¸žà¸£à¸°à¸£à¸²à¸Šà¸žà¸‡à¸¨à¸²à¸§à¸”าร
จาก ตู้หนังสือเรือนไทย
(ความแตกต่างระหว่างรุ่นปรับปรุง)
(เพิ่มเติมบทความ) |
|||
| แถว 1: | แถว 1: | ||
| + | {{ โครง }} | ||
| + | |||
== เสภาเรื่องพระราชพงศาวดาร == | == เสภาเรื่องพระราชพงศาวดาร == | ||
=== สุนทรภู่ === | === สุนทรภู่ === | ||
| แถว 4: | แถว 6: | ||
<tpoem> | <tpoem> | ||
| - | + | ๏ กราบบังคมสมเด็จบดินทร์สูร | |
| - | + | พระยศอย่างปางนารายณ์วายุกูล มาเพิ่มภูลภิญโญในโลกา | |
| - | + | ทุกประเทศเขตรขอบมานอบน้อม สพรั่งพร้อมเปนศุขทุกภาษา | |
| - | + | ||
ขอเดชะพระคุณกรุณา ด้วยเสภาถวายนิยายความ | ขอเดชะพระคุณกรุณา ด้วยเสภาถวายนิยายความ | ||
| - | + | ๏ จะกล่าวพงศาวดารกาลแต่หลัง เมื่อแรกตั้งอยุธยาภาษาสยาม | |
| + | ท้าวอู่ทองท่านอุส่าห์พยายาม ชีพ่อพราหมร์ปโรหิตคิดพร้อมกัน | ||
| + | มีจดหมายลายลักษณ์ศักราช เจ็ดร้อยสิบสองคาดเปนข้อขัน | ||
| + | ปีขาลโทศกตกสำคัญ เดือนห้าวันศุกร์ขึ้นหกค่ำควร | ||
| + | เพลาสามนาฬิกากับเก้าบาท ตั้งพิธีไสยสาตรพระอิศวร | ||
| + | ได้สังขทักษิณาวัฏมงคลควร ใต้ต้นหมันตามกระบวนแต่บุราณ | ||
| + | เปนมหามงคลเลิศประเสริฐศักดิ์ สร้างปราสาทสำนักไพฑูรย์สถาน | ||
| + | สำเร็จแล้วจึงให้สร้างปรางปราการ ชื่อไพชยนต์ทิพพิมานอลงการ์ | ||
| + | แล้วสร้างพระที่นั่งใหญ่ไอสวรรย์ สามปราสาทเสร็จพลันด้วยหรรษา | ||
| + | ท้าวอู่ทองครองเสวยสวรรยา พระชัณษาสามสิบเจ็ดเสร็จสมปอง | ||
| + | ชีพ่อพราหมณ์ถวายนามตามที่ พระรามาธิบดีไม่มีสอง | ||
| + | นามบุรีศรีอยุธยาครอง ให้ถูกต้องตามนามพระรามา ฯ | ||
| + | ๏ ครานั้น พระองค์ผู้ทรงศักดิ์ จุลจักรจอมทศทิศา | ||
| + | บำรุงเมืองเรืองฤทธิ์อิศรา ฝูงประชาชมชื่นทุกคืนวัน | ||
| + | มีเมืองขึ้นสิบหกพระบุรี คือเมืองตะนาวศรี นครสวรรค์ | ||
| + | เมืองชวา มละกา พิจิตรนั้น เมืองสวรรคโลก ศุโขทัย | ||
| + | เมาะลำเลิงบุรี ศรีธรรมราช ทั้งสงขลามาภิวาทไม่ขาดได้ | ||
| + | พิษณุโลก กำแพงเพ็ชร เมืองพิชัย ทวายใหญ่ เมาะตมะ จันทบูร | ||
| + | แสนอุดมสมพงษ์วงศ์กระษัตริย์ เจ้าจังหวัดราเชนทร์นเรนทร์สูร | ||
| + | โภชนาสาลีบริบูรณ์ ยิ่งเพิ่มพูนผาศุกทุกนิรันดร์ | ||
| + | ทรงรำพึงถึงองค์พระเชษฐา ร่วมครรภาอัคเรศนรังสรรค์ | ||
| + | จำจะให้ไปบำรุงกรุงสุพรรณ ด้วยท่านนั้นสิร่วมสุริวงศ์ | ||
| + | อนึ่งราชกุมารชาญศักดา องค์พระราเมศวรควรประสงค์ | ||
| + | จำเริญไวยใหญ่ยิ่งประยูรวงศ์ ควรดำรงเมืองลพบุรี | ||
| + | ดำริห์พลางทางออกพระโรงรัตน์ ตั้งกษัตริย์ขนานนามต้องตามที่ | ||
| + | เฉลิมเดชเชษฐาธิบดี ให้เปนที่พระบรมราชา ฯ | ||
| + | ๏ ครานั้น พระเจ้ากรุงสุพรรณ พระราเมศวรนั้นก็หรรษา | ||
| + | ต่างองค์ทรงคำนับรับบัญชา แล้วลีลาไปสู่พระบูรี ฯ | ||
| + | ๏ ครานั้น พระองค์ผู้ทรงเดช มิ่งมงกุฎอยุธเยศจำเริญศรี | ||
| + | สถิตย์แท่นแสนสำราญดาลฤดี ด้วยบุรีขอมคดประทษร้าย | ||
| + | จำจะให้ราชบุตรสุดสงสาร ไปรอนราญไล่ริบให้ฉิบหาย | ||
| + | เสด็จออกพระโรงคัลพรรณราย แล้วเผยผายสิงหนาทประภาษมา | ||
| + | เฮ้ย เสนีย์รีบร้อนจรโดยด่วน บอกพระราเมศวรมาหน่อยหวา | ||
| + | ตำรวจรับพระโองการคลานออกมา ลงนาวารีบไปดังใจจง | ||
| + | วันหนึ่งก็ถึงลพบุรี อัญชลีทูลความตามประสงค์ | ||
| + | ว่าพระทรงฤทธิ์บิตุรงค์ เชิญเสด็จเสร็จลงไปกรุงไกร ฯ | ||
| + | ๏ ครานั้น พระราเมศวรราช ฟังอำมาตย์ทูลแจ้งแถลงไข | ||
| + | ให้จัดเรือเร็วพลันในทันใด รีบครรไลคืนหนึ่งถึงบุรี | ||
| + | ประทับจอดทอดท่าน่าตำหนัก ขึ้นเฝ้าองค์หริรักษรังษี | ||
| + | น้อมประนมบังคมคัลอัญชลี สถิตย์ที่พระโรงรัตน์ชัชวาลย์ ฯ | ||
| + | ๏ ครานั้น พระองค์ผู้ทรงเดช ทอดพระเนตรแลมาตรงน่าฉาน | ||
| + | เห็นลูกยามาประนตบทมาลย์ มีโองการทักทายภิปรายเปรย | ||
| + | นี่แน่ เจ้าเยาวยอดปิโยรส อ้ายขอมคดดูถูกนะลูกเอ๋ย | ||
| + | พ่อสุดแสนแค้นใจไม่เสบย แม้นละเลยจะกระเจิงละเลิงใจ | ||
| + | เจ้าแก้วตายาจิตรของปิตุเรศ ไปเหยียบเขตรดับเข็ญให้เย็นใส | ||
| + | จักประหารผลาญชีวันให้บรรไลย จะได้ฤๅฤๅมิได้ให้ว่ามา ฯ | ||
| + | ๏ ครานั้น พระโอรสยศยง ศิโรราบกราบลงแล้วทูลว่า | ||
| + | ซึ่งข้อขอมคบคิดจิตรพาลา จะอาสามิให้เคืองเบื้องบทมาลย์ ฯ | ||
| + | ๏ ครานั้น พระภูเบนทร์นิเรนทร์สูร ได้ฟังทูลตบพระหัตถ์อยู่ฉัดฉาน | ||
| + | จึงเอื้อนอรรถตรัสมาไม่ช้านาน จงจัดการรีบร้อนอย่านอนใจ | ||
| + | พลของเราห้าวหาญชำนาญยุทธ เจียนจะขุดกัมพุชาก็ว่าได้ | ||
| + | อย่าถอยหลังรั้งรอไปพ่อไป แม้นมีไชยพ่อจะภูลรางวัลครัน ฯ | ||
| + | ๏ ครานั้น พระราเมศวรราช เคารพรับอภิวาทขมีขมัน | ||
| + | มาเกณฑ์พวกโยธาได้ห้าพัน ล้วนฉกรรจ์แข็งข้อจะต่อตี | ||
| + | ทั้งอาจองคงทนด้วยมนต์เวท แสนวิเศษฤทธิไกรชาญไชยศรี | ||
| + | ถืออาวุธครบมือล้วนฦๅดี โพกแพรสีแสดเสียดประเจียดรัด | ||
| + | บ้างก็ผูกลูกสะกดตะกรุดคาด ล้วนองอาจโล่ห์เขนก็เจนจัด | ||
| + | มาพร้อมพรั่งนั่งเบียดเยียดยัด สารวัดตรวจตราพลากร ฯ | ||
| + | ๏ ครานั้น พระองค์ผู้ทรงยศ เอกโอรสชาญไชยดังไกรสร | ||
| + | เสด็จเข้าที่สรงอลงกรณ์ แล้วสอดซ้อนเครื่องทรงณรงค์ครบ | ||
| + | ครั้นสำเร็จเสร็จสรรพจับพระแสง โดยตำแหน่งสงครามตามขนบ | ||
| + | มาทูลลาบิตุรงค์ทรงพิภพ ประนมนบคอยสดับรับโองการ ฯ | ||
| + | ๏ ครานั้น พระองค์ดำรงราชย์ สถิตย์อาศน์รจนามุกดาหาร | ||
| + | เห็นพระปิยะบุตรสุดสำราญ จึงมีรศพจมานประภาษมา | ||
| + | เจ้าดวงใจพ่อจะไปกัมพุชประเทศ ระวังเหตุกลศึกฤกหนักหนา | ||
| + | จะหยุดยั้งจงระวังพระกายา ไม่ได้ท่าแล้วอย่าหาญเข้าราญรอน | ||
| + | ชื่อว่าศึกแล้วอย่านึกประมาทหมิ่น คอยประคิ่นจดจำเอาคำสอน | ||
| + | อย่าให้อายขายหน้าประชากร จงถาวรสวัสดีอย่ามีไภย | ||
| + | รีบปรามปราบราบเตียนที่เสี้ยนหนาม ดังองค์รามดับเข็ญให้เย็นใส | ||
| + | จงมีโชคไชยะชนะไภย ให้สมในมโนรถหมดทุกอัน | ||
| + | ยื่นพระแสงสาตราอาญาสิทธิ์ ใครคดคิดเข่นฆ่าให้อาสัญ | ||
| + | จงอุดมสมศุขทุกนิรันดร์ ซึ่งไภยันตร์สิ่งใดอย่าใกล้กราย ฯ | ||
| + | ๏ ครานั้น พระโอรสยศยง กราบลงแทบบาทพระฤาสาย | ||
| + | เคารพรับพรพลางแล้วย่างกราย ผันผายมาทรงคชาธาร | ||
| + | ได้มหาพิชัยฤกษ์ให้เลิกทัพ โห่รับแซ่เสียงสำเนียงขาน | ||
| + | ลั่นฆ้องหึ่งอึงออกนอกทวาร เสียงสะท้านลั่นเลื่อนสเทื้อนสทึก | ||
| + | ทหารธงโบกธงตรงไปน่า เสียงช้างม้าเริงร้องอยู่กองกึก | ||
| + | ทวยหาญขานโห่โอฬารฦก อึกกะทึกข้ามทุ่งพ้นกรุงไกร | ||
| + | ประทับร้อนนอนค้างกลางอารัญ หลายวันตั้งพลับพลาหยุดอาไศรย | ||
| + | เลี้ยวลัดตัดทุ่งเดินมุ่งไป ถึงเวียงไชยกัมพูชาพอราตรี | ||
| + | มิทันตั้งค่ายคูอยู่สำนัก สั่งให้พักพลทหารชายไชยศรี | ||
| + | ขึ้นประทับพลับพลาพนาลี ให้โยธีล้อมรอบเปนขอบคัน ฯ | ||
| + | ๏ ครานั้น พระองค์ทรงนัครา กัมพูชาธิราชรังสรรค์ | ||
| + | รู้เรื่องราวข่าวศึกฮึกฉกรรจ์ มาบุกบันตั้งประชิดติดภารา | ||
| + | แสนพิโรธโกรธกริ้วกระทืบบาท ดำรัสเรียกอุปราชโอรสา | ||
| + | กับข้าเฝ้าเจ้าพระยาและพระยา มาปฤกษาสงครามตามทำนอง | ||
| + | จะผ่อนผันฉันใดไฉนเล่า ภาราเราเกิดวุ่นจะขุ่นหมอง | ||
| + | จะคิดอ่านการศึกเร่งตรึกตรอง ใครเห็นช่องฉันใดให้ว่ามา ฯ | ||
| + | ๏ ครานั้น เจ้าพระยาอุปราช เคารพรับอภิวาทแล้วทูลว่า | ||
| + | ซึ่งทัพไทยเดินบกยกกันมา ขออาสามิให้เคืองเบื้องบทมาลย์ | ||
| + | จะหักโหมโจมจับสัปรยุทธ ให้ม้วยมุดยับแยกถึงแตกฉาน | ||
| + | ซึ่งทัพมาล้าเมื่อยเดินเหนื่อยนาน ถึงสถานมิทันยั้งตั้งกระบวน | ||
| + | จะหักหาญรานทำค่ำวันนี้ เห็นจะมีไชยาสักห้าส่วน | ||
| + | ไม่มีค่ายถ่ายเทคงเรรวน ใคร่ครวญเห็นจะได้ดังใจปอง ฯ | ||
| + | ๏ ครานั้น พระเจ้ากรุงกัมพูชา ได้ฟังว่าเปรมปริ่มค่อยยิ้มย่อง | ||
| + | จึงเอื้อนอรรถตรัสความตามทำนอง ดีแล้วลูกถูกต้องคลองฤไทย | ||
| + | แล้วผินภักตร์ถามบรรดาพวกข้าเฝ้า ซึ่งลูกเราว่าเห็นเป็นไฉน | ||
| + | จะได้ช่องคล่องจิตรเหมือนคิดไว้ ฤๅเห็นเป็นอย่างไรให้ว่ามา ฯ | ||
| + | |||
</tpoem> | </tpoem> | ||
การปรับปรุง เมื่อ 14:48, 14 กุมภาพันธ์ 2553
เสภาเรื่องพระราชพงศาวดาร
สุนทรภู่
ตอนที่ ๑ เรื่องตีเมืองขอม
| ๏ กราบบังคมสมเด็จบดินทร์สูร | |||
| พระยศอย่างปางนารายณ์วายุกูล | มาเพิ่มภูลภิญโญในโลกา | ||
| ทุกประเทศเขตรขอบมานอบน้อม | สพรั่งพร้อมเปนศุขทุกภาษา | ||
| ขอเดชะพระคุณกรุณา | ด้วยเสภาถวายนิยายความ | ||
| ๏ จะกล่าวพงศาวดารกาลแต่หลัง | เมื่อแรกตั้งอยุธยาภาษาสยาม | ||
| ท้าวอู่ทองท่านอุส่าห์พยายาม | ชีพ่อพราหมร์ปโรหิตคิดพร้อมกัน | ||
| มีจดหมายลายลักษณ์ศักราช | เจ็ดร้อยสิบสองคาดเปนข้อขัน | ||
| ปีขาลโทศกตกสำคัญ | เดือนห้าวันศุกร์ขึ้นหกค่ำควร | ||
| เพลาสามนาฬิกากับเก้าบาท | ตั้งพิธีไสยสาตรพระอิศวร | ||
| ได้สังขทักษิณาวัฏมงคลควร | ใต้ต้นหมันตามกระบวนแต่บุราณ | ||
| เปนมหามงคลเลิศประเสริฐศักดิ์ | สร้างปราสาทสำนักไพฑูรย์สถาน | ||
| สำเร็จแล้วจึงให้สร้างปรางปราการ | ชื่อไพชยนต์ทิพพิมานอลงการ์ | ||
| แล้วสร้างพระที่นั่งใหญ่ไอสวรรย์ | สามปราสาทเสร็จพลันด้วยหรรษา | ||
| ท้าวอู่ทองครองเสวยสวรรยา | พระชัณษาสามสิบเจ็ดเสร็จสมปอง | ||
| ชีพ่อพราหมณ์ถวายนามตามที่ | พระรามาธิบดีไม่มีสอง | ||
| นามบุรีศรีอยุธยาครอง | ให้ถูกต้องตามนามพระรามา ฯ | ||
| ๏ ครานั้น พระองค์ผู้ทรงศักดิ์ | จุลจักรจอมทศทิศา | ||
| บำรุงเมืองเรืองฤทธิ์อิศรา | ฝูงประชาชมชื่นทุกคืนวัน | ||
| มีเมืองขึ้นสิบหกพระบุรี | คือเมืองตะนาวศรี นครสวรรค์ | ||
| เมืองชวา มละกา พิจิตรนั้น | เมืองสวรรคโลก ศุโขทัย | ||
| เมาะลำเลิงบุรี ศรีธรรมราช | ทั้งสงขลามาภิวาทไม่ขาดได้ | ||
| พิษณุโลก กำแพงเพ็ชร เมืองพิชัย | ทวายใหญ่ เมาะตมะ จันทบูร | ||
| แสนอุดมสมพงษ์วงศ์กระษัตริย์ | เจ้าจังหวัดราเชนทร์นเรนทร์สูร | ||
| โภชนาสาลีบริบูรณ์ | ยิ่งเพิ่มพูนผาศุกทุกนิรันดร์ | ||
| ทรงรำพึงถึงองค์พระเชษฐา | ร่วมครรภาอัคเรศนรังสรรค์ | ||
| จำจะให้ไปบำรุงกรุงสุพรรณ | ด้วยท่านนั้นสิร่วมสุริวงศ์ | ||
| อนึ่งราชกุมารชาญศักดา | องค์พระราเมศวรควรประสงค์ | ||
| จำเริญไวยใหญ่ยิ่งประยูรวงศ์ | ควรดำรงเมืองลพบุรี | ||
| ดำริห์พลางทางออกพระโรงรัตน์ | ตั้งกษัตริย์ขนานนามต้องตามที่ | ||
| เฉลิมเดชเชษฐาธิบดี | ให้เปนที่พระบรมราชา ฯ | ||
| ๏ ครานั้น พระเจ้ากรุงสุพรรณ | พระราเมศวรนั้นก็หรรษา | ||
| ต่างองค์ทรงคำนับรับบัญชา | แล้วลีลาไปสู่พระบูรี ฯ | ||
| ๏ ครานั้น พระองค์ผู้ทรงเดช | มิ่งมงกุฎอยุธเยศจำเริญศรี | ||
| สถิตย์แท่นแสนสำราญดาลฤดี | ด้วยบุรีขอมคดประทษร้าย | ||
| จำจะให้ราชบุตรสุดสงสาร | ไปรอนราญไล่ริบให้ฉิบหาย | ||
| เสด็จออกพระโรงคัลพรรณราย | แล้วเผยผายสิงหนาทประภาษมา | ||
| เฮ้ย เสนีย์รีบร้อนจรโดยด่วน | บอกพระราเมศวรมาหน่อยหวา | ||
| ตำรวจรับพระโองการคลานออกมา | ลงนาวารีบไปดังใจจง | ||
| วันหนึ่งก็ถึงลพบุรี | อัญชลีทูลความตามประสงค์ | ||
| ว่าพระทรงฤทธิ์บิตุรงค์ | เชิญเสด็จเสร็จลงไปกรุงไกร ฯ | ||
| ๏ ครานั้น พระราเมศวรราช | ฟังอำมาตย์ทูลแจ้งแถลงไข | ||
| ให้จัดเรือเร็วพลันในทันใด | รีบครรไลคืนหนึ่งถึงบุรี | ||
| ประทับจอดทอดท่าน่าตำหนัก | ขึ้นเฝ้าองค์หริรักษรังษี | ||
| น้อมประนมบังคมคัลอัญชลี | สถิตย์ที่พระโรงรัตน์ชัชวาลย์ ฯ | ||
| ๏ ครานั้น พระองค์ผู้ทรงเดช | ทอดพระเนตรแลมาตรงน่าฉาน | ||
| เห็นลูกยามาประนตบทมาลย์ | มีโองการทักทายภิปรายเปรย | ||
| นี่แน่ เจ้าเยาวยอดปิโยรส | อ้ายขอมคดดูถูกนะลูกเอ๋ย | ||
| พ่อสุดแสนแค้นใจไม่เสบย | แม้นละเลยจะกระเจิงละเลิงใจ | ||
| เจ้าแก้วตายาจิตรของปิตุเรศ | ไปเหยียบเขตรดับเข็ญให้เย็นใส | ||
| จักประหารผลาญชีวันให้บรรไลย | จะได้ฤๅฤๅมิได้ให้ว่ามา ฯ | ||
| ๏ ครานั้น พระโอรสยศยง | ศิโรราบกราบลงแล้วทูลว่า | ||
| ซึ่งข้อขอมคบคิดจิตรพาลา | จะอาสามิให้เคืองเบื้องบทมาลย์ ฯ | ||
| ๏ ครานั้น พระภูเบนทร์นิเรนทร์สูร | ได้ฟังทูลตบพระหัตถ์อยู่ฉัดฉาน | ||
| จึงเอื้อนอรรถตรัสมาไม่ช้านาน | จงจัดการรีบร้อนอย่านอนใจ | ||
| พลของเราห้าวหาญชำนาญยุทธ | เจียนจะขุดกัมพุชาก็ว่าได้ | ||
| อย่าถอยหลังรั้งรอไปพ่อไป | แม้นมีไชยพ่อจะภูลรางวัลครัน ฯ | ||
| ๏ ครานั้น พระราเมศวรราช | เคารพรับอภิวาทขมีขมัน | ||
| มาเกณฑ์พวกโยธาได้ห้าพัน | ล้วนฉกรรจ์แข็งข้อจะต่อตี | ||
| ทั้งอาจองคงทนด้วยมนต์เวท | แสนวิเศษฤทธิไกรชาญไชยศรี | ||
| ถืออาวุธครบมือล้วนฦๅดี | โพกแพรสีแสดเสียดประเจียดรัด | ||
| บ้างก็ผูกลูกสะกดตะกรุดคาด | ล้วนองอาจโล่ห์เขนก็เจนจัด | ||
| มาพร้อมพรั่งนั่งเบียดเยียดยัด | สารวัดตรวจตราพลากร ฯ | ||
| ๏ ครานั้น พระองค์ผู้ทรงยศ | เอกโอรสชาญไชยดังไกรสร | ||
| เสด็จเข้าที่สรงอลงกรณ์ | แล้วสอดซ้อนเครื่องทรงณรงค์ครบ | ||
| ครั้นสำเร็จเสร็จสรรพจับพระแสง | โดยตำแหน่งสงครามตามขนบ | ||
| มาทูลลาบิตุรงค์ทรงพิภพ | ประนมนบคอยสดับรับโองการ ฯ | ||
| ๏ ครานั้น พระองค์ดำรงราชย์ | สถิตย์อาศน์รจนามุกดาหาร | ||
| เห็นพระปิยะบุตรสุดสำราญ | จึงมีรศพจมานประภาษมา | ||
| เจ้าดวงใจพ่อจะไปกัมพุชประเทศ | ระวังเหตุกลศึกฤกหนักหนา | ||
| จะหยุดยั้งจงระวังพระกายา | ไม่ได้ท่าแล้วอย่าหาญเข้าราญรอน | ||
| ชื่อว่าศึกแล้วอย่านึกประมาทหมิ่น | คอยประคิ่นจดจำเอาคำสอน | ||
| อย่าให้อายขายหน้าประชากร | จงถาวรสวัสดีอย่ามีไภย | ||
| รีบปรามปราบราบเตียนที่เสี้ยนหนาม | ดังองค์รามดับเข็ญให้เย็นใส | ||
| จงมีโชคไชยะชนะไภย | ให้สมในมโนรถหมดทุกอัน | ||
| ยื่นพระแสงสาตราอาญาสิทธิ์ | ใครคดคิดเข่นฆ่าให้อาสัญ | ||
| จงอุดมสมศุขทุกนิรันดร์ | ซึ่งไภยันตร์สิ่งใดอย่าใกล้กราย ฯ | ||
| ๏ ครานั้น พระโอรสยศยง | กราบลงแทบบาทพระฤาสาย | ||
| เคารพรับพรพลางแล้วย่างกราย | ผันผายมาทรงคชาธาร | ||
| ได้มหาพิชัยฤกษ์ให้เลิกทัพ | โห่รับแซ่เสียงสำเนียงขาน | ||
| ลั่นฆ้องหึ่งอึงออกนอกทวาร | เสียงสะท้านลั่นเลื่อนสเทื้อนสทึก | ||
| ทหารธงโบกธงตรงไปน่า | เสียงช้างม้าเริงร้องอยู่กองกึก | ||
| ทวยหาญขานโห่โอฬารฦก | อึกกะทึกข้ามทุ่งพ้นกรุงไกร | ||
| ประทับร้อนนอนค้างกลางอารัญ | หลายวันตั้งพลับพลาหยุดอาไศรย | ||
| เลี้ยวลัดตัดทุ่งเดินมุ่งไป | ถึงเวียงไชยกัมพูชาพอราตรี | ||
| มิทันตั้งค่ายคูอยู่สำนัก | สั่งให้พักพลทหารชายไชยศรี | ||
| ขึ้นประทับพลับพลาพนาลี | ให้โยธีล้อมรอบเปนขอบคัน ฯ | ||
| ๏ ครานั้น พระองค์ทรงนัครา | กัมพูชาธิราชรังสรรค์ | ||
| รู้เรื่องราวข่าวศึกฮึกฉกรรจ์ | มาบุกบันตั้งประชิดติดภารา | ||
| แสนพิโรธโกรธกริ้วกระทืบบาท | ดำรัสเรียกอุปราชโอรสา | ||
| กับข้าเฝ้าเจ้าพระยาและพระยา | มาปฤกษาสงครามตามทำนอง | ||
| จะผ่อนผันฉันใดไฉนเล่า | ภาราเราเกิดวุ่นจะขุ่นหมอง | ||
| จะคิดอ่านการศึกเร่งตรึกตรอง | ใครเห็นช่องฉันใดให้ว่ามา ฯ | ||
| ๏ ครานั้น เจ้าพระยาอุปราช | เคารพรับอภิวาทแล้วทูลว่า | ||
| ซึ่งทัพไทยเดินบกยกกันมา | ขออาสามิให้เคืองเบื้องบทมาลย์ | ||
| จะหักโหมโจมจับสัปรยุทธ | ให้ม้วยมุดยับแยกถึงแตกฉาน | ||
| ซึ่งทัพมาล้าเมื่อยเดินเหนื่อยนาน | ถึงสถานมิทันยั้งตั้งกระบวน | ||
| จะหักหาญรานทำค่ำวันนี้ | เห็นจะมีไชยาสักห้าส่วน | ||
| ไม่มีค่ายถ่ายเทคงเรรวน | ใคร่ครวญเห็นจะได้ดังใจปอง ฯ | ||
| ๏ ครานั้น พระเจ้ากรุงกัมพูชา | ได้ฟังว่าเปรมปริ่มค่อยยิ้มย่อง | ||
| จึงเอื้อนอรรถตรัสความตามทำนอง | ดีแล้วลูกถูกต้องคลองฤไทย | ||
| แล้วผินภักตร์ถามบรรดาพวกข้าเฝ้า | ซึ่งลูกเราว่าเห็นเป็นไฉน | ||
| จะได้ช่องคล่องจิตรเหมือนคิดไว้ | ฤๅเห็นเป็นอย่างไรให้ว่ามา ฯ | ||
