จาก ตู้หนังสือเรือนไทย
(ความแตกต่างระหว่างรุ่นปรับปรุง)
รุ่นปัจจุบันของ 16:49, 28 กันยายน 2552
ข้อมูลเบื้องต้น
ผู้แต่ง: หลวงศรีมโหสถ (กลัด)
บทประพันธ์
|
ร่าย
|
๏ ศรีสวัสดิพิพัฒมงคล | | เพิ่มพูนผลภิญโญยศ
|
ปรากฏกิตติกึกก้อง | | สเทือนท้องพสุธาดล
|
กุลาหลห่อนฝืน | | ขืนเขงแข่งข่มขาด
|
ขยั้นขยาดราชฤทธิ์ | | ทั่วทศทิศออกระอา
|
กรุงเทพมหานคร | | อมรรัตนโกสินทร์
|
มหินทรอโยทธยา | | มหาดิลกโลกยเลิศ
|
สุดประเสริฐสมบูรณ์ | | อดุลยเดชเดื่องหล้า
|
ฟู่ฟ่องฟ้าฟุ้งขจร | | ดุจทินกรกาจเก็จ
|
เผด็จเดชดัษกรหมด | | เยิรยอยศจอมเจ้า
|
เกล้าภูวมณฑล | | สรพสกลสีมา
|
ประชาราษฎ์รื่นเกษม | | เปรมปราชเปรื่องธรณี
|
พระนครศรีโสภิศ | | ราชบุญฤทธิ์รังสรรค์
|
เวียงสวรรค์ปูนปาน | | ไพศาลสำเริงศุข
|
สนุกนิ์ทั่วถ้วนหน้า | | บุญพระจอมเจ้าหล้า
|
เลอศล้ำฦๅขจร
|
|
โคลง ๔
|
๏ มหิศรโสภิศเพี้ยง | | พันแสง
|
ส่องโลกยตลอดเขตรแขวง | | ขวั่งด้าว
|
อรินทรขยาดแขยง | | หย่อนยศ พระนา
|
ทุกเทศทุกไทท้าว | | ทบเที้ยมเคียมคัล
|
๏ เสนาะสนั่นเสียงอ่านเอื้อน | | อภิปราย
|
เพรงพร่ำพระฦๅขยาย | | ยศไว้
|
เชิงชวนชื่นหญิงชาย | | ชมชอบ ใจแฮ
|
เล่ห์รศสุคนธไล้ | | เลิศล้ำคำขาน
|
๏ นิทานนิเทศไท้ | | ทำเทียบ ท่านแฮ
|
กลอนกล่าวราวเรื่องระเบียบ | | บอกแจ้ง
|
คมคำร่ำเรียงเรียบ | | รังสฤษดิ์
|
อุส่าห์สรรเสกแสร้ง | | สืบไว้ภายหลัง
|
๏ ดุจดังมหาราชรั้ง | | เรืองสมุท โฆษแฮ
|
ทำเทียบอนิรุท | | เรื่องโพ้น
|
พระฦๅระบือสุด | | โสภาคย์
|
ทำเทียบพระลอโน้น | | เนื่องน้อมใจถวิล
|
|
ร่าย
|
๏ มีบุรินทร์ถิ่นหนึ่ง | | พิศก้ำกึ่งเวียงสวรรค์
|
ล้วนสิ่งสรรพ์โอฬาร | | ป้อมปราการกอบพร้อม
|
เวียนแวดอ้อมล้อมวง | | ปลิวปลายธงสรล่าง
|
พ่างสุทัศนธานี | | นามบุรีรมยนคร
|
มหิศรเสวยสวัสดิ์ | | นามนพรัตนนรินทร์
|
นฤบดินทร์ปิ่นสนม | | ถ้วนทุกกรมกำนัล
|
สิบหาพันกัลยา | | อรรคสุดาดวงมาลย์
|
งามเงื่อนปานอับสรสวรรค์ | | ผ่องผิวพรรณผุดผาด
|
พระนามนาฏนฤมล | | ดวงอุบลวรรณา
|
มีธิดาทั้งคู่ | | โฉมเยื้อนอยู่ยะแย้ม
|
งามแสล้มเสลาสลวย | | ระทวยดุจเครือวัลย์
|
ภักตร์เพียงจันทร์เพ็ญงาม | | นามพระพิมพ์แลพระพรรณ
|
ดุจสาวสวรรค์ว่ายฟ้า | | มาเฉลิมโลกยแหล่งหล้า
|
เลิศล้ำลออโฉม
|
|
โคลง ๔
|
๏ งามประโลมทั้งคู่เคี้ยง | | ควรชม
|
กำดัดรุ่นเรียงรมย์ | | ร่วมห้อง
|
พระพิมพ์นิ่มนวลสม | | โสภาคย์
|
โฉมพระพรรณยิ้มหย้อง | | ยั่วแย้มยวลกล
|
๏ นฤมลมีพี่เลี้ยง | | ทั้งสอง
|
ชื่อว่านางจันจอง | | จัดไว้
|
นางเจิมคู่เคียงสนอง | | ถนอมนาฏ
|
เฉลียวฉลาดเลศได้ | | ดั่งน้ำใจถวิล
|
|
โคลง ๒
|
๏ พระปิ่นบิตุเรศให้ | | สองอยู่ยังย่าไซร้
|
ศุขล้ำสำราญ
|
๏ พระพี่เลี้ยงบริบาลค่ำเช้า | | คอยประคองสองเจ้า
|
แจ่มหน้านวลศรี
|
|
ร่าย
|
๏ ยังมีบุรีใหญ่ | | พร้อมพรั่งไพร่ไพบูลย์
|
มูลมองมากช้างม้า | | ทแกล้วทกล้าเกลื่อนเมือง
|
แน่นนองเนืองราษฎร | | นามนครลพบุรี
|
ปิ่นธรณีนามกร | | มหิศรพันธุมราช
|
นามวรนาฏมหิษี | | สุมาลีเลอสวาดิ
|
เปนปิ่นราชกำนัล | | หมื่นหกพันกำหนด
|
มีเอารสชดช้อย | | โฉมยิ่งย้อยหยาดฟ้า
|
ในแหล่งหล้าไป่ปาน | | ชนมานสิบหกปี
|
นามพระฦๅศรีโสภาคย์ | | โฉมมลากโสภณ
|
วิมลภักตร์โสภา | | ลักษณาโสภิต
|
เจริญจิตรจอมราช | | ภูวนารถตั้งพี่เลี้ยง
|
ชื่อนายกลั่นแลนายเกลี้ยง | | กล่อมแก้วกลอยใจ
|
|
โคลง ๔
|
๏ งามวิไลเลิศล้ำ | | เลอไตร ภพแฮ
|
องค์พระฦๅอำไพ | | ผ่องแผ้ว
|
ทรงโฉมประโลมใจ | | เจริญสวาดิ
|
งามยิ่งพระลอแล้ว | | เลิศท้าวทั้งผอง
|
๏ ทำนองนวยนาดแม้น | | เหมือนหงษ์
|
น้อมแน่งระโอดองค์ | | อ่อนอ้อน
|
พิศพิลาศเลิศทรง | | โสภาคย์ แลพ่อ
|
งามดุจจะชูช้อน | | เชิดไว้หว่างทรง
|
๏ งามดวงพระพักตร์เพี้ยง | | เพ็ญแข
|
งามเนตรชำเลืองแล | | เล่ห์ล้ำ
|
งามขนงก่งศิลป์แปร | | มาเปรียบ ปานฤๅ
|
กรรณดุจกลีบบัวก้ำ | | เกษคล้ำดำนิล
|
๏ นาสิกสิ้นสุดพร้อม | | เพราคม
|
โอฐเอี่ยมเทียมชาดสม | | สะอาดแท้
|
ปรางเปล่งปลั่งน่าชม | | เชยชื่น จิตรพ่อ
|
สอดั่งสอหงส์แล้ | | เล่ห์ล้ำกลกลึง
|
๏ อังษาขึงผึ่งผ้าย | | ผายงาม
|
กรทอดระทวยยาม | | ยาตรเยื้อง | |
|
บั้นองค์อ่อนอวนกาม | | กาเมศ
|
สองพระเพลาตลอดเบื้อง | | บาทสิ้นสุดสม
|
๏ งามอุดมกว่าท้าว | | ทั้งปวง
|
ทั่วประเทศเมืองหลวง | | เลือกแล้ว
|
จักเปรียบจักปานดวง | | ภักตร์ห่อน มีฤๅ
|
งามเลิศล้ำน้ำแก้ว | | หล่อแล้วไป่ปาน
|
๏ เสียงผสานซอขับร้อง | | ร่ำชม
|
โฉมพระฦๅอุดม | | เดื่องหล้า
|
สาวหนุ่มนึกนิยม | | ยินมลาก พระนา
|
ต่างคิดจิตรเจียนบ้า | | บ่นเพ้อภายหลัง
|
|
ร่าย
|
๏ ขจรทั้งแหล่งหล้า | | เพื่อพ่อค้าขับซอ
|
ยอยศพระฦๅเลื่อง | | ข่าวฟุ้งเฟื่องถึงนาฏ
|
สองวรราชธิดา | | เสน่หาหันหวล
|
ครวญคิดจิตรกระศัลย์ | | ให้ใฝ่ฝันหม่นหมอง
|
ดุจเครือทองระทวยองค์ | | พิศวงหวังราช
|
พิศวาดิหวังไท้ | | หมองมัวไหม้เศร้าสร้อย
|
ลห้อยโหยหวนหา | | เพ็ญภักตราหม่นหมอง
|
กรมตรอมตรองหมองหมาง | | ส่วนสองนางพี่เลี้ยง
|
คอยกล่อมเกลี้ยงกลอยสวาดิ | | เห็นประหลาดหลากจิตร์
|
คิดประหลาดหลากใจ | | เหตุใดสองสร้อยเศร้า
|
สองนางเข้าในห้อง | | เห็นพระพี่พระน้อง
|
โศกเศร้าหมองหมาง
|
|
โคลง ๔
|
๏ นางเจิมนางจั่นเข้า | | เคียงถาม
|
ไฉนแม่โฉมงอนงาม | | หม่นไหม้
|
ฤๅใครกระทำความ | | เคืองขัด ใดแม่
|
ฤๅว่าแม่ป่วยไข้ | | โรคเร้ารุมสกนธ์
|
๏ นฤมลฟังกล่าวแก้ | | กลสนอง
|
ใยพี่จึงถามสอง | | ดั่งนี้
|
แต่นี้พี่คอยปอง | | เผาศพ เถิดพี่
|
สุดที่จักชักชี้ | | ช่องให้ใครเห็น
|
๏ เปนใดกล่าวดังนี้ | | น่าฉงน
|
ใครขัดขืนกระมล | | หม่นไหม้
|
ฤๅป่วยเจ็บกังวล | | สิ่งหนึ่ง ใดแม่
|
จงบอกยุบลให้ | | พี่รู้เหตุผล
|
๏ กังวลลับฦกล้ำ | | เหลือหลาย พี่ฮา
|
แทบจะตีตนตาย | | ห่อนแคล้ว
|
เป็นคนอยู่อับอาย | | ออกปาก ได้ฤๅ
|
สูญชีพดับชาติแล้ว | | มุ้งเมื้อเมืองสวรรค์
|
๏ จอมขวัญตรัสดั่งนี้ | | เยียใด แม่ฮา
|
มิบอกตามความใน | | ถ่องถ้อย
|
ฤๅแม่มิไว้ใจ | | ข้าบาท
|
จึงนิ่งอึ้งโศกสร้อย | | น่าน้อยใจจริง
|
๏ เปนหญิงยากยิ่งแท้ | | พี่อา
|
แม้บ่สมปรารถนา | | นึกไว้
|
ชอบผิดคิดรักษา | | สงวนเงื่อน เงาแฮ
|
ทนสู้ตายดีได้ | | กว่าให้คนหยัน
|
๏ ฉันใดบ่บอกข้อ | | ขำขงาย
|
จะด่วนตีตนตาย | | ก่อนไข้
|
ผิดชอบช่วยภิปราย | | โปรดบอก เถิดแม่
|
ข้าจะอาสาให้ | | เหตุนั้นพลันสม
|
|
ร่าย
|
๏ ทรามชมฟังชื่นชอบ | | ขอบคำสองพี่เลี้ยง
|
จึ่งกล่าวเกลี้ยงปราไส | | ถามน้องใยณพี่
|
เสียงอึงมี่อันใด | | จงเข้าใจเองอ้า
|
สองนางหน้าชื่นบาน | | ปลอบเยาวมาลย์ทั้งสอง
|
ไป่ควรหมองเลยณเกล้า | | อย่าสร้อยเศร้าเสียใจ
|
จะแก้ไขให้มา | | จะอาสาให้สม
|
อย่าปรารมภ์ร้อนเร่า | | ฉันใดเล่าพี่อา
|
ท้าวจะมากลใด | | อยู่ก็ไกลต่างด้าว
|
ท้าวไป่รู้สักนิด | | ข้างเราคิดข้างเดียว
|
อย่าเฉลียวฉะนั้นแม่ | | แต่เพียงนี้พอได้
|
จะแต่ให้ไปกล่าว | | ข่างโฉมพระน้องนาฏ
|
วาดรูปให้พิศวง | | พระฦๅหลงคงมา
|
สองสุดาดีพระไทย | | ทำปราไสไขสือ
|
พี่อย่าถือทางผิด | | ทุจริตเรื่องระคาย
|
หญิงสื่อชายไป่ควร | | ข้างชายชวนจึ่งชอบ
|
สองนางตอบคำขาน | | ปนพนักงานข้าคิด
|
ให้สนิทสนมดี | | เยี่ยงอย่างมีก่อนมา
|
ครั้งกานดาเพื่อนแพง | | แจงจัดหมอแม่นยำ
|
ทำให้พระลอหลง | | ตรงมาสู่สองเจ้า
|
เข้าในสวนสมสนิท | | สัมฤทธิ์ราชปรีดา
|
เราจะหาหมอมั่ง | | ทำให้คลั่งมาหา
|
ถึงพาราเราไซร้ | | สองแม่อย่าหม่นไหม้
|
พี่นี้อาสา
|
|
โคลง ๒
|
๏ สองสุดาชื่นชื้น | | แกล้งกล่าวอภิปรายอื้น
|
อรรถถ้อยสุนทร
|
๏ อย่าสารวอนค่อนไค้ | | สองพี่วานอย่าได้
|
วุ่นว้าหวังถวิล
|
๏ สองนารินรู้เท่า | | ทูลว่าแม่อยู่เกล้า
|
อย่ารู้เรื่องความ
|
๏ ตามแต่ข้าคิดแล้ว | | คงจะลุลาภแก้ว
|
ก่อเกื้อกรีธา
|
๏ จึงไปหาหมอเถ้า | | ทั้งยายมดยายท้าว
|
ทั่วทั้งเมืองหลวง
|
๏ หมอทั้งปวงกล่าวถ้อย | | แรงข้าทั้งนี้น้อย
|
อาจเอื้อมถึงเลย
|
๏ เคยลองแต่ต่ำช้า | | จะลองถึงเจ้าหล้า
|
ยากแท้ทางทำ
|
๏ จงช่วยนำหาผู้ | | อื่นอันมีความรู้
|
เลอศผู้ทั้งหลาย
|
๏ เงินทองจ่ายแจกจ้าง | | ใครช่วยสืบเสาะบ้าง
|
แจกจ้างแบ่งปัน
|
|
ร่าย
|
๏ กษณนั้นมีหมอหนึ่ง | | ซึ่งเป็นศิษย์โยคี
|
วิทยาดีแกล้วกล้า | | ชนถ้วนหน้านับถือ
|
ฦๅทั่วทุกตำบล | | สองนางดลถึงเย่า
|
เล่ายุบลดวงสมร | | อ้อนวอนให้หมอช่วย
|
บ่ให้ป่วยการปอง | | เงินแลทองกองให้
|
หมอจงได้เมตตา | | สองพังงาอยู่เกล้า
|
ตาหมอเถ้าตอบถ้อย | | แรงเราน้อยเหลือรู้
|
จะแก้กู้กลใด | | บุญท่านไทมีมาก
|
ยากที่จะทำถึง | | ข้อคำนึงใหญ่นัก
|
เหลือแรงจักทดลอง | | สองนางอ้อนวอนกล่าว
|
ช่วยสืบข่าวคนดี | | มีอยู่แห่งใดบ้าง
|
ค่าจ้างแลรางวัล | | จะให้ปันให้ถึงใจ
|
หมอขานไขคำขำ | | จะช่วยแนะนำให้
|
ท่านหนึ่งไซร้สุดดี | | เป็นโยคีอยู่เขา
|
ลำเนาสนุกนิ์เนินไศล | | ไป่ใกล้ไกลสำนักนิ์
|
ท่านศักดิ์สิทธิ์สุดใจ | | ทดลองใครได้หมด
|
ปรากฎฤทธิเหลือหลาย | | ว่าให้ตายตายทันเห็น
|
ว่าให้เปนเปนทันตา | | จะหาใครใครก็เต้า
|
สองเจ้าจงไปหา | | จะช่วยพาไปได้
|
สองนางไหว้ชื่นชม | | นึกเห็นสมทุกถ้า
|
เงินเสื้อผ้าให้ปัน | | กำหนดวันจะออกไป
|
สองดีใจใช่น้อย | | กลับมาทูลยอดสร้อย
|
เสร็จถ้วนทุกอัน
|
|
โคลง ๔
|
๏ จอมขวัญฟังพี่เลี้ยง | | ทูลสนอง
|
แช่มชื่นรื่นจิตรตรอง | | ตรึกไว้
|
พระภักตร์ผ่องเพียงทอง | | ธรรมชาติ สุกแฮ
|
สองยุพินยินดีได้ | | ดุจไท้เสด็จมา
|
|
โคลง ๒
|
๏ แกล้งปราใสพี่เลี้ยง | | สองพี่อย่ากล่าวเกลี้ยง
|
ดั่งนั้นฉันแหนง
|
๏ พรายแพร่งคนค่อนค้อน | | สองพี่วานอย่าย้อน
|
ยักเยื้องยาวความ
|
๏ ภายนอกห้ามยิ้มเยื้อน | | ภายในขอบคำเอื้อน
|
ออกให้เห็นที
|
๏ สองพี่อย่าจู้จี้ | | อย่ามาเล่าเซ้าซี้
|
พี่ได้เอนดู
|
๏ สองนางรู้เล่ห์แล้ว | | ต่างยิ้มย่องผ่องแผ้ว
|
เพื่อด้วยปรีดา
|
|
โคลง ๔
|
๏ ทูลพระย่ายักย้าย | | ยวลกล
|
หลานราชสองนฤมล | | หม่นไหม้
|
หมอดูว่าขวัญดล | | แดนป่า
|
ให้รับขวัญสองไท้ | | ที่ร้างแรมมา
|
๏ ย่าฟังสั่งเร่งให้ | | ไปทูล
|
แด่พระนเรนทร์สูรย์ | | สุดเกล้า
|
ว่าสองธิดาดูร | | แดเดือด อยู่แฮ
|
หมอจะรับขวัญเจ้า | | จากให้คืนมา
|
๏ จอมนราธิราชรู้ | | ร้อนรน
|
ตรัสสั่งให้ขวายขวน | | อย่าช้า
|
จงรีบรัดจรดล | | ไปรับ ขวัญแฮ
|
หมอจะเอาช้างม้า | | มอบให้โดยใจ
|
๏ ครั้นได้โอกาสแล้ว | | กลับมา
|
ทูลแด่สองชายา | | อยู่เกล้า
|
สองฟังหฤหรรษา | | สั่งพี่ เลี้ยงแฮ
|
จงพี่เร็วรีบเต้า | | แต่เช้าค่อนงาย
|
๏ สั่งนายช้างผูกช้าง | | พังสอง
|
ชื่อว่าพังจำลอง | | เลิศแท้
|
อิกพังพิมานทอง | | เท้าทัด กันแฮ
|
เร็วเล่ห์ลมลิ่วแล้ | | เลิศช้างทั้งผอง
|
|
โคลง ๒
|
๏ ส่วนสองนางพี่เลี้ยง | | ทูลแด่สองเนื้อเกลี้ยง
|
อยู่ข้างภายหลัง
|
๏ จงแต่งตั้งเครื่องไว้ | | เผื่อโยคีมาไซร้
|
จักได้บูชา | |
|
๏ เพลาย่ำรุ่งแล้ว | | สองนางขึ้นช้างแคล้ว
|
สู่บ้าหมอพลัน
|
|
ร่าย
|
๏ พากันขึ้นช้างผ้าย | | ไปคละคล้ายบ่มิช้า
|
หมอออกหน้านำเดิน | | เมิลมุ่งทุ่งแฝกแขม
|
พงเลาแซมสล้างสลอน | | เข้าดงดอนแดนรหง
|
ปรูประยงยูงยาง | | ตะเคียนคางคูนมะข้า
|
พวาหว้าขานาง | | มะทรางไทรสักโสก
|
โมงหม่อนโมกมูกมัน | | จิกแจงจันทน์กำจัด
|
สัดตบรรณโพบาย | | กำจายจันทนา
|
ฝูงปักษาแซ่ซ้อง | | เสียงกึกก้องพึงกลัว
|
ตะกรุมหัวล้านล่อน | | นกแสกร่อนแถกถา
|
ทึดทือตากลับกลอก | | ทำหลอนหลอกพองขน
|
เสียงคำรนร้องเพรียก | | เค้ากู่เรียกคู่ก้อง
|
ชะนีร้องร่ายไม้ | | ลห้อยไห้โหยหวน
|
ผีป่าครวญครึมคราง | | แรดควายขวางขวิดไขว่
|
เสือสางไล่ด้อมมอง | | ผีโป่งปองหลอกหลอน
|
ริมทางจรจอแจ | | สองนางแลลานตลึง
|
ลุสำนึงแนวทาง | | บ่อบึงบางกว้างใหญ่
|
ปลาเสือไล่ปลาหมู | | เงือกงูไล่พัลวัน
|
เงือกคนผันผ้านหนี | | ช้างน้ำปรี่ปรึงแทง
|
ม้าน้ำแฝงฝั่งหาย | | เหรารายร่ายเรียง
|
จรเข้าเมียงมองตาม | | ฉลามฉลากไล่พัน
|
ราหูหันหาเพื่อน | | ว่ายกล่นเกลื่อนคลาคล่ำ
|
ผีพรายพร่ำพำพึม | | กระหึมหวลครวญคราง
|
สองนางกลัวตัวสั่น | | หมอบ่ยั่นยิ้มหัว
|
ปลอบอย่ากลัวสองนาง | | ใช้ที่ทางถิ่นมี
|
หากโยคีให้เห็น | | เป็นต่างต่างดังนี้
|
หมอชวนชี้ให้เพลิน | | ขับข้างเดินเร็วรี่
|
ถึงถิ่นที่ลำเนา | | ชายเชิงเขาอาศรม
|
พระสยมโยคี | | สองนารีอยู่แต่ไกล
|
หมอเข้าในอาศรม | | นั่งประนมกราบกราน
|
แถลงสาระสำคัญ | | สองจอมขวัญลูกไท้
|
ใช้สองนางมาหา | | ข้าจึ่งพามาเฝ้า
|
พระครูเจ้าจอมคุณ | | ช่วยการุญสองศรี
|
พระโยคีขานไข | | จงไปบอกให้มา
|
หมอก็พาสองนาง | | พลางเข้าสู่อาศรม
|
สองประนมนั่งดู | | เห็นงูเท่าลำตาล
|
เลิกพังพานพ่นพิศม์ | | สดุ้งจิตรหวั่นไหว
|
บัดใจงูกลับหาย | | กลายเห็นเป็นไม้เท้า
|
เห็นรูปเจ้าโยคี | | กายินทรีย์คร่าคร่ำ
|
พีจ้ำม่ำล่ำสัน | | แก่งกงันงมงาย
|
บัดกลับกลายเป็นกลาง | | รูปสำอางโอ่เอี่ยม
|
สงบเสงี่ยมมารยาตร | | งามวิลาศลักษณา
|
สองบูชากราบไหว้ | | ขอพระได้โปรดปราน
|
ช่วยเยาวมาลย์ทั้งสอง | | ให้สมปองเหมือนหมาย
|
จะถวายเงินทอง | | แก้วโกฏิกองปองให้
|
พระจงโปรดสองไท้ | | อย่าให้จำตาย
|
|
โคลง ๒
|
๏ มุ่งหมายมากราบเท้า | | เชิญพระไปโปรดเกล้า
|
พี่น้องสองศรี
|
๏ สองมีทุกใช่น้อย | | เพราะพระฦๅยอดสร้อย
|
โศกเพี้ยงทรวงพัง
|
| | |
|
|
ร่าย
|
๏ โยคีฟังไตรตรึก | | คำนึงนึกก่อนกาล
|
สุมามาลย์สองศรี | | สังวาศมีดังฤๅ
|
พระฦๅนั้นฉันใด | | ส่องญาณไปเห็นชัด
|
สามกระษัตริย์เคยคู่ | | หากเกิดอยู่ต่างแดน
|
เพราะแสนแค้นสองนาง | | ความแต่ปางก่อนมี
|
จะช่วยดีฤๅมิควร | | คิดสอบสวนไปมา
|
เปนวาสนาของเขา | | พึ่งบุญเราจึงสำเร็จ
|
เล็งเห็นเสร็จแล้วว่า | | สองนางอย่าร้อนรน
|
ถึงสินบลสินจ้าง | | มากล่าวอ้างไป่ชอบ
|
เชิงประกอบการควร | | สูอย่าชวนกันกล่าว
|
จงนำข่าวเข้าไป | | บอกสองไทให้รู้
|
เราจะกู้แก้ไข | | ให้สมใจสองคิด
|
สมดังจิตรสองครวญ | | เวลาจวนจงไคล
|
เราจะไปภายหลัง | | สองนางฟังชื่นชม
|
นิ้วประนมกราบไหว้ | | พระจงได้การุญ
|
ขอพึ่งบุญพระเจ้า | | จงโปรดเกล้าข้าบาท
|
อย่าให้หวาดเหมือนก่อน | | ผีป่าค่อนหลอนหลอก
|
ผีโป่งออกหลอกอึง | | โยคีคะนึงแย้มหัว
|
สูอย่ากลัวจงกลับ | | สองนางรับคำลา
|
กับหมอมาขึ้นช้าง | | สองตราบข้างมรรคา
|
ล้วนพฤกษาสลับสลอน | | ฟุ้งขจรเสาวคนธ์
|
ดอกมณฑาสารภี | | ดอกจำปีพิกุล
|
บุนนากนมสวรรค์ | | มลิวันกรรณิกา
|
มลิลากุหลาบ | | อังกาบกระดังงา
|
จำปาปีบสายหยุด | | พุดทิชาดกาหลง
|
ลำดวนดงชงโค | | ยี่โถยี่เข่งเข็ม
|
บานตูมเต็มตามทาง | | สองนางเชยชมชื่น
|
ไม้ผลดื่นดกดาษ | | ต้นลางสาดละมุด
|
ต้นมังคุดลำไย | | ต้นมะไฟซ่มโอ
|
ต้นตะโกซ่มซ่า | | ต้นเงาะป่าทุเรียน
|
ใต้ต้นเคียนกลกวาด | | มะตูมมะตาดสูงเสลา
|
กะเบียนกะเบาสูงสลอน | | ทิชากรเพรียกร้อง
|
จิบจาบจ้องแจจัน | | เบญจวรรณสัตวา
|
สาลิกาโนรี | | หมู่ปักษีแซ่ซ้อง
|
บ้างร่อนร้องโผผิน | | ชิงกันกินพวงผล
|
แจโจษจลพนมมาศ | | หมู่จตุบาทกลาดเกลื่อน
|
โคถึกเถื่อนท่องเที่ยว | | กระบือเปลี่ยวเงยง่า
|
บ้างเล็มล่าลองเชิง | | กระจงกระเจิงจามรี
|
ชะมดฉมันหมีเม่นหมู | | กวางทรายกรูเกรียวดง
|
ป่าระหงเห็นพิศาล | | ถึงถิ่นธารนที
|
จงกลนีลุบล | | บัวเผื่อนปนบัวผัน
|
สัตบันบงกช | | ใบเขียวสดสะอาด
|
ดอกดาดาษแดงขาว | | ราวกับแกล้งประดับ
|
เหล่ากระจับสาหร่าย | | ฝูงปลาว่ายวนเวียน
|
ปลาตะเพียนปลากราย | | ปลาสวายเนื้ออ่อน
|
ปลาช่อนปลาชะโด | | เทโพแลเทพา
|
ปลาหมอแลปลาดุก | | ปลาอุกแลปลาอ้าว
|
คางเบือนค้าวเข็มเขือ | | สร้อยซิวเสือสังควาด
|
สลิดสลาดสลอนสลน | | ว่ายเวียนวนกินไคล
|
น้ำเย็นใสเห็นดิน | | หมดมลทินสะอาด
|
เพื่ออำนาจโยคี | | สองนางมีปรีดา
|
ขับช้างมาบ่หึง | | ถึงบ้านหมอส่งพลัน
|
รีบจรัลสู่วัง | | ขึ้นไปยังปราสาท
|
เชิญขวัญราชอรไทย | | สองแม่อย่าหม่นไหม้
|
เร่าร้อนรุมรึง
|
|
โคลง ๒
|
๏ คำนึงคงลุแล้ว | | สองแม่จงผ่องแผ้ว
|
อย่าเศร้าหมองศรี
|
๏ พระโยคีสั่งไว้ | | จักมาโปรดให้ได้
|
ดั่งนั้นมั่นคง
|
๏ สององค์ฟังถี่ถ้อย | | ค่อยสร่างโศกแช่มช้อย
|
ชื่นชื้นใจหวัง
|
|
ร่าย | |
|
๏ เตียงตั่งตั้งแต่งสรรพ | | สำหรับรับโยคิน
|
สองยุพินปรีดา | | เครื่องบูชาหาถ้วน
|
ล้วนแต่สิ่งงามดี | | พอเกิดมีมืดมนธ์
|
โกลาหลกลางหาว | | เห็นแวววาวไวไว
|
เห็นไรไรในหมอก | | สองนางออกมองดู
|
ชะรอยครูท่านมา | | พลางบูชากราบไหว้
|
ขอจงให้เห็นองค์ | | โยคีลงจากฟ้า
|
ยืนอยู่หน้าสองศรี | | มีอินทรีย์สงบเสงี่ยม
|
รูปโอ่เอี่ยมสะอาด | | มารยาตรสำอาง
|
บ่แบบบางบ่พี | | ลักษณศรีโสภณ
|
สองนฤมลปรีดา | | อาราธนาให้นั่ง
|
เหนือตั่งตั้งแต่งไว้ | | ก้มกราบไหว้แถลงถ้อย
|
ทุกข์ข้าน้อยหนักทรวง | | ดังเขาหลวงทับแท้
|
ขอพระโปรดข้าแล้ | | อย่าให้จำตาย
|
|
โคลง ๒
|
๏ จักถวายเงินทองทั้ง | | เก้าแก้วโกฏิกองตั้ง
|
แต่งให้โดยใจ
|
๏ เป็ดไก่เหล้าเข้าพร้อม | | วัวควายแพะแกะน้อม
|
นบเกล้าขอถวาย
|
๏ โยคีผายพจน์อ้าง | | สองมาบลบาลจ้าง
|
ดังนี้ไป่ดี
|
๏ ใช่ผีท้องเลวหั้น | | เห็นแก่บลบาลนั้น
|
นึกหน้าอายใจ
|
๏ เทพไทยใต้หล้า | | นับถือเราถ้วนหน้า
|
นอบน้อมอัญชลี
|
๏ ภักดีสิ่งเดียวแล้ | | เราจะช่วยกู้แก้
|
ที่ร้อนรนใน
|
๏ สองอรไทยฟังถ้อย | | ค่อยยิ้มแย้มแช่มช้อย
|
กล่าวถ้อยถามพลาง
|
๏ สักปางใดจะได้ | | สมดังจิตรคิดไว้
|
จักได้กลใด
|
๏ โยคีไขข้อค้อน | | จะวาดโฉมอ่อนอ้อน
|
อวดให้พิศวง
|
๏ พระฦๅหลงคงเต้า | | มาสู่สองหนุ่มเหน้า
|
แม่นแท้อย่าแคลง
|
๏ โยคีแสดงถี่ถ้วน | | วาดโฉมสองงามล้วน
|
เลอศล้ำร่ายขำคม
|
|
ร่าย
|
๏ ตั้งอารมณ์บริกำ | | เศกประจำกำกับ
|
เสร็จสรัพพับส่งให้ | | ใส่หีบไว้จงดี
|
บอกวิธีเล่ห์กล | | จงแต่งคนไปกล่าว
|
แสดงข่าวโฉมสมร | | ให้ขจรถึงราช
|
ส่งรูปวาดให้เห็น | | คงเกิดเข็ญคลุ้มคลั่ง
|
จะนอนนั่งอยู่บ่ได้ | | ระห้อยไห้โหยหา
|
คงจะมาจงได้ | | แม้นช้าให้ไปเตือน
|
จะมาเยือนสองศรี | | พระโยคีอ่านเวท
|
สรงสระเกษสองสมร | | แล้วอวยพรพลางลา
|
หายทันตาทันใจ | | สองอรไทยชื่นชม
|
นึกเห็นสมเหมือนหมาย | | จึ่งภิปรายปราไส
|
สองพี่ไวปรีชา | | ช่วยตรึกตราให้ดี
|
สองนารีรับสนอง | | นักงานของข้าคิด
|
ให้สนิทชิดชม | | อย่าปรารมภ์เลยณเกล้า
|
สองนางเจ้าแจ้งจัด | | คัดหาข้าคนสนิท
|
เคยใช้ชิดชอบเชื้อ | | เคยไว้เนื้อไว้ใน
|
ให้ไปค้าขึ้นล่อง | | เที่ยวท่องทั่วธานี
|
ในบุรีพระฦๅ | | ขับระบือสื่อข่าว
|
กล่าวโฉมสองพี่น้อง | | เสียงสนั่นลั่นก้อง
|
ทั่วทั้งธานี
|
|
โคลง ๔
|
๏ อึงมี่เสียงขับอ้าง | | อวดโฉม
|
สองพี่น้องควรโลม | | โลกย์แท้
|
งามล้ำเล่ห์ลอยโพยม | | ยวลจิตร
|
ดูดุจอับศรแล้ | | เลิศล้ำกลกัน
|
๏ พระพรรณโฉมยั่วแย้ม | | ยวลกล
|
งามเงื่อนอับศรยล | | เยี่ยมฟ้า
|
พระพิมพ์ผ่องโสภณ | | พิลาศ เลิศแฮ
|
งามวิไลยแหล่งหล้า | | เลือกแล้วไป่มี
|
๏ ทรงศรีเสาวภาคย์เนื้อ | | นวลผจง
|
สองเอี่ยมลออองค์ | | อ่อนอ้อน
|
เฉิดโฉมประโลมหลง | | ลาญจิตร
|
งามดุจจุชู้ช้อน | | เชิดไว้บ่วาง
|
๏ ขับอ้างอึงมี่ทั้ง | | ธานี
|
แกล้งกล่าวข่าวสองศรี | | พี่น้อง
|
ทราบถึงพระฦๅมี | | ใจใคร่ฟังนา
|
ให้เบิกเขาเหล่าพ้อง | | พวกนั้นพลันถาม
|
๏ โฉมงามทั้งคู่เคี้ยง | | เพียงใด
|
เขากล่าวแกล้งแถลงไข | | ขับอ้าง
|
เฉิดโฉมประโลมใจ | | เจริญสวาดิ
|
เขาถวายรูปวาดสร้าง | | เศกไว้ดังเปน
|
๏ พระฦๅเห็นรูปรั้ง | | รงงสฤษดิ์
|
วาววับจับดวงจิตร | | หม่นไหม้
|
หวังชมภิรมย์คิด | | ครวญใคร่ ถึงนา
|
กรกอดรูปวาดไว้ | | อัดอึ้งตลึงหลง
|
๏ ลืมองค์ออกโอฐโอ้ | | อาวรณ์
|
อ้าแม่สองสายสมร | | พี่ไซร้
|
มีปีกจะบินจร | | สมสู่สองนา
|
หากบ่มีปีกได้ | | เดือดเร้ารุมทรวง
|
๏ โอ้ดวงดาเรศสร้อย | | สายใจพี่เอย
|
เห็นรูปวาดวิไลย | | เลิศแล้ว
|
อกพี่ป่วนปานไฟ | | รุมรุ่ม แลแม่
|
ไฉนจะพบน้องแก้ว | | ก่อเกื้อกรีธา
|
|
โคลง ๒
|
๏ จัดหาผ้าผ่อนให้ | | แก่ผู้นำข่าวไซร้
|
เสร็จถ้วนทุกคน
|
|
ร่าย
|
๏ เขาลาดลเมื้อเมือง | | หน้ารุงเรืองสดศรี
|
เล่าคดีสองนาง | | สองฟังพลางยิ้มแย้ม
|
ทูลแด่สองแสล้ม | | อย่าร้อนรนใจ
|
ส่วนไท้พระฦๅเลื่อง | | ให้ฟุ้งเฟื่องอารมณ์
|
ต้องอาคมโยคี | | ถูกแรงผีแรงมนต์
|
เกิดร้อนรนรำคาญ | | คิดแดดาลใหลหลง
|
พิศวงรูปวาด | | พิศวาดิข่าโฉมสอง
|
ตรมตรอมตรองหมองเศร้า | | พอย่ำเข้าราตรี
|
เห็นเป็นที่สองเจ้า | | มาหมอบเฝ้าเฟี้ยมภักตร์
|
พระตรัสทักทันที | | ขอเชิญศรีสายสวาดิ
|
ขึ้นร่วมอาศน์บรรฐรณ์ | | พลางเหยียดกรคว้าหา
|
สองพังงาหันหาย | | พระฦๅสายโศกสร้อย
|
ลห้อยไห้โหยหวล | | กำสรดครวญคร่ำเทวศ
|
หลับพระเนตรนิทรา | | พอเวลาปัจจุสไสมย
|
ฝันเห็นไทสองสมร | | มาเนานอนแนบสนิท
|
พระเชยชิดชมชื่น | | สำราญรื่นหรรษา
|
สองสุดาคลึงเคล้า | | เชิญชวนเต้าเมืองสอง
|
พระประคองรับขวัญ | | พอไก่ขันอึงมี่
|
ตื่นจากที่บรรธม | | สำคัญสมสายสวาดิ
|
ลุกจากอาศน์หันหา | | บ่พบพนิดาดวงจิตร
|
ตลึงคิดโศรกเศร้า | | โอ้ขวัญเข้าไปไหน
|
หนีพี่ใยสองศรี | | พระจรลีจากอาศน์
|
หมายมุ่งมาทเมียงมอง | | ในปรางทองหาจบ
|
บ่พานพบโฉมสอง | | มัวหม่นหมองสร้อยเศร้า
|
เข้าสู่ที่บรรธม | | ตรอมเตรียมตรมซมซึม
|
บ่นพำพึมงึมงง | | บ่เป็นสรงเป็นเสวย
|
พระกรเกยก่ายภักตร์ | | กำเริบรักรึงรุม
|
ดังเพลิงสุมเศร้าสร้อย | | ทุกข์แทบเลือดตาย้อย
|
ลห้อยโหยหา
|
|
โคลง ๔
|
๏ โอ้ว่าสายสวาดิแก้ว | | กับตน พี่เอย
|
แนบอุราเรียมจน | | จวบเช้า
|
ควรฤๅนฤมล | | มาจาก ไปแม่
|
ทิ้งพี่ให้โศรกเศร้า | | เร่าร้อนรุมแด
|
๏ ฤๅแม่หมองจิตรแค้น | | ขุ่นทรวง
|
ว่าพี่ไป่ตามดวง | | จิตรเต้า
|
โอ้โฉมพิมลพวง | | มาเลศ พี่เฮย
|
มาแม่มาเถิดเจ้า | | จักเต้าตามสมร
|
|
โคลง ๒
|
๏ พระอาวรณ์โศกเศร้า | | คิดถึงสองหนุ่มเหน้า
|
เร่าร้อนอารมณ์
|
๏ บรรธมเหนือแท่นแก้ว | | กอดรูปวาดไว้แล้ว
|
บ่นเพ้อพึมพำ
|
๏ สนมกำนัลน้อม | | เถ้าแก่ชแม่พร้อม
|
แวดล้อมคอยระวัง
|
|
ร่าย
|
๏ เห็นคลุ้มคลั่งพิกล | | กระวนกระวายพิการ
|
จึ่งนำสารทูลสนอง | | สองชนกนนทลี
|
นฤบดีฟังทูล | | ให้อาดูรแดดาล
|
ชวนเยาวมาลย์มหิษี | | จรลีสู่ปราสาท
|
เอารสราชเสนหา | | เห็นไสยาเหนืออาศน์
|
กอดรูปวาดไป่วาง | | พลางปลอบถามลูกน้อย
|
พ่อเปนใดยอดสร้อย | | โศรกนั้นฉันใด
|
|
โคลง ๔
|
๏ พระฦๅได้สดับรู้ | | สึกองค์
|
กราบบาทบิตุรงค์ | | ร่มเกล้า
|
ทูลแถลงข่าวโฉมยง | | ยวลจิตร
|
กอดรูปวาดหนุ่มเหน้า | | แนบไว้กับองค์
|
๏ พระบิตุรงค์รู้เรื่อง | | รำคาญ
|
ตรัสปลอบยอดสงสาร | | อย่างเศร้า
|
โฉมศรีสุมามาลย์ | | มีมาก ดอกพ่อ
|
พ่อจะหาให้เจ้า | | อย่าได้อางขนาง
|
๏ สองนางงามเลิศล้น | | กลใด
|
เขาหากแกล้งกล่าวไข | | ค่อค้อน
|
วาดแต่รูปวิไลย | | ลวงเล่น แลพ่อ
|
พ่อย่าได้เร่าร้อน | | ขุ่นแค้นรำคาญ
|
๏ เยาวมาลย์เมืองอื่นร้อย | | เอ็ดมี
|
งามกว่าสองนารี | | พี่น้อง
|
จักเลือกคัดหาศรี | | เสาวภาคย์ มานา
|
พ่ออย่าหลงเล่ห์ข้อง | | ข่าวน้องสองนาง
|
|
โคลง ๒
|
๏ พระฦๅหมางหม่นไหม้ | | ฟังบิตุเรศตรัสให้
|
อัดอั้นอาดูร
|
๏ ยิ่งภูลเทวศโศรกสร้อย | | ป่วนฤไทยใช่น้อย
|
ลห้อยโหยหา
|
๏ ทูลลาบิตุเรศเจ้า | | จักขอลาไต่เต้า
|
มุ่งเมื้อเมืองสอง
|
๏ พระบิดรตระกองเกษเกล้า | | โอ้ว่าพ่อขวัญเข้า
|
กล่าวนี้กลใด
|
๏ จะไปฉันใดได้ | | ทางก็ไกลใช่ใกล้
|
ต่างด้าวต่างแดน
|
๏ แสนกันดารมากล้ำ | | ตัองขึ้นบกลงน้ำ
|
ยากซ้ำแสนทวี
|
๏ อยู่บุรีเราไซร้ | | บิดาจะหาให้
|
เลือกล้วนโฉมงาม
|
|
โคลง ๔
|
๏ ฟังบิดาห้ามห่อน | | หายหวล
|
หลงละเมอเพ้อชวน | | ชื่นเคล้า
|
อ้าโฉมแม่งามสงวน | | ทงงคู่ เรียมเอย
|
พี่จะรับขวัญเจ้า | | แจ่มหน้านวลผจง
|
๏ ปางองค์บิตุเรศทั้ง | | ชนนี
|
ฟ้ายิ่งหม่นหมองศรี | | โศกสร้อย
|
กอดเอารสร่วมชี | | วิตรกับ ทรวงนา
|
แล้วรับขวัญลูกน้อย | | อย่าได้หมางหมอง
|
|
โคลง ๒
|
๏ ให้หาสองพี่เลี้ยง | | มาช่วยกันกล่าวเกลี้ยง
|
กล่อมแก้วกลอยใจ
|
๏ สั่งให้หาโหรเถ้า | | ทั้งยายมดยายเท้า
|
ช่วยแก้กลเขา
|
๏ หมอจะเอาใดได้ | | เครื่องเทศเครื่องไทยไซร้
|
เบิกให้ทันที
|
๏ ทั้งหมอมีมนต์เกล้า | | หามาทุกถ้วนหน้า
|
ช่วยแก้กฤติยา
|
|
ร่าย
|
๏ บรรดาหมอทั้งหลาย | | ล้วนแยบคายมนต์เวท
|
อันวิเศษเลิศล้ำ | | บ้างเสกน้ำมนต์สรง
|
บ้างทำผงลงยันต์ | | บ้างช่วยกันประกอบยา
|
แก้มนตราให้หาย | | พระฦๅคลายคลั่งไคล้
|
จัดแจงให้รางวัล | | เงินทองปันถ้วนหน้า
|
แจกเสื้อผ้าทุกคน | | จอมจุมพลบิตุรงค์
|
กับทั้งองค์ชนนี | | คลายหมองศรีโศกสร้อย
|
ให้ทำขวัญลูกน้อย | | พร่ำเชื้อเชิญขวัญ
|
|
โคลง ๔
|
๏ กำนัลและเถ้าแก่ | | ทั้งหลาย
|
ทุกหมื่นขุนมูลนาย | | นั่งเฝ้า
|
พี่เลี้ยงค่อยสบาย | | เบาจิตร
|
บพิตรพระฦๅเจ้า | | แจ่มแจ้งอารมณ์
|
๏ ทรามชมทั้งคู่ค้อย | | ข่าวสาร
|
ฟังบ่เห็นเป็นการ | | เนิ่นช้า
|
ร้อนเร่าอุราราญ | | ปานแยก ทรวงนา
|
เตือนพระโยคีอ้า | | ท่านได้เอ็นดู
|
๏ โยคีรู้ถี่ถ้วน | | ทุกอัน
|
จึงจัดธงลงยันต์ | | ยิ่งพร้อม
|
ต้นรังใหญ่สำคัญ | | อยู่ยอด เขาแฮ
|
มือตบต้นอ่อนน้อม | | ยอดค้อมถึงมือ
|
|
ร่าย
|
๏ โยคีถือธงปัก | | ผลักต้นรังตั้งคืน
|
ต้นรังยืนยอดปลิว | | ลมพัดฉิวธงสะบัด
|
สลัดหยูกยาอาคม | | ไปประพรมพระฦๅ
|
อาคมคืออมฤก | | ให้รำฤๅถึงสอง
|
พระฦๅหมองหม่นเศร้า | | เห็นสองเจ้ามาเชิญ
|
เพลินพระองค์พิศวาศ | | กอดรูปวาดไป่วาง
|
เล่ห์สองนางแนบนอน | | กรกอดกรชวนเต้า | |
|
พระโศกเศร้าหมองหมาง | | กำนัลนางชะแม่
|
ทั้งเถ้าแก่ทุกคน | | เห็นวิกลเกินประมาณ
|
ดูวิการกว่าก่อน | | จึงผันผ่อนกันไป
|
ทูลท้าวไทบิตุราช | | ทั้งวรนาฏนนทลี
|
โดยคดีวิปลาศ | | ส่วนสองราชร้อนรน
|
เสด็จดลปราสาท | | เอารสราชเสนหา
|
เห็นภักตราหม่นหมอง | | กรตระกองลูกน้อย
|
พ่อยอดสร้อยโศกไย | | พระฦๅไหวหวั่นองค์
|
ทูลบิตุรงค์ธิราช | | คิดถึงนาฏสองพังงา
|
จะใคร่ลาไต่เต้า | | หาสองเจ้าจอมสมร
|
พระบิดรปลอบพลาง | | โฉมปานนางมีถม
|
อย่าปรรมเลยพ่อ | | บิดาจะขอมาให้
|
พระฦๅได้สดับสาร | | ร้อนรำคาญเคืองขุ่น
|
มุ่นอุระหม่นไหม้ | | ลห้อยไห้โหยหา
|
สองสุดาดวงสวาดิ | | กอดรูปวาดกับองค์
|
ส่วนบิตุรงค์ชนนี | | ยิ่งหมองศรีเสร้าสร้อย
|
เห็นลูกน้อยคลุ้นคลั่ง | | ดำรัสสั่งให้หา
|
พวกเสนามนตรี | | กับสองศรีพี่เลี้ยง
|
มากล่อมเกลี้ยงกลอยใจ | | เร่งให้ไปหาหมอ
|
อย่าให้หลอเหลือได้ | | มาช่วยแก้กู้ให้
|
คลั่งนั้นพลันหาย
|
|
โคลง ๔
|
๏ นายกลั่นนายเกลี้ยงเร่ง | | เร็วหา
|
หมอที่มีวิชา | | เชี่ยวไซร้
|
มาแก้พระลูกยา | | หยุดคลั่ง ไคล้นา
|
เงินลากทองลากให้ | | แก่ผู้ยาหาย
|
๏ ขวนขวายหาทั่วผู้ | | ยายำ ยิ่งแฮ
|
ใครว่าใดดีทำ | | ถี่ถ้วน
|
พระฦๅห่อนหายรำ | | พึงพิศ วงนา
|
สิ้นหมดมดหมอล้วน | | เร่งร้อนรำคาญ
|
|
ร่าย
|
๏ ปางกาลนั้นยังมี | | หมอหนึ่งดีเชี่ยวชาญ
|
ชำนาญชำนิมนต์เวท | | สรรพพิเศษประสิทธิ์
|
นามสมิทธิ์หมอเฒ่า | | เป็นพวกเผ่าขุนไกร
|
ทำสิ่งใดประจักษ์ | | รู้มลักเลิศดี
|
รู้วิธีหลากหลาย | | รู้อุบายหลายประการ
|
อยู่สถานไพรสณฑ์ | | เจ้าสากลรับมา
|
ให้รักษาบ่รอรั้ง | | หมอก็ตั่งพิธี
|
เศกวารีให้สรง | | ชำระองค์ลูกไท้
|
ให้คลายคลั่งคลายหลง | | แล้วบรรจงโอสถ
|
บดด้วยผงปถมัง | | แก้จังงังงมงาย
|
ถวายให้พระฦๅเสวย | | บ่นานเลยหลงหาย
|
สบายได้สมประดี | | แล้วแต่งพิธีมณฑล
|
ทำเล่ห์กลเลขยันต์ | | ไว้ป้องกันต่อไป
|
ชั้นในอารักษ์เฝ้า | | ภุมเทพเจ้าชั้นกลาง
|
ชั้นนอกวางภูตปีศาจ | | อากาศเทพอยู่รอบ
|
ทั่วเขตรขอบขัณฑสิมา | | แต่งรักษาเสร็จสรรพ
|
โดยตำรับตำรามี | | เบิกบายศรีทำขวัญ
|
พระฦๅพลันหายเศร้า | | ส่วนจอมเจ้าบิตุรงค์
|
กับทั้งองค์ชนนี | | ค่อยยินดีชื่นบาน
|
โปรดประทานรางวัล | | พร้อมเสร็จสรรพ์เครื่องใช้
|
ให้หมอสมิทธิ์มูลมอง | | เงินทองกอกลากให้
|
หมออื่นไซร้ทั้งมวญ | | ให้สมควรเป็นลำดับ
|
คนละสำรับเสื้อผ้า | | แจกถ้วนหมอทั่วหน้า
|
นั่งเฝ้าบริบาล
|
| | |
|
|
โคลง ๔
|
๏ สงสารนางนาฏร้อน | | รุมรึง
|
คอยข่าวขุ่นคำนึง | | ใช่น้อย
|
พระฦๅจะมาถึง | | ฤๅไป่ มาแฮ
|
สองสุดกำสรดสร้อย | | โศกเพี้ยงทรวงพัง
|
๏ จึงสั่งสองพี่เลี้ยง | | ไปเยือน
|
เกลือกพระโยคีเชือน | | จึ่งช้า
|
สองนางรีบไปเตือน | | ตามสั่ง สองนา
|
บอกว่าสองเคร่าถ้า | | ทุกข์นั้นพันทวี
|
๏ โยคีเล็งล่วงรู้ | | ราวความ
|
บอกว่าเขาแต่งตาม | | ต่อสู้
|
มดหมอมากหลากหลาม | | ล้วนแต่ ดีนา
|
ไว้ธุระเรากู้ | | แก่แก้กลเขา
|
๏ สูเจ้าจงกลับเข้า | | ไปพลัน
|
บอกแก่สองจอมขวัญ | | พี่น้อง
|
มิวันหนึ่งก็วัน | | หนึ่งลุ แลนา
|
สองอย่าได้ร่ำร้อง | | ไม่ช้ามาถึง
|
|
โคลง ๒
|
๏ สองนางจึงก้มเกล้า | | ลาพระโยคีเจ้า
|
กลับเข้าในวัง
|
|
ร่าย
|
๏ โยคีตั้งอารมณ์ | | อ่านอาคมอิทธิเวท
|
อันวิเศษสิทธิศักดิ์ | | เรียกอารักษ์ยักษ์ปีศาจ
|
เทพอากาศโดยรอบ | | ทั่วเขตรขอบจักรวาล
|
เทพทุกสถานเกรงเดช | | กลัวพระเวทโยคิน
|
บ้างดำดินบินบน | | คึกคำรนร่านร้อง
|
กู่กึกก้องโกลา | | หักหินผาโผงผาง
|
ถอนต้นยางผางผึง | | เสียงอื้ออึงเฮฮา
|
มาสู่พระอาศรม | | กรประนมนั่งเฝ้า
|
โยคีเจ้าแจงจัด | | คัดเป็นขุนมุลนาย
|
รายเป็นกองเป็นหมวด | | ตรวจเป็นทัพน่าหลัง
|
จัดแจงทั้งทัพหนุน | | ตัวขุนขี่ราชสีห์
|
ตัวรองขี่สิงโต | | บ้างขี่โคขี่ลา
|
ขี่อาชาขี่ช้าง | | ขี่ลิงข้างบ่างชนี
|
บ้างขี่หมีเม่นหมู | | ขี่เงือกงูพังพอน
|
ขี่กาษรเสือแรด | | แผดร้องเรียกกู่กัน
|
แกล้งแปรผันหลายอย่าง | | ศีศะค่างช้างลิง
|
ศีศะสิงห์เสือสาง | | ศีศะกวางฟานทราย
|
ศีศะควายโคลา | | ศีศะกาไก่แร้ง
|
แสร้งเป็นศีศะกะกรุม | | สองหัตถ์กุมอาวุธ
|
สำหรับยุทธพร้อมสรรพ | | โยคีกำชับสั่งเสร็จ
|
บอกกลเม็ดมนตรา | | แก้หยูกยาอาถรรพ์
|
บอกกลกันแก้ไข | | ให้คลาไคลทันที
|
พวกพลผีปีศาจ | | ออกดาดาษกลาดกลุ้ม
|
ทางอากาศชรอุ้ม | | อับให้มือมัว
|
|
|
|
โคลง ๔
|
๏ น่ากลัวพลภูตพ้อง | | โยคี
|
คุมพวกพื้นตัวดี | | กลั่นกล้า
|
ออกอึงอัดวิถี | | ทางเมฆ
|
เสียงโห่ร้องก้องฟ้า | | เฟื่องฟื้นกาหล
|
๏ พิศพลภูตพ่างเพี้ยง | | พลมาร
|
โหมหักหินผาทยาน | | โยกย้าย
|
ไม้ไล่ลู่แหลกลาญ | | ลุยลุ่ย ไปนา
|
โผนผาดเผงเร่งร้าย | | รีบคล้ายลมปลิว
|
๏ ลัดนิ้วเดียวล่วงเข้า | | เขตรขัณฑ์
|
ผีถิ่นรู้เรียกกัน | | กู่ก้อง
|
ผีแขกรีบโรมรัม | | ราญรุก
|
ผีถิ่นมาแซ่ซ้อง | | รบเร้าราวี
|
|
ร่าย
|
๏ พวกผีป่ากล้าหาญ | | เร่งรอนราญรุกรบ
|
ผีบ้านตลบต่อตี | | ถ้อยที่ถ้อยทิ่มแทง
|
แรงต่อแรงรันราญ | | หาญต่อหาญหั้มหั่น
|
กลั่นต่อกลั่นยันยุทธ | | อุดตลุดวุ่นวาย
|
ผีผู้นายเกรียงโกรธ | | โลดลำพองร้องตวาด
|
สาดหยูกยาอาคม | | รดมรดคระวี
|
เกิดอัคคีโพลงพราม | | ไหม้ลุกลามเหลือหลาย
|
ผีบ้านผายพ่ายแก้ | | วิ่งต้อแต้เต็มประดา
|
ด้วยแรงยาแรงคุณ | | ผีป่าหนุนเนื่องไล่
|
ผีบ้านไพล่ผลุนหนี | | เข้าบุรีเรียกกัน
|
บอกสำคัญคุณยา | | ส่วนเทพดาอารักษ์
|
พระหลักเมืองเสื้อเมือง | | เห็นแค้นเคืองขัดสน
|
ด้วยฤทธิรณโยคิน | | พากันผินพ่ายหนี
|
เทพผู้มีสิทธศักดิ์ | | ขับอารักษ์ยักษ์บริบาล
|
จากสถานไปไกล | | แล้วเข้าในปรางมาศ
|
ประจำอาศน์พระฦๅ | | สั่งลมฮือไปถึง
|
โยคีจึ่งไปหา | | ดอกจำปามาพลัน
|
ลงเลขยันต์อันประสิทธิ์ | | ผูกดวงจิตรติดพัน
|
บ่ให้หันเหียนได้ | | แล้วก็ให้เหิรมา
|
ดอกจำปาเป็นแมลงภู่ | | บินวะวู่เฉียวฉิบ
|
พริบตาถึงปราสา? | | พระฦๅราชบรรทมหลับ
|
แมลงภู่กลับทันที | | เป็นดอกจำปาสีสดใส
|
อยู่ในที่เคียงเขนย | | กลิ่นรำเพยรวยรื่น
|
พระฦๅชื่นชื้นจิตร | | นิมิตเห็นสองนาง
|
โฉมสำองค์ทั้งคู่ | | มาหมอบอยู่แทบไท้
|
พระประโลมลูบไล้ | | จูบแล้วรับขวัญ
|
|
โคลง ๔
|
๏ ทรงธรรม์ผันกอดแก้ว | | กัลยา
|
สองแนบแอบอุรา | | ร่วมเกล้า
|
เชยชมชื่นหรรษา | | สมสวาดิ
|
พระประคองสองเจ้า | | แจ่มหน้านวลผจง
|
๏ ฟื้นองค์หลงว่าเคล้า | | คลึงเชย
|
พระหัตถ์สอดกอดเขนย | | แนบข้าง
|
ครั้นรู้สึกกรเกย | | ก่ายภักตร์
|
ให้อักอ่วนอ้างว้าง | | วุ่นว้าคนึงโฉม
|
๏ แสนโทมนัสน้อย | | ในทรวง
|
ทุกข์แทบเท่าเขาหลวง | | ทับแท้
|
ร้อนรุมรุ่มแดดวง | | ดาลเดือด
|
ดุจจะวายชีพแล้ | | ทุกข์นั้นพันทวี
|
๏ โอ้ศรีสายสวาดิสร้อย | | สองสมร แม่เอย
|
พี่สุดแสนอาวรณ์ | | เทวศว้า
|
เรียมคิดจิตรเจียมจร | | จากร่าง แลแม่
|
พี่จะไปแนบหน้า | | นิ่มน้องประคองขวัญ
|
|
โคลง ๒
|
๏ กำนัลเถ้าแก่พร้อม | | บรรดาผู้อยู่ล้อม
|
แห่ห้อมคอยระวัง
|
๏ เห็นคลุ้มคลั่งพูดเพ้อ | | หลงละเมอเพ้อเจ้อ
|
บ่ได้สมประดี
|
๏ ดูถ้วนถี่เสร็จไซร้ | | จึงไปทูลสองไท้
|
ธิราชถ้วนทุกอัน
|
|
โคลง ๔
|
๏ ทรงธรรมสองราชได้ | | สดับสาร
|
ร้อนรุ่มกลุ้มกลัดปาน | | ปิ่มม้วย
|
ด่วนเสด็จดลสถาน | | เอารส
|
ให้เรียกหมอสมิทธิ์ด้วย | | ช่วยแก้กลยา
|
๏ หมอมาเห็นเหตุรู้ | | แรงคุณ
|
ปีศาจอาจอุดหนุน | | เนื่องซ้ำ
|
หยูกยาก็เจือจุน | | เสริมส่ง มานา
|
เหลือที่จะปลักปล้ำ | | ปลิดให้เหือดสูญ
|
๏ จึงทูลแถลงเลศให้ | | เล็งเห็น
|
สิ่งข้อสำคัญเปน | | ปิดไว้
|
ยาเยียวก็ยากเย็น | | ทุกสิ่ง แลนา
|
คุณท่านแรงรวดไซร้ | | เสื่อมข้างคุณเรา
|
|
โคลง ๒
|
๏ สองราชเจ้าฟังถ้อย | | ทุกข์พระไทยใช่น้อย
|
โศกสร้อยแสนทวี
|
๏ จงปรานีเราไซร้ | | หมอเอ็นดูกู้ให้
|
รอดพ้นไภยัน
|
๏ รางวัลเราให้แล้ | | สมบัติแบ่งกึ่งแท้
|
อย่าได้สงกา
|
๏ หมอว่าเหลือแรงแล้ว | | ผีสางเขากล้าแกล้ว
|
ยิ่งพ้นประมาณ
|
|
โคลง ๔
|
๏ สงสารสองราชไท้ | | ธรณินทร์ ท่านนา
|
น้ำเนตรหลั่งไหลริน | | ร่ำไห้
|
ทุกข์แทบอุราภินท์ | | ทวิภาค
|
กรกอดเอารสไว้ | | พร่ำพร้องรำพรรณ
|
๏ พ่อผู้ขวัญเนตรแก้ว | | กับทรวง
|
อย่าร่ำระกำดวง | | เดือดไหม้
|
นางในนครหลวง | | ล้วนเลิศ แลพ่อ
|
งามกว่าสองนางไท้ | | เท่าร้อยพันทวี
|
๏ แม้ดีไหนจะแสร้ง | | เสกหา
|
ทำเล่ห์กลมารยา | | ยิ่งไซร้
|
เห็นจะไม่โสภา | | ดังพูด แลพ่อ
|
จึงกล่าวแกล้งแต่งไว้ | | ว่าให้พึงชม
|
๏ ขืนอารมณ์รอรั้ง | | ฟังความ ก่อนนา
|
อย่าด่วนคิดติดตาม | | แต่ได้
|
ใช่ว่าจะห้ามปราม | | ไว้เมื่อ ไรนา
|
พ่อจักสืบสวนให้ | | ถ่องแท้แน่นอน
|
๏ มารดรกรกอดแล้ว | | รับขวัญ
|
เอารสร่วมชีวัน | | แม่นี้
|
เขาแกล้งกล่าวสารสรรพ์ | | เสริมส่ง มานา
|
ทั้งหยูกยามานี้ | | เพื่อให้ใหลหลง
|
๏ ปางองค์พระฦๅได้สดับ | | โองการ
|
เคืองขัดอัดอกปาน | | ปิ่มม้วย
|
กราบทูลสนองสาร | | สองราช
|
ลูกจะขาดชีพด้วย | | ดอกฟ้ายาใจ
|
๏ แม้ไปได้รู้เรื่อง | | ร้ายดี
|
ฤๅว่าแกล้งแต่งสี | | ใส่สร้อย
|
คนอื่นห่อนรู้ที | | เทียมทัด เขานา
|
โปรดอย่าให้ลูกน้อย | | นิ่งช้ำใจตรอม
|
๏ ปางจอมชนกทั้ง | | ชนนี
|
เห็นลูกรักหมองศรี | | โศกเศร้า
|
สุดขัดสุดคิดทวี | | ทุกข์เทวศ
|
ร้อนรุ่มอุราเร้า | | เร่าร้อนรุมทรวง
|
๏ โอ้ว่าพ่อดวงเนตรแก้ว | | กับตน
|
กรรมสิ่งใดดาลดล | | ดั่งนี้
|
จึงเกิดวิการกล | | ก่อเหตุ
|
ให้วิบัติชัดชี้ | | ชักให้ใหลหลง
|
|
ร่าย
|
๏ ปางองค์บิตุราช | | เสด็จยาตรพระโรงคัล
|
เสนานันต์แน่นเฝ้า | | ต่างก้มเกล้ากราบกราน
|
มีโองการตรัสหา | | พระโหราธิบดี
|
ดูเดือนปีลูกรัก | | จักร้ายดีฉันใด
|
จึงเกิดไภยพาธา | | พระโหราคำนวณ
|
สอบสวนพระชัณษา | | ดวงลักษณาสรรพเสร็จ
|
ทูลสมเด็จเด่นเกล้า | | เอารสเจ้าดีนัก
|
แต่ต้องจักลำบาก | | พรากพลัดพระนคร
|
ด้วยดวงสมรเคยคู่ | | หากเกิดอยู่ต่างเมือง
|
จึ่งแค้นเคืองขุ่นเข็ญ | | พะเอิญเป็นดังนี้
|
ตำราชี้แจ้งชัด | | ไม่ข้องขัดสมคิด
|
กลับคืนสถิตภารา | | พระยศปรากฏยิ่ง
|
ได้สองมิ่งมาเมือง | | โฉมรุ่งเรืองเลิศล้ำ
|
โองการซ้ำตรัสซัก | | แน่ตระหนักกระนั้นฤๅ
|
ไปปลายมือคงกลับ | | โหรารับมั่นคง
|
ผิดให้ลงโทษทัณฑ์ | | จอมไอสวรรย์ชื่นชม
|
คลายอารมณ์เร่าร้อน | | ตรัสถามย้อนไปมา
|
พระโหรายั่งยืน | | ไป่กลับคืนคำคง
|
ทรงพระราชทานรางวัล | | แล้วทรงธรรม์ปฤกษา | |
|
หมู่มาตยามนตรี | | ใครเห็นดีฉันใด
|
จงว่าไปเป็นเค้ามูล | | มนตรีทูลเห็นขัด
|
ที่จะทัดทานไว้ | | จำจะให้ไคลคลา
|
ฟังเสนาทูลเสร็จ | | พระเสด็จสู่ปราสาท
|
บอกวรนาฏมหิษี | | ตามมนตรีปฤกษา
|
แลโหราทายทัก | | ปลอบลูกรักกลอยจิตร
|
พ่ออย่าคิดโศกเศร้า | | จะให้เจ้าไปตาม
|
สองโฉมงามเหมือนคิด | | อย่าน้อยจิตรหม่นไหม้
|
พระฦๅได้สดับสาร | | ค่อยชื่นบานอารมณ์
|
กรประนมอภิวาท | | ชนกนารถชนนี
|
ทูลลาลีลาศเต้า | | หาสองเจ้าจอมสมร
|
ยังนครรมย์บุรี | | โดยวิถีสาคเรศ
|
ได้ดวงเนตรเหมือนหมาย | | จักผันผายคืนกลับ
|
รับสองมิ่งมาเมือง | | มิให้เคืองเบื้องบาท
|
พระบิตุราชทรงธรรม์ | | พลางรับขวัญลูกน้อย
|
พ่ออย่ากำสรดสร้อย | | จักให้ไคลคลา
|
|
โคลง ๔
|
๏ ปางนราธิราชเจ้า | | จอมกระษัตริย์
|
เสด็จออกพระโรงรัตน์ | | รุ่งฟ้า
|
อำมาตย์หมอบเป็นขนัด | | แน่นเนือง
|
จึงสั่งพวกกรมถ้า | | ที่ได้จัดแจง
|
๏ ให้แต่งกำปั่นแกล้ว | | กลางสมุท
|
ใส่จักรไกไฟชุด | | เชือกพร้อม
|
ทั้งเครื่องสราวุธ | | วางเสร็จ
|
มาทอดท่าน่าป้อม | | ที่ท้ายตำหนักแพ
|
๏ เซรงแซ่เสียงเร่งเร้า | | จัดสรร
|
บ้างแบกหามตามกัน | | กึกก้อง
|
จัดกำปั่นไฟอัน | | โอภาษ
|
ปืนจุกทุกแห่งห้อง | | ช่องชั้นมั่นคง
|
๏ บรรจงจัดที่ท้าย | | บาหลี
|
ประดิษฐ์ประดับรูจี | | แจ่มจ้า
|
รุ่งเรืองรัตนรังสี | | โสภิศ
|
ทั้งแท่นทองย่องอ้า | | แต่งไว้ครบครัน
|
๏ เลือกสรรได้เจ็ดร้อย | | ทวยหาญ
|
เกณฑ์หัดสันทัดชาญ | | เชี่ยวกล้า
|
นายเรือรบรู้การ | | เก่งกาจ
|
เสร็จประทับทอดหน้า | | ตำหนักน้ำอำไพ
|
๏ โคลง ๒
|
๏ พระฦๅได้โอกาสแล้ว | | ค่อยยิ้มย่องผ่องแผ้ว
|
เพื่อด้วยยินดี
|
๏ รุ่งรพีผ่องหล้า | | สำอางองค์โอ่อ้า
|
อบฟุ้งเสาวคนธ์
|
๏ ทรงเครื่องต้นแต่งพร้อม | | เสด็จมานอบน้อม
|
นบเกล้าอัญชวลี
|
|
ร่าย
|
๏ นฤบดีบิตุราช | | ทั้งวรนารถมารดร
|
กรกอดพระลูกรัก | | จุมพิตภักตร์รับขวัญ
|
ให้กระศัลย์เศร้าสร้อย | | แสนลห้อยวิญญา
|
จึ่งบัญชาสั่งสอน | | พ่อจะจรจากไกล
|
หมั่นตรวจไตรตรองตรึก | | นึกข้างหน้าข้างหลัง
|
เร่งรวังจงหนัก | | เห็นประจักษ์จึ่งทำ
|
ยังเอื้อนอำอย่าอาจ | | จะพลั้งพลาดเสียที
|
อย่าให้มีอึงอื้อ | | ไป่ควรดื้ออย่าดึง
|
หมั่นคะนึงอย่าคะนอง | | ตรองจบมากหลากหลาย
|
เล่ห์อุบายต่างต่าง | | หลายอย่างหลายขบวน
|
คิดทบทวนสวนเส | | คิดถ่ายเททุกประการ
|
ไป่ควรหาญอย่าฮึก | | ศึกไม่วายอย่าวางจิตร
|
ชอบผิดคิดตรึกไตร | | ระวังระไวไปมา
|
พบพนิดาสมหวัง | | จึ่งตรัสสั่งพี่เลี้ยง
|
นายเกลี้ยงและนายกลั่น | | หมั่นระวังลูกรัก
|
ช่วยเตือนตักตามควร | | อย่าหักหวนด่วนได้
|
คิดจงให้มั่นคง | | อย่าใหลหลงเล่ห์กล
|
ระวังตนอย่าพลาด | | อย่าประมาทหมิ่นการ
|
ควรที่หาญจึ่งหัก | | ควรที่ลักจึ่งลอบ
|
ควรที่ชอบจึ่งชวน | | เห็นข้อควรจึ่งคิด
|
ข้อควรบิดอย่าบิด | | ที่ควรชิดจึ่งชู
|
ดูทีเบาทีหนัก | | อย่าหลงรักฝ่ายเดียว
|
จงแลเหลียวรอบคอบ | | หาความชอบจงได้
|
อย่าไว้ใจว่าจิตร | | คิดให้สมปรารถนา
|
คืนภาราอย่านาน | | รับโองการใส่เกล้า
|
ข้าพุทธเจ้าสองเรา | | จะอาสาจนตาย
|
ถวายชีวิตรองบาท | | ให้สมมาทเหมือนคิด
|
สัมฤทธิ์ราชปรารถนา | | พระยศปรากฏยิ่ง
|
ได้สองมิ่งจอมสมร | | พาภูธรคืนวัง
|
ท้าวทรงฟังชื่นชม | | คลายอารมณ์ร้อนเร่า
|
ให้ครูเฒ่าหมอสมิทธิ์ | | ผู้ศักดิ์สิทธิ์มนต์เวท
|
อันวิเศษไปด้วยไซร้ | | ฉุกเฉินได้ช่วยแก้
|
ระวังลูกเราแล้ | | อย่าให้อันตราย
|
|
โคลง ๒
|
๏ พระฦๅถวายบังคมลาแล้ว | | กับหมอสมิทธิ์ผ่องแผ้ว
|
พี่เลี้ยงสองเรา
|
๏ มาลงกำปั่นแกล้ว | | กลางสมุทสุดแพล้ว
|
เพริศพริ้งเพราตา
|
๏ โยธาทวยหาญล้วน | | เกณฑ์หัดสันทัดถ้วน
|
เจ็ดร้อยคอยงาน
|
๏ จัดการกลไกพร้อม | | คอยระวังนั่งน้อม
|
นบนิ้วอัญชวลี
|
๏ ได้ฤกษ์ดีตีฆ้อง | | ยิงปืนครั้นคฤกก้อง
|
โห่เร้าเอาไชย
|
|
โคลง ๔
|
๏ กำปั่นไฟเฟื่องฟื้น | | ฟูมฟอง
|
ลอยเลื่อนเคลื่อนคลาคลอง | | คล่องคล้อย
|
พระฦๅค่อยคลายหมอง | | มาโนศ
|
ชมชื่นผลไม้ย้อย | | ผ่านน้ำแนวทาง | |
|
๏ มะทรางลางสาดซร้อง | | เสียดผล
|
ลิ้นจี่ลำไยยล | | ยื่นย้อย
|
มังคุดลมุดปน | | เงาะป่า
|
ผลดื่นดกหกห้อย | | กิ่งก้านแกมกัน
|
๏ หลายพรรณผลมิ่งไม้ | | มองมูล
|
ปรางม่วงพวงก่ายกูน | | กิ่งน้อม
|
ขนุนทุเรียนพูน | | พัวกิ่ง
|
พร้าวหมากดกคอค้อม | | ยอดย้ายโยนเยน
|
๏ ชลาเลนล้วนเหล่ากล้วย | | เกลื่อนกลาย
|
บ้างออกปลีเครือหลาย | | หลากล้วน
|
ทุกสวนเสียดเรียงราย | | ริมฝั่ง
|
ตามย่านบ้านบางถ้วน | | ถิ่นน้ำลำคลอง
|
๏ กำปั่นล่องล่วงสิ้น | | สุดสวน
|
เห็นแต่ทุ่งทิวครวญ | | ครั่นร้อง
|
วายุพัดหันหวน | | โหยสวาดิ
|
พระคนึงนาฏน้อง | | นิ่มเนื้อนวลจันทร์
|
๏ ถันถั่นกำปั่นคล้อง | | คลองธาร
|
ถึงสมุทรปราการ | | ก่อกั้น
|
นัคเรศเขตรไพศาล | | สายสมุท
|
เรือรุดออกอ่าวอั้น | | อกโอ้อาดูร
|
๏ พระภูลเทวศไท้ | | โหยหวน
|
นิ่งคนึงถึงนวล | | นาฏน้อง
|
อ้าโฉมแม่งามสงวน | | ควรคู่ เรียมเอย
|
พี่จะไปร่วมห้อง | | แห่งน้องสองนาง
|
๏ คว้างคว้างกลางสมุทครื้น | | โครมเครง
|
กำปั่นฝ่าคลื่นเคลง | | คลี่คล้อย
|
ลอยลำแล่นปะเลง | | ลิ่วลิ่ว ไปนา
|
เร็วกว่าใบใช่น้อย | | แล่นด้วยกลไก
|
๏ หน่อไทธิราชร้อน | | รุมรึง
|
อักอ่วนหวลคำนึง | | แน่งน้อย
|
ปางใดจะไปถึง | | ถิ่นที่ สองนา
|
พระวิโยคโศกสร้อย | | ลห้อยโหยหา
|
|
โคลง ๒
|
๏ ทั้งสองราพี่เลี้ยง | | ค่อยถนอมกล่อมเกลี้ยง
|
กล่าวถ้อยปลอบพลาง
|
๏ พระอย่าหมางหมองเศร้า | | คงจะสมสองเจ้า
|
ไม่ช้าจักถึง
|
๏ สองนายจึ่งชักชี้ | | ชวนชมโน่นนั้นนี้
|
ที่ท้องสาคร
|
|
โคลง ๔
|
๏ ภูธรค่อยชื่นชื้น | | ชมปลา
|
บ้างว่ายแหวกแถกถลา | | โลดเต้น
|
ฝูงกะโห้โลมา | | เมียงม่าย
|
ฉนากฉลามตามเฟ้น | | ฟาดฟุ้งฟองชล
|
๏ ยี่สนวนว่ายคล้อย | | ลอยสินธุ์
|
กระบอกกระเบนบิน | | เรี่ยเรี้ย
|
ทุกังกะพงผิน | | พาเพื่อน
|
วาฬไล่ว่ายแปล้เปลี้ย | | ปลีกเปลื้องไปล่หนี
|
๏ นนทรีสีเสียดซร้อง | | เวียนวง
|
ปลาจวดจันท์เม็ดคง | | คู่เคี้ย
|
ปลากากกดมังกง | | กินเหยื่อ
|
ปลากุเราเคล้าเคลี้ย | | ไล่เลี้ยวพัลวัน
|
| | |
|
|
ร่าย
|
๏ พระทรงธรรม์ชนมัศยา | | ว่ายเวียนมาเป็นหมู่
|
เปนคู่บ้างคลอเคียง | | บ้างม่ายเมียงหวนหัน
|
บ้างผกผันลำพอง | | โผนคนองไล่เพื่อน
|
ว่ายกล่นเกลื่อนกลางชลา | | เหล่ามัศยาหลายอย่าง
|
มีต่างต่างหลายพรรค์ | | พระสุริยันเย็นคล้อย
|
หวลลห้อยโหยหา | | โอ้กานดาดวงสวาดิ
|
เรียมนิราศแรมวัง | | หมายมุ่งหวังสวาดิสร้อย
|
สองแน่งน้อยนงพาล | | จากสถานนคเรศ
|
ทนเทวศอาทวา | | ทางชลาฦกล้ำ
|
เห็นแต่น้ำกับฟ้า | | น่าพิฦกลาญทรวง
|
โอ้พุ่มพวงดวงสมร | | พระอาวรณ์ร้อนรน
|
ในกระมลหมางหมอง | | ตรอมตรึกตรองตรมสวาดิ
|
ถึงสองนาฏหนุ่มเหน้า | | จนย่ำเข้าราตรี
|
พระสุริย์ศรีมืดคลุ้ม | | ยิ่งกลัดกลุ้มรุมรึง
|
แสนคะนึงคร่ำครวญ | | รำจวญจิตรคิดตรอง
|
ให้หมางหมองหม่นเศร้า | | จนตราบเท้าอรุณรุ่ง
|
ระพีพุ่งผ่องสว่าง | | กระจ่างแจ้งแจ่มสี
|
รัศมีส่องหล้า | | เห็นแต่ฟ้ากับน้ำ
|
พิฦกล้ำแลลาญ | | ทางกันดารแดนชลา
|
พระโหยหานฤมล | | ส่วนสองคนพี่เลี้ยง
|
ค่อยกล่าวเกลี้ยงทูลปลอบ | | ให้ชื่นชอบพระไทย
|
เล่าเรื่องในก่อนกาล | | พระอวตาลตามสีดา
|
ทศภักตร์พาลอบหนี | | พระจักกรีติดตาม
|
บุกป่าหนามข้ามศิงขร | | ได้พานรเป็นพล
|
จองถนนข้ามคงคา | | ถึงลาการอญราพ
|
พวกสัตวบาปแบหลา | | ได้สีดาเหมือนหมาย
|
องค์นารายณ์คืนกลับ | | ประทับฝั่งสาคร
|
แล้วแผลงศรตัดถนน | | ให้สาชลหลั่งหลาม
|
เรียกถนนพระรามสืบมา | | ทั้งสองราเล่าถวาย
|
พระฦๅคลายร้อนรน | | ให้เร่งกลจักรไก
|
ใส่ฟืนไฟกระหน่ำ | | แล่นรีบร่ำเร็วมา
|
หลายทิวาราตรี | | ถึงที่มีสำคัญ
|
ใกล้เขตรขัณฑ์ด่านทาง | | ให้ทอดกลางน้ำฦก
|
ทรงตรองตฤกปฤกษา | | เข้าภาราฉันใด
|
มิให้ใครรู้เรื่อง | | มิให้เฟื่องฟุ้งความ
|
คิดให้งามตามเงื่อน | | คิดกลบเกลื่อนให้ดี
|
ดูท่วงทีใคร่ครวญ | | เขบ็จขบวนกลไก
|
พี่เลี้ยงไวปรีชาญ | | จึงทูลสารเสนอสนอง
|
ต้องคิดสองเงื่อนไซร้ | | แต่งทูตให้ถือสาร
|
บรรณาการถวายไท้ | | กำปั่นได้เข้าเมือง
|
ไม่ฝืดเคืองแยบคาย | | ค่อยผันผายเดินทาง
|
ถึงสองนางสมสนิท | | จึ่งค่อยคิดถ่ายเท
|
คงสมคเนนึกหวัง | | พระฦๅฟังชื่นชม
|
คิดเห็นสมนึกไว้ | | แล้วสั่งให้แต่งสาร
|
บรรณาการพร้อมสรรพ | | กับราชทูตอุปทูต
|
ทั้งตรีทูตพร้อมมูล | | นเรนท์สูรเลือกสรร
|
คนสำคัญแคล่วคล่อง | | ล้วนไวว่องเหมือนคิด
|
เคยสนิทชิดใช้ | | เคยไว้ในวางจิตร
|
สนิททั้งแปดคน | | กับจุมพลพี่เลี้ยงสอง
|
ทั้งเงินทองจัดไว้ | | เอาไปใช้อับจน
|
แก้ขัดสนสรรพเสร็จ | | ส่วนสมเด็จพระฦๅ
|
แปลงเพศคือพราหมณ์พรหม | | งามอุดมดูสอาด
|
เปลี่ยนนามราชสยมพราหมณ์ | | สองนายตามนามชัด
|
ชื่อนายฉัดนายฉัน | | จัดแจงกันเสร็จแล้ว
|
พระผ่องแผ้วชื่นบาน | | ให้ทหารคลาเคลื่อน
|
เลื่อนกำปั่นเข้าชิด | | ขึ้นสถิตย์แทบฝั่ง
|
สั่งให้ไปอย่าช้า | | สูจงจอดทอดท่า
|
ที่ท้ายเมืองพลัน
|
|
โคลง ๒
|
๏ ชาวกำปั่นไม่ช้า | | ไปถึงด่านทอดถ้า
|
บอกถ้วนทุกประการ
|
๏ ชาวด่านบอกส่งซ้ำ | | พากำปั่นล่องล้ำ
|
ล่องเข้าเมืองหลวง
|
๏ เจ้ากระทรวงนำเฝ้า | | ทูตประนมก้มเกล้า
|
นอบน้อมทูลสาร
|
๏ บรรณาการถ้วนพร้อม | | ทูลถวายนอบน้อม
|
นบเกล้าอัญชวลี
|
๏ ทูลคดีถี่ถ้วน | | ตามมีในสารล้วน
|
ถี่ถ้วนทุกอัน
|
|
ร่าย
|
๏ ในสารสุวรรณบรรจง | | ผู้ดำรงธรณี
|
ทวารวดีเดื่องหล้า | | เกียรติ์เฟื่องฟ้าฟุ้งขจร
|
มหานครเลิศลบ | | ดิลกภพนพรัตน์
|
สุทัศนธานี | | นครศรีโสภา
|
มาเจริญทางไมตรี | | ด้วยชาวบุรีไปชม
|
สรรเสิญสมบัติยิ่ง | | ล้วนแต่สิ่งพิเศษ
|
ในนิเวศน์เวียงสถาน | | งามตระการต่างต่าง
|
มีหลายอย่างหลายพรรณ | | สรรพสิ่งวิเศษ
|
กว่าประเทศนานา | | จึ่งให้มาเชยชม
|
พระบรมสมภาร | | งามตระการปานใด
|
ส่วนท้าวไทเมืองรมย์ | | ฟังชื่นชมปรีดา
|
สั่งให้พาเที่ยวชม | | เครื่องอุดมต่างต่าง
|
หลายอย่างหลายประการ | | อวดทหารแม่นยำ
|
ยิงเข้าลำปืนได้ | | ยิงให้ดูหลายครา
|
ถามทูตมาทันที | | เมืองโน้นมีฤๅไม่
|
เราจะใคร่รู้ความ | | ทูตทูลตามถามไถ่
|
เมืองโน้นไม่นับถือ | | เป็นแต่มือแม่นดี
|
เมืองโน้นมีทหาร | | ชำนาญชำนิเวทมนต์
|
ล้วนคงทนแคล้วคลาศ | | อาจสามารถล่องหน
|
กำบังตนหายได้ | | เช่นนี้ไซร้จึ่งดี
|
ภูมีฟังเคืองขัด | | โองการตรัสบรรหาร
|
ท่านว่าขานอวดอ้าง | | มีมาบ้างฤๅไฉน | |
|
ทูตทูลไททันที | | ภอจะมีลองได้
|
แต่ภอให้เห็นจริง | | ไม่อ้างอิงอวดหาญ
|
ให้ปลูกศาลเพียงตา | | ที่ศาลาแห่งหนึ่ง
|
จึ่งเชิญครูสมิทธิ์ | | กับทั้งศิษย์ร้อยคน
|
เข้ามณฑลพิธี | | แต่งอินทรีย์ถ้วนตน
|
นั่งอยู่บนศาลา | | พวกปืนมายืนรอบ
|
ชอบฤกษ์ให้ยิงปืน | | สามนัดยืนยิงไม่ออก
|
แล้วบอกให้ยิงใหม่ | | ยิงออกไม่ต้องกาย
|
ตกกระจายริมศาล | | ท้าวผู้ผ่านเมืองรมย์
|
ทูตทูลสมทุกสิ่ง | | ทรงเห็นจริงทุกประการ
|
โปรดประทานรางวัล | | พระทรงธรรม์ใคร่ได้
|
ราชทูตไว้ภารา | | ให้ล่ามพาเที่ยวชม
|
ตามอารมณ์ไม่ห้าม | | ชาวเมืองคล้ามขามใจ
|
ทูตเที่ยวไปทุกแห่ง | | รู้ตำแหน่งทั่วแล้ว
|
ในจิตรคิดผ่องแผ้ว | | เพื่อถ้าทรงธรรม์
|
|
โคลง ๒
|
๏ เบื้องกำปั่นไปแล้ว | | องค์พระฦๅคลาศแคล้ว
|
จากถ้าสาคร
|
๏ บทจรไต่เต้า | | พระวิโยกโศกเศร้า
|
เร่าร้อนหฤไทย
|
๏ หมองมัวไหม้ลห้อย | | คนึงขนิษฐ์แน่งน้อย
|
โศกสร้อยแสนทวี
|
๏ โอ้ศรีเสาวภาคเจ้า | | พี่มาตามหนุ่มเหน้า
|
ย่างเข้าเขตรแดน
|
๏ พี่แสนเทวศหม่นไหม้ | | ยังไป่รู้ไกลใกล้
|
ที่แท้ทางจร
|
๏ ดงดอนเดินยากแท้ | | ไม่รู้แห่งหลแล้
|
ยากล้ำเหลือหลาย
|
๏ เจียรจะวายชีพแล้ว | | แม่พุ่มพวงดวงแก้ว
|
พี่นี้ไป่เห็น
|
๏ สู้ยากเย็นตามเต้า | | หวังประสบสองเจ้า
|
พี่น้องนวลผจง
|
๏ พระทรงกำสรดสร้อย | | รัญจวนหวลสร้อย
|
โศกเศร้าหมองศรี
|
๏ สองพี่เลี้ยงทูลถ้อย | | พระอย่ากำสรดสร้อย
|
ไม่ช้าจักสม
|
๏ ชี้ชวนชมช่อไม้ | | ทั้งดอกไม้ผลไม้
|
มิ่งไม้งามดี
|
๏ พระโยคีรู้แล้ว | | ใช้สาลิกาแก้ว
|
พ่อให้ไคลคลา
|
๏ สาลิกามาพ่อไท้ | | โผผินบินเข้าใกล้
|
จับไม้เจรจา
|
๏ เป็นภาษามนุษย์ไซร้ | | ว่าโอ้สองอรไท้
|
แม่ถ้าฟังสาร
|
๏ ภูบาลแว่วเสียงก้อง | | เหลือบเห็นสาลิการ้อง
|
พลอดจ้อจับใจ
|
๏ นกใครหนอใคร่รู้ | | ฤๅว่านกท้าวชู้
|
แม่ใช้มาเชิญ
|
๏ พระดำเนินเข้าใกล้ | | ตรัสว่านกจงได้
|
บอกให้เราฟัง
|
๏ สองเจ้ายังแช่มช้อย | | ฤๅว่าสองโศกสร้อย
|
ลห้อยโหยหา
|
๏ สาลิกาเห็นใกล้ | | บินไปไกลแล้วไซร้
|
จับไม้มองเมียง
|
๏ ทรงเสียงพลอดแจ้วแจ้ว | | สาลิกามาแล้ว
|
พระแก้วอยู่ไหน
|
๏ ภูวไนยตามตอบถ้อย | | เจ้าสาลิกาน้อย
|
พี่นี้หนีไย
|
|
ร่าย
|
๏ ครั้นเข้าใกล้นกหนี | | พระภูมีลีลา
|
สาลิกาบินไป | | ครั้นเห็นไกลหยุดร้อง
|
เสียงกู่ก้องกังวาน | | ฟังอ่อนหวานฉ่ำเฉื่อย
|
ร้องรีเรื่อยจับใจ | | ลงเล่นในแนวทาง
|
หยุดอยู่กลางมรรคา | | พระลีลาตามติด
|
ฉุกใกล้ชิดนกบิน | | โผนผินจับต้นไม้
|
จวนจวบใกล้คฤหา | | สาลิกาหายพลัน
|
พระทรงธรรม์ตกตลึง | | นิ่งคนึงตรึกตรา
|
โอ้นกพาพิศวง | | ให้เราหลงติดตาม
|
จึ่งห้ามปรามทุกคน | | ระวังตนจงมาก
|
สิ่งใดหลากเร่งคิด | | หมั่นพินิจตรึกตรอง
|
ส่วนสองนายพี่เลี้ยง | | ทูลกล่าวเกลี้ยงปลอบพลาง
|
พระอย่าหมางหมองไหม้ | | จักพลันได้สมสนิท
|
โดยนิมิตสกุณา | | สาลิการบอกข่าว
|
พี่เลี้ยงกล่าวเกลื่อนแกล้ง | | แสร้งพูดเล่นเจรจา
|
รีบไคลคลาไต่เต้า | | ถึงด่านเข้าทันที
|
พี่เลี้ยงปรีชาชาญ | | บอกอาการด่านถาม
|
แจ้งใจความไป่ช้า | | เราพ่อค้าสิบคน
|
จรดลมาพบ | | ประสบพราหมณ์รามราฐ
|
งามสะอาดอุดม | | เชื้อพราหมณ์พรหมจรรยา
|
มาเที่ยวดูบุรี | | เล่าคดีทุกประการ
|
แจกเจือจานเงินทอง | | ปองเป็นมิตรชิดชม
|
ได้เสร็จสมทุกถ้า | | ไปบ้านน่าเนื่องกัน
|
เที่ยวพัวพันคบเพื่อน | | เลื่อนเล่าเข้าสู่หา
|
ชาวบ้านมานับถือ | | ว่าพราหมณ์คือพรหมบุตร
|
บริสุทธิสอาด | | ต่างถวายภาชช์โภชนา
|
กระยาหารของดี | | ที่นอนมีผ้าลาด
|
ล้วนสอาดโอฬาร | | ของตระการนานา
|
สุคนธาธารณศ | | พระทรงยศสรงเสวย
|
ค่อยเสบยสบายองค์ | | แล้วเสด็จตรงสู่สวน
|
เขาชี้ชวนชมไม้ | | สวนสมเด็จท่านไท้
|
พี่น้องสองศรี
|
|
โคลง ๔
|
๏ ภูมีชมมิ่งไม้ | | มูลมอง
|
ดอกดกตูมบานกอง | | กิ่งค้อม
|
ผลห่ามสุกเรืองรอง | | ร่วงหล่น ลงนา
|
สวนสนุกนิ์มีพร้อม | | เนื่องน้อมใจถวิล
|
๏ ดอกกระถินกลิ่นเกลี้ยง | | เกลาใจ แม่เฮย
|
ฤๅกลิ่นนุชเนื่องใน | | นี่นี้
|
มาลาเล่ห์มาไลย | | ลวงกลิ่น
|
หอมดั่งกลิ่นแก้วกี้ | | พี่ให้โหยหวน
|
๏ รำดวนดวงดอกสร้อย | | สารภี
|
กลิ่นดังกลิ่นเกษนี | | แน่งน้อย
|
จำปาดอกจำปี | | จักเปรียบ ปานฤๅ
|
หอมไป่ปานกลิ้นร้อย | | ชั่งโอ้อกตรอม
|
๏ พยอมหอมยั่วเย้า | | ยามยล
|
หอมกลิ่นการเกดกล | | เกษแก้ว
|
หอมรศรสสุคนธ์ | | ควรคู่ ได้ฤๅ
|
กลิ่นกุหลายเลิศแล้ว | | เล่ห์คล้ายกลีนสมร
|
๏ มลิซ้อนซ่อนชู้ | | ชูใจ ชื่นแฮ
|
เฉกแม่ซ่อนกลิ่นไกล | | เกลื่อนกล้ำ
|
นางแย้มยิ่งแย้มไย | | ยวลยั่ว จิตรนา
|
หอมกลิ่นพิกุลก้ำ | | เกษน้องนางสงวน
|
|
โคลง ๒
|
๏ สองนายชวนชมช้อย | | ชี้ชมวิหคห้อย
|
แมกไม้เมียงมอง
|
๏ แซร้ซร้องเสียงแจ้วๆ | | เฉกเชิญชวนพระแก้ว
|
สู่สร้อยสวนขวัญ
|
|
โคลง ๔
|
๏ เบญจวรรณจับมิ่งไม้ | | โมกมัน
|
นกขมิ้นจับชิงชัน | | แช่มช้อย
|
สัตวาจับจวงจันทน์ | | โจนจิก ผลแฮ
|
สาลิการแก้วก้อย | | จับต้นสารภี
|
๏ โนรีจักรักร้อง | | รายเรียง
|
นกคุ่มจับข่อยเคียง | | คู่ค้อน
|
กระสากระสรรเสียง | | สังวาศ
|
จับกระสังซรับซร้อน | | แซ่ซร้องแจจรร
|
๏ ทรงธรรม์ชมสระสร้อย | | สัตบัน
|
สัตบุษบัวผัน | | เผื่อนพ้อง
|
จงกลอุบลสรรพ์ | | สดชื่น ใจแฮ
|
ภุมรินบินร้อง | | ร่อนไซ้เสาวคนธ์
|
๏ มัศยาวนว่ายคล้อย | | ลอยลม
|
ปูเต่าเฝ้ากินตม | | ไต่เต้า
|
บ้างวิ่งว่ายลอยจม | | โลดไล่ กันนา
|
ถวิลว่าสระหนุ่มเหน้า | | พี่นี้ยาไฉน
|
|
|
โคลง ๒
|
๏ พระเข้าในสวนแล้ว | | หฤไทยผ่องแผ้ว
|
ชื่นชื้นปรีดา
|
๏ หาผู้รักษาสวนไซร้ | | เงินทองกองกอบให้
|
อยู่ได้โดยใจ
|
๏ พวกไพร่ไปออกอ้อม | | พบพวกเพื่อนกันพร้อม
|
ต่างแสร้งเสสัน
|
๏ ชวนกันคอยข่าวถ้า | | บ้างมุดเมี้ยนเปลี้ยนหน้า
|
นอบเฝ้าทรงธรรม์
|
๏ พระสุริยันเย็นคล้อย | | พระคนึงแน่งน้อย
|
ลห้อยโหยหวน
|
๏ ปั่นป่วนครวญครั่นร้อง | | จึงแถลงแต่งโคลงพร้อง
|
พร่ำเชื้อเชิญขวัญ
|
|
โคลง ๔
|
๏ ดวงจันทร์ขวัญเนตรแก้ว | | โกมล แม่เฮย
|
เรียมนิราศเวียนวน | | หวาดว้า
|
แสนทุกข์เทวศทน | | ทุเรศ มานา
|
หวังประสบหนุ่มหน้า | | นิ่มเนื้อนวลผจง
|
๏ เชิญอนงค์นาฎน้อง | | นวลจันทร์
|
มาประพาศสวนพลัน | | อย่าช้า
|
พี่คอยรับขวัญขวัญ | | เนตรพี่อยู่นา
|
เชิญแม่มาพี่ถ้า | | อยู่ถ้าฟังสาร
|
๏ นกหกวานส่งสร้อย | | สารสนอง หนึ่งรา
|
จงช่วยแจ้งแด่สอง | | พี่น้อง
|
ว่าเรียมนิราศหมอง | | มาเปลี่ยว
|
เปล่าอกครวญครั่นร้อง | | ร่ำไห้หาสมร
|
๏ ทิชากรแซร่ซร้อง | | ขานขัน
|
ร้องระเรื่อยเรียงรัน | | ใช่น้อย
|
บ่นำข่าวจอมขวัญ | | ทูลแด่ เรียมเลย
|
พระวิโยคโศกสร้อย | | ลห้อยโหยหา
|
๏ จนเพลาล่วงเข้า | | ราตรี
|
จันทร์จรัสรังสี | | ส่องหล้า
|
โอ้ว่าดวงสุมาลี | | แลลับ แม่เอย
|
มาบ่เห็นหนุ่มหน้า | | แม่หน้านวลจันทร์
|
๏ หมายมั่นมามอบไม้ | | ตรีสอง
|
โฉมทิพย์มณฑาทอง | | ท่านไท้
|
หวังฝากชีวิตปอง | | จักป่วย การฤๅ
|
พระยิ่งลห้อยไห้ | | ใคร่กลั้นใจตาย
|
|
โคลง ๒
|
๏ สองนายทูลสนองถ้อย | | พระอย่าโศกเศร้าสร้อย
|
พรุ่งนี้มาสม
|
๏ เชิญบรรธมแท่นแก้ว | | ในตำหนักเพริศแพร้ว
|
ที่ไท้ทั้งสอง
|
๏ เดือนส่องแสงฟ้าแผ่ว | | เสียงจักรจั่นเจื้อยแจ้ว
|
กล่อมท้าวนิทรา
|
๏ มาลาลมลาศไล้ | | หอมกลิ่นกลั้วกลิ่นใกล้
|
กลิ่นน้องสองศรี
|
๏ พระเปรมปรีดิ์คลีคล้อย | | คนึงขนิษฐแน่งน้อย
|
ม่อยเคลิ้มนิทรา
|
|
ร่าย
|
๏ สองราหลับแทบบาท | | พระฦๅราชฝันเห็น
|
เป็นนิมิตมากไซร้ | | ฝันว่าได้ดอกมณฑา
|
ทงงคู่มาชมชื่น | | หอมรวยรื่นชื่นจิตร
|
สมสนิทแนบอุรา | | ในชั้นดาวดึงส์สวรรค์
|
สองนายพลันพลอยได้ | | ดอกบัวไซร้โสภา
|
ต่างปรีดาชื่นชม | | สมอารมณ์รีบจร
|
กลับนครเหมือนหมาย | | พระฦๅสายตื่นพลัน
|
บอกความฝันพี่เลี้ยง | | นายกลั่นแลนายเกลี้ยง
|
ช่วยแก้ฝันนา
|
|
โคลง ๒
|
๏ ทงงสองราฝันไซร้ | | แว่วสำเนียงหน่อไท้
|
ตื่นขึ้นทันที
|
๏ ฟังภูมีถ่องถ้อย | | นิมิตดีใช่น้อย
|
จักได้ดังถวิล
|
๏ ทรงสุบินเลิศแล้ว | | พระจะลุลาภแก้ว
|
ก่อเกื้อกลกาม
|
๏ ข้าพลอยตามเสด็จได้ | | สมดังจิตรคิดไว้
|
เพราะด้วยทรงธรรม์
|
|
โคลง ๔
|
๏ นายกลั่นฝันชื่นช้อย | | ชมสระ
|
ปลาดุกชโดดะ | | โดดเต้น
|
สลาดสลิดลอยปะ | | ปนช่อน
|
กระดี่กระเดือกเกลือกเฟ้น | | ช่อนช้อนเชิงเรียง
|
๏ นายเกลี้ยงฝันได้บ่วง | | ดักบู่
|
คันบ่วงล้วงฬ่อรู | | ร่อไว้
|
ปูเปี้ยวเหนียวหนีบดู | | ดุกดิก
|
ขยุบขยับจับไป่ได้ | | ดั่งน้ำใจหมาย
|
๏ สองนางฝันว่าไท้ | | ไคลคลา
|
โดยเสด็จทางเวหา | | หาศกว้าง
|
ประจงจับจันทรา | | ทงงคู่ เคียงแฮ
|
ลอยเลื่อนเคลื่อนคว้างค้าง | | ย่างเยื้องงามคม
|
|
โคลง ๒
|
๏ สองประนมเหนือเกล้า | | ทำนายฝันพระเจ้า
|
พรุ่งเช้าจักสม
|
๏ พระชมฝันพี่เลี้ยง | | แช่มชื่นรื่นจิตรเพี้ยง
|
พบแก้วกลอยสมาน
|
|
ร่าย
|
๏ สงสารสองยอดสร้อย | | นวลแน่งน้อยพิมพ์พรรณ์
|
แสนกระศัลย์โศกเศร้า | | เข้าในรัตนบรรจฐรณ์
|
กรกอดกรคำนึง | | ร้อนรำพึงพิศวง
|
ถึงองค์พระฦๅราช | | เจียนใจขาดรอนรอน
|
สองสายสมรจาบัลย์ | | คอยนับวันเคร่าถ้า
|
เห็นหาช้าผิดเชิง | | ละลาญเลิงหลงคิด
|
รำจวญจิตรใช่น้อย | | ลห้อยให้หวลหา
|
โศกาดูรพิลาป | | น้ำเนตรอาบภักตรา
|
เรียกสองราพี่เลี้ยง | | คอยกล่าวเกลี้ยงกระซิบถาม
|
พระโฉมงามไฉนหาย | | ไป่เหมือนหมายแล้วเจ้า
|
แม้พรุ่งเช้าไป่มา | | เราจะลาล่วงไซร้
|
สองอยู่ให้จงดี | | สองนารีร้อนรน
|
ทูลยุบลวรนารถ | | เล้าโลมราชทงงสอง
|
ว่าพระทองทงงคู่ | | ของดอยู่ก่อนรา
|
ท้าวคงมาเปนแน่ | | พระมิ่งแม่อย่าเศร้า
|
ฉันใดเจ้าจึ่งรู้ | | ผู้ใดมาบอกข่าว
|
แกล้งกล่าวให้ไหลหลง | | พะวงพว้าพวัง
|
พี่เลี้ยงฟังบังคม | | กรประนมทูลพลาง
|
พระอย่าหมางหมองเศร้า | | ท่านครูเฒ่าสิทธิศักดิ์
|
รู้มลักเหลือหลาย | | ท่านทำนายแน่นอน
|
ว่าภูธรมาไซร้ | | ใจข้าให้ชื่นชม
|
ในอารมณ์ผ่องแผ้ว | | ดุจพระแก้วเสด็จมา
|
เห็นแก่ตาข้านี้ | | ดุจชักชี้ชวนชม
|
พระตนกลมอิงแอบ | | เนาแนบสองอยู่เกล้า
|
เข้ามาสู่สวนสร้อย | | ใจข้าน้อยนิยม
|
สองฟังชมชื่นชอบ | | ตรัสตอบสองพี่เลี้ยง
|
คำพี่เพี้ยงพึงวาง | | ฝังไว้กลางใจจำ
|
พี่ช่วยนำแนะสอน | | สายสมรกล่าวชม
|
นิยมยอฬ่อใจ | | ตรัสปราไสพี่เลี้ยง
|
พี่กล่อมเกลี้ยงรักษา | | แต่เยาว์มาคุงใหญ่
|
คุณยิ่งใช่ภอดี | | ครั้งนี้มีมาซร้ำ
|
คุณยิ่งล้ำฟ้าดิน | | สองยุพินพจมาน
|
เจือจานใจสองนาง | | พี่เลี้ยงพลางปรีดา
|
ครั้นเพลาราตรี | | กล่อมสองศรีทรามชม
|
เชิญบรรธมพณเกล้า | | ฦๅราชเต้าตามแล้ว
|
จักมาสู่สมแก้ว | | พรุ่งนี้มั่นคง
|
| | |
|
|
โคลง ๒
|
๏ จงบรรธมแท่นแก้ว | | ฟูกหมอนแพรเพริศแพร้ว
|
ม่านมุ้งผดุงถวาย
|
๏ ดอกกระจายลายผ้า | | พิดานดาดโอ่อ้า
|
อบฟุ้งเสาวคนธ์
|
๏ กล่าวยุบลกล่อมเกลี้ยง | | ฟังเสนาะเพราะเพี้ยง
|
พี่เลี้ยงทรอถวาย
|
|
โคลง ๔
|
๏ เดือนหงายกระจ่างแจ้ง | | เวหา
|
เกลื่อนกลาดดาษดารา | | เรียบร้อย
|
เดือนช่วยส่องมรรคา | | ฦๅราช ทีแฮ
|
เชิญชักมาสู่สร้อย | | สรบน้อยสองสมร
|
๏ อย่าอาวรณ์ร้อนเร่า | | อารมณ์
|
ขวัญอ่อนจงบรรธม | | แท่นแก้ว
|
พระฦๅจักมาชม | | เชยชื่น จิตรแฮ
|
สองแม่จงผ่องแผ้ว | | เพื่อได้โดยหวัง
|
|
โคลง ๒
|
๏ สองฟังสองที่เลี้ยง | | ช่างกล่าวกลอนกล่อมเกลี้ยง
|
เพราะถ้อยสุนทร
|
๏ ว่าพระฦๅจรไต่เต้า | | จักมาถึงพรุ่งเช้า
|
ชื่นชื้นใจถวิล
|
|
ร่าย
|
๏ สองยุพินแช่มชื่น | | สำราญรื่นอารมณ์
|
บรรธมเหนือแท่นที่ | | สองพี่เลี้ยงกล่อมกลอน
|
สองสายสมรหลับสนิท | | เกิดนิมิตรอัศจรรย์
|
พระพิมพ์ฝันเห็นองค์ | | อมรินทร์ลงจากฟ้า
|
อยู่ตรงหน้าสองสมร | | สองกรช้อยสองศรี
|
พาจรลีสู่สวรรค์ | | ฝ่ายพระพรรณฝันเห็น
|
เป็นเทพสังหร | | ว่ามังกรฤทธิ์กล้า
|
ลอยล่องฟ้ามาถึง | | เข้ารัดรึงแรงเรี่ยว
|
เชี่ยวชาญชิดติดพัน | | ในสุวรรณปราสาท
|
สองวรนาฏขวัญหาย | | มังกรกรายกระหวัด
|
รัดรวบหิ้วปลิวลอย | | สองงูพลอยตามพลาง
|
รัดสองนางนำหนี | | สองนารีนอนเรียง
|
หลับเคียงแท่นจอมขวัญ | | นางจั่นฝันชมสระ
|
บัวระดาดาษดา | | เหลือบเห็นปลาไหลเผือก
|
เที่ยวแซะเสือกไซ้รู | | เข้าคุดคู้ดื่มไคล
|
นางจับไปเลี้ยงชม | | ให้กินตมทุกวัน
|
นางเจิมฝันดักแร้ว | | ต้องนกแก้วคอแดง
|
ดิ้นสิ้นแรงหอบรวน | | ซรบเซร้าซรวนจับได้
|
เอาเลี้ยงไว้ชมชื่น | | ตระบัดตื่นตามกัน
|
ต่างคนฝันจำได้ | | จวนจวบใกล้รุ่งรพี
|
สองโฉมศรีเล่าพลาง | | สองนางฟังฝันไท้
|
เห็นจะได้เหมือนหมาย | | ทำนายฝันขวัญเข้า
|
คงสมแม่ณเกล้า | | พรุ่งนี้แน่นอน
|
|
โคลง ๔
|
๏ อย่าอาวรณ์ร้อนเร่า | | รุมทรวง
|
ฝันแม่ยิ่งใหญ่หลวง | | เลิศแล้ว
|
สำเร็จคิดทงงปวง | | ไป่ป่วย การเลย
|
พระจะลุลาภแก้ว | | ก่อเกื้อกรีธา
|
๏ ในเพลาพรุ่งนี้ | | แน่นอน
|
ขวัญอ่อนอย่าอาวรณ์ | | วุ่นไซร้
|
พระฦๅจักเสด็จจร | | มาสู่ สมนา
|
สมคิดจิตรจงได้ | | ดั่งน้ำใจถวิล
|
|
โคลง ๒
|
๏ เทพินยินดีได้ | | ดุจดังองค์ท่านไท้
|
ธิราชเจ้ามาสม
|
๏ ทรามชมค่อยชื่นชื้น | | จึ่งตรัสภิปรายอื้น
|
อรรถถ้อยตอบสนอง
|
๏ ฝันของพี่ดีแท้ | | คงจะลุลาภแล้
|
เลิศล้ำใดปาน
|
๏ กล่าวเจือจานใจแล้ว | | สองพระพี่เลี้ยงแผ้ว
|
ผ่องน้ำใจเกษม
|
|
ร่าย
|
๏ ต่างปรีดิ์เปรมแช่มชื่น | | สำราญรื่นปรีดา
|
ภอเพลาปัจจุสไสมย | | แสงอุไทยถ่องฟ้า
|
จักรจั่นจ้าแจจัน | | ไก่แก้วขันเอกเอื้อย
|
สุโนกเจื้อยขันขาน | | เสียงผสานแจ้วแจ้ว
|
สว่างแผ้วเวหา | | กากรพรอกบอกกล่าว
|
ดุจนำข่าวภูวไนย | | มาอาไศรยสวนศรี
|
สองนารีชมพลาง | | พลางดีใจใช่น้อย
|
ทูลยอดสร้อยสายสมร | | ว่าภูธรมาแน่
|
พระแม่อย่าเศร้าจิตร | | โดยนิมิตรมีไซร้
|
คงพบวันนี้ได้ | | แม่นแท้แลนา
|
|
โคลง ๒
|
๏ สองสุดาผ่องแผ้ว | | พี่พากันคลาศแคล้ว
|
สืบให้รู้ความ
|
๏ บอกแต่ตามจริงไซร้ | | อย่ามาลวงกันให
|
เคร่าถ้าคอยหา
|
๏ สองนางหน้ายิ้มแย้ม | | แต่งตัวงามแสล้ม
|
แช่มช้อยชวนชม
|
๏ งามคมสมใส่สร้อย | | สอดแหวนเพ็ชรกรีดก้อย
|
เพริศพร้อยพราวตา
|
๏ นุ่งผ้านอกอย่างแล้ว | | ดอกกระจายพรายแพร้ว
|
เลิศแล้วอย่างดี
|
๏ ห่มแพรศรีสองชั้น | | แพรปักเถาทั้งนั้น
|
เลือกล้วนงามงาม
|
๏ บ่าวไพร่ตามน้อยน้อย | | พากันไปสวนสร้อย
|
คลาศคล้อยไคลคลา
|
๏ ครั้นมาถึงสวนสร้อย | | ค่อยย่างเยื้องเรียบร้อย
|
ชม้อยเมียงมอง
|
๏ ตรึกตรองใจใคร่รู้ | | ว่ามีผู้ใดผู้
|
หนึ่งนั้นอาไศรย
|
๏ เก็นดอกไม้ให้ช้า | | หวังจะดูทางถ้า
|
ถี่ถ้วนทุกประการ
|
๏ สองนายชาญเชิงแท้ | | ครั้นเห็นสองนางแล้
|
หลากน้ำใจถวิล
|
๏ สองนารินมานี้ | | ทีจะมาชักชี้
|
ช่องให้มั่นคง
|
|
ร่าย
|
๏ ทูลองค์อิศเรศร์แล้ว | | สองนายแคล้วไคลคลา
|
ปิดทวารตำหนัก | | ชักเชิงเชือนให้ไคล
|
แกล้งเดินไปให้เห็น | | ทำทีเปนไม่รู้
|
ว่าผู้ใดไปมา | | เข้าศาลาฝาชิด
|
ปิดประตูคอยมอง | | ส่วนสองนางแลไป
|
เห็นแต่ไกลไววับ | | ลับศาลาแลหาย
|
นางนึกหมายมั่นคง | | สมคำองค์โยคี
|
ดูท่วงทีผิดประหลาด | | ทำเดินผาดให้เห็น
|
ทีนี้เปนง่ายแล้ว | | สองนางแคล้วจรดล
|
เดินเวียนวนค้นหา | | เห็นคนมาเมื่อกี้
|
บัดนี้หายแห่งใด | | เดินเลี้ยวไปแลดู
|
เปิดประตูเข้าไป | | ในศาลาเห็นสอง
|
ดูทำนองแช่มช้อย | | จึงกล่าวถ้อยทักถาม
|
สองนี้นามกรไฉน | | เข้าอยู่ในศาลา
|
มาแต่ด้าวแดนใด | | บังอาจใจจริงแท้
|
บอกจริงแล้อย่าพราง | | สองนายพลางยิ้มแย้ม
|
ตอบแก่สองแสล้ม | | พี่นี้มาไกล
|
|
โคลง ๔
|
๏ มาเมืองไกลใช่น้อย | | นวลผจง
|
พี่บอกความตามตรง | | แน่งน้อย
|
ไป่รู้แห่งหนหลง | | มาดอก ณแม่
|
ใช่จะแกล้งแต่งถ้อย | | ใส่สร้อยแซมสี
|
๏ สวนนี้สอนแม่รื้อ | | ทรามรัก
|
แสนสนุกดิ์ดีนัก | | เลิศล้ำ
|
เรียมมาบ่รู้จัก | | ใครใคร่ ถามนา
|
มาพบเจ้าของซ้ำ | | ชื่นน้ำใจเรียม
|
๏ งามเสงี่ยมจงให้พึ่ง | | เอาบุญ แม่ฮา
|
พี่จะทดแทนคุณ | | นิ่มน้อง
|
อาไศรยอยู่เจือจุน | | ใจชื่น แลแม่
|
พี่เปลี่ยวเปล่าพวกน้อง | | พี่น้องไป่มี
|
๏ สองนารีนั่งยิ้ม | | กริ่มใจ
|
เห็นจะสมนึกใน | | แน่แท้
|
ดูรูปร่างผ่องใส | | สุดสอาด
|
ผิดพวกเมืองเราแล้ | | เล่ห์ล้ำขำคม
|
๏ อารมณ์หมายแม่นแล้ว | | ตอบไป
|
สวนราชสองอรไทย | | อยู่เกล้า
|
พี่มาแต่เมืองไกล | | จงอยู่ เถิดพี่
|
พอเคลื่อนคลายหายเศร้า | | สร่างได้ความสบาย
|
๏ สองนายสนองตอบถ้อย | | นาริน
|
คุณแม่ล้ำแผ่นดิน | | แผ่นฟ้า
|
นำคำข้อควรถวิล | | ไว้หว่าง ทรวงนา
|
แม้เสร็จสืบเบื้องหน้า | | จักได้แทนคุณ
|
๏ เปนบุญได้ก่อสร้าง | | ปางไกล แม่ฮา
|
พบนุชสุดอาไลย | | พี่นี้
|
พะเอินแม่มีใจใส | | สังเวช
|
สังวาศเคยก่อนกี้ | | จึ่งได้พบกัน
|
๏ นางจั่นฟังชื่นชื้น | | อารมณ์
|
ชายแต่หางตาคม | | คู่ค้อน
|
นางเจิมจับใจชม | | เชิงชื่น
|
เมียงแต่หางตาย้อน | | ยั่วแย้มกลถาม
|
๏ จึ่งถามว่าพี่นี้ | | นามไฉน
|
มาธุระอะไร | | ใคร่รู้
|
จงแจ้งแต่จริงใจ | | อย่าเจื่อน เลยพี่
|
ฉันจะช่วยแก้กู้ | | ที่ร้อนรนใน
|
๏ ขอบใจสองแม่แล้ | | ทรามรัก
|
คำแม่ชื่นใจนัก | | แน่งน้อย
|
ขอพี่พึ่งพิงพัก | | รอผ่อน ใจแม่
|
แม้ว่าเสร็จสมสร้อย | | ห่อนร้างแรมขวัญ
|
|
โคลง ๒
|
๏ สองนายพลันโลมเล้า | | ปลอบว่าแม่ขวัญเข้า
|
อย่าได้หมองหมาง
|
|
โคลง ๔
|
๏ สองนางต่างแนบเนื้อ | | สองนาย
|
ร่วมภิรมย์รศหลาย | | เล่ห์ล้ำ
|
ต่างชื่นต่างชมหมาย | | มั่นแม่น
|
แสนเกษมเปรมซร้ำ | | เนื่องน้ำใจถวิล
|
|
โคลง ๒
|
๏ ครั้นสิ้นสมภาศแล้ว | | ต่างยิ้มย่องผ่องแผ้ว
|
เพื่อด้วยกลกาม
|
|
โคลง ๔
|
๏ นางจึงถามชื่อชู้ | | ทันที
|
เชิญพี่บอกโดยดี | | อย่าเอื้อน
|
สองมาแต่ธานี | | นามชื่อ ใดแฮ
|
วานอย่าทำเลื่อนเปื้อน | | บอกให้รู้รา
|
|
โคลง ๒
|
๏ พี่มาเมืองไกลแท้ | | ชื่อเมืองเชียงตุงแล้
|
เที่ยวค้าขายของ
|
|
โคลง ๔
|
๏ มาลำลองพ้องพวก | | พลัดกัน แม่ฮา
|
พี่ชื่อฉัดชื่อฉัน | | ว่าไว้
|
พบพราหมณ์หนึ่งคมสัน | | โสภาค
|
นามสยมพรหมณ์ได้ | | เที่ยวด้วยกันมา
|
|
โคลง ๒
|
๏ สบสองราร่วมห้อง | | พี่บ่ไปไกลน้อง
|
อยู่ด้วยมารศรี
|
|
โคลง ๔
|
๏ สองนารีรู้เรื่อง | | รำคาญ
|
ตกตลึงแลลาญ | | จิตรไซร้
|
ตรึกตรองว่องโวหาร | | หาเหตุ ถามแฮ
|
พราหมณ์อยู่ไหนพาให้ | | พบได้รู้จริง
|
|
โคลง ๒
|
๏ สองนายนิ่งนึกไซร้ | | บ่ทันนัดท่านไท้
|
อัดอั้นอายใจ
|
|
โคลง ๔
|
๏ สองนางไวว่องรู้ | | ท่วงที
|
กล่าวกระชั้นเย้ายี | | ชดช้อย
|
หน้าตาพี่ผ่องศรี | | ใสสด
|
แต่ว่าปดใช่น้อย | | นึกหน้าอางขนาง
|
|
โคลง ๒
|
๏ ท่าทางผิดพ่อค้า | | จะดูหน้าใช่หน้า
|
เชื่องช้าชาวพล
|
|
โคลง ๔
|
๏ พลางตนเองดั่งนี้ | | เยียใด
|
แกล้งกล่าวเกลื่อนเชือนไช | | ใช่น้อย
|
เสียแรงรักหักใจ | | ร่วมจิตร
|
ยังจะปิดบิดถ้อย | | เท็จให้ใจฉงน
|
|
โคลง ๒
|
๏ อย่าร้อนรนร่ำร้อง | | พี่จะบอกจริงน้อง
|
อย่าได้อางขนาง
|
๏ พี่แกล้งพรางยอดสร้อย | | จะลองใจแน่งน้อย
|
ใคร่รู้ร้ายดี
|
๏ พี่นี้พี่เลี้ยงไท้ | | สมเด็จพระฦๅไซร้
|
บอกแจ้งใจจริง
|
๏ สองมิ่งเป็นพี่เลี้ยง | | สองอรไทยเนื้อเกลี้ยง
|
ช่วยด้วยโดยหวัง
|
๏ สองนางฟังข่าวไท้ | | ชื่นชมสมคิดไว้
|
ดั่งได้ไอสวรรย์
|
|
โคลง ๔
|
๏ พระองค์นั้นเสด็จเบื้อง | | บ่อนใด พี่ฮา
|
พระจะเปลี่ยวหฤไทย | | โศกเศร้า
|
เชิญพี่ช่วยพาไป | | เฝ้าบาท
|
จักประนมก้มเกล้า | | กราบเบื้องบทมาลย์
|
๏ ขอรับสารสู่สร้อย | | สองศรี
|
แล้วจักเชิญสองลี | | ลาศเต้า
|
มายังปิ่นภูมี | | มหิราช นั้นนา
|
สู่ที่สวนสองเฝ้า | | ท่านไท้ทันที
|
|
ร่าย
|
๏ สองนายปรีดิ์เปรมจิตร | | เชยชมชิดสองนาง
|
กอดจูบพลางแย้มยิ้ม | | ประไพพริ้มเพราคม
|
ต้องอารมณ์ชมชื่น | | สำราญรื่นปรีดา
|
สองนายพาสองนาง | | ตามกันพลางมาพลัน
|
ถึงตำหนักจันทน์ทันใด | | สองทูลไทธิราช
|
ข้าพบนาฏสองศรี | | พาจรลีมาเฝ้า
|
หวังประนมก้มเกล้า | | เพื่อได้รับสาร
|
|
โคลง ๒
|
๏ สองนางชาญเชิงแท้ | | เห็นองค์พระฦๅแล้
|
เลิศล้ำใดปูน
|
|
โคลง ๔
|
๏ จึงทูลธิเบศร์ไท้ | | ทันที
|
พระอุส่าห์จรลี | | ลาศเต้า
|
มาถึงที่สวนศรี | | สองนาฏ
|
ลำบากพระองค์เจ้า | | ยากพ้นประมาณ
|
|
โคลง ๒
|
๏ ภูบาลตรัสตอบถ้อย | | ถามถึงพระนุชน้อย
|
ยอดสร้อยสองศรี
|
๏ สองอยู่ดีฤๅเจ้า | | ฤๅว่าสองโศกเศร้า
|
เคร่าถ้าหมองหมาง
|
๏ สองนางทูลไท้ | | ว่าสองลห้อยไห้
|
ไป่เว้นคืนวัน
|
๏ สองกระศัลย์โศกเศร้า | | ถึงพระผู้ปิ่นเกล้า
|
ค่ำเช้าเพรางาย
|
๏ ฤๅสายสั่งพี่เลี้ยง | | เชิญสองอรเนื้อเกลี้ยง
|
อย่าช้าเสด็จมา
|
|
โคลง ๔
|
๏ แม้นช้าจักไป่ได้ | | เห็นองค์
|
ไหนจะครองชีพคง | | อยู่ไซร้
|
ขอเชิญแม่โฉมยง | | มาสู่ สวนนา
|
พอที่พบภักตร์ได้ | | อย่าให้ชีพวาย
|
|
ร่าย
|
๏ สองนางถวายบังคม | | กรประนมเหนือเกล้า
|
นบน้อมเจ้าจอมกระษัตริย์ | | บรรจงจัดบรรจฐรณ์
|
อลงกรณ์เครื่องลาด | | ล้วนสอาดงามดี
|
มุ้งม่านมีครบครัน | | อภิวันท์ทูลลา
|
ตาต่อตาสองนาย | | ม่านเมียงหมายมั่นกัน
|
ต่างกระศัลย์เศร้าสร้อย | | ต่างลห้อยโหยหวน
|
ให้คร่ำครวญไปมา | | สองนางลาคลาไคล
|
ใจต่อใจผูกพัน | | สองนางจรัลจากสวน
|
คิดรำจวนป่วนใจ | | จนเข้าในวังราช
|
เห็นสองนาฏดวงสมร | | เยี่ยมบัญชรทั้งคู่
|
โฉมเยื้อนอยู่ยะแย้ม | | งามแสล้มเลิศหล้า
|
ดุจนางฟ้าสาวสวรรค์ | | ภักตร์เพียงจันทร์ทงงสอง
|
ตั้งตามองคอยถ้า | | ดุจแว่นฟ้าผ่องศรี
|
สองนารีลีลาศ | | ขึ้นปราสาททันใด
|
เข้าถึงในใกล้บาท | | ทูลข่าวราชทุกอัน
|
รับขวัญขวัญอรไท้ | | ขวัญแม่มาแล้วไซร้
|
อย่าได้ร้อนรน
|
|
โคลง ๔
|
๏ นฤมลบุญเลิศล้ำ | | แดนดิน แม่ฮา
|
โฉมราชดังอมรินทร์ | | ร่มฟ้า
|
ฤๅกฤษณประธมสินธุ์ | | มาสู่ สองนา
|
งามประโลมแหล่งหล้า | | เลิศล้ำใดปาน
|
๏ พระสั่งสารถี่ถ้วน | | ทุกอัน
|
เชิญเสด็จสองจอมขวัญ | | อย่าช้า
|
แม้นานนักบ่ทัน | | พบพระ องค์นา
|
พบแต่ศพเจ้าฟ้า | | ฝากไว้ให้เผา
|
๏ สองเจ้าฟังแช่มชื้น | | ชื่นครัน
|
ดุจดั่งได้ไอสวรรย์ | | ว่ายฟ้า
|
พี่เอยใคร่ไปทัน | | ในบัด นี้นา
|
กีดเพราะลาย่าช้า | | ชอกช้ำใจครัน
|
๏ จอมขวัญยังย่าไท้ | | ทันที
|
ทูลบาทเบื้องบทศรี | | ซรบเกล้า
|
นั่งแนบแอบองค์มี | | จิตรชื่น ชมนา
|
ลาพระย่าไต่เต้า | | สู่สร้อยสวนขวัญ
|
๏ ย่าพลันผันลูบไล้ | | หลานขวัญ
|
ภักตร์แม่ผ่องเพียงจันทร์ | | แจ่มฟ้า
|
จักลาเล่นสวนสรรพ์ | | แสนสนุกนิ์
|
ไปแม่อย่าอยู่ช้า | | ขุกไข้ไภยมี
|
๏ จึงสั่งพี่เลี้ยงราช | | สองรา
|
จงพิทักษ์รักษา | | ใฝ่เฝ้า
|
อย่าให้ล่วงเวลา | | ค่ำมืด ลงแฮ
|
ภอบ่ายเย็นเชิญเจ้า | | กลับเข้าวังพลัน
|
๏ จอมขวัญลาย่าแล้ว | | ลีลา
|
คืนสู่ห้องรจนา | | หนุ่มเหน้า
|
สะสรงสุคนธา | | ธารกลิ่น
|
หอมเฟื่องฟุ้งจรุงเร้า | | รื่นด้วยเสาวคนธ์
|
๏ ทรงเครื่องต้นเพริศพริ้ง | | เพราคม
|
ผิวผ่องทองทาถม | | เทียบได้
|
งามเงื่อนอับศรสม | | ทุกสิ่ง งามนา
|
ทรงพระภูษิตไซร้ | | เสร็จพร้อมเพราผจง
|
๏ โฉมยงทรงเครื่องแล้ว | | จรลี
|
พระพี่เลี้ยงสองศรี | | นอบน้อม
|
ทรงวอรัตนรูจี | | แจ่มจรัส
|
สาวสุรางค์แห่ห้อม | | แวดล้อมครรไล
|
| | |
|
|
ร่าย
|
๏ คลาไคลถึงสวนศรี | | สองนารีไปก่อน
|
ผ่อนเข้าตำหนักจันทร์ | | ทูลทรงธรรม์ธิราช
|
แล้วแต่งอาศน์บรรจฐรณ์ | | มุ้งม่านหมอนเสร็จสรรพ
|
หับทวารห้องประธม | | ปูเจียมพรมข้างน่า
|
สำหรับข้าไทเฝ้า | | ส่วนพระฦๅเจ้าจอมกระษัตริย์
|
บรรจงจัดแต่งองค์ | | ทรงภูษิตาภรณ์
|
งามบวรรจนา | | ทรงมหามงกุฎ
|
ประเสริฐสุดโสภาค | | ดุจเทวราชอมรินทร์
|
พระภูมินทร์ตรึกตรา | | ปฤกษาสองพี่เลี้ยง
|
นายเกลี้ยงแลนายกลั่น | | หมายมุ่งมั่นมองเมียง
|
แอบอยู่เคียงข้างองค์ | | สองโฉมยงยูรยาตร
|
ลีลาศขึ้นตำหนัก | | พักข้างน่าทันที
|
พร้อมสาวศรีกำนัล | | เกษมสันต์แซร่ซร้อง
|
ให้เล่นร้องสักระวา | | ชมบุบผาหอมหวล
|
ทำโอดครวญท่วงที | | ร้องเรื่องศรีอนิรุท
|
กับวรนุชอุษา | | เทพเจ้าพาสู่สม
|
สองทรามชมฟังชื่น | | สำราญรื่นพระไทย
|
พี่เลี้ยงใจแหลมหลัก | | ทูลเตือนตักต่อหน้า
|
ว่าพระย่าสั่งไว้ | | ให้บรรธมอย่านาน
|
เยาวมาลย์แย้มยิ้ม | | ประไพพริ้มภักตรา
|
พจนาตอบถ้อย | | นานอิกหน่อยจึ่งนอน
|
สองนางวอนค้อนให้ | | ส่งสาวใช้ฉับพลัน
|
จงพากันออกไป | | เล่นให้ไกลอย่าอึง
|
ยินเสียงถึงจะมิหลับ | | ขับสายสนมไปแล้ว
|
ค่อยผ่องแผ้วยินดี | | เชิญสองศรีเข้าห้อง
|
ทั้งพระพี่พระน้อง | | อิดเอื้อนอายใจ
|
|
โคลง ๒
|
๏ จักไปฉันใดได้ | | ยังไป่เคยเลยไซร้
|
พี่ได้ปราณี | |
|
๏ จงช่วยชี้ช่องให้ | | แต่ภอรู้ทีไว้
|
จักได้โดยตาม
|
|
โคลง ๔
|
๏ โฉมงามเจ้าพี่นี้ | | อย่าฉงน
|
คงจะรู้เล่ห์กล | | ที่ไท้
|
พระแม่อย่าเวียนวน | | หวั่นจิตร เลยแม่
|
เข้าที่เถิดจักได้ | | เรื่องรู้ไปเอง
|
๏ ยังนึกเกรงท่านไท้ | | พี่อา
|
ให้หวาดหวั่นวิญญา | | ครั่นคร้าม
|
ไป่รู้จักเดียงษา | | สักนิด หนึ่งเลย
|
วานพี่ไปเป็นหล้าม | | เล่ห์ให้เห็นที
|
๏ พระฤๅมีจิตรหมุ้ง | | มองเมียง | |
|
นั่งแนบแอบฝาเคียง | | คั่นห้อง
|
ได้ยินแต่สำเนียง | | สุดชื่น จริงแฮ
|
ฟังว่าสองนวลน้อง | | หนุ่มแท้โดยจง
|
๏ โฉมยงยังอิดเอื้อน | | อาวรณ์
|
สองพี่เลี้ยงจูงจร | | จึ่งเต้า
|
เข้าสู่ที่บรรจฐรณ์ | | แท่นรัตน์
|
องค์พระฦๅเสด็จเข้า | | สู่ห้องทันที
|
๏ สองศรีเห็นราชไท้ | | เสด็จมา
|
งามยิ่งองค์อิศรา | | ร่มเกล้า
|
พิศบ่พริบไนยนา | | เมียงมุ่ง
|
เนตรตะลึงแลเจ้า | | หมอบเฝ้าเฟี้ยมองค์
|
๏ ต้องจำนงนึกไว้ | | หวังถวิล
|
โฉมพระล้ำแดนดิน | | เด่นฟ้า
|
อ่อนอายซบภักตร์ผิน | | ภักตร์ต่อ กันนา
|
กรประนมก้มหน้า | | นบน้อมจำนง
|
๏ พระฦๅบงนาฏน้อง | | ตรูตา
|
โฉมแม่แม้อุมา | | มิ่งแท้
|
ฤๅองค์อรอุษา | | เสาวภาคย์
|
งามประโลมจิตรแท้ | | เลิศล้ำอำพล
|
๏ ดอกมณฑาทั้งคู่ | | เคียงกัน แลฤๅ
|
ฤๅว่าดาวดวงจันทร์ | | แจ่มฟ้า
|
สมกับข่าวกล่าวขวัญ | | งามเงื่อน
|
โฉมแม่ควรแนบหน้า | | พี่แล้วจอมใจ
|
๏ อรไทยพิศท่านท้าว | | ยินดี
|
เนตรบ่วางภูมี | | มุ่งชม้อย
|
จอมราชพิศโฉมศรี | | สุดชื่น
|
เนตรบ่วางแน่งน้อย | | เนื่องน้ำใจเหิม
|
๏ นางเจิมนางจั่นก้ม | | กราบกราน
|
พิศพิลาศเยาวมาลย์ | | หมอบเฝ้า
|
งามดุจอับศรผสาน | | ทั้งคู่ ขำแฮ
|
ลืมพิศพระฦๅเจ้า | | พี่น้องงามสม
|
๏ ครั้นชมโฉมราชแล้ว | | ลืมสอง องค์นา
|
โฉมราชดั่งเทพผยอง | | ยาตรหล้า
|
ผิวผุดผาดเพียงทอง | | ธรรมชาติ์
|
พิศราชลืมหนุ่มหน้า | | หน่อไท้งามจริง
|
๏ สองนายนิ่งนั่งเฝ้า | | อยู่ไหน เล่านา
|
มาช่วยพิศสามไทย | | อยู่เกล้า
|
งามสรรพจับดวงใจ | | เจริญจิตร
|
จงช่วยพิศภักตร์เจ้า | | ท่านไท้ทั้งสาม
|
|
|
โคลง ๒
|
๏ สองนายตามกันคล้อย | | มาบังคมยอดสร้อย
|
หมอบให้ห่างไกล
|
๏ สามไทงามเลิศล้ำ | | ใครจะงามกึ่งก้ำ
|
หนึ่งนั้นไป่มี
|
|
โคลง ๔
|
๏ ทรงศรีโสภิศพ้น | | รำพรรณ
|
รอยว่าเทพยรังสรรค์ | | สู่หล้า
|
ฤๅว่าตระวันจันทร์ | | แจ่มจรัส
|
สามราชงามเยี่ยมฟ้า | | เฟื่องฟื้นฟูใจ
|
๏ เชิญไทธิราชทั้ง | | สามกระษัตริย์
|
เสวยศุขภิรมย์สวัสดิ์ | | สว่างร้อน
|
ยังแท่นผทมรัตน์ | | รมเยศ
|
จงอย่ามีไข้ข้อน | | ขุ่นข้องหมองศรี
|
๏ ทั้งสี่พระพี่เลี้ยง | | กราบกราน
|
ลากลับหับทวาร | | คลาศแคล้ว
|
เข้าสู่ที่สำราญ | | เริงร่วม กันนา
|
ต่างชื่นชมผ่องแผ้ว | | เพื่อด้วยกามกล
|
๏ จุมพลครั้นพี่เลี้ยง | | กลับพลัน
|
ตรัสประโลมรำพรรณ | | พร่ำพร้อง
|
อ้าแม่แทบชีวัน | | จากร่าง แลแม่
|
ตั้งแต่ได้รูปน้อง | | พี่ต้องติดตาม
|
๏ อุตส่าห์มาพบแก้ว | | กลอยใจ
|
ขอฝากรศรักไป | | จวบม้วย
|
แม่อย่าคิดระแวงใน | | พจนพากย์ พี่นา
|
จักร่วมศุขทุกข์ด้วย | | ห่อนร้างแรมโฉม
|
๏ ตรัสพลางโลมลูบต้อง | | เตือนใจ
|
ทรวงเสียดเบียดแนบใน | | นุ่มเนื้อ
|
ภิรมย์รื่นหฤไทย | | ในท่วง ทีนา
|
กรกอดกรเกี่ยวเกื้อ | | กอดแก้วกับองค์
|
๏ ภุชงลงเล่นสร้อย | | สระสวรรค์
|
กลั้วเกลือกเยือกเย็นยัน | | ยั่วเย้า
|
กำเริบฤทธิ์โรมรัน | | แรงเรี่ยว
|
ค่อยคลี่คลายคลึงเคล้า | | เร่งเร้ารุกราน
|
|
โคลง ๒
|
๏ สุมามาลย์บานคลี่คล้อย | | ภุมรินเสียดสร้อย
|
แซรกไซร้เสาวคนธ์
|
๏ ฟ้าฝนโปรยปรายต้อง | | ปลาชื่นชมเคลื่อนคล้อง
|
ท่องท้องสระศรี
|
๏ กินรีร่อนร้อง | | ชมชื่นเชิงชู้ป้อน
|
ร่อนเร้าแรงรมย์
|
๏ พระชมพระพิมพ์แล้ว | | เชยพระพรรณผ่องแผ้ว
|
เล่ห์ล้ำหลากกัน
|
๏ ดุจสารมันเมากล้า | | งาง่าแทงแรงเร้า
|
เรื่อยเรื้อยภิรมย์สมร | |
|
๏ ดุจอัศดรถูกน้อย | | ย่างย้ำซร้ำรอยร้อย
|
เรียบล้ำใดปาน
|
|
โคลง ๔
|
๏ ภูบาลตรัสปลอบสร้อย | | สายสมร
|
รักแม่สุดดินดอน | | ฝั่งฟ้า
|
เรียมจากนครจร | | เจียนชีพ วายแม่
|
มาประสบหนุ่มหน้า | | จึ่งได้ชีพคง
|
๏ โฉมยงปลงจิตรปลื้ม | | ภูธร
|
นบนอบชวลีกร | | แก่นไท้
|
พระจงโปรดสั่งสอน | | ผิดชอบ แลนา
|
น้องไป่รู้รอบไซร้ | | พระได้โปรดปราน
|
๏ เยาวมาลย์การข้อนั้น | | อย่าแหนง
|
พี่ไป่ถือโทษแคลง | | เคลือบไซร้
|
พี่หวังจะฝังแฝง | | ฝากชีพ แลแม่
|
น้องอย่าละพี่ให้ | | ห่างห้องโหยหน
|
๏ นฤมลฟังพระพร้อง | | รำพรรณ ชื่นแฮ
|
เสมออมฤตยอัน | | เอกแท้
|
หวานฉ่ำชื่นกระสรร | | ซ่านซาบ ทรวงนา
|
ดังจะกลืนชื่นแล้ | | เล่ห์ล้ำคำขาน
|
๏ ภูบาลบ่เบื้อเบื้อง | | บ่อนบัว
|
บัวบ่เบือนชมชัว | | ชื่นชื้น
|
อาทิตย์ก็มืดมัว | | หมอกเมฆ
|
วายุพัดครั่นครื้น | | เฟื้องฟื้นฟูมฟอง
|
๏ สมุทคนองน่านน้ำ | | นองไหล
|
ซรึมซราบอาบเอิบใน | | ใช่น้อย
|
สัตว์สิงห์วิ่งวนไป | | ทั่วป่า
|
หญ้าแพรกแยกย่นย้อย | | ลู่ล้มระเนนนอน | |
|
๏ ไกรสรสมสู่สร้อย | | ไกรสีห์
|
สารสู่สาวสารลี | | ลาศเล้า
|
กวางทรายม่ายเมียงมี | | มองคู่
|
กระต่ายกระแตเต่าเต้า | | ไต่เต้นตามกัน
|
๏ อัศจรรย์ลั่นเล่ห์พื้น | | เพียงทลาย
|
ปั่นป่วนสวนศรีสลาย | | แล่งไล้
|
สองนางกับสองนาย | | เนาเนื่อง กันนา
|
ร่วมภิรมย์รศไร้ | | ราคร้อนแรมนาน
|
|
โคลง ๒
|
๏ ทิวากาลเกือบคล้อย | | สี่พี่เลี้ยงแช่มช้อย
|
ค่อยคล้อยคอยฟัง
|
๏ ยับยั้งแทบทวารไซร้ | | ส่วนสมเด็จท่านไท้
|
คลาศไคล้เผยทวาร
|
๏ พี่เลี้ยงกรานกราบเกล้า | | เชิญสามกระษัตริย์เจ้า
|
พี่น้องสรงสนาน
|
๏ พระสำราญผ่องแผ้ว | | สรงกับสองน้องแก้ว
|
ก่อเกื้อแกมกล
|
๏ ดวงอุบลเบียดเบื้อง | | เสียดสีสองย้ายเยื้อง
|
ยั่วแย้มยวนใจ
|
๏ จอมไทยชมผ่องแผ้ว | | เสร็จสรงสาครแล้ว
|
เสด็จขึ้นแท่นพลัน
|
๏ จอมขวัญสั่งพี่เลี้ยง | | ยกเครื่องเสวยเทียบเคี้ยง
|
แต่งไว้ตั้งถวาย
|
๏ สองสายสวาดิวอนไหว้ | | เชิญสมเด็จท่านไท้
|
ธิราชเจ้าจงเสวย
|
๏ พระชมเชยยั่วแย้ม | | เชิญพระน้องสองแสล้ม
|
เสวยด้วยพี่รา
|
๏ พริ้มภักตราผ่องแผ้ว | | เพื่อพระนุชน้องแก้ว
|
เสวยด้วยดีพระไทย
|
๏ ตระวันใกล้ค่ำคล้อย | | พี่เลี้ยงเตือนยอดสร้อย
|
จักให้ไคลคลา
|
๏ เพลาควรเสด็จไซร้ | | สองจงลาท่านไท้
|
ธิราชเจ้าจรลี
|
|
โคลง ๔ | |
|
๏ ภูมีฟังเร่าร้อน | | อารมณ์
|
เจ้าพี่เอยทรามชม | | ชื่นเคล้า
|
แม่ไปพี่จะตรม | | ตรอมสวาดิ อยู่นา
|
ตั้งแต่จะสร้อยเศร้า | | โศกเพี้ยงปางตาย
|
๏ สายสายสวาดิอัดอั้น | | อาวรณ์
|
กอดบาทอดิสร | | โศกสร้อย
|
พระเอยไป่อยากจร | | จากราช เลยนา
|
ซบภักตร์โหยลห้อย | | ห่อนได้สมประดี
|
๏ สงสารศรีสวัสดิ์ท้าว | | ทงงสอง
|
แสนวิโยคโศกหมอง | | หม่นไหม้
|
กราบกับตักพระทอง | | ทงงแท่ง งามตา
|
น้องจะวายชีพไว้ | | หว่างสร้อยสวนขวัญ
|
๏ ทรงธรรม์ผันกอดแก้ว | | กัญญา
|
น้ำเนตรนองไนยนา | | เนื่องล้น
|
อ้าแม่จะไคลคลา | | ทิ้งพี่ แลฤๅ
|
ไหนชีพพี่จะพ้น | | พรุ่งเช้าเพลางาย
|
๏ โฉมฉายฟังพระเอื้อน อาไลย
|
จะจากไปฉันใด | | ดั่งนี้
|
ระทวยระทดเจียรใจ | | จะขาด พระเอย
|
สองวิโยคร่ำรี้ | | เร่าร้อนใจตรอม
|
๏ อ้าจอมกระษัตริย์เจ้า | | จักรพงษ์
|
แรกเริ่มยินข่าวองค์ | | ท่านไท้
|
หวังสวาดิตระลึงหลง | | ครวญคร่ำ ถึงนา
|
นอนนั่งดั่งบ้าใบ้ | | บ่ได้สรงเสวย
|
๏ บุญเคยจึงได้ร่วม | | เรียงรมย์
|
คุณพระพี่มาสม | | สู่ไซร้
|
ถึงสวนก็ได้ชม | | ชูชื่น จิตรนา
|
ยังไป่ถึงวันให้ | | จากได้ฉันใด
|
๏ อ้าสองไททั้งคู่ | | ควรชม ชื่นแฮ
|
แรกพี่ได้รูปนิยม | | ข่าวน้อง
|
เหาะได้จะเหาะสม | | สู่นุช แนบนา
|
เหาะบ่ได้ใจข้อง | | ขุ่นแค้นแสนทวี
|
๏ ละบุรีรีบเต้า | | ตามสมร มานา
|
อุตส่าห์เดินดินดอน | | ยากแท้
|
มาได้ชื่นชมอร | | อุ่นอก แลแม่
|
ยังไป่ถึงวันแล้ | | ละได้ฤๅไฉน
|
๏ อรไทยฟังราชเรื้อง | | รำพรรณ
|
ซาบซ่านแสนกระศัลย์ | | สุดเศร้า
|
พระเอยจะจากฉัน | | ใดดั่ง นี้นา
|
กรกอดบาทจอมเจ้า | | จูบได้แรงใจ
|
๏ ปราไสสุนทเรศสร้อย | | สารสรรพ์
|
สามกระษัตริย์รำพรรณ | | พร่ำพร้อง
|
ต่างปั่นป่วนหวลหัน | | โหยสวาดิ
|
พระประคองพี่อน้อง | | แนบข้างเคียงถนอม
|
|
โคลง ๒
|
๏ พี่เลี้ยงน้อมทูลไท้ | | จวนจะใกล้ค่ำไซร้
|
เสร็จเข้าคืนวัง
|
๏ พระช่วยสั่งสอนสองเจ้า | | เพี่เลี้ยงเสด็จเข้า
|
ค่ำไซร้ไป่สม
|
๏ อย่าปรารมร่ำร้อง | | ใช่จะเหินห่างหน้อง
|
ห่อนให้โหยหา
|
๏ สุดอาไลยพี่แล้ว | | เชิงสองพระน้องแก้ว
|
กลับเข้าไปพลัน
|
๏ จอมขวัญกระศัลย์ไซร้ | | กรประนมกราบไหว้
|
ท่านแล้วลีลา
|
๏ เหลียวมาสั่งโศกสร้อย | | เชิญบพิตรแช่มช้อย
|
อย่าช้าไปถึง
|
|
ร่าย
|
๏ พี่เลี้ยงจึงบังคม | | ประนมสองกระษัตริย์
|
เชิญขึ้นรัตนวอทอง | | สนมนองแน่นห้อม
|
แวดล้อมหลามตามกัน | | พลันมาถึงทวารา
|
ภอเพลาค่ำคล้อย | | ส่งยอดสร้อยเข้าที่
|
สองนารีรีบผาย | | บอกกับนายทวารพลัน
|
ว่าจอมขวัญลืมของไว้ | | อย่าเพ่อให้หับทวาร
|
ทำลนลานจรลี | | ถึงสวนศรีทันใจ
|
เข้าไปในตำหนัก | | เชิญทรงศักดิ์เสด็จพลัน
|
สองนาฏจรัลตามมา | | ถึวทวาราทันใด
|
แกล้งดับไฟมืดมิด | | พาทรงฤทธิ์เข้าใน
|
ขึ้นปรางไชยทันที | | สองโฉมศรีเสด็จรับ
|
หับทวารห้องทอง | | สองพาสองซ่อนไว้
|
ต่างชื่นชมกันได้ | | ดั่งน้ำใจหมาย
|
|
โคลง ๒
|
๏ โฉมฉายเชิญท่านไท้ | | เสด็จเหนือแท่นทองไซร้
|
แต่งตั้งเครื่องถวาย
|
๏ พานสลาลายเลิศแล้ว | | ล้วนประดับเพ็ชรแพร้ว
|
เพริศพริ้งเพราตา
|
๏ สองสุดาแน่งน้อย | | กรประนมชดช้อย
|
แช่มชื่นภิรมย์
|
๏ พระเชยชมชื่นเคล้า | | ค่อยประคองสองเจ้า
|
แจ่มหน้านวลจันทร์
|
|
โคลง ๔
|
๏ ทรงธรรม์สรรพจึ่งเอื้อน | | อาวรณ์
|
อ้าแม่สองสายสมร | | พี่ไซร้
|
พี่สู่ละมารดร | | บิตุเรศ มานา
|
หวังฝากชีพสองไท้ | | แม่ได้เอนดู
|
๏ โฉมตรูกราบนอบน้อม | | สนองสาร
|
คุณพระล้ำใดปาน | | เปรียบได้
|
ขอรองรับบทมาลย์ | | มอบชีพ ถวายแฮ
|
น้องไป่ขอห่างไท้ | | พระได้ปรานี
|
๏ ถ้อยทีมีศุภสร้อย | | สารสนอง กันนา
|
พระประโลมโฉมสอง | | พี่น้อง
|
สองนาฏแนบเรียงรอง | | รับราช
|
แสนภิรมย์ร่วมห้อง | | ห่อนให้เว้นวาย
|
|
โคลง ๒
|
๏ โฉมฉายซ่อนเงื่อนไว้ | | รู้แต่สองนางไซร้
|
ร่วมใส้เดียวกัน
|
๏ หลายวันล่วงไปแล้ว | | สองนายปรีชาแกล้ว
|
ตรึกถ้อยทางความ
|
|
๏ พยายามความยากได้ | | สมดั่งจิตรคิดไว้
|
เร่งให้ผันผาย
|
|
ร่าย
|
๏ สองนายแนบสองนาง | | พูดกันพลางปฤกษา
|
ทงงสองราเร่งคิด | | เรานี้ผิดมากนัก
|
ทำลอบลักล่วงเกิน | | เพลินแต่ตัวมิหนำ
|
ซ้ำแนะนำสองไซร้ | | ทราบถึงไท้บิตุราช
|
คงพิฆาฏชีวี | | สองนารีตกใจ
|
กลัวเภทไภยมรณา | | ย้อนปฤกษาสองนาย
|
คิดอุบายฉันใด | | จะพ้นไภยราชทัณฑ์
|
สองนายพลันปลอบพลาง | | สองนวลน้องอย่าเศร้า
|
เจ้ากับพี่พากัน | | เชิญจอมขวัญทันที
|
พากันหนีจึ่งได้ | | สองนางไซร้ฟังสาร
|
ยอบหมอบคลานเข้าไป | | ในห้องที่ผทม
|
ทูลทรามชมทันใด | | บัดนี้ไภยจักถึง
|
ความจะอึงขึ้นไซร้ | | นิ่งอยู่ได้ฉันใด
|
สองอรไทยฟังข่าว | | อุราผ่าวเพียงไฟ
|
ด้วยกลัวไภยบิตุราช | | ส่วนภูวนารถรู้ที
|
ปลอบสองศรีอย่าเศร้า | | ขวัญเข้าอย่าหม่นไหม้
|
พี่เตรียมไว้เสร็จแล้ว | | หวังจะพาน้องแก้ว
|
พี่ได้ไปเมือง
|
|
โคลง ๔
|
๏ บุญเรืองฟังค่อยยิ้ม | | ยินดี
|
กรกอดบาทบทศรี | | ใส่เกล้า
|
น้องขอฝากชีวี | | ไว้กับ พระนา
|
ขอติดตามพระเจ้า | | จวบม้วยชีวัน
|
๏ ทรงธรรม์ปลอบนิ่มเนื้อ | | นวลจันทร์
|
ควรจะรับขวัญขวัญ | | เนตรแล้ว
|
พี่สู้คิดบากบั่น | | มาสู่ สมนา
|
พี่ก็เห็นรักแก้ว | | พี่นี้เต็มใจ
|
๏ สามไทยตรัสถ่องถ้อย | | สารา
|
ทั้งสี่พี่เลี้ยงมา | | หมอบเฝ้า
|
พูดตรองตรึกปฤกษา | | สิ้นเสร็จ
|
พระประคองหนุ่มหน้า | | แนบเคล้าเอาใจ
|
|
ร่าย | |
|
๏ สองนางไวปรีชาญ | | จัดแจงการเตรียมไว้
|
เงินทองให้นายประตู | | ส่วนภูธรปรีดา
|
เขียนสาราเรื่องไซร้ | | วางไว้ในแท่นทอง
|
เชยชมสองพนิดา | | ครั้นเพลาเย็นย่ำ
|
ค่ำมืดขมุกขมัว | | ไป่เห็นตัวถนัด
|
สามกระษัตริย์กับพี่เลี้ยง | | บ่ายเบี่ยงออกนอกทวาร
|
เกษมสานต์หรรษา | | รีบไคลคลาไต่เต้า
|
ถึงท่าเข้าทันใด | | ลงกำปั่นไฟทันที
|
เข้าบาหลีห้องแก้ว | | พระผ่องแผ้วหฤไทย
|
สองทรามไวชื่นชม | | ประนมมอบหมอบเฝ้า
|
พระคลึงเคล้าปรีดา | | เพลาดึกให้เลื่อน
|
เคลื่อนกำปั่นไฟคลา | | รีบเร็วมาบ่มิขาม
|
ด่านทักถามทำเฉย | | ล่องแล่นเลยบ่ยั้งหยุด
|
รีบรุดออกอ่าวพลัน | | เกษมสันติ์ใช่น้อย
|
พลางจูบกอดยอดสร้อย | | ศุขล้ำสำราญ
|
| | |
|
|
โคลง ๒
|
๏ ราตรีกาลล่วงแล้ว | | แสงอุไทยผ่องแผ้ว
|
สว่างพื้นธาษตรี
|
๏ สาวศรีสนมแก่เถ้า | | ครั้นเพลารุ่งเช้า
|
คอยเฝ้าแจ่มจันทร์
|
๏ จนตระวันสายแล้ว | | ไป่เห็นโฉมสองแคล้ว
|
จากห้องบรรธม
|
๏ ฤๅทรามชมป่วยไข้ | | เห็นห้องหับทวารไว้
|
ไป่รู้ร้ายดี
|
๏ ทั้งพี่เลี้ยงเล่าไซร้ | | ไป่เห็นมาเฝ้าไท้
|
เงียบสิ้นสูญหาย
|
๏ ตระวันสายส่องกล้า | | แก่เถ้าทุกถ้วนหน้า
|
นึกให้อัศจรรย์
|
๏ ชวนกันเข้าในห้อง | | ไป่เห็นพระพี่น้อง
|
อัดอั้นหวั่นไหว
|
๏ ต่างตกใจใช่น้อย | | เที่ยวถามหายอดสร้อย
|
ทุกห้องทุกหน
|
๏ สองคนพี่เลี้ยงไซร้ | | หายไปด้วยสองไท้
|
หลากล้ำเหลือประมาณ | |
|
๏ ให้แดดาลเดือดร้อน | | ต่างคนข้อนทรวงข้อน
|
อกให้โหยหา
|
๏ สองพะงาอยู่เกล้า | | แม่เคยเล่นเย็นเช้า
|
บัดนี้ไปไหน
|
๏ จึงไปทูลย่าไท้ | | หลานราชโฉมศรีไซร้
|
กับพี่เลี้ยงหายไป
|
|
โคลง ๔
|
๏ ย่าได้ฟังเล่าร้อน | | หฤไทย
|
นิ่งนึกตรึกตราไตร | | กริ่งแม้
|
ซึ่งหลานรักหายไป | | กับพี่ เลี้ยงนา
|
คงจะมีเหตุแล้ | | เล่ห์ล้ำกำบัง
|
๏ ใครยังจะรู้เรื่อง | | ราวความ
|
สูเร่งไปไถ่ถาม | | ถี่ถ้อย
|
ไฉนจึ่งไป่พยายาม | | หลานรัก เรานา
|
โทษก็ผิดใช่น้อย | | ยิ่งร้อยพันทวี
|
๏ สาวศรีแลเถ้าแก่ | | ทุกคน
|
ต่างก็ทูลเหตุผล | | ย่าไท้
|
ตั้งแต่เสด็จจรดล | | ไปสู่ สวนนา
|
เห็นซุบซิบกันไซร้ | | ไป่รู้แล่ห์กล
|
|
โคลง ๒
|
๏ ต่างทูลยุบลย่าไท้ | | โทษข้าผิดมากไซร้
|
พระได้โปรดปราน
|
๏ ฟังอาการเสร็จแล้ว | | ย่าเสด็จคสาสแคล้ว
|
สู่ห้องสองศรี
|
๏ เข้าในที่แท่นแก้ว | | ไป่เห็นพระหลานแล้ว
|
โศกเศร้าหมองหมาง
|
๏ เห็นสารวางแอบไว้ | | หยิบมาอ่านดูได้
|
เรื่องรู้ราวความ
|
๏ โอ้โฉมงามอรไท้ | | ควรฤๅมาเปนได้
|
ดั่งนี้หลานเอย
|
๏ หลานเคยนวดย่าแล้ว | | ย่าเชยชมผ่องแผ้ว
|
กอดแก้วกลอยใจ
|
๏ ถึงใคร่บอกย่ารู้ | | จะช่วยทูลแก้กู้
|
ธิราชไท้บิตุรงค์
|
๏ ย่าทรางกำสรดสร้อย | | ถึงพระหลานแน่งน้อย
|
ลห้อยพันทวี
|
๏ โอ้แต่นี้เปล่าเศร้า | | ใครจะนวดย่าเหล้า
|
ดั่งเจ้านฤมล
|
|
ร่าย
|
๏ จึ่งเสด็จดลปราสาท | | บิตุราชสองศรี
|
บอกคดีแดดาล | | ส่งศุภสารศรีสวัสดิ์
|
ท้าวนพรัตนรู้ข่าว | | อุราเผ่าเพียงพัง
|
หฤไทยหวังลูกน้อย | | กำสรดสร้อยหมองศรี
|
พระภูมีหวลลห้อย | | จึ่งอ่านสารศุภสร้อย
|
ใคร่รู้ร้ายดี
|
|
ร่าย
|
๏ ในสารศรีสุนทเรศ | | ขอก้มเกษอภิวาท
|
แทบเบื้องบาทบิตุรงค์ | | กับทั้งองค์ชนนี
|
ของโฉมศรีสองสมร | | ข้านามกรพระฦๅ
|
บิตุรงค์คือพันทุมราช | | พระนามนารถชนนี
|
สุมาลีเลิศลบ | | ผ่ายพิภพลพบุรี
|
ทราบข่าวศรีสายสวาดิ | | งามพิลาศเลิศลักษณ์
|
ให้ปองรักสองสายสมร | | แสนอาวรณ์ร้อนรน
|
สุดจะทานทนได้ | | ครั้นจะให้ทูตมา
|
ทูลสาราเล่าไซร้ | | กลัวเกลือกไม่เหมือนหมาย
|
สู้เกือกกายติดตาม | | พยายามยากนั
|
ประหนึ่งจักวายปราณ | | สู้ทนทานความยา
|
แสนลำบากตามมา | | พบพนิดาทรามรัก
|
ทำลอบลักล่วงเกิน | | จึ่งชวนเชิญโฉมศรี
|
หนีลงกำปั่นไฟ | | รีบคลาไคลทันที
|
ถึงธานีแล้วไซร้ | | จึ่งจะให้ทูตมา
|
ทูลบาทาบิตุราช | | ขอโทษนาฏทั้งสอง
|
อย่ามีหมองมัวเศร้า | | พระองค์จงโปรดเกล้า
|
ลูกน้อยกลอยใจ
|
|
โคลง ๒
|
๏ จอมไทอ่านเสร็จแล้ว | | ให้คิดถึงลูกแก้ว
|
อัดอั้นตันทรวง
|
๏ ครั้นจะล่วงตามไซร้ | | เห็นบ่ทันกันได้
|
ยากแท้ตามทาง
|
๏ จำงดความรอไว้ | | ฟังข่าวราวเรื่องไซร้
|
จึ่งได้คิดการ
|
๏ ให้แดดาลโศกสร้อย | | คิดถึงพระลูกน้อย
|
ลห้อยหวลหา
|
|
โคลง ๔
|
๏ หน่อนราธิราชเจ้า | | จอมกระษัตริย์
|
องค์พระฦๅสวัสดิ์ | | สว่างร้อน
|
เชยชมชื่นกำดัด | | ดวงสวาดิ
|
สองภิรมย์อ่อนอ้อน | | แอบข้างทั้งสอง
|
๏ พระประคองนาฏเนื้อ | | นวลจันทร์
|
กอดประทับรับขวัญ | | แน่งน้อย
|
ชวนเชยชื่นชมพรรณ | | มัจฉะว่าย วนนา
|
บ้างฝ่าฝืนคลื่นคล้อย | | เคลื่อนเคล้าคลอกัน
|
๏ ทรงธรรม์เสด็จที่ท้าย | | เภตรา
|
กับพระน้องสองรา | | ร่วมเคล้า
|
เห็นนางเงือกว่ายมา | | เมียงม่าย
|
พระตรัสชวนนวลเจ้า | | แจ่มหน้าเชยชม
|
๏ เอวกลมนมเต่งตั้ง | | เต็มทรวง
|
ดวงภักตร์พิศพุ่มพวก | | แช่มช้อย
|
สองแขนก็แม้นงวง | | คชคู่ กันนา
|
แต่ว่ามีหางคล้อย | | ว่ายคล้ายมัศยา
|
๏ พูดจาว่ากล่าวได้ | | ดังคน
|
รู้จักแจ้งเหตุผล | | ถี่ถ้วน
|
เรี่ยวแรงว่ายเวียนวน | | ไวว่อง
|
ท่องเที่ยวทางชะเลล้วน | | ฦกล้ำลาญใจ
|
๏ อรไทยจึงกล่าวถ้อย | | ทูลถาม
|
ไฉนว่านางเงือกงาม | | เงื่อนไซร้
|
รู้แจ้งจัดใจความ | | ถ้วนถี่
|
พระช่วยโปรดเล่าให้ | | ทรามรู้เหตุผล
|
๏ จอมพลเล่าเรื่องเบื้อง | | บรรพมี
|
ครั้นอไภยมณี | | หนุ่มน้อย
|
นางเงือกแบกว่ายหนี | | นางยักษ์
|
พระจึงสมสวาดิสร้อย | | เงือกน้อยนงพาล
|
๏ เห็นวาฬว่ายแหวกน้ำ | | นูนนอง
|
หางโบกคลื่นฟูมฟอง | | เฟื่องฟื้น
|
พ่นน้ำเล่นเป็นลออง | | สูงสุด
|
เสียงสนั่นครั่นครื้น | | คลื่นฟุ้งฟูฟอง
|
๏ นวลลอองเห็นหวาดว้า | | หวั่นฤไทย
|
อิงแอบองค์ภูวไนย | | แนบเนื้อ
|
พระตรัสปลอบปลื้มใจ | | อย่าหวั่น หวาดแม่
|
กรกอดกายแก้วเกื้อ | | จูบแล้วรับขวัญ
|
๏ เกษมสันต์สองแช่มช้อย | | เชิงชม
|
จอมกระษัตริย์กระศัลย์สม | | สู่สร้อย
|
สำราญรื่นภิรมย์ | | รศร่วม กันนา
|
แสนเกษมใช่น้อย | | เนื่องน้ำใจหมาย
|
๏ มาหลายวันล่วงเข้า | | เขตรขันธ์
|
ค่อยชื่นชมสรวลสันต์ | | สร่างเศร้า
|
ข้าเมืองสมุทโดยพลัน | | แล่นล่อง มานา
|
ถึงพระนครเข้า | | ทอดถ้าทันที
|
๏ พาสองศรีเสด็จขึ้น | | ปรางไชย
|
ทูลบาททั้งสองไท | | ใฝ่เฝ้า
|
โฉมสองผ่องผิวใส | | โสภาคย์
|
กรประนมก้มเกล้า | | หมอบเฝ้าเคียงกัน
|
๏ ทรงธรรม์บิตุราชทั้ง | | ชนนี
|
พิศพิลาศสองศรี | | หนุ่มเหน้า
|
งามเล่ห์ลักษณมี | | มาเปลี่ยน แปลงฤๅ
|
ลืมพิศพระลูกเจ้า | | พี่น้องงามจริง
|
๏ งามยิ่งทั้งคู่คล้าย | | คลึงกัน
|
สมกับข่าวกล่าวขวัญ | | วาดไว้
|
รายว่าเทพรังสรรค์ | | สองแม่ มานา
|
เคยคู่พระลูกไซร้ | | จึ่งได้โดยจง
|
๏ จึ่งองค์บิตุราชเอื้อน | | อวยพร
|
สองแม่อย่าอาวรณ์ | | โศกเศร้า
|
บิดารักสายสมร | | เสมอกับ บุตรนา
|
จะกล่อมเกลี้ยงเลี้ยงเจ้า | | ไป่ให้อนาทร
|
๏ มารดรกรลูบไล้ | | สองอนงค์
|
ปลอบประโลมโฉมยง | | อย่าสร้อย
|
มารดารักเสอมองค์ | | เอารส แลนา
|
จะถนอมแน่งน้อย | | ห่อนให้ขุ่นเคือง
|
๏ บุญเรืองกราบนบน้อม | | สนองสาร
|
คุณซึ่งทรงโปรดปราน | | มากไซร้
|
ลูกสู้ละถิ่นถาน | | มาพึ่ง พระนา
|
ขอฝากชีวิตไว้ | | อยู่ใต้บทมาลย์
|
๏ สดับสารสุนทเรศเอื้อน | | โองการ
|
สองอย่าคิดแดดาล | | เดือดไหม้
|
จงเจริญสุขสำราญ | | รมย์รื่น
|
พ่อจะสมโภชให้ | | ลูกแก้วกลอยใจ
|
๏ ปางไทบิตุราชเจ้า | | จอมกระษัตริย์
|
สถิตแท่นเสวตรฉัตร | | เฉิดหล้า
|
เสนาแน่นเปนขนัด | | นบบาท
|
ตรัสสั่งตำรวจหน้า | | เร่งให้จัดการ
|
๏ แต่งโรงงานถี่ถ้วน | | ทุกอัน
|
จะเศกสามจอมขวัญ | | ลูกแก้ว
|
โขนโรงใหญ่สำคัญ | | ชักรอก แลนา
|
โรงอิเหนาเพราแพร้ว | | แต่งให้ครบครัน
|
|
ร่าย
|
๏ กะเกณฑ์กันถ้วนถี่ | | ปักน่าที่ทุกหมวด
|
ตำรวจทั้งแปดกรม | | เร่งรดมแต่งโรง
|
ดูอาดโถงโรงโขน | | สายรอกโหนห้อยไว้
|
โรงอิเหนาไซร้แต่งสรรพ | | ประดิษฐ์ประดับเพราตา
|
รจนาเพราใจ | | งามวิไลยแล้วเสร็จ
|
จึ่งสมเด็จบิตุราช | | กับวรนาฎมหิษี
|
ได้ฤกษ์ดีกำหนด | | แต่งเอารสรักไท้
|
ทงงสองสะใภ้โสภา | | มายังที่พิธี
|
เบิกบายศรีทำขวัญ | | เสียงสนั่นนฤนาท
|
ฆ้องกลองกาจกึกก้อง | | สเทื้อนท้องสุธาดล
|
โกลาหลครื้นเครง | | บรรเลงเล่นเต้นรำ
|
โขนเขนนำเกรียวกราว | | จับเรื่องราวอินทรชิต
|
นฤมิตรเป็นมัฆวาน | | ขี่คชสารสามเศียร
|
ชักรอกเวียนวนว่อน | | เล่ห์เหาะว่อนเวหา
|
แผลงศักดิ์ดาโมกขศักดิ์ | | ต้องพระลักษณ์ล้มลง
|
สุครีพตรงเข้าประคอง | | หณุมานมองมัฆวาน
|
ยอดทหารโกรธนัก | | เหาะโหมหักคอช้าง
|
เงื้อง่าง้างขาดพลัน | | อินทรชิตรันด้วยศร
|
ต้องพานรนิ่งสลบ | | ตกทับทบดินดอน
|
เบื้องละครในเล่น | | เรื่องรเด่นมนตรี
|
ลักโฉมศรีบุษบา | | พายังอรัญเวศ
|
ศิขเรศคูหาห้อง | | แนบนวลน้องสมคิด
|
เชยชมชิดสนิทสนม | | ร่วมภิรมย์สำราญ
|
ภอเสร็จการพิธีแล้ว | | สามกระษัตริย์ผ่องแผ้ว
|
ชื่นน้ำใจเกษม
|
|
โคลง ๔
|
๏ ปรีดิ์เปรมชมชื่นทั้ง | | ธานี
|
เล่าเรื่องพระฦๅลี | | ลาศเต้า
|
ได้สองนาฎโฉมศรี | | มาสู่ เมืองนา
|
ปรากฏพระยศเจ้า | | จบฟุ้งกรุงไกร
|
๏ จึงไทบิตุเรศเจ้า | | จอมกระษัตริย์
|
ให้แต่งสารศรีสวัสดิ์ | | ส่งให้
|
ใส่กล่องนพรัตน์ | | เรืองโรจ
|
ให้ทูตถือไปไซร้ | | สู่เบื้องเมืองรมย์
|
|
โคลง ๒
|
๏ ทูตบังคมลาแล้ว | | ลงกำปั่นพลันแคล้ว
|
แล่นล้ำเลยไป
|
๏ ถึงกรุงไกรเข้าเฝ้า | | ถวายสารพระผ่านเกล้า
|
อิกทั้งบรรณาการ
|
|
ร่าย
|
๏ พระผู้ผ่านเมืองรมย์ | | ค่อยชื่นชมปรีดา
|
รับสารอ่านพลัน | | สารสุวรรณบรรจง
|
ขององค์อธิปไตย | | ในประเทศถิ่นสยาม
|
นามนครลพบุรี | | อยุทธยศรีโสภา
|
ขอเจริญมาด้วยดี | | ทางไมตรีต่อกัน
|
ด้วยจอมขวัญเอารส | | นามปรากฏพระฦๅเลื่อง
|
ได้ทราบเรื่องโฉมสอง | | ให้หม่นหมองมัวไหม้
|
หวังใคร่ได้ดวงสวาดิ | | เพียงจะขาดชีพแล้ว
|
จึ่งคลาสแคล้วติดตาม | | ล่วงลวนลามลอบลัก
|
ทำหาญหักโดยได้ | | โทษผิดไซร้แสนทวี
|
หนึ่งสองศรีโสภา | | ถึงภาราแล้วไซร้
|
อภิเษกให้เป็นเอก | | อดิเรกวงษา
|
สองพังงาหนุ่มหน้า | | ขอประทานโทษเจ้า
|
พระได้โปรดปราน
|
|
โคลง ๔
|
๏ อ่านสารเสร็จสิ้นข้อ | | คำขาน
|
ล้วนแต่คำเจือจาน | | จิตรน้อม
|
ควรจะรับสมัครสมาน | | มูลมิตร กันนา
|
ยศศักดิ์สมเสร็จพร้อม | | เนื่องน้อมใจหวัง
|
๏ จึงตรัสสั่งทูตทั้ง | | สามนาย
|
จงหยุดอยู่ให้สบาย | | ก่อนไซร้
|
เราจะแต่งสารสาย | | ส่งทูต ไปนา
|
ถึงสมเด็จท่านไท้ | | ธิราชโพ้นพร้อมกัน
|
|
ร่าย
|
๏ จึ่งผายผันสู่ปราสาท | | บอกวรนาฎมหิษี
|
ทูลคดีย่าไซร้ | | ชื่นชมได้ปรีดา
|
จัดแจงหาสิ่งของ | | เงินแลทองครบครัน
|
สิ่งละพันชั่งถ้วน | | แก้วแหวนล้วนอย่างดี
|
สนมนารีสี่ร้อย | | ให้ลูกน้อยกลอยใจ
|
ภูวไนยให้แต่งสาร | | เขียนลงลานทองแล้ว
|
ใส่กล่องแก้วแววตา | | ทั้งบรรณาการกระษัตริย์
|
ให้เร่งจัดกำปั่นไฟ | | ทูตคลาไคลทันที
|
โดยวิถีสาคร | | สองลำจรตามกัน
|
หลายคืนวันรีบมา | | ถึงภาราทันใด
|
เข้าเฝ้าไทธราธาร | | บรรณการขนกอง
|
ทั้งสิ่งของพระราชทาน | | สองเยาวมาลย์แน่งน้อย
|
ถวายศุภสร้อยสารสรรพ์ | | ส่วนทรงธรรม์พันทุมราช
|
กับสุดสวาดิพระฦๅ | | ยินดีฤๅร่ำได้
|
ตรัสสั่งให้อ่านสาร | | คำสมัครสมานสโมสร
|
ฝากสองสมรสุดสวาดิ | | พระฦๅราชชื่นชม
|
ให้สนมนำทูตเฝ้า | | สองหนุ่มเหน้าข้างใน
|
ทูตดีใจใช่น้อย | | เฝ้ายอดสร้อยสายสมร
|
สโมสรสำราญ | | สองเยาวมาลย์ปรีดา
|
ทูตทูลลามาพัก | | สำนักติ์แขกเมือง
|
หน้ารุ่งเรืองเบิกบาน | | ครั้นอยู่นานแล้วไซร้
|
ทูตทูลไทธิราช | | ขอวาดรูปสามกระษัตริย์
|
บรรจงจัดวาดแล้ว | | ใส่แผ่นแก้วแววไว
|
ทูลลาไทไคลคลา | | รีบเร็วมาบ่หึง
|
ถึงบุรีรมย์นคร | | เฝ้าอดิศรผ่านเกล้า
|
ถวายรูปเจ้าทั้งสาม | | งามเฉลาเพราคม
|
ท้าวเห็นชมสมกัน | | รูปเขยขวัญกับธิดา
|
แต่นั้นมาสองเมือง | | ยศรุ่งเรืองเฟื่องฟ้า
|
เทียวเที่ยวค้าถึงกัน | | เกษมสันต์สโมสร
|
ราษฎรชมชื่น | | สำราญรื่นใช่น้อย
|
สำเร็จสร้อยสารสนอง | | อุส่าห์จองจัดไว้
|
พออ่านฟังเล่นได้ | | เลิศล้ำตำนาน
|
|
โคลง ๔
|
๏ นิทานทำเทียบไท้ | | พระลอ
|
คำลม้ายคล้ายพอ | | อ่านอ้าง
|
พระฦๅเอี่ยมละออ | | องอาจ
|
อิงแอบน้องสองข้าง | | คู่เคี้ยงเรียงรมย์
|
๏ เชยชมชื่นทั่วทั้ง | | ชายหญิง
|
ฟังเสนาะจับใจจริง | | ใช่น้อย
|
บทบาทพาดพันพิง | | เนืองเนื่อง กันนา
|
เล่ห์ดังมาไลยร้อย | | เรียบล้ำคำขาน
|
๏ ใครอ่านสารศุภสร้อย | | ศรีสวัสดิ์
|
เห็นว่าคำใดขัด | | ค่อค้อน
|
เชิญช่วยผจงจัด | | ผลัดเปลี่ยน เถิดพ่อ
|
ขอแต่อย่ายิ้มย้อน | | ยั่วเยื้อนทีหยัน
|
๏ รำพรรณกลั่นกล่าวเกลี้ยง | | กลอนกล การแฮ
|
โดยระบอบระเบียบยล | | เยี่ยงแท้
|
ขอศรีสวัสดิ์ศุภผล | | ภูลเพิ่ม ข้านา
|
สรรพไภยใกล้แกล้ | | กลับร้ายกลายดี
|
๏ หลวงศรีมโหสถแสร้ง | | สรรผจง
|
ยอยศพระฦๅองค์ | | เอกไท้
|
ทั้งสี่พี่เลี้ยงพะวง | | หวังร่วม กันนา
|
ให้เสร็จสมนึกได้ | | ดั่งน้ำใจถวิล
|
๏ จบสิ้นเสาวภาคย์สร้อย | | สารสนอง
|
เดือนสิบปีมโรงจอง | | จัดไว้
|
ศักราชลุพันสอง | | ร้อยสิบ แปดแฮ
|
อัฐศกวันศุกร์ไซร้ | | เสร็จขึ้นสิบสาม
|
| | |
|
เชิงอรรถ
ที่มา
หนังสือเก่าชาวสยาม
(ขอขอบคุณ คุณ gignoi สมาชิก kaewkao.com ผู้พิมพ์เป็นวิทยาทาน)