โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑

จาก ตู้หนังสือเรือนไทย

(ความแตกต่างระหว่างรุ่นปรับปรุง)
ข้ามไปที่: นำทาง, สืบค้น
(แผ่นที่ ๔ - พระศรีสุนทรโวหาร)
(แผ่นที่ ๕ - พระศรีสุนทรโวหาร)
แถว 179: แถว 179:
</tpoem>
</tpoem>
-
=== แผ่นที่ ๕ - พระศรีสุนทรโวหาร ===
 
-
<tpoem>
 
-
๒๙ ฝ่ายชาวนัคเรศทั้ง  บุรุษนา รีนา
 
-
ทราบเหตุแห่งราชา  ผ่านเผ้า
 
-
ได้ราชธิดาลา  พรตกลับ กรุงเฮย
 
-
โยงชักชวนลูกเต้า  เหมื่อยเมื้อเหลือหลาม ฯ
 
-
 
-
 
-
๓๐ ชุมชนกล่นเกลื่อนท้อง  ทางหลวง
 
-
คับคั่งคือทนานตวง  เบียดแป้ง
 
-
พิศเพ่งธิดาดวง  จิตรราช
 
-
ชมว่าเทพยสรรแสร้ง  จากฟ้ามาเมือง ฯ
 
-
 
-
 
-
๓๑ พระเสด็จทรงรถเข้า  วังใน
 
-
รถประทับเกยไชย  บ่อช้า
 
-
เสด็จนำธิดาไคล  ปรางมาศ
 
-
อเนกอนงค์เสนอหน้า  แน่นทั้งวังหลวง ฯ
 
-
 
-
 
-
๓๒ เอกองค์อรรคเรศร์ไท้  เทพี
 
-
นามรัตนมณี  หนุ่มเหน้า
 
-
พระสนมนาฎนารี  นับหมื่น
 
-
เรื่องรอบหมอบเฟี้ยมเฝ้า  บาทเบื้องจักรพงษ์ ฯ
 
-
 
-
 
-
๓๓ ต่างพิศต่างเพ่งสร้อย  สีดา
 
-
โฉมเฉิดฉีกเมฆมา  แม่นแม้น
 
-
เฉกอัจฉรประภา  ประไพผ่อง ภักตร์แฮ
 
-
บงบอิ่มคิดแค้น  เคียดแค้นคนบัง ฯ
 
-
 
-
 
-
๓๔ พระชนกบรมนารถไท้  อธิบดินทร์
 
-
ตรัสแด่อรรคยุพิน  นาฎเผ้า
 
-
ได้บุตรสุดสมสถิล  ฝากแม่ แล้วแม่
 
-
เปนสิทธิมอบแดเจ้า  จุ่งเลี้ยงผดุงขวัญ ฯ
 
-
 
-
 
-
๓๕ มหิษีรับสั่งถ้อย  ทูลสนอง
 
-
สมจิตรข้าคิดปอง  เนิ่นแล้ว
 
-
ลุลาภบุตรีครอง  สมเสน่ห์ ข้านา
 
-
พลางประโลมลูกแก้ว  กอดขึ้นประทับเพลา ฯ
 
-
</tpoem>
 
=== แผ่นที่ ๖ - พระศรีสุนทรโวหาร ===
=== แผ่นที่ ๖ - พระศรีสุนทรโวหาร ===
<tpoem>
<tpoem>

การปรับปรุง เมื่อ 09:07, 18 สิงหาคม 2552

สารบาญ | หน้าถัดไป

เนื้อหา

พระชนกฤษีทำพิธีบวงสรวงไถได้นางสีดา แล้วลาเพศกลับเข้าเมืองมิถิลา

แผ่นที่ ๑ - พระยาศรีสุนทรโวหาร

๑ ปางราชดาบศไท้ชนกนาม
นากุฏิพนารามป่ากว้าง
แต่ฝังบุตรีงามงำเงื่อน ไว้เฮย
กลับนิยมศีลสร้างพรตพร้อมพรมจรรย์ ฯ
๒ จิตรมุ่งหมายได้ลุโลกีย์ ฌานเฮย
เพียรพยายามทวีค่ำเช้า
นับฉนำเนิ่นนานลีลาศล่วง หลายนา
ยังบ่ยลย่างเข้าเขตรห้องฌานชม ฯ
๓ หน่ายจิตรคิดทดท้อทางเรียน
ใจป่วนหวนวนเวียนวากเว้
ทำเพียรบสมเพียรเพียรเปล่า แล้วพ่อ
จักบวชชักโอ้เอ้อยู่ด้วยอันใด ฯ
๔ จักคืนกลับเข้าสู่บูรี
สมบัติสมบูรณมีมากพร้อม
บำรุงประชาชีฉันเช่น ก่อนแฮ
จำกลับเดินทางอ้อมออกสร้างทางทาน ฯ
๕ หวนคิดถึงลูกน้อยในดิน
ตรัสเรียกนายโสมลินลาศเต้า
ยังร่มนิโครธผินภักตร์สั่ง โสมเอย
ขุดลูกกูจักเข้าเฃตรแคว้นนครคืน ฯ
๖ นายโสมรับสั่งแล้วขมีขมัน
จับจอบจวกดินฟันงัดไง้
บประสบสิ่งสำคัญผอบบุตร ท่านนา
ทิ้งจอบนั่งร้องไห้เหตุแจ้งจอมธรรม์ ฯ
๗ องค์พระชนกได้สดับกิจ
ตกตลึงลาญจิตรอัดอั้น
อกหวั่นพ่างชีวิตรจักวอด วายแฮ
เกิดสติกลับกลั้นโศกแล้วสั่งโสม ฯ
             

แผ่นที่ ๒ - พระยาศรีสุนทรโวหาร

๘ ลูกกูควรคู่เจ้าจักรพรรดิ
บุญหนักศักดิ์ใหญ่ชัดเชื่อได้
จักถึงชีพพิบัติเหนหลาก นักนา
จำจักเกณฑ์ไถให้ฟอกฟื้นดินหา ฯ
๙ โสมเอยเองรีบเข้าบูรินทร์
บอกแด่ขุนเสนินทร์อย่าช้า
ให้จัดทศโยธินทุกหมวด มาเฮย
พลคชรถมิ่งม้าครบถ้วนจตุรงค์ ฯ
๑๐ ให้เตรียมไถแอกทั้งโคกา ษรเฮย
เรวเร่งรีบออกมาที่นี้
ไถค้นพระธิดาดวงจิต กูนา
ไปอย่าเนิ่นนานลี้หลบช้ามาเรว ฯ
๑๑ นายโสมรับสั่งแล้วลาจร
ถั่นๆ บแรมรอนพักช้า
ถับถึงพระนครประเวศสู่ วังเฮย
พบพวกขุนนางว้าวุ่นแส้ทักถาม ฯ
๑๒ โสมเรียนแดท่านผู้อธิบดี
ตามสั่งพระมุนีถ่องถ้วน
ตระบัดบาดหมายมีเกณฑ์ทุก กรมแฮ
จัดพหลพลล้วนฮึกห้าวหาญณรงค์ ฯ
๑๓ เกณฑ์กรมเกษตรทั้งกรมจร
ไอแอกโคกาษรเสร็จพร้อม
ยกพวกพลากรจากนัค เรศฤๅ
จึ่งสั่งนายโสมด้อมดุ่มหน้านำพล ฯ
๑๔ ลุเฃตรอาวาศเวิ้งวันสณฑ์
ให้กระบวนรี้พลพักยั้ง
ภายนอกบริมณฑลเฃตรวัด นั้นนา
พาพวกขุนนางทั้งหมดเฝ้าพระมุนี ฯ
             

แผ่นที่ ๓ - พระยาศรีสุนทรโวหาร

๑๕ พระเผยพจนาดถ์แจ้งความหลัง
เล่าเหล่าเสนาฟังจวบแคล้ว
เสด็จนำณที่ฝังผอบอัค เรศแฮ
ชี้เฃตรสำคัญแล้วสั่งให้ไถรดม ฯ
๑๖ นายกน้อมเกล้ารับโองการ
ด่วนๆ มาสั่งงานเสร็จพร้อม
นังคัลกิจบัญหารเทียมแอก ไถเฮย
ไถประดังดาล้อมเฃตรด้าวแดนไทร ฯ
๑๗ ไถเดี่ยวไถคู่พร้อมรดมไถ
ต่างมุ่งต่างหมายใจเสาะค้น
แปรดะถัดทูนไวเวียนรอบ
ไถทั่วจงหวัดต้นนิโครธครึ้มสาขา ฯ
๑๘ หลายรอยหลายรอบรื้อพสุธา
หลายคาบหลายคราหาห่อนพ้อง
แสงแดดแผดกายาอยุดพัก เหนื่อยเฮย
นบบาทนักสิทธิพร้องพจน์แจ้งแถลงการณ์ ฯ
๑๙ พระสดับดาลโศกเศร้าชลไนย นองเอย
สุดที่สังเกตใจจักแจ้ง
ชรอยหมู่เทพยไทยงำเงื่อน ไว้นา
จำจะบวงสรวงแสร้งสัตย์อ้างอธิษฐาน ฯ
๒๐ ตริเสร็จทรงเสี่ยงด้วยบารมี
แม้นมาดบุตรีกูเกียรติล้ำ
ควรเปนอรรคเทพีจักรพรรดิ ราชนา
เผดจทุกข์ผดุงค้ำโลกยให้ศุขเกษม ฯ
๒๑ ฃอจงอุสุภเชื้ออาชา ไนยเฮย
ไถจรดจรุงพาพบแก้ว
อีกอำนาจเทวารักษช่วย นำเนอ
เสร็จเสี่ยงสัตยาแล้วจึ่งจ้องจรดไถ ฯ
             

แผ่นที่ ๔ - พระยาศรีสุนทรโวหาร

๒๒ โคนำจำเภาะพ้องพานปรสบ
ดอกประทุมห่อผอบกลัดกลุ้ม
บานกลีบกลิ่นตลบเลวงรื่น รศนา
พระจึ่งเผยผอบอุ้มบุตรแล้วรับขวัญ ฯ
๒๓ มนตรีทุกส่ำซ้องสรเสริญ
โฉมพระธิดาเจริญจิตรฃ้อง
พร้อมเบญจลักษณเพลินเนตรโลกย์ เฉลิมแฮ
อึงเอิกอวยพรพร้องลนั่นน้อมถวายกร ฯ
๒๔ พระเสด็จนำลูกน้อยนวนจันทร์
คืนสู่อาศรมพลันกล่าวอ้าง
พ่อไร้ดะไนยสันตติราช วงษเอย
จึ่งละสมบัติสร้างพรตสู้พยายาม ฯ
๒๕ กุศลดลแนะได้ดวงจิตร
เปนบุตรสุดสมคิดพ่อแล้ว
พ่อจกเศกนามสฤกดิพรสวัสดิ แม่นา
จงชื่อสีดาแก้วเกิดเกื้อบุญธรรม ฯ
๒๖ นางประนดบทเรศไท้ทูลสนอง
พระเดชพระคุณปองปกเกล้า
ลูกรักจักขอรองบัวบาท พระนา
คงชีพอาสัญเข้าฃ่ายฃ้องมฤตยู ฯ
๒๗ มนตรีทั้งสี่ซ้ำสรเสริญ
ได้ช่องทูลอัญเชิญราชท้าว
สรวมเสด็จราชดำเนินคืนนัค เรศนา
ครองพิภพผ่านด้าวดุจดั้งเดิมครอง ฯ
๒๘ ทรงรับอายาจแล้วพลันลา พรดแฮ
ซั้นสั่งเทียบโยธายาตรเด้า
ทรงรถร่วมธิดาดวงจิตร ท่านนา
ถั่นๆ ถึงถิ่นเฃ้าเฃตรท้ายธานิน ฯ
             

แผ่นที่ ๖ - พระศรีสุนทรโวหาร

๓๖ องค์เยาวเรศสร้อยสีดา
กราบแทบพระบาทาพร่ำพร้อง
ลูกไร้บิดรมาดุรญาติ วงษเฮย
ขอพระเดชสองป้องปกเกล้าเช้าเย็น ฯ
๓๗ เทพีโลมลูบแล้วรับขวัญ
พรสถิตยปรางสุวรรณรัตนพร้อย
สมบัติแบ่งปูนปันครบสิ่ง
เวนสตรีนับร้อยรับใช้บำรุงโฉม ฯ
๓๘ สององค์ทรงทนูสร้อยศรีสมร
เสมอบุตรครรโภทรท่านไท้
สีดาเทพอัปศรเกษมศุข
สิบหกพระชนม์ได้จวบถ้วนพรรษกาล ฯ
๓๙ สมเด็จภูวนารถเจ้าจอมภพ
ทรงตริเตรียมปรารภเริ่มตั้ง
พิธียกศิลป์ครบตามสาคร ไสยเฮย
เสี่ยงสัตย์เสี่ยงบุญทั้งเลี่ยงท้าวทุกนคร ฯ
๔๐ ท้าวใดเคยคู่สร้างบุตรี กูนา
ยกธนูโมฬีเชิดช้อน
จักอภิเศกศรีสายสวาศ กูแฮ
ใช่คู่แม้นคัดค้อนอย่าเขยื้อนสะเทือนไหว ฯ
๔๑ ตริเสร็จธสั่งให้โหรหา ฤกษนา
โหรตรวจมหุรดิวาระแล้ว
ทูลถวายฤกษราชาอำมฤตย โชคแฮ
พระจักได้เฃยแก้วก่อเกื้อบารมี ฯ
๔๒ โองการสารสั่งชั้นเสนี สี่เฮย
ทุกหมู่ทุกกรมมีมากเฝ้า
จงจัดราชพิธีทายเทอด ธนูเฮย
การจวบจวนแล้วเจ้าจัดให้ทันการ ฯ
             
เครื่องมือส่วนตัว