วชิรà¸à¸²à¸“ภาษิต
จาก ตู้หนังสือเรือนไทย
(ความแตกต่างระหว่างรุ่นปรับปรุง)
(หน้าที่ถูกสร้างด้วย '== ข้อมูลเบื้องต้น == หมวดหมู่:วรรณคดีไทย [[หมวดหมู่…') |
(→) |
||
| แถว 125: | แถว 125: | ||
=== === | === === | ||
<tpoem> | <tpoem> | ||
| - | + | <sup>ฉบัง ๑๖</sup> | |
| + | เป็นหญิงยศยิ่งเพราพราย อย่าจงจิตหมาย เชยชู้เป็นคู่เคียงนาง | ||
| + | บุพเพสันนิวาสแต่ปาง ก่อนสมชมนาง เสน่ห์สนิทพิศมัย | ||
| + | ถึงอยู่นัศเรศแรมไพร ทางห่างเท่าไกล คงประสบพบสมร | ||
| + | ตามบุญวาสนาแต่ก่อน อย่ามีอาวรณ์ กังวลแสวงสวามี | ||
| + | ปรนนิบัติไว้องค์อินทรีย์ เสมือนดังดวงมณี มีสีประะเสริฐเฉิดโฉม | ||
| + | ร้อนใจอะไรชายจักประโลม ใครเห็นแล้วโสม นัสเสน่หาน่าถนอม | ||
| + | กิริยาวาจาอดออม จัดไว้เป็นจอม มงกุฎสุดานาริน | ||
| + | ความกตัญญูยุพิน เป็นสายเกาบิน สังวาลย์แลสร้อยสวมทรง | ||
| + | อัธยาศัยในอนงค์ จัดเป็นธำมรงค์ สุวรรณวิไลใส่กร | ||
| + | สติปัญญาถาวร จัดเป็นอาภรณ์ ภูษิตวิเศษเจษฎา | ||
| + | หนึ่งจิตเมตตากรุณา มุทิตาอุเบกขา เป็นผ้าสะไบใส่ศรี | ||
| + | สำหรับประดับกสัตรี ให้เอี่ยมองค์ฉวี สมศักดิ์ตระกูลกัลยางค์ | ||
| + | หญิงใดได้ทรงสำอาง จักงามกว่านาง ที่แต่งเครื่อง ๆ อาภรณ์ | ||
| + | แม้ผู้เสาวภาคย์สุนทร ฟังวัจนาคำสอน ที่พี่ร่ำพรรณา | ||
| + | จักมียศเลื่องเดชา กฎทั่วชาวชวา ว่ากำภุญชัยสยาม | ||
| + | ดีกว่านารีรูปงาม ใครไม่มีความ ประทุษฐโทษนินทา | ||
| + | จักมีชายมุ่งหมายเมตตา รับขวัญหรรษา สรรเสริญเจริญอวยพร | ||
| + | เทวาอารักษ์ฤทธิรอน จักให้นามกร ชื่อแม่มงคลกัลยา | ||
| + | เงินทองสมบัติวัตถา ไหลหลั่งลอยมา ดังว่านทีศรีใส | ||
| + | นารีมีศรีประไพ แม้อยู่ที่ใด ที่นั้นเป็นสุขถาวร | ||
| + | ดับโศกโรคภัยรานรอน กำจัดดัสกร ศัตรูและหมู่โจรา | ||
| + | เสมือนดวงเนาวรัตนา ควรคู่ราคา ร้อยชั่งมาตั้งใส่พาน | ||
| + | ชายใดได้ชมสมสถาน จักมีศฤงคาร สมบัติสมบูรณ์พูนผล | ||
| + | อนึ่งให้นอบน้อมจอมสกนธ์ ปรนนิบัติผัวตน โดยสุจริตพิสมัย | ||
| + | ถึงมีทาสาข้าไท อย่าได้ไว้ใจ ให้หุงให้หาอาหาร | ||
| + | ตาดูหูใส่ในการ กลัวคนสามานย์ ใส่ยาจักฆ่าสามี | ||
| + | วัตถาอาภรณ์อันดี สำหรับสามี จงจีบประดับพับวาง | ||
| + | อย่าปนภูษาผ้านาง มลทินจักหมาง จักหมองจักมัวผัวตน | ||
| + | เย็นค่ำย่ำแสงสุริยน นั่งนอบมอบสกนธ์ เข้าปรนนิบัติพัดวี | ||
| + | เจรจาสำรวลสรวลศรี อย่าได้พาที คำเท็จเผด็จกล่าวกลอน | ||
| + | ผจงปัดปูที่นอน เรือดไรในหมอน จงหาอย่าให้คายคัน | ||
| + | คำใดผัวร่ำรำพัน สอนสั่งฟังกัน จำไว้อย่าให้ใหลหลง | ||
| + | จวนใกล้ไขแสงสุริยง ตื่นจัดบรรจง น้ำสรงชำระพักตรา | ||
| + | เสร็จสรรพแล้วกลับออกมา หุงหาโภชนา บรรจงอย่าให้ใครทำ | ||
| + | แต่งให้ผัวกินอิ่มหนำ ยกมาล้างคว่ำ แล้วตัวจึงค่อยหากิน | ||
| + | บิดรมารดาสวามิน อย่าให้ติฉิน รังเกียจคนหม่นหมาง | ||
| + | ไปลามาไว้ให้สำอาง คิดเหมือนพ่อนาง แม่บังเกิดเกล้าเกศี | ||
| + | พี่น้องญาติกาสามี เจรจาพาที โอบอ้อมถนอมใจกัน | ||
| + | ไปมาหาของกำนัล ใส่โตกเชี่ยนขัน คำนับให้สมพักตรา | ||
| + | ความลับผัวแจ้งกิจจา ไว้ในอุรา อย่าได้แถลงแพร่งพราย | ||
| + | ปากบอนค่อนกล่าวบรรยาย ผัวจักได้อาย ให้ควรสงวนภัสดา | ||
| + | แม้ว่าสามีโกรธา อย่าตอบวัจนา อดออมถนอมน้ำใจ | ||
| + | หายโกรธจึงค่อยเฉลยไข เล่าความตามใน ยุบลแต่ต้นเหตุมี | ||
| + | ผัวเห็นจริงดังพาที จิตมีปราณี ความรักนั้นมากขึ้นไป | ||
| + | อนึ่งสามีมีใจ รักร่วมพิสมัย สังวาสสวาทหฤหรรษ์ | ||
| + | จงมีปรีดาเสมอกัน อย่าทำเดียดฉัน ให้ขัดให้ข้องขุ่นเคือง | ||
| + | ไฟลุกฝอยลุกรุ่งเรือง ไฟดับฝอยประเทือง ให้ดับระงับตามกัน | ||
| + | หญิงใดสามีผูกพัน มีจิตคิดกระสัน ประสงค์จำนงในนาง | ||
| + | แม้รู้อย่าท่ารานทาง กล่าวคำให้ระคาง ระบัดระเบียดเสียดสี | ||
| + | อดออมถนอมจงดี ค่อยพูดพาที ประเล้าประโลมภายหลัง | ||
| + | ไฟลุกอย่าเอาเผาอัง จักไหม้ผองพัง ให้ดับด้วยสายชลธี | ||
| + | หวงหึงริษยาราวี จักเกิดด่าตี วิวาทบาดใจในกัน | ||
| + | ประเวณีเป็นสิ่งสำคัญ ดุจดังเพลิงกัลป์ จักเผาซึ่งโลกโลกา | ||
| + | รักใดไม่เท่ารักกาม์ มืดมิดโมหา ไม่คิดชีวิตวางวาย | ||
| + | ลางนางบ้างผูกคอตาย กินยาพิษวาย ชีวิตบ่อคิดอินทรีย์ | ||
| + | ลางนางด่าว่าราวี ราวกับทาสี ตะกุยตะกายกัดกัน | ||
| + | ตบตอบแย่งยื้อยือยัน ราวีตีรัน ประเจิดประจานตัวเอง | ||
| + | ใช่ผัวเขาจักกลัวเกรง เขายิ่งข่มเหง ให้เจ็บให้ช้ำร่ำไป | ||
| + | หญิงดีมีอัธยาศัย ตั้งจิตตนไว้ ให้เป็นท่ามกลางอุเบกขา | ||
| + | ตามใจสามีปรีดา พลอยมีเสน่หา เมียน้อยมันเหมือนน้องนาง | ||
| + | พูดจาอย่าให้ระเคืองคาง เอาใจไว้พลาง กับคนติฉินนินทา | ||
| + | เมื่อมันมีจิตอหังการ์ ล่วงเกินอิจฉา มันไม่เจียมเสงี่ยมใจตน | ||
| + | บอกให้ผัวรู้ยุบล สองหนสามหน ทีหลังอย่าไว้แม่มัน | ||
| + | ถ้ายั่วมัวเมาเข้ากัน จิตคิดบิดผัน ไปอยู่กับหมู่ญาติกา | ||
| + | นาน ๆ จึงเวียนไปมา อย่าทิ้งภัสดา ระวังระไวไปพลาง | ||
| + | สามีจิตจืดจาง จักเห็นคุณนาง กลับรักภิรมย์สมสมัย | ||
| + | ชั่วดีนี้สุดแต่ใจ อาฌาอาศัย ไว้เป็นที่ตั้งบังควร | ||
| + | อย่าให้ผัวร้างแรมสงวน จักเสียศรีนวล อนงค์เป็นพงศ์ผู้ดี | ||
| + | หญิงใดแรมร้างสามี เปรียบเหมือนมาลี ไม่มีเจ้าของหวงแหน | ||
| + | สำหรับผึ้งต่อตัวแตน เบียดเบียนซ้อนแกน ก็โรยไป่รื่นรสสุคนธ์ | ||
| + | ทาแป้งแต่งเกินสกนธ์ สำหรับคำคน จักเคาะจักค่อนนินทา | ||
| + | แหวนดีจึงมีราคา เพราะหัวจินดา ประดับสำหรับธำมรงค์ | ||
| + | ราชรถย่อมงามเพราะธง กวัดไกวงามยง ก็เรืองประยศทศตรัย | ||
| + | สระบัวเปี่ยมน้ำเย็นใส เป็นที่ชื่นใจ แก่ฝูงมัจฉาวารี | ||
| + | เพลิงพลุ่งมีเปลวอัคคี จักรุ่งเรืองศรี สว่างกระจ่างแจ่มแสง | ||
| + | นารีมีคู่สู่แสวง คนย่อมยำแยง บ่ห่อนจักเย้ยไยไพ | ||
| + | ผัวร้างแรมจิตพิศมัย จักตรมตรอมใจ เทวษบ่เว้นวายวัน | ||
| + | ผัวรักร่วมเรียงเคียงขวัญ พักตรผ่องเพียงจันทร์ จรัสจรูญเรืองฉาย | ||
</tpoem> | </tpoem> | ||
| + | |||
=== === | === === | ||
<tpoem> | <tpoem> | ||
การปรับปรุง เมื่อ 07:21, 17 สิงหาคม 2552
เนื้อหา |
ข้อมูลเบื้องต้น
ผู้แต่ง: ?
บทประพันธ์
| อินทรวิเชียรฉันท์ ๑๑ | |||
| ข้าขอเผด็จแสดง | ผจงแต่งซึ่งคำสอน | ||
| ไว้เป็นสุนทรกลอน | คดีโลกลำดับความ | ||
| ไว้ให้แก่นาเรศ | เฉลิมเกศอนงค์งาม | ||
| รุ่นสาวเจริญทราม | พิศวาทแสวงชาย | ||
| นารีอันมีศักดิ์ | วรพักตรดั่งเดือนฉาย | ||
| สงวนตัวไม่มัวระคาย | จะระคนด้วยมลทิน | ||
| เสมือนดังวิเชียรรัต | นะลือระบือระบิล | ||
| เป็นอรรคนาริน | รจนาวราโฉม | ||
| ควรเป็นมงคลขวัญ | นัยเนตรวิเศษโสม | ||
| นัสนาฏสวาทโลม | ฤดีชายให้ถวิล | ||
| อย่าหยิ่งเผยอผยอง | ลำพองตนกระมลทิน | ||
| ปากร้ายผูกไพริน | แก่เพื่อนมิตรสนิทนาง | ||
| จงเจียมเสงี่ยมจิต | แต่งจริตให้สำอาง | ||
| พูดจาอย่ารานทาง | แก่เพื่อนรักสมัครตน | ||
| เดินเหินอย่าเมินพักตร์ | แลชำรักชำเลืองยล | ||
| เห็นชายทำอายฉงน | ระริกร่านัยน์ตามัน | ||
| แต่งกายให้สมศักดิ์ | วรพักตร์วิไลวรรณ | ||
| คนดำห่มแดงฉัน | ไม่ฉายเฉิดประเสริฐศรี | ||
| คนขาวจะนุ่งห่ม | อันใด ๆ ก็งามดี | ||
| คนดำต้องห่มสี | แต่หม่นหมองและเขียวคราม | ||
| ห่มแดงและสีนวล | บ่มิควรจะเห็นงาม | ||
| ชายเห็นจะเย้ยหยาม | บริภาษให้บาดใจ | ||
| ลุกนั่งระวังตน | อย่าลุกลนทลึ่งไป | ||
| ภูษาและผ้าสะใบ | จะปกปิดให้มิดกาย | ||
| อย่าทำกระดางลาง | ตลกโลนเหมือนผู้ชาย | ||
| สตรีให้มีอาย | เป็นที่ฟังจะบังควร | ||
| ยามเดินอย่าประมาท | ให้พลั้งพลาดล้มเซซวน | ||
| ยามยืนอย่ายืนยวน | กมลขึงตลึงแล | ||
| ยามนอนอย่านอนหงาย | เอากรก่ายวิลาศแปร | ||
| กอดอกอาอูรแด | ฤดีดิ้นถวิลชาย | ||
| ยามกินอย่ากินเติบ | ค่อยป้อนเปิบให้สบาย | ||
| ข้าวตกลงเรี่ยราย | ไม่สู้ดีอัปรีย์ตน | ||
| เคี้ยวข้าวดังจับ ๆ | จะอาภัพวิบัติคน | ||
| ซดแกงเหมือนเสียงกรน | ดังโฮก ๆ กระโชกลม | ||
| นอนหลับละเมอฝัน | บ้างเคี้ยวฟันสยายผม | ||
| ครางครวญรัญจวนตรม | กลสะอื้นไม่ฟื้นตัว | ||
| บ้างนอนน้ำลายไหล | บ้างถอนใจดูน่ากลัว | ||
| เสียงกรนเหมือนเสียงวัว | ดูอนาถประหลาดใจ | ||
| บ้างนอนเป็นท่ายักษ์ | ย่อมชั่วนักคนจัญไร | ||
| มือสอดเข้าไว้ใน | ระหว่างขาท่าอัปรีย์ | ||
| ระมัดระวังตัว | อย่านอนชั่วมักไม่ดี | ||
| โรคาจักยายี | อายุน้อยจักถอยแรง | ||
| นอนดีจะมีทรัพย์ | กิติศัพท์เป็นศักดิ์แสง | ||
| คำสอนนอนตะแคง | เอาแขนพาดตามสกนธ์ | ||
| เหยียดเท้าลำดับบาท | เอากรพาดหนุนเศียรตน | ||
| เป็นสวัสดิมงคล | ชื่อสีหไสยา | ||
| ยามเดินอย่าเดินเหย่า | ระเหยาะย่างเหมือนอย่างกา | ||
| อย่าเดินเอาศิร | ชะโงกเงื้อมไปก่อนกาย | ||
| ให้เดินผจงบาท | ด้วยลีลาศชำเลืองชาย | ||
| แอ่นอกให้ผึ่งผาย | เหมือนดั่งเป็ดวิเศษดี | ||
| เดินเหมือนคชาทรง | มงคลาราชหัสดี | ||
| จะเป็นเฉลิมศรี | ศุภสุนทรานาน | ||
| ยามกินอย่าผินพักตร์ | บริโภคกระยาหาร | ||
| แสนทรัพยศฤงคาร | จะเนืองนองดังน้ำไหล | ||
| ประจิมจักมียศ | เป็นยอดอย่างสุรางค์ใน | ||
| อุดรจักมีภัย | อย่าผินพัตร์รับอาหาร | ||
| เป็นหญิงอย่าใจบาป | วาจาหยาบพูดสามานย์ | ||
| กล่าวโลมตลกพาล | เหมือนเช่นชายบ่อายใจ | ||
| นารีอันมียศ | มธุรสย่อมแจ่มใส | ||
| เยือนยิ้มพริ้มละไม | พจนารถสวาทหวาน | ||
| อย่ากล่าวยุบลบ่อน | สบถล่อนให้เกินการ | ||
| อวดโอ้พูดโวหาร | ยกคนตั้งอวดมั่งมี | ||
| อย่าค่อนนินทาท่าน | มิใช่การกสัตรี | ||
| ความชั่วและความดี | ย่อมมีทั่วทุกตัวคน | ||
| เขาชั่วก็ช่างเขา | อย่าเก็บเอามาใส่ตน | ||
| ใครประเสริฐบังเกิดผล | จงเอาอย่างในทางดี | ||
| อย่าทำเป็นแม่สื่อ | ให้เขาลือว่าอัปรีย์ | ||
| ชักชายให้สมศรี | ชักสตรีให้สมชาย | ||
| เป็นหญิงอย่าง่วงเหงา | นอนขี้เซาอยู่จนสาย | ||
| การเรือนเร่งขวนขาย | เอาใจใส่ในเคหา | ||
| ข้าวปลาอย่าคาหม้อ | ไว้เหลือหลอให้บูดรา | ||
| ถ้วยชามอย่าให้คา | หมั่นล้างคว่ำทำให้ดี | ||
| ครัวไฟอย่าให้รก | สกปรกมักอัปรีย์ | ||
| หม้อข้าวฝาละมี | อย่าเปลี่ยนผลัดพัดกันไป | ||
| หุงข้าวอย่าผินหลัง | หมั่นระวังทั้งฟืนไฟ | ||
| เสร็จสรรพดับให้ได้ | อย่าทิ้งไว้จะไหม้เรือน | ||
| กินแล้วอย่าฉุยแฉ่ | ให้พ่อแม่คอยตักเตือน | ||
| อย่าทิ้งให้กลาดเกลื่อน | เปื้อนครัวไฟนั้นไม่ดี | ||
| แดดออกดูตากของ | ฝนตกรองเอาวารี | ||
| เย็นย่ำค่ำราตรี | อย่าจรลีจากเคหา | ||
| หญิงสาวจะไปไหน | มีเพื่อนไปจึงไคลคลา | ||
| คนเดียวอย่าลีลา | เขานินทาว่าสามานย์ | ||
| ผู้ชายเขาล้อเลียน | เป็นหนามเสี้ยนให้รำคาญ | ||
| เมินหน้าอย่าว่าขาน | ตอบคนพาลแพ้ภัยตัว | ||
| พูดจาว่าโดยดี | อย่าข่มขี่ให้เขากลัว | ||
| รักนวลสงวนตัว | สิ่งใดชั่วจงหลีกหนี | ||
| นุ่งห่มพอสมศักดิ์ | โสมมนักมักไม่ดี | ||
| แต่งตัวนักก็จักมี | คนนินทาว่าล่อชาย | ||
| พี่น้องไปมาหา | นั่งพูดจาอย่าทำอาย | ||
| พบปะเข้าทักทาย | ปากเราะรายพูดให้ดี | ||
| ลุงอาแลตาปู่ | ไปมาสู่ด้วยไมตรี | ||
| ข้าวปลาหุงหาจี่ | ตามยากมีให้ท่านกิน | ||
| แม้ว่ามีข้าไท | จงปลอบใช้อย่าใจทมิฬ | ||
| ร้ายนักมักติฉิน | นินทาว่าส่งด่าตัว | ||
| มีข้าอย่าปั้นเจ๋อ | ทำหยิ่งเย่อให้เขากลัว | ||
| รักมัน ๆ รักตัว | ทำใจชั่วบ่าวมันชัง | ||
| มีข้าเหมือนศัตรู | พึงให้รู้น้ำใจหวัง | ||
| ความลับที่ควรบัง | อย่าได้เล่าแก่บ่าวตน | ||
| มันมักชักชู้ให้ | อย่าเชื่อใจอีสัปดน | ||
| วิสัยอีคนจน | ได้สินบนไม่รักนาย | ||
| ตัวดีมีคนรัก | ทำทรลักษณ์จักได้อาย | ||
| หัวแหวนแสนเสียดาย | ตกแตกทะลายหายราคา | ||
| เปรียบเหมือนกับหญิงสาว | ทำรานร้าวใส่กายา | ||
| ชายดีมีปรีชา | ไม่ปรารถนาจักเชยชม | ||
| เปรียบเหมือนกับดอกไม้ | ม้วนแทรกใส่ในอาจม | ||
| ผู้ใดใครจักชม | ดอกโสมมไม่นำพา | ||
| ถ้าว่าสุมาลี | เกสรมีงามรจนา | ||
| เป็นที่เสน่หา | จิตเมตตาทุกตัวตน | ||
| โบราณท่านย่อมว่า | ตัวเป็นข้ารักษาตน | ||
| นานไปเป็นกุศล | คงจะพ้นเป็นทาสี | ||
| เป็นข้าผ้าเหม็นสาบ | ใจยุ่งหยาบหญิงอัปรีย์ | ||
| ทำชั่วตัวไม่ดี | เป็นทาสีอยู่จนตาย | ||
| ฉบัง ๑๖ | ||||
| เป็นหญิงยศยิ่งเพราพราย | อย่าจงจิตหมาย | เชยชู้เป็นคู่เคียงนาง | ||
| บุพเพสันนิวาสแต่ปาง | ก่อนสมชมนาง | เสน่ห์สนิทพิศมัย | ||
| ถึงอยู่นัศเรศแรมไพร | ทางห่างเท่าไกล | คงประสบพบสมร | ||
| ตามบุญวาสนาแต่ก่อน | อย่ามีอาวรณ์ | กังวลแสวงสวามี | ||
| ปรนนิบัติไว้องค์อินทรีย์ | เสมือนดังดวงมณี | มีสีประะเสริฐเฉิดโฉม | ||
| ร้อนใจอะไรชายจักประโลม | ใครเห็นแล้วโสม | นัสเสน่หาน่าถนอม | ||
| กิริยาวาจาอดออม | จัดไว้เป็นจอม | มงกุฎสุดานาริน | ||
| ความกตัญญูยุพิน | เป็นสายเกาบิน | สังวาลย์แลสร้อยสวมทรง | ||
| อัธยาศัยในอนงค์ | จัดเป็นธำมรงค์ | สุวรรณวิไลใส่กร | ||
| สติปัญญาถาวร | จัดเป็นอาภรณ์ | ภูษิตวิเศษเจษฎา | ||
| หนึ่งจิตเมตตากรุณา | มุทิตาอุเบกขา | เป็นผ้าสะไบใส่ศรี | ||
| สำหรับประดับกสัตรี | ให้เอี่ยมองค์ฉวี | สมศักดิ์ตระกูลกัลยางค์ | ||
| หญิงใดได้ทรงสำอาง | จักงามกว่านาง | ที่แต่งเครื่อง ๆ อาภรณ์ | ||
| แม้ผู้เสาวภาคย์สุนทร | ฟังวัจนาคำสอน | ที่พี่ร่ำพรรณา | ||
| จักมียศเลื่องเดชา | กฎทั่วชาวชวา | ว่ากำภุญชัยสยาม | ||
| ดีกว่านารีรูปงาม | ใครไม่มีความ | ประทุษฐโทษนินทา | ||
| จักมีชายมุ่งหมายเมตตา | รับขวัญหรรษา | สรรเสริญเจริญอวยพร | ||
| เทวาอารักษ์ฤทธิรอน | จักให้นามกร | ชื่อแม่มงคลกัลยา | ||
| เงินทองสมบัติวัตถา | ไหลหลั่งลอยมา | ดังว่านทีศรีใส | ||
| นารีมีศรีประไพ | แม้อยู่ที่ใด | ที่นั้นเป็นสุขถาวร | ||
| ดับโศกโรคภัยรานรอน | กำจัดดัสกร | ศัตรูและหมู่โจรา | ||
| เสมือนดวงเนาวรัตนา | ควรคู่ราคา | ร้อยชั่งมาตั้งใส่พาน | ||
| ชายใดได้ชมสมสถาน | จักมีศฤงคาร | สมบัติสมบูรณ์พูนผล | ||
| อนึ่งให้นอบน้อมจอมสกนธ์ | ปรนนิบัติผัวตน | โดยสุจริตพิสมัย | ||
| ถึงมีทาสาข้าไท | อย่าได้ไว้ใจ | ให้หุงให้หาอาหาร | ||
| ตาดูหูใส่ในการ | กลัวคนสามานย์ | ใส่ยาจักฆ่าสามี | ||
| วัตถาอาภรณ์อันดี | สำหรับสามี | จงจีบประดับพับวาง | ||
| อย่าปนภูษาผ้านาง | มลทินจักหมาง | จักหมองจักมัวผัวตน | ||
| เย็นค่ำย่ำแสงสุริยน | นั่งนอบมอบสกนธ์ | เข้าปรนนิบัติพัดวี | ||
| เจรจาสำรวลสรวลศรี | อย่าได้พาที | คำเท็จเผด็จกล่าวกลอน | ||
| ผจงปัดปูที่นอน | เรือดไรในหมอน | จงหาอย่าให้คายคัน | ||
| คำใดผัวร่ำรำพัน | สอนสั่งฟังกัน | จำไว้อย่าให้ใหลหลง | ||
| จวนใกล้ไขแสงสุริยง | ตื่นจัดบรรจง | น้ำสรงชำระพักตรา | ||
| เสร็จสรรพแล้วกลับออกมา | หุงหาโภชนา | บรรจงอย่าให้ใครทำ | ||
| แต่งให้ผัวกินอิ่มหนำ | ยกมาล้างคว่ำ | แล้วตัวจึงค่อยหากิน | ||
| บิดรมารดาสวามิน | อย่าให้ติฉิน | รังเกียจคนหม่นหมาง | ||
| ไปลามาไว้ให้สำอาง | คิดเหมือนพ่อนาง | แม่บังเกิดเกล้าเกศี | ||
| พี่น้องญาติกาสามี | เจรจาพาที | โอบอ้อมถนอมใจกัน | ||
| ไปมาหาของกำนัล | ใส่โตกเชี่ยนขัน | คำนับให้สมพักตรา | ||
| ความลับผัวแจ้งกิจจา | ไว้ในอุรา | อย่าได้แถลงแพร่งพราย | ||
| ปากบอนค่อนกล่าวบรรยาย | ผัวจักได้อาย | ให้ควรสงวนภัสดา | ||
| แม้ว่าสามีโกรธา | อย่าตอบวัจนา | อดออมถนอมน้ำใจ | ||
| หายโกรธจึงค่อยเฉลยไข | เล่าความตามใน | ยุบลแต่ต้นเหตุมี | ||
| ผัวเห็นจริงดังพาที | จิตมีปราณี | ความรักนั้นมากขึ้นไป | ||
| อนึ่งสามีมีใจ | รักร่วมพิสมัย | สังวาสสวาทหฤหรรษ์ | ||
| จงมีปรีดาเสมอกัน | อย่าทำเดียดฉัน | ให้ขัดให้ข้องขุ่นเคือง | ||
| ไฟลุกฝอยลุกรุ่งเรือง | ไฟดับฝอยประเทือง | ให้ดับระงับตามกัน | ||
| หญิงใดสามีผูกพัน | มีจิตคิดกระสัน | ประสงค์จำนงในนาง | ||
| แม้รู้อย่าท่ารานทาง | กล่าวคำให้ระคาง | ระบัดระเบียดเสียดสี | ||
| อดออมถนอมจงดี | ค่อยพูดพาที | ประเล้าประโลมภายหลัง | ||
| ไฟลุกอย่าเอาเผาอัง | จักไหม้ผองพัง | ให้ดับด้วยสายชลธี | ||
| หวงหึงริษยาราวี | จักเกิดด่าตี | วิวาทบาดใจในกัน | ||
| ประเวณีเป็นสิ่งสำคัญ | ดุจดังเพลิงกัลป์ | จักเผาซึ่งโลกโลกา | ||
| รักใดไม่เท่ารักกาม์ | มืดมิดโมหา | ไม่คิดชีวิตวางวาย | ||
| ลางนางบ้างผูกคอตาย | กินยาพิษวาย | ชีวิตบ่อคิดอินทรีย์ | ||
| ลางนางด่าว่าราวี | ราวกับทาสี | ตะกุยตะกายกัดกัน | ||
| ตบตอบแย่งยื้อยือยัน | ราวีตีรัน | ประเจิดประจานตัวเอง | ||
| ใช่ผัวเขาจักกลัวเกรง | เขายิ่งข่มเหง | ให้เจ็บให้ช้ำร่ำไป | ||
| หญิงดีมีอัธยาศัย | ตั้งจิตตนไว้ | ให้เป็นท่ามกลางอุเบกขา | ||
| ตามใจสามีปรีดา | พลอยมีเสน่หา | เมียน้อยมันเหมือนน้องนาง | ||
| พูดจาอย่าให้ระเคืองคาง | เอาใจไว้พลาง | กับคนติฉินนินทา | ||
| เมื่อมันมีจิตอหังการ์ | ล่วงเกินอิจฉา | มันไม่เจียมเสงี่ยมใจตน | ||
| บอกให้ผัวรู้ยุบล | สองหนสามหน | ทีหลังอย่าไว้แม่มัน | ||
| ถ้ายั่วมัวเมาเข้ากัน | จิตคิดบิดผัน | ไปอยู่กับหมู่ญาติกา | ||
| นาน ๆ จึงเวียนไปมา | อย่าทิ้งภัสดา | ระวังระไวไปพลาง | ||
| สามีจิตจืดจาง | จักเห็นคุณนาง | กลับรักภิรมย์สมสมัย | ||
| ชั่วดีนี้สุดแต่ใจ | อาฌาอาศัย | ไว้เป็นที่ตั้งบังควร | ||
| อย่าให้ผัวร้างแรมสงวน | จักเสียศรีนวล | อนงค์เป็นพงศ์ผู้ดี | ||
| หญิงใดแรมร้างสามี | เปรียบเหมือนมาลี | ไม่มีเจ้าของหวงแหน | ||
| สำหรับผึ้งต่อตัวแตน | เบียดเบียนซ้อนแกน | ก็โรยไป่รื่นรสสุคนธ์ | ||
| ทาแป้งแต่งเกินสกนธ์ | สำหรับคำคน | จักเคาะจักค่อนนินทา | ||
| แหวนดีจึงมีราคา | เพราะหัวจินดา | ประดับสำหรับธำมรงค์ | ||
| ราชรถย่อมงามเพราะธง | กวัดไกวงามยง | ก็เรืองประยศทศตรัย | ||
| สระบัวเปี่ยมน้ำเย็นใส | เป็นที่ชื่นใจ | แก่ฝูงมัจฉาวารี | ||
| เพลิงพลุ่งมีเปลวอัคคี | จักรุ่งเรืองศรี | สว่างกระจ่างแจ่มแสง | ||
| นารีมีคู่สู่แสวง | คนย่อมยำแยง | บ่ห่อนจักเย้ยไยไพ | ||
| ผัวร้างแรมจิตพิศมัย | จักตรมตรอมใจ | เทวษบ่เว้นวายวัน | ||
| ผัวรักร่วมเรียงเคียงขวัญ | พักตรผ่องเพียงจันทร์ | จรัสจรูญเรืองฉาย | ||
| ๏ | |||
