จาก ตู้หนังสือเรือนไทย
			(ความแตกต่างระหว่างรุ่นปรับปรุง)
												
			
		
การปรับปรุง เมื่อ 03:38, 5 สิงหาคม 2552
  ข้อมูลเบื้องต้น 
แม่แบบ:เรียงลำดับ
พระนิพนธ์: เจ้าฟ้าธรรมธิเบศร์
  บทประพันธ์ 
  เห่ชมเรือกระบวน 
| 
 | 
| โคลง
 | 
| ๏ ปางเสด็จประเวศด้าว |  | ชลาลัย
 | 
| ทรงรัตนพิมานชัย |  | กิ่งแก้ว
 | 
| พรั่งพร้อมพวกพลไกร |  | แหนแห่
 | 
| เรือกระบวนต้นแพร้ว |  | เพริศพริ้งพายทอง ฯ
 | 
 |        |  |        
 | 
 
| 
 | 
| ช้าลวะเห่
 | 
| ๏ พระเสด็จโดยแดนชล |  | ทรงเรือต้นงามเฉิดฉาย
 | 
| กิ่งแก้วแพร้วพรรณราย |  | พายอ่อนหยับจับงามงอน
 | 
| ๏ นาวาแน่นเป็นขนัด |  | ล้วนรูปสัตว์แสนยากร
 | 
| เรือริ้วทิวธงสลอน |  | สาครลั่นครั่นครื้นฟอง
 | 
| ๏ เรือครุฑยุดนาคหิ้ว |  | ลิ่วลอยมาพาผันผยอง
 | 
| พลพายกรายพายทอง |  | ร้องโห่เห่โอ้เห่มา
 | 
| ๏ สรมุขมุขสี่ด้าน |  | เพียงพิมานผ่านเมฆา
 | 
| ม่านกรองทองรจนา |  | หลังคาแดงแย่งมังกร
 | 
| ๏ สมรรถชัยไกรกาบแก้ว |  | แสงแวววับจับสาคร
 | 
| เรียบเรียงเคียงคู่จร |  | ดั่งร่อนฟ้ามาแดนดิน
 | 
| ๏ สุวรรณหงส์ทรงพู่ห้อย |  | งามชดช้อยลอยหลังสินธุ์
 | 
| เพียงหงส์ทรงพรหมินทร์ |  | ลินลาศเลื่อนเตือนตาชม
 | 
| ๏ เรือชัยไวว่องวิ่ง |  | รวดเร็วจริงยิ่งอย่างลม
 | 
| เสียงเส้าเร้าระดม |  | ห่มท้ายเยิ่นเดินคู่กัน ฯ
 | 
 |        |  |        
 | 
 
| 
 | 
| มูลวะเห่
 | 
| ๏ คชสีห์ทีผาดเผ่น |  | ดูดังเป็นเห็นขบขัน
 | 
| ราชสีห์ที่ยืนยัน |  | คั่นสองคู่ดูยิ่งยง
 | 
| ๏ เรือม้าหน้ามุ่งน้ำ |  | แล่นเฉื่อยฉ่ำลำระหง
 | 
| เพียงม้าอาชาทรง |  | องค์พระพายผายผันผยอง
 | 
| ๏ เรือสิงห์วิ่งเผ่นโผน |  | โจนตามคลื่นฝืนฝ่าฟอง
 | 
| ดูยิ่งสิงห์ลำพอง |  | เป็นแถวท่องล่องตามกัน
 | 
| ๏ นาคาหน้าดังเป็น |  | ดูเขม้นเห็นขบขัน
 | 
| มังกรถอนพายพัน |  | ทันแข่งหน้าวาสุกรี
 | 
| ๏ เลียงผาง่าเท้าโผน |  | เพียงโจนไปในวารี
 | 
| นาวาหน้าอินทรี |  | มีปีกเหมือนเลื่อนลอยโพยม
 | 
| ๏ ดนตรีมี่อึงอล |  | ก้องกาหลพลแห่โหม
 | 
| โห่ฮึกครึกครื้นโครม |  | โสมนัสชื่นรื่นเริงพล
 | 
| ๏ กรีธาหมู่นาเวศ |  | จากนคเรศโดยสาชล
 | 
| เหิมหื่นชื่นกระมล |  | ยลมัจฉาสารพันมี ฯ
 | 
 |        |  |        
 | 
 
  เห่ชมปลา 
| 
 | 
| โคลง
 | 
| ๏ พิศพรรณปลาว่ายเคล้า |  | คลึงกัน
 | 
| ถวิลสุดาดวงจันทร์ |  | แจ่มหน้า
 | 
| มัตสยาย่อมพัวพัน |  | พิศวาส
 | 
| ควรฤพรากน้องช้า |  | ชวดเคล้าคลึงชม ฯ
 | 
 |        |  |        
 | 
 
| 
 | 
| ช้าลวะเห่
 | 
| ๏ พิศพรรณปลาว่ายเคล้า |  | คิดถึงเจ้าเศร้าอารมณ์
 | 
| มัตสยายังรู้ชม |  | สาสมใจไม่พามา
 | 
| ๏ นวลจันทร์เป็นนวลจริง |  | เจ้างามพริ้งยิ่งนวลปลา
 | 
| คางเบือนเบือนหน้ามา |  | ไม่งามเท่าเจ้าเบือนชาย
 | 
| ๏ เพียนทองงามดั่งทอง |  | ไม่เหมือนน้องห่มตาดพราย
 | 
| กระแหแหห่างชาย |  | ดั่งสายสวาทคลาดจากสม
 | 
 |        |  |        
 | 
 
| 
 | 
| ทรงแปลง
 | 
| ๏ แก้มช้ำช้ำใครต้อง |  | อันแก้มน้องช้ำเพราะชม
 | 
| ปลาทุกทุกข์อกกรม |  | เหมือนทุกข์พี่ที่จากนาง ฯ
 | 
 |        |  |        
 | 
 
ทรงแทรก ๕ บท
| 
 | 
| มูลวะเห่
 | 
| ๏ น้ำเงินคือเงินยวง |  | ขาวพรายช่วงสีสำอาง
 | 
| ไม่เทียบเปรียบโฉมนาง |  | งามเรืองเรื่อเนื้อสองสี
 | 
| ๏ ปลากรายว่ายเคียงคู่ |  | เคล้ากันอยู่ดูงามดี
 | 
| แต่นางห่างเหินพี่ |  | เห็นปลาเคล้าเศร้าใจจร
 | 
| ๏ หางไก่ว่ายแหวกว่าย |  | หางไก่คล้ายไม่มีหงอน
 | 
| คิดอนงค์องค์เอวอร |  | ผมประบ่าอ่าเอี่ยมไร
 | 
| ๏ ปลาสร้อยลอยล่องชล |  | ว่ายเวียนวนปนกันไป
 | 
| เหมือนสร้อยทรงทรามวัย |  | ไม่เห็นเจ้าเศร้าบ่วาย
 | 
| ๏ เนื้ออ่อนอ่อนแต่ชื่อ |  | เนื้อน้องฤๅอ่อนทั้งกาย
 | 
| ใครต้องข้องจิตชาย |  | ไม่วายนึกตรึกตรึงทรวง
 | 
| ๏ ปลาเสือเหลือที่ตา |  | เลื่อนแหลมกว่าปลาทั้งปวง
 | 
| เหมือนตาสุดาดวง |  | ดูแหลมล้ำขำเพราคม
 | 
| ๏ แมลงภู่คู่เคียงว่าย |  | เห็นคล้ายคล้ายน่าเชยชม
 | 
| คิดความยามเมื่อสม |  | สนิทเคล้าเจ้าเอวบาง
 | 
| ๏ หวีเกศเพศชื่อปลา |  | คิดสุดาอ่าองค์นาง
 | 
| หวีเกล้าเจ้าสระสาง |  | เส้นเกศสลวยรวยกลิ่นหอม
 | 
| ๏ ชะแวงแฝงฝั่งแนบ |  | ชะวาดแอบแปบปนปลอม
 | 
| เหมือนพี่แอบแนบถนอม |  | จอมสวาทนาฏบังอร
 | 
| ๏ พิศดูหมู่มัจฉา |  | ว่ายแหวกมาในสาคร
 | 
| คะนึงนุชสุดสายสมร |  | มาด้วยพี่จะดีใจ ฯ
 | 
 |        |  |        
 | 
 
  เห่ชมไม้ 
| 
 | 
| โคลง
 | 
| ๏ เรือชายชมมิ่งไม้ |  | มีพรรณ
 | 
| ริมท่าสาครคันธ์ |  | กลิ่นเกลี้ยง
 | 
| เพล็ดดอกออกแกมกัน |  | ชูช่อ
 | 
| หอมหื่นรื่นรสเพี้ยง |  | กลิ่นเนื้อนวลนาง ฯ
 | 
 |        |  |        
 | 
 
| 
 | 
| ช้าลวะเห่
 | 
| ๏ เรือชายชมมิ่งไม้ |  | ริมท่าไสวหลากหลายพรรณ
 | 
| เพล็ดดอกออกแกมกัน |  | ส่งกลิ่นเกลี้ยงเพียงกลิ่นสมร
 | 
| ๏ ชมดวงพวงนางแย้ม |  | บานแสล้มแย้มเกสร
 | 
| คิดความยามบังอร |  | แย้มโอษฐ์ยิ้มพริ้มพรายงาม
 | 
| ๏ จำปาหนาแน่นเนื่อง |  | คลี่กลีบเหลืองเรืองอร่าม
 | 
| คิดคะนึงถึงนงราม |  | ผิวเหลืองกว่าจำปาทอง
 | 
| ๏ ประยงค์ทรงพวงร้อย |  | ระย้าย้อยห้อยพวงกรอง
 | 
| เหมือนอุบะนวลละออง |  | เจ้าแขวนไว้ให้เรียมชม
 | 
| ๏ พุดจีบกลีบแสล้ม |  | พิกุลแกมแซมสุกรม
 | 
| หอมชวยรวยตามลม |  | เหมือนกลิ่นน้องต้องติดใจ
 | 
| ๏ สาวหยุดพุทธชาด |  | บานเกลื่อนกลาดดาษดาไป
 | 
| นึกน้องกรองมาลัย |  | วางให้พี่ข้างที่นอน
 | 
 |        |  |        
 | 
 
| 
 | 
| มูลวะเห่
 | 
| ๏ พิกุลบุนนาคบาน |  | กลิ่นหอมหวานซ่านขจร
 | 
| แม้นนุชสุดสายสมร |  | เห็นจะวอนอ้อนพี่ชาย
 | 
| ๏ เต็งแต้วแก้วกาหลง |  | บานบุษบงส่งกลิ่นอาย
 | 
| หอมอยู่ไม่รู้หาย |  | คล้ายกลิ่นผ้าเจ้าตาตรู
 | 
| ๏ มะลิวัลย์พันจิกจวง |  | ดอกเป็นพวงร่วงเรณู
 | 
| หอมมาน่าเอ็นดู |  | ชูชื่นจิตคิดวนิดา
 | 
| ๏ ลำดวนหวนหอมตรลบ |  | กลิ่นอายอบสบนาสา
 | 
| นึกถวิลกลิ่นบุหงา |  | รำไปเจ้าเศร้าถึงนาง
 | 
| ๏ รวยรินกลิ่นรำเพย |  | คิดพี่เคยเชยกลิ่นปราง
 | 
| นั่งแนบแอบเอวบาง |  | ห่อนแหห่างว่างเว้นวัน
 | 
| ๏ ชมดวงพวงมาลี |  | ศรีเสาวภาคย์หลากหลายพรรณ
 | 
| วนิดามาด้วยกัน |  | จะอ้อนพี่ชี้ชมเชย ฯ
 | 
 |        |  |        
 | 
 
  เห่ชมนก 
| 
 | 
| โคลง
 | 
| ๏ รอนรอนสุริยโอ้ |  | อัสดง
 | 
| เรื่อยเรื่อยลับเมรุลง |  | ค่ำแล้ว
 | 
| รอนรอนจิตจำนง |  | นุชพี่ เพียงแม่
 | 
| เรื่อยเรื่อยเรียมคอยแก้ว |  | คลับคล้ายเรียมเหลียว ฯ
 | 
 |        |  |        
 | 
 
| 
 | 
| ช้าลวะเห่
 | 
| ๏ เรื่อยเรื่อยมารอนรอน |  | ทิพากรจะตกต่ำ
 | 
| สนธยาจะใกล้ค่ำ |  | คำนึงหน้าเจ้าตาตรู
 | 
| ๏ เรื่อยเรื่อยมาเรียงเรียง |  | นกบินเฉียงไปทั้งหมู่
 | 
| ตัวเดียวมาพลัดคู่ |  | เหมือนพี่อยู่ผู้เดียวดาย
 | 
| ๏ เห็นฝูงยูงรำฟ้อน |  | คิดบังอรร่อนรำกราย
 | 
| สร้อยทองย่องเยื้องชาย |  | เหมือนสายสวาทนาดนวยจร
 | 
| ๏ สาลิกามาตามคู่ |  | ชมกันอยู่สู่สมสมร
 | 
| แต่พี่นี้อาวรณ์ |  | ห่อนเห็นเจ้าเศร้าใจครวญ
 | 
| ๏ นางนวลนวลน่ารัก |  | ไม่นวลพักตร์เหมือนทรามสงวน
 | 
| แก้วพี่นี้สุดนวล |  | ดั่งนางฟ้าหน้าใยยอง
 | 
| ๏ นกแก้วแจ้วแจ่มเสียง |  | จับไม้เรียงเคียงคู่สอง
 | 
| เหมือนพี่นี้ประคอง |  | รับขวัญน้องต้องมือเรา ฯ
 | 
 |        |  |        
 | 
 
| 
 | 
| มูลวะเห่
 | 
| ๏ ไก่ฟ้ามาตัวเดียว |  | เดินท่องเที่ยวเลี้ยวเหลี่ยมเขา
 | 
| เหมือนพรากจากนงเยาว์ |  | เปล่าใจเปลี่ยวเหลียวหานาง
 | 
| ๏ แขกเต้าเคล้าคู่เคียง |  | เรียงจับไม้ไซ้ปีกหาง
 | 
| เรียมคะนึงถึงเอวบาง |  | เคยแนบข้างร้างแรมนาน
 | 
| ๏ ดุเหว่าเจ่าจับร้อง |  | สนั่นก้องซ้องเสียงหวาน
 | 
| ไพเราะเพราะกังวาน |  | ปานเสียงน้องร้องสั่งชาย
 | 
| ๏ โนรีสีปานชาด |  | เหมือนช่างฉลาดวามแต้มลาย
 | 
| ไม่เท่าเจ้าโฉมฉาย |  | ห่มตาดพรายกรายกรมา
 | 
| ๏ สัตวาน่าเอ็นดู |  | คอยหาคู่อยู่เอกา
 | 
| เหมือนพี่ที่จากมา |  | ครวญหาเจ้าเศร้าเสียใจ
 | 
| ๏ ปักษีมีหลายพรรณ |  | บ้างชมกันขันเพรียกไพร
 | 
| ยิ่งฟังวังเวงใจ |  | ล้วนหลายหลากมากภาษา ฯ
 | 
 |        |  |        
 | 
 
  เห่เรื่องกากี (ของเดิม) 
| 
 | 
| โคลง
 | 
| ๏ กางกรอุ้มโอบแก้ว |  | กากี
 | 
| ปีกกระพือพาศรี |  | สู่งิ้ว
 | 
| ฉวยฉาบคาบนาคี |  | เป็นเหยื่อ
 | 
| หางกระหวัดรัดหิ้ว |  | สู่ไม้รังเรียง ฯ
 | 
 |        |  |        
 | 
 
| 
 | 
| กาพย์
 | 
| ๏ กางกรอุ้มโอบแก้ว |  | เจ้างามแพร้วสบสรรพางค์
 | 
| ปีกปกอกเอวนาง |  | พลางคลึงเคล้าเต้าจรจรัล
 | 
| ๏ ฉวบฉาบคาบนาคา |  | เป็นภักษาพาผกผัน
 | 
| หางกระหวัดรึงรัดพัน |  | ดั้นเมฆามาสิมพลี
 | 
| ๏ ดลสถานพิมานมาศ |  | เกลียวกลมสวาทนาฎกากี
 | 
| เหิมหวลยวลกามี |  | ปรีดาแนบแอบอิงองค์
 | 
| ๏ เริงรื่นชื่นเชยปราง |  | พลางคลึงเคล้าเต้าบุษบง
 | 
| กอดเกื้อเนื้อนวลหง |  | ปลงสวาทชมสมเสพย์สมร
 | 
| ๏ กากีแน่งน้อยนาฎ |  | อภิวาทประนมกร
 | 
| ก้มเกล้ากล่าวชอ้อน |  | ซอนซบหน้าตาเมียงมัน
 | 
| ๏ ปักษีกรีฑาชม |  | ภิรมย์เปรมเกษมสันต์
 | 
| กลมเกลียวเกี่ยวกรพัน |  | ผันยั่วเย้าเคล้าคลึงชม
 | 
| ๏ สองสุขสองสังวาส |  | แสนสุดสวาทสองสู่สม
 | 
| สองสนิทนิทรารมณ์ |  | กลมเกลียวชู้สู่สมสอง
 | 
| ๏ แย้มยิ้มพริ้มพรักตรา |  | สาภิรมย์สมจิตปอง
 | 
| แสนสนุกสุขสมพอง |  | ในห้องแก้วแพรวพรรณราย
 | 
| ๏ ลมพัดกลัดเมฆเกลื่อน |  | ฟ้าลั่นเลื่อนแลบแสงพราย
 | 
| วลาหกตกโปรยปราย |  | สายสินธุ์นองท้องธารา
 | 
| ๏ เหราร่าเริงรื่น |  | ว่ายเคล้าคลื่นหื่นหรรษา
 | 
| สองสมกลมกรีฑา |  | เปนผาสุขทุกนิรันดร์ ฯ
 | 
 |        |  |        
 | 
 
  เห่เรื่องกากี (ได้มาใหม่) 
| 
 | 
| ช้าลวะเห่
 | 
| ๏ สุบรรณแผลงเดชล้ำ |  | บินบน
 | 
| กางปีกบังสุริยน |  | มืดฟ้า
 | 
| ร่อนลงสู่ไพชยนต์ |  | ปรางค์มาศ
 | 
| เข้านั่งแอบนุชเคล้า |  | แนบเนื้อนวลสมร ฯ
 | 
 |        |  |        
 | 
 
| 
 | 
| มูลวะเห่
 | 
| ๏ สุบรรณสำแดงฤทธิ์ |  | ให้มืดมิดปิดอัมพร
 | 
| ร่อนลงตรงบัญชร |  | จรสู่น้องแก้วกากี
 | 
| ๏ กล่าวรสพจนาท |  | สายสุดสวาทเจริญศรี
 | 
| ผินหน้ามาพาที |  | พี่คือชายชาญสกา
 | 
| ๏ ประสงค์จำนงรัก |  | จึงลอบลักเข้ามาหา
 | 
| หวังเชิญแก้วกานดา |  | ไปสู่ฟ้าพิมานจันทร์
 | 
| ๏ เสวยรมย์สมบัติพี่ |  | ในสิมพลีเกษมสันต์
 | 
| แล้วจะพาเจ้าจรจรัล |  | เที่ยวชมชั้นพระเมรุธร
 | 
| ๏ พี่จะชี้ชมทรายแก้ว |  | งามพรายแพร้วเชิงสิงขร
 | 
| แม่น้ำสีทันดร |  | สิงขรกั้นเป็นกันกง
 | 
| ๏ จะพาชมพิทยาธร |  | ฝูงกินนรแลเหมหงส์
 | 
| เหล่าสัตว์ตระกูลวงศ์ |  | อยู่ในดงเขาสัตตภัณฑ์
 | 
| ๏ จะได้ชมนารีผล |  | งามสกลดังแสร้งสรรค์
 | 
| อยู่ยอดเขาอัสสกรรณ |  | ฝูงคนธรรพ์มาชมเชย
 | 
| ๏ จะพาไปไกรลาส |  | เฝ้าเบื้องบาทพระสยม
 | 
| ดูเทพมาบังคม |  | จับระบำรำผาลา
 | 
| ๏ เทพบุตรตีวงซ้าย |  | สาวสวรรค์ย้ายมาฝ่ายขวา
 | 
| แทรกเปลี่ยนเวียนไปมา |  | กรคว้าไขว่ไล่พัลวัน
 | 
| ๏ อย่าอาไลยมนุษย์เลย |  | ไปชมเชยพิมานสวรรค์
 | 
| ว่าพลางทางติดพัน |  | ผันจุมพิตชิดชมนาง ฯ
 | 
 |        |  |        
 | 
 
  เห่เรื่องกากี (บทของเดิม) 
| 
 | 
| ช้าลวะเห่
 | 
| ๏ กากีกรป้องปัด |  | กรครุฑ
 | 
| ไยจึงมายื้อยุด |  | เหนี่ยวน้อง
 | 
| ไม่เกรงพระปิ่นมกุฏ |  | จอมราช เลยนา
 | 
| มาอาจออกคำพร้อง |  | ล่อเลี้ยวเจรจา ฯ
 | 
 |        |  |        
 | 
 
| 
 | 
| มูลวะเห่
 | 
| ๏ กากีกรป้องปัด |  | ต้องสัมผัสด้วยปักษา
 | 
| เสียวซ่านดาลกรีฑา |  | มานะใจให้อัปมาน
 | 
| ๏ ตอบรสพจน์วาที |  | ต้องเจ้านี้โอหังการ
 | 
| ไม่เกรงพระภูบาล |  | ทั้งไภยพาลในอบาย
 | 
| ๏ ถึงเป็นชายชาญสกา |  | ไม่เจตนาอย่างพักหมาย
 | 
| ฝ่ายเจ้าก็เลิศชาย |  | สายสุริย์วงศ์พงศ์เทวัญ
 | 
| ๏ เสวยทิพย์พิมานทอง |  | ฝูงนางน้องล้วนสาวสวรรค์
 | 
| ไม่ควรมาผูกพัน |  | จะพากันตกนรกานต์
 | 
| ๏ ซึ่งว่าจะพาชม |  | บรมสุขสนุกสนาน
 | 
| ขอบรสพจมาน |  | ไม่ควรการอย่าเจรจา
 | 
| ๏ ครุฑฟังสายสุดสวาท |  | ปรามาสกนิษฐา
 | 
| เจ้าดวงทิพย์มณฑา |  | วาจาจัดสารพัดงอน
 | 
| ๏ พี่ประมาทอาจหาญนัก |  | เพราะจงรักเจ้าสายสมร
 | 
| เท่าฟ้าแผ่นดินดอน |  | ห่อนกลัวเวรเพราะหวังใจ
 | 
| ๏ ขอฝากไมตรีจิต |  | กว่าชีวิตจะตักไษย
 | 
| ว่าพลางทางคว้าไขว่ |  | สัพยอกเย้าหยอกนาง ฯ
 | 
 |        |  |        
 | 
 
  เห่บทสังวาส 
| 
 | 
| โคลง
 | 
| ๏ พี่ชมพี่เชยแล้ว |  | พลางถาม
 | 
| เจ้ามิอืออำความ |  | ไป่พร้อง
 | 
| เจ้าเอื้อนมิเออขาม |  | เขินพี่ อยู่ฤา
 | 
| ผินพักตรมาอย่าข้อง |  | ขัดแค้นเคืองเลย ฯ
 | 
 |        |  |        
 | 
 
| 
 | 
| ช้าลวะเห่
 | 
| ๏ พี่ชมพี่เชยพลาง |  | พี่ถามนางเจ้าไม่อือ
 | 
| เจ้าเอื้อนอายพี่ฤา |  | พี่ขอถามความจริงนาง
 | 
| ๏ พิศวงทรงรวยรูป |  | พลางกอดจูบลูบคอนาง
 | 
| ฉุดชักสไบบาง |  | พลางคลึงเคล้าเย้ายวนสม
 | 
| ๏ พิศรูปก็น่ารัก |  | พิศพักตรก็น่าชม
 | 
| อ้อนแอ้นอรเอวกลม |  | ชมชวัญน้องต้องตามชาย
 | 
| ๏ ใครเห็นเป็นขวัญเนตร |  | ลืมทุกข์เทวษเจตน์จงหมาย
 | 
| มาดนุชสุดเสมอกาย |  | บ่วายรักสักนาที ฯ
 | 
 |        |  |        
 | 
 
| 
 | 
| มูลวะเห่
 | 
| ๏ โหยหวนครวญใคร่นาง |  | อกเพียงพ่างล้างชีวี
 | 
| นั่งนอนห่อนฤามี |  | สิ่งซึ่งสุขทุกเวลา
 | 
| ๏ คิดเคยเชยชมน้อง |  | ไม่ห่างห้องสองเสน่หา |  | 
 | 
| เป็นสุขทุกเวลา |  | มาจากได้ให้อาวรณ์
 | 
| ๏ อกเอ๋ยเคยสังวาส |  | กรรมบำราศคลาศคลาสมร
 | 
| นับเดือนเลื่อนปีจร |  | ห่อนเห็นแล้วแก้วตาเรียม
 | 
| ๏ พุ่มพวงดวงดอกฟ้า |  | ในใต้หล้าหาไหนเทียม
 | 
| โฉมงามทรามเสงี่ยม |  | เรียมรักเจ้าเท่าดวงใจ ฯ
 | 
 |        |  |        
 | 
 
  เห่ครวญ 
| 
 | 
| โคลง
 | 
| ๏ รอนรอนสุริยคล้อย |  | สายัณห์
 | 
| เรื่อยเรื่อยเรื่ยแสงจันทร์ |  | ส่องฟ้า
 | 
| รอนรอนจิตกระสัน |  | เสียวสวาท แม่เอย
 | 
| เรื่อยเรื่อยเรียมคอยถ้า |  | ที่นั้นห่อนเห็น ฯ
 | 
 |        |  |        
 | 
 
| 
 | 
| กาพย์
 | 
| ๏ เรื่อยเรื่อยมารอนรอน |  | สุริยาจรเข้าสายัณห์
 | 
| เรื่อรองส่องสีจันทร์ |  | ส่งแสงกล้าน่าพิศวง
 | 
| ๏ ริ่วริ่วจันทร์แจ่มฟ้า |  | เหมือนพักตราหน้านวลผจง
 | 
| สูงสวยรวยรูปทรง |  | ส่งสีเจ้าเท่าสีจันทร์
 | 
| ๏ เอวอ่อนชะอ้อนองค์ |  | โฉมอนงค์ทรงสาวสวรรค์
 | 
| หาไหนไม่เทียมทัน |  | ขวัญเนตรพี่นี้น่ารัก
 | 
| ๏ ขาวสุดพุดจีบจีน |  | เจ้ามีสีนพี่มีศักดิ์
 | 
| ทั้งวังเขาชังนัก |  | แต่พี่รักเจ้าคนเดียว
 | 
| ๏ นอนนั่งตั้งอาลัย |  | สายสุดใจไม่แลเหลียว
 | 
| หวังชมสมกลมเกลียว |  | ควรฤๅน้องข้องใจเคือง ฯ
 | 
 |        |  |        
 | 
 
| 
 | 
| ช้าลวะเห่
 | 
| ๏ ขาวสุดพุดซ้อนแซม |  | เนื้อแอร่มอร่ามเหลือง
 | 
| โฉมอ่ากว่าทั้งเมือง |  | หนแห่งใดไม่เหมือนเลย
 | 
| ๏ ได้น้องทองนพมาศ |  | มาสังวาสพาดชมเชย
 | 
| ร่วมเรือนเพื่อนพิงเขนย |  | เคยวิงวอนอ่อนหวานคำ
 | 
| ๏ ฝนตกยกปีกป้อง |  | ฟ้าร้องต้องเอาตนงำ
 | 
| ชอกเชื้อเนื้อนวลขำ |  | อ่อนละมุนอุ่นอกเรียม
 | 
| ๏ รักนุชสุดสายใจ |  | ต้องหฤทัยไม่เท่าเทียม
 | 
| ขอต้องน้องอายเหนียม |  | เกรียมจิตเจ้าเผ้าทุกข์ทน
 | 
| ๏ ฝนตกฝนหากตก |  | แก้วกับแกอย่าโกรธฝน
 | 
| ลมพัดรับขวัญบน |  | แก้วโกมลมานอนเนา
 | 
| ๏ ฝนตกไม่ทั่วฟ้า |  | เย็นแหล่งหล้าในภูเขา
 | 
| ไม่เย็นในอกเรา |  | เพราะเพื่อนเคล้าเจ้าอยู่ไกล ฯ
 | 
 |        |  |        
 | 
 
| 
 | 
| มูลวะเห่
 | 
| ๏ เรียมร่ำน้ำตาตก |  | อกร้อนรุ่มดังสุมไฟ
 | 
| แสนคะนึงถึงสายใจ |  | เจ้าไกลสวาทนิราศเรียม ฯ
 | 
 |        |  |        
 | 
 
| 
 | 
| โคลง
 | 
| ๏ เสียงสรวลระรี่นี้ |  | เสียงใด
 | 
| เสียงนุชพี่ฤๅใคร |  | ใคร่รู้
 | 
| เสียงสรวลเสียงทรามวัย |  | นุชพี่ มาแม่
 | 
| เสียงบังอรสมรผู้ |  | อื่นนั้นฤๅมี ฯ
 | 
 |        |  |        
 | 
 
| 
 | 
| มูลวะเห่
 | 
| ๏ เสียงสรวลระรี่นี้ |  | เสียงแก้วพี่หรือเสียงใคร
 | 
| เสียงสรวลเสียงทรามวัย |  | สุดสายใจพี่ตามมา
 | 
| ๏ ลมชวยรวยกลิ่นน้อง |  | หอมเรื่อยต้องคลองนาสา
 | 
| เคลือบเคล้นเห็นคล้ายมา |  | เหลียวหาเจ้าเปล่าวังเวง
 | 
| ๏ ยามสองฆ้องยามย่ำ |  | ทุกคืนค่ำย่ำอกเอง
 | 
| เสียงปี่มี่ครวญเครง |  | เหมือนเรียมคร่ำร่ำครวญนาน
 | 
| ๏ ล่วงสามยามปลายแล้ว |  | จนไก่แก้วแว่วขันขาน
 | 
| ม่อยหลับกลับบันดาล |  | ฝันเห็นน้องต้องติดต
 | 
| ๏ เพรางายวายเสพรส |  | แสนกำสรดอดโอชา
 | 
| อิ่มทุกข์อิ่มชลนา |  | อิ่มโศกาหน้านองชล
 | 
| ๏ เวรามาทันแล้ว |  | จึงจำแคล้วแก้วโกมล
 | 
| ให้แค้นแสนสุดทน |  | ทุกข์ถึงเจ้าเศร้าเสียดาย
 | 
| ๏ งามทรงวงดั่งวาด |  | งามมารยาทนาดกรกราย
 | 
| งานพริ้มยิ้มแย้มพราย |  | งามคำหวานลานใจถวิล
 | 
| ๏ แต่เช้าเท่าถึงเย็น |  | กล้ำกลืนเข็ญเป็นอาจิณ
 | 
| ชายใดในแผ่นดิน |  | ไม่เหมือนพี่ที่ตรอมใจ ฯ
 | 
 |        |  |        
 | 
 
| 
 | 
| โคลง
 | 
| ๏ เรียมทนทุกข์แต่เช้า |  | ถึงเย็น
 | 
| มาสู่สุขคืนเข็ญ |  | หม่นไหม้
 | 
| ชายใดจากสมรเป็น |  | ทุกข์เท่า เรียมเลย
 | 
| จากคู่วันเดียวได้ |  | ทุกข์ปิ้มปานปี ฯ
 | 
 |        |  |        
 | 
 
| 
 | 
| สวะเห่
 | 
| ๏ เห่แลเรือ เห่ละเห่เห เห่โหวเห่โห เหโหวเห่เห้ เห่เหเห่เหเห่ โอละเห่
 | 
| ๏ สาละวะเห่ โหเห่เห เหเห่ เหเห่เห โอละเห่
 | 
| ๏ ช้าลวะเห่ เหเห่ เห่เหเห่ โอละเห่ เจ้าเอยก็พาย พี่ก็พาย พายเอยลง พายลงให้เต็มพาย โอวโอวเห่
 | 
| ๏ ช้าลวะเห่ โหเห่เห เหเห เหเห่เห โอละเห่ มูละเหเห่เห้ โอเห้มารา โอเห้เจ้าข้า โอเห้เจ้าข้า มารา ไชโย สีเอยไชย สีไชยแก้วเอย ไชยเอยแก้ว ไชยแก้ว พ่อเอย โอวโอว ฯ
 | 
 |        |  |        
 | 
 
  เชิงอรรถ 
  อ้างอิง