โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๑๒

จาก ตู้หนังสือเรือนไทย

(ความแตกต่างระหว่างรุ่นปรับปรุง)
ข้ามไปที่: นำทาง, สืบค้น
(หน้าที่ถูกสร้างด้วย 'สารบาญ …')
(ขบวนแห่ศพทศกัณฐ์ไปสู่เมรุ)
 
แถว 2: แถว 2:
==ขบวนแห่ศพทศกัณฐ์ไปสู่เมรุ==
==ขบวนแห่ศพทศกัณฐ์ไปสู่เมรุ==
 +
 +
===แผ่นที่ ๔๔๕ – หลวงภาษีวิเศศ===
 +
<tpoem>
 +
๓๑๐๙ พระยาพิเภกได้  สดับสาร
 +
กฤษณุราชวโรงการ  โปรดเกล้า
 +
ทรงยศมิ่งเมืองมาร  หมดมอบ ตนนา
 +
แสนกระเษมสร่างเศร้า  สดุดิน้อมทูลสนอง ฯ
 +
 +
 +
๓๑๑๐ ขอเดชธเรศไท้  ทวิดิ์วงษ
 +
ซึ่งพระราชประสงค์  เศกเข้า
 +
สืบสวัสดิ์ฃัติยพงษ  พรหมเมศ
 +
ฃอพระคุณท่วมหล้า  เลิศล้ำแดนไตร ฯ
 +
 +
 +
๓๑๑๑ ข้าบาทอำนาจน้อย  นฤฤทธิ์
 +
สมเด็จพระจักรกฤษณ  กลับแกล้ว
 +
เกลือกพวกอสุรมฤษ  สยาสัตย
 +
จักอุอาจกาจแกล้ว  กลับรื้อรำบาน ฯ
 +
 +
 +
๓๑๑๒ จักฃายเรณุรัชเบื้อง  บทมาลย์
 +
ฃอพระเดชาวตาร  ต่อตังง
 +
ขจัตอุปัทวไภยพาล  ผรุษอยาบ คายเฮย
 +
ด้วยพระเกรียติกางกั้ง  เกษฃ้าฃาดเข็ญ ฯ
 +
 +
 +
๓๑๑๓ หริวงษทรงสดับสิน  คำอสูร ตรัสแฮ
 +
ว่าพิเภกกราบทูล  ถูกต้อง
 +
สมบัติย่อมเปนมูล  มหายุทธ เหตุเฮย
 +
ทรงพยักพระภักตร์พร้อง  เพริดพริ้มพลางสรวล ฯ
 +
 +
 +
๓๑๑๔ พิเภกสบช่องแล้ว  ทูลลา
 +
จากสุวรรณพลับพลา  ที่เฝ้า
 +
พาแสนสุรเสนา  นิวัตินิเวศน์ เวียงเอย
 +
โดยสุภาพกราบเท้า  ลุท้องพระโรงเสถียร ฯ
 +
 +
 +
๓๑๑๕ ขึ้นสถิตยเหนือแท่นทอง  มณเฑียร
 +
หมู่พระญาตมาตยเดียร  ดาษน้อม
 +
เบาบางกว่าตาเตียน  ตายหมาด ไปฤๅ
 +
ที่อยู่ก็แก่ง้อม  หง่อมเถ้าทุรพล ฯ
 +
</tpoem>
 +
===แผ่นที่ ๔๔๖ – หลวงภาษีวิเศศ===
 +
<tpoem>
 +
๓๑๑๖ เสียดายพระญาติเชื้อ  ชาญสมร
 +
เสียพยุหแสนยากร  แกว่นแกล้ว
 +
เสียหมดคชอัศดร  เรืองเดช
 +
เสียพระชนม์พระเชษฐแล้ว  อนาถท้อใจถวิล ฯ
 +
 +
 +
๓๑๑๗ ลงกาในก่อนโพ้น  ไพบูลย์
 +
เมื่อบญาติมาตยาสูร  สืบเชื้อ
 +
พรหมธิราชภายูร  จากจักร วาฬแฮ
 +
มาสู่ลงกาเมื้อ  มอดสิ้นสงสาร ฯ
 +
 +
 +
๓๑๑๘ เพราะเชษฐอาสัตยให้  ไภยถึง
 +
พาญาติมิตรคิดตบึง  บุ่มบ้า
 +
ตายในหว่างศึกรึง  รุมร่วม ร้ายเฮย
 +
เชิดชั่วไปกราบหล้า  แหลกสิ้นฤๅสูญ ฯ
 +
 +
 +
๓๑๑๙ คิดพลางทางตรัสถ้อย  บัณทูล
 +
แด่พระวงษตระกูล  กล่าวเกลี้ยง
 +
เปิดทรัพยจับแจกปูน  บำเหน็จ ทั่วนา
 +
ที่พิการแก่เลี้ยง  ลูบเล้าเอาใจ ฯ
 +
 +
 +
๓๑๒๐ ปราใสสุนทรเหล่าท้าว  พระยา
 +
ตั้งแต่งตามคุณา  นุยศย้อม
 +
ละโลภโอบโอพา  ชิตชอบ
 +
ประสาศน์สาสน์หว่านล้อม  หล่อเลี้ยงโดยธรรม์ ฯ
 +
 +
 +
๓๑๒๑ ตรัสถามความไพร่ฟ้า  สากล
 +
ไพร่ราบหลาบศึกซน  ซ่อนเร้น
 +
มูลนายติดตามปรน  ปรือปลาบ มานา
 +
ส่วยสัดพิพัฒเว้น  ว่างใช้การเกณฑ์ ฯ
 +
 +
 +
๓๑๒๒ หมู่มหันตโทษไว้  ชีวัน
 +
ผ้าผ่อนอาหารปัน  อิ่มท้อง
 +
โทษโทโทษตรีผัน  ภาคโทษ ไปแฮ
 +
ความเทลาะวิวาทร้อง  เล็กน้อยประนอมเสียง ฯ
 +
</tpoem>
 +
===แผ่นที่ ๔๔๗ – หลวงภาษีวิเศศ===
 +
<tpoem>
 +
๓๑๒๓ ประภาษราชกิจถ้วน  ทุกกรม
 +
โดยฃัติยสมาคม  สืบเค้า
 +
ท่ามกลางมาตโยดม  เดียรดาษ
 +
พระราชปรารภเร้า  เรื่องม้วยรายเมรุ ฯ
 +
 +
 +
๓๑๒๔ เปาวนาสูรท่านผู้  เจริญสวัสดิ์
 +
จงจัตการเมรุรัตน  ยอดห้า
 +
โดยยศศุภจักรพรรดิ  ผดุงทวีป
 +
เกณฑ์ทั่วงจงทุกหน้า  ถี่ถ้วนรดมทำ ฯ
 +
 +
 +
๓๑๒๕ เปาวนาสูรราพก้ม  เกษา
 +
รับสั่งองค์อสุรา  ราชไท้
 +
ออกจากพระโรงมา  ยังที่ พักแฮ
 +
หมายสั่งกรมวังให้  ทราบสิ้นตามกระแส ฯ
 +
 +
 +
๓๑๒๖ กรมวังหมายสั่งข้า  ราชการ
 +
ถ้วนทั่วทุกพนักงาน  ใหญ่น้อย
 +
พลเรือนฝ่ายกรมทหาร  หัวหมื่น พันแฮ
 +
หมายกระจัตชัดถ้อย  ถี่ถ้วนทุกกรม ฯ
 +
 +
 +
๓๑๒๗ กรมการเกณฑ์ส่งไม้  แผงเสา
 +
กรมช่างถากใสเกลา  กล่อมเกลี้ยง
 +
กรมเมืองทุบปราบเหลา  ผูกจัก สารแฮ
 +
กรมวิเสศจ่ายเลี้ยง  ฬ่อน้ำใจงาน ฯ
 +
 +
 +
๓๑๒๘ แม่กองกะที่ต้งง  ตามขบวน
 +
ตัวอย่างวางกระสวน  สอบชั้น
 +
ตำรวจสี่หมวดมวน  นายละ มุขเฮย
 +
มุขฝ่ายตะวันตกนั้น  ใหญ่ว้ายนายการ ฯ
 +
 +
 +
๓๑๒๙ ใหญ่ขวาตราตรวจด้าน  อุดร
 +
องครักษในขวาตอน  ทิศใต้
 +
ประกวจประชันกร  การเร่ง รัดแฮ
 +
ตะวันออกในซ้ายได้  ว่าด้านโดยเกณฑ์ ฯ
 +
</tpoem>
===แผ่นที่ ๔๔๘ – หลวงภาษีวิเศศ===
===แผ่นที่ ๔๔๘ – หลวงภาษีวิเศศ===
<tpoem>
<tpoem>
แถว 44: แถว 174:
รถโยงรถจันทนราย  เปนเรบียบ ไปแฮ
รถโยงรถจันทนราย  เปนเรบียบ ไปแฮ
พลแห่กองหน้าคล้อย  รถเมื้อลานเมรุ ฯ
พลแห่กองหน้าคล้อย  รถเมื้อลานเมรุ ฯ
-
</tpoem>
 
-
===แผ่นที่ ๔๔๙ – พระครูอภัยสังฆกิจจานุกร===
 
-
<tpoem>
 
-
๓๑๓๗ ขบวนแห่พระศพท้าว  ทศศีร์
 
-
ถึงพระเมรุรูจี  จึ่งยั้ง
 
-
เวียนพระศพครบตรี  วารรอบ เมรุนา
 
-
เชิญพระโกษขึ้นตั้ง  สถิตยเบื้องเบญจา ฯ
 
-
 
-
 
-
๓๑๓๘ แตรสังขมโหรทึกก้อง  กลองชนะ
 
-
ครึ้มครึ่มตามจังหวะ  จ่าห้า
 
-
ปี่ไฉนวิเวกละ  เวงแหย หวนเฮย
 
-
นฤนาทสนั่นหล้า  แซ่ซ้องเสียงประโคม ฯ
 
-
 
-
 
-
๓๑๓๙ งานเล่นโขนหุ่นงิ้ว  ลคอนอึง อนเอย
 
-
สามต่อไต่ลวดกรลึง  ฟ่อนฟ้อน
 
-
รำแพนพวกหกขึง  ขันลอด บ่วงนา
 
-
นอนดาบอิกคาบค้อน  มีดซ้ำโยนซอย ฯ
 
-
 
-
 
-
๓๑๔๐ ฝูงชนกล่นเกลื่อนด้าว  ดูงาน
 
-
อุ้มลูกจูงเหลนหลาน  กลุ่มกลุ้ม
 
-
ภายค่ำอัคคีมาลย์  แสงสว่าง
 
-
กราวโกร่งกล่องดุ๋มตุ้ม  ตุ่มเต้นหนังประชัน ฯ
 
-
 
-
 
-
๓๑๔๑ ท้าวนางหลวงแม่เจ้า  จอมสมร
 
-
แสนสุดโศกาวร  เทวศไห้
 
-
กำนัลนาฎนิกร  ครวญคร่ำ
 
-
ทุกขยิ่งทุกขถึงไท้  ทุ่มเร้ารันทรวง ฯ
 
-
 
-
 
-
๓๑๔๒ มณโฑแสนสุดเศร้า  โศกี
 
-
กับอนงค์อัคคี  พร่ำพร้อง
 
-
โอ้โอ๋มิ่งโมฬี  เฉลิมเกษ
 
-
คุณพระเคยปกป้อง  ปิ่นเกล้าลงกา ฯ
 
-
 
-
 
-
๓๑๔๓ ชายาโอดว่าโอ้  อกเอย
 
-
นับจักเนานานเสวย  เทวศร้าง
 
-
นับวันนัยจักเลย  ลับล่วง แล้วนา
 
-
นับจักแขวนขวัญคร้าง  อยู่สู้แสนรกำ ฯ
 
</tpoem>
</tpoem>

รุ่นปัจจุบันของ 14:16, 18 สิงหาคม 2552

สารบาญ | หน้าก่อนนี้ | หน้าถัดไป

เนื้อหา

ขบวนแห่ศพทศกัณฐ์ไปสู่เมรุ

แผ่นที่ ๔๔๕ – หลวงภาษีวิเศศ

๓๑๐๙ พระยาพิเภกได้สดับสาร
กฤษณุราชวโรงการโปรดเกล้า
ทรงยศมิ่งเมืองมารหมดมอบ ตนนา
แสนกระเษมสร่างเศร้าสดุดิน้อมทูลสนอง ฯ
๓๑๑๐ ขอเดชธเรศไท้ทวิดิ์วงษ
ซึ่งพระราชประสงค์เศกเข้า
สืบสวัสดิ์ฃัติยพงษพรหมเมศ
ฃอพระคุณท่วมหล้าเลิศล้ำแดนไตร ฯ
๓๑๑๑ ข้าบาทอำนาจน้อยนฤฤทธิ์
สมเด็จพระจักรกฤษณกลับแกล้ว
เกลือกพวกอสุรมฤษสยาสัตย
จักอุอาจกาจแกล้วกลับรื้อรำบาน ฯ
๓๑๑๒ จักฃายเรณุรัชเบื้องบทมาลย์
ฃอพระเดชาวตารต่อตังง
ขจัตอุปัทวไภยพาลผรุษอยาบ คายเฮย
ด้วยพระเกรียติกางกั้งเกษฃ้าฃาดเข็ญ ฯ
๓๑๑๓ หริวงษทรงสดับสินคำอสูร ตรัสแฮ
ว่าพิเภกกราบทูลถูกต้อง
สมบัติย่อมเปนมูลมหายุทธ เหตุเฮย
ทรงพยักพระภักตร์พร้องเพริดพริ้มพลางสรวล ฯ
๓๑๑๔ พิเภกสบช่องแล้วทูลลา
จากสุวรรณพลับพลาที่เฝ้า
พาแสนสุรเสนานิวัตินิเวศน์ เวียงเอย
โดยสุภาพกราบเท้าลุท้องพระโรงเสถียร ฯ
๓๑๑๕ ขึ้นสถิตยเหนือแท่นทองมณเฑียร
หมู่พระญาตมาตยเดียรดาษน้อม
เบาบางกว่าตาเตียนตายหมาด ไปฤๅ
ที่อยู่ก็แก่ง้อมหง่อมเถ้าทุรพล ฯ
             

แผ่นที่ ๔๔๖ – หลวงภาษีวิเศศ

๓๑๑๖ เสียดายพระญาติเชื้อชาญสมร
เสียพยุหแสนยากรแกว่นแกล้ว
เสียหมดคชอัศดรเรืองเดช
เสียพระชนม์พระเชษฐแล้วอนาถท้อใจถวิล ฯ
๓๑๑๗ ลงกาในก่อนโพ้นไพบูลย์
เมื่อบญาติมาตยาสูรสืบเชื้อ
พรหมธิราชภายูรจากจักร วาฬแฮ
มาสู่ลงกาเมื้อมอดสิ้นสงสาร ฯ
๓๑๑๘ เพราะเชษฐอาสัตยให้ไภยถึง
พาญาติมิตรคิดตบึงบุ่มบ้า
ตายในหว่างศึกรึงรุมร่วม ร้ายเฮย
เชิดชั่วไปกราบหล้าแหลกสิ้นฤๅสูญ ฯ
๓๑๑๙ คิดพลางทางตรัสถ้อยบัณทูล
แด่พระวงษตระกูลกล่าวเกลี้ยง
เปิดทรัพยจับแจกปูนบำเหน็จ ทั่วนา
ที่พิการแก่เลี้ยงลูบเล้าเอาใจ ฯ
๓๑๒๐ ปราใสสุนทรเหล่าท้าวพระยา
ตั้งแต่งตามคุณานุยศย้อม
ละโลภโอบโอพาชิตชอบ
ประสาศน์สาสน์หว่านล้อมหล่อเลี้ยงโดยธรรม์ ฯ
๓๑๒๑ ตรัสถามความไพร่ฟ้าสากล
ไพร่ราบหลาบศึกซนซ่อนเร้น
มูลนายติดตามปรนปรือปลาบ มานา
ส่วยสัดพิพัฒเว้นว่างใช้การเกณฑ์ ฯ
๓๑๒๒ หมู่มหันตโทษไว้ชีวัน
ผ้าผ่อนอาหารปันอิ่มท้อง
โทษโทโทษตรีผันภาคโทษ ไปแฮ
ความเทลาะวิวาทร้องเล็กน้อยประนอมเสียง ฯ
             

แผ่นที่ ๔๔๗ – หลวงภาษีวิเศศ

๓๑๒๓ ประภาษราชกิจถ้วนทุกกรม
โดยฃัติยสมาคมสืบเค้า
ท่ามกลางมาตโยดมเดียรดาษ
พระราชปรารภเร้าเรื่องม้วยรายเมรุ ฯ
๓๑๒๔ เปาวนาสูรท่านผู้เจริญสวัสดิ์
จงจัตการเมรุรัตนยอดห้า
โดยยศศุภจักรพรรดิผดุงทวีป
เกณฑ์ทั่วงจงทุกหน้าถี่ถ้วนรดมทำ ฯ
๓๑๒๕ เปาวนาสูรราพก้มเกษา
รับสั่งองค์อสุราราชไท้
ออกจากพระโรงมายังที่ พักแฮ
หมายสั่งกรมวังให้ทราบสิ้นตามกระแส ฯ
๓๑๒๖ กรมวังหมายสั่งข้าราชการ
ถ้วนทั่วทุกพนักงานใหญ่น้อย
พลเรือนฝ่ายกรมทหารหัวหมื่น พันแฮ
หมายกระจัตชัดถ้อยถี่ถ้วนทุกกรม ฯ
๓๑๒๗ กรมการเกณฑ์ส่งไม้แผงเสา
กรมช่างถากใสเกลากล่อมเกลี้ยง
กรมเมืองทุบปราบเหลาผูกจัก สารแฮ
กรมวิเสศจ่ายเลี้ยงฬ่อน้ำใจงาน ฯ
๓๑๒๘ แม่กองกะที่ต้งงตามขบวน
ตัวอย่างวางกระสวนสอบชั้น
ตำรวจสี่หมวดมวนนายละ มุขเฮย
มุขฝ่ายตะวันตกนั้นใหญ่ว้ายนายการ ฯ
๓๑๒๙ ใหญ่ขวาตราตรวจด้านอุดร
องครักษในขวาตอนทิศใต้
ประกวจประชันกรการเร่ง รัดแฮ
ตะวันออกในซ้ายได้ว่าด้านโดยเกณฑ์ ฯ
             

แผ่นที่ ๔๔๘ – หลวงภาษีวิเศศ

๓๑๓๐ ปรุงปรับจับนั่งร้านรองหลุม
ยกสี่เสาเอกคุมเครื่องพร้อม
ชักมุขจัตุรารุมรวมยอด ปรางแฮ
มุงเสร็จดาษสีย้อมยกชั้นนพสูญ ฯ
๓๑๓๑ ภายในเมรุใหญ่พื้นไพศาล
มีแท่นเมรุทองถานแว่นฟ้า
เรียงรายเครื่องสูงกาญจโนภาษ
ราชวัชฉัตรแก้วรย้ารยับเพี้ยงไพชยนต์ ฯ
๓๑๓๒ การเมรุในนอกนั้นสรรพครบ
ตามอย่างพระบรมศภเสร็จพร้อม
พนักงานจัดขบวนผจบแจกเชื่อ หมวกเฮย
ราชรถเทียบเกยน้อมนอบท้าวทูลการ ฯ
๓๑๓๓ รุ่งแสงรังษิตแผ้วกลาโพยม
พิเภกทรงเสวตรโฃมพัตรพื้น
เสด็จไปที่ประโคมเคียงพระโกฏ
ทรงสั่งพระศภสอื้นอนาถท้อพระไทยหาย ฯ
๓๑๓๔ สงสารเสียงโศกแส้ปรางศรี
นาเรศรุมรันตีอกร้อง
พนักงานยกโกฏลีลาศสู่ เกยแฮ
กองจัตพลแห่จ้องจับริ้วเรียงแถว ฯ
๓๑๓๕ ให้เชิญพระโกฏเจ้ากรุงมาร
ขึ้นสู่บุษป์บกกาญจน์รถแก้ว
ท้าวเสด็จสู่ราชยานโบกหัดถ์
กลองชนะปี่ไฉนแจ้วโจ่งคฤ้มเสียงขาน ฯ
๓๑๓๖ เดินขบวนพยุหบาตรซ้อนสามสาย
ต้นเชือกโบกธงชายเชิดช้อย
รถโยงรถจันทนรายเปนเรบียบ ไปแฮ
พลแห่กองหน้าคล้อยรถเมื้อลานเมรุ ฯ
             
เครื่องมือส่วนตัว