โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๑๑

จาก ตู้หนังสือเรือนไทย

(ความแตกต่างระหว่างรุ่นปรับปรุง)
ข้ามไปที่: นำทาง, สืบค้น
(หน้าที่ถูกสร้างด้วย 'สารบาญ …')
(นางสีดาลุยเพลิงถวายสัตย์ต่อพระราม)
 
แถว 2: แถว 2:
==นางสีดาลุยเพลิงถวายสัตย์ต่อพระราม==
==นางสีดาลุยเพลิงถวายสัตย์ต่อพระราม==
 +
 +
===แผ่นที่ ๔๔๑ – พระเจ้าราชวรวงษเธอพระองค์เจ้าบุตรี===
 +
<tpoem>
 +
๓๐๘๑ ปางบรมนฤเบศรไท้  รามา วตารแฮ
 +
เถลิงสุวรรณพลับพลา  มาตยเฝ้า
 +
ฝ่ายพิเภกอสุรคลา  นำปรเทียบ ถึงแฮ
 +
ให้อยุดบุษบกเข้า  นอบน้อมทูลเสนอ ฯ
 +
 +
 +
๓๐๘๒ สรวมชีพข้าบาทผู้  ภักดี
 +
เชิญพระราชเทพี  สู่ไท้
 +
นเรนทร์สุริยสดับปรีดิ์  ปราโมทย์
 +
ปานมณีรัตนได้  หัดถท้าวถือถนอม ฯ
 +
 +
 +
๓๐๘๓ ทรงทัศน์บุษบกทั้ง  สาวสวรรค์
 +
สนมนาฎนิกรกำนัล  มากม้วน
 +
ทวยมาตยพยุหพลขันธ์  ขนัดแห่ แหนเฮย
 +
ถามพิเภกทูลถ้วน  ถี่ถ้อยทุกประการ ฯ
 +
 +
 +
๓๐๘๔ พระนางทรงดำริห์ด้วย  ปรีชา
 +
ครั้นจะเฝ้าพระจักรา  แกล่ใกล้
 +
เกลือกท้าวธสงกา  แหนงหน่าย
 +
ไม่โปรดปราไสยไซร้  จักซ้ำอดสู ฯ
 +
 +
 +
๓๐๘๕ จักเฝ้าเพียงพื้นน่า  พลานไชย
 +
เสดจจากบุษบกไคล  คลาศเต้า
 +
อับศรนาฎนำไป  ตรงพลับ พลาเอย
 +
นางประณตนอบเฝ้า  ท่ามท้องพลานหลวง ฯ
 +
 +
 +
๓๐๘๖ พระยลพระพนิตไท้  ทรงพิจารณ์
 +
นางสิจากไปนาน  เนิ่นแล้ว
 +
ใครจักประมาณการ  ดีชั่ว ไฉนนา
 +
จำประภาษถ้อแผ้ว  เผด็จถ้อยพาลฉิน ฯ
 +
 +
 +
๓๐๘๗ ดูก่อนเยาวเรศผู้  นฤมล
 +
แต่พี่ข้ามขนพล  ติดเต้า
 +
ทำศึกแทบเสียชนม์  สู้ยาก
 +
หวังจักประสบเจ้า  นาฎน้องนางเดียว ฯ
 +
</tpoem>
 +
===แผ่นที่ ๔๔๒ – พระเจ้าราชวรวงษเธอพระองค์เจ้าบุตรี===
 +
<tpoem>
 +
๓๐๘๘ ปางสมัยเมื่อเจ้าอยู่  เมืองมาร
 +
เหนจะศุขเกษมสานต์  ยิ่งไซ้
 +
พระยายักษโปรดปราน  ยุพเรศ
 +
ท้วประทานใดให้  แด่เจ้าดวงสมร ฯ
 +
 +
 +
๓๐๘๙ พระอรอรรคเรศไท้  ลักษมี
 +
ทรงสดับดั่งอสนี  ฟาดต้อง
 +
ก้มกราบพระจักรี  สนองพจน พระนา
 +
ข้าบาทจำขัดข้อง  ยากด้วยเปนหญิง ฯ
 +
 +
 +
๓๐๙๐ ไป่มีใดอาจอ้าง  เปนพยาน
 +
ขอพระโปรดเถกิงกรานต์  กรุ่นกล้า
 +
ชุมเทพยกระบิลมาร  เฉภาะน่า พลานเฮย
 +
ถวายสัตยเสรจแล้วข้า  จักเข้าลุยเพลิง ฯ
 +
 +
 +
๓๐๙๑ สมเดจบรมนารถเจ้า  จักรกฤษณ
 +
ทรงลั่นศรครรชิต  เกรอกหล้า
 +
อมเรศใคร่ครวญคิด  ทราบเหตุ สิ้นเฮย
 +
พาเทพยนิกรนางฟ้า  เหาะดั้นโพยมมา ฯ
 +
 +
 +
๓๐๙๒ ถึงสฐานมรกฎแก้ว  คีรี
 +
ลอยเลื่อนลงปัถพี  พ่างพื้น
 +
ทรงสถิตยแทบเชิงศี  ขเรศเรียบ เรียงเฮย
 +
ยัดเยียดชรเดียดดื้น  ดาษทั้งเนินไศล ฯ
 +
 +
 +
๓๐๙๓ พระยลเทวราชพร้อม  บันเทิง พระไทยแฮ
 +
ให้สุครีพจัดเชื้อเพลิง  เสร็จแล้ว
 +
ทรงศรอัคนิเถกิง  ปรลองลั่น สท้านเฮย
 +
เปนประกายพรายแพร้ว  ติดเชื้อเพลิงโพลง ฯ
 +
 +
 +
๓๐๙๔ องค์เอกอรรคเรศแก้ว  กระสัตรี
 +
ก้มกราบพระสวามี  จิตรตั้ง
 +
เอื้อนโอษฐออกวาจี  ประกาศสัตย ถวายแฮ
 +
ขอเทพอัปศรทั้ง  หมดนี้เปนพยาน ฯ
 +
</tpoem>
===แผ่นที่ ๔๔๓ – พระเจ้าราชวรวงษเธอพระองค์เจ้าบุตรี===
===แผ่นที่ ๔๔๓ – พระเจ้าราชวรวงษเธอพระองค์เจ้าบุตรี===
<tpoem>
<tpoem>
แถว 87: แถว 174:
เฉลิมจัตุรภักตรพงษ  เปนปิ่น อสูรแฮ
เฉลิมจัตุรภักตรพงษ  เปนปิ่น อสูรแฮ
ผดุงราษฎรประกอบเกื้อ  กิจบ้านการเมือง ฯ
ผดุงราษฎรประกอบเกื้อ  กิจบ้านการเมือง ฯ
-
</tpoem>
 
-
===แผ่นที่ ๔๔๕ – หลวงภาษีวิเศศ===
 
-
<tpoem>
 
-
๓๑๐๙ พระยาพิเภกได้  สดับสาร
 
-
กฤษณุราชวโรงการ  โปรดเกล้า
 
-
ทรงยศมิ่งเมืองมาร  หมดมอบ ตนนา
 
-
แสนกระเษมสร่างเศร้า  สดุดิน้อมทูลสนอง ฯ
 
-
 
-
 
-
๓๑๑๐ ขอเดชธเรศไท้  ทวิดิ์วงษ
 
-
ซึ่งพระราชประสงค์  เศกเข้า
 
-
สืบสวัสดิ์ฃัติยพงษ  พรหมเมศ
 
-
ฃอพระคุณท่วมหล้า  เลิศล้ำแดนไตร ฯ
 
-
 
-
 
-
๓๑๑๑ ข้าบาทอำนาจน้อย  นฤฤทธิ์
 
-
สมเด็จพระจักรกฤษณ  กลับแกล้ว
 
-
เกลือกพวกอสุรมฤษ  สยาสัตย
 
-
จักอุอาจกาจแกล้ว  กลับรื้อรำบาน ฯ
 
-
 
-
 
-
๓๑๑๒ จักฃายเรณุรัชเบื้อง  บทมาลย์
 
-
ฃอพระเดชาวตาร  ต่อตังง
 
-
ขจัตอุปัทวไภยพาล  ผรุษอยาบ คายเฮย
 
-
ด้วยพระเกรียติกางกั้ง  เกษฃ้าฃาดเข็ญ ฯ
 
-
 
-
 
-
๓๑๑๓ หริวงษทรงสดับสิน  คำอสูร ตรัสแฮ
 
-
ว่าพิเภกกราบทูล  ถูกต้อง
 
-
สมบัติย่อมเปนมูล  มหายุทธ เหตุเฮย
 
-
ทรงพยักพระภักตร์พร้อง  เพริดพริ้มพลางสรวล ฯ
 
-
 
-
 
-
๓๑๑๔ พิเภกสบช่องแล้ว  ทูลลา
 
-
จากสุวรรณพลับพลา  ที่เฝ้า
 
-
พาแสนสุรเสนา  นิวัตินิเวศน์ เวียงเอย
 
-
โดยสุภาพกราบเท้า  ลุท้องพระโรงเสถียร ฯ
 
-
 
-
 
-
๓๑๑๕ ขึ้นสถิตยเหนือแท่นทอง  มณเฑียร
 
-
หมู่พระญาตมาตยเดียร  ดาษน้อม
 
-
เบาบางกว่าตาเตียน  ตายหมาด ไปฤๅ
 
-
ที่อยู่ก็แก่ง้อม  หง่อมเถ้าทุรพล ฯ
 
-
</tpoem>
 
-
===แผ่นที่ ๔๔๖ – หลวงภาษีวิเศศ===
 
-
<tpoem>
 
-
๓๑๑๖ เสียดายพระญาติเชื้อ  ชาญสมร
 
-
เสียพยุหแสนยากร  แกว่นแกล้ว
 
-
เสียหมดคชอัศดร  เรืองเดช
 
-
เสียพระชนม์พระเชษฐแล้ว  อนาถท้อใจถวิล ฯ
 
-
 
-
 
-
๓๑๑๗ ลงกาในก่อนโพ้น  ไพบูลย์
 
-
เมื่อบญาติมาตยาสูร  สืบเชื้อ
 
-
พรหมธิราชภายูร  จากจักร วาฬแฮ
 
-
มาสู่ลงกาเมื้อ  มอดสิ้นสงสาร ฯ
 
-
 
-
 
-
๓๑๑๘ เพราะเชษฐอาสัตยให้  ไภยถึง
 
-
พาญาติมิตรคิดตบึง  บุ่มบ้า
 
-
ตายในหว่างศึกรึง  รุมร่วม ร้ายเฮย
 
-
เชิดชั่วไปกราบหล้า  แหลกสิ้นฤๅสูญ ฯ
 
-
 
-
 
-
๓๑๑๙ คิดพลางทางตรัสถ้อย  บัณทูล
 
-
แด่พระวงษตระกูล  กล่าวเกลี้ยง
 
-
เปิดทรัพยจับแจกปูน  บำเหน็จ ทั่วนา
 
-
ที่พิการแก่เลี้ยง  ลูบเล้าเอาใจ ฯ
 
-
 
-
 
-
๓๑๒๐ ปราใสสุนทรเหล่าท้าว  พระยา
 
-
ตั้งแต่งตามคุณา  นุยศย้อม
 
-
ละโลภโอบโอพา  ชิตชอบ
 
-
ประสาศน์สาสน์หว่านล้อม  หล่อเลี้ยงโดยธรรม์ ฯ
 
-
 
-
 
-
๓๑๒๑ ตรัสถามความไพร่ฟ้า  สากล
 
-
ไพร่ราบหลาบศึกซน  ซ่อนเร้น
 
-
มูลนายติดตามปรน  ปรือปลาบ มานา
 
-
ส่วยสัดพิพัฒเว้น  ว่างใช้การเกณฑ์ ฯ
 
-
 
-
 
-
๓๑๒๒ หมู่มหันตโทษไว้  ชีวัน
 
-
ผ้าผ่อนอาหารปัน  อิ่มท้อง
 
-
โทษโทโทษตรีผัน  ภาคโทษ ไปแฮ
 
-
ความเทลาะวิวาทร้อง  เล็กน้อยประนอมเสียง ฯ
 
-
</tpoem>
 
-
===แผ่นที่ ๔๔๗ – หลวงภาษีวิเศศ===
 
-
<tpoem>
 
-
๓๑๒๓ ประภาษราชกิจถ้วน  ทุกกรม
 
-
โดยฃัติยสมาคม  สืบเค้า
 
-
ท่ามกลางมาตโยดม  เดียรดาษ
 
-
พระราชปรารภเร้า  เรื่องม้วยรายเมรุ ฯ
 
-
 
-
 
-
๓๑๒๔ เปาวนาสูรท่านผู้  เจริญสวัสดิ์
 
-
จงจัตการเมรุรัตน  ยอดห้า
 
-
โดยยศศุภจักรพรรดิ  ผดุงทวีป
 
-
เกณฑ์ทั่วงจงทุกหน้า  ถี่ถ้วนรดมทำ ฯ
 
-
 
-
 
-
๓๑๒๕ เปาวนาสูรราพก้ม  เกษา
 
-
รับสั่งองค์อสุรา  ราชไท้
 
-
ออกจากพระโรงมา  ยังที่ พักแฮ
 
-
หมายสั่งกรมวังให้  ทราบสิ้นตามกระแส ฯ
 
-
 
-
 
-
๓๑๒๖ กรมวังหมายสั่งข้า  ราชการ
 
-
ถ้วนทั่วทุกพนักงาน  ใหญ่น้อย
 
-
พลเรือนฝ่ายกรมทหาร  หัวหมื่น พันแฮ
 
-
หมายกระจัตชัดถ้อย  ถี่ถ้วนทุกกรม ฯ
 
-
 
-
 
-
๓๑๒๗ กรมการเกณฑ์ส่งไม้  แผงเสา
 
-
กรมช่างถากใสเกลา  กล่อมเกลี้ยง
 
-
กรมเมืองทุบปราบเหลา  ผูกจัก สารแฮ
 
-
กรมวิเสศจ่ายเลี้ยง  ฬ่อน้ำใจงาน ฯ
 
-
 
-
 
-
๓๑๒๘ แม่กองกะที่ต้งง  ตามขบวน
 
-
ตัวอย่างวางกระสวน  สอบชั้น
 
-
ตำรวจสี่หมวดมวน  นายละ มุขเฮย
 
-
มุขฝ่ายตะวันตกนั้น  ใหญ่ว้ายนายการ ฯ
 
-
 
-
 
-
๓๑๒๙ ใหญ่ขวาตราตรวจด้าน  อุดร
 
-
องครักษในขวาตอน  ทิศใต้
 
-
ประกวจประชันกร  การเร่ง รัดแฮ
 
-
ตะวันออกในซ้ายได้  ว่าด้านโดยเกณฑ์ ฯ
 
</tpoem>
</tpoem>

รุ่นปัจจุบันของ 14:16, 18 สิงหาคม 2552

สารบาญ | หน้าก่อนนี้ | หน้าถัดไป

เนื้อหา

นางสีดาลุยเพลิงถวายสัตย์ต่อพระราม

แผ่นที่ ๔๔๑ – พระเจ้าราชวรวงษเธอพระองค์เจ้าบุตรี

๓๐๘๑ ปางบรมนฤเบศรไท้รามา วตารแฮ
เถลิงสุวรรณพลับพลามาตยเฝ้า
ฝ่ายพิเภกอสุรคลานำปรเทียบ ถึงแฮ
ให้อยุดบุษบกเข้านอบน้อมทูลเสนอ ฯ
๓๐๘๒ สรวมชีพข้าบาทผู้ภักดี
เชิญพระราชเทพีสู่ไท้
นเรนทร์สุริยสดับปรีดิ์ปราโมทย์
ปานมณีรัตนได้หัดถท้าวถือถนอม ฯ
๓๐๘๓ ทรงทัศน์บุษบกทั้งสาวสวรรค์
สนมนาฎนิกรกำนัลมากม้วน
ทวยมาตยพยุหพลขันธ์ขนัดแห่ แหนเฮย
ถามพิเภกทูลถ้วนถี่ถ้อยทุกประการ ฯ
๓๐๘๔ พระนางทรงดำริห์ด้วยปรีชา
ครั้นจะเฝ้าพระจักราแกล่ใกล้
เกลือกท้าวธสงกาแหนงหน่าย
ไม่โปรดปราไสยไซร้จักซ้ำอดสู ฯ
๓๐๘๕ จักเฝ้าเพียงพื้นน่าพลานไชย
เสดจจากบุษบกไคลคลาศเต้า
อับศรนาฎนำไปตรงพลับ พลาเอย
นางประณตนอบเฝ้าท่ามท้องพลานหลวง ฯ
๓๐๘๖ พระยลพระพนิตไท้ทรงพิจารณ์
นางสิจากไปนานเนิ่นแล้ว
ใครจักประมาณการดีชั่ว ไฉนนา
จำประภาษถ้อแผ้วเผด็จถ้อยพาลฉิน ฯ
๓๐๘๗ ดูก่อนเยาวเรศผู้นฤมล
แต่พี่ข้ามขนพลติดเต้า
ทำศึกแทบเสียชนม์สู้ยาก
หวังจักประสบเจ้านาฎน้องนางเดียว ฯ
             

แผ่นที่ ๔๔๒ – พระเจ้าราชวรวงษเธอพระองค์เจ้าบุตรี

๓๐๘๘ ปางสมัยเมื่อเจ้าอยู่เมืองมาร
เหนจะศุขเกษมสานต์ยิ่งไซ้
พระยายักษโปรดปรานยุพเรศ
ท้วประทานใดให้แด่เจ้าดวงสมร ฯ
๓๐๘๙ พระอรอรรคเรศไท้ลักษมี
ทรงสดับดั่งอสนีฟาดต้อง
ก้มกราบพระจักรีสนองพจน พระนา
ข้าบาทจำขัดข้องยากด้วยเปนหญิง ฯ
๓๐๙๐ ไป่มีใดอาจอ้างเปนพยาน
ขอพระโปรดเถกิงกรานต์กรุ่นกล้า
ชุมเทพยกระบิลมารเฉภาะน่า พลานเฮย
ถวายสัตยเสรจแล้วข้าจักเข้าลุยเพลิง ฯ
๓๐๙๑ สมเดจบรมนารถเจ้าจักรกฤษณ
ทรงลั่นศรครรชิตเกรอกหล้า
อมเรศใคร่ครวญคิดทราบเหตุ สิ้นเฮย
พาเทพยนิกรนางฟ้าเหาะดั้นโพยมมา ฯ
๓๐๙๒ ถึงสฐานมรกฎแก้วคีรี
ลอยเลื่อนลงปัถพีพ่างพื้น
ทรงสถิตยแทบเชิงศีขเรศเรียบ เรียงเฮย
ยัดเยียดชรเดียดดื้นดาษทั้งเนินไศล ฯ
๓๐๙๓ พระยลเทวราชพร้อมบันเทิง พระไทยแฮ
ให้สุครีพจัดเชื้อเพลิงเสร็จแล้ว
ทรงศรอัคนิเถกิงปรลองลั่น สท้านเฮย
เปนประกายพรายแพร้วติดเชื้อเพลิงโพลง ฯ
๓๐๙๔ องค์เอกอรรคเรศแก้วกระสัตรี
ก้มกราบพระสวามีจิตรตั้ง
เอื้อนโอษฐออกวาจีประกาศสัตย ถวายแฮ
ขอเทพอัปศรทั้งหมดนี้เปนพยาน ฯ
             

แผ่นที่ ๔๔๓ – พระเจ้าราชวรวงษเธอพระองค์เจ้าบุตรี

๓๐๙๕ แม้นจิตรข้าหน่ายไท้ทรงศักดิ์
ไปรักใคร่ทศภักตร์ชาติช้า
ฤๅชายอื่นจากจักกฤษณณ์ราช ก็ดี
จงพระเพลิงผลาญข้ามอดสิ้นสูญชนม์ ฯ
๓๐๙๖ แม้ซื่อสัตย์ต่อเบื้องบาทา
สมเดจพระภรรดาธิราชเจ้า
อย่าร้อนอย่ารนราคีหม่น หมองแฮ
เสี่ยงสัตย์เสรจเสดจเข้ายาตรเยื้องลุยไฟ ฯ
๓๐๙๗ อำนาจสุจริตทั้งบุญญา นุภาพเฮย
เกิดสุวรรณประทุมารับไว้
ตรงจรดพระบาทาทุกย่าง
นางเสดจบทจรได้ห่อนพ้องอัคนี ฯ
๓๐๙๘ เทเวศรทุกทิศเอื้ออวยศรี สวัสดิ์เอย ฯ
ผสารศับทดุริยดนตรีแซ่ซ้อง
โปรยทิพยกุสุมาลีกลาดเกลื่อน
กลิ่นกระหลบเลวงห้องแหล่งหล้าตลอดสรวง ฯ
๓๐๙๙ ขุนกระบินทรใหญ่น้อยพรั่งเพรียงภักตร์
แสนส่ำมาตยายักษพฤบพร้อม
สรเสริญสัตยองค์อรรคนาเรศ
ต่างประณตนบน้อมนอบเกล้ากราบสลอน ฯ
๓๑๐๐ เซงสังข์อมเรศเชื้อเชิญสี ดาเอย
นางเสดจจาอัคคีลาศเข้า
ตรงน่าพลับพลาตรีมุขมาศ
กราบพระภัสดาเจ้าอีกไท้โกสีย์ ฯ
๓๑๐๑ จักรพงษทรงพินิจแก้วเกษอนงค์
เพลิงบ่พานพ้ององค์ผ่องแผ้ว
สรบสมพระประสงค์โสรมนัศ ยิ่งแฮ
หมดมุฑิลสอดแคล้วสุดสิ้นสงไสย ฯ
             

แผ่นที่ ๔๔๔ – พระเจ้าราชวรวงษเธอพระองค์เจ้าบุตรี

๓๑๐๒ ครไลจากแท่นคล้ายคลามา
กุมหัดถ์พระชายายาตรเยื้อง
สถติยร่วมรัตนราชาอาศนเอี่ยม องค์เอย
งามเงื่อนสุริยจันทรเปลื้องเมฆแผ้วจรัสหาว ฯ
๓๑๐๓ ปวงนางขัตติราชทั้งสาวสนม
กบินทรราชมาตโยดมใหญ่น้อย
เสนาสุรทุกกรมอเนกแน่น
ต่างชุลีกล่าวถ้อยพร่ำพร้องสรเสริญ ฯ
๓๑๐๔ บัดท้าวตรีเนตรให้เทวัญ อับศรเอย
ถวายหัดถ์รบำบันครึกครื้น
ทวยเทพยกระเษมสันตแสนสนุกนิ์
เลิกเล่นอมรอื้นโอษฐเอื้อนลาไคล ฯ
๓๑๐๕ เอกองค์วรนาฎแก้วกัลยา
กราบบาททูลพระสวามิศเจ้า
ข้าบาทผิดโทษานุโทษใหญ่ ยิ่งแฮ
ขอพระจงโปรดเกล้างดน้องอย่าถือ ฯ
๓๑๐๖ อ้าสายสมรแม่แม้นชีวัน พี่เอย
เรียมบ่ถือผิดขวัญเนตรน้อง
เหตุเกิดเพราะกรรมบันดานประจวบ
สู้ศึกสบสารทพ้องพ่างม้วยหลายครา ฯ
๓๑๐๗ ทรงสดับสมเด็จไท้ธเรศตรี แถลงเอย
ดำรัสสรเสริญศรีอนุชน้อง
ขนิฐสนองพระเสาวนีนาฎชื่น ชมแฮ
สองพระโสรมนัสพร้องพิศณุท้าวบันเทิงสมร ฯ
๓๑๐๘ กฤษณทรงประสาทให้กรุงลง กาเอย
ให้พิเภกดำรงคสืบเชื้อ
เฉลิมจัตุรภักตรพงษเปนปิ่น อสูรแฮ
ผดุงราษฎรประกอบเกื้อกิจบ้านการเมือง ฯ
             
เครื่องมือส่วนตัว