โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๙

จาก ตู้หนังสือเรือนไทย

(ความแตกต่างระหว่างรุ่นปรับปรุง)
ข้ามไปที่: นำทาง, สืบค้น
แถว 88: แถว 88:
กำชับบ่าวอสุรถ้า  สัตวล้ำแดนกุม ฯ
กำชับบ่าวอสุรถ้า  สัตวล้ำแดนกุม ฯ
</tpoem>
</tpoem>
-
===แผ่นที่ ๕๑ หมื่นนิพนธ์ไพเราะห์===
+
===แผ่นที่ ๗๖ พระเทพกระวี===
<tpoem>
<tpoem>
-
๓๕๑ ถับถึงเนินถ้ำรัตน์   สุรกาญจน์
+
๕๒๖ สั่งเสร็จเหจเหาะขึ้น   คัคณานต์
-
พลบค่ำฝนตกจาน   เจิ่งห้วย
+
แผลงฤทธิบังสุริยฉาน   มืดฟ้า
-
มิทราบกิจยลธาร   ทฤษติเลือด เหลาแฮ
+
ดลไตรทศเทวสฐาน   หยอกสุ รางค์เฮย
-
คิดว่าจอมเมืองม้วย   ม่อยหน้าอักอวน
+
เหนเครื่องประดับคว้า   แย่งได้กลับแดน
-
๓๕๒ สุครีพพิลาปรื้อ   รำพรรณ์
+
๕๒๗ ปางพระรามกับด้วย   อนุชา ธิราชแฮ
-
กรตระกองหลานขวัญ   แน่งน้อย
+
อรรคเรศองค์สีดา   พรตสร้าง
-
เสนาต่างจาบัลย์   ศัพห์เพรียก ไพรเฮย
+
หฤไทยขุ่นทรงอา   ไลยพระ ชนกเอย
-
พลพวกพหลละห้อย   ร่ำไห้โดยครวญ
+
จึ่งเสดจมายังข้าง   นัคไหว้ลาชฎิล
-
๓๕๓ บุตรระวิโศกสั่งพ้อง   พลสวา
+
๕๒๘ ฝ่ายดาบศใหญ่น้อย   ฟังคำ ลาแฮ
-
สู่เร่งขนเศลา   กลบกั้น
+
ในจิตรอาไลยกำ   สรดไห้
-
ถมปากช่องคูหา   ตามสั่ง เชษฐนอ
+
อวยพรเสรจพระดำ   เนินจาก ไศลเฮย
-
ทำเสรจยกพหลดั้น   ป่าด้นดลเมือง
+
ถึงกุฎอิสิทธิ์หนึ่งไท้   เสด็จเข้าวันทา
-
๓๕๔ ปางพาลีท่านไท้   ฤทธิรอน
+
๕๒๙ เหนดาบศอยู่ด้วย   นางชฎิล
-
ทรงตัดเศียรกบือคอน   บ่าเต้า
+
แคลจิตรถามนามมุนินท์   เผ่าพ้อง
-
ถึงทวาเรศสิงขร   เหนผนิด ผานอ
+
นักพรตตอบตามระบิล   สุทัศชื่อ กษัตริย์พ่อ
-
ดาลราชกระมลเร้า   เคียดแค้นคำรน
+
กลับซักพระพี่น้อง   อีกทั้งอนงค์ไฉน
-
๓๕๕ จับเศียรควายคว่างด้วย   กำลัง
+
๕๓๐ พระฟังถามจึ่งแจ้ง   เสรจความ หลังนา
-
ไศลล่งในนอกพัง   พนัศก้อง
+
นักสิทธิชวนอยู่ตาม   รักท้าว
-
เรห็จรีบสุสฐานวัง   สถิตย์แท่น ทองเฮย
+
เธอตอบว่าใกล้คาม   เฃตรอยุธ ยาพ่อ
-
ตรัสเหม่อุปราชน้อง   เนื่องเนื้ออาธรรม์
+
ขอกราบลาไปด้าว   ถิ่นให้ไกลนคร
-
๓๕๖ กระทืบบาทกราดเกรี้ยว   โกรธนัก
+
๕๓๑ ดาบศสุดขัดได้   อวยพร
-
ปริภาษขับคึกคัก   ขู่ฟุ้ง
+
จงปัจจามิตรหยอน   พ่ายแพ้
-
ดูดู๋ชาติทรลักษณ์   หลากเผ่า พงษแฮ
+
นางชฎิลกับบังอร   อรรคเรศ เสน่ห์แฮ
-
สุครีพหวาดจิตรสดุ้ง   กราบไท้ทูลสนอง
+
สรวมสวัสดิทุกขเว้นแท้น   เสรดจแล้วเธอลา
-
๓๕๗ เยียกิจโดยสั่งเบื้อง   บาทมูล
+
๕๓๒ สามกระษัตริย์จากพ้น   อาศรม สุทัศแฮ
-
ขอพระบดินทร์สูริย์   โปรดเกล้า
+
ลุฝั่งชลพักชม   ร่มไม้
-
พาลีสดับคำทูล   ธพิโรธ แรงแฮ
+
จักข้ามนึกปรารมภ์   เรือขัด สนนา
-
ชักพระขรรค์เพชรเข้า   ไล่น้องพัลวัน
+
รุกขเทพยนิมิตรเรือให้   เสดจข้ามคงคา
</tpoem>
</tpoem>
-
===แผ่นที่ ๕๒ หมื่นนิพนธ์ไพเราะห์===
+
===แผ่นที่ ๗๗ พระเจ้าราชวรวงษเธอพระองค์เจ้าบุตรี===
<tpoem>
<tpoem>
-
๓๕๗ บุตรพระอาทิตย์หลบหน้า   หลีกหนี
+
๕๓๓ องค์พระหริรักษเรื้อง   ฤทธา นุภาพเอย
-
ออกนอกพระบูรี   ร่ำไห้
+
เสด็จลุฝั่งชลา   ลาศเต้า
-
กระมลหม่นหมองทวี   ทเวศคร่ำ ครวญแฮ
+
ชายชมพนัศคณา   มฤคปัก ษีนอ
-
เชษฐบ่คิดยามไร้   บ่นรื้อความหลัง
+
จรจวบประเวศเข้า   สู่แคว้นสวนขวัญ
-
๓๕๘ เวรุใดวิบากโอ้   อกตู
+
๕๓๔ ไป่ทันประจักษแจ้ง   สำคัญ
-
มาบุกดงแดนผลู   เดี่ยวดั้น
+
ว่าอสุรเศกสรรค์   ปลูกสร้าง
-
ฝืนมนัศลัดเลียบคู   บันลุ
+
ยูรยาตรประพาศพรรณ   ผลดอก เฌอนา
-
อำมตังเขานั้น   สถิตยเบื้องเฉนียรธาร ฯ
+
พลยักษวางวีงคว้าง   ไฃว่ล้อมเกรียวกรู
-
๓๕๙ วายุบุตรฤทธิกร้าว   เกรียงหาญ
+
๕๓๕ ภูมินทร์วรนารถน้อง   นรินทร
-
ออกจากตระบะฌาน   ไป่ช้า
+
ทรงจับคันศรรอญ   ราพร้าย
-
เสาะผลพฤกษตระการ   เลมเลือก กินแฮ
+
บ้างเจบป่วยบ้างมรณ์   เหลือปลาศ หลบแฮ
-
ภอจวบเจาะพระน้า   นอบเกล้าทูลถาม
+
พระเสดจยูรยาตรผ้าย   ผาดเต้าตามทาง
-
๓๖๐ สุครีพแถลงเล่าต้น   จนปลาย เสร็จแฮ
+
๕๓๖ บัดนั้นพิราพร้าย   เรืองฤทธิ
-
กระบี่สองรทดกาย   ก่นเศร้า
+
จวบเจ็ดทิวาคิด   ใคร่ผ้าย
-
รงับโศกลูกลมถวาย   อภิวาท ลาเฮย
+
สรวมสอดรัตนพิจิตร   อ่ามาตม์
-
ลุป่ากัทลีเข้า   สู่ห้องเจริญฌาน
+
จับหอกทยานย้าย   ยาตรเข้าไพรสัณฑ์
-
๓๖๑ พระยาฃรอนุชไท้   ทศกรรฐ
+
๕๓๗ จับสัตวกินอิ่มแล้ว   ดึงลัดา มานอ
-
นางรัชฎาสูรขวัญ   เนตรท้าว
+
ผูบาทคชคอนคลา   คลาศคล้อย
-
ครองบูเรศโรมคัน   สนมหมื่น นางเนอ
+
ถึงสวนพิศพฤกษา   เหนหัก รทมเอย
-
สมบัติสรรพอคร้าว   สพฤบพร้อมพลพฤนท์
+
บ่าวเจ็บตายกว่าร้อย   โกรธฟุ้งตวาดถาม
-
๓๖๒ จมนาฎครร์แก้ให้   อาวรณ์ เทวศเฮย
+
๕๓๘ รากษษบอกเหตุแจ้ง   จบความ
-
คือทรพีกาษร   สู่ท้อง
+
พิราพโกรธโลดตาม   ติดต้อน
-
คลอดบุตรชื่อมังกร   กรรฐภพ ร้ายแฮ
+
เหนมนุษย์รูปงามสาม   คนไต่ ทางนา
-
สมพจน์พระศุลีพร้อง   สาบไว้ปางเพรง
+
นึกรักนางรุ่มร้อน   จิตรเอื้อนอ่านมนต์
-
๓๖๓ ที่สองเอารสท้าว   ทรงฤทธิ
+
๕๓๙ อากาศมัวมืดแม้น   สนทยา
-
สมเยศแสงอาทิตย์   บุตรไท้
+
โจมจับพระรัตนนา   เรศร้อง
-
สกนธ์กายเฉกเชษฐพิศ   พิมพ์หล่อ เดียวแล
+
สองแว่วศับทสีดา   เสด็จเที่ยว ด้นแฮ
-
สองกษัติยผดุงไว้   เสน่ห์แม้นดวงกมล
+
หาพนิตห่อนพ้อง   ราพร้ายพาหนี
-
</tpoem>
+
-
===แผ่นที่ ๕๓ – ขุนมหาสิทธิโวหาร===
+
-
<tpoem>
+
-
๓๖๕ ปางกระษัตริย์สมเยศท้าว  ทธรฐ
+
-
ครองอยุทธยายศ  ยิ่งไท้
+
-
ราชบุตรนับรวมหมด  มีสี่ องค์เอย
+
-
อำมาตยราฎรได้  ศุขล้ำเหลือเกษม ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๓๖๖ พระทรงดำริห์ด้วย  เอารส
+
-
หวังจักเศกสมมติ  มอบด้าว
+
-
พระสัตรุศพระพรต  สองพี่ น้องนา
+
-
ควรแก่สมบัติท้าว  ท่านผู้ไอยกา ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๓๖๗ แต่รามแลลักษณ์ผู้  อนุชา
+
-
ควรยกอยุทธยา  มอบให้
+
-
ตัวเราเล่าชรา  หกหมื่น ปีนอ
+
-
หวักฝากประยูรได้  สืบเชื้อขัติยา ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๓๖๘ ตริเสรจออกเอื้อนราช  บรรหาร ถามเอย
+
-
อำมาตย์ราชวงษวาร  พรั่งพร้อม
+
-
จักอภิเษกรามการ  ผิดชอบ ไฉนนา
+
-
ต่างก็เหนชอบน้อม  นอบเกล้าโดยทรง ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๓๖๙ สมเดจบรมบาทเบื้อง  บิดร
+
-
ตรัสเรียกพระรามสอน  สั่งซ้ำ
+
-
จักเศกพ่อครองนคร  สืบราช ปยูรเฮย
+
-
จงพ่อผดุงค้ำ  เฃตรให้ภูลเกษม ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๓๗๐ รามสดับรับสั่งให้  ครองนคร
+
-
ตริว่าใครจักรอญ  ราพร้าย
+
-
โดยกิจพระบิดร  จำจิตร สนองนา
+
-
จึ่งบ่ทูลยักย้าย  หย่อนคล้อยตามกระแส ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๓๗๑ พระชนกฟังบุตรเชื้อ  โองการ ท่านนา
+
-
จึ่งสั่งโหรคูณหาร  ฤกษค้น
+
-
ผิวะเหนชอบไฉนวาร  โมงทุ่ม บาทแฮ
+
-
จงพิจารณรีบร้น  เร่งให้ฤกษแถลง ฯ
+
-
</tpoem>
+
-
แผ่นที่ ๕๔ – ขุนมหาสิทธิโวหาร
+
-
<tpoem>
+
-
๓๗๒ ขุนโหรรับสั่งค้น  คำภีร์ พบเอย
+
-
ดวงเทพสถิตยราศี  เมศซ้ำ
+
-
ลักษณ์จันทร์อยู่มินมี  อสุราช เล็งแฮ
+
-
พระเคราะห์เลิศพักย้ำ  ย่อมร้ายนิราศเมือง ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๓๗๓ บังเอิญเทเวศรเข้า  ดนจิตร
+
-
ให้พระโหรเหนผิด  พลาดพลั้ง
+
-
ถวายพระฤกษโดยกิจ  การราช พิธีเฮย
+
-
เดือนสี่วันจันทร์ทั้ง  ปักษ์ขึ้นตรีวาร ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๓๗๔ พระทรงสดับทราบสิ้น  สารพรรณ์
+
-
ตรัสสั่งสุมันตัน  ที่เฝ้า
+
-
จงจัดกิจพิธีสรรพ์  อภิเศก รามเฮย
+
-
พลางรับสั่งใส่เกล้า  ออกแจ้งจ่ายหมาย ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๓๗๕ เกณฑ์แปดตำรวจตั้ง  มณฑป รดมเฮย
+
-
ห้ายอดยลงามครบ  เครื่องครื้น
+
-
เรืองมาศมณีนพ  เทียมทิพย์ พิมานแฮ
+
-
พรมลาศสะอาดพื้น  เพริศพร้อมพิสูตคำ ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๓๗๖ ไพดานดาเรศพร้อย  พรายสี
+
-
ห้อยสุมาลย์มาลี  สระดื้น
+
-
กรดสังข์แท่นมณี  นาอเนก เครื่องแฮ
+
-
เสวตรฉัตรภัทรบิฐพื้น  ลาดล้วนวางตา
+
-
 
+
-
 
+
-
๓๗๗ ทอดอัษฎาวุธถ้วน  สบสรรพ์
+
-
เครื่องราชกักกุธภัณฑ์  พิศพร้อม
+
-
ราชวัตรฉัตรเรียงกัน  รายรัถะ ยาแฮ
+
-
ขอบเฃตรนิเวศนล้อม  ปักล้วนธงไสว ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๓๗๘ ขุนอัศวรับสั่งแล้ว  เรวจร
+
-
บันลุไกยเกษนคร  นอบเฝ้า
+
-
ทูลน้องพระทรงศร  สองทราบ เสร็จนา
+
-
พวกหนึ่งลุกุฎิ์เข้า  นบพร้องสองชฎิล
+
</tpoem>
</tpoem>

การปรับปรุง เมื่อ 08:49, 19 กรกฎาคม 2552

สารบาญ | หน้าก่อนนี้ | หน้าถัดไป

เนื้อหา

พระรามพระลักษณ์นางสีดา พบกับฤษีสระภังค์

แผ่นที่ ๗๔ – พระเทพกระวี

๕๑๒ สรภังค์ดาบศทั้งสามมุนี
นำเสดจดลกุฎีกฤษณไท้
พักพลร่มเฌอคิรีนอกเฃตร
กษัตริย์สี่เสดจใกล้วิศณุแล้วโศกศัลย์ ฯ
๕๑๓ พระรามยลอนุชเศร้ากำสรด
เกรงกนิฐชีพจักปลดกอดไว้
ห้ากษัตริย์ต่างรันทดครวญค่ำ
คลายโศกถามถึงไท้ชนกเศร้าฤๅเกษม ฯ
๕๑๔ พระพรตทูลแต่ต้นจนจบ ความแฮ
บิตเรศโศกปรารภเชษฐเจ้า
จากเวียงพระโศกสยบจนชีพ ดับแฮ
สามกษัตริย์ทราบโศกเศร้าขัติยห้าวิสัญญี ฯ
๕๑๕ สุมันตันเหนรีบเฝ้าพระชนนี ทูเฮย
ทราบเหตุจึ่งเสดจลีลาศเร้า
ถึงกลับโศกทเวศทวีสยบอีก กำนันแฮ
นักพรตมาตยหมอเข้าช่วยแก้พลันหาย ฯ
๕๑๖ ฟื้นองค์พงษขัติยพร้อมเหนกัน
รามลักษณอรรคเรศอัญชลิตน้อม
มาตุรงค์ท่านรำพรรณ์เชิญเดจ กลับนา
กฤษณรักษรับสัตยซ้อมมั่นแล้วฤๅคืน ฯ
๕๑๗ ไกยเกษีกล่าวอ้อนวอนขมา โทษแฮ
เชิญพิศณุกลับภาราอย่างกี้
พระตรัสมั่นสัตยาห่อนรับ คำเฮย
จักรักษาสัตย์ชี้เช่นไท้ไอยกา ฯ
๕๑๘ พระวิสฐสวามิตรได้สดับตรัส
เหนพระรามอางสัตย์มั่นถ้อย
ชักเรื่องขัติยวัตรครองอยุทธ เพรงแฮ
พระพรตทูลขอคล้อยอยู่ด้วยองค์นรายน์ ฯ
             

แผ่นที่ ๗๕ – พระเทพกระวี

๕๑๙ พระจักรีทฤษดิน้องโศกศัลย
กอดกนิฐจาบัลยพร่ำพร้อง
อย่าเทวศกลับเฃตรขันธ์ผดุงราษฎ์ เทิญพ่อ
พระพรตฟังยิ่งร้องร่ำไห้โหยครวญ ฯ
๕๒๐ ฝ่ายรุกขเทพยสดับถ้อยเชิญนารายน์
อมรหมู่แสดงกายเยี่ยมหน้า
บังคับพระพรตคลายเคลื่อนทัพ กลับแฮ
คนปกครองไพร่ฟ้ากฤษณเอื้อนตามอมร ฯ
๕๒๑ น้องนรายน์สดับซ้ำโศกศัลย์
ดังถูกอาวุธฟันหม่นไหม้
จึ่งทูลสนองพระบัญชาพระ พี่นา
ขอคู่ฉลองบาทไท้เพื่อไว้แทนองค์
๕๒๒ ปางพระราเมศร์เอื้อนอรรถแถลง
จำจักเดินพนัศแขวงปราบเสี้ยน
ฉลองบาทคู่ปทานแสดงความรักษ อนุชนา
ห้ากษัตริย์ต่างโศกเพี้ยนผัดยั้งอาศรม ฯ
๕๒๓ ฝ่ายสี่นักสิทธิแจ้งเหลือทาน ทัดนา
อวยสัสดิแล้วคืนสฐานอยู่ยั้ง
สองกษัตริยละพรตกาญจนเครื่อง ทรงแฮ
เลิกทัพกลับพร้อมทั้งมาตุไท้สามองค์ ฯ
๕๒๔ ครั้นถึงปลายเฃตรด้าวอยุทธยา นครเอย
ให้อยุดสร้างภาราที่นั้น
พระพรตสั่งอนุชาเชิญชเนติก์ สามเฮย
กลับบุเรศเธอสถิตยหั้นพักถ้าอวะตาร ฯ
๕๒๕ กล่าวถึงพิราพกล้าฤทธิมหันต์
เนาถิ่นเขาอัศกรรณอยาบช้า
มีสวนปลูกพวาสุวรรณพฤกษหนึ่ง ปลาตพ่อ
กำชับบ่าวอสุรถ้าสัตวล้ำแดนกุม ฯ
             

แผ่นที่ ๗๖ – พระเทพกระวี

๕๒๖ สั่งเสร็จเหจเหาะขึ้นคัคณานต์
แผลงฤทธิบังสุริยฉานมืดฟ้า
ดลไตรทศเทวสฐานหยอกสุ รางค์เฮย
เหนเครื่องประดับคว้าแย่งได้กลับแดน ฯ
๕๒๗ ปางพระรามกับด้วยอนุชา ธิราชแฮ
อรรคเรศองค์สีดาพรตสร้าง
หฤไทยขุ่นทรงอาไลยพระ ชนกเอย
จึ่งเสดจมายังข้างนัคไหว้ลาชฎิล ฯ
๕๒๘ ฝ่ายดาบศใหญ่น้อยฟังคำ ลาแฮ
ในจิตรอาไลยกำสรดไห้
อวยพรเสรจพระดำเนินจาก ไศลเฮย
ถึงกุฎอิสิทธิ์หนึ่งไท้เสด็จเข้าวันทา ฯ
๕๒๙ เหนดาบศอยู่ด้วยนางชฎิล
แคลจิตรถามนามมุนินท์เผ่าพ้อง
นักพรตตอบตามระบิลสุทัศชื่อ กษัตริย์พ่อ
กลับซักพระพี่น้องอีกทั้งอนงค์ไฉน ฯ
๕๓๐ พระฟังถามจึ่งแจ้งเสรจความ หลังนา
นักสิทธิชวนอยู่ตามรักท้าว
เธอตอบว่าใกล้คามเฃตรอยุธ ยาพ่อ
ขอกราบลาไปด้าวถิ่นให้ไกลนคร ฯ
๕๓๑ ดาบศสุดขัดได้อวยพร
จงปัจจามิตรหยอนพ่ายแพ้
นางชฎิลกับบังอรอรรคเรศ เสน่ห์แฮ
สรวมสวัสดิทุกขเว้นแท้นเสรดจแล้วเธอลา ฯ
๕๓๒ สามกระษัตริย์จากพ้นอาศรม สุทัศแฮ
ลุฝั่งชลพักชมร่มไม้
จักข้ามนึกปรารมภ์เรือขัด สนนา
รุกขเทพยนิมิตรเรือให้เสดจข้ามคงคา ฯ
             

แผ่นที่ ๗๗ – พระเจ้าราชวรวงษเธอพระองค์เจ้าบุตรี

๕๓๓ องค์พระหริรักษเรื้องฤทธา นุภาพเอย
เสด็จลุฝั่งชลาลาศเต้า
ชายชมพนัศคณามฤคปัก ษีนอ
จรจวบประเวศเข้าสู่แคว้นสวนขวัญ ฯ
๕๓๔ ไป่ทันประจักษแจ้งสำคัญ
ว่าอสุรเศกสรรค์ปลูกสร้าง
ยูรยาตรประพาศพรรณผลดอก เฌอนา
พลยักษวางวีงคว้างไฃว่ล้อมเกรียวกรู
๕๓๕ ภูมินทร์วรนารถน้องนรินทร
ทรงจับคันศรรอญราพร้าย
บ้างเจบป่วยบ้างมรณ์เหลือปลาศ หลบแฮ
พระเสดจยูรยาตรผ้ายผาดเต้าตามทาง ฯ
๕๓๖ บัดนั้นพิราพร้ายเรืองฤทธิ
จวบเจ็ดทิวาคิดใคร่ผ้าย
สรวมสอดรัตนพิจิตรอ่ามาตม์
จับหอกทยานย้ายยาตรเข้าไพรสัณฑ์ ฯ
๕๓๗ จับสัตวกินอิ่มแล้วดึงลัดา มานอ
ผูบาทคชคอนคลาคลาศคล้อย
ถึงสวนพิศพฤกษาเหนหัก รทมเอย
บ่าวเจ็บตายกว่าร้อยโกรธฟุ้งตวาดถาม ฯ
๕๓๘ รากษษบอกเหตุแจ้งจบความ
พิราพโกรธโลดตามติดต้อน
เหนมนุษย์รูปงามสามคนไต่ ทางนา
นึกรักนางรุ่มร้อนจิตรเอื้อนอ่านมนต์ ฯ
๕๓๙ อากาศมัวมืดแม้นสนทยา
โจมจับพระรัตนนาเรศร้อง
สองแว่วศับทสีดาเสด็จเที่ยว ด้นแฮ
หาพนิตห่อนพ้องราพร้ายพาหนี ฯ
             
เครื่องมือส่วนตัว