โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๖

จาก ตู้หนังสือเรือนไทย

(ความแตกต่างระหว่างรุ่นปรับปรุง)
ข้ามไปที่: นำทาง, สืบค้น
(หน้าที่ถูกสร้างด้วย 'สารบาญ …')
(/* พระรามเตรียมบวชเป็นฤษี พระลักษณ์ออกบวชตามพระพรตจะฟันนางไกยเกษีมารดา เหตุที่ทำให้พระ)
 
แถว 2: แถว 2:
==พระรามเตรียมบวชเป็นฤษี พระลักษณ์ออกบวชตามพระพรตจะฟันนางไกยเกษีมารดา เหตุที่ทำให้พระบิดาสิ้นพระชนม์==
==พระรามเตรียมบวชเป็นฤษี พระลักษณ์ออกบวชตามพระพรตจะฟันนางไกยเกษีมารดา เหตุที่ทำให้พระบิดาสิ้นพระชนม์==
 +
 +
===แผ่นที่ ๖๑ – ขุนมหาสิทธิโวหาร===
 +
<tpoem>
 +
๔๒๑ พระรามประณตน้อม  ชนนี
 +
แสดงกิจไกยเกษี  สั่งให้
 +
เดินป่าสิบสี่ปี  ผนวชสถิตย ไพรแฮ
 +
คำสั่งบิตุเรศร์ได้  ตรัสแล้วขอลา ฯ
 +
 +
 +
๔๒๒ พระนางสดับถ้อยบุตร  สุดกรสรร ห้ามเฮย
 +
แม่จักถามทรงธรรม์  เทียบซ้ำ
 +
ตรัสพลางพระนางผัน  ผายสู่ เฝ้าแฮ
 +
ทูลว่าลูกผิดล้ำ  ฦกร้ายแรงไฉน ฯ
 +
 +
 +
๔๒๓ ลูกเราความแผกน้อย  ไหนมี แม่เอย
 +
เหตุเพราะไกยเกษี  สอดแย้ง
 +
ถึงสัจที่พาที  คราวปทูต ทวงแฮ
 +
ดูดุจมารดาลแกล้ง  กล่าวล้างชีพเรียม ฯ
 +
 +
 +
๔๒๔ สองกษัตริย์โศกต่างสิ้น  สมประดี
 +
สมคิดไกยเกษี  คาดไว้
 +
จัดเครื่องผนวชมี  คำสั่ง ค่อมแฮ
 +
ค่อมปรนตรับใช้  สู่ท้าวทูลถวาย ฯ
 +
 +
 +
๔๒๕ จักกฤษณสดับรับถ้อย  กุจจี แถลงเฮย
 +
หวนตริถึงไพรี  ราพร้าย
 +
มันเยียฬราษฎร์ฤๅษี  เราชอบ ปราบนา
 +
พลางเพระเปลื้องเครื่องย้าย  เพศเข้าผนวชพลัน ฯ
 +
 +
 +
๔๒๖ พระลักษณทราบเหตุสิ้น  แสนเคือง
 +
พระพี่บได้เมือง  มุ่นเศร้า
 +
จับศรฤทธิเรือง  น้าวมุ่ง พระนางแฮ
 +
พระกฤษณ์ทราบเสด็จเข้า  ยุดห้ามอนุชา ฯ
 +
 +
 +
๔๒๗ พระบิตุรงค์ทรงสัตย์ไว้  เดิมมี
 +
กับแม่ไกยเกษี  สั่งซ้ำ
 +
แรมป่าสิบสี่ปี  จึงกลับ กรุงแฮ
 +
จำพี่จักผดุงค้ำ  สัตยนั้นคงควร ฯ
 +
</tpoem>
 +
===แผ่นที่ ๖๒ – ขุนมหาสิทธิโวหาร===
 +
<tpoem>
 +
๔๒๘ พระลักษณตริครุ่นเฝ้า  เสียพระไทย
 +
เราอยู่จะดูใคร  สบหน้า
 +
โดยเสด็จพระพี่ไป  ดีกว่า อยู่นา
 +
กลับสู่ปรางค์บช้า  รีบเข้าผนวชตาม ฯ
 +
 +
 +
๔๒๙ พระยลอนุชผนวชจ้อง  จักจร ห้ามเฮย
 +
ใครอยู่เพื่อนบิดร  มาตุด้วย
 +
พระพรตจักครองนคร  เขาอยู่ พิทักษ์แฮ
 +
น้องจักตามกว่าม้วย  กับใต้บาทบงษุ์ ฯ
 +
 +
 +
๔๓๐ พระกฤษณืทรงสดับถ้อย  อนุชา ชมเฮย
 +
ขอบจิตรเจ้าเสน่หา  พี่ล้ำ
 +
ฝ่ายอรรคราชสีดา  ทราบเหตุ ครวญแฮ
 +
นางรีบผนวชซ้ำ  สู่เฝ้าวอนตาม ฯ
 +
 +
 +
๔๓๑ พระเมิลนางผนวชเศร้า  โศกา ตามเอย
 +
ปรามเล่าทุกข์ไภยา  ยิ่งล้น
 +
นุชเนาเพื่อนมารดา  ดีกว่า จรแฮ
 +
สิบสี่ปีไป่พ้น  พี่นี้จักคืน ฯ
 +
 +
 +
๔๓๒ นางยินราเมศรห้าม  โศกี ครวญเอย
 +
พระปลอบว่าเวรมี  อย่าเศร้า
 +
สามกระษัตริย์ระทมลี  ลาศสู่ เฝ้าแฮ
 +
นางสมุทยลบุตรเข้า  ผนวชทั้งสามถาม ฯ
 +
 +
 +
๔๓๓ พระหริวงษ์อฟภิวาทแล้ว  ทูลสนอง
 +
ตามเหตุห่อนได้ตรอง  ครอบหล้า
 +
สีดาพระลักษณปอง  ไปเพื่อน ลูกแฮ
 +
ลาพระแม่แม่ฃ้า  บาทท้าวโปรดทูล ฯ
 +
 +
 +
๔๓๔ นางสมุทพิลาปแล้ว  สอนพระลักษณ์
 +
จรพนัศจงพิทักษ์  พี่เจ้า
 +
สีดาพ่อจงรัก  เสมอมาตุ รงค์แฮ
 +
พระประสาทเสื่อมเศร้า  สดวกได้คืนนคร ฯ
 +
</tpoem>
===แผ่นที่ ๖๓ – ขุนมหาสิทธิโวหาร===
===แผ่นที่ ๖๓ – ขุนมหาสิทธิโวหาร===
<tpoem>
<tpoem>

รุ่นปัจจุบันของ 09:33, 18 สิงหาคม 2552

สารบาญ | หน้าก่อนนี้ | หน้าถัดไป

เนื้อหา

พระรามเตรียมบวชเป็นฤษี พระลักษณ์ออกบวชตามพระพรตจะฟันนางไกยเกษีมารดา เหตุที่ทำให้พระบิดาสิ้นพระชนม์

แผ่นที่ ๖๑ – ขุนมหาสิทธิโวหาร

๔๒๑ พระรามประณตน้อมชนนี
แสดงกิจไกยเกษีสั่งให้
เดินป่าสิบสี่ปีผนวชสถิตย ไพรแฮ
คำสั่งบิตุเรศร์ได้ตรัสแล้วขอลา ฯ
๔๒๒ พระนางสดับถ้อยบุตรสุดกรสรร ห้ามเฮย
แม่จักถามทรงธรรม์เทียบซ้ำ
ตรัสพลางพระนางผันผายสู่ เฝ้าแฮ
ทูลว่าลูกผิดล้ำฦกร้ายแรงไฉน ฯ
๔๒๓ ลูกเราความแผกน้อยไหนมี แม่เอย
เหตุเพราะไกยเกษีสอดแย้ง
ถึงสัจที่พาทีคราวปทูต ทวงแฮ
ดูดุจมารดาลแกล้งกล่าวล้างชีพเรียม ฯ
๔๒๔ สองกษัตริย์โศกต่างสิ้นสมประดี
สมคิดไกยเกษีคาดไว้
จัดเครื่องผนวชมีคำสั่ง ค่อมแฮ
ค่อมปรนตรับใช้สู่ท้าวทูลถวาย ฯ
๔๒๕ จักกฤษณสดับรับถ้อยกุจจี แถลงเฮย
หวนตริถึงไพรีราพร้าย
มันเยียฬราษฎร์ฤๅษีเราชอบ ปราบนา
พลางเพระเปลื้องเครื่องย้ายเพศเข้าผนวชพลัน ฯ
๔๒๖ พระลักษณทราบเหตุสิ้นแสนเคือง
พระพี่บได้เมืองมุ่นเศร้า
จับศรฤทธิเรืองน้าวมุ่ง พระนางแฮ
พระกฤษณ์ทราบเสด็จเข้ายุดห้ามอนุชา ฯ
๔๒๗ พระบิตุรงค์ทรงสัตย์ไว้เดิมมี
กับแม่ไกยเกษีสั่งซ้ำ
แรมป่าสิบสี่ปีจึงกลับ กรุงแฮ
จำพี่จักผดุงค้ำสัตยนั้นคงควร ฯ
             

แผ่นที่ ๖๒ – ขุนมหาสิทธิโวหาร

๔๒๘ พระลักษณตริครุ่นเฝ้าเสียพระไทย
เราอยู่จะดูใครสบหน้า
โดยเสด็จพระพี่ไปดีกว่า อยู่นา
กลับสู่ปรางค์บช้ารีบเข้าผนวชตาม ฯ
๔๒๙ พระยลอนุชผนวชจ้องจักจร ห้ามเฮย
ใครอยู่เพื่อนบิดรมาตุด้วย
พระพรตจักครองนครเขาอยู่ พิทักษ์แฮ
น้องจักตามกว่าม้วยกับใต้บาทบงษุ์ ฯ
๔๓๐ พระกฤษณืทรงสดับถ้อยอนุชา ชมเฮย
ขอบจิตรเจ้าเสน่หาพี่ล้ำ
ฝ่ายอรรคราชสีดาทราบเหตุ ครวญแฮ
นางรีบผนวชซ้ำสู่เฝ้าวอนตาม ฯ
๔๓๑ พระเมิลนางผนวชเศร้าโศกา ตามเอย
ปรามเล่าทุกข์ไภยายิ่งล้น
นุชเนาเพื่อนมารดาดีกว่า จรแฮ
สิบสี่ปีไป่พ้นพี่นี้จักคืน ฯ
๔๓๒ นางยินราเมศรห้ามโศกี ครวญเอย
พระปลอบว่าเวรมีอย่าเศร้า
สามกระษัตริย์ระทมลีลาศสู่ เฝ้าแฮ
นางสมุทยลบุตรเข้าผนวชทั้งสามถาม ฯ
๔๓๓ พระหริวงษ์อฟภิวาทแล้วทูลสนอง
ตามเหตุห่อนได้ตรองครอบหล้า
สีดาพระลักษณปองไปเพื่อน ลูกแฮ
ลาพระแม่แม่ฃ้าบาทท้าวโปรดทูล ฯ
๔๓๔ นางสมุทพิลาปแล้วสอนพระลักษณ์
จรพนัศจงพิทักษ์พี่เจ้า
สีดาพ่อจงรักเสมอมาตุ รงค์แฮ
พระประสาทเสื่อมเศร้าสดวกได้คืนนคร ฯ
             

แผ่นที่ ๖๓ – ขุนมหาสิทธิโวหาร

๔๓๕ สามกษัตริย์ประณตน้อมลาจร ไปเฮย
ฝ่ายพวกอำมาตยนิกรไพร่ฟ้า
บรรฦๅทั่วพระนครสามราช ผนวชแฮ
สองนักสิทธิไป่ช้าวิงท้วงถามนารายน์ ฯ
๔๓๖ พระรามเล่าเหตุให้สองมนี สดับนา
พระแม่ไกยเกษีสั่งชั้น
ให้ผนวชสิบสี่ปีไปอยู่ พนัศแฮ
พระลักษณสีดานั้นเพื่อนเต้าตามจร ฯ
๔๓๗ สองนักสิทธิทราบแล้วรีบมา เฝ้าแฮ
ถึงที่ในปรางค์ปราสาทท้าว
เหนเกาสุริยาทธรฐ โศกเอย
ถามว่าขับรามร้าวเรื่องร้ายแรงไฉน ฯ
๔๓๘ ทธรฐว่าเหตุนี้ไกยเก ษีนา
ทวงสัตย์กล่วเกเรร่ำรื้อ
ข้าอยากแหวะอกเขาวีเพ่ง จิตรนอ
เกรงจักเสียสัตยอื้อโลกยช้าคำฉิน ฯ
๔๓๙ ชฎิลสองสังเวชท้าวแสนทวี
ผิว่าไกยเกษีแนะเจ้า
ลูกได้พระบูรีสมคิด แล้วแฮ
ขออย่าให้พระรามเข้าป่าร้างแรมเมือง ฯ
๔๔๐ ไกยเกษีเคียดแค้นคำอา จาริย์แฮ
กิจใชกิจสิทธาพร่ำพร้อง
ชฎิลว่าพระภรรษดาคุณยิ่ง นางเอย
ไฉนคิดทรยศจ้องจักให้วายปราณ ฯ
๔๔๑ นางว่านักสิทธินี้โมหันธ์
ผิดชอบผัวเมียกันกิจคร้าม
ทธรฐสดับโดยอันอุจอาจ คำนา
ทรงสัตย์แม่ลูกห้ามอย่าให้มันเผา ฯ
             

แผ่นที่ ๖๔ – ขุนมหาสิทธิโวหาร

๔๔๒ สองนักสิทธิร่ำรื้อรำพรรณ ปลอยเอย
เหลือจะทัดทานผันผ่อนย้าย
ทูลลารีบจรจรรย์มาจวบ รามแฮ
บอว่าหญิงปากร้ายสุดง้องอนเขา ฯ
๔๔๓ พระอวตารสดับแจ้งโศกี
ถวิลชนกชนนีร่ำเศร้า
พลางลานักสิทธิลีลาศรัถ ยาแฮ
ฝ่ายสุมันตันเร้าอุระร้อนเกณฑ์พล ฯ
๔๔๔ เทียมรถเสร็จไพร่พร้อมตามทัน
เชิญเสด็จทรงรถสุวรรณ์เรียบริ้ว
ท้ายรถสุมันตันกำกับ ไปแฮ
ฝูงราษฎรนบนิ้วนอบเกล้าโดยจร ฯ
๔๔๕ เทพดนเสด็จออกเบื้องทักษิณ
หวังเพื่อปราบอสุรินทร์เหล่าร้าย
ขุนรถขับรถลินลาศลุ สวนแฮ
สุริยลับคลับคล้ายเคลื่อนเข้าพักพล ฯ
๔๔๖ เทเวศดาลเหตุให้พหลหลับ
สามกระษัตริย์จากประทับที่ล้อม
เข้าดวงล่วงด่านลับเรวรีบ จรแฮ
รุ่งสุมันตันพร้อมมาตรรู้กษัตริย์หาย ฯ
๔๔๗ จึ่งอุบายสั่งให้กลับกรุงพลัน ลุเอย
ชาวประชาเกษมสันต์แซ่ซ้อง
นางสมุทแว่วสำคัญสามกษัตริย์ กลับแฮ
นางรีบเสด็จสู่ห้องแทบท้าวผธมใน ฯ
๔๔๘ สุมันตันรีบเข้าถวายกร
ทธรฐออกบัญชรสบพร้อม
อำมาตย์เบิกกิจจรสามกษัตริย์ ผนวชนา
ท้าวสดับประหนึ่งต้องสาตรล้มประไลยชนม์ ฯ
             
เครื่องมือส่วนตัว