นิราศภูเขาทà¸à¸‡
จาก ตู้หนังสือเรือนไทย
(ความแตกต่างระหว่างรุ่นปรับปรุง)
(หน้าที่ถูกสร้างด้วย '== ข้อมูลเบื้องต้น == หมวดหมู่:วรรณคดีไทย [[หมวดหมู่…') |
(→บทประพันธ์) |
||
| แถว 6: | แถว 6: | ||
'''ผู้แต่ง:''' [[สุนทรภู่]] | '''ผู้แต่ง:''' [[สุนทรภู่]] | ||
== บทประพันธ์ == | == บทประพันธ์ == | ||
| + | <tpoem> | ||
| + | ๏ เดือนสิบเอ็ดเสร็จธุระพระวสา | ||
| + | รับกฐินภิญโญโมทนา ชุลีลาลงเรือเหลืออาลัย | ||
| + | ออกจากวัดทัศนาดูอาวาส เมื่อตรุษสารทพระวสาได้อาศัย | ||
| + | สามฤดูอยู่ดีไม่มีภัย มาจำไกลอารามเมื่อยามเย็น | ||
| + | โอ้อาวาสราชบุรณะพระวิหาร แต่นี้นานนับทิวาจะมาเห็น | ||
| + | เหลือรำลึกนึกน่าน้ำตากระเด็น เพราะขุกเข็ญคนพาลมารานทาง | ||
| + | จะยกหยิบธิบดีเป็นที่ตั้ง ก็ใช้ถังแทนสัดเห็นขัดขวาง | ||
| + | จึ่งจำลาอาวาสนิราศร้าง มาอ้างว้างวิญญาณ์ในสาคร ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ ถึงหน้าวังดังหนึ่งใจจะขาด คิดถึงบาทบพิตรอดิศร | ||
| + | โอ้ผ่านเกล้าเจ้าประคุณของสุนทร แต่ปางก่อนเคยเฝ้าทุกเช้าเย็น | ||
| + | พระนิพพานปานประหนึ่งศีรษะขาด ด้วยไร้ญาติยากแค้นถึงแสนเข็ญ | ||
| + | ทั้งโรคซ้ำกรรมซัดวิบัติเป็น ไม่เล็งเห็นที่ซึ่งจะพึ่งพา | ||
| + | จะสร้างพรตอตส่าห์ส่งส่วนบุญถวาย ประพฤติฝ่ายสมถะทั้งวสา | ||
| + | เป็นสิ่งของฉลองคุณมุลิกา ขอเป็นข้าเคียงพระบาททุกชาติไป ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ ถึงหน้าแพแลเห็นเรือที่นั่ง คิดถึงครั้งก่อนมาน้ำตาไหล | ||
| + | เคยหมอบรับกับพระจมื่นไวย แล้วลงในเรือที่นั่งบัลลังก์ทอง | ||
| + | เคยทรงแต่งแปลงบทพจนารถ เคยรับราชโองการอ่านฉลอง | ||
| + | จนกฐินสิ้นแม่น้ำแลลำคลอง มิได้ข้องเคืองขัดหัทยา | ||
| + | เคยหมอบใกล้ได้กลิ่นสุคนธ์ตลบ ละอองอบรสรื่นชื่นนาสา | ||
| + | สิ้นแผ่นดินสิ้นรสสุคนธา วาสนาเราก็สิ้นเหมือนกลิ่นสุคนธ์ ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ ดูในวังยังเห็นหอพระอัฐิ ตั้งสติเติมถวายฝ่ายกุศล | ||
| + | ทั้งปิ่นเกล้าเจ้าพิภพจบสกล ให้ผ่องพ้นภัยสำราญผ่านบุรินทร์ ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ ถึงอารามนามวัดประโคนปัก ไม่เห็นหลักลือเล่าว่าเสาหิน | ||
| + | เป็นสำคัญปันแดนในแผ่นดิน มิรู้สิ้นสุดชื่อที่ลือชา | ||
| + | ขอเดชะพระพุทธคุณช่วย แม้นมอดม้วยกลับชาติวาสนา | ||
| + | อายุยืนหมื่นเท่าเสาศิลา อยู่คู่ฟ้าดินได้ดังใจปอง | ||
| + | ไปพ้นวัดทัศนาริมท่าน้ำ แพประจำจอดรายเขาขายของ | ||
| + | มีแพรผ้าสารพัดสีม่วงตอง ทั้งสิ่งของขาวเหลืองเครื่องสำเภา ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ ถึงโรงเหล้าเตากลั่นควันโขมง มีคันโพงผูกสายไว้ปลายเสา | ||
| + | โอ้บาปกรรมน้ำนรกเจียวอกเรา ให้มัวเมาเหมือนหนึ่งบ้าเป็นน่าอาย | ||
| + | ทำบุญบวชกรวดน้ำขอสำเร็จ สรรเพชญโพธิญาณประมาณหมาย | ||
| + | ถึงสุราพารอดไม่วอดวาย ไม่ใกล้กรายแกล้งเมินก็เกินไป | ||
| + | ไม่เมาเหล้าแล้วแต่เรายังเมารัก สุดจะหักห้ามจิตคิดไฉน | ||
| + | ถึงเมาเหล้าเช้าสายก็หายไป แต่เมาใจนี้ประจำทุกค่ำคืน ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ ถึงบางจากจากวัดพลัดพี่น้อง มามัวหมองม้วนหน้าไม่ฝ่าฝืน | ||
| + | เพราะรักใคร่ใจจืดไม่ยืดยืน จึงต้องขืนในพรากมาจากเมือง | ||
| + | ถึงบางพลูคิดถึงคู่เมื่ออยู่ครอง เคยใส่ซองส่งให้ล้วนใบเหลือง | ||
| + | ถึงบางพลัดเหมือนพี่พลัดมาขัดเคือง ทั้งพลัดเมืองพลัดสมรมาร้อนรน | ||
| + | ถึงบางโพธิ์โอ้พระศรีมหาโพธิ์ ร่มริโรธรุกขมูลให้พูนผล | ||
| + | ขอเดชะอานุภาพพระทศพล ให้ผ่องพ้นภัยพาลสำราญกาย ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ ถึงบ้านญวนล้วนแต่โรงแลสะพรั่ง มีข้องขังกุ้งปลาไว้ค้าขาย | ||
| + | ตรงหน้าโรงโพงพางเขาวางราย พวกหญิงชายพร้อมเพรียงมาเมียงมอง | ||
| + | จะเหลียวกลับลับเขตประเทศสถาน ทรมานหม่นไหม้ฤทัยหมอง | ||
| + | ถึงเขมาอารามอร่ามทอง พึ่งฉลองเลิกงานเมื่อวานซืน ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ โอ้ปางหลังครั้งสมเด็จพระบรมโกศ มาผูกโบสถ์ก็ได้มาบูชาชื่น | ||
| + | ชมพระพิมพ์ริมผนังยังยั่งยืน ทั้งแปดหมื่นสี่พันได้วันทา | ||
| + | โอ้ครั้งนี้มิได้เห็นเล่นฉลอง เพราะตัวต้องตกประดาษวาสนา | ||
| + | เป็นบุญน้อยพลอยนึกโมทนา พอนาวาติดชลเข้าวนเวียน | ||
| + | ดูน้ำวิ่งกลิ้งเชี่ยวเป็นเกลียวกลอก กลับกระฉอกฉาดฉันฉวัดเฉวียน | ||
| + | บ้างพลุ่งพลุ่งวุ้งวงเหมือนกงเกวียน ดูเปลี่ยนเปลี่ยนคว้างคว้างเป็นหว่างวน | ||
| + | ทั้งหัวท้ายกรายแจวกระชากจ้วง ครรไลล่วงเลยทางมากลางหน | ||
| + | โอ้เรือพ้นวนมาในสาชลี ใจยังวนหวังสวาทไม่คลาดคลา ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ ตลาดแก้วแล้วไม่เห็นตลาดตั้ง สองฟากฝั่งก็แต่ล้วนสวนพฤกษา | ||
| + | โอ้รินรินกลิ่นดอกไม้ใกล้คงคง เหมือนกลิ่นผ้าแพรดำร่ำมะเกลือ | ||
| + | เห็นโศกใหญ่ใกล้น้ำระกำแฝง ทั้งรักแซงแซมสวาทประหลาดเหลือ | ||
| + | เหมือนโศกพี่ที่ระกำก็ซ้ำเจือ เพราะรักเรื้อแรมสวาทมาคลาดคลาย | ||
| + | ถึงแขวงนนท์ชลมารคตลาดขวัญ มีพ่วงแพแพรพรรณเขาค้าขาย | ||
| + | ทั้งของสวนล้วนแต่เรือเรียงราย พวกหญิงชายชุมกันทุกวันคืน ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ มาถึงบางธรณีทวีโศก ยามวิโยคยากใจให้สะอื้น | ||
| + | โอ้สุธาหนาแน่นเป็นแผ่นพื้น ถึงสี่หมื่นสองแสนทั้งแดนไตร | ||
| + | เมื่อเคราะห์ร้ายกายเราก็เท่านี้ ไม่มีที่พสุธาจะอาศัย | ||
| + | ล้วนหนามเหน็บเจ็บแสบคับแคบใจ เหมือนนกไร้รังเร่อยู่เอกา ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ ถึงเกร็ดย่านบ้านมอญแต่ก่อนเก่า ผู้หญิงเกล้ามวยงามตามภาษา | ||
| + | เดี๋ยวนี้มอญถอนไรจุกเหมือนตุ๊กตา ทั้งผัดหน้าจับเขม่าเหมือนชาวไทย | ||
| + | โอ้สามัญผันแปรไม่แท้เที่ยง เหมือนอย่างเยี่ยงชายหญิงทิ้งวิสัย | ||
| + | นี่หรือจิตคิดหมายมีหลายใจ ที่จิตใครจะเป็นหนึ่งอย่าพึงคิด ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ ถึงบางพูดพูดดีเป็นศรีศักดิ์ มีคนรักรสถ้อยอร่อยจิต | ||
| + | แม้นพูดชั่วตัวตายทำลายมิตร จะชอบผิดในมนุษย์เพราะพูดจา ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ ถึงบ้านใหม่ใจจิตก็คิดอ่าน จะหาบ้านใหม่มาดเหมือนปรารถนา | ||
| + | ขอให้สมคะเนเถิดเทวา จะได้ผาสุกสวัสดิ์จำกัดภัย | ||
| + | ถึงบางเดื่อโอ้มะเดื่อเหลือประหลาด บังเกิดชาติแมลงหวี่มีในไส้ | ||
| + | เหมือนคนพาลหวานนอกย่อมขมใน อุปไมยเหมือนมะเดื่อเหลือระอา | ||
| + | ถึงบางหลวงเชิงรากเหมือนจากรัก สู้เสียศักดิ์สังวาสพระศาสนา | ||
| + | เป็นล่วงพ้นรนราคราคา ถึงนางฟ้าจะมาให้ไม่ไยดี ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ ถึงสามโคกโศกถวิลถึงปิ่นเกล้า พระพุทธเจ้าหลวงบำรุงซึ่งกรุงศรี | ||
| + | ประทานนามสามโคกเป็นเมืองตรี ชื่อปทุมธานีเพราะมีบัว | ||
| + | โอ้พระคุณสูญลับไม่กลับหลัง แต่ชื่อตั้งก็ยังอยู่เขารู้ทั่ว | ||
| + | โอ้เรานี้ที่สุนทรประทานตัว ไม่รอดชั่วเช่นสามโคกยิ่งโศกใจ | ||
| + | สิ้นแผ่นดินสิ้นนามตามเสด็จ ต้องเที่ยวเตร็ดเตร่หาที่อาศัย | ||
| + | แม้นกำเนิดเกิดชาติใดใด ขอให้ได้เป็นข้าฝ่าธุลี | ||
| + | สิ้นแผ่นดินขอให้สิ้นชีวิตบ้าง อย่ารู้ร้างบงกชบทศรี | ||
| + | เหลืออาลัยใจตรมระทมทวี ทุกวันนี้ก็ซังตายทรงกายมา ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ ถึงบ้านงิ้วเห็นแต่งิ้วละลิ่วสูง ไม่มีฝูงสัตว์สิงกิ่งพฤกษา | ||
| + | ด้วยหนามดกรกดาษระดะตา นึกก็น่ากลัวหนามขามขามใจ | ||
| + | งิ้วนรกสิบหกองคุลีแหลม ดังขวากแซมเสี้ยมแซกแตกไสว | ||
| + | ใครทำชู้คู่ท่านครั้นบรรลัย ก็ต้องไปปีนต้นน่าขนพอง | ||
| + | เราเกิดมาอายุเพียงนี้แล้ว ยังคลาดแคล้วครองตัวไม่มัวหมอง | ||
| + | ทุกวันนี้วิปริตผิดทำนอง เจียนจะต้องปีนบ้างหรืออย่างไร ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ โอ้คิดมาสารพัดจะตัดขาด ตัดสวาทตัดรักมิยักไหว | ||
| + | ถวิลหวังนั่งนึกอนาถใจ ถึงเกาะใหญ่ราชครามพอยามเย็น | ||
| + | ดูห่างย่านบ้านช่องทั้งสองฝั่ง ระวังทั้งสัตว์น้ำจะทำเข็ญ | ||
| + | เป็นที่อยู่ผู้ร้ายไม่วายเว้น เที่ยวซ่อนเร้นตีเรือเหลือระอา ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ พระสุริยงลงลับพยับฝน ดูมัวมนมืดมิดทุกทิศา | ||
| + | ถึงทางลัดตัดทางมากลางนา ทั้งแฝกคาแขมกกขึ้นรกเรี้ยว | ||
| + | เป็นเงาง้ำน้ำเจิ่งดูเวิ้งว้าง ทั้งกว้างขวางขวัญหายไม่วายเหลียว | ||
| + | เห็นดุ่มดุ่มหนุ่มสาวเสียงกราวเกรียว ล้วนเรือเพรียวพร้อมหน้าพวกปลาเลย | ||
| + | เขาถ่อคล่องว่องไวไปเป็นยืด เรือเราฝืดเฝือมานิจจาเอ๋ย | ||
| + | ต้องถ่อค้ำร่ำไปทั้งไม่เคย ประเดี๋ยวเสยสวบตรงเข้าพงรก | ||
| + | กลับถอยหลังรั้งรอเฝ้าถ่อถอน เรือขย่อนโยกโยนกระโถนหก | ||
| + | เงียบสงัดสัตว์ป่าคณานก น้ำค้างตกพร่างพรายพระพายพัด | ||
| + | ไม่เห็นคลองต้องค้างอยู่กลางทุ่ง พอหยุดยุงฉู่ชุมมารุมกัด | ||
| + | เป็นกลุ่มกลุ่มกลุ้มกายเหมือนทรายซัด ต้องนั่งปัดแปะไปมิได้นอน ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ แสนวิตกอกเอ๋ยมาอ้างว้าง ในทุ่งกว้างเห็นแต่แขมแซมสลอน | ||
| + | จนดึกดาวพราวพร่างกลางอัมพร กาเรียนร่อนร้องก้องเมื่อสองยาม | ||
| + | ทั้งกบเขียดเกรียดกรีดจังหรีดเรื่อย พระพายเฉื่อยฉิวฉิววะหวิวหวาม | ||
| + | วังเวงจิตคิดคะนึงรำพึงความ ถึงเมื่อยามยังอุดมโสมนัส | ||
| + | สำรวลกับเพื่อนรักสะพรักพร้อม อยู่แวดล้อมหลายคนปรนนิบัติ | ||
| + | โอ้ยามเข็ญเห็นอยู่แต่หนูพัด ช่วยนั่งปัดยุงให้ไม่ไกลกาย | ||
| + | จนเดือนเด่นเห็นกอกระจับจอก ระดะดอกบัวเผื่อนเมื่อเดือนหงาย | ||
| + | เห็นร่องน้ำลำคลองทั้งสองฝ่าย ข้างหน้าท้ายถ่อมาในสาคร | ||
| + | จนแจ่มแจ้งแสงตะวันเห็นพันธุ์ผัก ดูน่ารักบรรจงส่งเกสร | ||
| + | เหล่าบัวเผื่อนแลสล้างริมทางจร ก้ามกุ้งซ้อนเสียดสาหร่ายใต้คงคา | ||
| + | สายติ่งแกมแซมสลับต้นตับเต่า เป็นเหล่าเหล่าแลรายทั้งซ้ายขวา | ||
| + | กระจับจอกดอกบัวบานผกา ดาษดาดูขาวดั่งดาวพราย | ||
| + | โอ้เช่นนี้สีกาได้มาเห็น จะลงเล่นกลางทุ่งเหมือนมุ่งหมาย | ||
| + | ที่มีเรือน้อยน้อยจะลอยพาย เที่ยวถอนสายบัวผันสันตวา | ||
| + | ถึงตัวเราเล่าถ้ายังมีโยมหญิง ไหนจะนิ่งดูดายอายบุปผา | ||
| + | คงจะใช้ให้ศิษย์ที่ติดมา อุตส่าห์หาเอาไปฝากตามยากจน | ||
| + | นี่จนใจไม่มีเท่าขี้เล็บ ขี้เกียจเก็บเลยทางมากลางหน | ||
| + | พอรอนรอนอ่อนแสงพระสุริยน ถึงตำบลกรุงเก่ายิ่งเศร้าใจ ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ มาทางท่าหน้าจวนจอมผู้รั้ง คิดถึงครั้งก่อนมาน้ำตาไหล | ||
| + | จะแวะหาถ้าท่านเหมือนเมื่อเป็นไวย ก็จะได้รับนิมนต์ขึ้นบนจวน | ||
| + | แต่ยามยากหากว่าถ้าท่านแปลก อกมิแตกเสียหรือเราเขาจะสรวล | ||
| + | เหมือนเข็ญใจใฝ่สูงไม่สมควร จะต้องม้วนหน้ากลับอัปประมาณ ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ มาจอดท่าหน้าวัดพระเมรุข้าม ริมอารามเรือเรียงเคียงขนาน | ||
| + | บ้างขึ้นล่องร้องลำเล่นสำราญ ทั้งเพลงการเกี้ยวแก้กันแซ่เซ็ง | ||
| + | บ้างฉลองผ้าป่าเสภาขับ ระนาดรับรัวคล้ายกับนายเส็ง | ||
| + | มีโคมรายแลอร่ามเหมือนสำเพ็ง เมื่อคราวเคร่งก็มิใคร่จะได้ดู | ||
| + | อ้ายลำหนึ่งครึ่งท่อนกลอนมันมาก ช่างยาวลากเลื้อยเจื้อยจนเหนื่อยหู | ||
| + | ไม่จบบทลดเลี้ยวเหมือนเงี้ยวงู จนลูกคู่ขอทุเลาว่าหาวนอน ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ ได้ฟังเล่นต่างต่างที่ข้างวัด จนสงัดเงียบหลับลงกับหมอน | ||
| + | ประมาณสามยามคล้ำในอัมพร อ้ายโจรจรจู่จ้วงเข้าล้วงเรือ | ||
| + | นาวาเอียงเสียงกุกลุกขึ้นร้อง มันดำล่องน้ำไปช่างไวเหลือ | ||
| + | ไม่เห็นหน้าสานุศิษย์ที่ชิดเชื้อ เหมือนเนื้อเบื้อบ้าเคอะดูเซอะซะ | ||
| + | แต่หนูพัดจัดแจงจุดเทียนส่อง ไม่เสียของขาวเหลืองเครื่องอัฏฐะ | ||
| + | ด้วยเดชะตบะบุญกับคุณพระ ชัยชนะมารได้ดังใจปอง ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ ครั้นรุ่งเช้าเข้าเป็นวันอุโบสถ เจริญรสธรรมาบูชาฉลอง | ||
| + | ไปเจดีย์ที่ชื่อภูเขาทอง ดูสูงล่องลอยฟ้านภาลัย | ||
| + | อยู่กลางทุ่งรุ่งโรจน์สันโดษเด่น เป็นที่เล่นนาวาคงคาใส | ||
| + | ที่พื้นลานฐานบัทม์ถัดบันได คงคงลัยล้อมรอบเป็นขอบคัน | ||
| + | มีเจดีย์วิหารเป็นลานวัด ในจังหวัดวงแขวงกำแพงกั้น | ||
| + | ที่องค์ก่อย่อเหลี่ยมสลับกัน เป็นสามชั้นเชิงชานตระหง่านงาม | ||
| + | บันไดมีสี่ด้านสำราญรื่น ต่างชมชื่นชวนกันขึ้นชั้นสาม | ||
| + | ประทักษิณจินตนาพยายาม ได้เสร็จสามรอบคำนับอภิวันท์ | ||
| + | มีห้องถ้ำสำหรับจุดเทียนถวาย ด้วยพระพายพัดเวียนอยู่เหียนหัน | ||
| + | เป็นลมทักขิณาวัฏน่าอัศจรรย์ แต่ทุกวันนี้ชราหนักหนานัก | ||
| + | ทั้งองค์ฐานราญร้าวถึงเก้าแสก เผลอแยกยอดสุดก็หลุดหัก | ||
| + | โอ้เจดีย์ที่สร้างยังร้างรัก เสียดายนักนึกน่าน้ำตากระเด็น | ||
| + | กระนี้หรือชื่อเสียงเกียรติยศ จะมิหมดล่วงหน้าทันตาเห็น | ||
| + | เป็นผู้ดีมีมากแล้วยากเย็น คิดก็เป็นอนิจจังเสียทั้งนั้น ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ ขอเดชะพระเจดีย์คีรีมาศ บรรจุธาตุที่ตั้งนรังสรรค์ | ||
| + | ข้าอุตส่าห์มาเคารพอภิวันท์ เป็นอนันต์อานิสงส์ดำรงกาย | ||
| + | จะเกิดชาติใดใดในมนุษย์ ให้บริสุทธิ์สมจิตที่คิดหมาย | ||
| + | ทั้งทุกข์โศกโรคภัยอย่าใกล้กราย แสนสบายบริบูรณ์ประยูรวงศ์ | ||
| + | ทั้งโลโภโทโสแลโมหะ ให้ชนะใจได้อย่าใหลหลง | ||
| + | ขอฟุ้งเฟื่องเรืองวิชาปัญญายง ทั้งให้ทรงศีลขันธ์ในสันดาน | ||
| + | อีกสองสิ่งหญิงร้ายแลชายชั่ว อย่าเมามัวหมายรักสมัครสมาน | ||
| + | ขอสมหวังตั้งประโยชน์โพธิญาณ ตราบนิพพานภาคหน้าให้ถาวร ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ พอกราบพระปะดอกปทุมชาติ พบพระธาตุสถิตในเกสร | ||
| + | สมถวิลยินดีชุลีกร ประคองซ้อนเชิญองค์ลงนาวา | ||
| + | กับหนูพัดมัสการสำเร็จแล้ว ใส่ขวดแก้ววางไว้ใกล้เกศา | ||
| + | มานอนกรุงรุ่งขึ้นจะบูชา ไม่ปะตาตันอกยิ่งตกใจ | ||
| + | แสนเสียดายหมายจะชมบรมธาตุ ใจจะขาดคิดมาน้ำตาไหล | ||
| + | โอ้บุญน้อยลอยลับครรไลไกล เสียน้ำใจเจียนจะดิ้นสิ้นชีวัน | ||
| + | สุดจะอยู่ดูอื่นไม่ฝืนโศก กำเริบโรคร้อนฤทัยเฝ้าใฝ่ฝัน | ||
| + | พอตรู่ตรู่สุริย์ฉายขึ้นพรายพรรณ ให้ล่องวันหนึ่งมาถึงธานี ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ ประทับท่าหน้าอรุณอารามหลวง ค่อยสร่างทรวงทรงศีลพระชินสีห์ | ||
| + | นิราศเรื่องเมืองเก่าของเรานี้ ไว้เป็นที่โสมนัสทัศนา | ||
| + | ด้วยได้ไปเคารพพระพุทธรูป ทั้งสถูปบรมธาตุพระศาสนา | ||
| + | เป็นนิสัยไว้เหมือนเตือนศรัทธา ตามภาษาไม่สบายพอคลายใจ | ||
| + | ใช่จะมีที่รักสมัครมาด แรมนิราศร้างมิตรพิสมัย | ||
| + | ซึ่งครวญคร่ำทำทีพิรี้พิไร ตามนิสัยกาพย์กลอนแต่ก่อนมา | ||
| + | เหมือนแม่ครัวคั่วแกงแพนงผัด สารพัดเพียญชนังเครื่องมังสา | ||
| + | อันพริกไทยใบผักชีเหมือนสีกา ต้องโรยน่าเสียสักหน่อยอร่อยใจ ฯ | ||
| + | |||
| + | ๏ จงทราบความตามจริงทุกสิ่งสิ้น อย่านึกนินทาแกล้งแหนงไฉน | ||
| + | นักเลงกลอนนอนเปล่าก็เศร้าใจ จึงร่ำไรเรื่องร้างเล่นบ้างเอย ฯ | ||
| + | </tpoem> | ||
| + | |||
== เชิงอรรถ == | == เชิงอรรถ == | ||
รุ่นปัจจุบันของ 03:51, 9 กรกฎาคม 2552
ข้อมูลเบื้องต้น
ผู้แต่ง: สุนทรภู่
บทประพันธ์
| ๏ เดือนสิบเอ็ดเสร็จธุระพระวสา | ||||
| รับกฐินภิญโญโมทนา | ชุลีลาลงเรือเหลืออาลัย | |||
| ออกจากวัดทัศนาดูอาวาส | เมื่อตรุษสารทพระวสาได้อาศัย | |||
| สามฤดูอยู่ดีไม่มีภัย | มาจำไกลอารามเมื่อยามเย็น | |||
| โอ้อาวาสราชบุรณะพระวิหาร | แต่นี้นานนับทิวาจะมาเห็น | |||
| เหลือรำลึกนึกน่าน้ำตากระเด็น | เพราะขุกเข็ญคนพาลมารานทาง | |||
| จะยกหยิบธิบดีเป็นที่ตั้ง | ก็ใช้ถังแทนสัดเห็นขัดขวาง | |||
| จึ่งจำลาอาวาสนิราศร้าง | มาอ้างว้างวิญญาณ์ในสาคร ฯ | |||
| ๏ ถึงหน้าวังดังหนึ่งใจจะขาด | คิดถึงบาทบพิตรอดิศร | |||
| โอ้ผ่านเกล้าเจ้าประคุณของสุนทร | แต่ปางก่อนเคยเฝ้าทุกเช้าเย็น | |||
| พระนิพพานปานประหนึ่งศีรษะขาด | ด้วยไร้ญาติยากแค้นถึงแสนเข็ญ | |||
| ทั้งโรคซ้ำกรรมซัดวิบัติเป็น | ไม่เล็งเห็นที่ซึ่งจะพึ่งพา | |||
| จะสร้างพรตอตส่าห์ส่งส่วนบุญถวาย | ประพฤติฝ่ายสมถะทั้งวสา | |||
| เป็นสิ่งของฉลองคุณมุลิกา | ขอเป็นข้าเคียงพระบาททุกชาติไป ฯ | |||
| ๏ ถึงหน้าแพแลเห็นเรือที่นั่ง | คิดถึงครั้งก่อนมาน้ำตาไหล | |||
| เคยหมอบรับกับพระจมื่นไวย | แล้วลงในเรือที่นั่งบัลลังก์ทอง | |||
| เคยทรงแต่งแปลงบทพจนารถ | เคยรับราชโองการอ่านฉลอง | |||
| จนกฐินสิ้นแม่น้ำแลลำคลอง | มิได้ข้องเคืองขัดหัทยา | |||
| เคยหมอบใกล้ได้กลิ่นสุคนธ์ตลบ | ละอองอบรสรื่นชื่นนาสา | |||
| สิ้นแผ่นดินสิ้นรสสุคนธา | วาสนาเราก็สิ้นเหมือนกลิ่นสุคนธ์ ฯ | |||
| ๏ ดูในวังยังเห็นหอพระอัฐิ | ตั้งสติเติมถวายฝ่ายกุศล | |||
| ทั้งปิ่นเกล้าเจ้าพิภพจบสกล | ให้ผ่องพ้นภัยสำราญผ่านบุรินทร์ ฯ | |||
| ๏ ถึงอารามนามวัดประโคนปัก | ไม่เห็นหลักลือเล่าว่าเสาหิน | |||
| เป็นสำคัญปันแดนในแผ่นดิน | มิรู้สิ้นสุดชื่อที่ลือชา | |||
| ขอเดชะพระพุทธคุณช่วย | แม้นมอดม้วยกลับชาติวาสนา | |||
| อายุยืนหมื่นเท่าเสาศิลา | อยู่คู่ฟ้าดินได้ดังใจปอง | |||
| ไปพ้นวัดทัศนาริมท่าน้ำ | แพประจำจอดรายเขาขายของ | |||
| มีแพรผ้าสารพัดสีม่วงตอง | ทั้งสิ่งของขาวเหลืองเครื่องสำเภา ฯ | |||
| ๏ ถึงโรงเหล้าเตากลั่นควันโขมง | มีคันโพงผูกสายไว้ปลายเสา | |||
| โอ้บาปกรรมน้ำนรกเจียวอกเรา | ให้มัวเมาเหมือนหนึ่งบ้าเป็นน่าอาย | |||
| ทำบุญบวชกรวดน้ำขอสำเร็จ | สรรเพชญโพธิญาณประมาณหมาย | |||
| ถึงสุราพารอดไม่วอดวาย | ไม่ใกล้กรายแกล้งเมินก็เกินไป | |||
| ไม่เมาเหล้าแล้วแต่เรายังเมารัก | สุดจะหักห้ามจิตคิดไฉน | |||
| ถึงเมาเหล้าเช้าสายก็หายไป | แต่เมาใจนี้ประจำทุกค่ำคืน ฯ | |||
| ๏ ถึงบางจากจากวัดพลัดพี่น้อง | มามัวหมองม้วนหน้าไม่ฝ่าฝืน | |||
| เพราะรักใคร่ใจจืดไม่ยืดยืน | จึงต้องขืนในพรากมาจากเมือง | |||
| ถึงบางพลูคิดถึงคู่เมื่ออยู่ครอง | เคยใส่ซองส่งให้ล้วนใบเหลือง | |||
| ถึงบางพลัดเหมือนพี่พลัดมาขัดเคือง | ทั้งพลัดเมืองพลัดสมรมาร้อนรน | |||
| ถึงบางโพธิ์โอ้พระศรีมหาโพธิ์ | ร่มริโรธรุกขมูลให้พูนผล | |||
| ขอเดชะอานุภาพพระทศพล | ให้ผ่องพ้นภัยพาลสำราญกาย ฯ | |||
| ๏ ถึงบ้านญวนล้วนแต่โรงแลสะพรั่ง | มีข้องขังกุ้งปลาไว้ค้าขาย | |||
| ตรงหน้าโรงโพงพางเขาวางราย | พวกหญิงชายพร้อมเพรียงมาเมียงมอง | |||
| จะเหลียวกลับลับเขตประเทศสถาน | ทรมานหม่นไหม้ฤทัยหมอง | |||
| ถึงเขมาอารามอร่ามทอง | พึ่งฉลองเลิกงานเมื่อวานซืน ฯ | |||
| ๏ โอ้ปางหลังครั้งสมเด็จพระบรมโกศ | มาผูกโบสถ์ก็ได้มาบูชาชื่น | |||
| ชมพระพิมพ์ริมผนังยังยั่งยืน | ทั้งแปดหมื่นสี่พันได้วันทา | |||
| โอ้ครั้งนี้มิได้เห็นเล่นฉลอง | เพราะตัวต้องตกประดาษวาสนา | |||
| เป็นบุญน้อยพลอยนึกโมทนา | พอนาวาติดชลเข้าวนเวียน | |||
| ดูน้ำวิ่งกลิ้งเชี่ยวเป็นเกลียวกลอก | กลับกระฉอกฉาดฉันฉวัดเฉวียน | |||
| บ้างพลุ่งพลุ่งวุ้งวงเหมือนกงเกวียน | ดูเปลี่ยนเปลี่ยนคว้างคว้างเป็นหว่างวน | |||
| ทั้งหัวท้ายกรายแจวกระชากจ้วง | ครรไลล่วงเลยทางมากลางหน | |||
| โอ้เรือพ้นวนมาในสาชลี | ใจยังวนหวังสวาทไม่คลาดคลา ฯ | |||
| ๏ ตลาดแก้วแล้วไม่เห็นตลาดตั้ง | สองฟากฝั่งก็แต่ล้วนสวนพฤกษา | |||
| โอ้รินรินกลิ่นดอกไม้ใกล้คงคง | เหมือนกลิ่นผ้าแพรดำร่ำมะเกลือ | |||
| เห็นโศกใหญ่ใกล้น้ำระกำแฝง | ทั้งรักแซงแซมสวาทประหลาดเหลือ | |||
| เหมือนโศกพี่ที่ระกำก็ซ้ำเจือ | เพราะรักเรื้อแรมสวาทมาคลาดคลาย | |||
| ถึงแขวงนนท์ชลมารคตลาดขวัญ | มีพ่วงแพแพรพรรณเขาค้าขาย | |||
| ทั้งของสวนล้วนแต่เรือเรียงราย | พวกหญิงชายชุมกันทุกวันคืน ฯ | |||
| ๏ มาถึงบางธรณีทวีโศก | ยามวิโยคยากใจให้สะอื้น | |||
| โอ้สุธาหนาแน่นเป็นแผ่นพื้น | ถึงสี่หมื่นสองแสนทั้งแดนไตร | |||
| เมื่อเคราะห์ร้ายกายเราก็เท่านี้ | ไม่มีที่พสุธาจะอาศัย | |||
| ล้วนหนามเหน็บเจ็บแสบคับแคบใจ | เหมือนนกไร้รังเร่อยู่เอกา ฯ | |||
| ๏ ถึงเกร็ดย่านบ้านมอญแต่ก่อนเก่า | ผู้หญิงเกล้ามวยงามตามภาษา | |||
| เดี๋ยวนี้มอญถอนไรจุกเหมือนตุ๊กตา | ทั้งผัดหน้าจับเขม่าเหมือนชาวไทย | |||
| โอ้สามัญผันแปรไม่แท้เที่ยง | เหมือนอย่างเยี่ยงชายหญิงทิ้งวิสัย | |||
| นี่หรือจิตคิดหมายมีหลายใจ | ที่จิตใครจะเป็นหนึ่งอย่าพึงคิด ฯ | |||
| ๏ ถึงบางพูดพูดดีเป็นศรีศักดิ์ | มีคนรักรสถ้อยอร่อยจิต | |||
| แม้นพูดชั่วตัวตายทำลายมิตร | จะชอบผิดในมนุษย์เพราะพูดจา ฯ | |||
| ๏ ถึงบ้านใหม่ใจจิตก็คิดอ่าน | จะหาบ้านใหม่มาดเหมือนปรารถนา | |||
| ขอให้สมคะเนเถิดเทวา | จะได้ผาสุกสวัสดิ์จำกัดภัย | |||
| ถึงบางเดื่อโอ้มะเดื่อเหลือประหลาด | บังเกิดชาติแมลงหวี่มีในไส้ | |||
| เหมือนคนพาลหวานนอกย่อมขมใน | อุปไมยเหมือนมะเดื่อเหลือระอา | |||
| ถึงบางหลวงเชิงรากเหมือนจากรัก | สู้เสียศักดิ์สังวาสพระศาสนา | |||
| เป็นล่วงพ้นรนราคราคา | ถึงนางฟ้าจะมาให้ไม่ไยดี ฯ | |||
| ๏ ถึงสามโคกโศกถวิลถึงปิ่นเกล้า | พระพุทธเจ้าหลวงบำรุงซึ่งกรุงศรี | |||
| ประทานนามสามโคกเป็นเมืองตรี | ชื่อปทุมธานีเพราะมีบัว | |||
| โอ้พระคุณสูญลับไม่กลับหลัง | แต่ชื่อตั้งก็ยังอยู่เขารู้ทั่ว | |||
| โอ้เรานี้ที่สุนทรประทานตัว | ไม่รอดชั่วเช่นสามโคกยิ่งโศกใจ | |||
| สิ้นแผ่นดินสิ้นนามตามเสด็จ | ต้องเที่ยวเตร็ดเตร่หาที่อาศัย | |||
| แม้นกำเนิดเกิดชาติใดใด | ขอให้ได้เป็นข้าฝ่าธุลี | |||
| สิ้นแผ่นดินขอให้สิ้นชีวิตบ้าง | อย่ารู้ร้างบงกชบทศรี | |||
| เหลืออาลัยใจตรมระทมทวี | ทุกวันนี้ก็ซังตายทรงกายมา ฯ | |||
| ๏ ถึงบ้านงิ้วเห็นแต่งิ้วละลิ่วสูง | ไม่มีฝูงสัตว์สิงกิ่งพฤกษา | |||
| ด้วยหนามดกรกดาษระดะตา | นึกก็น่ากลัวหนามขามขามใจ | |||
| งิ้วนรกสิบหกองคุลีแหลม | ดังขวากแซมเสี้ยมแซกแตกไสว | |||
| ใครทำชู้คู่ท่านครั้นบรรลัย | ก็ต้องไปปีนต้นน่าขนพอง | |||
| เราเกิดมาอายุเพียงนี้แล้ว | ยังคลาดแคล้วครองตัวไม่มัวหมอง | |||
| ทุกวันนี้วิปริตผิดทำนอง | เจียนจะต้องปีนบ้างหรืออย่างไร ฯ | |||
| ๏ โอ้คิดมาสารพัดจะตัดขาด | ตัดสวาทตัดรักมิยักไหว | |||
| ถวิลหวังนั่งนึกอนาถใจ | ถึงเกาะใหญ่ราชครามพอยามเย็น | |||
| ดูห่างย่านบ้านช่องทั้งสองฝั่ง | ระวังทั้งสัตว์น้ำจะทำเข็ญ | |||
| เป็นที่อยู่ผู้ร้ายไม่วายเว้น | เที่ยวซ่อนเร้นตีเรือเหลือระอา ฯ | |||
| ๏ พระสุริยงลงลับพยับฝน | ดูมัวมนมืดมิดทุกทิศา | |||
| ถึงทางลัดตัดทางมากลางนา | ทั้งแฝกคาแขมกกขึ้นรกเรี้ยว | |||
| เป็นเงาง้ำน้ำเจิ่งดูเวิ้งว้าง | ทั้งกว้างขวางขวัญหายไม่วายเหลียว | |||
| เห็นดุ่มดุ่มหนุ่มสาวเสียงกราวเกรียว | ล้วนเรือเพรียวพร้อมหน้าพวกปลาเลย | |||
| เขาถ่อคล่องว่องไวไปเป็นยืด | เรือเราฝืดเฝือมานิจจาเอ๋ย | |||
| ต้องถ่อค้ำร่ำไปทั้งไม่เคย | ประเดี๋ยวเสยสวบตรงเข้าพงรก | |||
| กลับถอยหลังรั้งรอเฝ้าถ่อถอน | เรือขย่อนโยกโยนกระโถนหก | |||
| เงียบสงัดสัตว์ป่าคณานก | น้ำค้างตกพร่างพรายพระพายพัด | |||
| ไม่เห็นคลองต้องค้างอยู่กลางทุ่ง | พอหยุดยุงฉู่ชุมมารุมกัด | |||
| เป็นกลุ่มกลุ่มกลุ้มกายเหมือนทรายซัด | ต้องนั่งปัดแปะไปมิได้นอน ฯ | |||
| ๏ แสนวิตกอกเอ๋ยมาอ้างว้าง | ในทุ่งกว้างเห็นแต่แขมแซมสลอน | |||
| จนดึกดาวพราวพร่างกลางอัมพร | กาเรียนร่อนร้องก้องเมื่อสองยาม | |||
| ทั้งกบเขียดเกรียดกรีดจังหรีดเรื่อย | พระพายเฉื่อยฉิวฉิววะหวิวหวาม | |||
| วังเวงจิตคิดคะนึงรำพึงความ | ถึงเมื่อยามยังอุดมโสมนัส | |||
| สำรวลกับเพื่อนรักสะพรักพร้อม | อยู่แวดล้อมหลายคนปรนนิบัติ | |||
| โอ้ยามเข็ญเห็นอยู่แต่หนูพัด | ช่วยนั่งปัดยุงให้ไม่ไกลกาย | |||
| จนเดือนเด่นเห็นกอกระจับจอก | ระดะดอกบัวเผื่อนเมื่อเดือนหงาย | |||
| เห็นร่องน้ำลำคลองทั้งสองฝ่าย | ข้างหน้าท้ายถ่อมาในสาคร | |||
| จนแจ่มแจ้งแสงตะวันเห็นพันธุ์ผัก | ดูน่ารักบรรจงส่งเกสร | |||
| เหล่าบัวเผื่อนแลสล้างริมทางจร | ก้ามกุ้งซ้อนเสียดสาหร่ายใต้คงคา | |||
| สายติ่งแกมแซมสลับต้นตับเต่า | เป็นเหล่าเหล่าแลรายทั้งซ้ายขวา | |||
| กระจับจอกดอกบัวบานผกา | ดาษดาดูขาวดั่งดาวพราย | |||
| โอ้เช่นนี้สีกาได้มาเห็น | จะลงเล่นกลางทุ่งเหมือนมุ่งหมาย | |||
| ที่มีเรือน้อยน้อยจะลอยพาย | เที่ยวถอนสายบัวผันสันตวา | |||
| ถึงตัวเราเล่าถ้ายังมีโยมหญิง | ไหนจะนิ่งดูดายอายบุปผา | |||
| คงจะใช้ให้ศิษย์ที่ติดมา | อุตส่าห์หาเอาไปฝากตามยากจน | |||
| นี่จนใจไม่มีเท่าขี้เล็บ | ขี้เกียจเก็บเลยทางมากลางหน | |||
| พอรอนรอนอ่อนแสงพระสุริยน | ถึงตำบลกรุงเก่ายิ่งเศร้าใจ ฯ | |||
| ๏ มาทางท่าหน้าจวนจอมผู้รั้ง | คิดถึงครั้งก่อนมาน้ำตาไหล | |||
| จะแวะหาถ้าท่านเหมือนเมื่อเป็นไวย | ก็จะได้รับนิมนต์ขึ้นบนจวน | |||
| แต่ยามยากหากว่าถ้าท่านแปลก | อกมิแตกเสียหรือเราเขาจะสรวล | |||
| เหมือนเข็ญใจใฝ่สูงไม่สมควร | จะต้องม้วนหน้ากลับอัปประมาณ ฯ | |||
| ๏ มาจอดท่าหน้าวัดพระเมรุข้าม | ริมอารามเรือเรียงเคียงขนาน | |||
| บ้างขึ้นล่องร้องลำเล่นสำราญ | ทั้งเพลงการเกี้ยวแก้กันแซ่เซ็ง | |||
| บ้างฉลองผ้าป่าเสภาขับ | ระนาดรับรัวคล้ายกับนายเส็ง | |||
| มีโคมรายแลอร่ามเหมือนสำเพ็ง | เมื่อคราวเคร่งก็มิใคร่จะได้ดู | |||
| อ้ายลำหนึ่งครึ่งท่อนกลอนมันมาก | ช่างยาวลากเลื้อยเจื้อยจนเหนื่อยหู | |||
| ไม่จบบทลดเลี้ยวเหมือนเงี้ยวงู | จนลูกคู่ขอทุเลาว่าหาวนอน ฯ | |||
| ๏ ได้ฟังเล่นต่างต่างที่ข้างวัด | จนสงัดเงียบหลับลงกับหมอน | |||
| ประมาณสามยามคล้ำในอัมพร | อ้ายโจรจรจู่จ้วงเข้าล้วงเรือ | |||
| นาวาเอียงเสียงกุกลุกขึ้นร้อง | มันดำล่องน้ำไปช่างไวเหลือ | |||
| ไม่เห็นหน้าสานุศิษย์ที่ชิดเชื้อ | เหมือนเนื้อเบื้อบ้าเคอะดูเซอะซะ | |||
| แต่หนูพัดจัดแจงจุดเทียนส่อง | ไม่เสียของขาวเหลืองเครื่องอัฏฐะ | |||
| ด้วยเดชะตบะบุญกับคุณพระ | ชัยชนะมารได้ดังใจปอง ฯ | |||
| ๏ ครั้นรุ่งเช้าเข้าเป็นวันอุโบสถ | เจริญรสธรรมาบูชาฉลอง | |||
| ไปเจดีย์ที่ชื่อภูเขาทอง | ดูสูงล่องลอยฟ้านภาลัย | |||
| อยู่กลางทุ่งรุ่งโรจน์สันโดษเด่น | เป็นที่เล่นนาวาคงคาใส | |||
| ที่พื้นลานฐานบัทม์ถัดบันได | คงคงลัยล้อมรอบเป็นขอบคัน | |||
| มีเจดีย์วิหารเป็นลานวัด | ในจังหวัดวงแขวงกำแพงกั้น | |||
| ที่องค์ก่อย่อเหลี่ยมสลับกัน | เป็นสามชั้นเชิงชานตระหง่านงาม | |||
| บันไดมีสี่ด้านสำราญรื่น | ต่างชมชื่นชวนกันขึ้นชั้นสาม | |||
| ประทักษิณจินตนาพยายาม | ได้เสร็จสามรอบคำนับอภิวันท์ | |||
| มีห้องถ้ำสำหรับจุดเทียนถวาย | ด้วยพระพายพัดเวียนอยู่เหียนหัน | |||
| เป็นลมทักขิณาวัฏน่าอัศจรรย์ | แต่ทุกวันนี้ชราหนักหนานัก | |||
| ทั้งองค์ฐานราญร้าวถึงเก้าแสก | เผลอแยกยอดสุดก็หลุดหัก | |||
| โอ้เจดีย์ที่สร้างยังร้างรัก | เสียดายนักนึกน่าน้ำตากระเด็น | |||
| กระนี้หรือชื่อเสียงเกียรติยศ | จะมิหมดล่วงหน้าทันตาเห็น | |||
| เป็นผู้ดีมีมากแล้วยากเย็น | คิดก็เป็นอนิจจังเสียทั้งนั้น ฯ | |||
| ๏ ขอเดชะพระเจดีย์คีรีมาศ | บรรจุธาตุที่ตั้งนรังสรรค์ | |||
| ข้าอุตส่าห์มาเคารพอภิวันท์ | เป็นอนันต์อานิสงส์ดำรงกาย | |||
| จะเกิดชาติใดใดในมนุษย์ | ให้บริสุทธิ์สมจิตที่คิดหมาย | |||
| ทั้งทุกข์โศกโรคภัยอย่าใกล้กราย | แสนสบายบริบูรณ์ประยูรวงศ์ | |||
| ทั้งโลโภโทโสแลโมหะ | ให้ชนะใจได้อย่าใหลหลง | |||
| ขอฟุ้งเฟื่องเรืองวิชาปัญญายง | ทั้งให้ทรงศีลขันธ์ในสันดาน | |||
| อีกสองสิ่งหญิงร้ายแลชายชั่ว | อย่าเมามัวหมายรักสมัครสมาน | |||
| ขอสมหวังตั้งประโยชน์โพธิญาณ | ตราบนิพพานภาคหน้าให้ถาวร ฯ | |||
| ๏ พอกราบพระปะดอกปทุมชาติ | พบพระธาตุสถิตในเกสร | |||
| สมถวิลยินดีชุลีกร | ประคองซ้อนเชิญองค์ลงนาวา | |||
| กับหนูพัดมัสการสำเร็จแล้ว | ใส่ขวดแก้ววางไว้ใกล้เกศา | |||
| มานอนกรุงรุ่งขึ้นจะบูชา | ไม่ปะตาตันอกยิ่งตกใจ | |||
| แสนเสียดายหมายจะชมบรมธาตุ | ใจจะขาดคิดมาน้ำตาไหล | |||
| โอ้บุญน้อยลอยลับครรไลไกล | เสียน้ำใจเจียนจะดิ้นสิ้นชีวัน | |||
| สุดจะอยู่ดูอื่นไม่ฝืนโศก | กำเริบโรคร้อนฤทัยเฝ้าใฝ่ฝัน | |||
| พอตรู่ตรู่สุริย์ฉายขึ้นพรายพรรณ | ให้ล่องวันหนึ่งมาถึงธานี ฯ | |||
| ๏ ประทับท่าหน้าอรุณอารามหลวง | ค่อยสร่างทรวงทรงศีลพระชินสีห์ | |||
| นิราศเรื่องเมืองเก่าของเรานี้ | ไว้เป็นที่โสมนัสทัศนา | |||
| ด้วยได้ไปเคารพพระพุทธรูป | ทั้งสถูปบรมธาตุพระศาสนา | |||
| เป็นนิสัยไว้เหมือนเตือนศรัทธา | ตามภาษาไม่สบายพอคลายใจ | |||
| ใช่จะมีที่รักสมัครมาด | แรมนิราศร้างมิตรพิสมัย | |||
| ซึ่งครวญคร่ำทำทีพิรี้พิไร | ตามนิสัยกาพย์กลอนแต่ก่อนมา | |||
| เหมือนแม่ครัวคั่วแกงแพนงผัด | สารพัดเพียญชนังเครื่องมังสา | |||
| อันพริกไทยใบผักชีเหมือนสีกา | ต้องโรยน่าเสียสักหน่อยอร่อยใจ ฯ | |||
| ๏ จงทราบความตามจริงทุกสิ่งสิ้น | อย่านึกนินทาแกล้งแหนงไฉน | |||
| นักเลงกลอนนอนเปล่าก็เศร้าใจ | จึงร่ำไรเรื่องร้างเล่นบ้างเอย ฯ | |||
