บทเสภาเรื่องขุนช้างขุนแผน

จาก ตู้หนังสือเรือนไทย

การปรับปรุง เมื่อ 11:28, 7 กันยายน 2552 (ดูโค้ด) CrazyHOrse (พูดคุย | เรื่องที่เขียน) (→ข้อมูลเบื้องต้น) ← แตกต่างก่อนหน้า		การปรับปรุง เมื่อ 11:56, 7 กันยายน 2552 (ดูโค้ด) CrazyHOrse (พูดคุย | เรื่องที่เขียน) (→ตอนที่ ๒๔) แตกต่างถัดไป →
แถว 101:		แถว 101:
	๏		๏
	</tpoem>		</tpoem>
-	=== ตอนที่ ๒๔ ===	+	=== ตอนที่ ๒๔ กำเนิดพลายงาม===
		+	==== ====
	<tpoem>		<tpoem>
-	๏	+	๏ ครานั้นวันทองผ่องโสภา  อยู่เคหากับขุนช้างให้หมางหมอง
		+	ไม่มีสุขทุกเวลาน้ำตานอง  ด้วยว่าท้องสิบเดือนไม่เคลื่อนคลา
		+	จะคลอดบุตรสุดปวดให้รวดร้าว  ตึงหัวเหน่าเหน็ดเหนื่อยเมื่อยต้นขา
		+	แสงห่องห้อยพรอยพรายพร่างสายตา  จะเรียกหาขุนช้างให้หมางใจ
		+	แต่นวดนวดปวดมวนให้ป่วนปั่น  สุดจะกลั้นกลอกหน้าน้ำตาไหล
		+	พยุงท้องร้องเรียกพวกข้าไท  จะขาดใจแล้วช่วยด้วยแม่คุณ
		+	ขุนช้างตื่นฟื้นตัวหัวผงก  เห็นเมียตกใจผวาออกว้าวุ่น
		+	ประคองนางพลางบนเอาต้นทุน  อย่าท้อแท้แม่คุณจงแข็งใจ
		+	พลางดูท้องร้องว่าเออออกแล้วซิ  ตั้งสติอารมณ์จะข่มให้
		+	นางวันทองร้องเสือกกลิ้งเกลือกไป  ขุนช้างได้หมอนรองประคองคอ
		+	เรียกหาข้าคนอลหม่าน  บนนอกชานพวกผู้หญิงออกวิ่งสอ
		+	ให้ไปรับยายสายกับยายยอ  แต่ล้วนหมอตำแยเซ็งแซ่มา
		+	เข้าถือท้องต้องถูกว่าลูกต่ำ  เอาหน้าคว่ำไขว่ขวางไปข้างขวา
		+	ช่วยผันแปรแก้ไขใกล้เวลา  บ้างตำยาขยำส้มต้มน้ำร้อน
		+	นางวันทองร้องไห้ใจจะขาด  พอกรรมชวาตวาตะประทะถอน
		+	อรุณฤกษ์เบิกสุรินทร์ทินกร  อุทรคลอนเคลื่อนคลอดไม่วอดวาย
		+	พอพ้นท้องร้องแว้นางแม่หวีด  หน้าซีดอกสั่นมิ่งขวัญหาย
		+	ขุนช้างมองร้องอ้ายหนูเป็นผู้ชาย  ทั้งย่ายายเยี่ยมลูกให้หยูกยา
		+	แล้วทอดเตาเข้าไฟไม่ไข้เจ็บ  ครั้นจะเก็บความกล่าวยาวหนักหนา
		+	ค่อยกล่อมเกลี้ยงเลี้ยงไว้จนใหญ่มา  กระทั่งอายุเจ้าได้เก้าปี
		+	ไม่คลาดเคลื่อนเหมือนแม้นขุนแผนพ่อ  เหลืองลอออวบอ้วนเป็นนวลศรี
		+	ทั้งจุกผมกลมกล่อมกระหม่อมดี  ช่างพาทีฉอเลาะพูดเพราะพราย
		+	นางวันทองน้องคะนึงถึงขุนแผน  ด้วยลูกแม้นเหมือนเหลือเป็นเชื้อสาย
		+	บอกบ่าวไพร่ให้สำเหนียกเรียกลูกชาย  ชื่อว่าพลายงามน้อยแก้วกลอยใจ ฯ
		+
		+
		+	๏ ฝ่ายขุนช้างหมางจิตให้คิดแค้น  ลูกขุนแผนมั่นคงไม่สงสัย
		+	เมื่อกระนั้นเหมือนกูครั้นดูไป  ก็กลับไพร่เหมือนพ่ออ้ายทรพี
		+	อีแม่มันวันทองก็สองจิต  ช่างประดิษฐ์ชื่อลูกให้ถูกที่
		+	เรียกพ่อพลายคล้ายผัวอีตัวดี  ทุกราตรีตรึกตราจะฆ่าฟัน
		+	พอวันทองน้องป่วยลงด้วยเคราะห์  มาจำเพาะจะวิโยคให้โศกศัลย์
		+	ฟังเสียงเงียบระงับหลับกลางวัน  พลายงามนั้นนั่งกับพ่อที่หอกลาง
		+	ขุนช้างเห็นเป็นทีไม่มีเพื่อน  แกล้งชี้เชือนชักพาลงมาล่าง
		+	ให้ขี่หลังนั่งบ่าแล้วว่าพลาง  ไปชมช้างกวางทรายมีหลายพรรณ
		+	ทั้งนกยูงฝูงหงส์มันลงเกลื่อน  จับไก่เถือนมาเลี้ยงฟังเสียงขัน
		+	พูดให้เพลินเดินพลางกลางอรัญ  แกล้งให้หมั่นดูแลฝูงแกกา
		+	โพระดกนกงั่นกระตั้วเต้น  กระแตเล่นไม้โจนโผนผวา
		+	เจ้าพลายงามถามพ่อพูดจ้อมา  ขุนช้างพาเลี้ยวไปปะไม้ซุง
		+	เห็นลับลี้ที่สงัดขัดเเขมร  สะบัดเบนเบือนเหวี่ยงลงเสียงผลุง
		+	ปะเตะซ้ำต้ำผางเข้ากลางพพุง  ถีบกระทุ้งถองทุบเสียงอุบโอย
		+	พลายงามร้องสองมือมันอุดปาก  ดิ้นกระดากถลากไถลร้องไห้โหย
		+	พอหลุดมือรื้อร้องวันทองโวย  หม่อมพ่อโบยตีฉันแทบบรรลัย
		+	ไม่เห็นแม่แลหาน้ำตาตก  ขุนช้างชกฉุดคร่าไม่ปราศรัย
		+	จนเหงื่อตกกระปรกประปรอมขึ้นคร่อมไว้  หอบหายใจฮักฮักเข้าหักคอ
		+	พลายงามดิ้นสิ้นเสียงสำเนียงร้อง  ยกแต่สองมือไหว้หายใจฝ่อ
		+	มันห้ามว่าอย่าร้องก็ต้องรอ  เรียกหม่อมพ่อเจ้าขาอย่าฆ่าเลย
		+	จงเห็นแก่แม่วันทองของลูกบ้าง  พ่อขุนช้างใจบุญพ่อคุณเอ๋ย
		+	ช่วยฝังปลูกลูกไว้ใช้เช่นเคย  ผงกเงยมันก้ทุบหงุบลงไป
		+	บีบจมูกจุกปากลากกระแทก  เสียงแอ้กแอ้กอ่อนซบสลบไสล
		+	พอผีพรายนายขุนแผนผู้แว่นไว  เข้ากอดไว้มิให้ถูกลูกของนาย
		+	ขุนช้างเห็นว่าทับจนตับแตก  เอาคาแฝกฝุ่นกลบให้ศพหาย
		+	แล้วกลิ้งขอนซ้อนทับให้ลับกาย  ทำลอยชายชมป่ากลับมาเรือนฯ
		+
		+
		+	๏ ฝ่ายผีพรายนายขุนแผนแค้นขุนช้าง  อุตส่าห์ง้างขอนใหญ่ให้เขยื้อน
		+	แล้วเป่าแผลแก้หายละลายเลือน  เจ้าพลายเคลื่อนคลายฟื้นเหมือนตื่นนอน
		+	นางพรายบอกว่าเราบ่าวขุนแผน  มาทำแทนเมื่อมันทับช่วยรับขอน
		+	ไม่ม้วยแล้วแก้วตาอย่าอาวรณ์  อยู่นี่ก่อนเถิดนะเจ้าอย่าเศร้าใจ
		+	แม่ของเจ้าเราจะบอกออกมารับ  แล้วหายวับวู่วามตามนิสัย
		+	เจ้าพลายงามยามเย็นไม่เห็นใคร  เที่ยวร้องไห้หาแม่ชะแง้คอย
		+	จะไปเรือนเพื่อนทางที่กลางป่า  นึกน้ำตาหยดเหยาะลงเผาะผ็อย
		+	เจ้าแหงนดูสุริย์ฉายก็บ่ายคล้อย  ให้นึกน้อยใจพ่อพูดล่อลวง
		+	เสียแรงลูกผูกใจจะได้พึ่ง  พ่อโกรธขึ้งสิ่งใดเป็นใหญ่หลวง
		+	โอ้มีพ่อก็ไม่เหมือนเพื่อทั้งปวง  มีแต่ลวงลูกรักไปหักคอ
		+	รู้กระนี้มิอยากเรียกพ่อดอก  จะไปบอกแม่วันทองให้ฟ้องพ่อ
		+	เที่ยวผันแปรแลหาน้ำตาคลอ  นึกระย่อเยือกเย้นไม่เห็นใคร
		+	ดูครึ้มครึกฟฤกษาป่าสงัด  ไม่แกว่งกวัดก้านกิ่งประวิงไหว
		+	จังหรีดร้องก้องเสียงเคียงเรไร  ทั้งลองไนเรื่อยแร่แวแววับ
		+	ดุเหว่าร้องมองเมียงเสียงว่าแม่  ยืนชะแง้แลดูเงี่ยหูตรับ
		+	อยู่นี่แน่แม่จ๋าจงมารับ  วิ่งกระสับกระสนวนเวียนไป ฯ
		+
		+
		+	๏ ฝ่ายพวกพรายกายสิทธิ์ฤทธิรุทร  เหมือนลมวุดวู่หนึ่งถึงไหนไหน
		+	ไปเข้าฝันวันทองถึงห้องใน  เหมือนจะให้เห็นลูกคิดผูกพัน ฯ
		+
		+
		+	๏ ครานั้นวันทองผ่องโสภา  เมื่อลูกแก้วแววตาจะอาสัญ
		+	คิ้วกระเหม่นเป็นลางแต่กลางวัน  ให้หวั่นหวั่นหวิวหวิวหิวหาวนอน
		+	พอม่อยหลับคลับคล้ายเห็นพลายน้อย  ขุนช้างถ่อยทับไว้ด้วยไม้ขอน
		+	ผวาฟื้นตื่นตาด้วยอาวรณ์  สะอื้นอ่อนในอกตกตะลึง
		+	พอแมงมุมอุ้มไข่ไต่ตีตก  นางผงกเงี่ยฟังดังผึงผึง
		+	ประหลาดลางหมางจิตคิดคะนึง  รำลึกถึงลูกชายเจ้าพลายงาม
		+	ลุกออกมาหาจบไม่พบเห็น  ที่เคยเล่นอยู่กับใครเที่ยวไต่ถาม
		+	แต่อีดูกลูกครอกมันบอกความ  ว่าเห็นตามพ่อขุนช้างไปกลางไพร
		+	นางแคลงผัวกลัวจะพาไปฆ่าเสีย  น้ำตาเรี่ยเรี่ยตกซกซกไหล
		+	ออกนอกรั้วตัวคนเดียวเที่ยวเดินไป  โอ้อาลัยเหลียวแลชะแง้เงย
		+	เห็นคุ่มคุ่มพุ่มไม้ใจจะขาด  พ่อพลายงามทรามสวาทของแม่เอ๋ย
		+	เจ้าไปไหนไม่มาหาแม่เลย  ที่โคกเคยวิ่งเล่นไม่เห็นตัว
		+	หรือล้มตายควายขวิดงูพิษขบ  ไฉนศพสาบสูญพ่อทูนหัว
		+	ยิ่งเย็นย่ำค่ำคลุ้มชอุ่มมัว  ยิ่งเริ่มรัวเรียกร่ำระกำใจ
		+	เสียงซ้อแซ้แกกาผวาว่อน  จิ้งจอกหอนโหยหาที่อาศัย
		+	จักจั่นเจื้อยร้องริมลองไน  เสียงเรไรหริ่งหริ่งที่กิ่งรัง
		+	ทั้งเป็ดผีปี่แก้วแว่วแว่วหวีด  เสียงจังหรีดกรีดแซ่ดังแตรสังข์
		+	นางวันทองมองหาละล้าละลัง  หรือผีบังซ่อนเร้นไม่เห็นเลย
		+	จะบนหมูสุรารำว่าครบ  ขอให้พบลูกตัวทูนหัวเอ๋ย
		+	แล้วลดเลี้ยวเที่ยวแลชะแง้เงย  โอ้ทรามเชยหลากแล้วพ่อแก้วตา
		+	ตะโกนเรียกพลายงามทรามสวาท  ใจจะขาดคนเดียวเที่ยวตามหา
		+	สะอื้นโอ้โพล้เพล้เดินเอกา  สกุณานอนรังสะพรั่งไพร
		+	เห็นฝูงนกกกบุตรยิ่งสุดเศร้า  โอ้ลูกเราไม่รู้ว่าอยู่ไหน
		+	ชะนีโหวยโหยหวนรัญจวนใจ  ยิ่งอาลัยแลหาน้ำตานอง
		+	พอแจ้วแจ้วแว่วเสียงสำเนียงเรียก  นึกสำเหนียกหลายหนขนสยอง
		+	ตรงเซิงซุ้มคุ่มเคียงนางเมียงมอง  เห็นลูกร้องไห้สะอื้นยืนเหลียวแล
		+	ความดีใจไปกอดเอาลูกแก้ว  แม่มาแล้วอย่ากลัวทูนหัวแม่
		+	เป็นไรไม่ไปเรือนเที่ยวเชือนแช  แม่ตามแต่ตะวันบ่ายเห็นหายไป ฯ
		+
		+
		+	๏ เจ้าพลายน้อยสร้อยเศร้าแล้วเล่าว่า  หม่อมพ่อพาเวียนวงให้หลงใหล
		+	แล้วทุบถีบบีบจมูกของลูกไว้  เอาขอนไม้ทับคอแทบมรณา
		+	พอพวกพ้องของขุนแผนแล่นมาช่วย  จึงไม่ม้วยแม่คุณบุญหนักหนา
		+	ยังช้ำชอกยอกเหน็บเจ็บกายา  พูดน้ำตาผ็อยผ็อยด้วยน้อยใจฯ
		+
		+
		+	๏ นางวันทองร้องไห้ใจจะขาด  โอ้ชาตินี่มีกรรมจะทำไฉน
		+	แล้วเล่าความตามจริงทุกสิ่งไป  เจ้ามิใช่ลูกเต้าเขาจึงชัง
		+	พ่อของเจ้านั้นหรือชื่อขุนแผน  เป็นคนแค้นกับขุนช้างแต่ปางหลัง
		+	เอาทุกข์ร้อนก่อนเก่าเล่าให้ฟัง  เดี๋ยวนี้ยังอยู่ในคุกเป็นทุกข์ทน
		+	จึงจนใจไม่มีที่จะพึ่ง  มันทำถึงสาหัสก็ขัดสน
		+	ครั้นจะฟ้องร้องเล่าเราก็จน  แม้นไม่พ้นมือมันจะอันตราย
		+	แต่รู้อยู่ว่าย่าทองประศรี  อยู่บ้านกาญจน์บุรีวัดเชิงหวาย
		+	แม้นไปถึงพึ่งพาย่าพ่อพลาย  จะสบายบุญปลอดตลอดไป
		+	แต่ทางนั้นวันครึ่งจึงถึงบ้าน  ทางกันดารเดินดงจะหลงใหล
		+	โอ้ใครเล่าเขาจะพาเจ้าคลาไคล  นางร้องไห้สะอื้นกลืนน้ำตา ฯ
		+
		+
		+	๏ เจ้าพลายงามถามซักตระหนักแน่  พลางบอกแม่ลูกแสนแค้นหนักหนา
		+	อ้ายคนนี้มิใช่พ่อจะขอลา  ไปหาย่าอยู่บ้านกาญจน์บุรี
		+	สงสารแต่แม่คุณของลูกแก้ว  จะลับแล้วตายเป็นไม่เห็นผี
		+	เพราะพ่อเลี้ยงเดียงสาไม่ปรานี  อยู่ที่นี่ชีวันจะบรรลัย
		+	ไปสู้ตายวายวางเสียข้างหน้า  ด้วยเกิดมามีกรรมจะทำไฉน
		+	ขอลาแม่แต่นี้นับปีไป  แล้วร้องไห้หวลคิดถึงบิดา
		+	โอ้พ่อคุณขุนแผนของลูกเอ๋ย  เมื่อไรเลยลูกจะได้ไปเห็นหน้า
		+	ต้องติดคุกทุกข์ทุเรศเวทนา  เจ้าครวญคร่ำร่ำว่าด้วยอาลัย ฯ
		+
		+
		+	๏ นางวันทองร้องไห้จิตใจหาย  กอดเจ้าพลายงามน้อยละห้อยไห้
		+	โอ้ลูกแก้วแววตาจะลาไป  หนทางป่าค่าไม้พ่อไม่เคย
		+	จะเลี้ยวหลงวงวกระหกระเหิน  เจ้าจะเดินไปถูกหรือลูกเอ๋ย
		+	โอ้ยากเย็นเข็ญใจกระไรเลย  เพราะกรรมเคยพรากสัตว์ให้พลัดพราย
		+	เดี๋ยวนี้เล่าเจ้าจะพรากไปจากแม่  แม่จะแลเห็นใครน่าใจหาย
		+	พลางสวมสอดกอดแอบไว้แนบกาย  สะอื้นไห้ไม่วายฟายน้ำตา ฯ
		+
		+
		+	๏ จนจวนค่ำน้ำค้างลงพร่างพราย  ปลอบลูกชายพลายน้อยเสน่หา
		+	อ้ายศัตรูรู้ความจะตามมา  แม่จะพาเจ้าไปฝากขรัวนากไว้
		+	แล้วพากันดั้นดัดไปวัดเขา  เห็นสมภารคลานเข้าไปกราบไหว้
		+	แล้วเล่าความตามจริงทุกสิ่งไป  เจ้าคุณได้โปรดด้วยช่วยธุระ
		+	เอาลูกอ่อนซ่อนไว้เสียในห้อง  เผื่อพวกพ้องเขามาหาอย่าให้ปะ
		+	ท่านขรัวครูผู้เฒ่าว่าเอาวะ  ไว้ธุระเถิดอย่ากลัวที่ผัวเลย
		+	ถ้าหากว่ามาค้นจนถึงห้อง  กูมิถองก็จงว่าสีกาเอ๋ย
		+	ฆ่าลูกเลี้ยงเอี้ยงดูกูไม่เคย  อย่าทุกข์เลยลุงจะช่วยลูกอ่อนไว้ ฯ
		+
		+
		+	๏ นางวันทองหมองหมางไม่สร่างทุกข์  กระหมวดจุกลูกยาน้ำตาไหล
		+	เห็นจวนค่ำจำลาทั้งอาลัย  ลงบันไดเดินด่วนด้วยจวนเย็น
		+	พอเข้าไปในรั้วด่าผัวโผง  อ้ายตายโหงหักคอไม่ขอเห็น
		+	แต่ชาตินี้กีกรรมจึงจำเป็น  ได้ชายเช่นนี้มาเป็นสามี
		+	ขึ้นบนเรือนเหมือนใจจะจากร่าง  เห็นขุนช้างชิงชังผินหลังหนี
		+	เข้าในห้องหมองอารมณ์ไม่สมประดี  เห็นแต่ที่นอนเปล่ายิ่งเศร้าใจ
		+	คิดถึงลูกผูกพันให้หวั่นอก  น้ำตาตกผ็อยผ็อยละห้อยไห้
		+	โอ้ลูกเอ๋ยเคยนอนแต่ก่อนไร  จนเจ้าได้สิบปีเข้านี่แล้ว
		+	อยู่หลัดหลัดพลัดพรากไปจากแม่  แม่ยังแลเห็นแต่ฟูกของลูกแก้ว
		+	โอ้พลายงามทรามสวาทจะคลาดแคล้ว  เสียงแจ้วแจ้วเจ้าวันทองนองน้ำตาฯ
		+
		+
		+	๏ ฝ่ายขุนช้างคางเคราอ้ายเจ้าเล่ห์  เมาโมเมยิ้มกริ่มอยู่ริมฝา
		+	เสียงวันทองร้องไห้จุดไฟมา  ส่องดูหน้านั่งเคียงบนเตียงนอน
		+	ทำไถลไถ่ถามเป็นความหยอก  หรือหนามยอกเจ็บป่วยจะช่วยถอน
		+	พลางรับขวัญวันทองร้องละคร  เจ้าทุกข์ร้อนรำคาญประการใด ฯ
		+	นางวันทองข้องขัดสะบัดหน้า  ขุนช้างรำทำท่าเข้าคว้าไขว่
		+	นางผลักพลิกหยิกข่วนว่ากวนใจ  ไฮ้อะไรนี่เล่าเฝ้าเซ้าซี้
		+	ลูกข้าหายตายเป็นไม่เห็นศพ  อย่ามากลบรอยเสือเบื่อบัดสี
		+	เจ้าพาไปในป่าพนาลี  แล้วก็มิพามาว่ากระไร ฯ
		+
		+
		+	๏ ขุนช้างฟังช่างแก้อีแม่เจ้า  ข้าเมาเหล้าหลับซบสลบไสล
		+	ใครบอกเจ้าเล่าว่าข้าพาไป  หล่อนไม่ได้ตามข้าผ่าเถิดซิ
		+	เมื่อกลางวันยังเห็นเล่นไม้หึ่ง  กับอ้ายอึ่งอีดูกลูกอีปิ
		+	แล้วว่าเจ้าเล่าก็ช่างนั่งมึนมิ  ว่าแล้วซิอย่าให้ลงไปดิน
		+	ลูกปะหล่ำกำไลใส่ออกกลบ  ฉวยว่าพบคนร้ายอ้ายคอฝิ่น
		+	มันจะทุบยุบยับเหมือนกับริ้น  ง้างกำไลไปกินเสียแล้วกรรม
		+	แล้วแก้เก้อเร่อออกไปนอกห้อง  ตะโกนร้องเรียกข้ามาด่าพร่ำ
		+	ไปเที่ยวตามถามหาถึงท่าน้ำ  ไม่พบทำถอนใจกลับไปเรือน
		+	รินสุรามาดื่มลืมสติ  อุตริร้องไห้ใครจะเหมือน
		+	ขึ้นหอขวางกลางแจ้งเห็นแสงเดือน  โอ้พ่อเพื่อนชีวิตของบิตุรงค์
		+	แกล้งร้องร่ำคร่ำครวญทำหวนโหย  สะโอดโอยเอกทุ้มจนลุ่มหลง
		+	ถึงท่อนปลายกรายเกริ่นเป็นเดินดง  ปีกเจ้าอ่อนร่อนลงในดงเตย
		+	แล้วรู้ตัวกลัวเมียร้องเสียใหม่  เจ้าจำไกลพ่อแล้วลูกแก้วเอ๋ย
		+	เสียงอ้อแอ้แผ่กายนอนหงายเลย  จนลืมเลยซบเซาด้วยเมามาย ฯ
		+
		+
		+	๏ นวลนางวันทองค่อยย่องย่าง  เห็นขุนช้างหลับสมอารมณ์หมาย
		+	สะอื้นอั้นพันผูกถึงลูกชาย  จนพลัดพรายเพราะผัวเป็นตัวมาร
		+	จึงเย็บไถ้ใส่ขนมกับส้มลิ้ม  ทั้งแช่อิ่มจันอับลูกพลับหวาน
		+	แหวนราคาห้าช่างทองบางตะพาน  ล้วนต้องการเก็บใส่ในไถ้น้อย
		+	ไปอยู่บ้านท่านย่าจะหายาก  เมื่ออดอยากอย่างไรได้ใช้สอย
		+	แล้วนั่งนึกตรึกตราน้ำตาย้อย  รำคาญคอยสุริยาจะคลาไคล ฯ
		+
		+
		+	๏ จะกล่าวถึงพลายงามทรามสงสาร  พึ่งสมภารอยู่ในห้องนั่งร้องไห้
		+	พวกศิษย์เณรเถรชีต้นช่วยฝนไพล  มาลูบไล้แผลที่มันตีรัน
		+	แล้วสมภารท่านก็หลับระงับเงียบ  ยิ่งเย็นเยียบเยือกใจเมื่อไก่ขัน
		+	เพราะแม่ลูกผูกจิตคิดถึงกัน  เฝ้าใฝ่ฝันเฟือนแลเห็นแม่มา
		+	ดุเหว่าร้องซ้องเสียงสำเนียงแจ้ว  ให้แว่วว่าวันทองร้องเรียกหา
		+	สะดุ้งใจไหววับทั้งหลับตา  ร้องขานขาสุดเสียงแต่เที่ยงคืน
		+	ครั้นรู้สึกนึกได้ให้ละห้อย  เจ้าพลายน้อยนิ่งนอนถอนสะอื้น
		+	จนเคาะระฆังหงั่งเหง่งเสียงเครงครื้น  สมภารตื่นเตือนชีต้นสวดมนตร์เกณฑ์ฯ
		+
		+
		+	๏ นางวันทองร้องไห้เมื่อใกล้รุ่ง  น้ำค้างฟุ้งฟ้าแดงเป็นแสงเสน
		+	ด้วยวัดเขาเข้าใจเคยไปเจน  โจงกระเบงมั่นเหมาะห่มเพลาะดำ
		+	แล้วถือไถ้ใส่ขนมผ้าห่มหุ้ม  ออกย่างดุ่มเดินเหย่าก้าวถลำ
		+	ลงจากเรือนเชือนมาข้างท่าน้ำ  แล้วรีบร่ำเดินตรงเข้าดงตาล
		+	ถึงวัดเขาเช้าตรู่ดูลูกน้อย  เห็นมาคอยนั่งท่าน่าสงสาร
		+	จะนั่งหยุดพูดจาจะช้าการ  ลาสมภารพามาป่าสะแก
		+	ให้ขนมส้มสูกแก่ลูกรัก  สงสารนักจะร้างไปห่างแม่
		+	หนทางบ้านกาญจน์บุรีตรงนี้แล  จำให้แน่นะอย่าหลงเที่ยววงเวียน
		+	อุตส่าห์ไปให้ถึงเหมือนหนึ่งว่า  ให้คุณย่าเป็นอาจารย์สอนอ่านเขียน
		+	จงหมายมุ่งทุ่งกว้างตามทางเกวียน  ที่โล่งเลี่ยนลัดไปในไพรวัน
		+	แล้วเกล้าจุกผูกไถ้ที่ใส่ของ  ให้แหวนทองทุกสิ่งทำมิ่งขวัญ
		+	แล้วกอดลูกผูกใจจะไกลกัน  สะอื้นอั้นออกปากฝากเทวา
		+	ขอเดชะพระไพรข้าไหว้กราบ  ช่วยกำราบเสือสิงห์มหิงสา
		+	ทั้งปู่เจ้าเขาเขินขอเชิญพา  ไปถึงย่าอย่าให้หลงเที่ยววงวน
		+	ทั้งพ่อคุณขุนแผนแสนวิเศษ  บังเกิดเกศแก้วตาสถาผล
		+	ช่วยลูกชายพลายงามเมื่อยามจน  ให้รอดพ้นภัยพาลถึงกาญจน์บุรี
		+	นางคร่ำครวญร่ำว่าน้ำตาตก  เหมือนหนึ่งอกพุพองเป็นหนองฝี
		+	แม่อุ้มท้องครองเลี้ยงถึงเพียงนี้  ได้สิบปีเศษแล้วจะแคล้วกัน
		+	เคยกินนอนวอนแม่ไม่แหห่าง  จะอ้างว้างเปล่าใจในไพรสัณฑ์
		+	ทั้งจุกไรใครเล่าจะเกล้าพัน  จะนับวันนับเดือนไปเลือนลับ
		+	นับปีมิได้มาเห็นหน้าแม่  จะห่างแหหายเหมือนเมื่อเดือนดับ
		+	โอ้เสียชาติวาสนาแม่อาภัพ  ให้ย่อยยับยากแค้นแสนระอา
		+	จะมีผัวผัวก็พลัดกำจัดจาก  จนแสนยากอย่างนี้แล้วมิหนำ
		+	มามีลูกลูกก็จากวิบากกรม  สะอื้นร่ำรันทดสลดใจ ฯ
	</tpoem>		</tpoem>
		+	==== ====
		+	<tpoem>
		+	๏ เจ้าพลายงามความแสนสงสารแม่  ชำเลืองแลดูหน้าน้ำตาไหล
		+	แล้วกราบกรานมารดาด้วยอาลัย  ลูกเติบใหญ่คงจะมาหาแม่คุณ
		+	แต่ครั้งนี้มีกรรมจะจำจาก  ต้องพลัดพรากแม่ไปเพราะอ้ายขุน
		+	เที่ยวหาพ่อขอให้ปะเดชะบุญ  ไม่ลืมคุณมารดาจะมาเยือน
		+	แม่รักลูกลูกก็รู้อยู่ว่ารัก  คนอื่นสักหมื่นแสนไม่แม้นเหมือน
		+	จะกินนอนวอนว่าเมตตาเตือน  จะจากเรือนร้างแม่ไปแต่ตัว
		+	แม่วันทองของลูกจงกลับบ้าน  เขาจะพาลว้าวุ่นแม่ทูนหัว
		+	จะก้มหน้าลาไปมิได้กลัว  แม่อย่ามัวหมองนักจงหักใจ ฯ
		+
		+
		+	๏ นางกอดจูบลูบหลังแล้วสั่งสอน  อำนวยพรพลายน้อยละห้อยไห้
		+	พ่อไปดีศรีสวัสดิ์กำจัดภัย  จนเติบใหญ่ยิ่งยวดได้บวชเรียน
		+	ลูกผู้ชายลายมือนั้นคือยศ  เจ้าจงอตส่าห์ทำสม่ำเสมียน
		+	แล้วพาลูกออกมาข้างท่าเกวียน  จะจากเจียนใจขาดอนาถใจ
		+	ลูกก็และดูแม่แม่ดูลูก  ต่างพันผูกเพียงว่าเลือดตาไหล
		+	สะอื้นร่ำอำลาด้วยอาลัย  แล้วแข็งใจจากนางตามทางมา
		+	เหลียวหลังยังเห็นแม่แลเขม้น  แม่ก็เห็นลูกน้อยละห้อยหา
		+	แต่เหลียวเหลียวเลี้ยวลับวับวิญญาณ์  โอ้เปล่าตาต่างสะอื้นยืนตะลึง ฯ
		+
		+
		+	๏ นางวันทองหมองมัวกลัวขุนช้าง  ไม่เหมือนอย่างคนทั้งปวงมันหวงหึง
		+	ออกชายทุ่งมุ่งเมินเดินตะบึง  กลับมาถึงเรือนร่ำระกำตรอม
		+	ทุกเช้าเย็นเศร้าหมองเฝ้าร้องไห้  ด้วยอาลัยพลายงามทรามถนอม
		+	ถึงยามกินสิ้นรสสู้อดออม  จนซูบผอมผิวพรรณทุกวันคืน ฯ
		+
		+
		+	๏ เจ้าพลายงามตามทางไปกลางทุ่ง  เขม้นมุ่งเขาเขินเดินสะอื้น
		+	ออกหลังบ้านตาลตะคุ่มเป็นพุ่มพื้น  ร่มรื่นรังเรียงเคียงตะเคียน
		+	ต้นแคคางกร่างกระทุ่มชอุ่มออก  ทั้งช่อดอกดูไสวเหมือนไม้เขียน
		+	เจ้าพลายเพลินเดินพลางตามทางเกวียน  ตลอดเลี่ยนลมเรื่อยเฉื่อยเฉื่อยมา
		+	ถงโคกฆ้องหนองสะพานบ้านกะเหรี่ยง  เห็นโรงเรียงไร่ฝ้ายทั้งซ้ายขวา
		+	พริกมะเขือเหลืออร่ามงามตา  สาลิกาแก้วกินแล้วบินฮือ
		+	เห็นไก่เตี้ยเขี่ยคุ้ยที่ขุยไผ่  กระโชกไล่ลดเลี้ยวมันเปรียวปรื๋อ
		+	พบนกยูงฝูงใหญ่ไล่กระพือ  มันบินหวือโห่ร้องคะนองใจ
		+	จนเหน็ดเหนื่อยเมื่อยข้อให้ท้อแท้  คิดถึงแม่วันทองแล้วร้องไห้
		+	พระสุริยาสายัณห์ลงเรไร  เหมือนจิตใจเจ้าจะขาดลงรอนรอน
		+	พอจวนพลบพบฝูงจิ้งจอกน้อย  วิ่งร่อยร่อยตามเขาแล้วเห่าหอน
		+	แสยงเส้นโลมาให้อาวรณ์  ถึงดงดอนแดนบ้านกาญจน์บุรี
		+	เห็นวัดร้างข้างเขาดูเก่าแก่  ยังมีแต่รูปพระชินสีห์
		+	โบสถ์โบราณบานประตูยังดูดี  พอราตรีกราบไหว้อาศัยนอน
		+	ครั้นรุ่งเช้าเอาขนมทั้งส้มลิ้ม  พอกินอิ่มแล้วออกเดินเนินสิงขร
		+	ถึงบ้านกร่างทางคนเขาหาบคอน  เห็นเด็กต้อนควายอึงคะนึงไป
		+	ไม่รู้ความถามเหล่าพวกชาวบ้าน  ว่าเรือนท่านทองประศรีอยู่ที่ไหน
		+	เด็กบ้านนอกบอกเล่าให้เข้าใจ  แกอยู่ไร่โน่นแน่ะยังแลลับ
		+	มะยมใหญ่ในบ้านกินหวานนัก  กูไปลักบ่อยบ่อยแกคอยจับ
		+	พอฉวยได้อ้ายขิกหยิกเสียยับ  ร้ายเหมือนกับผีเสื้อแกเหลือตัว
		+	ถ้าลูกใครไปเล่นแกเห็นเข้า  แกจับเอานมยานฟัดกบาลหัว
		+	มาถามหาว่าไรช่างไม่กลัว  แกจับตัวตีตายยายนมยาน ฯ
		+
		+
		+	๏ เจ้าพลายงามถามแจ้งแล้วแกล้งว่า  เอ็งช่วยพาเราไปชมมะยมหวาน
		+	จะขึ้นลักหักห่อให้พอการ  มาสู่ท่านทั้งสิ้นกินด้วยกัน
		+	พวกเด็กเด็กดีใจไปสิหวา  ซ่อนข้าวปลาปล่อยควายแล้วผายผัน
		+	บ้างเหน็บหน้าผ้านุ่งเกี้ยวพุงพัน  หัวเราะกันกูจะห่อให้พอแรง
		+	พอถึงบ้านท่านยายทองประศรี  พวกเด็กชี้เรือนให้แล้วแอบแฝง
		+	เจ้าพลายงามขามจิตยังคิดแคลง  ค่อยลัดแลงเล็งแลมาแต่ไกล
		+	ดูเงียบเชียบเลียบรอบริมขอบรั้ว  ไม่เห็นตัวท่านย่าน่าสงสัย
		+	ประตูหับยับยั้งยืนฟังไป  เสียงแต่ในออดแอดแรดแรแร
		+	รู้ว่าคนบนนั้นนั่งปั่นฝ้าย  จะอุบายบอกความตามกระแส
		+	ขึ้นมะยมห่มล้อทำตอแย  ให้ท่านแลเห็นเรามาเอาตัว
		+	จึงจะบอกออกตามเนื้อความลับ  ได้อยู่กับย่าบังเกิดกำเนิดหัว
		+	แล้วเมียงมองย่องดอดเข้าลอดรั้ว  ค่อยแฝงตัวขึ้นบนต้นมะยม
		+	แล้วพยักกวักเรียกอ้ายเด็กเด็ก  ลูกเล็กหลบลอบค่อยหมอบก้ม
		+	ระวังตัวกลัวยายเฒ่าเจ้าคารม  เก็บมะยมซุบซิบกระหยิบตา ฯ
		+
		+
		+	๏ ครานั้นท่านยายทองประศรี  กับยายปลียายเปลอยู่เคหา
		+	ให้พวกเหล่าบ่าวไพร่ไปไร่นา  ตามประสาเพศบ้านกาญจน์บุรี
		+	แต่ขุนแผนแสนสนิทต้องติดคุก  ไม่มีสุขเศร้าหมองทองประศรี
		+	จนซูบผอมตรอมใจมาหลายปี  อยู่แต่ที่ในห้องนองน้ำตา
		+	แต่หูไวได้ยินมะยมหล่น  เป็นทำวลแหวกมองตามช่องฝา
		+	เห็นเด็กเด็กเล็ดดลอดดอเข้ามา  แกฉวยคว้าไม้ตระบองค่อยมองเมียง
		+	ลงบันไดอ้ายเด็กเล็กกเล็กวิ่ง  แกไล่ทิ้งด่าทอมันล้อเถียง
		+	ชกโคตรเหง้าเหล่ากอเอาพอเพียง  พอแว่วเสียงอยู่บนต้นมะยม
		+	มองเขม้นเห็นลูกหัวจุกน้อย  เหม่อ้ายจ้อยโจรป่าด่าขรม
		+	อย่าแอบอิงนิ่งนั่งตั้งเทพนม  ลงมาก้มหลังลองตระบองกู ฯ
		+
		+
		+	๏ เจ้าพลายงามคร้ามพรั่นขยั้นหยุด  ความกลัวสุดแสนกลัวตัวเป็นหนู
		+	จึงว่าฉานหลานดอกบอกให้รู้  อันอยู่ที่เมืองสุพรรณบ้านวันทอง
		+	ทองประศรีชี้หน้าว่าอุเหม่  อ้ายเจ้าเล่ห์หลานข้ามันน่าถอง
		+	มาเถิดมาย่าจะให้ไม้ตระบอง  แกคอยจ้องจะทำให้หนำใจ
		+	เจ้าพลายงามความกลัวจนตัวสั่น  หยุดขยั้นอยู่ไม่กล้าลงมาได้
		+	แล้วนึกว่าย่าตัวกลัวอะไร  โจนลงไปกราบย่าที่ฝ่าตีน ฯ
		+
		+
		+	๏ ทองประศรีตีหลังเสียงดังผึง  จะมัดมึงกูไม่ปรับเอาทรัพย์สิน
		+	มาแต่ไหนลูกไทยหรือลูกจีน  เฝ้าลักปีนมะยมห่มหักราน
		+	เจ้าพลายน้อยคอยหลบแล้วนบนอบ  ฉันเจ็บบอบแล้วย่าเมตตาหลาน
		+	ข้าเป็นลูกพ่อขุนแผนแสนสะท้าน  ข้างฝ่ายมารดาชื่อแม่วันทอง
		+	จะมาหาย่าชื่อทองประศรี  อย่าเพ่อตีฉันจะเล่าความเศร้าหมอง
		+	ย่าเขม้นเห็นจริงทิ้งตระบอง  กอดประคองรับขวัญกลั้นน้ำตา
		+	แล้วด่าตัวชั่วเหลือไม่เชื่อเจ้า  ขืนตีเอาหลานรักเป็นหนักหนา
		+	จนหัวห้อยพลอยนอพ่อนี่นา  แล้วพามาขึ้นเรือนเตือนยายปลี
		+	ช่วยฝนไพลให้เหลวเร็วเร็วเข้า  อีเปลเอาขันล้างหน้าออกมานี่
		+	แกตักน้ำร่ำรดหมดราคี  ช่วยขัดสีโซมขมิ้นสิ้นเป็นชาม
		+	แล้วทาไพลให้หลานสงสารเลหือ  มานั่งเสื่อลันไตปราศรัยถาม
		+	เจ้าชื่อไรใครบอกออกเนื้อความ  จึงได้ตามขึ้นมาถึงย่ายาย ฯ
		+
		+
		+	๏ เจ้าพลายน้อยสร้อยเศร้าแล้วเล่าเรื่อง  แต่อยู่เมืองสุพรรณเหมือนมั่นหมาย
		+	แม่วันทองครองเลี้ยงไว้เคียงกาย  ให้ชื่อพลายงามน้อยแก้วกลอยใจ
		+	ให้ไหว้บุญขุนช้างเหมือนอย่างพ่อ  มันลวงล่อหลานหลงไม่สงสัย
		+	พาหลานเที่ยวเลี้ยวทางไปกลางไพร  เอาขอนไม้ทับคอแทบมรณา
		+	แม่จึงบอกออกว่าพ่อชื่อขุนแผน  ขุนช้างแค้นเคืองคิดริษยา
		+	อยู่ไม่ได้ในสุพรรณจึงดั้นมา  ขอพึ่งบุญคุณย่าประสาจน ฯ
		+
		+
		+	๏ ทองประศรีตีอกชกผางผาง  ทุดอ้ายช้างชาติข้าอ้ายหน้าขน
		+	ลูกอีเฒ่าเทพทองคลองน้ำชน  จะฆ่าคนเสียทั้งเป็นไม่เอ็นดู
		+	ทำราวเจ้าชีวิตกูคิดฟ้อง  ให้มันต้องโทษกรณ์จนอ่อนหู
		+	แกบ่นว่าด่าร่ำออกพร่ำพรู  พ่อมาอยู่บ้านย่าแล้วอย่ากลัว
		+	แม้นอ้ายขุนวุ่นมาว่าเป็นลูก  มันมิถูกนมยานฟัดกบาลหัว
		+	พลางเรียกอีไหมที่ในครัว  เอาแกงคั่วข้าวปลามาให้กิน
		+	พอบ่ายเบี่ยงเสียงละว้าพวกข้าบ่าว  ทั้งมอญลาวเลิกนาเข้ามาสิ้น
		+	บ้างสุมไฟใส่ควันกันยุงริ้น  ตามถิ่นบ้านนอกอยู่คอกนา ฯ
		+
		+
		+	๏ ครั้นพลบค่ำย่ำฆ้องทองประศรี  เรียกยายปลียายเปลเข้าเคหา
		+	เย็บบายศรีนมแมวจอกแก้วมา  ใส่ข้าวปลาเปรี้ยวหวานเอาจานรอง
		+	เทียนดอกไม้ไข่ข้าวมะพร้าวพร้อม  น้ำมันหอมแป้งปรุงฟุ้งทั้งห้อง
		+	ลูกปะหล่ำกำไลไขออกกอง  บอกว่าของพ่อเจ้าแต่เยาว์มา
		+	เอาสอดใส่ให้หลานสงสารเหลือ  ด้วยหน่อเนื้อนึกรักเป็นหนักหนา
		+	เหมือนพ่อแผนแสนเหมือนไม่เคลื่อนคลา  ทั้งหูตาคมสันเป็นมันยับ
		+	พลางเรียกหาข้าคนมาบนหอ  ให้นั่งต่อต่อกันเป็นอันดับ
		+	บายศรีตั้งพรั่งพร้อมน้อมคำนับ  เจริญรับมิ่งขวัญรำพันไป ฯ
		+
		+
		+	๏ ขวัญพ่อพลายงามทรามสวาท  มาชมภาชนะทองอันผ่องใส
		+	ล้วนของขวัญจันทร์จวงพวงมาลัย  ขวัญอย่าไปป่าเขาลำเนาเนิน
		+	เห็นแต่เนื้อเสือสิงห์ฝูงลิงค่าง  จะอ้างว้างเวียนวกระหกระเหิน
		+	ขวัญมาหาย่าเถิดอย่าเพลิดเพลิน  จงเจริญร้อยปีอย่ามีภัย
		+	แล้วจุดเทียนเวียนวงส่งให้บ่าว  มันโห่กราวเกรียวลั่นสนั่นไหว
		+	คอยรับเทียนเเวียนส่งเป็นวงไป  แล้วดับไฟโบกควันให้ทันที
		+	มะพร้าวอ่อนป้อนเจ้าทั้งข้าวขวัญ  กระแจะจันทน์เจิมหน้าเป็นราศี
		+	ให้สาวสาวลาวเวียงที่เสียงดี  มาซอปี่อ้อซั้นทำขวัญนาย ฯ
		+	</tpoem>
		+	<tpoem>
		+	๏ พ่อเมื้อเมืองดง  เอาพงเป็นเหย้า  อึดปลาอึดข้าว  ขวัญเจ้าตกหาย
		+	ขวัญอ่อนร่อแร่  ว้าเหว่สู่กาย  อยู่ปลายยางยูง  ท้องทุ่งท้องนา
		+	ขวัญเผือเมื้อเมิน  ขอเชิญขวัญพ่อ  ฟังซอเสียงอ้อ  ขวัญพ่อเจ้าจ๋า
		+	ข้าวเหนียวเต็มพ้อม  ข้าวป้อมเต็มป่า  ขวัญเจ้าจงมา  สู่กายพลายเอยฯ
		+	</tpoem>
		+	<tpoem>
		+	๏ แล้วพวกมอญซ้อนซอเสียงอ้อแอ้  ร้องทะแยย่องกระเหนาะย่ายเตาะเหย
		+	ออระน่ายพลายงามพ่อทรามเชย  ขวัญเอ๋ยกกกะเนียงเกรียงเกลิง
		+	ให้อยู่ดีกินดีมีเมียสาว  เนียงกะราวกนตะละเลิงเคลิ่ง
		+	มวยบามาขวัญจงบันเทิง  จะเปิงยี่อิกะปิปอน
		+	ทองประศรีดีใจให้เงินบาท  เห็นแต่ทาสพรั่งพร้อมล้อมสลอน
		+	ถึงเวลาพาเจ้าเข้าที่นอน  มีฟูกหมอนมุ้งม่านสำราญใจ ฯ
		+
		+
		+	๏ เจ้าพลายงามถามย่าว่าพ่อแผน  ต้องคับแค้นเคืองเข็ญเป็นไฉน
		+	ไม่เคยคุ้นคุณย่าช่วยพาไป  พอหลานได้เห็นหน้าบิดาตัว
		+	ได้ฟังหลานท่านย่าน้ำตาตก  สะอื้นอกอาดูรว่าทูนหัว
		+	พ่อเอ็งย่าว่าไรเขาไม่กลัว  เพราะเมามัวเมียลาวนางชาววัง
		+	ไปทูลขอพระองค์ทรงพระโกรธ  ให้ลงโทษทนทุกข์ใส่คุกขัง
		+	แต่ไม่ต้องจองจำอยู่ลำพัง  ถึงสิบปีแล้วยังไม่พ้นเลย
		+	รุ่งพรุ่งนี้สิย่าจะพาเจ้า  ไปหาเขาอยู่ที่ทับริมหับเผย
		+	ให้พ่อเห็นเย็นอารมณ์ได้ชมเชย  พูดจนเลยลืมหลับระงับไป ฯ
		+
		+
		+	๏ เห็นแสงทองหมองจิตคิดถึงลูก  สั่งบ่าวผูกช้างสัปคับใหญ่
		+	ใส่ข้าวปลาผ้าผ่อนท่อนสไบ  กับไต้ไฟฟักแฟงแตงน้ำตาล
		+	ทั้งปูนยาสาคูแลพลูหมาก  จะไปฝากขุนแผนแสนสงสาร
		+	อ้ายกุลาตาหลอเป็นหมอควาญ  แล้วพาหลานขึ้นช้างตามทางมา
		+	ลงบางขามข้ามบ้านสะพานโขลง  ออกทุ่งโล่งเลี้ยวทางไปข้างขวา
		+	สองวันครึ่งถึงกรุงอยุธยา  ลงเดินพาพลายงามไปตามทาง ฯ
		+
		+
		+	๏ จะกล่าวฝ่ายนายขุนแผนที่แสนทุกข์  แต่ติดคุกขัดข้องให้หมองหมาง
		+	อยู่หับเผยเคยสะอาดขาดสำอาง  จนผอมซูบรูปร่างดูรุงรัง
		+	ผมยาวเกล้ากระหวัดตัดไม่เข้า  เหตุด้วยเขาคงทนทั้งมนตร์ขลัง
		+	อยู่เปล่าเปล่าเล่าก็จนพ้นกำลัง  อุตส่าห์นั่งทำการสานกระทาย
		+	ให้นางแก้วกิริยาช่วยทารัก  ขุนแผนถักขอบรัดกระหวัดหวาย
		+	ใบละบาทคาดได้ด้วยง่ายดาย  แขวนไว้ขายทั้งเรือนออกเกลื่อนไป
		+	พอมารดามาถึงทับรับเข้าห้อง  ทั้งข้าวของผู้คนขนมาให้
		+	เห็นลูกชายพลายงามถามทันใด  นี่ลูกใครหน้าตาน่าเอ็นดู ฯ
		+
		+
		+	๏ ทองประศรีชี้แจงแถลงเล่า  นี่ลูกเจ้าแล้วเป็นไรไหว้เสียหนู
		+	แล้วบอกความตามที่มีศัตรู  ขุนแผนรู้รับขวัญกลั้นน้ำตา
		+	เข้าสวมสอดกอดจูบแล้วลูบหลัง  น้ำตาพรั่งพรั่งพรายทั้งซ้ายขวา
		+	แค้นขุนช้างดังจะดิ้นสิ้นชีวา  มันชะล่าชะเลยจนเคยตัว
		+	ฉุดคร่าพาวันทองไปครองคู่  เห็นว่ากูถือสัตย์ไม่ตัดหัว
		+	ทั้งลูกเต้าเอาไปฆ่าเหมือนม้าวัว  หมายว่ากลัวแล้วกระมังอ้ายจังไร
		+	วันนี้ค่ำจำจะไปให้ถึงบ้าน  สับกบาลหัวเชือดให้เลือดไหล
		+	ลูกผู้ชายตายไหนก็ตายไป  ขัดใจฮึดฮัดกัดฟันฟาง ฯ
		+
		+
		+	๏ ท่านย่าทองประศรีว่าอีพ่อ  แม่จะขอทัดทานเหมือนขัดขวาง
		+	ไปฆ่าผีดีกว่าฆ่าขุนช้าง  จะสืบสร้างบาปกรรมไปทำไม
		+	ลูกของเจ้าเล่าก็มาหาเจ้าแล้ว  ใช่เชื้อแถวเจ้ายังมีอยู่ที่ไหน
		+	จงฟังแม่แต่เท่านั้นแล้วกันไป  พ่อจะได้ภาวนารักษากาย
		+	ลูกของเจ้าเล่าแม่จะรับเลี้ยง  ช่วยกล่อมเกลี้ยงเลี้ยงไว้ได้ถวาย
		+	ที่กริ้วโกรธโทษกรณ์จะผ่อนคลาย  คราวเคราะห์ร้ายเจ้าจงเจียมเสงี่ยมตน
		+	โบราณท่านสมมุติมนุษย์นี้  ยากแล้วมีใหม่สำเร็จถึงเจ็ดหน
		+	ที่ทุกข์โศกโรคร้อนค่อยผ่อนปรน  คงจะพ้นโทษทัณฑ์ไม่บรรลัย ฯ
		+
		+
		+	๏ ครานั้นขุนแผนแสนสุภาพ  ก้มกราบมารดาน้ำตาไหล
		+	ลูกเห็นแต่แม่คุณค่อยอุ่นใจ  ช่วยสอนให้พลายงามเรียนความรู้
		+	อันตำรับตำราสารพัด  ลูกเก็บจัดแจงไว้ที่ในตู้
		+	ถ้าลืมหลงตรงไหนไขออกดู  ทั้งของครูของพ่อต่อกันมา
		+	แล้วลูบหลังสั่งความพลายงามน้อย  เจ้าจงค่อยร่ำเรียนเขียนคาถา
		+	รู้สิ่งไรไม่สู้รู้วิชา  ไปเบื้องหน้าเติบใหญ่จะให้คุณ
		+	เรายากแล้วแก้วตาอย่าประมาท  ทั้งสิ้นญาติสิ้นเชื้อจะเกื้อหนุน
		+	ทุกวันนี้มีแต่ย่ายังการุญ  พ่อพึ่งบุญเถิดลูกได้ปลูกเลี้ยง
		+	จงนึกว่าย่าเหมือนกับแม่พ่อ  ถึงด่าทอเท่าไรอย่าได้เถียง
		+	อันพ่อนี้มิได้อยู่ใกล้เคียง  ไม่ได้เลี้ยงลูกแล้วนาแก้วตา
		+	พลางกอดพลายงามแอบไว้แนบอก  น้ำตาตกพร่างพรายทั้งซ้ายขวา
		+	โอ้มีกรรมทำไว้แต่ไรมา  พอเห็นหน้าลูกแล้วจะแคล้วกัน
		+	มาหาพ่อพ่อไม่มีสิ่งไรผูก  ยังแต่ลูกประคำจะทำขวัญ
		+	อยู่หอกปืนยืนยงคงกระพัน  ได้ป้องกันกายาข้างหน้าไป ฯ
		+
		+
		+	๏ เจ้าพลายงามความแสนสงสารพ่อ  น้ำตาคลอคลอตกซกซกไหล
		+	รับประคำร่ำว่าประสาใจ  ฉันจะใคร่อยู่ด้วยช่วยบิดา
		+	ได้ตักน้ำตำข้าวทุกเช้าค่ำ  ที่พอทำฟืนผักจะหักหา
		+	ให้พ่อพ้นทนทุกข์แล้วลูกยา  จะอุตส่าห์เล่าเรียนค่อยเพียรไป ฯ
		+
		+
		+	๏ ขุนแผนแสนสวาทจะขาดจิต  กะจิริดรู้ว่าจะหาไหน
		+	น่าสงสารท่านย่าพลอยอาลัย  น้ำตาไหลพรากพรากเพราะยากเย็น
		+	ขุนแผนว่าจะอยู่ดูไม่ได้  ในคุกใหญ่มันยากแค้นถึงแสนเข็ญ
		+	เหมือนกับนรกตกทั้งเป็น  มิได้เว้นโทษทัณฑ์สักวันเลย
		+	แต่พ่อนี้ท่านเจ้ากรมยมราช  อนุญาตให้อยู่ทับในหับเผย
		+	คนทั้งหลายนายมุลก็คุ้นเคย  เขาละเลยพ่อไม่ต้องถูกจองจำ
		+	ทั้งข้าวปลาสารพันทุกวันนี้  พระหมื่นศรีเธอช่วยชุบอุปถัมภ์
		+	ค่อยเบาใจไม่พักต้องตักตำ  คุณท่านล้ำล้นฟ้าด้วยปรานี
		+	ถ้าแม้นเจ้าเล่าเรียนความรู้ได้  จะพาไปพึ่งพระจมื่นศรี
		+	ถวายตัวพระองค์ทรงธรณี  จะได้มีเกียรติยศปรากฏไป ฯ
		+	</tpoem>
		+	==== ====
		+	<tpoem>
		+	๏ พลายงามน้อยสร้อยเศร้ารับเจ้าคะ  ดีฉันจะพากเพียรเรียนให้ได้
		+	ต่างพูดจาพาทีค่อยดีใจ  จนจวนใกล้โพล้เพล้ถึงเวลา
		+	ทองประศรีสั่งความว่ายามค่ำ  แม่จะจำจากพ่อแก้วไปแล้วหนา
		+	ขุนแผนแสนสะท้านไหว้มารดา  พลายงามลาพ่อลูกผูกอาลัย
		+	ตามย่ามาพ้นทับที่หับเผย  ไม่ลืมเลยเหลียวหน้าน้ำตาไหล
		+	ทั้งขุนแผนแสนสวาทเพียงขาดใจ  ต่างอาลัยแลลับวับวิญญาณ์
		+	ไปขึ้นช้างข้างวัดท่าการ้อง  พอเดือนส่องแสงสว่างกลางเวหา
		+	ออกข้ามทุ่งกรุงศรีอยุธยา  รีบกลับมาถึงบ้านกาญจน์บุรีฯ
		+
		+
		+	๏ อันเรื่องราวกล่าวความพลายงามน้อย  ค่อยเรียบร้อยเรียนรู้ครูทองประศรี
		+	ทั้งขอมไทยได้สิ้นก็ยินดี  เรียนคัมภีร์พุทธเพทพระเวทมนตร์
		+	ปัถมังตั้งตัวนะปัดตลอด  แล้วถอนถอดถูกต้องเป็นล่องหน
		+	หัวใจกริดอิทธิเจเสน่ห์กล  แล้วเล่ามนตร์เสกขมิ้นกินน้ำมัน
		+	เข้าในห้องลองวิชาประสาเด็ก  แทงจนเหล็กแหลมลู่ยู่ขยั้น
		+	มหาทะมื่นยืนยงคงกระพัน  ทั้งเลขยันตร์ลากเหมือนไม่เคลื่อนคลาย
		+	แล้วทำตัวหัวใจปิติโส  สะเดาะโซ่ตรวนได้ดังใจหมาย
		+	สะกดคนมนตร์จังงังกำบังกาย  เมฆฉายสูรย์จันทร์ขยันดี
		+	ทั้งเรียนธรรมกรรมฐานนิพพานสูตร  ร้องเรียกภูตพรายปราบกำราบผี
		+	ผูกพยนต์หุ่นหญ้าเข้าราวี  ทองประศรีสอนหลานชำนาญมา
		+	จนอายุพลายงามสิบสามขวบ  ดูขาวอวบอ้วนท้วนเป็นนวลหน้า
		+	ด้วยเนื้อแตกแรกรุ่นละมุนตา  กิริยาแย้มยิ้มหงิมหงิมงาม
		+	นัยน์ตากลมคมขำดูดำขลับ  ใครแลลับรักใคร่ปราศรัยถาม
		+	ทองประศรีดีใจได้ฤกษ์ยาม  ได้สิบสามปีแล้วหลานแก้วกู
		+	จะโกนจุกสุกดิบขึ้นสิบค่ำ  แกทำน้ำยาจีนต้มตีนหมู
		+	พวกเพื่อนบ้านวานมาผ่าหมากพลู  บ้างปัดปูเสื่อสาดลาดพรมเจียม
		+	ทั้งหม้อเงินหม้อทองสำรองตั้ง  มีทั้งสังข์ใส่น้ำมนตร์ไว้จนเปี่ยม
		+	อัฒจันทร์ชั้นพระก็ตระเตรียม  ตามธรรมเนียมห้องกลองฉลองทาน
		+	ถึงวันดีนิมนต์ขรัวเกิดเฒ่า  อยู่วัดเขาชนไก่ใกล้กับบ้าน
		+	พอพิณพาทย์คาดตระสาธุการ  ท่านสมภารพาพระสงฆ์สิบองค์มา
		+	นั่งสวดมนตร์จนจบพอพลบค่ำ  ก็ซัดน้ำมนตร์สาดเสียงฉาดฉ่า
		+	ผู้ชายเสียดเบียดสาวชาวละว้า  เสียงเฮฮาฮึดฮัดเมื่อซัดน้ำ
		+	ผู้หญิงหยิกตะกายผู้ชายทับ  เสียงหนุบหนับเหนาะแหนะแขยะขยำ
		+	จนอีหังคลั่งใจถีบอ้ายดำ  ลุกขึ้นปล้ำกันออกอึงเสียงตึงตัง
		+	ทองประศรีดีใจว่าใครแพ้  สนุกแน่แล้วอ้ายดำปล้ำอีหัง
		+	แล้วให้หลานผลัดผ้ามาเก้กัง  เข้าไปนั่งกราบกรานสมภารครู
		+	ขรัวเกิดแลมองเห็นทองประศรี  ถามว่านี่ลูกใครเล่าไอ้หนู
		+	เจ้าขรัวย่าอ้าปากน้ำหมากพรู  เล่าให้รู้แต่ต้นมาจนปลาย
		+	เดี๋ยวนี้เล่าเจ้าขุนแผนยังติดคุก  นี่โกนจุกแล้วจะได้ไปถวาย
		+	ท่านขรัวครูดูพ่อของออพลาย  เคราะห์จะคลายเคลื่อนบ้างหรืออย่างไร ฯ
		+
		+
		+	๏ ท่านขรัวครูรู้เรื่องให้เคืองแค้น  ทุดอ้ายแผนถ่อยแท้ไม่แก้ไข
		+	เมื่อความรู้กูสอนเจ้าหล่อนไว้  ยังวิ่งไปเข้าคุกสนุกจริง
		+	อ้ายเจ้าชู้กูได้ว่ามาแต่ก่อน  จะทุกข์ร้อนอ่อนหูเพราะผู้หญิง
		+	หัวเราะพลางทางเอกเขนกอิง  พินิจนิ่งดูกายเจ้าพลายงาม
		+	เห็นน่ารักลักษณะก็ฉลาด  จะมีวาสนาดีขี่คานหาม
		+	ถ้าถึงวันชั้นโชคโฉลกยาม  ก็ต้องตามลักษณะว่าจะรวย
		+	แต่ที่เมียเสียถนัดปัตนิ  ตัวตำหนิรูปขาวเป็นสาวสวย
		+	แต่อ้ายนี่ขี้หลงจะงงงวย  ต้องถูกด้วยละโมบโลภโลกีย์
		+	แล้วท่านขรัวหัวร่อว่าออหนู  มันเจ้าชู้เกินการหลานอีศรี
		+	ก็แต่ว่าอายุสิบแปดปี  จะได้ที่หมื่นขุนเป็นมุลนาย
		+	ทั้งเมียสาวชาวเหนือเป็นเชื้อแถว  อีนั่นแล้วมันจะมาพาฉิบหาย
		+	อันอ้ายขุนแผนพ่อของออพลาย  จะพ้นปลายเดือนยี่ในปีกุน
		+	นับแต่นี้มีสุขไม่ทุกข์ร้อน  ได้เตียงนอนนั่งเก้าอี้เป็นที่ขุน
		+	ทองประศรีดีใจไหว้เจ้าคุณ  ช่วยแบ่งบุญให้ได้ฟื้นคืนสักที
		+	สมภารรับกลับมายังอาวาส  เสียงพิณพาทย์พวกพ้องทองประศรี
		+	หาเสภามาทั่วที่ตัวดี  ท่านตามีช่างประทัดถนัดรบ
		+	ดูทำนองพองคอเสีบงอ้อแอ้  พวกคนแก่ชอบหูว่ารู้จบ
		+	ตารองศรีดีแต่ขันรู้ครันครบ  กรับกระทบทำหลอกแล้วกลอกตา
		+	แล้วนายทั่งดังโด่งเสียงโว่งโวก  ว่ากระโชกกระชั้นขันหนักหนา
		+	ฝ่ายนายเพรชเม็ดมากลากช้าช้า  ตั้งสามวาสองศอกเหมือนบอกยาว
		+	ส่วนนายมาพระยานนท์คนตลก  ว่าหยกหยกหยาบช้าคนฮาฉาว
		+	ตาทองอยู่รู้ว่าภาษาลาว  แล้วส่งกราวเชิดเพลงโหน่งเหน่งไป
		+	ครั้นรุ่งเช้าเจ้าพลายก็โกนจุก  เป็นพ้นทุกข์พ้นร้อนนอนหลับใหล
		+	จนผมยาวเจ้าได้ตัดมหัดไทย  คิดจะใคร่ไปเป็นข้าฝ่าธุลี
		+	เดชะบุญทูลขอพ่อพ้นโทษ  เหมือนได้โปรดบิดาเป็นราศี
		+	แต่นิ่งนึกตรึกตราจนราตรี  เข้าข้างที่นอนย่าน้ำตาคลอ
		+	ทำคลึงเคล้าเว้าวอนด้วยอ่อนหวาน  พรุ่งนี้หลานจะลาไปหาพ่อ
		+	จะได้เฝ้าเจ้าชีวิตชิดชอบพอ  ทูลขอเผื่อจะโปรดที่โทษทัณฑ์ ฯ
		+
		+
		+	๏ ทองประศรีดีใจให้อนุญาต  เจ้าเชื้อชาติพงศ์พลายจงผายผัน
		+	จะได้ช่วยพ่อแม่คิดแก้กัน  ตามกตัญญูเถิดประเสริฐดี
		+	ย่าจะให้ไปส่งจนถึงพ่อ  จึงพาต่อไปหาพระหมื่นศรี
		+	ตามแต่บุญวาสนาบารมี  อันย่านี้นับวันจะบรรลัย
		+	มีลูกเต้าเล่าก็ทำให้ซ้ำทุกข์  ไม่มีสุขสักเวลาน้ำตาไหล
		+	โรคก็ซ้ำช้ำบอบทั้งหอบไอ  ใครจะได้เผาผีก็มิรู้
		+	เจ้าจงจำตำราที่ย่าสอน  จะถาวรเพิ่มยศไม่อดสู
		+	ย่าจะให้ไอ้พลัดไอ้ปัดไอ้ปู  เข้าไปอยู่ติดตามทั้งสามคน
		+	พอถือร่มสมปักตักน้ำท่า  หุงข้าวปลาสารพัดไม่ขัดสน
		+	พูดจนดึกตรึกการกับหลานตน  แล้วหลับจนแจ่มแจ้งแสงตะวัน ฯ
		+
		+
		+	๏ รู้สึกกายยายทองประศรีย่า  เอาเงินผ้าเสื้อใส่ในกำปั่น
		+	ทั้งหวานคาวข้าวปลาสารพัน  ขนขึ้นบรรทุกสัปคับช้าง
		+	พลายงามลาย่าช่วยอวยสวัสดิ์  ได้ฤกษ์พาสารพัดไม่ขัดขวาง
		+	ขึ้นขี่หลังพังสะเทินเดินตามทาง  ไม่แรมค้างข้ามทุ่งถึงกรุงไกร
		+	ไปหาพ่อพอพบนั่งนบนอบ  ขุนแผนสอบไต่ถามความสงสัย
		+	เจ้าพลายน้อยค่อยเล่าให้เข้าใจ  ลูกจะใคร่ให้พระนายถวายตัว ฯ
		+
		+
		+	๏ ขุนแผนแสนสวาทอนุญาตว่า  จงอุตส่าห์สืบตะรกูลเถิดทูนหัว
		+	พ่อพงศ์พลายหมายศึกอย่านึกกลัว  จะพาตัวเจ้าไปให้พระนาย
		+	แล้วซักไซ้ไต่ถามถึงความรู้  ให้ท่องดูได้สมอารมณ์หมาย
		+	ที่เข้าออกบอกความตามอุบาย  สอนลูกชายอยู่จนสนธยา
		+	พอเสียงฆ้องกลองย่ำเข้าค่ำพลบ  ถึงเดินพบผู้ใดไม่เห็นหน้า
		+	ชวนลูกชายพลายงามตามกันมา  ไปเคหาพระหมื่นศรีที่ริมคลอง
		+	ขึ้นบันไดไฟอร่ามถามพวกบ่าว  พอรู้ข่าวว่าสบายค่อยคลายหมอง
		+	ตรงมาหอรอรั้งยั้งหยุดมอง  หมื่นศรีร้องเรียกว่ามาซิเกลอ
		+	ด้วยรักใคร่ใจซื่อถือว่าเพื่อน  ไม่บากเบือนหน้าหนีดีเสมอ
		+	ขุนแผนพาลูกไปนั่งไหว้เธอ  ถามว่าเออนั่นใครที่ไหนมา ฯ
		+
		+
		+	๏ ขุนแผนบอกออกว่าลูกเจ้าวันทอง  ที่มีท้องเกือบแก่มาแต่ป่า
		+	เอาความหลังทั้งนั้นพรรณนา  จะพามามอบไว้ให้เจ้าคุณ
		+	ด้วยไม่มีที่เห็นแต่เป็นโทษ  พระนายโปรดช่วยเหลือทั้งเกื้อหนุน
		+	เป็นที่พึ่งจึงมาจงการุญ  เอาแต่บุญเถิดพ่อเจ้าเมื่อคราวจน
		+	อันวิชาย่าสอนลูกอ่อนแล้ว  เห็นคล่องแคล่วการศึกพอฝึกฝน
		+	ถ้ากระไรได้ช่องเห็นชอบกล  ช่วยผ่อนปรนโปรดถวายเจ้าพลายงาม ฯ
		+
		+
		+	๏ พระหมื่นศรีดีใจปราศรัยทัก  ดูแหลมหลักลูกทหารชาญสนาม
		+	เป็นข้าเฝ้าเจ้าชีวิตอย่าคิดคร้าม  มีสงครามเมื่อไรคงได้ดี
		+	ไว้ธุระจะถวายช่วยบ่ายเบี่ยง  ให้ชุบเลี้ยงลูกรักเป็นศักดิ์ศรี
		+	ที่กินอยู่ผู้คนของเรามี  อยู่เรือนนี่นั่งนอนไม่ร้อนรน
		+	ขุนแผนเล่าเจ้าก็รู้อยู่ว่ารัก  จนเจียนจักแหล่นตายด้วยหลายหน
		+	ก็เอ็นดูอยู่ว่าเกลอถึงเธอจน  ที่ขัดสนสารพัดไม่ขัดกัน
		+	แต่สุดช่วยด้วยว่าอาญาหลวง  ต่อได้ท่วงทีก่อนจะผ่อนผัน
		+	จริงนะเจ้าเราก็คิดทุกคืนวัน  คงช่วยกันไปกว่ากายจะวายวาง ฯ
		+
		+
		+	๏ นายขุนแผนแสนชื่นให้ตื้นอก  อุตส่าห์ยกมือไหว้มิได้หมาง
		+	สู้กลืนกล้ำน้ำตาแล้วว่าพลาง  พ่อเหมือนอย่างพ่อแม่ช่วยแก้ทุกข์
		+	จนยากเย็นเป็นโทษเห็นโหดไร้  ยังส่งให้ข้าวปลาเป็นผาสุก
		+	ก็หมายมั่นกตัญญูถึงอยู่คุก  กราบพ่อทุกทุกคืนได้ชื่นใจ
		+	อันลูกชายพลายงามตามแต่พ่อ  ลูกจะขอกราบลาช้าไม่ได้
		+	พลางลูบหลังสั่งลูกผูกอาลัย  พ่อจะไปก่อนแล้วนะแก้วตา
		+	อยู่พึ่งบุญคุณพ่อต่อไปเถิด  จะประเสริฐสมหวังเป็นฝั่งฝา
		+	แล้วลงเรือนเดือนสว่างกระจ่างตา  ก็กลับมาหับเผยที่เคยนอน ฯ
		+
		+
		+	๏ ครานั้นจมื่นศรีเสาวรักษ์ราช  เรียกพลายงามทรามสวาทมาสั่งสอน
		+	จะเป็นข้าจอมนรินทร์ปิ่นนคร  อย่านั่งนอนเปล่าเปล่าไม่เข้าการ
		+	พระกำหนดกฎหมายมีหลายเล่ม  เก็บไว้เต็มตู้ใหญ่ไขออกอ่าน
		+	กรมศักดิ์หลักชัยพระอัยการ  มนเทียรบาลพระบัญญัติตัดสำนวน
		+	แล้วให้รู้สุภาษิตบัณฑิตพระร่วง  ตามกระทรวงผิดชอบคิดสอบสวน
		+	ราชาศัพท์รับสั่งให้บังควร  รู้จงถ้วนถี่ไว้จึงได้การ
		+	ที่ไม่สู้รู้อะไรผู้ใหญ่เด็ก  มหาดเล็กสามต่อพ่อลูกหลาน
		+	เสียตระกูลสูญลับอัประมาณ  เพราะเกียจคร้านคร่ำคร่าเหมือนพร้ามอญ
		+	นี่ตัวเจ้าเหล่ากอทั้งพ่อแม่  อย่าเชือนแชอุตส่าห์จำเอาคำสอน
		+	แล้วจัดแจงห้องหับให้หลับนอน  ไม่อาวรณ์เธอช่วยเลี้ยงเป็นเที่ยงธรรม์ ฯ
		+
		+
		+	๏ ครานั้นพลายงามทรามสวาท  แหลมฉลาดเลขผาปัญญาขยัน
		+	อยู่บ้านพระหมื่นศรียินดีครัน  ทุกคืนวันตามหลังเข้าวังใน
		+	เธอเข้าเฝ้าเจ้าก็นั่งบังไม้ดัด  คอยฟังตรัสตรึกตราอัชฌาสัย
		+	ค่อยรู้กิจผิดชอบรอบคอบไป  ด้วยมิได้คบเพื่อนเที่ยวเชือนแช
		+	ครั้นอยู่บ้านอ่านคำพระธรรมศาสตร์  ตำรับราชสงครามตามกระแส
		+	ค่อยชื่นชุ่มหนุ่ตะกอดูฟ้อแฟ้  นางสาวแส้ใส่ใจจะใคร่พบ
		+	เข้าไปหามาสู่ไม่รู้เกี้ยว  แต่พอเหลียวเห็นผู้หญิงก็วิ่งหลบ
		+	อุตส่าห์เพียรเรียนรู้ดูจนครบ  รู้ขนบธรรมเนียมก็เจียมใจ ฯ
		+
		+
		+	๏ ครานั้นท่านพระจมื่นศรี  ถึงวันดีได้ช่องก็ผ่องใส
		+	จึงจัดแจงแต่งธูปเทียนดอกไม้  จะเข้าไปทูลถวายเจ้าพลายงาม
		+	นุ่งสมปักชักกลีบจีบสลับ  ครั้นเสร็จสรรพสำราญขึ้นคานหาม
		+	พวกข้าคนอลหม่านถือพานตาม  เจ้าพลายงามตามหลังเข้าวังใน
		+	ถึงพระลานวานเขาพวกชาวที่  ที่ค่อยมีกิริยาอัชฌาสัย
		+	ถือพานทองรองธูปเทียนดอกไม้  ยกเข้าไปเตรียมตั้งพอบังควร
		+	ให้พลายงามตามไปนั่งตรงตั้งของ  ตามทำนองพระหมื่นศรีสั่งถี่ถ้วน
		+	ฝ่ายข้าเฝ้าเจ้าพระยาเวลาจวน  ต่างก็ชวนกันเข้ามาหน้าพระโรง
		+	นุ่งสมปักชักชายกรายกรีดเล็บ  ผ้ากราบเหน็บแนบหน้าดูอ่าโถง
		+	พอเวลานาทีถ้วนสี่โมง  เข้าพระโรงพร้อมหน้าข้าราชการ ฯ
		+
		+
		+	๏ ครานั้นพระองค์ผู้ทรงเดช  มงกุฎเกศอยุธยามหาสถาน
		+	สถถิตแท่นแว่นฟ้าโอฬาฬาร  ดังวิมานเมืองฟ้าสุราลัย
		+	ห้ามแหนแน่นหนุนละมุนหมอบ  งามประกอบกิริยาอัชฌาสัย
		+	ระเรื่อยรับขับร้องทำนองใน  สำราญราชหฤทัยทุกเวลา
		+	ยามกลางวันนั้นก็ออกพระโรงรัตน์  มีแต่ตรัสสรวลสันต์ทรงหรรษา
		+	ทั้งเหนือใต้ไพรีไม่มีมา  สำราญใจไพร่ฟ้าประชาชี
		+	ด้วยเดชะบุญญาอานุภาพ  มีแต่ลาภมาประมูลพูนภาษี
		+	แต่บรรดาข้าเฝ้าเหล่าเสนี  ใครทำดีได้ประทานถึงพานทอง ฯ
		+
		+
		+	๏ ฝ่ายพระจมื่นศรีเสาวรักษ์ราช  อภิวาทบาทมูลทูลฉลอง
		+	ขอเดชะพระกรุณาฝ่าละออง  ดอกไม้ธูปเทียนทองของพลายงาม
		+	บุตรขุนแผนแสนสะท้านหลานทองประศรี  ความรู้มีเรียบราบไม่หยาบหยาม
		+	จะขอรองมุลิกาพยายาม  พลางกราบสามทีสดับตรับโองการ ฯ
		+
		+
		+	๏ ครานั้นสมเด็จพระพันวษา  เหลือบเห็นหน้าพลายงามความสงสาร
		+	จะออกโอษฐ์โปรดขขุนแผนแสนสะท้าน  แต่กรรมนั้นบันดาลดลพระทัย
		+	ให้เคลิ้มองค์ทรงกลอนละครนอก  นึกไม่ออกเวียนวงให้หลงใหล
		+	ลืมประภาษราชกิจที่คิดไว้  กลับเข้าในแท่นที่ศรีไสยา ฯ
		+
		+
		+	๏ อันเรื่องกล่าวความพลายงามสวาท  เป็นมหาดเล็กแล้วค่อยแกล้วกล้า
		+	อยู่ด้วยพระหมื่นศรีผู้ปรีชา  เฝ้าเวลาเช้าเย็นไม่เว้นวัน
		+	มุลนายถ้วนหน้าก็ปรานี  มิได้มีใครรังเกียจเดียดฉันท์
		+	ถึงว่าท่านจางวางทั้งสองนั้น  ก็ฝากตัวกลัวทั่นทุกคนไป ฯ
		+	</tpoem>
		+
	=== ตอนที่ ๒๕ ===		=== ตอนที่ ๒๕ ===
	<tpoem>		<tpoem>

---

การปรับปรุง เมื่อ 11:56, 7 กันยายน 2552

เนื้อหา 1 ข้อมูลเบื้องต้น 2 บทประพันธ์ 2.1 ตอนที่ ๑ 2.2 ตอนที่ ๒ 2.3 ตอนที่ ๓ 2.4 ตอนที่ ๔ 2.5 ตอนที่ ๕ 2.6 ตอนที่ ๖ 2.7 ตอนที่ ๗ 2.8 ตอนที่ ๘ 2.9 ตอนที่ ๙ 2.10 ตอนที่ ๑๐ 2.11 ตอนที่ ๑๑ 2.12 ตอนที่ ๑๒ 2.13 ตอนที่ ๑๓ 2.14 ตอนที่ ๑๔ 2.15 ตอนที่ ๑๕ 2.16 ตอนที่ ๑๖ 2.17 ตอนที่ ๑๗ 2.18 ตอนที่ ๑๘ 2.19 ตอนที่ ๑๙ 2.20 ตอนที่ ๒๐ 2.21 ตอนที่ ๒๑ 2.22 ตอนที่ ๒๒ 2.23 ตอนที่ ๒๓ 2.24 ตอนที่ ๒๔ กำเนิดพลายงาม 2.24.1 2.24.2 2.24.3 2.25 ตอนที่ ๒๕ 2.26 ตอนที่ ๒๖ 2.27 ตอนที่ ๒๗ 2.28 ตอนที่ ๒๘ 2.29 ตอนที่ ๒๙ 2.30 ตอนที่ ๓๐ 2.31 ตอนที่ ๓๑ 2.32 ตอนที่ ๓๒ 2.33 ตอนที่ ๓๓ 2.34 ตอนที่ ๓๔ 2.35 ตอนที่ ๓๕ 2.36 ตอนที่ ๓๖ 2.37 ตอนที่ ๓๗ 2.38 ตอนที่ ๓๘ 2.39 ตอนที่ ๓๙ 2.40 ตอนที่ ๔๐ 2.41 ตอนที่ ๔๑ 2.42 ตอนที่ ๔๒ 2.43 ตอนที่ ๔๓ 3 เชิงอรรถ 4 ที่มา

ข้อมูลเบื้องต้น

แม่แบบ:เรียงลำดับ ผู้แต่ง:

บทประพันธ์

ตอนที่ ๑

ตอนที่ ๒

ตอนที่ ๓

ตอนที่ ๔

ตอนที่ ๕

ตอนที่ ๖

ตอนที่ ๗

ตอนที่ ๘

ตอนที่ ๙

ตอนที่ ๑๐

ตอนที่ ๑๑

ตอนที่ ๑๒

ตอนที่ ๑๓

ตอนที่ ๑๔

ตอนที่ ๑๕

ตอนที่ ๑๖

ตอนที่ ๑๗

ตอนที่ ๑๘

ตอนที่ ๑๙

ตอนที่ ๒๐

ตอนที่ ๒๑

ตอนที่ ๒๒

ตอนที่ ๒๓

ตอนที่ ๒๔ กำเนิดพลายงาม

ตอนที่ ๒๕

ตอนที่ ๒๖

ตอนที่ ๒๗

ตอนที่ ๒๘

ตอนที่ ๒๙

ตอนที่ ๓๐

ตอนที่ ๓๑

ตอนที่ ๓๒

ตอนที่ ๓๓

ตอนที่ ๓๔

ตอนที่ ๓๕

ตอนที่ ๓๖

ตอนที่ ๓๗

ตอนที่ ๓๘

ตอนที่ ๓๙

ตอนที่ ๔๐

ตอนที่ ๔๑

ตอนที่ ๔๒

ตอนที่ ๔๓

เชิงอรรถ

ที่มา

เว็บบอร์ดบ้านวรรณกรรม