โคลงนิราศหริภุญชัย

จาก ตู้หนังสือเรือนไทย

การปรับปรุง เมื่อ 16:35, 17 สิงหาคม 2552 (ดูโค้ด) CrazyHOrse (พูดคุย | เรื่องที่เขียน) (หน้าที่ถูกสร้างด้วย '== ข้อมูลเบื้องต้น == {{เรียงลำดับ|คลโงนิราศหริภุญชั…') ← แตกต่างก่อนหน้า		การปรับปรุง เมื่อ 16:36, 17 สิงหาคม 2552 (ดูโค้ด) CrazyHOrse (พูดคุย | เรื่องที่เขียน) (→) แตกต่างถัดไป →
แถว 373:		แถว 373:
	==== ====		==== ====
	<tpoem>		<tpoem>
-	๏	+	๏ สาลีรักร่ำถ้อย  ถึงแล แลแม่
		+	ฦๅริตเสียงซอแซ  ซ่ำซ้ำ
		+	ชิงดวงดอกจอแจ  เถียงถ่อง กันนา
		+	ร้อยร่างเสวยรสน้ำ  ดอกนั้นนารีรมย์ ฯ
		+
		+
		+	๏ ฉายาเพยียไผ่ผุ้ง  เหลืองหลาย
		+	สูรส่องยังรายราย  ร่มช้า
		+	ฟังบนโบกสลายสลาย  เสียงสวาสดิ์ ลมแฮ
		+	ปุนพี่ยังยั้งถ้า  ถ่อมถ้าถึงนิรมย์ ฯ
		+
		+
		+	๏ จรทิตเทิงต่อหั้น  ลองแหลง
		+	ข้อเขื่อนเข้าปูกแปง  ไต่เต้า
		+	ทิพโสภิตยังแยง  หาสู่ ยามเอย
		+	มาม่อนเรียงรสเข้า  ถ่านี้เรียงเรียม ฯ
		+
		+
		+	๏ อารามยังยิ่งร้อย  เรียงหลัง
		+	สองตาบมักคาฝัง  ค่นค้าน
		+	รอยเดิมแต่ยามยัง  งามเงื่อน รัดเอย
		+	เป็นที่พระเจ้าจ้าน  เสพสร้างวิริยา ฯ
		+
		+
		+	๏ มัจฉะยาเยศร้อย  ดวงแด แดเลย
		+	พิษกำเดาปวนแปล  พรากชู้
		+	พานุชว่ายยามแปร  เกวียนกว่า ป่นเอย
		+	แกมก่ำเดาข้าผู้  เร่นร้อนรนทรวง ฯ
		+
		+
		+	๏ ลุถึงยางหนุ่มหน้า  หนักทรวง อยู่แฮ
		+	คิดถ่องถึงทิพดวง  ดอกฟ้า
		+	รอยต้นรุนรสรวง  สวนเทพ พูนฤๅ
		+	ฤๅบยลเยื้อนข้า  ข่าวเยี้ยมยังทวง ฯ
		+
		+
		+	๏ เนสาทผาดเผ่นผ้าย  เผาไพ พี่แฮ
		+	พระพรึบเสียงฟองไฟ  เฝ่าฟุ้ง
		+	อลพฤกษ์พนาลัย  สายเจ๊ด ม่อนแฮ
		+	รักเทพดาดินดุ้ง  เดือดดุ้งอกเรียม ฯ
		+
		+
		+	๏ สิมพลีวันแว่นผ้ง  ผาผกา ดิฐแฮ
		+	เพลิงพลุ่งเพียงสาขา  ล่าล้อม
		+	ติณังแฝกเฝือคา  คมบาด งามแฮ
		+	แขมขวากเลาอ้ออ้อม  ดุจอ้อมอกเรียม ฯ
		+
		+
		+	๏ พฤกษาส่างต้นงอก  เงยโงะ
		+	เขียวเคิบคุยพลันโพละ  พลิบไม้
		+	บูนบสกลร่างร่วมโระ  อกพี่ เพานอ
		+	นิราศเลียงร่อนไร้  เร่งร้อนไฟลน ฯ
		+
		+
		+	๏ ททิพรสซอบซอบนี้  รมเรียม ราศเอย
		+	เจบจ่ำงือทวงเจียม  จากเจ้า
		+	จักเอาอันใดเทียม  ตามอ่อน อวรฮา
		+	ทุกข์พี่ยาร้อนเร้า  ถ่อมถ้าถนอมอวร ฯ
		+
		+
		+	๏ ลุถึงพิงเก่าหั้น  หัวฝาย
		+	เกียนก่อนชุมยงยาย  ยอบยั้ง
		+	พนิกพนมลาย  เหลือร่ม รุกข์แฮ
		+	ไทว่าสมเจ้าจั้ง  จวบหั้นหาอวร ฯ
		+
		+
		+	๏ พพัดชูซ่อนอ้ำ  เห็นหัน
		+	อักเขบสวนราอัน  ตอบต้อง
		+	พาลีเลิกพันสัน  โกยพี่ นาแม่
		+	ใดด่วนต่างเนื้อน้อง  นาฎได้ฟุ้งมโน ฯ
		+
		+
		+	๏ นาวาในน่านน้ำ  นทีทวาร
		+	หัวดาษกำพลธาร  ดอกไม้
		+	ฟกฟกช่อเซยปาน  เรือนาถ เมินเอย
		+	นำชินังน้อมไหว้  หว่ายหว้ายคงคา ฯ
		+
		+
		+	๏ แสลวแสลวพายฟากฟุ้ง  สินธุ์สาย
		+	แสนสนุกนานาหลาย  หลากเหล้น
		+	ศัลเรียมกรรแสงฟาย  ฟองเนตร นุชเอย
		+	ยลเยื่องใดจักเล้น  ล่อให้หายทรวง ฯ
		+
		+
		+	๏ ลุดาษถึงดาษต้น  รายเริง
		+	ชมคณานองเนิง  นั่งพร้อม
		+	ในดั่งดุจเมืองเทิง  เทพโลก พู้นแฮ
		+	ริมร่มทุกค่าค้อม  ย่อมยั้งเยานอน ฯ
		+
		+
		+	๏ ยอมนุชเนื้ออ่อนอ้อน  เชยชิน นาแม่
		+	อ่อยห่อยสรรเสริญยิน  ยิ่งล้ำ
		+	อัปศรบำเรออินทร์  อัครเทพ ทิพเอย
		+	อกอ่าวอำพลิกขว้ำ  เขือกร้อนรนเสน่ห์ ฯ
		+
		+
		+	เกษณาจันทน์แจ่มก้าน  กระลำพัก
		+	ฝนขว่ายองค์อรอัคร  นุชเนื้อ
		+	มะยักน่าลูบโลมมะยัก  เขียรเช่น งามเอย
		+	ยลยิ่งขวานฟ้าเงื้อ  เงือดข้าขวัญสลาย ฯ
		+
		+
		+	๏ อัสดงค์คาค่ำแล้ว  รอนรอน
		+	สูรส่งเกวียนซอนซอน  คลาศคล้อย
		+	ปักษีส่งเสียงวอน  วอนเจต รักเอย
		+	โอ้เอนดูชูสร้อย  มิได้สุดาดล ฯ
		+
		+
		+	๏ ยินเสียงโนเรศร้อง  งุมงุม
		+	คิดถ่อมถึงทิพจุม  แจ่มหน้า
		+	ปักษีส่ำแสนชุม  ชมมิ่ง เมียเอย
		+	หลอพี่แรมเร้นถ้า  ถ่อมชู้ชายฉงน ฯ
		+
		+
		+	๏ สาริรักร่ำร้อย  โกกิล
		+	ยะเยือกเสียงโยยิน  เยื่อซ้ำ
		+	เททรวงเดือดเดพิน  พิศเรก ไปแฮ
		+	เจ็บจ่ำงือคลืดคล้ำ  คลอบเนื้อนพคุณ ฯ
		+
		+
		+	๏ นกเป้าจับเปล้าเป้า  เรรน
		+	ขวานแขวกเทบินบน  ร่ำร้อง
		+	เรียมวานโผดแผดล  โดยพี่ พลันรา
		+	บินบอกนุชเนื้อน้อง  พร่องเพื้อทิชาดล ฯ
		+
		+
		+	๏ ราตรีเทียนทีปแจ้ง  เจาะงาม
		+	มัวม่อนนนตรีตาม  ติ่งถ้อ
		+	อุตส่าห์กั่นโลงนาม  ชักชอบ ชื่นเอย
		+	บุญพี่พอเปลื้องปล้อ  ปล่าซ้ำเซาทวง ฯ
		+
		+
		+	๏ สนธยายามเยี่ยแล้ง  ลมถวิล
		+	หนาวอ่อนอรยุพิน  พรากข้าง
		+	อรชรชอบยามยิน  อุดเล่า ไปเอย
		+	ขามเขือดเขงน้องร้าง  เรียกขวัญขวัญมา ฯ
		+
		+
		+	๏ ปานนี้นักนิ่มเนื้อ  สมสมร
		+	จักโอบเอวองค์อร  อ่อนเหล้น
		+	หนาวลมล่วงอรชร  ใจพี่ มาเอย
		+	เปี่ยนเปล่าทุกข์น้องเร้น  ร่ำถ้อนถึงอวร ฯ
		+
		+
		+	๏ รุ่งแลแล้วเช้าชอบ  ชวนรส
		+	ชมตื่นเตมไพคด  เล่าผ้าย
		+	พานุชเน่งบรรพต  รังเรื่อ มาแฮ
		+	เกวียนก่อนนุชยังย้าย  คั่งแคร้คลองถนน ฯ
		+
		+
		+	๏ สุญารามหนึ่งหั้น  บุญเลง
		+	ที่รูปไททังเมง  ม่านเงี้ยว
		+	ถือลาดาบกับเกวง  สกรรจ์แก่น คนแฮ
		+	ช้างฉวาดพันเกล้าเกลี้ยว  แกว่นสู้สงคราม ฯ
		+
		+
		+	๏ ส้มสูกซรอยผ่งแผ้  ผายงาม
		+	แดงดาดเต็มอาราม  หร่ามหน้า
		+	ปูนสนุกพ้นไพรสนาม  สนิทเช่น รักเอย
		+	ฤๅบ่มาพร้อมข้า  บุ่งชู้ชมผกา ฯ
		+
		+
		+	๏ บงช้างเผียวไผ่ค้อม  ไกวกวัด
		+	อืออึดนูเนื้อคัด  คล่าร้อง
		+	สาอ่อนอรเทียวทัด  เทียมพี่ เพาเอย
		+	ยินสำเนียงนี้ถ้อง  เที่ยงถ้องถามเรียม ฯ
		+
		+
		+	๏ รลึกเห็นหน้าน้องดุจ  เห็นหัน นาแม่
		+	ยินแต่ตาจักฝัน  ใช่หน้า
		+	รอยตนแต่ใจขวัญ  แขวนขื่น มาฤๅ
		+	ศรีแม่มาน้องหน้า  คว่าค้อมกระหายหน ฯ
		+
		+
		+	๏ อันรักร้อยฟ้าฟาก  ภูวดล ก็ดี
		+	คืออยู่กลางทวงหน  แห่งข้า
		+	บรักเสกสันขน  ในเว่น วักขเอย
		+	ฤๅห่อนยลแย้มหน้า  นาฏเอ้ยวัลพา ฯ
		+
		+
		+	๏ มณีแก้วกล้าเกิด  กลางตา ก็ดี
		+	ยังมิเห็นยลนา  น่าน้อง
		+	อันอวรซึ่งทุรา  ยินโยชน์
		+	ยินยิ่งชวนชิดห้อง  ห่อไว้วักเรียม ฯ
		+
		+
		+	๏ ถึงศาลาเทพหั้น  บริสุทธิ์ สว่างแฮ
		+	ชุมเที่ยวไทชินบุตร  ย่อมยั้ง
		+	พานุชแกว่งกงอุด  โอนอาต มาเอย
		+	เรียมดำเนินนิจจั้ง  จอดเจ้าจักดล ฯ
		+
		+
		+	๏ ศาลาลินห่อหั้น  หักชล ก็ดี
		+	ชักเชือกเวถีบน  บ่อแห้ว
		+	พงศ์เทพเทพาตน  สักสาด เรียมเอย
		+	สามิมาน้องแก้ว  พี่ชี้ชวนดู ฯ
		+
		+
		+	๏ คราวนี้รมร่มเสี้ยง  ไพรแพระ ออกแฮ
		+	สายเสี่ยงผินพลานและ  ล่าวร้อน
		+	ฝูงเทียวเท่าทอแทะ  ครองร่ม รักแฮ
		+	โอ้เอนดูเนื้ออ้อน  อ่อนได้ดลเดิน ฯ
		+
		+
		+	๏ คราวนี้รอนร้านร่ม  ราวหา ยากเอย
		+	จักจอดถึงนัครา  ร่มหร้า
		+	มัชยาขว่ายอาพา  ผัศราค รสเอย
		+	เจ็บจ่ำงือหม้ายหม้า  แม่ช้ำแถมถนอม ฯ
		+
		+
		+	๏ สงสารเจ็บจากชู้  แวนขสด
		+	ใดด่วนมาแทนทด  แทกได้
		+	มวนดีกว่าอันอด  อบโศก ทุกข์นี
		+	ดายชีลางแล้วให้  สว่างเสี้ยงใจเรียม ฯ
		+
		+
		+	๏ สงสารสุดเท่าน้อง  นุชศรี
		+	ใครมิเจียรสลายมี  มี่รู้
		+	หกสวรรค์สี่ธรณี  ฤๅแทบ เทียมเอย
		+	ตายกว่าลางแล้วสู้  สู่ก้ำดวงนิพาน ฯ
		+
		+
		+	๏ ฐูรีรมเยศแล้ว  เลินถมอ
		+	คือข่ายบนบัวกอ  กีบตั้ง
		+	สี่มุขเมฆมุ่งหอ  เลยเลิศ งามแฮ
		+	ทวารเขื่อนขืนแข่งขั้ง  ข่ามข้าศึกแสลง ฯ
		+
		+
		+	๏ ฤๅษีสรัพศาสตร์ไท้  ชฎาธาร ท่านแฮ
		+	ทั้งแปดสำมัชฌาญ  เสพสร้าง
		+	อัมพรวิ่งวงทะยาน  ยังเมฆ ไปแฮ
		+	ปดที่ออนอันร้าง  รีบหื้อสมสมร ฯ
		+
		+
		+	๏ ฤษีศักดิ์ศาสตร์สร้าง  เดียวเดิม
		+	ยังก่อนมังรายเริม  ราชท้าว
		+	สังขารคิดเขียนเติม  ตามรูป รอยเอย
		+	กอบก่อทุกด่านด้าว  หากแล้วโดยฤทธิ์ ฯ
		+
		+
		+	๏ ยลเห็นพระธาตุเจ้า  จอมจักร
		+	เป็นปิ่นอุพารักษ์  เลิศล้ำ
		+	ทายกรอำรุงรักษ์  รมเจด งามเอย
		+	ปราสาทใส่แสงซ้ำ  เมื่อน้องนารีรม ฯ
		+
		+
		+	๏ ประทายทวารต่อด้าว  ถึงขง
		+	อเนกน้องป่าป่ง  เหนกช้า
		+	บริเวณส่ำแสนองค์  อกแน่ง น้องเอย
		+	ทั้งสี่สมควรข้า  ลอบเสี้ยงศุภสาร ฯ
		+
		+
		+	๏ มหาชินธาตุเจ้า  เจดีย์
		+	เหมือนแท่งคำสิงคี  คู่เพี้ยง
		+	สัตว์คำคาดมณี  ควรค่า เมืองแฮ
		+	เปลวเปล่างดินฟ้าเสี้ยง  สว่างท้าวอัมพรา ฯ
		+
		+
		+	๏ เจดีย์ชินธาตุเจ้า  ศรีสถาน
		+	ขามโสพิศพงาปราณ  เกศเกล้า
		+	ทัศมนมิพอปาน  พพคู่ คมเอย
		+	ฤๅเลิศใต้ทิพเท้า  เท่าเว้นอุบพาศรี ฯ
		+
		+
		+	๏ มหาชินธาตุเจ้า  จอมจักร
		+	เป็นปิ่นทศลักษณ์  เลิศหล้า
		+	เลงแลมิใครทัก  เทียมแทก ใดเลย
		+	เทาดิวางหว้ายฟ้า  ฟากด้าวดาวดึงส์ ฯ
		+
		+
		+	๏ ระวังเวียงแวดขั้น  สมสอง สว่างแฮ
		+	ทุกแล่งเฉลิมฉัตรทอง  เทพเอื้อน
		+	พิหารสี่หลังยอง  ยังเงื่อน งามเอย
		+	เทียมลวังช่วนเชื้อน  สี่ต้านถึงถลู ฯ
		+
		+
		+	๏ บริเวณละเลื่อนล้อม  ปาณสัตว์
		+	สาวบ่าวหญิงชายคัด  ครั่งแคร้
		+	รัตตินทิวาวัด  อันค่ำ คืนเอย
		+	บห่างสักเมดแม้  เมื่อใกล้วิภาดา ฯ
		+
		+
		+	๏ พะทีปตนแจ่มจ้อน  หทัย พี่แฮ
		+	บริเยศหาหนใด  บ่ได้
		+	ปารนีร่มคลาไคล  คองพี่ พูนแฮ
		+	แปงเจดเนื้อน้องให้  ช่วยตั้งอนุโม ฯ
		+
		+
		+	๏ ศศีใสส่องฟ้า  วรบัน
		+	แสลงส่องมนดนดัน  เพริดแพร้ว
		+	สะลาส่องเห็นหัน  ยังเพื่อน แพรวเอย
		+	โอ้ว่ายลน้องแก้ว  กว่านั้นนานเห็น ฯ
		+
		+
		+	๏ นิสาสาวบ่หร้อม  สมสนุก นั้นแฮ
		+	เมียงม่ายเผือผันทุก  แห่งห้อง
		+	สาอวรออกมาสุข  เริมเช่น รักเอย
		+	แพงเจดวางไว้น้อง  นาฏไท้ทิพารม ฯ
		+
		+
		+	๏ นับมือผับแผ่นพร้อม  พนิตา
		+	งามต่างงามภูษา  ย่องหยั้น
		+	จักเทียมแทรกเสน่หา  หายาก ยิ่งเอย
		+	หลอแต่ต่างเรียมดั้น  กลิ่นแก้วสาลัย ฯ
		+
		+
		+	๏ ทุงทองทังทีปตั้ง  บูชา
		+	ปี่คู่ทักขิณา  หว่านไหว้
		+	เป็นผลเผื่อกิริยา  ยังขึ่น รักเอย
		+	ถวายอนงค์น้องได้  แด่แล้วเสน่หา ฯ
		+
		+
		+	๏ กระษัตราติงเกศเกล้า  ก่อถวาย
		+	เป็นสาษีเรียมหมาย  เหมือดหมั้น
		+	วางเพาโพดทังสวาย  เสียรุ่ง ก็ดี
		+	ก่อเหตุนุชน้องกั้น  คอบชู้เจียนสลาย ฯ
		+
		+
		+	๏ สุพรมมาลมิ่งไม้  ทวายทุม ก็ดี
		+	ท่านทังถวายพินพุม  เรียกรู้
		+	ปราไสยพุธธังกุม  กวมโลก นี้เอย
		+	วุเทศทังช่วยชู้  ช่วยค้ำบารมี ฯ
		+
		+
		+	๏ รัชนีเพิ่งพุ่งแจ้ง  จวนตะวัน
		+	แสงส่องรังสีจันท์  แจ่มฟ้า
		+	สามิมีดุจดูวัน  รวีแว่น ยังเอย
		+	สนุกสนานด่าวหล้า  หล่อหล้มเมทนี ฯ
		+
		+
		+	๏ อุดสาเสียงสว่างสร้อย  รัชนี
		+	กรกั่นโลงทันที  อ่านอ้อย
		+	บารดเรียกมาลี  เบงบาต ทุมเอย
		+	ตรีโจกทูทุกถ้อย  เถี่ยงถ้อยถามชัย ฯ
		+
		+
		+	๏ เอนดูน้องน้อยพราก  เรียมไกล เซ่นนอ
		+	พอยเพื่อนฤๅอวรไส  ยาสโพ้น
		+	บมาแผ่นปราไสย  สงวนหมู่ ชุมนอ
		+	เปี่ยนเปล่าอกน้องโน้น  นาฏเอ้ยไคทยา ฯ
		+
		+
		+	๏ ชินพิมเพาโพธเพี้ยง  พอกัน
		+	สองฝ่ายหนเหนือสัน  ฝ่ายใต้
		+	ลาชาแผ่นผายผัน  ผลเผื่อ อวรเอย
		+	ผลเผื่อถึงเจ้าได้  แต่เทิ้นทิโพชา ฯ
		+
		+
		+	๏ พิหารยาวยิ่งกว้าง  พิสดาร
		+	พุทธรูปองค์อุปพาน  เลิศหล้า
		+	ยืนยังเยี่ยมพิมาน  รมณิยอด โยงเอย
		+	สังมิมาพร้อมข้า  แต่งตั้งปณิธาน ฯ
	</tpoem>		</tpoem>
		+
	==== ====		==== ====
	<tpoem>		<tpoem>

---

การปรับปรุง เมื่อ 16:36, 17 สิงหาคม 2552

เนื้อหา 1 ข้อมูลเบื้องต้น 2 บทประพันธ์ 2.1 ฉบับอยุธยา 2.1.1 2.1.2 2.1.3 3 เชิงอรรถ 4 ที่มา

ข้อมูลเบื้องต้น

แม่แบบ:เรียงลำดับ ผู้แต่ง: ไม่ปรากฏ

โคลงนิราศหริภุญชัยเป็นวรรณกรรมล้านนาในยุคอยุธยา ฉบับที่นำมาลงในนี้มีสองฉบับ คือฉบับอยุธยาที่ดัดแปลงมาจากต้นฉบับแล้ว และฉบับล้านนาซึ่งยึดตามต้นฉบับของทางล้านนา

บทประพันธ์

ฉบับอยุธยา

เชิงอรรถ

ที่มา

ฉบับอยุธยา จากหนังสือ วรรณคดีสมัยอยุธยาและรัตนโกสินทร์ โคลงนิราศหริภุญชัย ทวาทศมาส นิราศสุพรรณ ของ นายมี (หมื่นพรหมสมพัตสร) โครงการพัฒนาการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ ๒๕๐๔