สามัคคีเภทคำฉันท์

จาก ตู้หนังสือเรือนไทย

การปรับปรุง เมื่อ 17:16, 8 สิงหาคม 2552 (ดูโค้ด) CrazyHOrse (พูดคุย | เรื่องที่เขียน) (→ข้อมูลเบื้องต้น) ← แตกต่างก่อนหน้า		การปรับปรุง เมื่อ 17:18, 8 สิงหาคม 2552 (ดูโค้ด) CrazyHOrse (พูดคุย | เรื่องที่เขียน) (ย้อนการแก้ไขรุ่น 1012 โดย CrazyHOrse (พูดคุย)) แตกต่างถัดไป →
แถว 3:		แถว 3:
	[[หมวดหมู่:วรรณคดีไทย]]		[[หมวดหมู่:วรรณคดีไทย]]
	[[หมวดหมู่:วรรณคดีรัตนโกสินทร์]]		[[หมวดหมู่:วรรณคดีรัตนโกสินทร์]]
-	[[หมวดหมู่:โคลง]]	+	[[หมวดหมู่:ฉันท์]]
-	[[หมวดหมู่:ชาดก]]	+
	'''ผู้แต่ง:''' [[ชิต บุรทัต]]		'''ผู้แต่ง:''' [[ชิต บุรทัต]]
-	== บทประพันธ์ ==
-	<tpoem>
-	๏ แถลงเลศนิเทศพร้อง  เพรงนิทาน
-	ชาดกโดยดำนาน  เนติ์นี้
-	เปนศุภคติสาส์น  เชิญสดับ
-	ปรุงสติปัญญาชี้  เชิดข้อคุณไข
-	๏ สมัยกาลอดีตท้าว  พรหมทัตต์
-	ครองพระราชสมบัติ  ผ่านหล้า
-	พาราณสีรัฏฐ์  นคเรศ ใหญ่แฮ
-	ปกเกษปวงไพร่ฟ้า  เฟื่องแคว้นแดนดิน
-	๏ ชินพงศ์สรรเพ็ชญ์สร้อย  โพธิสัตว์
-	ปางพระองค์อุปบัติ  บุตร์ผู้
-	พาณิชตระกูลปัฏิ  สนธิ์ชาติ์ พระนา
-	นามว่าบัณฑิตรู้  รอบค้าการขาย
-	๏ มีสหายหนึ่งนั้น  นามสฤษดิ์
-	เรียกอติบัณฑิต  เพี่อนได้
-	เปนผู้ร่วมพาณิช  การกับ ท่านแล
-	ร่วมทุกข์ร่วมยากไร้  ร่วมทั้งทางไกล
-	๏ เคยไปเปนเพื่อนค้า  ขายภัณฑ์ ผองแฮ
-	ต่างรักโดยสมัคฉันท์  ชอบเชี้อ
-	กำไรแบ่งปันกัน  ตามมาก น้อยนา
-	กอบกิจวาณิชเกื้อ  ปโยชน์เลี้ยงชีวา
-	๏ เปนมาอย่างนี้นิจ  นิรัน ตรนอ
-	พาณิชอติบัณ  ฑิตนั้น
-	นิสัยใฝ่อาธรรม์  ฤๅเที่ยง ตรงเลย
-	ดั้งแต่คิดคาดคั้น  คดแท้คอยที่
-	๏ มีทางโกงแล้วก็  โกงที เดียวแล
-	ยังมิเหมาะช่องตี  สนิทไว้
-	โพธิสัตว์ทราบคดี  โดยผ่อน ปรนนา
-	จึงคบเพื่อนมาได้  ยืดด้วยปัญญา
-	๏ พาราณสิกผู้  สองพา ณิชแล
-	เตรียมล่ำสินค้าสา  รพัดซื้อ
-	มากเล่มนับคณนา  ในหมู่ เกวียนแฮ
-	บรรทุกเทียบเพียบอื้อ  อีกทั้งเสบียงทาง
-	๏ สองต่างพาพวกแคล้ว  คลาเกวียน ออกนา
-	สู่เทศเขตร์พาเหียร  ห่างคร้าน
-	มุ่งไปไป่จำเนียร  จำหน่าย หมดนอ
-	รวมทรัพย์เสร็จกลับบ้าน  บ่ายหน้ามาถึง
-	๏ จึงแบ่งทุนต้นกับ  กำไร กันแฮ
-	อติบัณฑิตใจ  เจตน์จ้อง
-	หมายเอาเปรียบเกินไป  ปลงโลภ เหลือแฮ
-	เห็นท่าไป่ขัดข้อง  คาดได้โดยคนึง
-	๏ รำพึงเพี่อแย้งส่วน  เอาสอง
-	ให้เพื่อนภาคหนึ่งมอง  มั่นได้
-	ต้านพูดอย่างคำของ  คนโหด พายเฮย
-	ทรัพย์นี่สองส่วนให้  แก่ข้าจึงควร
-	๏ ส่วนเดียวของท่านแท้  ถูกธรรม์ นักนอ
-	ท่านเชื่อบัณฑิตสมัญญ์  เรียกร้อง
-	นามเราอติบัณ  ฑิตเหตุ นั้นนา
-	สองส่วนทรัพย์จำต้อง  ตกข้าควรการณ์
-	๏ หน่อพิชิตมารตอบถ้อย  ทันใด
-	เออเพื่อนพูดอะไร  เช่นนั้น
-	ธรรมเนียมที่ไหนใคร  บัญญติ ไว้พ่อ
-	จึ่งเกี่ยงลำเอียงชั้น  ชึ่อฉนี้มีฤๅ
-	๏ ทุนหรีอสิ้นค้าแหละ  พาหนะ ก็ดี
-	ของท่านกับเราจะ  มากน้อย
-	เท่ากันก็ควรกะ  ปันกึ่ง กันแล
-	ท่านแบ่งเอาสองข้อย  หนึ่งไต้เยียโต
-	๏ ทำไมไม่ถูกต้อง  พูดตาม เหตุนา
-	เพราะว่าสมญานาม  ท่านนั้น
-	เรียกบัณฑิตโดยความ  หมายขีด คั่นฤๅ
-	เปนชื่อสามัญนั้น  ต่ำทั้งยังเยาว์
-	๏ ฝ่ายเรามีชื่อตั้ง  อติบัณ ฑิตพ่อ
-	ดีกว่าท่านยืนยัน  อย่างนี้
-	ความยิ่งและหย่อนมัน  มีอยู่
-	สองส่วนควรเราชี้  ชื่อนั้นเปนประมาณ
-	๏ เปนการขันท่านจ้อ  เจรจา ดีฤๅ
-	พูดง่ายฟังยากหนา  เยี่ยงนี้
-	คนทั้งโลกเขาหา  เห็นชอบ ด้วยเลย
-	แบบอย่างใครแต่กี้  ก่อนนั้นมีไฉน
-	๏ อันวิสัยชื่อสิ้น  สมมติ หมายนา
-	สูงต่ำจักกำหนด  ไม่ได้
-	อาศรัยเพี่อความจด  จำเรียก กันแล
-	ใช่เหตุสำคัญให้  ยกขึ้นมาแสดง
-	๏ สองต่างแย้งต่างโต้  ตอบความ
-	สองไป่ตกลงตาม  ต่อสู้
-	สองเกิตทุ่มเถียงลาม  ถึงเทลาะ แล้วนา
-	สองแตกกันเหตุผู้  หนึ่งนั้นอาธรรม์
-	๏ เปนอันรำงับถ้อย  ไปที หนึ่งนา
-	สองต่างธุระมี  เมี่อแล้ว
-	จักหาท่านผู้ปรี  ชาตัด สินแฮ
-	อติบัณฑิตแคล้ว  คลาศเข้าเรีอนตน
-	๏ กังวลหวังเพื่อได้  ดังหมาย
-	ตรองตรึกนึกเล่ห์หลาย  ลึกล้ำ
-	เห็นช่องคล่องอุบาย  บทหนึ่ง
-	แน่จิตร์สมคิดก้ำ  เก่งแท้ทางโกง
-	๏ คุยโผงพูดเพ้อกับ  ตัวเอง
-	ชิชะช่างเหมาะเหมง  คิดแก้
-	คงชนะจะเกรง  กลัวกริ่ง ใดฤๅ
-	บัณฑิตเพี่อนจักแพ้  เพึ่อด้วยเชาวน์เรา
-	๏ เข้าไปหาแล้วบอก  บิดา ตนนา
-	ทรัพย์ใหญู่จักมีมา  แม่นแท้
-	ได้โดยสดวกหา  เห็นง่าย จริงเฮย
-	หากพ่อช่วยด้วยแล้  ลาภนั้นพลันสม
-	๏ คนนิยมพฤกษ์ใหญ่โน้น  นักหนา
-	ถีอว่าศักดิ์สิทธิ์ปรา  กฎทั้ง
-	มีรุกขเทพดา  สิงสถิตย์
-	ชนนบเคารพตั้ง  แต่เบี้องเบาราณ
-	๏ พฤกษ์สถานโน้นแหละ  โพรงมี ใหญ่แฮ
-	ปกปิดมิดชิดดี  ดั่งนั้น
-	พ่อจงซ่อนทำที  เหมือนเทพย์ รุกข์เทอญ
-	คอยอยู่ที่นั่นครั้น  พวกข้ามาถึง
-	๏ จึงจักขอให้พ่อ  พินิจฉัย
-	ความแบ่งแห่งกำไร  เรื่องนี้
-	ควรได้แก่ผู้ใด  โดยส่วน ไฉนนา
-	แลพ่อก็จงชี้  ชัดพร้องไปพลัน
-	๏ ใครนามบัณฑิตได้  ส่วนปัน หนึ่งเฮย
-	คนชี่ออติบัณ  ฑิตแล้
-	ได้สองภาคโดยธรรม์  ทางที่ ถูกพ่อ
-	พูดดั่งข้าสั่งแก้  เกี่ยงแย้งคงยอม
-	๏ ด้วยความน้อมเทพย์ท้อ  เทวทัณฑ์
-	บัณฑิตจำเปนปัน  ส่วนได้
-	เปนสองเสร็จเพราะวัญ  จนะวากย์ แห่งพ่อ
-	ซ้อมสั่งกำชับไห้  ทราบสิ้นทุกประการ
-	๏ มาบ้านบัณฑิตผู้  โพธิสัตว์
-	พลันบอกความตามนัด  พ่อไว้
-	แน่ะท่านเรื่องเราขัด  ใจแห่ง กันแฮ
-	ต่างไม่ตกลงได้  ดังนั้นฤๅควร
-	๏ จะมาชวนท่านให้  ไปหา
-	พฤกษเทพยดา  หนึ่งผู้
-	ศักดิ์สิทธิ์เดชสา  มารถบอก แบ่งแฮ
-	นั่นแหละเราจักรู้  เรี่องนั้นเปนไฉน
-	๏ เปนไรไปเล่าถ้า  ยุติธรรม จริงแล
-	เราก็ต้องตามคำ  ไป่ค้าน
-	จะสงบวิวาทสำ  เร็จเรื่อย ไปนา
-	ความยุ่งเปนอย่างคร้าน  ใคร่เปลื้องเร็วพลัน
-	๏ บัณฑิตพลางกล่าวแล้ว  ครรไล
-	แต่จิตร์คิดสงสัย  ไม่สิ้น
-	พะวงเพื่อนคงใจ  คิดจัก โกงนอ
-	ดีก็ดีหากปลิ้น  ปลอกร้ายฤๅยอม
-	๏ สองพร้อมสู่ต้นพฤกษ์  ไพรสถาน
-	ต่างก็นอบกายกราน  กราบไหว้
-	กล่าวมูลคดีการณ์  กลหะ ขึ้นแฮ
-	ขอจุ่งรุกขเทพย์ไท้  ท่านเกี้อกรุณา
-	๏ เทวดาปลอมผู้พ่อ  พาณิช โกงนา
-	ทำปรกติศัพท์ผิด  แผกถ้อย
-	สองเจ้านี่ขัดจิตร์  แตกจาก กันนอ
-	ด้วยเหตุนิตหนึ่งน้อย  เท่านั้นอันมี
-	๏ เพียงนี้ก็เดีอตร้อน  ถึ่งเรา ด้วยฤๅ
-	เจ้านับถีอมาเคา  รพข้า
-	เถอะจะช่วยแบ่งเบา  ธุระแห่ง สูเฮย
-	ตามกิจเทวตาฮ้า  แน่ะแฮ้จงฟัง
-	๏ ทั้งโลกหากขึ้นชื่อ  เทวดา แล้วแฮ
-	อันจะเที่ยงตรงหา  ยากแท้
-	ผู้เตียวแต่ข้าอา  ธรรม์ไม่ มีเลย
-	ฟังตัตสินจักแก้  กล่าวให้เห็นจริง
-	๏ ความยิ่งแลหย่อนแล้ว  เปนหลัก นาพ่อ
-	ชื่อต่ำต่ำตามศักดิ์  เลื่อมแล้
-	ชื่อสูงผิวะสูงหนัก  นามประ เสริฐเฮย
-	ด้วยเหตุผลดั่งแก้  กฎอ้างวางมี
-	๏ ชีขาดพิพากษ์ข้าง  อติบัณ ฑิตแล
-	ได้ส่วนสองเถียงกัน  ไม่ได้
-	เทวดาโกรธลงทัณฑ์  คอหัก เทียวแฮ
-	ไปเถิดไปแบ่งให้  เสร็จสิ้นกันที
-	๏ หน่อชินสีห์สดับถ้อย  เทวรุกข์
-	วินิจฉัยใช่ยุกติ์  อย่างนั้น
-	ดำริห์ตริจักอุก  อาจเล่น ลองนา
-	เพื่อทราบอัฏภาพนั้น  ไฝ่รู้ความจริง
-	๏ เทพย์สิงพฤกษ์นี่แท้  เทวดา แน่ฤๅ
-	ฤๅมิาช่คงปรา  กฎแจ้ง
-	โพรงไม้ใหญ่นักหนา  มนุษย์อยู่ ได้แฮ
-	เผื่อจะมีใครแสร้ง  ซ่อนเร้น ปนกล
-	๏ ขวนขวายหญ้าแห้งหอบ  หามา
-	กอบเพียบโพรงพฤกษา  เสร็จต้อง
-	เอาไฟไล่เทวตา  ดูฤทธิ์ ทีฤๅ
-	ธกล่าวพลางจ่อจ้อง  จุดเชี้อเพลิงพลัน
-	๏ ทันใดไฟติดหญ้า  ควันโขมง
-	ลามลุกเปลวเพลิงโพลง  พลุ่งไหม้
-	ฝ่ายเทวดาโกง  ตโกนเอ็ด
-	เหนี่ยวลอดตามโพรงไหม้  ไต่ขึ้นทางบน
-	๏ โหนตนต่องแต่งห้อย  หันหก
-	ตัวสั่นดุจลูกนก  สติสิ้น
-	ปีนไปป่ายมาตก  ตูมใหญ่
-	ลงที่ดินนอนดิ้น  แด่วร้องครรางเครือ
-	๏ ร้อนเหลีอทนละข้า  ขอขมาเถิดพ่อ
-	ไม่อยากเปนเทวดา  ดั่งนี้
-	รับบาปอย่างหยาบหา  คุณห่อน มีเลย
-	เพราะลูกอัปปรีปย์ลี้  ปลีกแท้ทำกู
-	๏ พาณิชผู้โฉดเจ้า  อติบัณ ฑิตนา
-	นั่งเจ่งกอตเข่ารัน  ทดแท้
-	สังเวชพ่อสุดปัญ  ญาผ่อน ผันแฮ
-	ทุจริตจะคิตแก้  ก็สิ้นโกงกล
-	๏ เทพย์ทนร้อนไม่ได้  พลางแสดง
-	โทษแห่งโกงร้ายแรง  อย่างนี้
-	ทำเราที่มาแฝง  กายช่วย โกงนอ
-	พลอยถูกไฟป่นปี้  ปวดเนื้อหนังพอง
-	๏ สองคนคนชื่อตั้ง  บัณฑิต
-	ยังประโยชน์ฤทธิ์  เรียบร้อย
-	ประกอบสุจริตจิตร์  ตรงต่อ เพื่อนแล
-	บ่หอนผิดสักน้อย  หนึ่งแท้โดยธรรม์
-	๏ อติบัณฑิตผู้  บุตร์เรา
-	ดีชื่อสูงกว่าเขา  เท่านั้น
-	คอยคิดคตโกงเอา  เปรียบเพี่อน
-	หาประเสริฐแม้ชั้น  แต่น้อยฤๅมี
-	๏ พาทีกันแล้วต่าง  กลับไป บ้านแฮ
-	เสร็จกิจพาณิชชไม  มิตร์ครั้น
-	ตกลงแบ่งกำไร  คนละ ครึ่งแล
-	กาลนับลำดับนั้น  แยกค้าคลาขาย
-	๏ ตามสบายยังชีพให้  เปนไป
-	ทนทุกข์ระคนใน  ศุขบ้าง
-	โดยธรรมะดาวิสัย  ภพชาติ์
-	สุดแต่กรรมนำสร้าง  ส่งเอื้ออวยผล ฯ
-	๏ อันคนทุจริตแล้ว  พึงเล็ง เห็นเทอญ
-	อวดฉลาดแกมโกงเก็ง  แต่ได้
-	ไม่ลองชั่งตราเต็ง  กับฝ่าย เสียเลย
-	ไหนจะหนักจักให้  โทษร้อนถึงตน
-	๏ เห็นคนอื่นไป่รู้  อะไร เที่ยวพ่อ
-	โง่เง่าเต่าตุ่นไป  เช่นนั้น
-	๏ ว่าทราบไม่ถึงใน  กลเล่ห์ ตนแล
-	คอยแต่จักขบคั้น  เข่นเขี้ยวโกงเขา
-	๏ เหมาชาติ์เสียก็ได้  คนพรรค์ นั้นนอ
-	ไป่ละประพฤติ์วัน  หนึ่งแล้
-	ความทุกข์ขุกเข็ญภยัน  ตรายเยี่ยม เยียนนา
-	มิพักสนเท่ห์แท้  ชนิดนี้มีหลาย
-	๏ หมายเชื้อมั่นเถิดด้วย  ธรรมดา
-	ควันแห่งไฟใครมา  ปิดไว้
-	ต้องปรากฎแก่ตา  โลกสัก วันนอ
-	ชาดกสาธกไว้  สดับแล้วควรคนึง บารนี ฯ
-	</tpoem>
-	== เชิงอรรถ ==
-	== ที่มา ==
-	http://www.openbase.in.th/taxonomy/term/4541
-
	== บทประพันธ์ ==		== บทประพันธ์ ==
	===ปรารมภพจน์===		===ปรารมภพจน์===

---

การปรับปรุง เมื่อ 17:18, 8 สิงหาคม 2552

เนื้อหา 1 ข้อมูลเบื้องต้น 2 บทประพันธ์ 2.1 ปรารมภพจน์ 2.2 ๑ 2.3 ๒ 2.4 ๓ 2.5 ๔ 2.6 ๕ 2.7 ๖ 2.8 ๗ 2.9 ๘ 2.10 ๙ 2.11 ๑๐ 2.12 ๑๑ 2.13 ๑๒ 2.14 ๑๓ 2.15 ๑๔ 2.16 ๑๕ 2.17 ๑๖ 2.18 ๑๗ 2.19 ๑๘ 2.20 ๑๙ 2.21 ๒๐ 2.22 ๒๑ 2.23 ๒๒ 2.24 ๒๓ 2.25 ๒๔ 2.26 ๒๕ 2.27 ๒๖ 2.28 ๒๗ 3 เชิงอรรถ 4 ที่มา

ข้อมูลเบื้องต้น

แม่แบบ:เรียงลำดับ ผู้แต่ง: ชิต บุรทัต

บทประพันธ์

ปรารมภพจน์

๑

๒

๓

๔

๕

๖

๗

๘

๙

๑๐

๑๑

๑๒

๑๓

๑๔

๑๕

๑๖

๑๗

๑๘

๑๙

๒๐

๒๑

๒๒

๒๓

๒๔

๒๕

๒๖

๒๗

เชิงอรรถ

ที่มา

[1]