โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๔

จาก ตู้หนังสือเรือนไทย

(ความแตกต่างระหว่างรุ่นปรับปรุง)
ข้ามไปที่: นำทาง, สืบค้น
(หน้าที่ถูกสร้างด้วย 'สารบาญ …')
(นางกุจจีค่อมทูลยุยงนางไกยเกษี)
 
(การแก้ไขหนึ่งรุ่นระหว่างรุ่นที่เปรียบเทียบไม่แสดงผล)
แถว 3: แถว 3:
==นางกุจจีค่อมทูลยุยงนางไกยเกษี==
==นางกุจจีค่อมทูลยุยงนางไกยเกษี==
 +
===แผ่นที่ ๕๓ – ขุนมหาสิทธิโวหาร===
 +
<tpoem>
 +
๓๖๕ ปางกระษัตริย์สมเยศท้าว  ทธรฐ
 +
ครองอยุทธยายศ  ยิ่งไท้
 +
ราชบุตรนับรวมหมด  มีสี่ องค์เอย
 +
อำมาตยราฎรได้  ศุขล้ำเหลือเกษม ฯ
 +
 +
 +
๓๖๖ พระทรงดำริห์ด้วย  เอารส
 +
หวังจักเศกสมมติ  มอบด้าว
 +
พระสัตรุศพระพรต  สองพี่ น้องนา
 +
ควรแก่สมบัติท้าว  ท่านผู้ไอยกา ฯ
 +
 +
 +
๓๖๗ แต่รามแลลักษณ์ผู้  อนุชา
 +
ควรยกอยุทธยา  มอบให้
 +
ตัวเราเล่าชรา  หกหมื่น ปีนอ
 +
หวักฝากประยูรได้  สืบเชื้อขัติยา ฯ
 +
 +
 +
๓๖๘ ตริเสรจออกเอื้อนราช  บรรหาร ถามเอย
 +
อำมาตย์ราชวงษวาร  พรั่งพร้อม
 +
จักอภิเษกรามการ  ผิดชอบ ไฉนนา
 +
ต่างก็เหนชอบน้อม  นอบเกล้าโดยทรง ฯ
 +
 +
 +
๓๖๙ สมเดจบรมบาทเบื้อง  บิดร
 +
ตรัสเรียกพระรามสอน  สั่งซ้ำ
 +
จักเศกพ่อครองนคร  สืบราช ปยูรเฮย
 +
จงพ่อผดุงค้ำ  เฃตรให้ภูลเกษม ฯ
 +
 +
 +
๓๗๐ รามสดับรับสั่งให้  ครองนคร
 +
ตริว่าใครจักรอญ  ราพร้าย
 +
โดยกิจพระบิดร  จำจิตร สนองนา
 +
จึ่งบ่ทูลยักย้าย  หย่อนคล้อยตามกระแส ฯ
 +
 +
 +
๓๗๑ พระชนกฟังบุตรเชื้อ  โองการ ท่านนา
 +
จึ่งสั่งโหรคูณหาร  ฤกษค้น
 +
ผิวะเหนชอบไฉนวาร  โมงทุ่ม บาทแฮ
 +
จงพิจารณรีบร้น  เร่งให้ฤกษแถลง ฯ
 +
</tpoem>
 +
===แผ่นที่ ๕๔ – ขุนมหาสิทธิโวหาร===
 +
<tpoem>
 +
๓๗๒ ขุนโหรรับสั่งค้น  คำภีร์ พบเอย
 +
ดวงเทพสถิตยราศี  เมศซ้ำ
 +
ลักษณ์จันทร์อยู่มินมี  อสุราช เล็งแฮ
 +
พระเคราะห์เลิศพักย้ำ  ย่อมร้ายนิราศเมือง ฯ
 +
 +
 +
๓๗๓ บังเอิญเทเวศรเข้า  ดนจิตร
 +
ให้พระโหรเหนผิด  พลาดพลั้ง
 +
ถวายพระฤกษโดยกิจ  การราช พิธีเฮย
 +
เดือนสี่วันจันทร์ทั้ง  ปักษ์ขึ้นตรีวาร ฯ
 +
 +
 +
๓๗๔ พระทรงสดับทราบสิ้น  สารพรรณ์
 +
ตรัสสั่งสุมันตัน  ที่เฝ้า
 +
จงจัดกิจพิธีสรรพ์  อภิเศก รามเฮย
 +
พลางรับสั่งใส่เกล้า  ออกแจ้งจ่ายหมาย ฯ
 +
 +
 +
๓๗๕ เกณฑ์แปดตำรวจตั้ง  มณฑป รดมเฮย
 +
ห้ายอดยลงามครบ  เครื่องครื้น
 +
เรืองมาศมณีนพ  เทียมทิพย์ พิมานแฮ
 +
พรมลาศสะอาดพื้น  เพริศพร้อมพิสูตคำ ฯ
 +
 +
 +
๓๗๖ ไพดานดาเรศพร้อย  พรายสี
 +
ห้อยสุมาลย์มาลี  สระดื้น
 +
กรดสังข์แท่นมณี  นาอเนก เครื่องแฮ
 +
เสวตรฉัตรภัทรบิฐพื้น  ลาดล้วนวางตา
 +
 +
 +
๓๗๗ ทอดอัษฎาวุธถ้วน  สบสรรพ์
 +
เครื่องราชกักกุธภัณฑ์  พิศพร้อม
 +
ราชวัตรฉัตรเรียงกัน  รายรัถะ ยาแฮ
 +
ขอบเฃตรนิเวศนล้อม  ปักล้วนธงไสว ฯ
 +
 +
 +
๓๗๘ ขุนอัศวรับสั่งแล้ว  เรวจร
 +
บันลุไกยเกษนคร  นอบเฝ้า
 +
ทูลน้องพระทรงศร  สองทราบ เสร็จนา
 +
พวกหนึ่งลุกุฎิ์เข้า  นบพร้องสองชฎิล
 +
</tpoem>
===แผ่นที่ ๕๕ – ขุนมหาสิทธิโวหาร===
===แผ่นที่ ๕๕ – ขุนมหาสิทธิโวหาร===
<tpoem>
<tpoem>
แถว 9: แถว 95:
ต่างทรงเครื่องฤๅษี  เสร็จรีบ จรเฮย
ต่างทรงเครื่องฤๅษี  เสร็จรีบ จรเฮย
ลุนครห่อนช้า  รีบเข้าโรงพิธี ฯ
ลุนครห่อนช้า  รีบเข้าโรงพิธี ฯ
 +
๓๘๐ ฝ่ายกุจจีแต่ต้อง  กสุนแผลง
๓๘๐ ฝ่ายกุจจีแต่ต้อง  กสุนแผลง
แถว 14: แถว 101:
ภอการอภิเษกแจง  จัดพรัก พร้อมเฮย
ภอการอภิเษกแจง  จัดพรัก พร้อมเฮย
ค่อมคิดแล้วรีบผ้าย  สู่เฝ้ามหิษี ฯ
ค่อมคิดแล้วรีบผ้าย  สู่เฝ้ามหิษี ฯ
 +
๓๘๑ พิไรว่าพระแม่เจ้า  จอมไกย เกษเอย
๓๘๑ พิไรว่าพระแม่เจ้า  จอมไกย เกษเอย
แถว 19: แถว 107:
พระพรตยศหย่อนไฉน  นึกอัประ หยดเอย
พระพรตยศหย่อนไฉน  นึกอัประ หยดเอย
พระแม่ทูลอย่าช้า  เรื่องท้าวสัตยปทาน ฯ
พระแม่ทูลอย่าช้า  เรื่องท้าวสัตยปทาน ฯ
 +
๓๘๒ นางกษัตริย์เหนชอบด้วย  กุจจี
๓๘๒ นางกษัตริย์เหนชอบด้วย  กุจจี
แถว 24: แถว 113:
กรสยายแย่งเกษี  เสริมแช่ง โศกนา
กรสยายแย่งเกษี  เสริมแช่ง โศกนา
เสดจสู่ไสยาศน์ให้  หับห้องผธมครวญ ฯ
เสดจสู่ไสยาศน์ให้  หับห้องผธมครวญ ฯ
 +
๓๘๓ ทธรฐธิราชไท้  ภูบดี เสดจเอย
๓๘๓ ทธรฐธิราชไท้  ภูบดี เสดจเอย
แถว 29: แถว 119:
นางไกยะเกษี  สูญภักตร ไฉนนา
นางไกยะเกษี  สูญภักตร ไฉนนา
พลางตริพลางยาตรเข้า  สู่ห้องเหนครวญ ฯ
พลางตริพลางยาตรเข้า  สู่ห้องเหนครวญ ฯ
 +
๓๘๔ ตรัสถามว่านิ่มเนื้อ  นวลผจง
๓๘๔ ตรัสถามว่านิ่มเนื้อ  นวลผจง
แถว 34: แถว 125:
พลางระโบมว่าโฉมยง  อย่าเทวศ เลยแม่
พลางระโบมว่าโฉมยง  อย่าเทวศ เลยแม่
จักประสงค์ใดพื้น  ภพนี้จงแถลง ฯ
จักประสงค์ใดพื้น  ภพนี้จงแถลง ฯ
 +
๓๘๕ ได้ทีนางนบน้อม  เสนอวอน พระเอย
๓๘๕ ได้ทีนางนบน้อม  เสนอวอน พระเอย
แถว 46: แถว 138:
จะใคร่ผ่าทรวงฃี  วิตรแหวะ ดูนนา
จะใคร่ผ่าทรวงฃี  วิตรแหวะ ดูนนา
เกรงจักเสียงสัตยกล้ำ  กลับเอื้อนอารี ฯ
เกรงจักเสียงสัตยกล้ำ  กลับเอื้อนอารี ฯ
 +
๓๘๗ นางแส้งพิลาปรื้อ  รำพรรณ์ ทูลเอย
๓๘๗ นางแส้งพิลาปรื้อ  รำพรรณ์ ทูลเอย
แถว 51: แถว 144:
ขยมสู้ละชีวัน  กรประกอบ รถนา
ขยมสู้ละชีวัน  กรประกอบ รถนา
พระราชทานสัตยอ้าง  แก่ข้างจึ่งขอ ฯ
พระราชทานสัตยอ้าง  แก่ข้างจึ่งขอ ฯ
 +
๓๘๘ เรียมเสน่ห์อนุชดุจด้วย  ดวงชี วาตน์เอย
๓๘๘ เรียมเสน่ห์อนุชดุจด้วย  ดวงชี วาตน์เอย
แถว 56: แถว 150:
พรตน้องจะครองบุรี  รัชก่อน พี่นา
พรตน้องจะครองบุรี  รัชก่อน พี่นา
ราษภร์ชักขุดแคะค้น  ขอดข้อครหา ฯ
ราษภร์ชักขุดแคะค้น  ขอดข้อครหา ฯ
 +
๓๘๙ ฤๅงามตามแต่เจ้า  จงใจ จัดเอย
๓๘๙ ฤๅงามตามแต่เจ้า  จงใจ จัดเอย
แถว 61: แถว 156:
ผิวะลูกจากวันใด  เด็จชีพ พี่นา
ผิวะลูกจากวันใด  เด็จชีพ พี่นา
จงเมตตาอย่ามล้าง  พี่ให้วายปราณ ฯ
จงเมตตาอย่ามล้าง  พี่ให้วายปราณ ฯ
 +
๓๙๐ ข้าบาทสละชีพด้วย  ภักดี
๓๙๐ ข้าบาทสละชีพด้วย  ภักดี
แถว 66: แถว 162:
เพียงพระลูกจักลี  ลาศสู่ พนัศนา
เพียงพระลูกจักลี  ลาศสู่ พนัศนา
พระจักลาญชีพได้  ดั่งนี้ฤๅควร ฯ
พระจักลาญชีพได้  ดั่งนี้ฤๅควร ฯ
 +
๓๙๑ พระฟังดังกฤชซ้ำ  เสียบทรวง
๓๙๑ พระฟังดังกฤชซ้ำ  เสียบทรวง
แถว 71: แถว 168:
หวนคิดตขิตดขวง  ถึงสัตย เดิมนา
หวนคิดตขิตดขวง  ถึงสัตย เดิมนา
ทิ้งพระแสงโศกเมื้อ  สู่ห้องสลบพลัน ฯ
ทิ้งพระแสงโศกเมื้อ  สู่ห้องสลบพลัน ฯ
 +
๓๙๒ นางยลอธิราชเจ้า  วิสัญญี
๓๙๒ นางยลอธิราชเจ้า  วิสัญญี

รุ่นปัจจุบันของ 09:32, 18 สิงหาคม 2552

สารบาญ | หน้าก่อนนี้ | หน้าถัดไป

เนื้อหา

นางกุจจีค่อมทูลยุยงนางไกยเกษี

แผ่นที่ ๕๓ – ขุนมหาสิทธิโวหาร

๓๖๕ ปางกระษัตริย์สมเยศท้าวทธรฐ
ครองอยุทธยายศยิ่งไท้
ราชบุตรนับรวมหมดมีสี่ องค์เอย
อำมาตยราฎรได้ศุขล้ำเหลือเกษม ฯ
๓๖๖ พระทรงดำริห์ด้วยเอารส
หวังจักเศกสมมติมอบด้าว
พระสัตรุศพระพรตสองพี่ น้องนา
ควรแก่สมบัติท้าวท่านผู้ไอยกา ฯ
๓๖๗ แต่รามแลลักษณ์ผู้อนุชา
ควรยกอยุทธยามอบให้
ตัวเราเล่าชราหกหมื่น ปีนอ
หวักฝากประยูรได้สืบเชื้อขัติยา ฯ
๓๖๘ ตริเสรจออกเอื้อนราชบรรหาร ถามเอย
อำมาตย์ราชวงษวารพรั่งพร้อม
จักอภิเษกรามการผิดชอบ ไฉนนา
ต่างก็เหนชอบน้อมนอบเกล้าโดยทรง ฯ
๓๖๙ สมเดจบรมบาทเบื้องบิดร
ตรัสเรียกพระรามสอนสั่งซ้ำ
จักเศกพ่อครองนครสืบราช ปยูรเฮย
จงพ่อผดุงค้ำเฃตรให้ภูลเกษม ฯ
๓๗๐ รามสดับรับสั่งให้ครองนคร
ตริว่าใครจักรอญราพร้าย
โดยกิจพระบิดรจำจิตร สนองนา
จึ่งบ่ทูลยักย้ายหย่อนคล้อยตามกระแส ฯ
๓๗๑ พระชนกฟังบุตรเชื้อโองการ ท่านนา
จึ่งสั่งโหรคูณหารฤกษค้น
ผิวะเหนชอบไฉนวารโมงทุ่ม บาทแฮ
จงพิจารณรีบร้นเร่งให้ฤกษแถลง ฯ
             

แผ่นที่ ๕๔ – ขุนมหาสิทธิโวหาร

๓๗๒ ขุนโหรรับสั่งค้นคำภีร์ พบเอย
ดวงเทพสถิตยราศีเมศซ้ำ
ลักษณ์จันทร์อยู่มินมีอสุราช เล็งแฮ
พระเคราะห์เลิศพักย้ำย่อมร้ายนิราศเมือง ฯ
๓๗๓ บังเอิญเทเวศรเข้าดนจิตร
ให้พระโหรเหนผิดพลาดพลั้ง
ถวายพระฤกษโดยกิจการราช พิธีเฮย
เดือนสี่วันจันทร์ทั้งปักษ์ขึ้นตรีวาร ฯ
๓๗๔ พระทรงสดับทราบสิ้นสารพรรณ์
ตรัสสั่งสุมันตันที่เฝ้า
จงจัดกิจพิธีสรรพ์อภิเศก รามเฮย
พลางรับสั่งใส่เกล้าออกแจ้งจ่ายหมาย ฯ
๓๗๕ เกณฑ์แปดตำรวจตั้งมณฑป รดมเฮย
ห้ายอดยลงามครบเครื่องครื้น
เรืองมาศมณีนพเทียมทิพย์ พิมานแฮ
พรมลาศสะอาดพื้นเพริศพร้อมพิสูตคำ ฯ
๓๗๖ ไพดานดาเรศพร้อยพรายสี
ห้อยสุมาลย์มาลีสระดื้น
กรดสังข์แท่นมณีนาอเนก เครื่องแฮ
เสวตรฉัตรภัทรบิฐพื้นลาดล้วนวางตา
๓๗๗ ทอดอัษฎาวุธถ้วนสบสรรพ์
เครื่องราชกักกุธภัณฑ์พิศพร้อม
ราชวัตรฉัตรเรียงกันรายรัถะ ยาแฮ
ขอบเฃตรนิเวศนล้อมปักล้วนธงไสว ฯ
๓๗๘ ขุนอัศวรับสั่งแล้วเรวจร
บันลุไกยเกษนครนอบเฝ้า
ทูลน้องพระทรงศรสองทราบ เสร็จนา
พวกหนึ่งลุกุฎิ์เข้านบพร้องสองชฎิล
             

แผ่นที่ ๕๕ – ขุนมหาสิทธิโวหาร

๓๗๙ สองนักสิทธิสดับถ้อยเสนี นิมนต์เอย
จึ่งป่าวคณะโยคีทั่วหน้า
ต่างทรงเครื่องฤๅษีเสร็จรีบ จรเฮย
ลุนครห่อนช้ารีบเข้าโรงพิธี ฯ
๓๘๐ ฝ่ายกุจจีแต่ต้องกสุนแผลง
อาฆาฏพระรามแหนงนึกร้าย
ภอการอภิเษกแจงจัดพรัก พร้อมเฮย
ค่อมคิดแล้วรีบผ้ายสู่เฝ้ามหิษี ฯ
๓๘๑ พิไรว่าพระแม่เจ้าจอมไกย เกษเอย
รามจะครองเวียงไชยเฉิดหล้า
พระพรตยศหย่อนไฉนนึกอัประ หยดเอย
พระแม่ทูลอย่าช้าเรื่องท้าวสัตยปทาน ฯ
๓๘๒ นางกษัตริย์เหนชอบด้วยกุจจี
จึ่งใส่กลทำทีเคลือบไคล้
กรสยายแย่งเกษีเสริมแช่ง โศกนา
เสดจสู่ไสยาศน์ให้หับห้องผธมครวญ ฯ
๓๘๓ ทธรฐธิราชไท้ภูบดี เสดจเอย
ออกสุรางค์นารีเรียบเฝ้า
นางไกยะเกษีสูญภักตร ไฉนนา
พลางตริพลางยาตรเข้าสู่ห้องเหนครวญ ฯ
๓๘๔ ตรัสถามว่านิ่มเนื้อนวลผจง
ใยจึ่งกันแสงทรงโศกสอื้น
พลางระโบมว่าโฉมยงอย่าเทวศ เลยแม่
จักประสงค์ใดพื้นภพนี้จงแถลง ฯ
๓๘๕ ได้ทีนางนบน้อมเสนอวอน พระเอย
ฃอพระพรตครองนครสืบไท้
เชิญพระจักรกฤษณ์จรยังพนัศ
สิบสี่ปีจึ่งให้กลับเข้าถวัลเวียง ฯ
             

แผ่นที่ ๕๖ – ขุนมหาสิทธิโวหาร

๓๘๖ พระสดับประหนึ่งต้องอสนี บาตเฮย
นิชาติหญิงกระลีโลภล้ำ
จะใคร่ผ่าทรวงฃีวิตรแหวะ ดูนนา
เกรงจักเสียงสัตยกล้ำกลับเอื้อนอารี ฯ
๓๘๗ นางแส้งพิลาปรื้อรำพรรณ์ ทูลเอย
ปางปทูตพระทรงธรรม์ไล่ล้าง
ขยมสู้ละชีวันกรประกอบ รถนา
พระราชทานสัตยอ้างแก่ข้างจึ่งขอ ฯ
๓๘๘ เรียมเสน่ห์อนุชดุจด้วยดวงชี วาตน์เอย
ความชอบขอบคุณมีมากล้น
พรตน้องจะครองบุรีรัชก่อน พี่นา
ราษภร์ชักขุดแคะค้นขอดข้อครหา ฯ
๓๘๙ ฤๅงามตามแต่เจ้าจงใจ จัดเอย
ขออย่างส่งรามไปป่ากว้าง
ผิวะลูกจากวันใดเด็จชีพ พี่นา
จงเมตตาอย่ามล้างพี่ให้วายปราณ ฯ
๓๙๐ ข้าบาทสละชีพด้วยภักดี
หวังยกสัตยสวามีเชิดไว้
เพียงพระลูกจักลีลาศสู่ พนัศนา
พระจักลาญชีพได้ดั่งนี้ฤๅควร ฯ
๓๙๑ พระฟังดังกฤชซ้ำเสียบทรวง
กุมพระขรรค์พลันทะลวงไล่เงื้อ
หวนคิดตขิตดขวงถึงสัตย เดิมนา
ทิ้งพระแสงโศกเมื้อสู่ห้องสลบพลัน ฯ
๓๙๒ นางยลอธิราชเจ้าวิสัญญี
แสนสุดจะปรีดีละไท้
พระนางรีบจรลีมาปทับ ทวารเฮย
ตรัสสั่งนางสาวใช้ช่วยเฝ้ารวังการ ฯ
             
เครื่องมือส่วนตัว