โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์

จาก ตู้หนังสือเรือนไทย

(ความแตกต่างระหว่างรุ่นปรับปรุง)
ข้ามไปที่: นำทาง, สืบค้น
(แผ่นที่ ๑ - ๒๕)
(อ้างอิง)
 
(การแก้ไข 32 รุ่นระหว่างรุ่นที่เปรียบเทียบไม่แสดงผล)
แถว 4: แถว 4:
[[หมวดหมู่:วรรณคดีรัตนโกสินทร์]]
[[หมวดหมู่:วรรณคดีรัตนโกสินทร์]]
[[หมวดหมู่:โคลง]]
[[หมวดหมู่:โคลง]]
-
'''ผู้แต่ง:''' แต่งร่วมกันหลายท่าน ดังระบุไว้ที่ในบทประพันธ์
+
[[หมวดหมู่:ยังไม่สมบูรณ์]]
 +
'''ผู้แต่ง:''' แต่งร่วมกันหลายท่าน ดังระบุไว้ที่ในบทประพันธ์แต่ละแผ่น
 +
 
== บทประพันธ์ ==
== บทประพันธ์ ==
-
=== แผ่นที่ ๑ - ๒๕ ===
+
=== ห้องที่ ๑ - ๕๐ ===
-
'''''ห้องที่ ๑ พระชนกฤษีทำพิธีบวงสรวงไถได้นางสีดา แล้วลาเพศกลับเข้าเมืองมิถิลา'''''
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑|ห้องที่ ๑]] พระชนกฤษีทำพิธีบวงสรวงไถได้นางสีดา แล้วลาเพศกลับเข้าเมืองมิถิลา
-
'''แผ่นที่ ๑ - พระศรีสุนทรโวหาร'''
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๒|ห้องที่ ๒]] ท้าวชนกจักรวรรดิปรารภจะหาคู่ให้นางสีดากับให้โหรหาฤกษ์
-
<tpoem>
+
-
๑ ปางราชดาบศไท้  ชนกนาม
+
-
นากุฏิพนาราม  ป่ากว้าง
+
-
แต่ฝังบุตรีงาม  งำเงื่อน ไว้เฮย
+
-
กลับนิยมศีลสร้าง  พรตพร้อมพรมจรรย์
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๓|ห้องที่ ๓]] ท้าวชนกจักรวรรดิให้ป่าวประกาศ เชิญหน่อกษัตริย์ต่างเมืองมายกศร
-
๒ จิตรมุ่งหมายได้ลุ  โลกีย์ ฌานเฮย
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๔|ห้องที่ ๔]] พระรามสบเนตรกับนางสีดา กับพิธียกมหาธนูโมลี
-
เพียรพยายามทวี  ค่ำเช้า
+
-
นับฉนำเนิ่นนานลี  ลาศล่วง หลายนา
+
-
ยังบ่ยลย่างเข้า  เขตรห้องฌานชม ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๕|ห้องที่ ๕]] ท้าวชนกจักรวรรดิส่งราชสาสน์ไปยังศรีอยุธยา
-
๓ หน่ายจิตรคิดทดท้อ  ทางเรียน
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๖|ห้องที่ ๖]] พระพรตพระสัตรุดทูลลาท้าวไกยเกษเพื่อไปอยุธยา
-
ใจป่วนหวนวนเวียน  วากเว้
+
-
ทำเพียรบสมเพียร  เพียรเปล่า แล้วพ่อ
+
-
จักบวชชักโอ้เอ้  อยู่ด้วยอันใด ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๗|ห้องที่ ๗]] พระพรตพระสัตรุดทูลลาท้าวไกยเกษไปอยุธยา เพื่อตามเสด็จไปในงานวิวาห์พระรามที่มิถิลา
-
๔ จักคืนกลับเข้าสู่  บูรี
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๘|ห้องที่ ๘]] อุปภิเษกพระรามกับนางสีดาในเมืองมิถิลา
-
สมบัติสมบูรณมี  มากพร้อม
+
-
บำรุงประชาชี  ฉันเช่น ก่อนแฮ
+
-
จำกลับเดินทางอ้อม  ออกสร้างทางทาน ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๙|ห้องที่ ๙]] ท้าวทศรถ พระราม ยกทัพกลับอยุธยา พบรามสูรขวางหน้า พระรามรบกับรามสูร รามสูรเห็นเป็นนารายณ์ขอถวายศร พระรามฝากพระพิรุณรักษาไว้
-
๕ หวนคิดถึงลูกน้อย  ในดิน
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๐|ห้องที่ ๑๐]] กำเหนิดทรพีในฝูงทรพา เทวดาช่วยรักษาจนทรพีเติบโตเท่าบิดา มาท้าแล้วขวิดทรพา ''ผู้เป็นพ่อ'' ตาย
-
ตรัสเรียกนายโสมลิน  ลาศเต้า
+
-
ยังร่มนิโครธผิน  ภักตร์สั่ง โสมเอย
+
-
ขุดลูกกูจักเข้า  เฃตรแคว้นนครคืน ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๑|ห้องที่ ๑๑]] ทรพีกำเริบท้ารบพระอิศวร พระอิศวรให้ไปท้าพาลีที่กรุงขีดขิน
-
๖ นายโสมรับสั่งแล้ว  ขมีขมัน
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๒|ห้องที่ ๑๒]] ทรพีบุกเข้าถึงหน้าพระลานท้าพาลีรบ
-
จับจอบจวกดินฟัน  งัดไง้
+
-
บประสบสิ่งสำคัญ  ผอบบุตร ท่านนา
+
-
ทิ้งจอบนั่งร้องไห้  เหตุแจ้งจอมธรรม์ ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๓|ห้องที่ ๑๓]] พาลีฆ่าทรพีตายแล้วขับไล่สุครีพออกจากเมือง ไปอาศัยอยู่ที่อำมตังสิงขร
-
๗ องค์พระชนกได้  สดับกิจ
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๔|ห้องที่ ๑๔]] นางกุจจีค่อมทูลยุยงนางไกยเกษ
-
ตกตลึงลาญจิตร  อัดอั้น
+
-
อกหวั่นพ่างชีวิตร  จักวอด วายแฮ
+
-
เกิดสติกลับกลั้น  โศกแล้วสั่งโสม ฯ
+
-
</tpoem>
+
-
'''แผ่นที่ ๒ - พระศรีสุนทรโวหาร'''
+
-
<tpoem>
+
-
๘ ลูกกูควรคู่เจ้า  จักรพรรดิ
+
-
บุญหนักศักดิ์ใหญ่ชัด  เชื่อได้
+
-
จักถึงชีพพิบัติ  เหนหลาก นักนา
+
-
จำจักเกณฑ์ไถให้  ฟอกฟื้นดินหา ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๕|ห้องที่ ๑๕]] ท้าวทศรถตั้งกระบวนแห่พระรามเลียบเมือง
-
๙ โสมเอยเองรีบเข้า  บูรินทร์
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๖|ห้องที่ ๑๖]] พระรามเตรียมบวชเป็นฤษี พระลักษณ์ออกบวชตาม พระพรตจะฟันนางไกยเกษีมารดา เหตุที่ทำให้พระบิดาสิ้นพระชนม
-
บอกแด่ขุนเสนินทร์  อย่าช้า
+
-
ให้จัดทศโยธิน  ทุกหมวด มาเฮย
+
-
พลคชรถมิ่งม้า  ครบถ้วนจตุรงค์ ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๗|ห้องที่ ๑๗]] ท้าวทศรถสิ้นพระชนม์ ตั้งพระเมรุมาศท้าวทศรถ พระฤษีห้ามไม่ให้นางไกยเกษี และพระพรตขึ้นไปขมาพระศพ
-
๑๐ ให้เตรียมไถแอกทั้ง  โคกา ษรเฮย
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๘|ห้องที่ ๑๘]] พระพรตพระสัตรุดกับสามชนนีตามพระราม
-
เรวเร่งรีบออกมา  ที่นี้
+
-
ไถค้นพระธิดา  ดวงจิต กูนา
+
-
ไปอย่าเนิ่นนานลี้  หลบช้ามาเรว ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๙|ห้องที่ ๑๙]] พระรามพระลักษณ์นางสีดา พบกับฤษีสระภังค
-
๑๑ นายโสมรับสั่งแล้ว  ลาจร
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๒๐|ห้องที่ ๒๐]] พระราม พระลักษณ์ นางสีดา เข้าสวนพิราพ และฆ่าพิราพตาย
-
ถั่นๆ บแรมรอน  พักช้า
+
-
ถับถึงพระนคร  ประเวศสู่ วังเฮย
+
-
พบพวกขุนนางว้า  วุ่นแส้ทักถาม ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๒๑|ห้องที่ ๒๑]] ทศกัณฐ์ประพาสป่าให้ชิวหาน้องเขยรักษาเมือง ชิวหาตระเวนรักษาเมืองจนง่วงนอนทนไม่ไหว แผลงฤทธิ์แลบลิ้นปิดเมืองไว้ ทศกัณฐ์กลับมาไม่เห็นเมือง ขว้างจักรถูกลิ้นชิวหาขาดตาย
-
๑๒ โสมเรียนแดท่านผู้  อธิบดี
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๒๒|ห้องที่ ๒๒]] นางสำมนักขาถูกพระลักษณ์ทำโทษ มาทูลพระยาขร พระยาขรยกออกรบพระราม พระรามฆ่าตาย
-
ตามสั่งพระมุนี  ถ่องถ้วน
+
-
ตระบัดบาดหมายมี  เกณฑ์ทุก กรมแฮ
+
-
จัดพหลพลล้วน  ฮึกห้าวหาญณรงค์ ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๒๓|ห้องที่ ๒๓]] พระยาทูตกับพระยาตรีเศียรยกพลออกไปรบกับพระราม พระรามสังหารพระยาทูต และตรีเศียร
-
๑๓ เกณฑ์กรมเกษตรทั้ง  กรมจร
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๒๔|ห้องที่ ๒๔]] นางสำมนักขามาทูลทศกัณฐ์ ทศกัณฐ์หลงเชื่อ ให้มารีศแปลงกายเป็นกวางทองไปลวง แล้วตนเองแปลงเป็นฤษีเข้าลักนาง พระรามแผลงศรต้องมารีศตาย
-
ไอแอกโคกาษร  เสร็จพร้อม
+
-
ยกพวกพลากร  จากนัค เรศฤๅ
+
-
จึ่งสั่งนายโสมด้อม  ดุ่มหน้านำพล ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๒๕|ห้องที่ ๒๕]] พระรามพระลักษณ์ตามหานางสีดา พบสดายุบอกข่าวว่าทศกัณฐ์ลักไปถวายแหวนแล้วสิ้นใจ พระรามปลงศพให้แล้วติดตามพลัดเข้าไปในวงแขนยักษ์กุมพล โปรดยักษ์กุมพลพ้นทรมาน จนถึงหนุมานถวายตัว
-
๑๔ ลุเฃตรอาวาศเวิ้ง  วันสณฑ์
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๒๖|ห้องที่ ๒๖]] หนุมานพาสุครีพมาถวายพระราม สุครีพกับพาลีรบกัน จนพาลีรู้ว่าเป็นศรนารายณ์จึงยอมตาย
-
ให้กระบวนรี้พล  พักยั้ง
+
-
ภายนอกบริมณฑล  เฃตรวัด นั้นนา
+
-
พาพวกขุนนางทั้ง  หมดเฝ้าพระมุนี ฯ
+
-
</tpoem>
+
-
'''แผ่นที่ ๓ - พระศรีสุนทรโวหาร'''
+
-
<tpoem>
+
-
๑๕ พระเผยพจนาดถ์แจ้ง  ความหลัง
+
-
เล่าเหล่าเสนาฟัง  จวบแคล้ว
+
-
เสด็จนำณที่ฝัง  ผอบอัค เรศแฮ
+
-
ชี้เฃตรสำคัญแล้ว  สั่งให้ไถรดม ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๒๗|ห้องที่ ๒๗]] พระรามเผาศพพระยาพาล และเทวดานำเครื่องทรงมาถวายให้พระรามสีดา
-
๑๖ นายกน้อมเกล้ารับ  โองการ
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๒๘|ห้องที่ ๒๘]] พระลักษณ์มาเตือนพลเมืองขีดขิน และหนุมานลักท้าวมหาชมพูไปถวายพระรามที่ภูเขาคันธมาทน์
-
ด่วนๆ มาสั่งงาน  เสร็จพร้อม
+
-
นังคัลกิจบัญหาร  เทียมแอก ไถเฮย
+
-
ไถประดังดาล้อม  เฃตรด้าวแดนไทร ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๒๙|ห้องที่ ๒๙]] พระรามให้สามทหารไปสืบข่าวนางสีดา และสืบหาทางไปลงกา
-
๑๗ ไถเดี่ยวไถคู่พร้อม  รดมไถ
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๓๐|ห้องที่ ๓๐]] องคตลูบหลังยักษ์ปักหลั่นให้พ้นสาป หนุมานส่งนางบุษมาลีขึ้นสวรรค์
-
ต่างมุ่งต่างหมายใจ  เสาะค้น
+
-
แปรดะถัดทูนไว  เวียนรอบ
+
-
ไถทั่วจงหวัดต้น  นิโครธครึ้มสาขา ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๓๑|ห้องที่ ๓๑]] หนุมาน ชมพูพาน องคต พบพระชฎิลฤษี และนกสัมพาที
-
๑๘ หลายรอยหลายรอบรื้อ  พสุธา
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๓๒|ห้องที่ ๓๒]] หนุมานฆ่าอสุรีผีเสื้อสมุทรนายด่านทางน้ำเมืองลงกา
-
หลายคาบหลายคราหา  ห่อนพ้อง
+
-
แสงแดดแผดกายา  อยุดพัก เหนื่อยเฮย
+
-
นบบาทนักสิทธิพร้อง  พจน์แจ้งแถลงการณ์ ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๓๓|ห้องที่ ๓๓]] หนุมานเข้าพบฤษีนารท ลองฤทธิ์แพ้พระฤษี และรบกับนางอากาศตะไลเสื้อเมืองลงกานายด่านทางอากาศ ฆ่านางอากาศตะไตตาย แล้วค้นหานางสีดา
-
๑๙ พระสดับดาลโศกเศร้า  ชลไนย นองเอย
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๓๔|ห้องที่ ๓๔]] ทศกัณฐ์เกี้ยวนางสีดา แลนางสีดาผูกศอหนุมานพบช่วยแก้ แล้วถวายแหวน
-
สุดที่สังเกตใจ  จักแจ้ง
+
-
ชรอยหมู่เทพยไทย  งำเงื่อน ไว้นา
+
-
จำจะบวงสรวงแสร้ง  สัตย์อ้างอธิษฐาน ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๓๕|ห้องที่ ๓๕]] หนุมานเข้าหักสวนขวัญ ฆ่าสหัสกุมารตาย อินทรชิตจับตัวไว้ได้
-
๒๐ ตริเสร็จทรงเสี่ยงด้วย  บารมี
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๓๖|ห้องที่ ๓๖]] หนุมานถูกลงโทษต่างๆ แล้วเผาเมืองลงกา
-
แม้นมาดบุตรีกู  เกียรติล้ำ
+
-
ควรเปนอรรคเทพี  จักรพรรดิ ราชนา
+
-
เผดจทุกข์ผดุงค้ำ  โลกยให้ศุขเกษม ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๓๗|ห้องที่ ๓๗]] ทศกัณฐ์พาญาติวงศ์หนีเพลิงไปอยู่เขาสัตนา
-
๒๑ ฃอจงอุสุภเชื้อ  อาชา ไนยเฮย
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๓๘|ห้องที่ ๓๘]] ทศกัณฐ์ให้เทวดาลงมาสร้างเมืองให้ใหม่
-
ไถจรดจรุงพา  พบแก้ว
+
-
อีกอำนาจเทวา  รักษช่วย นำเนอ
+
-
เสร็จเสี่ยงสัตยาแล้ว  จึ่งจ้องจรดไถ ฯ
+
-
</tpoem>
+
-
'''แผ่นที่ ๔ - พระศรีสุนทรโวหาร'''
+
-
<tpoem>
+
-
๒๒ โคนำจำเภาะพ้อง  พานปรสบ
+
-
ดอกประทุมห่อผอบ  กลัดกลุ้ม
+
-
บานกลีบกลิ่นตลบ  เลวงรื่น รศนา
+
-
พระจึ่งเผยผอบอุ้ม  บุตรแล้วรับขวัญ ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๓๙|ห้องที่ ๓๙]] สามทหารกลับจากลงกามาเฝ้าพระราม พระรามยกพลไปประชิดลงกา
-
๒๓ มนตรีทุกส่ำซ้อง  สรเสริญ
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๔๐|ห้องที่ ๔๐]] ทศกัณฑ์ฝัน พิเภกทำนายว่าจะตายหมดทั้งโคตร ให้ส่งสีดาคืน ทศกัณฐ์โกรธขับพิเภกออกจากเมือง
-
โฉมพระธิดาเจริญ  จิตรฃ้อง
+
-
พร้อมเบญจลักษณเพลิน  เนตรโลกย์ เฉลิมแฮ
+
-
อึงเอิกอวยพรพร้อง  ลนั่นน้อมถวายกร ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๔๑|ห้องที่ ๔๑]] นิลนนท์จับพิเภกได้พามาเฝ้าพระราม พิเภกขออยู่ด้วย และดูกำลังฤทธิ์ทหาร เพื่อเปรียบเทียบกับฝ่ายลงกา
-
๒๔ พระเสด็จนำลูกน้อย  นวนจันทร์
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๔๒|ห้องที่ ๔๒]] ก้อนหินตกที่เมืองทศกัณฐ ทศกัณฐ์ใช้ให้สุกรสารไปดู
-
คืนสู่อาศรมพลัน  กล่าวอ้าง
+
-
พ่อไร้ดะไนยสัน  ตติราช วงษเอย
+
-
จึ่งละสมบัติสร้าง  พรตสู้พยายาม ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๔๓|ห้องที่ ๔๓]] พระรามให้ลงโทษสุกรสาร แล้วทศกัณฐ์แปลงเป็นฤษีมาบอก ให้พระรามยกทัพกลับไป
-
๒๕ กุศลดลแนะได้  ดวงจิตร
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๔๔|ห้องที่ ๔๔]] ทศกัณฐ์ให้นางเบญจกายแปลงเป็นสีดาทำตายลอยน้ำไป เพื่อทำอุบายตัดศึก นางเบญจกายดูตัวนางสีดาแล้วมาแปลงให้ทศกัณฑ์ดู
-
เปนบุตรสุดสมคิด  พ่อแล้ว
+
-
พ่อจกเศกนามสฤกดิ  พรสวัสดิ แม่นา
+
-
จงชื่อสีดาแก้ว  เกิดเกื้อบุญธรรม ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๔๕|ห้องที่ ๔๕]] พระรามลงสรงน้ำ พบเบญกายแปลงคิดว่าสีดา พระรามโศก หนุมานขอพิสูจน์เอาศพไปเผาไฟ เบญจกายหนีหนุมานจับตัวมาถวาย เบญจกายถูกลงโทษจึงสารภาพ พิเภกทูลให้ฆ่า พระรามให้หนุมานพาไปส่ง
-
๒๖ นางประนดบทเรศไท้  ทูลสนอง
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๔๖|ห้องที่ ๔๖]] พระรามให้จองถนนข้ามไปลงกา หนุมานรบกับนิลพัทเรื่องรับก้อนหิน พระรามขับนิลพัทไปอยู่เมืองขีดขิน
-
พระเดชพระคุณปอง  ปกเกล้า
+
-
ลูกรักจักขอรอง  บัวบาท พระนา
+
-
คงชีพอาสัญเข้า  ฃ่ายฃ้องมฤตยู ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๔๗|ห้องที่ ๔๗]] ทศกัณฐ์สั่งนางสุพรรณมัจฉาให้นำบริวารทำลายถนน
-
๒๗ มนตรีทั้งสี่ซ้ำ  สรเสริญ
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๔๘|ห้องที่ ๔๘]] นางสุพรรณมัจฉาคลอดมัจฉานุที่หาดทราย มัยราพณ์ไปพบพามาเลี้ยงเป็นบุตรบุญธรรม
-
ได้ช่องทูลอัญเชิญ  ราชท้าว
+
-
สรวมเสด็จราชดำเนิน  คืนนัค เรศนา
+
-
ครองพิภพผ่านด้าว  ดุจดั้งเดิมครอง ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๔๙|ห้องที่ ๔๙]] พระรามยกพลข้ามสมุทร ให้ประคนธรรพ และหนุมานล่วงหน้าไปตรวจชัยภูมิ ทราบว่าทศกัณฐ์ให้ภาณุราชหนุนพื้นดินไว้พบแล้วฆ่าภาณุราชตาย
-
๒๘ ทรงรับอายาจแล้ว  พลันลา พรดแฮ
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๕๐|ห้องที่ ๕๐]] พระรามให้องคตสื่อสาร ทหารไม่เปิดประตูเมือง องคตจึงพังประตูเข้าไป
-
ซั้นสั่งเทียบโยธา  ยาตรเด้า
+
-
ทรงรถร่วมธิดา  ดวงจิตร ท่านนา
+
-
ถั่นๆ ถึงถิ่นเฃ้า  เฃตรท้ายธานิน ฯ
+
-
</tpoem>
+
-
'''แผ่นที่ ๕ - พระศรีสุนทรโวหาร'''
+
-
<tpoem>
+
-
๒๙ ฝ่ายชาวนัคเรศทั้ง  บุรุษนา รีนา
+
-
ทราบเหตุแห่งราชา  ผ่านเผ้า
+
-
ได้ราชธิดาลา  พรตกลับ กรุงเฮย
+
-
โยงชักชวนลูกเต้า  เหมื่อยเมื้อเหลือหลาม ฯ
+
 +
=== ห้องที่ ๕๑ - ๑๐๐ ===
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๕๑|ห้องที่ ๕๑]] สุครีพรับอาสาไปหักฉัตรทศกัณฐ์
-
๓๐ ชุมชนกล่นเกลื่อนท้อง  ทางหลวง
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๕๒|ห้องที่ ๕๒]] มัยราพณ์มาเฝ้าทศกัณฐ์ กับตั้งพิธีหุงยาสะกด
-
คับคั่งคือทนานตวง  เบียดแป้ง
+
-
พิศเพ่งธิดาดวง  จิตรราช
+
-
ชมว่าเทพยสรรแสร้ง  จากฟ้ามาเมือง ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๕๓|ห้องที่ ๕๓]] หนุมานอาสาอมพลับพลาพระราม และมัยราพณ์สะกดทัพ
-
๓๑ พระเสด็จทรงรถเข้า  วังใน
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๕๔|ห้องที่ ๕๔]] หนุมานหักด่านต่างๆ ของมัยราพณ์
-
รถประทับเกยไชย  บ่อช้า
+
-
เสด็จนำธิดาไคล  ปรางมาศ
+
-
อเนกอนงค์เสนอหน้า  แน่นทั้งวังหลวง ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๕๕|ห้องที่ ๕๕]] หนุมานพบกับนางพิรากวนจนเข้าในเมืองได้ นางพิรากวนบอกที่ขังพระราม
-
๓๒ เอกองค์อรรคเรศร์ไท้  เทพี
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๕๖|ห้องที่ ๕๖]] หนุมาณพบที่ขังพระราม และฆ่ามัยราพณ์ตาย ทศกัณฐ์ทราบว่ามัยราพณ์ตาย ให้กุมภกรรณออกรบ
-
นามรัตนมณี  หนุ่มเหน้า
+
-
พระสนมนาฎนารี  นับหมื่น
+
-
เรื่องรอบหมอบเฟี้ยมเฝ้า  บาทเบื้องจักรพงษ์ ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๕๗|ห้องที่ ๕๗]] กุมภกรรณออกรบ พิเภกอาสาห้ามทัพ และองคตลวงถามปริศนาจากกุมภกรรณ จนถึงสุครีพถอนต้นรังหลักทวีปอุดรมารับกับกุมภกรรณ
-
๓๓ ต่างพิศต่างเพ่งสร้อย  สีดา
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๕๘|ห้องที่ ๕๘]] เมื่อกุมภกรรณอุบายให้สุครีพถอนต้นรังจนหมดแรงแล้ว ก็เข้าจับสุครีพ หนุมานตามมาแก้สุครีพไปได้
-
โฉมเฉิดฉีกเมฆมา  แม่นแม้น
+
-
เฉกอัจฉรประภา  ประไพผ่อง ภักตร์แฮ
+
-
บงบอิ่มคิดแค้น  เคียดแค้นคนบัง ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๕๙|ห้องที่ ๕๙]] กุมภกรรณตั้งพิธีลับหอกโมกขศักดิ์หนุมานกับองคตแปลงเป็นสุนัขเน่าและอีกาไปทำลายพิธี
-
๓๔ พระชนกบรมนารถไท้  อธิบดินทร์
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๖๐|ห้องที่ ๖๐]] กุมภกรรณออกรบกับพระลักษณ์ พระลักษณ์ต้องหอกโมกขศักดิ์ของกุมภกรรณ
-
ตรัสแด่อรรคยุพิน  นาฎเผ้า
+
-
ได้บุตรสุดสมสถิล  ฝากแม่ แล้วแม่
+
-
เปนสิทธิมอบแดเจ้า  จุ่งเลี้ยงผดุงขวัญ ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๖๑|ห้องที่ ๖๑]] หนุมานเก็บสรรพยาแก้ฤทธิ์หอกโมกขศักดิ์
-
๓๕ มหิษีรับสั่งถ้อย  ทูลสนอง
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๖๒|ห้องที่ ๖๒]] กุมภกรรณอาสาทำพิธีทดน้ำ
-
สมจิตรข้าคิดปอง  เนิ่นแล้ว
+
-
ลุลาภบุตรีครอง  สมเสน่ห์ ข้านา
+
-
พลางประโลมลูกแก้ว  กอดขึ้นประทับเพลา ฯ
+
-
</tpoem>
+
-
'''แผ่นที่ ๖ - พระศรีสุนทรโวหาร'''
+
-
<tpoem>
+
-
๓๖ องค์เยาวเรศสร้อย  สีดา
+
-
กราบแทบพระบาทา  พร่ำพร้อง
+
-
ลูกไร้บิดรมา  ดุรญาติ วงษเฮย
+
-
ขอพระเดชสองป้อง  ปกเกล้าเช้าเย็น ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๖๓|ห้องที่ ๖๓]] หนุมานล้างพิธีทดน้ำของกุมภกรรณ
-
๓๗ เทพีโลมลูบแล้ว  รับขวัญ
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๖๔|ห้องที่ ๖๔]] กุมภกรรณออกรบกับพระราม ถูกพระรามฆ่าตาย
-
พรสถิตยปรางสุวรรณ  รัตนพร้อย
+
-
สมบัติแบ่งปูนปัน  ครบสิ่ง
+
-
เวนสตรีนับร้อย  รับใช้บำรุงโฉม ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๖๕|ห้องที่ ๖๕]] ทศกัณฐ์ให้อินทรชิตออกรบกับพระลักษณ์
-
๓๘ สององค์ทรงทนูสร้อย  ศรีสมร
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๖๖|ห้องที่ ๖๖]] อินทรชิตออกรบกับพระลักษณ์เป็นครั้งแรก ไม่แพ้ชนะกันจนพลบจึงหย่าทัพกลับเข้าเมือง
-
เสมอบุตรครรโภทร  ท่านไท้
+
-
สีดาเทพอัปศร  เกษมศุข
+
-
สิบหกพระชนม์ได้  จวบถ้วนพรรษกาล ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๖๗|ห้องที่ ๖๗]] อินทรชิตลาทศกัณฐ์ไปตั้งพิธีชุบศรนาคบาศในโพรงไม้โรทัน
-
๓๙ สมเด็จภูวนารถเจ้า  จอมภพ
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๖๘|ห้องที่ ๖๘]] ทศกัณฐ์ให้มังกรกัณฐ์ออกรบ
-
ทรงตริเตรียมปรารภ  เริ่มตั้ง
+
-
พิธียกศิลป์ครบ  ตามสาคร ไสยเฮย
+
-
เสี่ยงสัตย์เสี่ยงบุญทั้ง  เลี่ยงท้าวทุกนคร ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๖๙|ห้องที่ ๖๙]] พระรามแผลงศรล้างมังกรกัณฐ์ ถูกมังกรกัณฐ์ตาย
-
๔๐ ท้าวใดเคยคู่สร้าง  บุตรี กูนา
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๗๐|ห้องที่ ๗๐]] ทศกัณฐ์ให้วิรุญมุขกุมารออกขัดตาทัพ และรบกับพระลักษณ์
-
ยกธนูโมฬี  เชิดช้อน
+
-
จักอภิเศกศรี  สายสวาศ กูแฮ
+
-
ใช่คู่แม้นคัดค้อน  อย่าเขยื้อนสะเทือนไหว ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๗๑|ห้องที่ ๗๑]] อินทรชิตเสียพิธีชุบศรนาคบาศเพราะชามพูวราชแปลงเป็นหมีมาทำลายพิธี
-
๔๑ ตริเสร็จธสั่งให้  โหรหา ฤกษนา
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๗๒|ห้องที่ ๗๒]] พระลักษณ์ต้องศรนาคบาศของอินทรชิต
-
โหรตรวจมหุรดิวา  ระแล้ว
+
-
ทูลถวายฤกษราชา  อำมฤตย โชคแฮ
+
-
พระจักได้เฃยแก้ว  ก่อเกื้อบารมี ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๗๓|ห้องที่ ๗๓]] พระรามแผลงศรพลายวาตเรียกพระยาครุฑมาแก้นาคบาศ
-
๔๒ โองการสารสั่งชั้น  เสนี สี่เฮย
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๗๔|ห้องที่ ๗๔]] อินทรชิตลาทศกัณฐ์ไปชุบศรพรหมมาสตร์ที่ริมหาดมรกต ทศกัณฐ์จึงให้อสุรกำปั่นออกรบขัตตาทัพ
-
ทุกหมู่ทุกกรมมี  มากเฝ้า
+
-
จงจัดราชพิธี  ทายเทอด ธนูเฮย
+
-
การจวบจวนแล้วเจ้า  จัดให้ทันการ ฯ
+
-
</tpoem>
+
-
'''''ห้องที่ ๒ ท้าวชนกจักรวรรดิปรารภจะหาคู่ให้นางสีดากับให้โหรหาฤกษ์ ฯ'''''
+
-
'''แผ่นที่ ๗ - พระศรีสุนทรโวหาร'''
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๗๕|ห้องที่ ๗๕]] อินทรชิตตั้งพิธีพรหมมาสตร์ และอสุรกำปั่นออกขัดตาทัพ
-
<tpoem>
+
-
๔๓ จงตั้งมณฑปแพร้ว  พรายฉาย
+
-
ราชวัตรฉัตรเรียงราย  รอบล้อม
+
-
แท่นเฉลาฉลุลาย  สถิตย์ท่าม กลางแฮ
+
-
พานมาศจำหลักพร้อม  เพื่อไว้วางศร ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๗๖|ห้องที่ ๗๖]] พระลักษณ์ต้องศรพรหมมาสตร์ และนางสีดามาเยี่ยมพลยังสนามรบ
-
๔๔ จงเผดียงดาบศถ้วน  ทุกองค์
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๗๗|ห้องที่ ๗๗]] พระรามเลิกทัพกลับ อินทรชิตรับอาสาทศกัณฐ์
-
ทั่วพนัศแดนดง  ถิ่นท้อง
+
-
เชิญมาประชุมวง  แวดนั่ง
+
-
สวดเศกพระมนต์ซ้อง  สิทธิ์ด้วยเวทวงศ์ ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๗๘|ห้องที่ ๗๘]] อินทรชิตตัดหัวสุขาจาร เพื่อลวงพระราม
-
๔๕ ส่งสาสน์สู่กระษัตริย์สิ้น  สากล เกษตรเฮย
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๗๙|ห้องที่ ๗๙]] อินทรชิตตั้งพิธีกุมภนิยาในป่าไผ่ และออกรบ
-
ร้อยเอ็ดทั่วมณฑล  ถิ่นด้าว
+
-
เชิญมาประชุมหน  นัคเรศ เราแฮ
+
-
ยกธนูทุกท้าว  เสี่ยงด้วยบุญเพรง ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๘๐|ห้องที่ ๘๐]] อินทรชิตขอกินนมมารดา และออกรบจนตาย
-
๔๖ เสนีทั้งสี่ผู้  เปนประธาน
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๘๑|ห้องที่ ๘๑]] ทศกัณฐ์เผาศพอินทรชิต
-
รับพระราชโองการ  ใส่เกล้า
+
-
หมายสั่งกะเกณฑ์งาน  ทุกหมู่ กรมเฮย
+
-
ตรวจเร่งทุกค่ำเช้า  ล่าช้าเกาะครอง ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๘๒|ห้องที่ ๘๒]] พระรามได้รถเวไชยันต์จากพระอินทร์ออกรบทศกัณฐ์และสิบขุนสิบรถเป็นครั้งแรก
-
๔๗ แต่งทูตทูลข่าวแจ้ง  จอมกระษัตริย์
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๘๓|ห้องที่ ๘๓]] ทศกัณฐ์เลี้ยงพระยามูลพลัม กับท้าวสหัสเดชะ
-
ทุกถิ่นภารารัฐ  รั่วรู้
+
-
ต่างองคต่างทราบอัดถ์  เอิบอิ่ม ใจนา
+
-
กระหยิ่มจะยกศรสู้  เสี่ยงได้สุดาสวรรค์ ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๘๔|ห้องที่ ๘๔]] พระรามรบกับมูลพลัม ฆ่ามูลพลัมตาย
-
๔๘ ธรรมการเกณฑ์ให้ออก  อารัญ
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๘๕|ห้องที่ ๘๕]] หนุมานรับอาสาลวงจับท้าวสหัสเดชะ ท้าวสหัสเดชะตาย
-
เผดียงคณะนักธรรม์  ทุกด้าว
+
-
ฎีกากะคืนวัน  กำหนด แน่แฮ
+
-
ตามฤกษธิราชท้าว  โปรดเอื้อนโองการ ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๘๖|ห้องที่ ๘๖]] พระรามรบกับแสงอาทิตย์ ฆ่าแสงอาทิตย์ตาย
-
๔๙ มณฑปจตุรัศตั้ง  ตากโพยม
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๘๗|ห้องที่ ๘๗]] พระรามยกออกรบกับทศกัณฐ์ไม่แพ้ชนะกัน
-
ผ้าดาษขาวคือโสม  ส่องหล้า
+
-
แลเลิศเล่ห์บรรโลม  ตาโลกย์ เฉลิมแฮ
+
-
สี่มุขเฉิดช่อฟ้า  ลดชั้นถงันฉาย ฯ
+
-
</tpoem>
+
-
'''แผ่นที่ ๘ - พระศรีสุนทรโวหาร'''
+
-
<tpoem>
+
-
๕๐ เพดานคดเรียบร้อย  ริมระใบ
+
-
ดาวมาศดาษอำไพ  ผ่องแผ้ว
+
-
รำบวนภู่มาไลย  เลวงกลิ่น ตลบนา
+
-
ปูสาดดาษพื้นแล้ว  ลาศล้วนพรมลาย ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๘๘|ห้องที่ ๘๘]] ทศกัณฐ์ให้เชิญท้าวสัตลุงพระสหายกับตรีเมฆนัดดามาปรึกษาการศึก
-
๕๑ โดยรอบมณฑปกั้น  ราชวัตร
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๘๙|ห้องที่ ๘๙]] พระรามรบกับท้าวสัตลุง และตรีเมฆ
-
วางเรียบระเบียบฉัตร  เฉิดชั้น
+
-
หน่ออ้อยอิกหน่อกัท  ลีสีศด เสียดนา
+
-
กุมภ์ทึกตุกหว่างขั้น  เขตรขั้นฉัตรไชย ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๙๐|ห้องที่ ๙๐]] ทศกัณฐ์ตั้งพิธีชุบกายให้เป็นเพชร หนุมานสะกดพานางมณโฑมาเย้าหยอกจนเสียพิธี
-
๕๒ ท่ามกลางมณฑปตั้ง  เตียงมณ ฑลเฮย
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๙๑|ห้องที่ ๙๑]] ทศกัณฐ์รับท้าวสัทธาสูรผู้เป็นสหายกับวุรุณจำบังผู้เป็นหลาน
-
คือแท่นกาญจนถกน  ก่องแก้ว
+
-
ตั้งพานอุไรยล  งามสง่า นักพ่อ
+
-
รองธนูศิลปะแพร้ว  พรั่งพร้อมสักการ ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๙๒|ห้องที่ ๙๒]] หนุมานใช้อุบายลวงให้สัทธาสูรเรียกอาวุธจากเทวดา แล้วให้ทหารฝ่ายตนรับไว้หมด และฆ่าสัทธาสูรตาย
-
๕๓ ผูกภวลาศอาศนพื้น  โฃมพัตร
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๙๓|ห้องที่ ๙๓]] วิรุญจำบังออกรบกำบังตนไล่แทงวานร
-
บันทึกพานเภสัช  เสร็จตั้ง
+
-
น้ำชาอิกน้ำอัฐ  บานครบ ครันนา
+
-
สำหรับดาบศทั้ง  ใหญ่น้อยนักธรรม ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๙๔|ห้องที่ ๙๔]] หนุมานจับวิรุญจำบังได้แล้วฆ่าตาย เอาศีรษะถวายพระราม
-
๕๔ หมายบอกวิเสศทั้ง  คาวหวาน
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๙๕|ห้องที่ ๙๕]] ทศกัณฐ์ให้นนยวิกวายุเวกไปเชิญท้าวมาลีวราช
-
เตรียมเครื่องโภชาหาร  ซ่อมช้อน
+
-
กรมธรรมการงาน  เผดียงสวด ฉันนา
+
-
กรมทนายเลือกต้อน  รับตั้งโต๊ะเรียง
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๙๖|ห้องที่ ๙๖]] ท้าวมาลีวราชตัดสินค้า
-
๕๕ กรมพราหมณพฤฒิบาศทั้ง  หุรดา จาริยเฮย
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๙๗|ห้องที่ ๙๗]] ทศกัณฐ์ตั้งพิธีปั้นรูปเทวดาเผาไฟ เทพบุตรพาลีลงมาล้างพิธ
-
สมทบกรมโหรมา  ทั่วถ้วน
+
-
ประจำจัดบูชา  เทวฤกษ
+
-
วิเสศส่งกระยาล้วน  เครื่องเส้นสังเวย ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๙๘|ห้องที่ ๙๘]] เมื่อทศกัณฐ์รบกับพระราม แล้วพุ่งหอกกบิลพัทหมายฆ่าพิเภก พระลักษณ์ช่วยป้องปัดจึงต้องหอกกบิลพัทสลบ
-
๕๖ เตรียมเสร็จเสนิศรทั้ง  สี่ทูล
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๙๙|ห้องที่ ๙๙]] หนุมานหักยอดปราสาทเข้าไปลักหินบดยา แล้วผูกผมทศกัณฐ์ติดกับนางมณโฑ
-
บัวบาทนเรนทรสูรย  ทราบแล้ว
+
-
ทรงโสมนัศพูน  ปราโมทย์
+
-
เบิกพระกระมลแผ้ว  ผ่งอด้วยสมถวิล ฯ
+
-
</tpoem>
+
-
'''''ห้องที่ ๓  ท้าวชนกจักรวรรดิให้ป่าวประกาศ เชิญหน่อกษัตริย์ต่างเมืองมายกศร'''''
+
-
'''แผ่นที่ ๙ - พระศรีสุนทรโวหาร'''
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๐๐|ห้องที่ ๑๐๐]] พระรามรบกับทัพนาสูรเชษฐาต่างมารดาทศกัณฐ์ สุครีพฆ่าทัพนาสูรตาย นางมณโฑอาสาหุงน้ำทิพย์
-
<tpoem>
+
-
๕๗ เจ้าคณะนักสิทธิผู้  สมภาร
+
-
ทราบกิจแต่ธรรมการ  บ่ช้า
+
-
งันงกเที่ยวบอกขาน  คณะนัก พรตเฮย
+
-
รู้ข่าวต่างวุ่นว้า  ทั่วทั้งชฎิลดง ฯ
+
 +
=== ห้องที่ ๑๐๑ - ๑๕๐ ===
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๐๑|ห้องที่ ๑๐๑]] ทศกัณฐ์ได้น้ำทิพย์มาพรมซากศพญาติวงษ์และพลมารที่ตายไปให้ฟื้นขึ้นมาช่วยรบ พระรามแผลงศรเป็นข่ายเพชรล้อมไว้
-
๕๘ คากรองครองแล้วจับ  ตาลิปัตร
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๐๒|ห้องที่ ๑๐๒]] หนุมานอาสาแปลงเป็นทศกัณฐ์ ล้างพิธีน้ำทิพย์นางมณโฑ
-
แบกกลดย่ามเภสัช  สอดคล้อง
+
-
ธารกรจรดหยัด  เหยาะเหย่า
+
-
ต่างชักพวกโยงพ้อง  มุ่งหน้ามาเมือง ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๐๓|ห้องที่ ๑๐๓]] พระรามแผลงศรถูกทศกัณฐ์ขาดเศียรขาดกรแต่ไม่ตาย
-
๕๙ ถึงพร้อมนั่งล้อมแท่น  มณฑล
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๐๔|ห้องที่ ๑๐๔]] หนุมานอาสาลักกล่องดวงใจทศกัณฐ์ จนถึงพระฤษีโคบุตรพาหนุมานถวายตัว
-
สวดเวทสาธยายมนต์  มีก้อง
+
-
ตามคณะบ่ปะปน  เปนเหล่า กันนา
+
-
ถือพัดฃนนกป้อง  ปิดหน้าสำรวมกาย ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๐๕|ห้องที่ ๑๐๕]] หนุมานอาสาอาออกศึกรบกับทัพพระลักษณ์ แสร้งทำอุบายให้ทศกัณฐ์เชื่อว่าสวามิภักดิ์
-
๖๐ ปางกระษัตริยเกษตรแคว้น  สากล นครเฮย
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๐๖|ห้องที่ ๑๐๖]] หนุมานหลอกให้ทศกัณฐ์ออกรบ
-
โดยรอบขอบมณฑล  ทั่วด้าว
+
-
ต่างทราบกิตยนุสนธิ์  โดยราช สาสน์นา
+
-
ว่าบัดนี้นเรศร์ท้าว  ชนกเจ้ามิถิลา ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๐๗|ห้องที่ ๑๐๗]] หนุมานชูกล่องดวงใจเย้ยทศกัณฐ์
-
๖๑ ไปทรงผนวชแล้ว  หลายปี
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๐๘|ห้องที่ ๑๐๘]] ทศกัณฐ์โศกสั่งเมืองและออกรบ
-
ได้บุตรีในประทุม  ท่านนั้น
+
-
ลาพรตกลับบุรี  ครองราษฎร์ ใหม่เฮย
+
-
จักเศกบุตรีซั้น  สั่งให้ส่งสาสน์ ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๐๙|ห้องที่ ๑๐๙]] ทศกัณฐ์แปลงตนเป็นพระอินทร์ออกรบกับพระรามจนตาย
-
๖๒ ให้กรษัตริยไปเสี่ยงอ้าง  บารมี
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๑๐|ห้องที่ ๑๑๐]] พิเภกให้เชิญศพทศกัณฐ์เข้าเมือง
-
ยกธนูโมฬี  เลิศแล้ว
+
-
ใครยกธนูศรี  สวัสดิเชิด ได้นา
+
-
จักอภิเษกนางแก้ว  กับผู้พยุงศิลป์
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๑๑|ห้องที่ ๑๑๑]] นางสีดาลุยเพลิงถวายสัตย์ต่อพระราม
-
๖๓ นานาอเนกร้อย  เอ็จกรษัตริย์
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๑๒|ห้องที่ ๑๑๒]] ขบวนแห่ศพทศกัณฐ์ไปสู่เมรุ
-
ต่างยกพหลรัด  รีบผ้าย
+
-
ดลแดนเฃตรจังหวัด  เมืองมิ ถิลาแฮ
+
-
ตั้งพลับพลาแยกย้าย  รอบด้าวแดนกรุง ฯ
+
-
</tpoem>
+
-
'''แผ่นที่ ๑๐ - พระศรีสุนทรโวหาร'''
+
-
<tpoem>
+
-
๖๔ แออัดขนัดรี้  พลหลาย หมื่นแฮ
+
-
ตั้งทัพกท่อมราย  รอบล้อม
+
-
คั่งคับคณานาย  อเนกไพร่ พลแฮ
+
-
ละค่ายละกองพร้อม  พรั่งล้วนจตุรงค์ ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๑๓|ห้องที่ ๑๑๓]] พิเภกถวายเพลิงศพทศกัณฐ์
-
๖๕ คฦ้ๅนคฤกกึงก้องพวก  พลขันธ์
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๑๔|ห้องที่ ๑๑๔]] ราชาภิเภกครองกรุงลงกา และพระราม นางสีดา พระลักษณ์ ประทับแรมในสวนขวัญ
-
เซงแซ่เสียงแจจัน  โจทยพร้อง
+
-
ม้ารถคชอนันต์  อเนกแน่น สนามนา
+
-
เสียงคีดเสียงขับร้อง  สนั่นด้วยดุริยางค์ ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๑๕|ห้องที่ ๑๑๕]] อัศกรรณมาราสูรรบกับพระราม พระรามฆ่าตายแล้วกลับมาเกิดเป็น ๔ ตาย ๔ กลับเกิดเป็น ๘ พิเภกทูลให้แผลงศรกวาดศพลงทะเล
-
๖๖ ราตรีตรวจค่ายฆ้อง  กแตขาน
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๑๖|ห้องที่ ๑๑๖]] เมื่อพระรามยกทัพกลับ พิเภกทูลให้แผลงศรทำลายถนนที่จองไว้ บัลลัยกัลป์ขึ้นมาจากบาดาลเยี่ยมทศกัณฐ์พบนางกาลอัคคีมารดาจึงรู้ว่าพ่อตาย
-
จองหง่องก้องกังวาน  เพรียกพื้น
+
-
ฆ้องยามย่ำรดมดาล  ดังครั่น ครวญแฮ
+
-
เสียงประโคมแตรคฤ้ๅน  คฤกด้ายแดนเวียง ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๑๗|ห้องที่ ๑๑๗]] บัลลัยกับป์ตามมารบ หนุมานแปลงเป็นกระบือฆ่าบัลลัยกัลป์ตาย
-
๖๗ เสนานายไพร่พร้อม  ทุกกอง
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๑๘|ห้องที่ ๑๑๘]] พระรามเคลื่อนพลเข้าเมืองขีดขิน นิลพัทออกมารับ
-
บ้างก็ร่าเริงคะนอง  สนุกคฤ้ๅน
+
-
บางพวกนั่งเซาครอง  ตฤกเขตร คามเฮย
+
-
บางเหล่าใจชุ่มชื้น  ช่วยเจ้านายตน ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๑๙|ห้องที่ ๑๑๙]] พระรามให้หนุมานกับกุขันไปส่งข่าวในกรุงศรีอยุธยา
-
๖๘ แม้นไฉนพระผ่านเผ้า  ธรณินทร์ เรานา
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๒๐|ห้องที่ ๑๒๐]] พระพรตพระสัตรุดเตรียมเข้ากองไฟ หนุมานและกุขันเข้าเฝ้าทูลเรื่องพระรามเสด็จกลับให้ทราบ
-
จงยกธนูศิลป์  สดวกได้
+
-
ลุลาภเลิศนารินทร์  รีบสู่ นครเฮย
+
-
เศกว่าเพี้ยงขอให้  ผ่านเกล้าสมถวิล ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๒๑|ห้องที่ ๑๒๑]] พระรามปูนบำเหน็จความชอบประทานน้อง และทหาร
-
๖๙ ปางปวงกรษัตริย์รั้ง  แรมวัน
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๒๒|ห้องที่ ๑๒๒]] พระรามสร้างเมืองให้หนุมาน
-
คอยฤกษเขตรสำคัญ  ท่านพร้อง
+
-
นับเร่งราษตรีฝัน  ทุกค่ำ คืนนา
+
-
ยิ้มกระหยิ่มจิตรจ้อง  แข่งสู้ยกศิลป์ ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๒๓|ห้องที่ ๑๒๓]] ท้าวมหาบาลเทพาสูร ยกทัพมาเยี่ยมทศกัณฐ์ ทราบว่าทศกัณฐ์ตาย จึงยกเข้าประชิดลงกา
-
๗๐ ฝ่ายพระวสิฐทั้ง  สวามิตร
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๒๔|ห้องที่ ๑๒๔]] พิเภกรบกับท้าวมหาบาลเพทาสูร หนุมานเข้าช่วยฆ่ามหาบาลตาย
-
ทราบเหตุพิธีกิจ  ราชไท้
+
-
เรียกรามลักษณสองศิศย์  มาสู่ ท่านนา
+
-
บอกฃ่าวราวเรื่องให้  ลักษณทั้งรามฟัง
+
-
</tpoem>
+
-
'''แผ่นที่ ๑๑ - พระศรีสุนทรโวหาร'''
+
-
<tpoem>
+
-
๗๑ เดิมราชชนกไร้  เอารส
+
-
ท้อหฤไทยรันทด  หน่ายแล้ว
+
-
ละสมบัติทรงพรต  เนาพนัศ พนมนา
+
-
ได้บุตรีประดุจแก้ว  เกิกห้องปทุมาน ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๒๕|ห้องที่ ๑๒๕]] กำเนิดไพนาสุริยวงศ์ และอสุรผัด
-
๗๒ หวนคิดละผนวชเข้า  ครองภา ราเฮย
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๒๖|ห้องที่ ๑๒๖]] พระยาอนุชิตชมอุทยาน เก็บผลมะม่วงให้สนม ยางมะม่วงหยดถูกศีรษะ เผลอตัวใช้เท้าเกา นางสนมเห็นเข้าหัวเราะเลยหนีไปบวชอยู่กับพระฤาษีทิศไพที่เขามณฑป
-
เลี้ยงถนอมอรธิดา  ท่านไท้
+
-
จนเจริญพระชนมา  ยุสิบ หกแฮ
+
-
เธอคิดฝังปลูกให้  สืบเชื้ออสุริยวงษ์ ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๒๗|ห้องที่ ๑๒๗]] วรณีสูรพี่เลี้ยงไพนาสุริยวงศ์ทำอุบายให้รู้ว่าพิเภกไม่ใช่บิดา แล้วขอลาไปเรียนศิลปศาสตร์กับพระกาลดาบส
-
๗๓ จึ่งเริ่มดำริหตั้ง  พิธี
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๒๘|ห้องที่ ๑๒๘]] ไพนาสสุริยวงศ์กับวรณีสูรพี่เลี้ยงลอบไปกรุงมลิวัน ผ่านด่านไฟกรด น้ำกรด ของกรุงมลิวัน เข้าเฝ้าท้าวจักรวรรดิบอกข่าวทศกัณฐ์ตาย
-
ยกธนูโมฬี  เลิศแล้ว
+
-
ข่าวกรษัตริยทุกธานี  มาพรั่ง พร้อมแฮ
+
-
ท้าวจักเลือกเฃยแก้ว  เสี่ยงด้วยบารมี ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๒๙|ห้องที่ ๑๒๙]] ท้าวจักรวรรดิยกทัพประชิดลงกา พิเภกออกรบแพ้ ท้าวจักรวรรดิให้จำตรุขังไว้
-
๗๔ อันธนุเล่มนี้เลิศ  เลอไตร โลกย์เฮย
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๓๐|ห้องที่ ๑๓๐]] ท้าวจักรวรรดิอุปภิเษกไพนาสุริยวงศ์ เปลี่ยนนามเป็นทศพิณครองลงกา อสุรผัดลาชนนีเพื่อตามบิดา
-
มีศักดาเดชไชย  เชี่ยวแกล้ว
+
-
เปนของพระจอมไกร  ลาศปราบ อสูรนา
+
-
พิฆาฏตรีบุรำแล้ว  เลิกไว้มิถิลา ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๓๑|ห้องที่ ๑๓๑]] พระรามให้พระพรต พระสัตรุด พร้อมทั้งท้าวพระยาพานรยกทัพไปช่วยพิเภ และรบกับท้าวจักรวรรดิเมืองมลิวัน
-
๗๕ องค์ใดยกเชิดได้  โดยหมาย
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๓๒|ห้องที่ ๑๓๒]] นิลพัทนิรมิตกาย ทอดตัวเป็นสะพานให้กองทัพข้ามไปประชิดลงกา
-
ท้าวจะอภิเษกสาย  สวาศสร้อย
+
-
ทั้งเกีรยดิจักขจาย  ขจรจบ โลกยนา
+
-
ยกบ่ได้จักน้อย  เนตรหน้าสากล ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๓๓|ห้องที่ ๑๓๓]] พระพรตให้ชมพูพานไปสื่อสารแก่ทศพิณ
-
๗๖ สองเจ้าเผ่าราชเชื้อ  เทวัญ
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๓๔|ห้องที่ ๑๓๔]] อสุผัด ลิวัน กันยุเวก จับทศพิณ กับวรณีสูร
-
ทรงเดชดุจสุริยฉัน  เฉิดฟ้า
+
-
เขาจะแข่งฤทธิกัน  ชิงมิ่ง สมรเฮย
+
-
ไปกับไอยกาถ้า  ช่องได้ไชยชิง
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๓๕|ห้องที่ ๑๓๕]] ทศพิณและวรณีสูรถูกลงทัณฑ์ตระเวนประจาน
-
๗๗ ชวนหลานแล้วผลัดผ้า  คากรอง
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๓๖|ห้องที่ ๑๓๖]] พระพรตสั่งให้เอาทศพิณ และวรณีสูรไปตระเวนแล้วประหาร
-
หนังพยัฆสใบครอง  ห่อเกล้า
+
-
พาหน่อกษัตริยสอง  เสดจจาก กุฎินา
+
-
เดินยะเหยาะเหย่าเข้า  ถิ่นท้องทางพนม ฯ
+
-
</tpoem>
+
-
'''แผ่นที่ ๑๒ - พระศรีสุนทรโวหาร'''
+
-
<tpoem>
+
-
๗๘ พลางชมพรรณมิ่งไม้  ในดง
+
-
จำยกมหาหง  เกดแก้ว
+
-
จำปีปีบประยง  ยวนกลิ่น ขจรนา
+
-
ตาคุ่มมตาดแต้ว  หมากต้องตาเสือ ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๓๗|ห้องที่ ๑๓๗]] ทศพิณกับวรณีสูรถูกตัดศีรษะเสียบประจาน ท้าวจักรวรรดิฝันร้ายให้พระปรเมศฤษีรดน้ำมนต์ จนถึงพระพรตยกทัพประชิดเมืองมลิวัน
-
๗๙ โยมโดยดอกแย้มช่อ  ชูไสว
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๓๘|ห้องที่ ๑๓๘]] พระยาอนุชิตอาสาหักด่านน้ำกรด ไฟกรด ฆ่ามัฆวาน และ กาลสูรนายด่านตาย
-
สายหยุดอุไทยไข  กลิ่นกล้า
+
-
ปริกปรูประดู่ใน  ดงดื่น ดาษแฮ
+
-
พวงพะยอมย้อยรย้า  ยั่วเย้าภิรมย์ชม ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๓๙|ห้องที่ ๑๓๙]] พระพรตตั้งทัพที่เขามยุราหลักเมืองมลิวัน นลนนท์สื่อสารจนถึงท้าวจักรวรรดิให้หาสุริยาภพออกรบ
-
๘๐ เดินทางหว่างโขดขั้น  สิงขร
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๔๐|ห้องที่ ๑๔๐]] พระสัตรุดรบกับสุริยาภพ สุริยาภพให้เมฆสูรเนรมิตกายเป็นภูเขากั้นพลมารไว้เพื่อตนเองปลุกเสกหอกเมฆทัพให้เรืองฤทธิ์ พระสัตรุดแผลงศรต้องเมฆสูรตาย สุริยาภพพุ่งหอกต้องพระสัตรุดสลบ
-
เงื้อมแง่ฉง้อนงอน  ชโงกง้ำ
+
-
ยลยอดจดอำพร  พยับหมอก มัวแฮ
+
-
โกรกกรอกซอกเหวถ้ำ  ถิ่นท้องธารไหล ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๔๑|ห้องที่ ๑๔๑]] นิลพัทอาสาไปเอาสรรพยาและสิ่งของต่างๆ แก้พิษหอก
-
¬๘๑ ชมสัตวจัตุบาทเต้น  ตามพง
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๔๒|ห้องที่ ๑๔๒]] สุริยาภพรบกับพระพรต พระสัตรุด ถูกพระพรตฆ่าตาย
-
หมีเม่นพยัคฆยง  ย่องจ้อง
+
-
กำโองอิกกระจง  โจนวิ่ง หนีนา
+
-
จามรีขนข้อง  หยุดเปลื้องปลดขน ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๔๓|ห้องที่ ๑๔๓]] บรรลัยจักรออกรบอย่าศึก ไปทำพิธีชุบศรเหราพต องคตและอสุรผัดล้างพิธี มารกระบิลออกขัดตาทัพ ถูกนิลพัทฆ่าตาย
-
๘๒ บัดยลพยัคฆร้าย  ราวี
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๔๔|ห้องที่ ๑๔๔]] บรรลัยจักรออกรบกับพระพรตและพระสัตรุด พระสัตรุดต้องศรเหราพต บรรลัยจักรมอบให้อสูรราหูรักษา หนุมาน นิลพัท สุครีพ และอสุรผัดแก้คืน
-
โผนเผ่นปะทะหมี  มุ่งมล้าง
+
-
หมีโถมรับทันที  ทยานตบ เสือแฮ
+
-
แขงต่อแขงงัดง้าง  ปลุกปล้ำผงำหงาย ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๔๕|ห้องที่ ๑๔๕]] บรรลัยจักรออกรบกับพระพรตถูกพระพรตฆ่าตาย
-
๘๓ งูเหลือมเลี้ยวไล่เนื้อ  เวียนวง
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๔๖|ห้องที่ ๑๔๖]] ท้าวจักรวรรดิออกรบกับพระพรต นนยุภักตร์บุตรจักรวรรดิทำพิธี เกิดลางสังหรณ์เลิกตบะเข้าเฝ้าบิดาแล้วอาสาศึก
-
หางตวัดรัดกวางดง  แด่วดิ้น
+
-
ดิกๆ บ่ทันปลง  ชีพสนิท เลยนา
+
-
งูขยอกกลืนสิ้น  อิ่มเท้อรทวยกาย ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๔๗|ห้องที่ ๑๔๗]] นนยุภักตร์ออกรบกับพระสัตรุด พระสัตรุดฆ่าตาย ท้าวจักรวรริออกรบกับพระพรต ต้องศรตรึงทั้งกายแก้ได้ หย่าทัพเข้าเมือง
-
๘๔ ชมพลางทางรีบเต้า  ตำเนิน
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๔๘|ห้องที่ ๑๔๘]] พระพรตรบกับท้าวไวยตาล ไม่แพ้ชนะกัน ไวยตาลหย่าทัพเข้ามลิวัน
-
การด่วนบชวนเพลิน  เพลิดช้า
+
-
ดุ่มดัดลัดทางเถิน  ทิวพฤกษ ไพรพ่อ
+
-
ลุทวารเวียงล้า  เลื่อยช้าบทจร ฯ
+
-
</tpoem>
+
-
'''แผ่นที่ ๑๓ - หลวงฤทธิพลไชย'''
+
-
<tpoem>
+
-
๘๕ พระวสิฐสวามิตรเยื้อง  ยาตรา
+
-
นำพระลักษณรามา  ค่อยคล้อย
+
-
เข้าในมิถิลา  ลานเนตร เลงแฮ
+
-
แถววิถีใหญ่น้อย  ปราบพื้นภูมเสมอ ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๔๙|ห้องที่ ๑๔๙]] ท้าวจักรวรรดิให้อสุรเพตราออกขัดตาทัพ อสุรเพตราตาย ท้าวไวยตาลทำพิธีชุบตระบองตาล นิลพัทล้างพิธี
-
๘๖ ปราการประกอบแก้ว  ผลึกลาย
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๕๐|ห้องที่ ๑๕๐]] ท้าวไวยตาลออกไปรบกับนิลพัท และอสุรผัด แล้วฆ่าไวยตาลตาย
-
หอรบนางจรัลราย  รอบล้อม
+
-
เชิงเทินเกลี่ยกรวดทราย  สีนาด อเนกนา
+
-
ประจุประจำป้อม  ทั่วทั้งวังวง ฯ
+
 +
=== ห้องที่ ๑๕๑ - ๑๗๘ ===
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๕๑|ห้องที่ ๑๕๑]] ท้าวจักรวรรดิออกรบพระพรต
-
๘๗ สนุกนิ์สนานปานเปรียบด้าว  แดนสวรรค์
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๕๒|ห้องที่ ๑๕๒]] ท้าวจักรวรรดิออกรบแล้วมีลางร้าย
-
ราบรื่นหนทางจรัล  ร่มไม้
+
-
เรือนราษฎร์อเนกอนันต์  นับหมื่น แสนนา
+
-
แลกลาดตึกเก๋งใกล้  เกลื่อนข้างทางจร ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๕๓|ห้องที่ ๑๕๓]] ท้าวจักรวรรดิต้องศรพระพรต เห็นเป็นเทพอาวุธของพระนารายณ์ ทูลขอขมาแล้วตาย และพระญาติวงศ์เผาศพท้าวจักรวรรดิ
-
๘๘ แถวผลูดูพิฦกล้วน  ธงฉัตร
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๕๔|ห้องที่ ๑๕๔]] เสร็จศึกแล้วพระพรตยกพลกลับศรีอยุธยา
-
วายุแกว่างไกวสะบัด  โบกฟ้า
+
-
รายเรียบเรียบราชวัตร  ตรลอดลิ่ว
+
-
เพลินเนตรหลงแลช้า  ชื่นชื้นชวนชม ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๕๕|ห้องที่ ๑๕๕]] พระรามปูนบำเหน็จน้องทั้งสองและทหาร
-
๘๙ เรียดทางสองข้างรวจ  รัฐยา
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๕๖|ห้องที่ ๑๕๖]] พระรามตัดหางมัจฉานุให้พ้นเพศจากมัจฉา ท้าวมหาชมพูกับไวยวิกเข้าเฝ้าพระราม
-
สาวหนุ่มพฤฒพราหมณา  นั่งร้าน
+
-
ขายแพรม่วงพัตรา  โหมดตาด
+
-
อัดตลัดผ้ายกก้าน  แย่งเกี้ยวกรวยเชิง ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๕๗|ห้องที่ ๑๕๗]] พระรามพระลักษณ์ประพาสป่า นางอดูลปิศาจแปลงเป็นสนมเฝ้านางสีดาระหว่างสรงน้ำ
-
๙๐ บ้างขายเครื่องแก้วเลี่ยม  ลวดลาย
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๕๘|ห้องที่ ๑๕๘]] นางอดูลปิศาจทูลยุยงให้นางสีดาเขียนรูปทศกัณฐ์ให้ดู แล้วเข้าสิงลบไม่ออก ซุกไว้ใต้พระที่ พระรามกลับมาจากป่าค้นพบกริ้วสั่งให้พระลักษณ์พานางสีดาไปฆ่าเสีย ฆ่าไม่ตายปล่อยให้นางไป พระอินทร์เนรมิตเป็นเนื้อตายให้แหวะดวงใจแทนไปถวายพระราม
-
โคมกิ่งตะเกียงราย  เรียบตั้ง
+
-
กระจกกระจ่างฉาย  ฉากรูป ภาพนา
+
-
โต๊ะถาดทองขาวทั้ง  ซ่อมช้อนจานชาม ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๕๙|ห้องที่ ๑๕๙]] พระอินทร์แปลงเป็นกระบือนำเสด็จนางสีดาไปสู่สำนักวัชมฤคฤษี และกำเหนิดพระมงกุฎ
-
๙๑ บางแห่งแต่งร้านเรียบ  เจริญตา
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๖๐|ห้องที่ ๑๖๐]] พระวัชรมฤคฤษีชุบพระลบ จนถึงพระมงกุฎประลองศรต้องพระยารัง หลักชมพูทวีปโค่น
-
ขายเครื่องสุคนธา  รศเร้า
+
-
หอมตรลบอบนาษา  สองกาษัตริย์ ท่านแล
+
-
เพลินพิศพลางไต่เต้า  ติดต้อยตามครู
+
-
</tpoem>
+
-
'''แผ่นที่ ๑๔ - หลวงฤทธิพลไชย'''
+
-
<tpoem>
+
-
๙๒ เลยเข้าทวาเรศชั้น  ปราการ ในแฮ
+
-
พิศเพ่งเลงราชถาน  ทั่วพื้น
+
-
แสนสนุกนิ์ศุขสำราญ  นัคเรศ ท่านนา
+
-
ดูสง่างามคฤกครื้น  ทั่วทั้งราชถาน ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๖๑|ห้องที่ ๑๖๑]] พระรามให้ปล่อยม้าอุปการ หนุมานสะกดตามไป พบพระมงกุฎขี่ม้าหมายจับไปถวาย ถูกพระมงกุฎตีด้วยคันศร จับมัดสาป และสักหน้าประจาน
-
๙๓ หอคอยลอยลิ่วห้อง  คัคณานต์
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๖๒|ห้องที่ ๑๖๒]] พระรามให้พระพรตสัตรุดยกพลออกไปจับพระมงกุฎ
-
สูงแข่งเภราคาร  คู่ด้าว
+
-
ทิมแถวที่เทพยสถาน  สิงสถิตย เสถียรนา
+
-
ถึงถัดโรงทานท้าว  อุทิศตั้งตามถนน ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๖๓|ห้องที่ ๑๖๓]] พระรามสั่งจองจำพระมงกุฎ นางเทพรำพาลงมาช่วย พระลบอาสาตักน้ำให้ ลอบเอาแหวนของนางสีดาใส่ในหม้อน้ำแก้เครื่องพันธนาการหลุด แล้วลอบหนีไป
-
๙๔ โรงกรีโรงรถม้า  มีครบ ครันแฮ
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๖๔|ห้องที่ ๑๖๔]] พระรามทราบว่าพระมงกุฎเป็นลูก
-
สนามคชปรลองรบ  เรียบพื้น
+
-
พิศเพียงอมรภพ  ภูมภาค
+
-
แลโล่งตรลอดครื้น  ครึกล้ำสนามหลวง ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๖๕|ห้องที่ ๑๖๕]] พระรามออกอุบายเข้าโกศ หนุมานไปเชิญ นางสีดากลับมาขมาพระศพแล้วสิ้นสติ พระรามออกจากหลังม่านมาประคอง นางสีดารู้สึกพระองค์ เสด็จหนีลงบาดาลไปอาศัยท้าววิรุณนาค
-
๙๕ โรงทหารหัดฝึกซ้อม  สัปยุทธ
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๖๖|ห้องที่ ๑๖๖]] พระรามออกเดินป่าครั้งที่ ๒ พระลักษณ์รบกับตรีปักกัน ฆ่าตรีปักกันตาย ท้าวกุเวรนุราชผู้เป็นพ่อทราบข่าวยกออกมา ถูกพระรามฆ่าตาย จนถึงพระรามถอนคำสาปของพระอิศวรให้กุมภัณฑ์นุราช
-
คลังเครื่องสรรพอาวุธ  แต่งตั้ง
+
-
โรงปืนคาบผาชุด  ชนวนนก สับแฮ
+
-
ดึกใส่ดินดำทั้ง  มาดก้อนดินปลิว ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๖๗|ห้องที่ ๑๖๗]] ท้าวพระยาวานรทั้งหลายมาเฝ้าพระพรต ถามข่าวทิศทางที่จะติดตามพระรามไป
-
๙๖ โอโถงโรงพักร้อน  รโหถาน
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๖๘|ห้องที่ ๑๖๘]]
-
ปูแผ่นศิลาลาน  ลาดแผ้ว
+
-
ศาลาลูกขุนศาล  สุรัศ วดีแฮ
+
-
โรงหล่อต่อคลังแก้ว  แกล่ใกล้คลังทอง ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๖๙|ห้องที่ ๑๖๙]] พระรามรบกับท้าวอุณาราช พระโคศภฤษีมาแนะนำให้แผลงด้วยต้นกกแก้ว ต้องท้าวอุณาราช แล้วสาปซ้ำให้เกิดไก่แก้วและนนทรีไว้คอยซ้ำศรกกตรึงไว้เมื่อศรเขยื้อน
-
๙๗ ทิมดาบองครักษทั้ง  แปดกรม อยู่นา
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๗๐|ห้องที่ ๑๗๐]] พระราม พระลักษณ์ และทหารกลับอยุธยา
-
หอพระสาตราคม  ปิดป้อง
+
-
โรงพักจัตุสดมภ์  ดูสะอาด เนตรนอ
+
-
ทิมดาบกรมวังห้อง  เครื่องทั้งทิมสงฆ์ ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๗๑|ห้องที่ ๑๗๑]] พระอิศวรให้เทพอำมาตย์ลงมาเชิญพระรามและนางสีดาขึ้นไปเฝ้า แล้วทรงอภิเษกสมรสให้ใหม่
-
๙๘ เรืองหลวงประเล่ห์แม้น  วิมาน แมนเอย
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๗๒|ห้องที่ ๑๗๒]] ท้าวคนธรรพ์นุราชเจ้าเมืองดิศศรีสินยกพลประพาสป่า เห็นพระฤษีบำเพ็ญตบะ ให้พลมารทำลายพิธี
-
ปราสาทรัตนกาญจน์  ก่ำฟ้า
+
-
มุขลดสี่เหลี่ยมบาน  บังอวด อุไรแฮ
+
-
ลอยลีวแลเลิศห้า  ยอดเฟื้อยฟูโพยม ฯ
+
-
</tpoem>
+
-
'''แผ่นที่ ๑๕ – หลวงฤทธิพลไชย'''
+
-
<tpoem>
+
-
๙๙ พระปรัศอัฒโยคแก้ว  กาญจนา
+
-
เรืองรัตนมณฑิรา  อร่ามรุ้ง
+
-
รงคัลราชสวภา  คารเพริศ เพรานอ
+
-
มุขเด็จเด่นนาคสดุ้ง  ประดับแก้วกนกแกม ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๗๓|ห้องที่ ๑๗๓]] ท้าวคนธรรพ์นุราช และวิรุณพัทลูกชายยกทัพไปปล้นเมืองไกยเกษ จนถึงท้าวไกยเกษหนีไปพึ่งพระฤษีโควินท์
-
๑๐๐ ตึกสนมตำหนักตั้ง  ตรลอดแล
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๗๔|ห้องที่ ๑๗๔]] พระรามทราบข่าวว่าเมืองไกยเกษถูกปล้น โปรดให้พระพรต พระสัตรุด และบุตรยกทัพไปช่วย
-
บงเบิกบานพระแกล  ทุกห้อง
+
-
รวยรูดวิสูตแพร  ผูกภู่ กลิ่นเอย
+
-
ตาข่ายแขวนขึงคล้อง  เครื่องห้อยตรลบหอม ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๗๕|ห้องที่ ๑๗๕]] ทัพพระพรต พระสัตรุด ตั้งพลับพลาประชิดเมืองไกยเกษ ให้ชามพูวราชสื่อสาร
-
๑๐๑ จักกฤบณ์พิศภาคพื้น  ไพชนต์
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๗๖|ห้องที่ ๑๗๖]] ชามพูวราชแสดงฤทธิ์สื่อสาร ท้าวคนธรรพ์นุราชและวิรุณพัทออกรบ และถูกฆ่าตาย
-
ชายเนตรบงแกลบน  เบิกไว้
+
-
หวังจิตรคิดจักยล  เยาวลัก ษมีนา
+
-
บุญบุพเพดลให้  ปรสบสร้อยศรีสมร ฯ
+
 +
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๗๗|ห้องที่ ๑๗๗]] เสร็จศึกแล้ว สี่กษัตริย์ยกทัพเข้าเมืองไกยเกษ
-
๑๐๒ ปางองค์เยาวเรศล้ำ  ลักษมี
+
[[โคลงภาพจิตรกรรมฝาผนังเรื่องรามเกียรติ์ ห้องที่ ๑๗๘|ห้องที่ ๑๗๘]] พระพรต พระสัตรุด พระมงกุฎ และพระลบ กลับจากไกยเกษ เข้าเฝ้าพระรามที่อยุทธยา พระรามปูนบำเหน็จจนทั่วหน้า
-
สถิตยแทบปราสาทสี  หาศน์ห้อง
+
-
ดลใจนาฎทษฏดี  โดยช่อง แกลแล
+
-
ไนยเนตรนางเลงต้อง  เนตรไท้ผทมสินธุ์ ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๐๓ กุศลสองก่อนสร้าง  ทันถึง
+
-
เสียวจิตรพิศวาศรึง  รักร้อน
+
-
ต่างองค์ต่างหลงตลึง  ลานเสน่ห์ กันนา
+
-
พระเหลือบเยาวลักษณ์ค้อน  ตอบให้ในที ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๐๔ จักรรัตน์ปรวัดว้า  สวาศครัน
+
-
เยาวลักษณ์ลานทรวงกรสัล  เสน่หไท้
+
-
เคยรองบทเรศธรรม์  มิกราช มานา
+
-
ความรักรุมจิตรให้  เร่าร้อนรัญจวล ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๐๕ อาวตารดาลเสน่ห์ด้วย  นวลอนุช
+
-
แสนรักอรรคเรศสุด  สวาศล้ำ
+
-
จะยาตรไป่ยาตรหยุด  ยืนเพ่ง เพลินนา
+
-
บงนาฎบอิ่มน้ำ  จิตรปลื้มลืมองค์ ฯ
+
-
</tpoem>
+
-
'''''ห้องที่ ๔  พระรามสบเนตรกับนางสีดา กับพิธียกมหาธนูโมลี'''''
+
-
 
+
-
'''แผ่นที่ ๑๖ – หลวงฤทธิพลไชย'''
+
-
<tpoem>
+
-
๑๐๖ พระลักษณ์เหนหริเพี้ยน  จริตผิต
+
-
กรบัตรยอกรสกิด  กล่าวถ้อย
+
-
ดังฤๅพระทรงฤทธิ  รออยู่
+
-
เชิญเสดจยูรยาตรคล้อย  คลาศไท้นักธรรม์ ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๐๗ ฟังองค์พระอนุชโอ้  อดสู ใจนา
+
-
ฝืนจิตรจรตามผูล  เหลือบซ้าย
+
-
แลขวากลับมาดู  ดวงสวาศ พี่เอย
+
-
ถอนทอดหฤไทยย้าย  ย่างเยื้องยลสมร ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๐๘ ดูใดไป่ปลื้มเปรียบ  บังอร พี่เอย
+
-
แสนสุดอาไลยสมร  แม่นี้
+
-
เงยภักตร์เพ่งบัญชร  ทุกช่อง แกลนา
+
-
แลตระลอดจนลี้  ลับแล้วเลยจร ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๐๙ ลักษมีศรีสวัสดิ์แก้ว  กัลยา ณีแฮ
+
-
พิศเพ่งพระจักรา  คลาศแคล้ว
+
-
นางแสนสุดเสนหา  หริรักษ ท่านเอย
+
-
แลส่งลับเนตรแล้ว  หับห้องโหยหวน ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๑๐ พระวสิฐสวามิตรเต้า  ตามถนน
+
-
กอบกิจสำรวมสกนธ์  แช่มช้า
+
-
พระลักษณรีบจรดล  โดยด่วน มานา
+
-
หริรักษรึงจิตรว้า  วุ่นด้วยดวงสมร
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๑๑ เหลียวหลังแลลับแล้ว  จรลี
+
-
ตามอุไภยมุนี  นารถเต้า
+
-
ถึงโรงราชพิธี  ทองเพริศ พรายนา
+
-
พระวสิฐนำสองเข้า  สู่พื้นภูมิสถาน ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๑๒ สถิตยเหนือราชอาศน์พื้น  พรมปู
+
-
ชายเนตรชำเลืองดู  เครื่องตั้ง
+
-
จักรฤกษณพิศเพ่งธนู  นึกกรยิ่ม ใจนา
+
-
คงจักสมคิดครั้ง  คาบนี้ตรนักเหน ฯ
+
-
</tpoem>
+
-
'''แผ่นที่ ๑๗ – หลวงฤทธิพลไชย'''
+
-
<tpoem>
+
-
๑๑๓ ปางองค์อัมเรศรเจ้า  จอมไตร ตรึงษเฮย
+
-
ทราบกิจกระแหน่ใน  ชนกท้าว
+
-
จะอภิเษกทรามไวย  วรลัก ษมีแฮ
+
-
ป่าวราชร้อยเอจด้าว  ดื่นหน้ามาประชุม ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๑๔ เสี่ยงศิลป์โมฬีตตั้ง  พิธี การแฮ
+
-
กระษัตริยองค์ใดมี  เดชแกล้ว
+
-
ยกศิลป์สิทธิโมฬี  ชูเชิด ได้นา
+
-
จะเศกเปนเขยแก้ว  ก่อเกื้อวิวาห์การ ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๑๕ คาบนี้พระกฤษณล้ำ  เลิศไกร
+
-
พระจะยกศิลป์ไชย  เชิดฟ้า
+
-
จำเราจักลงไป  เปนประ ธานนา
+
-
คอยดับวิวาทว้า  วุ่นให้เหือดหาย ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๑๖ ส่องเหตุเหนเสร็จท้าว  มัฆพาน
+
-
ออกจากรัตนพิมาน  มาศเต้า
+
-
นำฝูงเทพย์บริวาร  แหวกเมฆ มาแฮ
+
-
ถึงนิเวศวาสพเข้า  สู่พื้นโรงทอง ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๑๗ ปางนรินทร์ชนกเจ้า  จอมนรา กรแฮ
+
-
ทรงพระโสมนัศปรา  รภเร้า
+
-
ครันหมู่เทพย์สิทธา  สถิตยที่ ประชุมนอ
+
-
จึ่งเสดจบทจรเข้า  สู่ห้องสรงสนาน ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๑๘ เสร็จสรงทรงเครื่องแล้ว  จรลี
+
-
สรรพส่ำสุรเสนี  แห่ห้อม
+
-
ถึงโรงราชพิธี  ประทับแท่น ทองแฮ
+
-
อภิวาทเทเวศรพร้อม  ทั่วทั้งฤๅษี
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๑๙ จึ่งพระภูวนารถไท้  ทัศนา
+
-
ร้อยเอจกระษัตริยมา  มั่วพร้อม
+
-
แต่งองค์ประดับอา  ภรณ์เพริศ เพราแฮ
+
-
สถิตยที่ประชุมล้อม  รอบเฝ้าฟังกระแส ฯ
+
-
</tpoem>
+
-
'''แผ่นที่ ๑๘ – หลวงฤทธิพลไชย'''
+
-
<tpoem>
+
-
๑๒๐ พระยลราเมศทั้ง  อนุชา
+
-
งามยิ่งกระษัตรา  ทุกด้าว
+
-
จึ่งถามพระสิทธา  สิศยท่าน สองฤๅ
+
-
เปนหน่อกระษัตริยท้าว  เฃตรแคว้นแดนไฉน ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๒๑ พระวสิฐจึ่งตอบถ้อย  แถลงความ
+
-
สิศย์รูปชื่อลักษณ์ราม  พี่น้อง
+
-
เปนหน่อทธรฐนาม  ปิตุเรศ สองนา
+
-
ผ่านอยุทธเยศป้อง  ไพร่ฟ้าประชาเกษม ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๒๒ ยินข่าวบพิตรตั้ง  พิธี การแฮ
+
-
จักเสี่ยงศรโมฬี  เลิศอ้าง
+
-
จึ่งพาศิศยสองลี  ลาศสู่ สถานนา
+
-
เพราะใคร่อยากยลบ้าง  แต่โพ้นห่อนเหน ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๒๓ ทรงสดับดาบศอ้าง  ออกความ ชัดแฮ
+
-
ประจักษสุริย์วงษนาม  นิเวศด้าว
+
-
นึกรักพระลักษณ์ราม  รึงจิตร พระนา
+
-
ถวิลวาบหฤไทยท้าว  ใคร่ได้เปนเขย ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๒๔ กรองจิตรคิดยักเยื้อง  ขยับขยาย ยากนา
+
-
กระษัตริยมามากหลาย  แหล่งล้น
+
-
ตริพลางตรัสถามนรายน์  ปิตุเรศ ศุขฤๅ
+
-
เสวยสวัสดิ์พิพัฒน์พ้น  เศิกเสี้ยนเบียฬไฉน ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๒๕ จักรกฤษณ์อัญชลิตแล้ว  ทูลสาร
+
-
ปิตุเรศดำรงสถาน  ท่านไท้
+
-
นฤทุกขศุขสำราญ  นัคเรศ เรืองแฮ
+
-
ทุกทั่วทวยราฎรได้  ศุขพร้อมไพบูลย์ ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๒๖ ฟังหริทูลเสร็จแล้ว  พระภู ธรแฮ
+
-
ตั้งสัตย์ทรงเสี่ยงธนู  นึกพร้อง
+
-
ใครควรธิดากู  จงยก ขึ้นนา
+
-
เสร็จเสี่ยงสั่งฆาฏฆ้อง  หึ่งให้ไชยเฉลิม ฯ
+
-
</tpoem>
+
-
'''แผ่นที่ ๑๙ - หลวงฤทธิพลไชย'''
+
-
<tpoem>
+
-
๑๒๗ ร้อยเอจกระษัตริยได้  สดับเสียง ฆ้องแฮ
+
-
ต่างด่วนดำเนิรเคียง  แข่งหน้า
+
-
ยัดเยียดเบียดเสียดเถียง  กันวุ่น วายนอ
+
-
อุดตลุดฉุดคร่าท้า  ยุทธอ้างอวดหาญ ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๒๘ อมเรศรเหนกรษัตริยถุ้ง  เถียงกัน วุ่นแฮ
+
-
โบกหัดถ์ตรัสห้ามพลัน  กล่าวอ้าง
+
-
ศิลป์พระศิวจอมจรร  โลงเล่ม นี้นอ
+
-
ควรคู่ต่อผู้สร้าง  สิ่งพร้อมอภินิหาร ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๒๙ บุญนิจฤทธิน้อยอย่า  นึกประสงค์ เลยนา
+
-
ต่อคู่พระยุพยง  ยกได้
+
-
เรามาจักเปนองค์  ประธานแก่ ท่านเอง
+
-
กำหนดผลัดกันให้  ยกครั้งคราวลองค์ ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๓๐ ทุกกระษัตริยโดยสั่งท้าว  สหัศไนย
+
-
ผลัดเปลี่ยนกันเข้าไป  ทั่วหน้า
+
-
ยกศิลป์แต่จะไหว  สักนิด เปล่าแฮ
+
-
สุดฤทธิสิ้นแรงล้า  ล่าแล้วถอยหลัง ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๓๑ ชนกยลราชร้อยเอจ  ยกศิลป์
+
-
ไป่เคลื่อนสมเหมือนถวิล  จิตรไว้
+
-
จึ่งจอมจักรวัติผิน  ภักตร์พจน์ พลันแฮ
+
-
สั่งพระลักษณ์รามให้  เร่งเข้ายกศร ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๓๒ ทรงสังข์รับสั่งแล้ว  อวยกนิษฐ ก่อนแฮ
+
-
พระลักษณ์ถวายอัญชลิต  เสร็จเต้า
+
-
กรายกรจับศรสิทธิ  เขยื่อนขยิ่ม ใจนา
+
-
จึ่งกลับสู่ที่เฝ้า  เชฐไท้ผทมสินธุ์ ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๓๓ พระกฤษณรักษรู้  ทีองค์ อนุชแฮ
+
-
จึ่งเสด็จดำเนิรหงษ  แช่มช้อย
+
-
ยื่นหัตถ์ยกศิปล์ทรง  ชูเชิด ไว้นา
+
-
จะหนักแต่สักน้อย  หนึ่งนั้นฤๅมี ฯ
+
-
</tpoem>
+
-
'''''ห้องที่ ๕  ท้าวชนกจักรวรรดิส่งราชสาสน์ไปยังศรีอยุธยา'''''
+
-
 
+
-
'''แผ่นที่ ๒๐ - หลวงฤทธิพลไชย'''
+
-
<tpoem>
+
-
๑๓๔ เสร็จแสดงวรเดชท้าว  สายศิลป์ ประลองแฮ
+
-
ไหวหวั่นทั่วปัถพิน  แผ่นฟ้า
+
-
พโยมพยับอับเมฆิน  ครรชิต ช่วงนา
+
-
วายุพัดปัดป่าวหล้า  โลกยแจ้งแสงสูริย ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๓๕ ปางองค์เทวราชไท้  ทัศนา
+
-
ราเมศยกศิลป์ปรา  กฏแกล้ว
+
-
จึ่งเป่าพิไชยมหา  สังข์เสนาะ เสียงเอย
+
-
โหรลั่นฆ้องประโคมแล้ว  อ่านอ้างอวยพร ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๓๖ ร้อยเอจกรษัตริยได้  ทฤษดี
+
-
หริรักษยกศรศรี  เหนี่ยวน้าว
+
-
อัปหยดย่านฤทธี  ถวิลสวาศ วุ่นแฮ
+
-
ลาบาทเทวราชท้าว  ชนกแล้วคืนนคร ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๓๗ วัชรินทรเทพยทั้ง  อมร มากนา
+
-
นักสิทธิวิทยาธร  ทั่วหน้า
+
-
ประชุมที่ยกศร  ศุภกิจ แล้วแฮ
+
-
ลาชนกคืนสู่หล้า  แหล่งด้าวแดนตน ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๓๘ จักรวรรดิตรัสด้วยพร  ดาบศ สองเอย
+
-
จะเศกสองเยาวยศ  ยิ่งไท้
+
-
ข้าจักส่งสารจรด  จอมอยุทธ ท่านแฮ
+
-
มอบอปวิวาห์ให้  พรักพร้อมพงษประยูร ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๓๙ บัดสั่งอาลักษณผู้  ผจงสาสน์ เสร็จนา
+
-
จาฤกใส่แผ่นกาญจน์  กล่องแก้ว
+
-
แต่งทูตม่งมาสถาน  อยุทธถั่น ถึงแฮ
+
-
ตรงสู่ลูกขุนแล้ว  เล่าแจ้งแถลงไข ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๔๐ ส่งสาสน์เสนิศรน้อม  ทูลทธ รฐนา
+
-
ทราบเสร็จดให้หาพรด  สัตรุศเฝ้า
+
-
ขุนแสะรับสั่งบท  จรจาก อยุทธแฮ
+
-
ถึงถิ่นไกยเกษเข้า  สู่ไท้ทูลแถลง ฯ
+
-
</tpoem>
+
-
'''''ห้องที่ ๖  พระพรตพระสัตรุดทูลลาท้าวไกยเกษเพื่อไปอยุธยา'''''
+
-
 
+
-
'''แผ่นที่ ๒๑ - พระยาสุนทรนุรักษ'''
+
-
<tpoem>
+
-
๑๔๑ พระพรตสตรุตสดับแจ้ง  พจมาน
+
-
ในศุภลักษณสาสน  ชนกไท้
+
-
โสมนัศสุดจักปาน  ใดเปรียบ
+
-
เสมอรศอำมฤตยไล้  ลูบให้เย็นกมล ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๔๒ สองเสด็จโดยด่วนเฝ้า  ไอยกา
+
-
นบบาททูลจอมนรา  ธิราชท้าว
+
-
หลานรักจักขอลา  บัวบาท พระเอย
+
-
ไปอยุธยาด้าว  ดุจได้สดับสาสน ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๔๓ ด้วยองค์มงกุฏเจ้า  จอมอยุท ธยาเอย
+
-
จะอภิเศกพระทรงครุธ  แก่นไท้
+
-
กับพระลักษมีสุด  โสมนัศ ยิ่งนา
+
-
ในมิถิลานครให้  แต่งตั้งสยุมพร ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๔๔ ปางปิ่นไกยเกษท้าว  กรุงกษัตริย์
+
-
เปรมกะมลศุขพิพิฒ  ใช่น้อย
+
-
สดับสองวรราชนัด  ดากล่าว ทูลแฮ
+
-
จึ่งพระดำหรัสถ้อย  สวัสดิให้ไชยเฉลิม ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๔๕ หลานรักจงรีบร้อน  เร็วพลัน
+
-
ไปอยุทธย์โดยวัน  เริ่มไว้
+
-
กอบการวิวาห์สรร  ศุภฤกษ สองนา
+
-
ตามพระราชสาสนไท้  ท่านท้าวบิดุรงค์ ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๔๖ สองจงทูลบาทไท้  ทธรฐ
+
-
อีกพระกฤษณปรากฎ  เกียรติแกล้ว
+
-
จงเจริญพระชนม์ยศ  สวัสดิ์ยิ่ง ยืนนา
+
-
เปนปิ่นจันโลงแผ้ว  ผ่องฟ้ามหาสฐาน ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๔๗ พระทรงอนุญาติแล้ว  ตรัสสอน
+
-
สองจากไอยกาจร  จิตรว้า
+
-
จะยาตรพยุหรอน  แรมเถื่อน
+
-
ไตรตรวจผลช้างม้า  แวดล้อมวงรวัง ฯ
+
-
</tpoem>
+
-
'''''ห้องที่ ๗  พระพรตพระสัตรุดทูลลาท้าวไกยเกษไปอยุธยา เพื่อตามเสด็จไปในงานวิวาห์พระรามที่มิถิลา'''''
+
-
 
+
-
'''แผ่นที่ ๒๒ - พระยาสุนทรนุรักษ'''
+
-
<tpoem>
+
-
๑๔๘ อย่าหมิ่นประมาทด้วย  มรรคา
+
-
ไพพิศม์สัตวพาลา  เหล่าร้าย
+
-
ปิศาจภูตมายา  ลวงหลอก หลอนแฮ
+
-
จะยกจะยาตรย้าย  หยุดยั้งรวังไภย ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๔๙ จงผันจงผ่อนให้  พักพล
+
-
แรมอยดรอแรมคน  ล่าล้า
+
-
หายเหนื่อยจึ่งจรดล  พยุห์ยาตร ไปนา
+
-
พลบค่ำชรอ่ำฟ้า  อย่าได้บทจร ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๕๐ จงจำกำหนดข้อ  คำสอน
+
-
เสร็จประสาศอวยพร  เพิ่มให้
+
-
จงสวัสดิ์สถาวร  เจริญศุข หลานเอย
+
-
สรรพทุกข์ขุกเข็ญไข้  อย่าข้องรคายเคือง ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๕๑ พระพรตสัตรุตน้อม  ประนมกร
+
-
รับสั่งรับคำสอน  ใส่เกล้า
+
-
ดังได้อมฤตยพร  ภูลเพิ่ม
+
-
ลาบาทไอ่ยกาเจ้า  แผ่นพื้นภูวดล ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๕๒ เสด็จกลับปราสาทแก้ว  กาญจนา
+
-
ทรงประทับปรางปรา  โมชท้าว
+
-
สั่งขุนมุขมาตยา  เตรียมพยุห ยาตรเฮย
+
-
เราจักไปอยุทธด้าว  ก่อนด้วยโดยพลัน ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๕๓ เสนีทั้งสี่น้อม  ปรนตถวาย กรนา
+
-
รับสั่งน้องนารายน์  รีบร้อน
+
-
สู่ศาลลูกขุนหมาย  ทุกหมวด กองแฮ
+
-
เกณฑ์หมู่จตุรงค์ต้อน  จัดเข้าตามขบวน ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๕๔ พลคชจัดคชเชื้อ  ฉัททันต์
+
-
เสยส่ายซึมซับมัน  น่าท้าย
+
-
ผูกเครื่องคร่ำสุวรรณ  ชลุฉลัก ลายแฮ
+
-
ขุนคชขับขยายย้าย  ย่างเยื้องยืนทยาน ฯ
+
-
</tpoem>
+
-
'''แผ่นที่ ๒๓ - พระยาสุนทรนุรักษ์'''
+
-
<tpoem>
+
-
๑๕๕ พลม้าผูกม้าชาติ  สินธพ
+
-
เริงร่ารณรงค์รบ  ร่านร้อง
+
-
เครื่องผูกประดับครบ  ดาวมาศ มณีนา
+
-
ขุนขับจับทวนจ้อง  จิตรห้าวฮึกหาญ ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๕๖ พลรถจัดรถร้า  รณรงค์
+
-
เทียมเทียบสินธพอง  อาจห้าว
+
-
สาระถีท่าทียง  ยลสง่า งามเอย
+
-
กรก่งเกาทัณฑ์น้าว  เหนี่ยวจ้องจักแผลง ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๕๗ พลรบเริ่งร่าร้าย  ฤทธี
+
-
กวัดแกว่งตาวทำที  เทิดท้า
+
-
เขนทองโล่กฤชตรี  ธนูน่า ไม้เฮย
+
-
แลสะพรึบเพียบหล้า  สลับล้วนขบวนพล ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๕๘ จัดขบวนพยุหริ้ว  รายธง
+
-
ขุนรถจัดรถทรง  เสร็จพร้อม
+
-
บุษบกสุวรรณรหง  เรืองรัตน์ อร่ามแฮ
+
-
เทียมแสะเทียบเกยน้อม  นารถไท้ทูลแถลง ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๕๙ สององค์ทรงสดับแล้ว  ลีลา
+
-
ยังที่สรงธารา  ลูบไล้
+
-
เสร็จประสุคันธา  ขจรกลิ่น ฟุ้งแฮ
+
-
สองขัดติยราชไท้  เสด็จเข้าประดับองค์
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๖๐ ทรงสนับเพลาตาดพื้น  พรายพรัน
+
-
ภูษิตรฉลององค์สุวรรณ์  พร่างพร้อย
+
-
ตาบทิศทับทรวงสรร  สอดมาศ กรเฮย
+
-
สรวมประวิชประดับสร้อย  อิกสอิ้งมกุฎทรง ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๖๑ ครั้นเสร็จสองย่างเยื้อง  ยาตรา
+
-
ทรงรถเรืองรัตนา  กนกพริ้ง
+
-
เครื่องสูงพัดโบกจา  มรมาศ
+
-
บังแซกคันชิงกลิ้ง  กลดกั้งบังสูริย์
+
-
</tpoem>
+
-
'''แผ่นที่ ๒๔ - พระยาสุนทรนุรักษ'''
+
-
<tpoem>
+
-
๑๖๒ ได้ฤกษโหรลั่นฆ้อง  ขานไชย
+
-
เสียงประโคมพลไคล  คลาศเด้า
+
-
เคลื่อนรถคชเกริกไหย์  เหิมร่าน รณนา
+
-
ออกจากไกยเกษเข้า  เฃตรแคว้นแดนดง ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๖๓ เดินทางพลางพิศพื้น  ภูมพนัศ
+
-
สพรุ่มพฤกษสพรั่งผลัด  ช่อช้อย
+
-
ตูมบานตระการกลัด  กลีบกลิ่น ลเวงแฮ
+
-
ชูเชิดผลพวงย้อย  ยื่นระย้าศุกหอม ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๖๔ ยลนางนวลแนบไม้  ขานาง
+
-
ยูงเหยียบยอดยางหาง  ฝ่ายฟ้อน
+
-
คับแคจับคบคาง  ตขาบจับ ตขบนา
+
-
เทงทูตเกาะกิ่งสะท้อน  กทุ่มล้วนกทุงหลาย ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๖๕ พิศพรรค์จตุบาทครื้น  อารัญ
+
-
ลมั่งระมาดชมดสมัน  เม่นสุ้ม
+
-
คณยองย่องยืนยัน  พยัคฆ์ยอบ ขยับแฮ
+
-
ควายเถื่อนโคกทิงกลุ้ม  เกลื่อนกล้ากลาดดง ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๖๖ สองกษัตริย์เพลินพิศพื้น  ไพรรหง
+
-
คลาเคลื่อนพลเดิรดง  ด่วนเต้า
+
-
ชายแสงพระสุริยง  ยาตรรถ ป่ายนา
+
-
ถึงถิ่นนครเข้า  เฃตรด้าวอยุทธยา ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๖๗ พระดำรัสให้หยุดยั้ง  ยังภาย นอกนา
+
-
พอพักพวกพลกาย  เลื่อยล้า
+
-
ทุกกองทุกแถวนาย  หมวดตรวจ ตราแฮ
+
-
เสียงคฤกกึงก้องว้า  วุ่นแส้เสียงฃาน ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๖๘ รวมพลพรั่งพร้อมเสร็จ  เสนี
+
-
ทูลแก่สองกรษัตริย์  ผ่านเกล้า
+
-
รวมพลพวกโยธี  พักเหนื่อย แล้วนา
+
-
เชิญเสด็จยาตรเฝ้า  บาทเบื้องบิตุรงค์ ฯ
+
-
</tpoem>
+
-
'''แผ่นที่ ๒๕ - พระยาสุนทรนุรักษ'''
+
-
<tpoem>
+
-
๑๖๙ พระพรตสัตรุตพร้อม  เสนี
+
-
จากที่พักเสดจลี  ลาดเฝ้า
+
-
ถวายปรนตฟังคดี  บรมนารถ
+
-
แห่งบิตุเรศเจ้า  อยุทธย์ด้าวภูวดล ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๗๐ ปางพงษจักรพรรดิเจ้า  จอมธรรม์
+
-
เหนพระโอรสพลัน  ประภาษถ้อย
+
-
ตรัสสั่งสุมันตัน  เตรียมพยุห์ ยาตรเฮย
+
-
ไตรตรวจจงเรียบร้อย  รุ่งแล้วจักจร ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๗๑ สุมันตันรับใส่เกล้า  กลับเวน
+
-
หมายบอกนอกในเกณฑ์  ทั่วหน้า
+
-
รถรัตน์อัศวคเชนทร์  หาญศึก
+
-
ทุกหมู่พลกลั่นกล้า  สพรั่งพร้อมสารทสรรพ์ ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๗๒ พลพระพรตเทียบต้อง  ตรางทัพ
+
-
นำน่าจตุรงค์สรรพ  เสร็จตั้ง
+
-
พลพระสัตรุตนับ  อนันต์แน่น เนืองแฮ
+
-
จัดเทียบเรียบริ้วรั้ง  พยุห์ป้องกองโกรย ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๗๓ ทัพกษัตริย์จัดพร้อม  จัตุรงค์
+
-
ล้วนแต่โยธาอง  อาจแกล้ว
+
-
ถือครบเครื่องสาตรยง  ยุทธยิ่ง
+
-
พร้อมหมู่ทวยหาญแล้ว  เลื่อนริ้วรายพล ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๗๔ พลคชขุนคชขึ้น  คุมขอ
+
-
พลอัศว์กุมทวนยอ  พยศเต้น
+
-
พลรบจัดพลภอ  ครบเครื่อง สารทเฮย
+
-
พลรถขุนรถเขม้น  มุ่งน้าวเกาทัณฑ์ ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๗๕ รถทรงบฟุษบกชั้น  เฉดรหง
+
-
งอนแอกงามดุมกง  มาศแก้ว
+
-
เทียมเสวตอัศวพงษ  พลาหก หาญแฮ
+
-
รถประเทียบเทียมแสะแผ้ว  ผ่องพื้นผ่านดำ ฯ
+
-
</tpoem>
+
-
'''แผ่นที่ ๒๖ - พระยาสุนทรนุรักษ์'''
+
-
<tpoem>
+
-
๑๗๖ จัดเสร็จทุกสิ่งตั้ง  พยุหยาตร ตราเฮย
+
-
ทัพน่าพลเพียบกลาด  เกลื่อนกลุ้ม
+
-
ทัพหลวงทัพหลังดาษ  ดูดื่น ดินนอ
+
-
กองแซกกองส้อนสุ้ม  พรั่งพร้อมพนักงาน ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๗๗ ปางบรมราชไท้  ทธรฐ
+
-
สู่แท่นอลงกฎ  ก่องแก้ว
+
-
สามอรรคเรศประณต  นฤเบศร
+
-
นางพนักงานพัดแผ้ว  ผ่องน้ำพระไทยเกษม ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๗๘ พระจอมอยุธย์ด้าว  สถิตย์บน อาศน์เอย
+
-
ดำริห์การวิวาหจน  สว่างฟ้า
+
-
ชวนราชบุตรจรดล  กับนาฎ สามแฮ
+
-
โดยเสด็จจรทั้งห้า  สู่ห้องสรงสนาน ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๗๘ ไขปะทุมอุทกฟุ้ง  ฝอยฝน
+
-
สรงโสรดพระสกนธ์  ผ่องแผ้ว
+
-
เสร็จทรงเครื่องพระสุคนธ์  รศรื่น รวยแฮ
+
-
หกกษัตริย์สนานแล้ว  เสด็จเข้าประดับองค์ ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๘๐ บิดุรงทรงเครื่องต้น  เสร็จพลัน
+
-
เอารสทรงเครื่องสุวรรณ  พร่างฟ้า
+
-
สามนาฏเครื่องทรงสรร  เสาวภาคย์ ผ่องนา
+
-
เรืองอุไรอร่ามจ้า  แจ่มแก้วแพรวพราย ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๙๑ บิตุเรศยูรยาตรเยื้อง  กรายกร
+
-
ทรงพระแสงขรรค์จร  ฤทธิแกล้ว
+
-
พระเอารสทรงศร  สอดขัด องค์นา
+
-
งามดั่งแสงโสมแผ้ว  ผ่องฟ้าราศี ฯ
+
-
 
+
-
 
+
-
๑๙๒ หกกษัตริย์เสด็จขึ้น  รถทรง
+
-
เทียมแสะสีกมุทยง  ยิ่งล้ำ
+
-
รถประเทียบเครื่องสูงธะ  ทิวสลับ สีนา
+
-
ขุนขับจับแสร้งช้ำ  หวดเร้าอัศดร ฯ
+
-
</tpoem>
+
-
 
+
-
=== แผ่นที่ ๒๖ - ๕๐ ===
+
-
=== แผ่นที่ ๕๑ - ๗๕ ===
+
-
=== แผ่นที่ ๗๖ - ๑๐๐ ===
+
-
=== แผ่นที่ ๑๐๑ - ๑๒๕ ===
+
-
=== แผ่นที่ ๑๒๖ - ๑๕๐ ===
+
-
=== แผ่นที่ ๑๕๑ - ๑๗๕ ===
+
-
=== แผ่นที่ ๑๗๖ - ๒๐๐ ===
+
-
=== แผ่นที่ ๒๐๑ - ๒๒๕ ===
+
-
=== แผ่นที่ ๒๒๖ - ๒๕๐ ===
+
-
=== แผ่นที่ ๒๕๑ - ๒๗๕ ===
+
-
=== แผ่นที่ ๒๗๖ - ๓๐๐ ===
+
-
=== แผ่นที่ ๓๐๑ - ๓๒๕ ===
+
-
=== แผ่นที่ ๓๒๖ - ๓๕๐ ===
+
-
=== แผ่นที่ ๓๕๑ - ๓๗๕ ===
+
-
=== แผ่นที่ ๓๗๖ - ๔๐๐ ===
+
-
=== แผ่นที่ ๔๐๑ - ๔๒๕ ===
+
-
=== แผ่นที่ ๔๒๖ - ๔๕๐ ===
+
-
=== แผ่นที่ ๔๕๑ - ๔๗๕ ===
+
-
=== แผ่นที่ ๔๗๖ - ๕๐๐ ===
+
-
=== แผ่นที่ ๕๐๑ - ๕๒๕ ===
+
-
=== แผ่นที่ ๕๒๖ - ๕๕๐ ===
+
-
=== แผ่นที่ ๕๕๑ - ๕๗๕ ===
+
-
=== แผ่นที่ ๕๗๖ - ๖๐๐ ===
+
-
=== แผ่นที่ ๖๐๑ - ๖๒๕ ===
+
-
=== แผ่นที่ ๖๒๖ - ๖๕๐ ===
+
-
=== แผ่นที่ ๖๕๑ - ๖๗๕ ===
+
-
=== แผ่นที่ ๖๗๖ - ๗๐๐ ===
+
-
=== แผ่นที่ ๗๐๑ - ๗๑๒ ===
+
== เชิงอรรถ ==
== เชิงอรรถ ==
== อ้างอิง ==
== อ้างอิง ==
[http://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=praingpayear&group=13 เพรง.เพยีย โคลงรามเกียรติ์]
[http://www.bloggang.com/viewdiary.php?id=praingpayear&group=13 เพรง.เพยีย โคลงรามเกียรติ์]
 +
 +
โคลงภาพรามเกียรติ์ เล่ม ๑ สถาบันภาษาไทย กรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ ๒๕๔๒

รุ่นปัจจุบันของ 14:55, 18 สิงหาคม 2552

เนื้อหา

ข้อมูลเบื้องต้น

แม่แบบ:เรียงลำดับ ผู้แต่ง: แต่งร่วมกันหลายท่าน ดังระบุไว้ที่ในบทประพันธ์แต่ละแผ่น

บทประพันธ์

ห้องที่ ๑ - ๕๐

ห้องที่ ๑ พระชนกฤษีทำพิธีบวงสรวงไถได้นางสีดา แล้วลาเพศกลับเข้าเมืองมิถิลา

ห้องที่ ๒ ท้าวชนกจักรวรรดิปรารภจะหาคู่ให้นางสีดากับให้โหรหาฤกษ์ ฯ

ห้องที่ ๓ ท้าวชนกจักรวรรดิให้ป่าวประกาศ เชิญหน่อกษัตริย์ต่างเมืองมายกศร

ห้องที่ ๔ พระรามสบเนตรกับนางสีดา กับพิธียกมหาธนูโมลี

ห้องที่ ๕ ท้าวชนกจักรวรรดิส่งราชสาสน์ไปยังศรีอยุธยา

ห้องที่ ๖ พระพรตพระสัตรุดทูลลาท้าวไกยเกษเพื่อไปอยุธยา

ห้องที่ ๗ พระพรตพระสัตรุดทูลลาท้าวไกยเกษไปอยุธยา เพื่อตามเสด็จไปในงานวิวาห์พระรามที่มิถิลา

ห้องที่ ๘ อุปภิเษกพระรามกับนางสีดาในเมืองมิถิลา

ห้องที่ ๙ ท้าวทศรถ พระราม ยกทัพกลับอยุธยา พบรามสูรขวางหน้า พระรามรบกับรามสูร รามสูรเห็นเป็นนารายณ์ขอถวายศร พระรามฝากพระพิรุณรักษาไว้

ห้องที่ ๑๐ กำเหนิดทรพีในฝูงทรพา เทวดาช่วยรักษาจนทรพีเติบโตเท่าบิดา มาท้าแล้วขวิดทรพา ผู้เป็นพ่อ ตาย

ห้องที่ ๑๑ ทรพีกำเริบท้ารบพระอิศวร พระอิศวรให้ไปท้าพาลีที่กรุงขีดขิน

ห้องที่ ๑๒ ทรพีบุกเข้าถึงหน้าพระลานท้าพาลีรบ

ห้องที่ ๑๓ พาลีฆ่าทรพีตายแล้วขับไล่สุครีพออกจากเมือง ไปอาศัยอยู่ที่อำมตังสิงขร

ห้องที่ ๑๔ นางกุจจีค่อมทูลยุยงนางไกยเกษ

ห้องที่ ๑๕ ท้าวทศรถตั้งกระบวนแห่พระรามเลียบเมือง

ห้องที่ ๑๖ พระรามเตรียมบวชเป็นฤษี พระลักษณ์ออกบวชตาม พระพรตจะฟันนางไกยเกษีมารดา เหตุที่ทำให้พระบิดาสิ้นพระชนม

ห้องที่ ๑๗ ท้าวทศรถสิ้นพระชนม์ ตั้งพระเมรุมาศท้าวทศรถ พระฤษีห้ามไม่ให้นางไกยเกษี และพระพรตขึ้นไปขมาพระศพ

ห้องที่ ๑๘ พระพรตพระสัตรุดกับสามชนนีตามพระราม

ห้องที่ ๑๙ พระรามพระลักษณ์นางสีดา พบกับฤษีสระภังค

ห้องที่ ๒๐ พระราม พระลักษณ์ นางสีดา เข้าสวนพิราพ และฆ่าพิราพตาย

ห้องที่ ๒๑ ทศกัณฐ์ประพาสป่าให้ชิวหาน้องเขยรักษาเมือง ชิวหาตระเวนรักษาเมืองจนง่วงนอนทนไม่ไหว แผลงฤทธิ์แลบลิ้นปิดเมืองไว้ ทศกัณฐ์กลับมาไม่เห็นเมือง ขว้างจักรถูกลิ้นชิวหาขาดตาย

ห้องที่ ๒๒ นางสำมนักขาถูกพระลักษณ์ทำโทษ มาทูลพระยาขร พระยาขรยกออกรบพระราม พระรามฆ่าตาย

ห้องที่ ๒๓ พระยาทูตกับพระยาตรีเศียรยกพลออกไปรบกับพระราม พระรามสังหารพระยาทูต และตรีเศียร

ห้องที่ ๒๔ นางสำมนักขามาทูลทศกัณฐ์ ทศกัณฐ์หลงเชื่อ ให้มารีศแปลงกายเป็นกวางทองไปลวง แล้วตนเองแปลงเป็นฤษีเข้าลักนาง พระรามแผลงศรต้องมารีศตาย

ห้องที่ ๒๕ พระรามพระลักษณ์ตามหานางสีดา พบสดายุบอกข่าวว่าทศกัณฐ์ลักไปถวายแหวนแล้วสิ้นใจ พระรามปลงศพให้แล้วติดตามพลัดเข้าไปในวงแขนยักษ์กุมพล โปรดยักษ์กุมพลพ้นทรมาน จนถึงหนุมานถวายตัว

ห้องที่ ๒๖ หนุมานพาสุครีพมาถวายพระราม สุครีพกับพาลีรบกัน จนพาลีรู้ว่าเป็นศรนารายณ์จึงยอมตาย

ห้องที่ ๒๗ พระรามเผาศพพระยาพาล และเทวดานำเครื่องทรงมาถวายให้พระรามสีดา

ห้องที่ ๒๘ พระลักษณ์มาเตือนพลเมืองขีดขิน และหนุมานลักท้าวมหาชมพูไปถวายพระรามที่ภูเขาคันธมาทน์

ห้องที่ ๒๙ พระรามให้สามทหารไปสืบข่าวนางสีดา และสืบหาทางไปลงกา

ห้องที่ ๓๐ องคตลูบหลังยักษ์ปักหลั่นให้พ้นสาป หนุมานส่งนางบุษมาลีขึ้นสวรรค์

ห้องที่ ๓๑ หนุมาน ชมพูพาน องคต พบพระชฎิลฤษี และนกสัมพาที

ห้องที่ ๓๒ หนุมานฆ่าอสุรีผีเสื้อสมุทรนายด่านทางน้ำเมืองลงกา

ห้องที่ ๓๓ หนุมานเข้าพบฤษีนารท ลองฤทธิ์แพ้พระฤษี และรบกับนางอากาศตะไลเสื้อเมืองลงกานายด่านทางอากาศ ฆ่านางอากาศตะไตตาย แล้วค้นหานางสีดา

ห้องที่ ๓๔ ทศกัณฐ์เกี้ยวนางสีดา แลนางสีดาผูกศอหนุมานพบช่วยแก้ แล้วถวายแหวน

ห้องที่ ๓๕ หนุมานเข้าหักสวนขวัญ ฆ่าสหัสกุมารตาย อินทรชิตจับตัวไว้ได้

ห้องที่ ๓๖ หนุมานถูกลงโทษต่างๆ แล้วเผาเมืองลงกา

ห้องที่ ๓๗ ทศกัณฐ์พาญาติวงศ์หนีเพลิงไปอยู่เขาสัตนา

ห้องที่ ๓๘ ทศกัณฐ์ให้เทวดาลงมาสร้างเมืองให้ใหม่

ห้องที่ ๓๙ สามทหารกลับจากลงกามาเฝ้าพระราม พระรามยกพลไปประชิดลงกา

ห้องที่ ๔๐ ทศกัณฑ์ฝัน พิเภกทำนายว่าจะตายหมดทั้งโคตร ให้ส่งสีดาคืน ทศกัณฐ์โกรธขับพิเภกออกจากเมือง

ห้องที่ ๔๑ นิลนนท์จับพิเภกได้พามาเฝ้าพระราม พิเภกขออยู่ด้วย และดูกำลังฤทธิ์ทหาร เพื่อเปรียบเทียบกับฝ่ายลงกา

ห้องที่ ๔๒ ก้อนหินตกที่เมืองทศกัณฐ ทศกัณฐ์ใช้ให้สุกรสารไปดู

ห้องที่ ๔๓ พระรามให้ลงโทษสุกรสาร แล้วทศกัณฐ์แปลงเป็นฤษีมาบอก ให้พระรามยกทัพกลับไป

ห้องที่ ๔๔ ทศกัณฐ์ให้นางเบญจกายแปลงเป็นสีดาทำตายลอยน้ำไป เพื่อทำอุบายตัดศึก นางเบญจกายดูตัวนางสีดาแล้วมาแปลงให้ทศกัณฑ์ดู

ห้องที่ ๔๕ พระรามลงสรงน้ำ พบเบญกายแปลงคิดว่าสีดา พระรามโศก หนุมานขอพิสูจน์เอาศพไปเผาไฟ เบญจกายหนีหนุมานจับตัวมาถวาย เบญจกายถูกลงโทษจึงสารภาพ พิเภกทูลให้ฆ่า พระรามให้หนุมานพาไปส่ง

ห้องที่ ๔๖ พระรามให้จองถนนข้ามไปลงกา หนุมานรบกับนิลพัทเรื่องรับก้อนหิน พระรามขับนิลพัทไปอยู่เมืองขีดขิน

ห้องที่ ๔๗ ทศกัณฐ์สั่งนางสุพรรณมัจฉาให้นำบริวารทำลายถนน

ห้องที่ ๔๘ นางสุพรรณมัจฉาคลอดมัจฉานุที่หาดทราย มัยราพณ์ไปพบพามาเลี้ยงเป็นบุตรบุญธรรม

ห้องที่ ๔๙ พระรามยกพลข้ามสมุทร ให้ประคนธรรพ และหนุมานล่วงหน้าไปตรวจชัยภูมิ ทราบว่าทศกัณฐ์ให้ภาณุราชหนุนพื้นดินไว้พบแล้วฆ่าภาณุราชตาย

ห้องที่ ๕๐ พระรามให้องคตสื่อสาร ทหารไม่เปิดประตูเมือง องคตจึงพังประตูเข้าไป

ห้องที่ ๕๑ - ๑๐๐

ห้องที่ ๕๑ สุครีพรับอาสาไปหักฉัตรทศกัณฐ์

ห้องที่ ๕๒ มัยราพณ์มาเฝ้าทศกัณฐ์ กับตั้งพิธีหุงยาสะกด

ห้องที่ ๕๓ หนุมานอาสาอมพลับพลาพระราม และมัยราพณ์สะกดทัพ

ห้องที่ ๕๔ หนุมานหักด่านต่างๆ ของมัยราพณ์

ห้องที่ ๕๕ หนุมานพบกับนางพิรากวนจนเข้าในเมืองได้ นางพิรากวนบอกที่ขังพระราม

ห้องที่ ๕๖ หนุมาณพบที่ขังพระราม และฆ่ามัยราพณ์ตาย ทศกัณฐ์ทราบว่ามัยราพณ์ตาย ให้กุมภกรรณออกรบ

ห้องที่ ๕๗ กุมภกรรณออกรบ พิเภกอาสาห้ามทัพ และองคตลวงถามปริศนาจากกุมภกรรณ จนถึงสุครีพถอนต้นรังหลักทวีปอุดรมารับกับกุมภกรรณ

ห้องที่ ๕๘ เมื่อกุมภกรรณอุบายให้สุครีพถอนต้นรังจนหมดแรงแล้ว ก็เข้าจับสุครีพ หนุมานตามมาแก้สุครีพไปได้

ห้องที่ ๕๙ กุมภกรรณตั้งพิธีลับหอกโมกขศักดิ์หนุมานกับองคตแปลงเป็นสุนัขเน่าและอีกาไปทำลายพิธี

ห้องที่ ๖๐ กุมภกรรณออกรบกับพระลักษณ์ พระลักษณ์ต้องหอกโมกขศักดิ์ของกุมภกรรณ

ห้องที่ ๖๑ หนุมานเก็บสรรพยาแก้ฤทธิ์หอกโมกขศักดิ์

ห้องที่ ๖๒ กุมภกรรณอาสาทำพิธีทดน้ำ

ห้องที่ ๖๓ หนุมานล้างพิธีทดน้ำของกุมภกรรณ

ห้องที่ ๖๔ กุมภกรรณออกรบกับพระราม ถูกพระรามฆ่าตาย

ห้องที่ ๖๕ ทศกัณฐ์ให้อินทรชิตออกรบกับพระลักษณ์

ห้องที่ ๖๖ อินทรชิตออกรบกับพระลักษณ์เป็นครั้งแรก ไม่แพ้ชนะกันจนพลบจึงหย่าทัพกลับเข้าเมือง

ห้องที่ ๖๗ อินทรชิตลาทศกัณฐ์ไปตั้งพิธีชุบศรนาคบาศในโพรงไม้โรทัน

ห้องที่ ๖๘ ทศกัณฐ์ให้มังกรกัณฐ์ออกรบ

ห้องที่ ๖๙ พระรามแผลงศรล้างมังกรกัณฐ์ ถูกมังกรกัณฐ์ตาย

ห้องที่ ๗๐ ทศกัณฐ์ให้วิรุญมุขกุมารออกขัดตาทัพ และรบกับพระลักษณ์

ห้องที่ ๗๑ อินทรชิตเสียพิธีชุบศรนาคบาศเพราะชามพูวราชแปลงเป็นหมีมาทำลายพิธี

ห้องที่ ๗๒ พระลักษณ์ต้องศรนาคบาศของอินทรชิต

ห้องที่ ๗๓ พระรามแผลงศรพลายวาตเรียกพระยาครุฑมาแก้นาคบาศ

ห้องที่ ๗๔ อินทรชิตลาทศกัณฐ์ไปชุบศรพรหมมาสตร์ที่ริมหาดมรกต ทศกัณฐ์จึงให้อสุรกำปั่นออกรบขัตตาทัพ

ห้องที่ ๗๕ อินทรชิตตั้งพิธีพรหมมาสตร์ และอสุรกำปั่นออกขัดตาทัพ

ห้องที่ ๗๖ พระลักษณ์ต้องศรพรหมมาสตร์ และนางสีดามาเยี่ยมพลยังสนามรบ

ห้องที่ ๗๗ พระรามเลิกทัพกลับ อินทรชิตรับอาสาทศกัณฐ์

ห้องที่ ๗๘ อินทรชิตตัดหัวสุขาจาร เพื่อลวงพระราม

ห้องที่ ๗๙ อินทรชิตตั้งพิธีกุมภนิยาในป่าไผ่ และออกรบ

ห้องที่ ๘๐ อินทรชิตขอกินนมมารดา และออกรบจนตาย

ห้องที่ ๘๑ ทศกัณฐ์เผาศพอินทรชิต

ห้องที่ ๘๒ พระรามได้รถเวไชยันต์จากพระอินทร์ออกรบทศกัณฐ์และสิบขุนสิบรถเป็นครั้งแรก

ห้องที่ ๘๓ ทศกัณฐ์เลี้ยงพระยามูลพลัม กับท้าวสหัสเดชะ

ห้องที่ ๘๔ พระรามรบกับมูลพลัม ฆ่ามูลพลัมตาย

ห้องที่ ๘๕ หนุมานรับอาสาลวงจับท้าวสหัสเดชะ ท้าวสหัสเดชะตาย

ห้องที่ ๘๖ พระรามรบกับแสงอาทิตย์ ฆ่าแสงอาทิตย์ตาย

ห้องที่ ๘๗ พระรามยกออกรบกับทศกัณฐ์ไม่แพ้ชนะกัน

ห้องที่ ๘๘ ทศกัณฐ์ให้เชิญท้าวสัตลุงพระสหายกับตรีเมฆนัดดามาปรึกษาการศึก

ห้องที่ ๘๙ พระรามรบกับท้าวสัตลุง และตรีเมฆ

ห้องที่ ๙๐ ทศกัณฐ์ตั้งพิธีชุบกายให้เป็นเพชร หนุมานสะกดพานางมณโฑมาเย้าหยอกจนเสียพิธี

ห้องที่ ๙๑ ทศกัณฐ์รับท้าวสัทธาสูรผู้เป็นสหายกับวุรุณจำบังผู้เป็นหลาน

ห้องที่ ๙๒ หนุมานใช้อุบายลวงให้สัทธาสูรเรียกอาวุธจากเทวดา แล้วให้ทหารฝ่ายตนรับไว้หมด และฆ่าสัทธาสูรตาย

ห้องที่ ๙๓ วิรุญจำบังออกรบกำบังตนไล่แทงวานร

ห้องที่ ๙๔ หนุมานจับวิรุญจำบังได้แล้วฆ่าตาย เอาศีรษะถวายพระราม

ห้องที่ ๙๕ ทศกัณฐ์ให้นนยวิกวายุเวกไปเชิญท้าวมาลีวราช

ห้องที่ ๙๖ ท้าวมาลีวราชตัดสินค้า

ห้องที่ ๙๗ ทศกัณฐ์ตั้งพิธีปั้นรูปเทวดาเผาไฟ เทพบุตรพาลีลงมาล้างพิธ

ห้องที่ ๙๘ เมื่อทศกัณฐ์รบกับพระราม แล้วพุ่งหอกกบิลพัทหมายฆ่าพิเภก พระลักษณ์ช่วยป้องปัดจึงต้องหอกกบิลพัทสลบ

ห้องที่ ๙๙ หนุมานหักยอดปราสาทเข้าไปลักหินบดยา แล้วผูกผมทศกัณฐ์ติดกับนางมณโฑ

ห้องที่ ๑๐๐ พระรามรบกับทัพนาสูรเชษฐาต่างมารดาทศกัณฐ์ สุครีพฆ่าทัพนาสูรตาย นางมณโฑอาสาหุงน้ำทิพย์

ห้องที่ ๑๐๑ - ๑๕๐

ห้องที่ ๑๐๑ ทศกัณฐ์ได้น้ำทิพย์มาพรมซากศพญาติวงษ์และพลมารที่ตายไปให้ฟื้นขึ้นมาช่วยรบ พระรามแผลงศรเป็นข่ายเพชรล้อมไว้

ห้องที่ ๑๐๒ หนุมานอาสาแปลงเป็นทศกัณฐ์ ล้างพิธีน้ำทิพย์นางมณโฑ

ห้องที่ ๑๐๓ พระรามแผลงศรถูกทศกัณฐ์ขาดเศียรขาดกรแต่ไม่ตาย

ห้องที่ ๑๐๔ หนุมานอาสาลักกล่องดวงใจทศกัณฐ์ จนถึงพระฤษีโคบุตรพาหนุมานถวายตัว

ห้องที่ ๑๐๕ หนุมานอาสาอาออกศึกรบกับทัพพระลักษณ์ แสร้งทำอุบายให้ทศกัณฐ์เชื่อว่าสวามิภักดิ์

ห้องที่ ๑๐๖ หนุมานหลอกให้ทศกัณฐ์ออกรบ

ห้องที่ ๑๐๗ หนุมานชูกล่องดวงใจเย้ยทศกัณฐ์

ห้องที่ ๑๐๘ ทศกัณฐ์โศกสั่งเมืองและออกรบ

ห้องที่ ๑๐๙ ทศกัณฐ์แปลงตนเป็นพระอินทร์ออกรบกับพระรามจนตาย

ห้องที่ ๑๑๐ พิเภกให้เชิญศพทศกัณฐ์เข้าเมือง

ห้องที่ ๑๑๑ นางสีดาลุยเพลิงถวายสัตย์ต่อพระราม

ห้องที่ ๑๑๒ ขบวนแห่ศพทศกัณฐ์ไปสู่เมรุ

ห้องที่ ๑๑๓ พิเภกถวายเพลิงศพทศกัณฐ์

ห้องที่ ๑๑๔ ราชาภิเภกครองกรุงลงกา และพระราม นางสีดา พระลักษณ์ ประทับแรมในสวนขวัญ

ห้องที่ ๑๑๕ อัศกรรณมาราสูรรบกับพระราม พระรามฆ่าตายแล้วกลับมาเกิดเป็น ๔ ตาย ๔ กลับเกิดเป็น ๘ พิเภกทูลให้แผลงศรกวาดศพลงทะเล

ห้องที่ ๑๑๖ เมื่อพระรามยกทัพกลับ พิเภกทูลให้แผลงศรทำลายถนนที่จองไว้ บัลลัยกัลป์ขึ้นมาจากบาดาลเยี่ยมทศกัณฐ์พบนางกาลอัคคีมารดาจึงรู้ว่าพ่อตาย

ห้องที่ ๑๑๗ บัลลัยกับป์ตามมารบ หนุมานแปลงเป็นกระบือฆ่าบัลลัยกัลป์ตาย

ห้องที่ ๑๑๘ พระรามเคลื่อนพลเข้าเมืองขีดขิน นิลพัทออกมารับ

ห้องที่ ๑๑๙ พระรามให้หนุมานกับกุขันไปส่งข่าวในกรุงศรีอยุธยา

ห้องที่ ๑๒๐ พระพรตพระสัตรุดเตรียมเข้ากองไฟ หนุมานและกุขันเข้าเฝ้าทูลเรื่องพระรามเสด็จกลับให้ทราบ

ห้องที่ ๑๒๑ พระรามปูนบำเหน็จความชอบประทานน้อง และทหาร

ห้องที่ ๑๒๒ พระรามสร้างเมืองให้หนุมาน

ห้องที่ ๑๒๓ ท้าวมหาบาลเทพาสูร ยกทัพมาเยี่ยมทศกัณฐ์ ทราบว่าทศกัณฐ์ตาย จึงยกเข้าประชิดลงกา

ห้องที่ ๑๒๔ พิเภกรบกับท้าวมหาบาลเพทาสูร หนุมานเข้าช่วยฆ่ามหาบาลตาย

ห้องที่ ๑๒๕ กำเนิดไพนาสุริยวงศ์ และอสุรผัด

ห้องที่ ๑๒๖ พระยาอนุชิตชมอุทยาน เก็บผลมะม่วงให้สนม ยางมะม่วงหยดถูกศีรษะ เผลอตัวใช้เท้าเกา นางสนมเห็นเข้าหัวเราะเลยหนีไปบวชอยู่กับพระฤาษีทิศไพที่เขามณฑป

ห้องที่ ๑๒๗ วรณีสูรพี่เลี้ยงไพนาสุริยวงศ์ทำอุบายให้รู้ว่าพิเภกไม่ใช่บิดา แล้วขอลาไปเรียนศิลปศาสตร์กับพระกาลดาบส

ห้องที่ ๑๒๘ ไพนาสสุริยวงศ์กับวรณีสูรพี่เลี้ยงลอบไปกรุงมลิวัน ผ่านด่านไฟกรด น้ำกรด ของกรุงมลิวัน เข้าเฝ้าท้าวจักรวรรดิบอกข่าวทศกัณฐ์ตาย

ห้องที่ ๑๒๙ ท้าวจักรวรรดิยกทัพประชิดลงกา พิเภกออกรบแพ้ ท้าวจักรวรรดิให้จำตรุขังไว้

ห้องที่ ๑๓๐ ท้าวจักรวรรดิอุปภิเษกไพนาสุริยวงศ์ เปลี่ยนนามเป็นทศพิณครองลงกา อสุรผัดลาชนนีเพื่อตามบิดา

ห้องที่ ๑๓๑ พระรามให้พระพรต พระสัตรุด พร้อมทั้งท้าวพระยาพานรยกทัพไปช่วยพิเภ และรบกับท้าวจักรวรรดิเมืองมลิวัน

ห้องที่ ๑๓๒ นิลพัทนิรมิตกาย ทอดตัวเป็นสะพานให้กองทัพข้ามไปประชิดลงกา

ห้องที่ ๑๓๓ พระพรตให้ชมพูพานไปสื่อสารแก่ทศพิณ

ห้องที่ ๑๓๔ อสุผัด ลิวัน กันยุเวก จับทศพิณ กับวรณีสูร

ห้องที่ ๑๓๕ ทศพิณและวรณีสูรถูกลงทัณฑ์ตระเวนประจาน

ห้องที่ ๑๓๖ พระพรตสั่งให้เอาทศพิณ และวรณีสูรไปตระเวนแล้วประหาร

ห้องที่ ๑๓๗ ทศพิณกับวรณีสูรถูกตัดศีรษะเสียบประจาน ท้าวจักรวรรดิฝันร้ายให้พระปรเมศฤษีรดน้ำมนต์ จนถึงพระพรตยกทัพประชิดเมืองมลิวัน

ห้องที่ ๑๓๘ พระยาอนุชิตอาสาหักด่านน้ำกรด ไฟกรด ฆ่ามัฆวาน และ กาลสูรนายด่านตาย

ห้องที่ ๑๓๙ พระพรตตั้งทัพที่เขามยุราหลักเมืองมลิวัน นลนนท์สื่อสารจนถึงท้าวจักรวรรดิให้หาสุริยาภพออกรบ

ห้องที่ ๑๔๐ พระสัตรุดรบกับสุริยาภพ สุริยาภพให้เมฆสูรเนรมิตกายเป็นภูเขากั้นพลมารไว้เพื่อตนเองปลุกเสกหอกเมฆทัพให้เรืองฤทธิ์ พระสัตรุดแผลงศรต้องเมฆสูรตาย สุริยาภพพุ่งหอกต้องพระสัตรุดสลบ

ห้องที่ ๑๔๑ นิลพัทอาสาไปเอาสรรพยาและสิ่งของต่างๆ แก้พิษหอก

ห้องที่ ๑๔๒ สุริยาภพรบกับพระพรต พระสัตรุด ถูกพระพรตฆ่าตาย

ห้องที่ ๑๔๓ บรรลัยจักรออกรบอย่าศึก ไปทำพิธีชุบศรเหราพต องคตและอสุรผัดล้างพิธี มารกระบิลออกขัดตาทัพ ถูกนิลพัทฆ่าตาย

ห้องที่ ๑๔๔ บรรลัยจักรออกรบกับพระพรตและพระสัตรุด พระสัตรุดต้องศรเหราพต บรรลัยจักรมอบให้อสูรราหูรักษา หนุมาน นิลพัท สุครีพ และอสุรผัดแก้คืน

ห้องที่ ๑๔๕ บรรลัยจักรออกรบกับพระพรตถูกพระพรตฆ่าตาย

ห้องที่ ๑๔๖ ท้าวจักรวรรดิออกรบกับพระพรต นนยุภักตร์บุตรจักรวรรดิทำพิธี เกิดลางสังหรณ์เลิกตบะเข้าเฝ้าบิดาแล้วอาสาศึก

ห้องที่ ๑๔๗ นนยุภักตร์ออกรบกับพระสัตรุด พระสัตรุดฆ่าตาย ท้าวจักรวรริออกรบกับพระพรต ต้องศรตรึงทั้งกายแก้ได้ หย่าทัพเข้าเมือง

ห้องที่ ๑๔๘ พระพรตรบกับท้าวไวยตาล ไม่แพ้ชนะกัน ไวยตาลหย่าทัพเข้ามลิวัน

ห้องที่ ๑๔๙ ท้าวจักรวรรดิให้อสุรเพตราออกขัดตาทัพ อสุรเพตราตาย ท้าวไวยตาลทำพิธีชุบตระบองตาล นิลพัทล้างพิธี

ห้องที่ ๑๕๐ ท้าวไวยตาลออกไปรบกับนิลพัท และอสุรผัด แล้วฆ่าไวยตาลตาย

ห้องที่ ๑๕๑ - ๑๗๘

ห้องที่ ๑๕๑ ท้าวจักรวรรดิออกรบพระพรต

ห้องที่ ๑๕๒ ท้าวจักรวรรดิออกรบแล้วมีลางร้าย

ห้องที่ ๑๕๓ ท้าวจักรวรรดิต้องศรพระพรต เห็นเป็นเทพอาวุธของพระนารายณ์ ทูลขอขมาแล้วตาย และพระญาติวงศ์เผาศพท้าวจักรวรรดิ

ห้องที่ ๑๕๔ เสร็จศึกแล้วพระพรตยกพลกลับศรีอยุธยา

ห้องที่ ๑๕๕ พระรามปูนบำเหน็จน้องทั้งสองและทหาร

ห้องที่ ๑๕๖ พระรามตัดหางมัจฉานุให้พ้นเพศจากมัจฉา ท้าวมหาชมพูกับไวยวิกเข้าเฝ้าพระราม

ห้องที่ ๑๕๗ พระรามพระลักษณ์ประพาสป่า นางอดูลปิศาจแปลงเป็นสนมเฝ้านางสีดาระหว่างสรงน้ำ

ห้องที่ ๑๕๘ นางอดูลปิศาจทูลยุยงให้นางสีดาเขียนรูปทศกัณฐ์ให้ดู แล้วเข้าสิงลบไม่ออก ซุกไว้ใต้พระที่ พระรามกลับมาจากป่าค้นพบกริ้วสั่งให้พระลักษณ์พานางสีดาไปฆ่าเสีย ฆ่าไม่ตายปล่อยให้นางไป พระอินทร์เนรมิตเป็นเนื้อตายให้แหวะดวงใจแทนไปถวายพระราม

ห้องที่ ๑๕๙ พระอินทร์แปลงเป็นกระบือนำเสด็จนางสีดาไปสู่สำนักวัชมฤคฤษี และกำเหนิดพระมงกุฎ

ห้องที่ ๑๖๐ พระวัชรมฤคฤษีชุบพระลบ จนถึงพระมงกุฎประลองศรต้องพระยารัง หลักชมพูทวีปโค่น

ห้องที่ ๑๖๑ พระรามให้ปล่อยม้าอุปการ หนุมานสะกดตามไป พบพระมงกุฎขี่ม้าหมายจับไปถวาย ถูกพระมงกุฎตีด้วยคันศร จับมัดสาป และสักหน้าประจาน

ห้องที่ ๑๖๒ พระรามให้พระพรตสัตรุดยกพลออกไปจับพระมงกุฎ

ห้องที่ ๑๖๓ พระรามสั่งจองจำพระมงกุฎ นางเทพรำพาลงมาช่วย พระลบอาสาตักน้ำให้ ลอบเอาแหวนของนางสีดาใส่ในหม้อน้ำแก้เครื่องพันธนาการหลุด แล้วลอบหนีไป

ห้องที่ ๑๖๔ พระรามทราบว่าพระมงกุฎเป็นลูก

ห้องที่ ๑๖๕ พระรามออกอุบายเข้าโกศ หนุมานไปเชิญ นางสีดากลับมาขมาพระศพแล้วสิ้นสติ พระรามออกจากหลังม่านมาประคอง นางสีดารู้สึกพระองค์ เสด็จหนีลงบาดาลไปอาศัยท้าววิรุณนาค

ห้องที่ ๑๖๖ พระรามออกเดินป่าครั้งที่ ๒ พระลักษณ์รบกับตรีปักกัน ฆ่าตรีปักกันตาย ท้าวกุเวรนุราชผู้เป็นพ่อทราบข่าวยกออกมา ถูกพระรามฆ่าตาย จนถึงพระรามถอนคำสาปของพระอิศวรให้กุมภัณฑ์นุราช

ห้องที่ ๑๖๗ ท้าวพระยาวานรทั้งหลายมาเฝ้าพระพรต ถามข่าวทิศทางที่จะติดตามพระรามไป

ห้องที่ ๑๖๘

ห้องที่ ๑๖๙ พระรามรบกับท้าวอุณาราช พระโคศภฤษีมาแนะนำให้แผลงด้วยต้นกกแก้ว ต้องท้าวอุณาราช แล้วสาปซ้ำให้เกิดไก่แก้วและนนทรีไว้คอยซ้ำศรกกตรึงไว้เมื่อศรเขยื้อน

ห้องที่ ๑๗๐ พระราม พระลักษณ์ และทหารกลับอยุธยา

ห้องที่ ๑๗๑ พระอิศวรให้เทพอำมาตย์ลงมาเชิญพระรามและนางสีดาขึ้นไปเฝ้า แล้วทรงอภิเษกสมรสให้ใหม่

ห้องที่ ๑๗๒ ท้าวคนธรรพ์นุราชเจ้าเมืองดิศศรีสินยกพลประพาสป่า เห็นพระฤษีบำเพ็ญตบะ ให้พลมารทำลายพิธี

ห้องที่ ๑๗๓ ท้าวคนธรรพ์นุราช และวิรุณพัทลูกชายยกทัพไปปล้นเมืองไกยเกษ จนถึงท้าวไกยเกษหนีไปพึ่งพระฤษีโควินท์

ห้องที่ ๑๗๔ พระรามทราบข่าวว่าเมืองไกยเกษถูกปล้น โปรดให้พระพรต พระสัตรุด และบุตรยกทัพไปช่วย

ห้องที่ ๑๗๕ ทัพพระพรต พระสัตรุด ตั้งพลับพลาประชิดเมืองไกยเกษ ให้ชามพูวราชสื่อสาร

ห้องที่ ๑๗๖ ชามพูวราชแสดงฤทธิ์สื่อสาร ท้าวคนธรรพ์นุราชและวิรุณพัทออกรบ และถูกฆ่าตาย

ห้องที่ ๑๗๗ เสร็จศึกแล้ว สี่กษัตริย์ยกทัพเข้าเมืองไกยเกษ

ห้องที่ ๑๗๘ พระพรต พระสัตรุด พระมงกุฎ และพระลบ กลับจากไกยเกษ เข้าเฝ้าพระรามที่อยุทธยา พระรามปูนบำเหน็จจนทั่วหน้า

เชิงอรรถ

อ้างอิง

เพรง.เพยีย โคลงรามเกียรติ์

โคลงภาพรามเกียรติ์ เล่ม ๑ สถาบันภาษาไทย กรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ ๒๕๔๒

เครื่องมือส่วนตัว