โคลงทวาทศมาส

จาก ตู้หนังสือเรือนไทย

(ความแตกต่างระหว่างรุ่นปรับปรุง)
ข้ามไปที่: นำทาง, สืบค้น
(บทประพันธ์)
 
(การแก้ไข 3 รุ่นระหว่างรุ่นที่เปรียบเทียบไม่แสดงผล)
แถว 1: แถว 1:
 +
== ข้อมูลเบื้องต้น ==
 +
{{เรียงลำดับ|คลโงทวาทศมาส}}
[[หมวดหมู่:วรรณคดีไทย]]
[[หมวดหมู่:วรรณคดีไทย]]
[[หมวดหมู่:วรรณคดีอยุธยา]]
[[หมวดหมู่:วรรณคดีอยุธยา]]
[[หมวดหมู่:โคลง]]
[[หมวดหมู่:โคลง]]
'''ผู้แต่ง:''' ไม่ปรากฏนาม
'''ผู้แต่ง:''' ไม่ปรากฏนาม
 +
 +
== บทประพันธ์ ==
<tpoem>
<tpoem>
๑  ศรีสวัสดิ์กมลาสล้ำ  เลอสรวง
๑  ศรีสวัสดิ์กมลาสล้ำ  เลอสรวง
แถว 593: แถว 597:
โอ้แก้วกึ่งกับอก  องค์จาก ไปแฮ
โอ้แก้วกึ่งกับอก  องค์จาก ไปแฮ
อกแผ่นดินฟ้าไห้  ถั่งฝน ฯ
อกแผ่นดินฟ้าไห้  ถั่งฝน ฯ
 +
 +
๑๒๑  เจ็ดสินธุ์สบส่ำแล้ว  เจ็ดสาร ก็ดี
 +
ยังไป่ปานชุรชล  เกลศกลั้ว
 +
กรรโหยรลุงการ  ในเกลศ นางนา
 +
ฉงนชำงือรสดั้ว  ด่วนมาลย์ในมาลย์ ฯ
 +
 
 +
๑๒๒  สนุกหล้าเหล้นพี่  ดูดาย ณะแม่
 +
แลรลุงแดลาญ  สวาทไหม้
 +
เรียมครวญร่ำอกหาย  โหยสวาท
 +
เจ็บจำงายเดียวไห้  แหบหิว ฯ
 +
 
 +
๑๒๓  รดูเดือนเหล้นพี่  ดูหนอ อยู่นา
 +
อกกระอุเปลืองปลิว  พรั่นกว้า
 +
รดูฤดีดล  หายแห่ง ใดนา
 +
เรียมราสร้อนรนถ้า  ไป่วาย ฯ
 +
 
 +
๑๒๔  เจียรเจ็บอกฟ้าฟอด  เพ็ดโพยม
 +
แสงส่ำอัคคีภาย  ฟาดน้ำ
 +
พระพรุณทาโสม  สรวมอาสน์ ก็ดี
 +
ในสุธาราล้ำ  น่านนั้นแสนทวี ฯ
 +
 
 +
๑๒๕  รดูอาสยุชน้ำ  นองหาว
 +
ข้อนอุรตูมตี  ขาดขว้ำ
 +
อัมพรชรอุ่มขาว  ทรวงเทวษ
 +
แลบ่ปานนองน้ำ  น่านไหล ฯ
 +
 
 +
๑๒๖  พันฦกฦาลั่นฟ้า  ลมฉวาง
 +
ทุกทวีปดินแดนไตร  หมื่นไหม้
 +
ไฟกัลปกระอุปาง  ตรีนาศ
 +
โอ้อกเรียมร้อนได้  กว่าแสน ฯ
 +
 
 +
๑๒๗  จรลิดลิ่วลี้จระ  ลับแข แข่งนา
 +
แขแข่งขัดหวงแหน  แม่ไว้
 +
เลงเดือนก็สุดแล  ลิ่วลี่ แล้วแฮ
 +
เดือนสว่างคือไต้ไต้  โลกนี้หายโฉม ฯ
 +
 
 +
๑๒๘  กรรดึกแขมาศผ้าย  ไตรตรัส
 +
สวะเมฆอัมพรโพยม  ผ่องแผ้ว
 +
อกฟ้าจำรูญจรัส  เจียรเมฆ
 +
อกราสฤารู้แล้ว  ผ่าวเผา ฯ
 +
 
 +
๑๒๙  ฟ้าหล้าใสส่องเท้า  เทียมสูรย์ ส่องแฮ
 +
อกพี่ดาลมัวเมา  มืดน้อง
 +
พิธีอาจอาดูร  เรียมโรค
 +
เจ็บเพราะเรียมรักร้อง  ร่ำนาง ฯ
 +
 
 +
๑๓๐  ชลธีปละปลั่งคว้าง  ทางสินธุ์
 +
นาเวศนาวาวาง  วาดน้ำ
 +
ตกปางขดานดิน  สดือแม่
 +
ดลรดูสั่งล้ำ  ไล่ชล ฯ
 +
 
 +
๑๓๑  ไล่ชลนาเวศแล้ว  เมือโรง
 +
อ่อนรทวยนวยกล  กิ่งก้ม
 +
เรียมพายรโงงโหง  หกอยู่
 +
เพราะเพื่อพลหายห้ม  ห่มแรง ฯ
 +
 
 +
๑๓๒  กรรดึกเดือนตั้งแต่ง  โคมถวาย
 +
ทุกทวยหญิงชายแสวง  ล่องเหล้น
 +
ขับซอปี่แคนหลาย  เพลงพาทย์
 +
ติ่งติ่งนิ้วน้าวเต้น  ร่อนรำ ฯ
 +
 
 +
๑๓๓  โคมทองประทีปแก้ว  เรืองใน
 +
อกพี่คือโคมคำ  คู่ได้
 +
เพลิงผลาญกระอุใจ  วนิเจต
 +
ทรวงรลุงลาญไหม้  ป่วนเปน ฯ
 +
 
 +
๑๓๔  ทุกข์ด้วยลิภาคยลี้  ลับแลง
 +
รสย้ำยามเขญเข็ญ  ขอดข้อน
 +
รำฦกสมเด็จแสดง  รสราค
 +
เพลิงราคร้อนเรียมร้อน  ยิ่งยง ฯ
 +
 
 +
๑๓๕  เสาโคมสราวสราดขึ้น  แขวนถวาย
 +
ใจพี่แขวนขวัญจง  ไป่ม้วย
 +
ไฟกามกำเดาดาย  ดักด่าว เดียวแม่
 +
นุชบ่แรมร้อนด้วย  พี่เลย ฯ
 +
 
 +
๑๓๖  เดือนดลกรรดึกหล้า  ชลาชล
 +
ชลชลานองเนย  น่านกว้าง
 +
ท่วมมารคนทีจน  ตาฝั่ง
 +
นึกรำฦกไห้ช้าง  ที่หั้นใครเห็น ฯ
 +
 
 +
๑๓๗  เห็นน้ำคละคลั่งคล้าย  ไนยนา แม่ฮา
 +
คลุ้มคลั่งอาเปรนเปน  ดั่งบ้า
 +
บเห็นสุดามา  เมินเคียด ไส้แม่
 +
ลุบ่มีเลยข้า  ตากตน ฯ
 +
 
 +
๑๓๘  ชลกามนุชกล้ำเกลศ  ชลพระ พี่แม่
 +
ไฉนฤไทยชลจน  เมื่อนั้น
 +
ชลเหลือหลั่งลงพระ  ชลใหญ่
 +
ชลแนบชลนั้นนั้น  ย่อมกล ฯ
 +
 
 +
๑๓๙  ถวายบุญแบ่งแกล้งกล่าว  ผลเผยอ
 +
ถวายพระเปรียงพลางบล  บ่นน้อง
 +
โคมทองรังรองเลอ  แขแข่ง
 +
บุญกุศลเรียมพร้อง  พร่ำถวาย ฯ
 +
 
 +
๑๔๐  นาเวศเวียนมารคท้อง  ทางสินธุ์
 +
จบนทีธารผาย  ทั่วหล้า
 +
พานโภชนาบิณ  ฑบาต
 +
บวงสรวงนุชน้องหน้า  หนุ่มเจ้าจงสม ฯ
 +
 
 +
๑๔๑  สายโคมราวรย้า  รยังราย
 +
คือกังหันหันลม  รอกร้อง
 +
สราวโคมปั่นขวัญหาย  หาแม่
 +
เสียงรอกรากพานต้อง  โตรดตรอม ฯ
 +
 
 +
๑๔๒  เสียงรอกรากตื่นเต้น  ในนุช
 +
ยึดเชือกสราวโคมจร  จวบหั้น
 +
รย้าไปล่ปลิวบุษป์  บนเวก
 +
รอกเร่งร้องนุชซั้น  เร่งรน ฯ
 +
 
 +
๑๔๓  มฤคจรดมาเต้นพี่  นึกโคม สฤา
 +
กลเมื่อกลกามกล  ตื่นต้อน
 +
กลนุชแนบแนมโจรม  จรดราค
 +
กลเมื่อเจ็บเรียมข้อน  ขอดแสดง ฯ
 +
 +
๑๔๔  ร่ำรักเดือนอ้ายถั่น  ถึงมา แม่ฮา
 +
ฟ้าจากเจียรกินแหนง  ลห้อย
 +
อกแล้งนอกนัยนา  เลอล่ง
 +
แลท่งธารน้ำน้อย  น่านหาย ฯ
 +
 +
๑๔๕  อกชลคลาแคล้วแผ่น  ปรัถพี
 +
หญ้าเน่านองตรอมตาย  ต่ำเตี้ย
 +
คือเรียมจำงายศรี  เสาวนาฎ
 +
อกแนบเขนยขนนเหงี้ย  เงียบศัลย์ ฯ
 +
 +
๑๔๖  คระหนอกแห้งคระ  หิวโหย
 +
ดลรดูแดยรร  หย่อนไส้
 +
ปลาแปลนไปล่วังโอย  อกหว่า
 +
ยางยูงยงยังได้  ดุจหมาย ฯ
 +
 +
๑๔๗  เรียมตรอมตระโหมดหม้าย  เอกา
 +
อกหว่าหวังหวังดาย  บ่ได้
 +
ทุงทองท่องกินปลา  ทองใฝ่ ฝันนา
 +
ออกอุกร้องเรียมไห้  ออกโอย ฯ
 +
 +
๑๔๘  กระสางร่อนต้อน  กระสัง
 +
ออกจากรังซวนโซย  เมื่อนี้
 +
รดูเมื่อชลหวัง  แปลนหาด
 +
ปลาเล็กน้อยส้อยสี้  สากแขยง ฯ
 +
 +
๑๔๙  แขยงพิษครั้งต้องไม่  คือดุก รฤา
 +
ครั้นเมื่อกลืนกลแกง  เกี่ยงก้าง
 +
นึกสร้อยสุบงคลุก  นิราส
 +
พระเพื่อนยังรู้บ้าง  ที่ข้าเรียมศัลย์ ฯ
 +
 +
๑๕๐  ท่งนาแลข้าวเลิศ  รวงนา แม่ฮา
 +
เหลือไผ่ผอมยาวรร  นิตน้อง
 +
ชนบทหมู่ไปมา  เหลือแหล่
 +
ยังกระอุอกร้อง  ช่วยตรอม ฯ
 +
 +
๑๕๑  รดูดูว่าวคว้าง  กลางหาว
 +
เห็นว่าวหว่างอกปลอม  ว่าวขึ้น
 +
สายทรุงปั่นอกทาว  ทรวงพี่
 +
เห็นละลักชักฟื้น  ฟั่นแด ฯ
 +
 +
๑๕๒  รเร่รร่ายร้อง  เรียมตรอม
 +
อึงแอกเสียงเรียมแปร  ป่วนไส้
 +
ขอขึ้นยอยรรดอม  เดียวสวาท
 +
พรายทั่วฟ้าอกไหม้  ม่าวถวิล ฯ
 +
 +
๑๕๓  ลมพัดเผยอข่าวด้วย  ลมเฮย
 +
ลมแล่นรับขวัญบิน  บ่าไส้
 +
เรียมรักร่ำยังเลย  ลาญสวาท
 +
สารส่งว่าววานให้  แม่มา ฯ
 +
 +
๑๕๔  ว่าวรับข่าวแล้วว่าว  บินบน
 +
ลมส่งสายทรุงพา  ว่าวหว้าย
 +
เรียมฟังข่าวนุชฉงน  ไฉนอยู่
 +
ว่าวบ่บอกสารหน้าย  แสบทรวง ฯ
 +
 +
๑๕๕  รดูดูราษฎร์เหล้น  มหรศพ
 +
ทุกทั่วหญิงชายพวง  พวกพ้อง
 +
สวนเลียงสำเนียงจบ  เจียรโลก
 +
แสนสนุกถ้วนท้อง  ทั่วเมือง ฯ
 +
 +
๑๕๖  มฤคเศียรโรชเรื้อง  เพ็ญพักตร์
 +
จันทร์แจ่มจันทร์จเมลือง  ล่งฟ้า
 +
ตรียามพวายชัก  ชวนเพื่อน เพาแฮ
 +
โอ้ดนัยเดียวหม้า  ใหม่ฤา ฯ
 +
 +
๑๕๗  ปางทวิชเริ่มแรกตั้ง  แขวนขดาน
 +
ขดานดั่งขดานคือ  ดอกไม้
 +
กรรแสกรรแสงสาร  สายโยค
 +
โอ้อกเรียมคิดได้  เร่งถวิล ฯ
 +
 +
๑๕๘  เห็นพาหุเลศเหล้น  บรรยาย
 +
คือคู่โฉมกินริน  เฟื่องฟ้า
 +
เสนงทองรรองพราย  เพราเพริศ
 +
เห็นบ่เหมือนหน้าหน้า  หน่ายเดือน ฯ
 +
 +
๑๕๙  ชุมนุมทั้งห้าเริ่ม  ถวายขดาน
 +
นาริศธรณีเหมือน  อ่อนไท้
 +
ภูษาธิกทูลธาร  พระบาท
 +
เหินมหรศพไหม้  สวาทแด ฯ
 +
 +
๑๖๐  ธรณีธรณิศแก้ว  การเต
 +
เห็นประเหลเรียมแล  บ่ม้วย
 +
โอ้เหมือนบ่เหมือนเม  มาลย์มาศ กูเอย
 +
เรียมเร่งเร้าร้อนด้วย  โศกแสน ฯ
 +
 +
๑๖๑  มฤคเศียรสัมฤทธิสิ้น  เสร็จฉินท์
 +
หายบ่เห็นโฉมแผน  แผ่นฟ้า
 +
เดือนอ้ายก็เจียรจินต์  เดือนยี่ แล้วแฮ
 +
ยังบ่เห็นโหยข้า  ชวดนาง ฯ
 +
 +
๑๖๒  บุษยาภิเษกสร้อง  ศรีสวัสดิ์
 +
รัตนสุดาเดียวกลาง  กล่อมเกลี้ย
 +
บยลยุพาพัด  เพาพี่ เดียวแม่
 +
เสนาะดินฟ้าเหงี้ย  เงียบดาย ฯ
 +
 +
๑๖๓  วิมุขทวิชชาติเข้า  ถวายพร
 +
โอมอ่านอาคมถวาย  เษกสร้อง
 +
ถวยสังข์ชลาธร  นรนิตย์
 +
พานทำนุกทุกซ้อง  แหล่ถวาย ฯ
 +
 +
๑๖๔  มนตรีมนตรีศเรื้อง  เรืองยศ
 +
ทุกหมื่นขุนมุลนาย  นอบเฝ้า
 +
สมเด็จปิ่นเสาวคต  ยุพราช
 +
โอ้เอนดูเหน้าเหน้า  แม่ผ้ายลองใน ฯ
 +
 +
๑๖๕  เคยดลประพาสถ้วน  การกิจ
 +
นั่งแนบเอางารใน  บ่แล้ว
 +
ปรากันจากลิวลิศ  ลิ่วลี่ แล้วแฮ
 +
เรียมราชโหยแคล้วแคล้ว  คล่ำใน ฯ
 +
 +
๑๖๖  อัมพรอาเภทแจ้ง  จำฉงาย
 +
เดือนยี่เจียรจรัสไกล  เกลศกลั้น
 +
มุรธาภิษิตถวาย  สังคีต
 +
ยลรบำบนหมั้น  หมื่นทวี ฯ
 +
 +
๑๖๗  ถนิมเมืองแมนเษกสร้อง  เกษมสุข
 +
ล้ำเลิศกรุงโกสีย์  หยาดหล้า
 +
โขลนทวารตรวจตรีมุข  ไรเรข
 +
ธารชำนันครุฑหน้า  เฉิดโฉม ฯ
 +
 +
๑๖๘  สุริยไพโรจน์เหลื้อม  จรูญจรัส
 +
จันทรพิมานเพียงโพยม  ก่อแก้ว
 +
พรายพรรณจำรูญรัตน์  มุขมาศ
 +
เรียมเยียคิดแคล้วแคล้ว  คลั่งสมร ฯ
 +
 +
๑๖๙  พระพลานไชยตั้งแต่ง  ตรูตา
 +
แสนส่ำกษัตริย์ถวายกร  กราบเกล้า
 +
เพยียมาศเวียมาลา  มาลาศ
 +
กรกอดคลีม้าเคล้า  คล่าวโคน ฯ
 +
 +
๑๗๐  เหิรหันเกวียนแก้วแกว่ง  เหิรเห็จ
 +
วางวิ่งลับลิ่วโทน  ท่องล้ำ
 +
รอยสุริยสุราเสด็จ  ดวงสวาท ไปฤา
 +
จากอกเรียมคือห้ำ  ห่ำใจ ฯ
 +
 +
๑๗๑  รบำบรรเยศแกล้ง  ถวายโฉม
 +
คืออับสรสาวสวรรค์ใน  ฟากฟ้า
 +
มหรศพบแลโลม  ลาญสวาท
 +
โอ้บ่เหนนุชหน้า  โศกศัลย์ ฯ
 +
 +
๑๗๒  นารินทรนาริศเร้น  รักโฉม อยู่ฤา
 +
จากอกองค์เรียมรัน  เร่งร้อง
 +
หาหายบ่เหนโคม  สมรมิ่ง กูเอย
 +
เร้นสุรางค์ไว้ห้อง  แห่งองค์ ฯ
 +
 +
๑๗๓  เทียนทองพิเศษตั้ง  เทียนทิพ
 +
รัตนสุพรรณบรรจง  ช่อเชื้อ
 +
บัดเหนกระอุสิบ  แสนโศก
 +
ด้วยกำเดาเร้าเรื้อ  รวดปาง ฯ
 +
 +
๑๗๔  รันธาทิพธาตุเที้ยร  ดุษฎี
 +
โอภาสเพ็ญภพฉวาง  ช่อช้อย
 +
โอ้รัตนกมลลี  ลาสวาท ไปแฮ
 +
เรียมรทวยทุกข์ร้อย  ส่วนเพลิง ฯ
 +
 +
๑๗๕  เซ็งเซ็งซซ่านน้ำ  นัยนา
 +
ตกพ่างบุษบันเกิง  ขาดขวั้น
 +
เร่งแลกำเดาอา  รพภเรข
 +
ยิ่งกว่าเพลิงเหี้ยมหั้น  หั่นแด ฯ
 +
 +
๑๗๖  มนตรีมนตรีศถ้วน  มนทาน ก็ดี
 +
โอ้ป่ายแลเล็งแล  โศกซ้ำ
 +
แก้วเก้าตระการมาลย์  มลมิ่ง กูเอย
 +
จำอุธรทุกข์ล้ำ  เลิศสินธุ์ ฯ
 +
 +
๑๗๗  อัญชันชูช่อช้อย  นิลรัตน์
 +
กลวิมลนัยนิล  แน่งน้อง
 +
ครั้นคิดกำเดากลัด  กลางเจต
 +
จรลิ่งทางทิพห้อง  แห่งองค์ ฯ
 +
 +
๑๗๘  กณิกากณิเกศสร้อย  สาวศรี
 +
ทรงสุมาลย์แมนลง  แต่ฟ้า
 +
เหนเปนประโลมตรี  ไตรธาตุ
 +
ยังเบี่ยงพักตราช้า  ช่วยเจ้าจอมเดียว ฯ
 +
 +
๑๗๙  เห็นเพลิงเพยียโรจน์ร้อน  รุมอก พี่แม่
 +
เจ็บจำงายเครงเครียว  พรั่นกว้า
 +
กังหันกังเหิรตก  หายสวาท
 +
คือชลาในหน้า  ถั่งถาม ฯ
 +
 +
๑๘๐  เรียมครวญสวาทให้แทบ  แหนนาง
 +
กามกระอุอกแกม  ก่ำไส้
 +
บันทับบันทุผาง  อกหว่า แล้แฮ
 +
จรวดจรดหาววานให้  แม่มา ฯ
 +
 +
๑๘๑  อัคนีสาโรชฟ้า  ครรชิต
 +
เสียงบันฦาธาดา  ดอกไม้
 +
จรวดจรวดสิสองสิทธิ์  เซ็งซ่า
 +
เสียงจรวดฤาอกไหม้  ม่าวทรวงเททรวง ฯ
 +
 +
๑๘๒  สายเพ็ชรตกโตรดน้ำ  ตาตก แม่ฮา
 +
เมินมณีมุขพวง  ภู่แพร้ว
 +
คือนัยวินิลหก  มาโนช เรียมเฮย
 +
แลเล่าใช่มุขแก้ว  พี่ศัลย์ ฯ
 +
 +
๑๘๓  เพยียทิพเมินมุ่งเพี้ยง  เพยีย นิ่มเฮย
 +
เคยบิลันธากรรณ  เกศแก้ว
 +
โอ้แก้วเพยียกลาง  สมรมิ่ง กูเอย
 +
รักษแรงรักษ์แคล้ว  คล่าวใน ฯ
 +
 +
๑๘๔  กังหันเหิรฝ่ายฝั้น  เวหา
 +
คือรันธาดวงใจ  พี่ร้อน
 +
มารศรีวนิดา  ดวงพราก ไปแฮ
 +
เจ็บยิ่งเพลิงกรรมต้อน  แตกทรวง ฯ
 +
 +
๑๘๕  จงกลกรรณิเกศแก้ว  กรองมาลย์
 +
โอภาสพนมเพียรพวง  พรั่นกว้า
 +
เพยียเพ็ชรพี่ยศฐาน  แดห วาแฮ
 +
รุมโรคร้อนอกข้า  ขาดขว้ำขวัญปลิว ฯ
 +
 +
๑๘๖  โคมทิพเวหาสห้อง  หาวเหน
 +
เท่งและเทียรเรื่อยริว  ร่อนฟ้า
 +
คือโคมจำเรียงเปน  ปางเสพย์
 +
เสวยสุรสร้อยห้า  แห่งกาม ฯ
 +
 +
๑๘๗  ตรวจแตร่นตรูโลกว้า  เสียงสัก
 +
พรายภมรย่ำยาม  ภู่ย้อย
 +
ตรูไตรจำรัสพัก  ตราโลก
 +
เรียมรำฦกน้องน้อย  เมื่อเคล้าธรจร ฯ
 +
 +
๑๘๘  พรรณาทุกสิ่งสร้อย  พรรณนาง
 +
ในบุษย์พิมลสมร  โสตน้อง
 +
สบสิ่งทั่วสรรพางค์  ประกาศ
 +
ในนุชเจ้าสอดคล้อง  พี่ตรา ฯ
 +
 +
๑๘๙  ใดนางเรียมร่ำสิ้น  ในนุช
 +
ดาลกำเดาดลรา  ร่ำด้วย
 +
สรรพางค์วรางสุด  เจียรเจต
 +
แม้แผ่นไตรภพม้วย  ไป่วาย ฯ
 +
 +
๑๙๐  เดือนสามประเวศไว้  เวียรแข
 +
เรียมร่ำดวงเดียวดาย  ด่วนฟ้า
 +
ประจลกมลแด  ดาลเทวษ
 +
อกก่ำกรมเกรียมหม้า  ใหม่หมอง ฯ
 +
 +
๑๙๑  โอ้แก้ววนิภาคพ้น  วนิภา
 +
เดือนใหม่ดลใจจอง  แจ่มแจ้ง
 +
รัษตินทิวารัง  ยามโยค
 +
ฤาห่อนเสียงแส้งร้อง  ร่ำคุณ ฯ
 +
 +
๑๙๒  อาสุรสุดสวาทสร้อย  เสาวคนธ์
 +
เจียรจำงายมาดุล  โศกเศร้า
 +
มาลิวิไลยดล  ใดดั่ง นี้นา
 +
โรคนิรารสเร้า  โตรดตรอม ฯ
 +
 +
๑๙๓  ดวงทิพโมลิศเกล้า  นารินทร์ พี่เอย
 +
อ้าอาจมาดาดอม  อยู่ได้
 +
อับสรสุราชิน  เยียวหยาด มาฤา
 +
เรียมกระอุอกไหม้  แม่รื้อปรานี ฯ
 +
 +
๑๙๔  ดวงจาววนิภาคย์พ้น  เสาวบุษป์
 +
ชิดช่อดวงมาลี  เสียดสร้อย
 +
กลิ่นเกลี่ยงกำจรอุด  ดมภาค
 +
เทหฤทัยเรียมคล้อย  คลาศแด ฯ
 +
 +
๑๙๕  เจียรจันทร์พิโยคร้าง  แรมรส
 +
พักตรสุดาเจียรแถง  หยาดหล้า
 +
สายสมรมิ่งมนมท  มาโนช กูเอย
 +
เดือนใหม่มาแล้วหม้า  ไป่เมิล ฯ
 +
 +
๑๙๖  สุริยแสงส่งสร้อยส่อง  สุมามาลย์
 +
คือศศิสุริยเดิร  ผาดผ้าย
 +
ถวิลทิพสุดาดาล  เสด็จยาตร มาแม่
 +
ในสุธาราคล้าย  เร่งยวนใจยวน ฯ
 +
 +
๑๙๗  จรจิตต์ใจเจตน้อง  นางนุช ฤาแม่
 +
นิลกรรหายโหยครวญ  สวาทไหม้
 +
ในเรียมล่งในบุษป์  บัวมาศ
 +
นึกรำฦกไห้ไห้  นาฎน้องฤาเอ ฯ
 +
 +
๑๙๘  เดือนเพ็ญสาโรชสร้อย  สัรทกาล
 +
เรียมราบจักจงเท  ท่าวล้ม
 +
กัลยางคนิพาล  พักเตรศ
 +
โอ้บ่เห็นหายส้ม  แสบทรวง ฯ
 +
 +
๑๙๙  เดือนสามรังเริ่มแก้ว  กลศรี
 +
สมสอดบุษบาดวง  ดอกสร้อย
 +
วันยามโยคราตรี  ไตรเพท
 +
โอ้เมื่อวันวางช้อย  ช่อมาลย์ ฯ
 +
 +
๒๐๐  เดือนสามสาโรชน้อง  นางเดียว
 +
อกกระอุทรวงธาร  เนตรย้อย
 +
เดือนดลฝ่ายนุชเกลียว  กลมสู่ มาแม่
 +
เดือนเร่งไกลนุชคล้อย  เร่งคลา ฯ
 +
 +
๒๐๑  เดือนดลนับนิ่มน้อง  นางนุช
 +
นุชว่ามาฤามา  เร่งแคล้ว
 +
การดาวลีบุษป์  หายแห่ง ใดนา
 +
เดือนเร่งมาน้องแก้ว  เร่งหาย ฯ
 +
 +
๒๐๒  ภุมรีซรับซราบสร้อย  สุมามาลย์
 +
เกลือกสุคนธ์อบอาย  กลิ่นกลั้ว
 +
เจ็บคือเยียมาการ  บัดแบ่ง
 +
เอาชีพเรียมเจียรขั้ว  ขาดแด ฯ
 +
 +
๒๐๓  สายัณห์ยลยั่วสร้อย  วนิดา ยิ่งแฮ
 +
ไขศศิแสงแข  แข่งแย้ม
 +
โหยหนทรหวลหา  วลิภาค
 +
ธารสุคนธารแก้ม  ตริบตรอง ฯ
 +
 +
๒๐๔  ศิดางค์เวียรแว่นฟ้า  ฤาพักตร์
 +
ศศิมฤคหมายหมอง  ใช่แก้ว
 +
โสภาพิมลลักษณ์  เสาวเลข
 +
ใส่ส่องโกมุทแล้ว  เลิศจันทร์ ฯ
 +
 +
๒๐๕  คิดพาลเภาโพธผ้าย  ลองใด
 +
ถอนถอดเททรวงกรรม์  ก่องไหม้
 +
รดูส่งพระไพ  สพราช มาแม่
 +
ยังไป่เห็นนุชไห้  พี่ไห้เอกา ฯ
 +
 +
๒๐๖  อาจารย์รังเริ่มตั้ง  พนมรวง แม่ฮา
 +
ถวายสุคนธมา  เรียบร้อย
 +
รัถยาบ่าวสาวพวง  พาลแพละ กันนา
 +
ตามส่งไพสพคล้อย  คลาศคลา ฯ
 +
 +
๒๐๗  แสนสาวสอาดเพี้ยง  พิมพ์พิศ
 +
โอ้บ่คิดตรึงตรา  สวาทไหม้
 +
ดวงเดี่ยวสุธาทิศ  ทิพมาศ กูเอย
 +
หล้าแหล่งชมเรียมไห้  ไป่วาย ฯ
 +
 +
๒๐๘  ศรีสุทธิในนาถพ้น  พันแสง
 +
ฤาว่าอินทร์พรหมหมาย  มิ่งน้อง
 +
จึ่งจากภิรมย์แสดง  ประดิภาค
 +
ข้องข่ายมารแมนคล้อง  บ่วงกาม ฯ
 +
 +
๒๐๙  พิศเทพีโพธแก้ม  เปรมปราง
 +
ทรวงก่ำกรมกลหนาม  เสียบไส้
 +
พลแพนร่อนรำฉวาง  แหนแห่
 +
เร่งรันลุงลาญไหม้  ผ่าวทรวง ฯ
 +
 +
๒๑๐  เจ็บจำงายแก้วพราก  พลัดแด พี่นา
 +
ฤาเทพไพสพลวง  แม่ผ้าย
 +
ไตรฤทธิ์บ่เล็งแล  ไตรโลก นี้ฤา
 +
จำพี่ร้อนรนหว้าย  โศกศัลย์ ฯ
 +
 +
๒๑๑  นพรัตน์รังเรขร้อย  บุษย์มาลย มิ่งแฮ
 +
รับบรรจงเจียรจันทร์  ยั่วแย้ม
 +
โหยหวนอุทรธาร  สหเทพ
 +
โอ้บ่เห็นแก้วแก้ม  เกศเกลา ฯ
 +
 +
๒๑๒  สุนทรวรภาคพ้น  แมนสรวง
 +
รอยลอบลักยุพเยาว์  ยอดไท้
 +
ไปเปนธรณีดวง  เดียวเด็จ
 +
กลางดนูทิพไว้  หว่างองค์ ฯ
 +
 +
๒๑๓  เสร็จสั่งไพสพสิ้น  สารสุด
 +
เพลิงฉี่ใบบัวบง  เหี่ยวแห้ง
 +
ว่าววางกระลาบุษย์  พนิกาศ
 +
โอ้อุทรทรวงแล้ง  ลั่นลิว ฯ
 +
 +
๒๑๔  เดือนสามเจียรจากแม้  แลลับ
 +
ดวงฤทัยเรียมปลิว  ปล่งฟ้า
 +
เหิรหาวตระดวดดับ  แขมาศ
 +
เดือนใหม่เรียมรั้งถ้า  ใฝ่ฝัน ฯ
 +
 +
๒๑๕  ฤดูเดิ่นสี่ซั้น  มาดล แม่ฮา
 +
ตรุษโตรดเรียมแดยัน  ด่าวดิ้น
 +
ที่นี้จำรัสบน  บังเมฆ
 +
อกแผ่นผอมตรอมหวิ้น  หว่าแด ฯ
 +
 +
๒๑๖  ลองใดฝูงราษฎร์ซร้อง  ทำธรรม์
 +
สบสกลเล็งแล  ล่งฟ้า
 +
จบจวบอดุลพรรณ  พิศพร่าง ตานา
 +
เรียมบ่เห็นหน้าหน้า  หนุ่มหน้าบัวสมร ฯ
 +
 +
๒๑๗  อาฒาอาฒาศเพี้ยง  เพ็ญพักตร์
 +
อกก่ำกรมทรวงถอน  ถอดไส้
 +
ดวงศรีจุฬาลักษณ์  เฉลิมโลก กูเอย
 +
เดือนใหม่มามาได้  โศกสมร ฯ
 +
 +
๒๑๘  ลางสาวเสาวภาคย์แพ้  สาวสวรรค์
 +
ทรงพิภูษาภรณ์  เสียดสร้อย
 +
กรกุมมุลิวรรณ  อภิวาท
 +
ถวายแต่ไตรรัตน์ร้อย  ส่วนบุญ ฯ
 +
 +
๒๑๙  ภรรดาพิเศษสร้อย  แสนทุกข์
 +
ด้วยกำเดาดาลพุน  หมื่นไหม้
 +
ถึงถนอมพิมลมุข  ยุพราช เดียวแม่
 +
ยกประนมนิ้วไหว้  คล่าวทรวง ฯ
 +
 +
๒๒๐  ทุกข์ทับกระอุโอ้  แสนสินธุ์ โสรจแฮ
 +
ในพิมลแมนสรวง  หน่อน้อง
 +
จึ่งสงฆ์ลีลาบิณฑ  บาตโภชน์ ไปแฮ
 +
กรบังคมสุรร้อง  ร่ำนางหานาง ฯ
 +
 +
๒๒๑  ทศนัขเกยก่ายเกล้า  เศียรศรี
 +
ใจปั่นปลิวไฟฟาง  ละลิ้ง
 +
นัยนาคล่าวนัยนี  ธารคล่ำ ไปแฮ
 +
โฉมเฉกสวรรค์สิงคลิ้ง  คลาศปอง ฯ
 +
 +
๒๒๒  ลางสาวพิเศษล้น  อับสร
 +
ทรงสไบใยยอง  ย่องฟ้า
 +
เทียนทองตระกลก  เกยเกศ
 +
ถวายสมเด็จแสดงหล้า  ใฝ่ผล ฯ
 +
 +
๒๒๓  ภรรดาตระหง่องโอ้  อาเม มิ่งเอย
 +
อกกระอุทรวงทน  ที่ร้อน
 +
เตรดวงอกองค์เอ  เอกาตม์
 +
แก้มมุ่ยมาลย์ไข้ข้อน  แข่งเข็ญ ฯ
 +
 +
๒๒๔  พระนุชเพ็ญภาคโอ้  เภาพักตร์
 +
มาละฤาไทยเปน  ปั่นคว้าง
 +
นึกในตลาลักษณ์  สุทธโภคย์
 +
แสนกำเดาไห้ช้าง  ช่ำงือ ฯ
 +
 +
๒๒๕  เจ็บเจียรมม่าวไหม้  ทรวงธร
 +
กามกระอุอกฤา  ร่ำได้
 +
สายาลำเภาสมร  หายแห่ง ใดนา
 +
ตายตัดเดียวเสียวไส้  ไป่วาย ฯ
 +
 +
๒๒๖  ไกลสร้อยสาโรชเนื้อ  นวลลักษณ์
 +
อกหว่าบินบนพราย  พรั่นกว้า
 +
โอ้แก้เพ็ญพาลพักตร์  เภาโพธ
 +
หายแห่งใดจำข้า  คิดทรวงลาญทรวง ฯ
 +
 +
๒๒๗  ดวงเดือนสายสวาทเพี้ยง  สุดใจ
 +
เรียรารักเดียวดวง  ดอกไม้
 +
ชีสากึ่งยองใย  ฤาห่อน เอนา
 +
สงวนบ่ลืมตนให้  ห่างไกล ฯ
 +
 +
๒๒๘  เรียมรักร่ำสิ้นสบ  สรรพางค์
 +
ฟื้นฟั่นเททรวงไป  จากแล้ว
 +
เพลิงราคยิ่งเพลิงปาน  เผ่าแผ่น ดินนา
 +
ใครอาจดับเลยแล้ว  พี่ผลาญ ฯ
 +
 +
๒๒๙  บลุเลยได้โตรด  ตรอมเดียว
 +
พิษผ่าวเผาแดลาญ  สวาทข้า
 +
ววามวังเวงเยียว  นฤชีพ
 +
นฤชาติยังหน้าหน้า  นิ่มสมร ฯ
 +
 +
๒๓๐  เผยอปัญญาพาสสร้าง  ศีลสุทธิ์
 +
รังเริ่มผลบุญจร  ฝากแก้
 +
สมโภชพิธีพุทธ  สมเพท พลางนา
 +
สมเสพอย่ารู้แคล้ว  ต่อเท้านฤพาน ฯ
 +
 +
๒๓๑  ปีมามม่าวล้าง  ทรวงทรุด
 +
โทรมบ่เดสงสาร  แสบไหม้
 +
บ่เดลบ่เดบุษย์  บัวมาศ กูเอย
 +
รสย่ำยามยวนไส้  หมื่นปี ฯ
 +
 +
๒๓๒  ปีมาถถั่นเที้ยร  แสนศัลย์ โสดแฮ
 +
อังกุศอรเศียรศรี  โศกหม้าย
 +
วันเจียรวลีจันทร์  ภูวโลก
 +
กรรมบุเรรสผ้าย  ผาดแผลง ฯ
 +
 +
๒๓๓  โอ้หล้าฟ้าฟื้นฟึก  บุญยัง แบ่งฤา
 +
โหนทุเรรัตนแสง  ส่องไส้
 +
สุรางคนางนัง  นงโยค กูเอย
 +
มาผ่าวเผาทรวงไหม้  หมื่นทวี ฯ
 +
 +
๒๓๔  แสงสุริยรังเรขร้อน  แรงฤทธิ์
 +
ผลาญแหล่งปรัถพีตรี  แผ่นขว้ำ
 +
ยังดูลย์บ่เทียมทฤษฎิ์  ทศจาก เจียรเลย
 +
แสงพระสุริยนั้นก้ำ  กึ่งเดียว ฯ
 +
 +
๒๓๕  นฤวางนฤชีพสิ้น  แสนกัลป์ ก็ดี
 +
ชีพนิพนธ์ยังเรียว  เรี่ยรี้
 +
สรรพางค์ดำฤษณ์พัน  วิปวาส
 +
ยิ่งกว่ากัลป์กลกี้  ก่อนหมาย ฯ
 +
 +
๒๓๖  บลุไกลเกลี้ยแกล่  กลมเกลียว
 +
ใจพี่วังเวงวาย  หมื่นม้วย
 +
เยียยลสุดาเดียว  ตรอมโตรด
 +
เรียมร่ำรักดิ้นด้วย  ดอกไม้ในนาง ฯ
 +
 +
๒๓๗  โอ้ปรานีนาถเนื้อ  นงลักษณ์
 +
นั่งฤานอนเยียวกลาง  สวาทข้า
 +
เสด็จจรจำรายศักดิ์  โสภิต
 +
รวยรูปน้ำหน้าไล้  อาบองค์ ฯ
 +
 +
๒๓๘  ปาณีนฤเบศร้าง  แรมเขนย ขนาดฤา
 +
แล้งรสบรรจงสรรพ์  สิ่งถ้วน
 +
อยู่พู้นค่าใครเลย  ถนอมนาถ
 +
คือคู่ปลายพฤกษ์ห้วน  โตรดตรอม ฯ
 +
 +
๒๓๙  ปีมาตระบัดร้อน  รนอก โอยแม่
 +
ใครจอดจนเจียรจอม  จิ่มฟ้า
 +
มหามหรรทก  ทุกข์เท่า ทรวงแฮ ฯ
 +
ปีบั่งวายวายหน้า  ไป่เห็น ฯ
 +
 +
๒๔๐  เดือนมาถามข่าวน้อง  เดือนพราง ว่าฤา
 +
เดือนสิบสองเดือนเปน  จรคล้าย
 +
เรียมถามทั่วบึงบาง  หิมเวศ
 +
หิมวาศเจ้าผาผ้าย  ผะเด ฯ
 +
 +
๒๔๑  ทันทึงรอยแรกเรื้อง  บัวบุษย์
 +
ดวงพิโดรทรวงเท  บ่าไส้
 +
โกมลมิ่งโกมุท  กาเมศ เรียมเอย
 +
มาลุดีเดียวไว้  กึ่งสมร ฯ
 +
 +
๒๔๒  วันมาวว่องไว้  เวียรไถง
 +
แถงถงาดบังอัมพร  ใฝ่ฟ้า
 +
วันเวรบ่อาไลย  วันว่า แล้วแม่
 +
วันบ่บอกวันถ้า  แม่เลยวันวาง ฯ
 +
 +
๒๔๓  วันมาคล้ายคล้ายรอบ  จนเจ็ด
 +
ดวงพิบุษบาบาง  กลีบเกลี้ยง
 +
วันรมย์นิราเด็จ  ดวงเดช
 +
อกแผ่นดินฟ้าเหงี้ย  ช่วยครวญ ฯ
 +
 +
๒๔๔  ยามมาชอรอบโอ้  สนโทย แม่อา
 +
เรียมถามผะเดนดวง  ดอกไม้
 +
ยามการกำสรวญโสย  โสภิต
 +
เบญจสกลหมองไหม้  เพื่อยาม ฯ
 +
 +
๒๔๕  ยามไปทั้งสี่สิ้น  สนธยา
 +
ยามทิวังพลอยตาม  ต่างเต้า
 +
เททรวงพี่จรรจา  วันไปล่
 +
โอ้กับอกโอ้เจ้า  จำงาย ฯ
 +
 +
๒๔๖  ทวาทศโดยมาศถ้วน  พรรษา โสดแฮ
 +
ยังบ่สบายเลย  ก่ายแก้ว
 +
เทเวนทร์สุเรนทรา  บรเมศ
 +
ยังดำกลด้วยแคล้ว  คลาศโฉม ฯ
 +
 +
๒๔๗  ขอสมพิเศษสร้อย  เสาวนี แน่งนา
 +
ปีนแบ่งอัมพรโพยม  เฟื่องฟ้า
 +
เวหาดำเนิรลี  เวหาส ไปแฮ
 +
จงร่วมรู้รสหม้า  ใหม่คืน ฯ
 +
 +
๒๔๘  เขาทองเทียมเมฆหว้าย  เวหา
 +
ดลพิมานแมนฝืน  ฝั่นแก้ว
 +
โกสีย์สมเด็จตรา  ตรีเนตร
 +
วานเวี่ยองค์อกแผ้ว  ผ่อนให้สองสม ฯ
 +
 +
๒๔๙  พระสุริยาผายผาดม้า  แมนสวรรค์
 +
รถวิมานชูชม  ช่อแก้ว
 +
ขอเสด็จรวมรมย์จันทร์  มูลเมฆ ไปนา
 +
สมสู่องค์จงแล้ว  สว่างร้อนเรียมตรอม ฯ
 +
 +
๒๕๐  นำจาวสโรชน้อง  นิลนาง แม่เอย
 +
ถนอมบรรทับออมชม  ทราบเนื้อ
 +
ด่วนกล้ำแกล่กลืนกลาง  อกอาตม์
 +
ฉมกลิ่นคั่นธารเกื้อ  เศษศรี ฯ
 +
 +
๒๕๑  ฟ้าดินแดนเดรียดด้าว  สาวสินธุ์
 +
สุริยศศิเมรุตรี  แผ่นหล้า
 +
ตราบยังสุราชินทร์  ดระดวด นั้นนา
 +
จิปากทั้งลิ้นล้า  เพื่อเจ้าเจียรจันทร์ ฯ
 +
 +
๒๕๒  ดวงเดียวสุดสวาทเกล้า  สงสาร พี่เอย
 +
กลิ่นกำจรหอมหรรษ์  หื่นห้า
 +
อับสรบ่ดลสถาน  สามโลก
 +
เทียรไป่ปานนุชหน้า  แข่งแข ฯ
 +
 +
๒๕๓  สบกษัตริย์สุริยเดชล้ำ  ดินบน
 +
พื้นแผ่นภพเปรมแปร  กราบเกล้า
 +
เดโชชโยรณ  ฤทธิ์เดช พระนา
 +
ถวายรัชมาลย์ท้าว  ทั่วเท้ามามือ ฯ
 +
 +
๒๕๔  โสฬศเลื่องโลกฟ้า  ดินดาน เดชนา
 +
ทุกทั่วไตรภพฦา  ล่งฟ้า
 +
จักรพรรดิปิ่นจักรพาฬ  พันเดช
 +
อัครราชเสวยรมย์หล้า  เรื่อยรมย์ ฯ
 +
 +
๒๕๕  จงนฤภัยพยาธิแล้ว  นฤศัลย์ โศกแฮ
 +
นฤโรคโรคาคม  ไปล่เปลื้อง
 +
จงเสวยมไหศวรรย์  สบสิ่ง
 +
เท่าต่อเสวยสุขเบื้อง  บ่าวด้าวนฤพาน ฯ
 +
 +
๒๕๖  บุญญาดิเรกจ้า  จอมกษัตริย์
 +
ครองครอบภุดาธาร  ทั่วไท้
 +
จงเปนปิ่นจักรพรรดิ์  จอมโลก ธรพ่อ
 +
ร้อยราชถวายกรไหว้  หว่านมาลย์ ฯ
 +
 +
๒๕๗  ตราบสิ้นสุริเยศฟ้า  ดินหาย ก็ดี
 +
ยังพระยศยังสถาน  อย่างแคล้ว
 +
ตราบสุเมรุคิรีทลาย  ทบเท่า ลงแฮ
 +
คงควบบุญท้าวแผ้ว  แผ่นฟ้าภพไตร ฯ
 +
 +
๒๕๘  จบเสร็จกล่าวกาพย์เกลี้ยง  กลอนการ
 +
คือมณีมาไลย  เรียบร้อย
 +
เปนเฉลิมกวีสาร  เสาวนิศ
 +
รัตนมณีมาลย์สร้อย  เษกสร้อยสวมกรรณ ฯ
 +
 +
๒๕๙  บทใดบถ่องแท้  โดยอรรถ ก็ดี
 +
เชิญกวีวานสรรค์  เษกสร้อง
 +
จงเปนมไหสวัสดิ์  ดิเรก
 +
บทสิ่งใดขัดข้อง  อ่านซ้ำยาไฉน ฯ
 +
 +
๒๖๐  การกลอนนี้ตั้งอาทิ์  กวี หนึ่งนา
 +
เยาวราชสามนต์ไตร  แผ่นหล้า
 +
ขุนพรหมมนตรีศรี  กวีราช
 +
สารประเสริฐฦาช้า  ช่วยแกล้งเกลากลอน ฯ
 +
 +
๒๖๑  อยุธยายศโยคฟ้า  ธรณี
 +
เกษมบุรีภูธร  ปิ่นเกล้า
 +
ทวาทศสิบสองมี  สังเวช
 +
สังวาสเกษมสุขท้าว  ทั่วหล้าเสวยรมย์
</tpoem>
</tpoem>
 +
เสวยรมย์ชมมหามไหศวรรย์  ตราบสิ้นจันทร์สุริยศรี  ม้วยปรัถพีแผ่นฟ้า  เกษมสมบูรณ์ถ้วนหน้า  ทั่วท้าวยอยศ  ท่านนา ฯ
 +
 +
== เชิงอรรถ ==
 +
== อ้างอิง ==

รุ่นปัจจุบันของ 15:37, 13 ธันวาคม 2553

เนื้อหา

ข้อมูลเบื้องต้น

แม่แบบ:เรียงลำดับ ผู้แต่ง: ไม่ปรากฏนาม

บทประพันธ์

๑      ศรีสวัสดิ์กมลาสล้ำเลอสรวง
พูลภิรมย์นาภีส่องสร้อย
ไตรรัตนจุฑาดวงกมลาส
บานเบิกบงกชช้อยช่อมาลย์ฯ
๒      จักรีจักรกฤษณเกล้าจักรพรรดิ
เสวยภิรมย์สงสารเษกสร้อง
กามาฤดีรัตน์รมเยศ
รมยวิธีธารคล้องห่วงกาม ฯ
๓      เทวาเทเวศถ้วนเทวินทร์
เสวยสุขรมย์ย่ำยามยั่วเย้า
วิไลวิลาพินทุ์เพาโพธ
สุขภิรมย์สมเหน้าแน่งมาลย์ ฯ
๔      จักรพาฬภูวนาถเกล้ากรุงกษัตร
ผายผ่านภุดาธารแผ่นแผ้ว
ภูวไนยวนานัตว์กมุทมาศ
โอนมกุฏิเกล้าแก้วเกือบเศียร ฯ
๕      รังสฤษฎิรังเรขไท้ทรงทศ
ธรรมวิมลพึงเพียรแผ่นหล้า
เสวยสวรรค์สุโสฬศเลื่องโลก
บลบ่ำบวงสรวงหม้าใหม่ศรี ฯ
๖      ดวงเดียวยุพโยคพ้นพรรณนา
สงวนมิ่งมาลย์จาวจีแกล่กล้ำ
อาลิงค์บังอรสารสเรข
ฤาห่อนเอองค์ก้ำกึ่งยาม ฯ
๗      เรียมรักรัตนน้องนางเดียว
เบญจฤดีดัษกามเกลศกลั้ว
สงวนศรีสุมาลย์เกลียวกลมสวาท
เยียวรำเพยพานดั้วด่วนหมอง ฯ
๘      สงวนสร้อยเสาวภาคย์เนื้อนวลนาง
ฤาห่อนนาสาสองห่างหั้น
ในทิพย์บรรจฐรณ์กลางชนม์ชีพ
ฤาห่างองค์แก้วกั้นกึ่งกร ฯ
๙      บ่ไกลอกอาสน์อ้าอกองค์ หนึ่งเลย
ฤาด่วนมาจำจรจากข้าง
คิดศรีสมบูรณ์บงกชมาศ กูเอย
รสภิรมย์แรมร้างเร่งตรอม ฯ
๑๐      เรียมคิดสังวาสรู้รสรมย์
ดวงเสียดดวงเดียวจอมจอดเจ้า
คิดปางพิโดรฉมพักเตรส
ฤาห่อนเอองค์เคล้าคลาศยาม ฯ
๑๑      เรียมคิดพิเศษช้อยชิวหา
รนฤดีดัษกามก่อเกื้อ
ถวิลทิพย์สุนาสาเสาวณิศ
เนื้อแนบนวลนุชเนื้อแนบใน ฯ
๑๒      คิดเคยประพาศเพี้ยงภุชเคนทร์
กรกระหวัดดวงไดกอดเกี้ยว
วิไลยวิลาเรนทร์รสราค
ดึกดำฤษณ์เลื้อยเลี้ยวกอดไกร ฯ
๑๓      คิดคลึงบัวมาศสร้อยสระศรี
ผลิดดอกบุษบาในแบ่งไว้
คิดชมมิ่งมาลีไลยเลศ
แบะผกาเกลียวใต้ต่ำเมรุ ฯ
๑๔      คิดเคยเยาวราชท้าวพาลสอง โสดแฮ
แนบกำโบลปรางเปรมเปรียบแก้ม
คิดสินธุ์ภุชค์ฉลองบัวมาศ
ตฤบเตรียมรสย้ำแย้มย่องกาม ฯ
๑๕      คิดสร้อยสาโรชแก้วบัวบง
บัดแบ่งใบย่ำยามกลีบแกล้ง
ภู่พรรณตฤบรสสรงสระมาศ
ทรงสุคนธ์ธารแสร้งสอดสม ฯ
๑๖      มาไลยโมลิศเนื้อนวลลักษณ์
นิลภมรเชยชมบม้วย
วาทาประภาพักตร์พรายแพร่ง
เรียมผทมทิพยด้วยห่อนเอ ฯ
๑๗      วันกรกมลาสเกี้ยวกรรดึก
สองชิดชงฆ์โหเหห่มน้ำ
วันเรียมร่วมถนำทึกนพนิต
สุขบันทมรสกล้ำแกล่กาม ฯ
๑๘      แม้สรงสระเทพถ้าไตรตรึงส์ ก็ดี
ยังไป่ปูนย่ำยามสระแก้ว
สระสวรรค์อำมฤตย์รึงรสเรข
สรงสระนงค์นุชแผ้วแผ่นไตร ฯ
๑๙      พักตราไตรเตรียบสร้อยเสาวคนธ์
พรายนิลารัตนในภู่แพร้ว
ภมูพิมลกลกามก่ง
ทรวงบังอรฐานแก้วยิ่งยง ฯ
๒๐      โอะโอ้นัยนิศน้องนางนงค์ แน่งเอย
จรเจตจิตต์เรียมจงจอดเจ้า
สระบาสมบูรณ์บงกชมาศ กูเอย
ฤานิรารสเหน้าหน่อศรี ฯ
๒๑      ปางบุตรนคเรศไท้ทศรถ
จากสีดาเดียวลีลาสแล้ว
ยังคืนสู่เสาวคตยุพราช
ฤาอนุชน้องแคล้วคลาศไกล ฯ
๒๒      ศรีอนิรุทธราสร้างแรมสมร
ศรีอุสาเจียรไคลคลาศแคล้ว
เทวานราจรจำจาก
ยังพร่ำน้าวน้องแก้วคอบคืน ฯ
๒๓      สมุทรโฆษเริศร้างแรมพิน
ทุมดีดาลฝืนใฝ่เต้า
ปางเจ็บชำงือถวิลลิวโลด
ยังพร่ำน้าวน้องเหน้าร่วมเรียง ฯ
๒๔      พระศรีเสาวเลขสร้อยสุธน
จากมโนราห์เคียงคิดน้อง
ยังเสด็จไพรสณฑ์สังวาส
สังเวชนงค์นุชคล้องเคลือกองค์ ฯ
๒๕      ปราจิตต์เจียรเหน้าหน่ออรพินท์
พระพิราไลยปลงชีพแล้ว
คืนสมสุดาจินรสร่วม กันนา
กรรมแบ่งกรรมแก้วแก้วช่วยกรรม์ ฯ
๒๖      ปางศิลปปรเมศร์ท้าวสุธนู
จากสมเด็จนุชจันทร์แจ่มหน้า
เจียรัปประภาตรูเตราสวาท
ยังพร่ำน้าวน้องเข้าคอบสมร ฯ
๒๗      ฤาเออกอาสน์เนื้อนงค์นุช
เจ็บจำงายทรวงธรหล่มล้ม
โอ้แก้วสุมาลย์บุษย์วลีภาคย์ กูเอย
เอาสุพรรณแก้วก้มก่ำทรวง ฯ
๒๘      รดูเดือนเจตรร้อนทรวงธร
ทุกย่ำยามโดรดวงด่วนน้อง
จำรจำเราอรอรนิต หายแม่
อินทรพรหมยมป้องไป่คืน ฯ
๒๙      สุริยงวรเวกฟ้าเฟ็ดโพยม
แสงรพีพรรณฝืนฟอดฟ้า
จรจรัสเสียดแดโสมสรวมชีพ
เจ็บไป่ปานเจียรจ้าจากจร ฯ
๓๐      สุดโพยมเวหาสห้องหาวหน
สุรสุเรนทราธรเฟื่อยฟ้า
ปรัถพีนิราชลเห็นหาด
ร้อนไป่ปานเรียมถ้าจากเจียร ฯ
๓๑      เจ็ดสินธุ์สาคเรศร้อนรนบก
แสนนทีธารเทียรหาดแห้ง
อาดูรกระอุอกเรียมราส
สมรจากเจียรร้อยแล้งไป่ปาน ฯ
๓๒      ปรัถพีพิโยคพื้นทรวงธร
ณีธราธารดาลปั่นด้วย
เจ็บเจียรจำจากจรสมรมิ่ง กูเอย
โอ้อกดินฟ้าม้วยไป่วาย ฯ
๓๓      ทินกรจรแจ้งแจ่มหาวหน
ธารนทีชลหายหาดแห้ง
อกเรียมนิราจลเจ็บจาก กันนา
ร้อยยิ่งทินกรแจ้งจวบกัลป์ ฯ
๓๕      สหัสสุริเยศเรื้องรังสี
ผลาญแผ่นไตรภพสรรพ์ เษกไหม้
กำเดากำดาลตรีภพนาศ
ร้อนไป่ปานน้องไท้จากจร ฯ
๓๖      ไตรยุคทั้งสี่ร้อนรนอก
โลกประชารากรหล่อหล้ม
ร้อนเรียมราสพันพกแสนส่วน
ไตรกำเดาดาลต้มแตกทรวง ฯ
๓๗      ธรณีธรณิศแล้งเลอหาว แห้งแล
ใบบัดพฤกษาดวงเหี่ยวแห้ง
ลดากระหวัดราวรุกขมาศ
วัลย์เวี่ยไม้ไหล้แล้งช่วยตรอม ฯ
๓๘      เวหาผผ่าวเพี้ยงพรรณแสง
เรียมรัญจวญใจจอมจิ่มหล้า
อาดูรคระแลงแสดงแสนโศก
แสนสุเมรุไหม้ฟ้าไป่ปาน ฯ
๓๙      ทุกพรรณมฤคห้องบรรพต
เสียสัมฤทธิอาหารแหล่งเหล้น
นัยนามพุลาลดศัลย์เสพย์
เสียภิรมย์แหล่งเต้นช่วยครวญ ฯ
๔๐      แสนพฤกษ์เหลืองหล่นล้วนแลงใบ
บังสุมาลย์แมนมวลแมกไม้
พฤกษาศิขรไซรโซรมชีพ
โอ้หาดดาลกลไหม้ช่วยเรียม ฯ
๔๑      ปักขีเสาวเลขล้วนฦาศัพท์
สวนบ่ฦาเลยเกรียมก่ำก้าง
โอ้แก้วนิราลับลิวลี่ แล้วเอย
แสนพิหคไห้ช้างช่วยชึง ฯ
๔๒      แสนบางบึงห้วยแห่งเหมุทก
พาสุกรีไตรตรึงส์ปั่นหว้าย
มังกรกรารกรักเรข
ตีสกนธ์แล้วผ้ายผาดจร ฯ
๔๓      แสนสัตว์นาเนกถ้วนแสนสินธุ์
ทุกข์บันดาลไฟฟอนช่วยเศร้า
วันเจียรสุดาพินท์พักเตรศ
แสนสุเมรุม้วนเข้าดั่งลาญ ฯ
๔๔      โอ้รัตนนารีศเนื้อนวลลักษณ์
จากภิรมย์เดียวดาลแผ่นขว้ำ
ตรีในสุรารักษ์หริราช
ช่วยรันทดร้อยก้ำก่ำแด ฯ
๔๖      รดูจรเจตรแจ้งเจียรจรัส
แสนสุธาปรวนแปรแผ่นหล้า
รดูฤดีดัษดาลเทวษ
เทวินทรสุรินทร์รักษ์หม้าใหม่หมอง ฯ
๓๗      ร่ำรักรสเรขสิ้นสรรพางค์
พลมหุตเคราครองสวาทไหม้
โอ้แวสมเด็จกลางวนิภาคย์ เรียมเอย
ควรแบ่งองค์แล้วไว้หว่างทรวง ฯ
๔๘      หลัดหลัดมาจากข้างเขินเข็ญ ใหญ่แล
ทุรัศทุราดวงแหบให้
โอ้แก้วดรุณเพ็ญภุชภาคย์
มานิรารมย์ไว้ว่องกาม ฯ
๔๙      โหยเหนกระอุโอ้เศียรเส โสดแล
หลัดหลัดนัยนายามคลุ่มคลุ้ม
มลักเห็นนิ่มนวลเนนัยเนตร
กามกระหายโหยกลุ้มเกลื่อนแด ฯ
๕๐      คิดนัยนาเทพหว้ายเวหา
คือศศิสุริยแขแข่งแย้ม
คือองค์อนงคชาเยาวเยศ กูนา
เหมือนเมื่อตฤบรสแก้มกลิ่นเกลา ฯ
๕๑      เดือนถึงถถั่นน้ำตาตก
สายพรุณโชรมเชราฟั่นฟ้า
ปรานีแนบกับอกโอยแม่ กูเอย
เดือนสุดแล้วนุชหน้าแม่ผ้ายล่องใด ฯ
๕๒      รดูไพศาลขสร้องฝนสวรรค์
คิดสุมาลย์มาไลยแหล่งน้อง
รดูฤดีครรภ์รมเยศ
เจ็บกระอุแทบท้องที่ขวั้นสดือนาง ฯ
๕๓      คระหนฟ้าร้องคระโหยหา สวาทนา
ดลด่วนเจ็บแดกลางขาดขว้ำ
แขไขข่าวไถนาถถั่น มานา
อกระแห้งแล้งน้ำเนตรนอง ฯ
๕๔      แต่เรียมนิราสแก้วไกลนาน
ฟ้าเฟื่องครรชิตหมองหม่นเศร้า
รำเพยรำพาธารไหล่หลั่ง
สวรรค์อนันตร้อนเร้าช่วยตรอม ฯ
๕๕      นิรานิราสร้างแรมสมร
สุริยศศิดายดอมอยู่ได้
วเนวนาดรในโลก นี้นา
จำนิรารสให้ห่างแด ฯ
๕๖      โหยเห็นเดือนแย้มยั่วยงสมร
ไฉนว่าจันทร์เจียรแถลงหน่อเหน้า
เจ็บเจียรจำงายวรวินภาคย์
วหวั่งกามยงเย้ายั่วยรร ฯ
๕๗      ธาตรีตรีโลกแล้งแลจบ
จรหล่มลิดลิวกรรก่ำก้าง
นิทรานิราภพรมเยศ
ครหอบหิวไห้ช้างชำงือ ฯ
๕๘      เดือนหกเรียมร่ำไห้ฤาวาย
ยามย่อมชนบทถือท่องหล้า
ธงธวัชโบกโบยปลายงอนง่า
คิดว่ากรกวักข้าแล่นตาม ฯ
๕๙      ทันธงบ่ใช่น้องเรียมทรุด
หิวกระหนรนกามพรั่นกว้า
ธวัชงอนโบกโบยสุดลิ่วลี่
กรใช่กรหน้าหน้าใช่น้องนาไถ ฯ
๖๐      รดูเดือนเชษฐฟ้าครรชิต
สายพรุณรองไรเรื่อยฟ้า
ไพศาขร่ำแรมนิทร์นงโพธ เดียวแม่
แรมร่ำแรมโรยหน้าเร่งโรยแรมโรย ฯ
๖๑      วรรณาโมลิสแล้งแดงเดียว
อกกระอุเกรียมโกรยกระด้าง
อัมพรอุทรเขียวครางคร่ำ
ฟื้นฟ้าโหยไห้ช้างเชี่ยวสินธุ์ ฯ
๖๒      อักนิฐเลื่องโลกล้ำโสพศ
บัณฑุกัมพลอินทร์อาสน์แก้ว
เมรุทองรรองทศศาภาคย์
ฤาอาจทรงทุกข์แผ้วที่ตรอม ฯ
๖๓      รดูเดือนเมฆน้ำนองหาว
ชุกข่มเขียวไพรดอมยอดย้อม
ไฟกามรลุงจาวทองเทศ
เห็นลบัดเลี้ยวอ้อมอาตม์เรียม ฯ
๖๔      อัญชันชรอุ่นแต้มตาไพร
เพราะเพริดนัยนุชเทียมแต่งแต้ม
บัวกามจำรัสไรรัตนเรข
ชมช่อไม้เหมือนแก้มโกศเกล้า ฯ
๖๕      พระพรุณรายเรื่อยฟ้าเพ็ดโพยม
อกราษฎร์ชนบทเทาทั่วหล้า
เริ่มการสำเร็จโถมไถแล่น
เจียรอนุชน้องถ้าไป่ยล ฯ
๖๖      แถลงวัลยอาจเกี้ยวกรองบัด
ลมปั่นหาวเหินบนแบ่งไส้
เล็บนางแน่งเนาวรัตน์โชรช่อ
แลแล่งเล็บแก้วไล้ลวดทอง ฯ
๖๗      ฟ้าดินเลียมลอบกล้ำกลืนนุช แดฤา
ซงซ่อนไกลใจปองขาดขว้ำ
แดนใดลอบแลงบุษย์บัวมาศ
เรียมบำบวงบนก้ำก่ำสมร ฯ
๖๘      ร่ำรักแรมราสแก้วเจียรจินต์
กรมโกรธเททวารถอนถอดไส้
ลุกแลรลุงถวิล หาอ่อนอวนเอย
เยียวข่าวขวัญน้องไข้พี่ถ้าถามขวัญ ฯ
๖๙      เดือนเจ็ดจรหล่ำฟ้าเฟือนฟอน สวาทนา
เจียรจากนุชแดบรรหย่อนไซ้
ราตรีสงัดนอนเสียงเน่ง แล้วแฮ
เรียมนิรารสได้โตรดตรอม ฯ
๗๐      ราตรีตระหง่องเหงี้ยฟังยาม
อกกระอุทรวงทอมถ่อมถ้า
บอืออิดใจจามเสียงเน่ง นอนนา
เดือนแปดมาแล้วหม้าแม่ผ้ายลองใด ฯ
๗๑      นับนาวรรณิศถ้านับเดือน แดฤา
วันและคืนเดือนไคลคลาศคล้อย
อสุรภมูเหมือนจรหล่ำ แล้วแฮ
เรียมรำฦกน้องน้อยไป่สม ฯ
๗๒      อสุรเทเวศท้าวเทเวนทร์ มากแฮ
จักหว่าจิตต์เรียมจมจ่อมเจ้า
รอยไทสุราเชนทร์ทิพราช รังฤา
เรียมราสจึงเศร้าเศร้าโศกศัลย์ ฯ
๗๓      พรรษาสโรชฟ้าไขธาร ทดแฮ
เพรียกคระครื้นเครงสวรรค์ป่าวหล้า
สรรเพชญ์ยิ่งยลญาณพระสั่ง สอนนา
แย้มนิยมถ้วนหน้าเริมเรื้องทำธรรม์ ฯ
๗๔      วันทาวรโพธิไหว้หวังพระ พึ่งแม่
คุณรำฦกพระสรรพร่ำน้อง
สดับธรรมอยู่พลางคระครวญแม่
นุชบนำพาพร้องเพื่อใด ฯ
๗๕      กรจบบทมาศไท้ธาศรี ศากย์แฮ
หัดถ์บังคมฟูมไนยเลือดย้อย
บวงสรวงสุมาลีนานใฝ่ สมแฮ
เดือนใฝ่หาละห้อยใฝ่เห็น ฯ
๗๖      รอยนุชเปนเนตรรื้อเปนองค์ พี่แม่
จับจึ่งมาข่มเข็ญขื่นไส้
รลวงพิไลจงจักแม่ เดียวแม่
เดือนแปดแปดยามไห้ร่ำโหย ฯ
๗๗      ทิศใดดวงสวาทน้องสถิตสถิต
ฟ้าฟอดบาดาลโดยด่านเต้า
ชฏาธารเทพรังสฤษฏิ์ศรีสี่
เชิญท่านเลงแลเหน้าข่าวข้าขอฟัง ฯ
๗๘      เพรงเราเคยพรากเนื้อนกไกล คู่ฤา
ริบราชเอาของขังคั่งไว้
มาทันปลิดสายใจเจียรจาก เรียมนา
มานิรารสให้ห่างไกล ฯ
๗๙      พระใดบำราสน้องกรุณา หนึ่งรา
แสนหนึ่งนางถวายไปแด่ไท้
ดวงเดียวมิ่งมาลาเฉลิมภาคย์ กูเอย
รัตนสุคนธทิพไหว้กราบถวาย ฯ
๘๐      เดือนดลกลนิตน้องนุชนิทร์ อยู่ฤา
ฤาหากพันกรกลายแกล่ไว้
พระสุริยท่านรังสฤษฏิ์รอยเบียด บังฤา
ขอศศิผลาญให้แห่งน้องเห็นคืน ฯ
๘๑      ขอชมพระสาสนแก้วเกลาสูร หนึ่งรา
ชิวหาศหอมรสกลืนกลิ่นใกล้
ขอชมมิ่งมาธูรเสาวณิศ
สาวอนงค์เหน้าไท้แม่เผย ฯ
๘๒      รอยกรรมหากแบ่งแก้วกับกรรม์ พี่ฤา
อาทิก่อนเรียมเชยซาบเนื้อ
ในบนบรรจฐรณ์พรรโณภาส
รสอ่อนยังเกื้อเกื้อไป่ปิ้มหายหอม ฯ
๘๓      เดือนแปดจรหล่ำแล้วลิ่วลิบ
อกระหนทรวงทอมถ่อมถ้า
มาถึงที่นพนิพเดือนใหม่ แล้วแม่
อรอนงค์หน้าหน้าไป่เห็น ฯ
๘๔      อนงค์อรนิตเจ้าจรจรัล พี่เอย
จักคลาศเดือนมาเป็นดั่งนี้
กระอุกระอกยรรแดจาก ดังฤา
ความพี่วันชี้ชี้แม่รื้อยังเห็น ฯ
๘๕      เดือนเก้าจะเคร่าน้องเทอญฤา อรเอย
กระละหล่ำจักเป็นแต่กี้
กระเหม่นกระเหม็ดคือหาวอยู่ ไส้แฮ
ใครพาดใครพานชี้ซื่อตาย ฯ
๘๖      เดือนดลถถั่นน้ำตาฝน ถั่นนา
จักเจียรเจียรนุชคลายคลาศคล้อย
พรรษามี่เมืองชนบทย่อน เลยนา
เรียมจากนุชสร้อยสร้อยโตรดตรอม ฯ
๘๗      เจียรเจ็บอกถ้าอ่อนเชยทิพ ชายนา
กายนิพนธ์ผอมผิวสรากเนื้อ
เพราะอรลิ่งลิวลิบลิ่วลี่แล้วแฮ
เดือนถั่งตาฝนเชื้อแม่ผ้ายลองใด ฯ
๘๘      เดือนดลกลนิตน้องดลใด อรเอย
จำจากจึ่งเรียมไคลคลาศคล้อย
เดือนเก้าเกียจกันไฉนฉงนอยู่
จึงจากนุชน้อยน้อยพี่ตรอม ฯ
๘๙      อัมพรมัวเมฆคล้ายคลั่งฝน แม่ฮา
เซงซ่าชลโชรมชรอมฉ่ำหล้า
ธาราน่านนองชลชิงเชี่ยว แม่เอย
เรียมรลุงแลถ้าไป่เห็น ฯ
๙๐      ครรชิตรัชนิฟ้าเพ็ดโพยม
วายุโอบพรุณเปนเมฆกลุ้ม
ชีสามุ่งใจโจมจรจ่อม ใจนา
ในเมฆอันคลุ้มคลุ้งโอบมา ฯ
๙๑      ครไลครลั่งแล้วกระมัง แม่ฮา
จับบ่เริ่มนุชคลาถ่านี้
ชีสาอยุ่ในบังวายุเมฆ โพ้นนา
เจตกมลผี้ผี้รวบเอา ฯ
๙๒      เพื่อเจียรเหน้าแก้วก่อการตฤบ
นาร่วมรสนิทรเนาแนบน้อง
เรียมราสจึงมามฤตย์เมาโมห รักเอย
กามกลหายนุชคล้องพี่รื้อกลใด ฯ
๙๓      พิศวงพิศวาสขวั้นแขวนทรวง พี่นา
ถนัดเปล่าปลิวเปลืองใจจากเจ้า
ทฤษฎิล่งแลดวงดาวดาษ
ถนัดว่าเดือนดวงเหน้าหนุ่มสมร ฯ
๙๔      กรรณาวรรนิตเพี้ยงแขไข แข่งฤา
ใช่ว่ากรรกับกรดุจนั้น
แสงจันทรอำไพเรืองรุ่ง ไซ้นา
เรียมจึ่งคิดหั้นหั้นประเหล ฯ
๙๕      ดวงเดือนดูด่วนแต้มตราติด ต่ายนา
หน้าหน่ายแลขอเวนเวี่ยไว้
พักตราแม่งามสนิทหายแห่ง ใดนา
เดือนหากเห็นไจ้ไจ้แม่เร้นเมื่อใด ฯ
๙๖      เพยียวรรโณภาสสร้อยสนองกรรฐ์
เคยก่อนทรงธารในอาสน์แก้ว
ถึงมานิราจันทร์เจียรจาก อรนา
จรหล่ำลับฟ้าแล้วไป่คืน ฯ
๙๗      ภัทรบทดลเดียรถฟ้าครรชิต
ชรุ่มชราบในฝาผืนฝั่งป้อง
ภรรดาพิโรฤทธิ์รังราค
มาเมี่ยมน้ำหน้าต้องต่ำสินทธุ์ ฯ
๙๘      คล้ายคล้ายวว่องไว้เวียนไนย แน่งเอย
แสนกระอุเพาพินท์คลาศคล้อย
มลักเมียงตระบัดใบบทเรข
เหมือนสกลนุชน้อยแน่งนา ฯ
๙๙      เดือนภรรบัทคลาศคล้อยกลิ่นไกล
เชิญบิดรมารดาพร่ำพร้อง
ถวายคิดจำหน่ายในบัวบาท พระนา
แลบ่เห็นน้องน้องเมื่อใด ฯ
๑๐๐      ชำงือคือเดชเห้งหริรงค์
รักษ์ลเวงอาไลยมืดม้วย
บำบวงสุดาวงศ์หริราช
นานขวบเดือนสิบสร้อยโสดหาย ฯ
๑๐๑      หริรักษ์หริราชแกล้งเกลานุช แม่ฤา
จักจึ่งทรวงธรหมายแต่เจ้า
ในนางสุรางค์สุดสามโลก ก็ดี
เทียมธุลีบทเหน้าห่อนเที้ยรฤาเทียม ฯ
๑๐๒      การเตนนิ่มแต้มตรูเฉลิม แผ่นนา
กรรมแบ่งเอาอกเรียมราสแคล้ว
การเตนแม่เอาเจิมไปแจ่ม ใครนา
ชำชำงือแก้วแก้วถึงเข้าเดือนสิบ ฯ
๑๐๓      เดือนสิบถถั่นแท้เททรวง พี่แม่
เดือนยาตรมาเยียวหยิบแม่ผ้าย
เรียมโหยรลุงลวงลาญสวาท
ละพี่เดียวให้หว้ายโศกศัลย์ ฯ
๑๐๔      พรรษาภิเษกสร้อยสรรเพชญ์
เคยบำรุงรศธรรม์ที่ไท้
โอ้แก้วกลับแดเด็จเดียวจาก ไปฤา
ละแต่ภรรยาให้แหบโหย ฯ
๑๐๕      เดือนมฤคไมยมิ่งเต้นตามมฤค ฤาแม่
มฤคพร่ำชวนมฤคโชยผาดห้วย
จวนเดือนเมื่อกรรดึกชลมารค นองนา
จักจากเรียมด้วยด้วยมฤคพาล ฯ
๑๐๖      เผยอบุญญาพาสถ้วนเทเวนทร์
เทพบ่ควรเห็นการพี่สร้อย
กระอุอกอาเปรนปราณนาศ แล้วแฮ
แดเดือนดาลร้อยร้อยส่วนเสล ฯ
๑๐๗      แม้ม้วยบรเมศรไท้ทินกร ก็ดี
สิ้นสุดพระเมรุเอนอ่อนล้ม
สามภพเปื่อยเป็นบรนรนาศ ก็ดี
เจ็บไป่ปานน้องล้มหล่อองค์ ฯ
๑๐๘      หล่มหล้มอกอ่าโอ้อกพระ พี่เอย
จรจากนุชอนงค์เมื่อนี้
นาวาวิ่งว่ายฉะชลมารค
ถวายเลิศล้ำแล้วลี้ไล่สินธุ์ ฯ
๑๐๙      อกกรมเกรียมสวาทไห้โหยหา
นองเนตรธารากินบ่ม้วย
ดายดัดด่วนแดมาไกลแม่
ใดบ่ปรานีด้วยเท่าใย ฯ
๑๑๐      กรเกยกมุทไหว้สรวงสิทธิ์
สบสุราสุรในแผ่นหล้า
ขอสมสุดานิจนุชนาฎ เดียวแม่
แสนสุเมรุห้องฟ้าบ่ได้ปรานี ฯ
๑๑๑      ชงครากามิศน้องยังยัง ติดแม่
ในรลุงนาภีพรั่นกว้า
เทวาสุรารังบิดแบ่ง ไปฤา
จำราสชายหิ้วช้าอยู่เชย ฯ
๑๑๒      พาลแขไขแข่งแย้มตรูตรัส
อาสยุชดลเดือนเคยแนบน้อง
ฤามานิรารัตน์ชาเยศ
สบประชาชลซร้องคร่ำสินธุ์ ฯ
๑๑๓      มาสาสาวเลขน้ำนองใน
ฝั่งนทีธารถวิลแก่แก้ว
นาเวศประภาไสวขับแข่ง กันนา
โอ้อนุชน้องแคล้วคลาศกู ฯ
๑๑๔      สรมุขไมยมาศแต้มตรูตรัส
ศรีสมรรถไชยตรูเตรียบฟ้า
พายค่ำจำรัสแครงใส่ส่อง
หมึกสักหลังรั้งหน้าฮึดฮือ ฯ
๑๑๕      ฝีพายพลไปล่น้ำปลิวใบ แบ่งนา
ฉายฉากพายพลบือปั่นคว้าง
ชำงือชำงายไนยนองเนตร แล้วแฮ
นึกรำฦกรังสร้างแรกสม ฯ
๑๑๖      ไกรกรายฉายฉากน้ำบึงปลิว ปรีนา
คิดพิมานไชยชมบ่เว้น
แลเลาหลั่งลองลิวลมล่อง มาฤา
อ่อนลำเภาพายเต้นตากหัว ฯ
๑๑๗      วรหงสไพโรจน์เพี้ยงเรือนาง แน่งนา
กลบันจงเกลากลัวดุจขว้ำ
เกลียวกลมรันทวยกลางโอนอ่อน มานา
เรือหากรู้น้ำน้ำหากเห็น ฯ
๑๑๘      พิศพลยอฉากหล้มทวยธวัช
บัดแมล่งขณะเป็นที่หั้น
กลกามชำงือถกัดนุชนาฎ
ครึ่งบางถมอชั้นง่าพายยอพาย ฯ
๑๑๙      ตาเรียมกระหง่องตั้งตาเรือง แม่ฮา
ตาหลิ่งดูดูดายน่อน้อง
ชลธารนทีเจือจาวหลั่ง ไหลนา
อกแผ่นดินฟ้าฟ้องเพื่อนาง ฯ
๑๒๐      ฟองชลฝะฝ่ายน้ำตาตก
ตาฝั่งแฝงเกลียวกลางสวาทไหม้
โอ้แก้วกึ่งกับอกองค์จาก ไปแฮ
อกแผ่นดินฟ้าไห้ถั่งฝน ฯ
๑๒๑      เจ็ดสินธุ์สบส่ำแล้วเจ็ดสาร ก็ดี
ยังไป่ปานชุรชลเกลศกลั้ว
กรรโหยรลุงการในเกลศ นางนา
ฉงนชำงือรสดั้วด่วนมาลย์ในมาลย์ ฯ
๑๒๒      สนุกหล้าเหล้นพี่ดูดาย ณะแม่
แลรลุงแดลาญสวาทไหม้
เรียมครวญร่ำอกหายโหยสวาท
เจ็บจำงายเดียวไห้แหบหิว ฯ
๑๒๓      รดูเดือนเหล้นพี่ดูหนอ อยู่นา
อกกระอุเปลืองปลิวพรั่นกว้า
รดูฤดีดลหายแห่ง ใดนา
เรียมราสร้อนรนถ้าไป่วาย ฯ
๑๒๔      เจียรเจ็บอกฟ้าฟอดเพ็ดโพยม
แสงส่ำอัคคีภายฟาดน้ำ
พระพรุณทาโสมสรวมอาสน์ ก็ดี
ในสุธาราล้ำน่านนั้นแสนทวี ฯ
๑๒๕      รดูอาสยุชน้ำนองหาว
ข้อนอุรตูมตีขาดขว้ำ
อัมพรชรอุ่มขาวทรวงเทวษ
แลบ่ปานนองน้ำน่านไหล ฯ
๑๒๖      พันฦกฦาลั่นฟ้าลมฉวาง
ทุกทวีปดินแดนไตรหมื่นไหม้
ไฟกัลปกระอุปางตรีนาศ
โอ้อกเรียมร้อนได้กว่าแสน ฯ
๑๒๗      จรลิดลิ่วลี้จระลับแข แข่งนา
แขแข่งขัดหวงแหนแม่ไว้
เลงเดือนก็สุดแลลิ่วลี่ แล้วแฮ
เดือนสว่างคือไต้ไต้โลกนี้หายโฉม ฯ
๑๒๘      กรรดึกแขมาศผ้ายไตรตรัส
สวะเมฆอัมพรโพยมผ่องแผ้ว
อกฟ้าจำรูญจรัสเจียรเมฆ
อกราสฤารู้แล้วผ่าวเผา ฯ
๑๒๙      ฟ้าหล้าใสส่องเท้าเทียมสูรย์ ส่องแฮ
อกพี่ดาลมัวเมามืดน้อง
พิธีอาจอาดูรเรียมโรค
เจ็บเพราะเรียมรักร้องร่ำนาง ฯ
๑๓๐      ชลธีปละปลั่งคว้างทางสินธุ์
นาเวศนาวาวางวาดน้ำ
ตกปางขดานดินสดือแม่
ดลรดูสั่งล้ำไล่ชล ฯ
๑๓๑      ไล่ชลนาเวศแล้วเมือโรง
อ่อนรทวยนวยกลกิ่งก้ม
เรียมพายรโงงโหงหกอยู่
เพราะเพื่อพลหายห้มห่มแรง ฯ
๑๓๒      กรรดึกเดือนตั้งแต่งโคมถวาย
ทุกทวยหญิงชายแสวงล่องเหล้น
ขับซอปี่แคนหลายเพลงพาทย์
ติ่งติ่งนิ้วน้าวเต้นร่อนรำ ฯ
๑๓๓      โคมทองประทีปแก้วเรืองใน
อกพี่คือโคมคำคู่ได้
เพลิงผลาญกระอุใจวนิเจต
ทรวงรลุงลาญไหม้ป่วนเปน ฯ
๑๓๔      ทุกข์ด้วยลิภาคยลี้ลับแลง
รสย้ำยามเขญเข็ญขอดข้อน
รำฦกสมเด็จแสดงรสราค
เพลิงราคร้อนเรียมร้อนยิ่งยง ฯ
๑๓๕      เสาโคมสราวสราดขึ้นแขวนถวาย
ใจพี่แขวนขวัญจงไป่ม้วย
ไฟกามกำเดาดายดักด่าว เดียวแม่
นุชบ่แรมร้อนด้วยพี่เลย ฯ
๑๓๖      เดือนดลกรรดึกหล้าชลาชล
ชลชลานองเนยน่านกว้าง
ท่วมมารคนทีจนตาฝั่ง
นึกรำฦกไห้ช้างที่หั้นใครเห็น ฯ
๑๓๗      เห็นน้ำคละคลั่งคล้ายไนยนา แม่ฮา
คลุ้มคลั่งอาเปรนเปนดั่งบ้า
บเห็นสุดามาเมินเคียด ไส้แม่
ลุบ่มีเลยข้าตากตน ฯ
๑๓๘      ชลกามนุชกล้ำเกลศชลพระ พี่แม่
ไฉนฤไทยชลจนเมื่อนั้น
ชลเหลือหลั่งลงพระชลใหญ่
ชลแนบชลนั้นนั้นย่อมกล ฯ
๑๓๙      ถวายบุญแบ่งแกล้งกล่าวผลเผยอ
ถวายพระเปรียงพลางบลบ่นน้อง
โคมทองรังรองเลอแขแข่ง
บุญกุศลเรียมพร้องพร่ำถวาย ฯ
๑๔๐      นาเวศเวียนมารคท้องทางสินธุ์
จบนทีธารผายทั่วหล้า
พานโภชนาบิณฑบาต
บวงสรวงนุชน้องหน้าหนุ่มเจ้าจงสม ฯ
๑๔๑      สายโคมราวรย้ารยังราย
คือกังหันหันลมรอกร้อง
สราวโคมปั่นขวัญหายหาแม่
เสียงรอกรากพานต้องโตรดตรอม ฯ
๑๔๒      เสียงรอกรากตื่นเต้นในนุช
ยึดเชือกสราวโคมจรจวบหั้น
รย้าไปล่ปลิวบุษป์บนเวก
รอกเร่งร้องนุชซั้นเร่งรน ฯ
๑๔๓      มฤคจรดมาเต้นพี่นึกโคม สฤา
กลเมื่อกลกามกลตื่นต้อน
กลนุชแนบแนมโจรมจรดราค
กลเมื่อเจ็บเรียมข้อนขอดแสดง ฯ
๑๔๔      ร่ำรักเดือนอ้ายถั่นถึงมา แม่ฮา
ฟ้าจากเจียรกินแหนงลห้อย
อกแล้งนอกนัยนาเลอล่ง
แลท่งธารน้ำน้อยน่านหาย ฯ
๑๔๕      อกชลคลาแคล้วแผ่นปรัถพี
หญ้าเน่านองตรอมตายต่ำเตี้ย
คือเรียมจำงายศรีเสาวนาฎ
อกแนบเขนยขนนเหงี้ยเงียบศัลย์ ฯ
๑๔๖      คระหนอกแห้งคระหิวโหย
ดลรดูแดยรรหย่อนไส้
ปลาแปลนไปล่วังโอยอกหว่า
ยางยูงยงยังได้ดุจหมาย ฯ
๑๔๗      เรียมตรอมตระโหมดหม้ายเอกา
อกหว่าหวังหวังดายบ่ได้
ทุงทองท่องกินปลาทองใฝ่ ฝันนา
ออกอุกร้องเรียมไห้ออกโอย ฯ
๑๔๘      กระสางร่อนต้อนกระสัง
ออกจากรังซวนโซยเมื่อนี้
รดูเมื่อชลหวังแปลนหาด
ปลาเล็กน้อยส้อยสี้สากแขยง ฯ
๑๔๙      แขยงพิษครั้งต้องไม่คือดุก รฤา
ครั้นเมื่อกลืนกลแกงเกี่ยงก้าง
นึกสร้อยสุบงคลุกนิราส
พระเพื่อนยังรู้บ้างที่ข้าเรียมศัลย์ ฯ
๑๕๐      ท่งนาแลข้าวเลิศรวงนา แม่ฮา
เหลือไผ่ผอมยาวรรนิตน้อง
ชนบทหมู่ไปมาเหลือแหล่
ยังกระอุอกร้องช่วยตรอม ฯ
๑๕๑      รดูดูว่าวคว้างกลางหาว
เห็นว่าวหว่างอกปลอมว่าวขึ้น
สายทรุงปั่นอกทาวทรวงพี่
เห็นละลักชักฟื้นฟั่นแด ฯ
๑๕๒      รเร่รร่ายร้องเรียมตรอม
อึงแอกเสียงเรียมแปรป่วนไส้
ขอขึ้นยอยรรดอมเดียวสวาท
พรายทั่วฟ้าอกไหม้ม่าวถวิล ฯ
๑๕๓      ลมพัดเผยอข่าวด้วยลมเฮย
ลมแล่นรับขวัญบินบ่าไส้
เรียมรักร่ำยังเลยลาญสวาท
สารส่งว่าววานให้แม่มา ฯ
๑๕๔      ว่าวรับข่าวแล้วว่าวบินบน
ลมส่งสายทรุงพาว่าวหว้าย
เรียมฟังข่าวนุชฉงนไฉนอยู่
ว่าวบ่บอกสารหน้ายแสบทรวง ฯ
๑๕๕      รดูดูราษฎร์เหล้นมหรศพ
ทุกทั่วหญิงชายพวงพวกพ้อง
สวนเลียงสำเนียงจบเจียรโลก
แสนสนุกถ้วนท้องทั่วเมือง ฯ
๑๕๖      มฤคเศียรโรชเรื้องเพ็ญพักตร์
จันทร์แจ่มจันทร์จเมลืองล่งฟ้า
ตรียามพวายชักชวนเพื่อน เพาแฮ
โอ้ดนัยเดียวหม้าใหม่ฤา ฯ
๑๕๗      ปางทวิชเริ่มแรกตั้งแขวนขดาน
ขดานดั่งขดานคือดอกไม้
กรรแสกรรแสงสารสายโยค
โอ้อกเรียมคิดได้เร่งถวิล ฯ
๑๕๘      เห็นพาหุเลศเหล้นบรรยาย
คือคู่โฉมกินรินเฟื่องฟ้า
เสนงทองรรองพรายเพราเพริศ
เห็นบ่เหมือนหน้าหน้าหน่ายเดือน ฯ
๑๕๙      ชุมนุมทั้งห้าเริ่มถวายขดาน
นาริศธรณีเหมือนอ่อนไท้
ภูษาธิกทูลธารพระบาท
เหินมหรศพไหม้สวาทแด ฯ
๑๖๐      ธรณีธรณิศแก้วการเต
เห็นประเหลเรียมแลบ่ม้วย
โอ้เหมือนบ่เหมือนเมมาลย์มาศ กูเอย
เรียมเร่งเร้าร้อนด้วยโศกแสน ฯ
๑๖๑      มฤคเศียรสัมฤทธิสิ้นเสร็จฉินท์
หายบ่เห็นโฉมแผนแผ่นฟ้า
เดือนอ้ายก็เจียรจินต์เดือนยี่ แล้วแฮ
ยังบ่เห็นโหยข้าชวดนาง ฯ
๑๖๒      บุษยาภิเษกสร้องศรีสวัสดิ์
รัตนสุดาเดียวกลางกล่อมเกลี้ย
บยลยุพาพัดเพาพี่ เดียวแม่
เสนาะดินฟ้าเหงี้ยเงียบดาย ฯ
๑๖๓      วิมุขทวิชชาติเข้าถวายพร
โอมอ่านอาคมถวายเษกสร้อง
ถวยสังข์ชลาธรนรนิตย์
พานทำนุกทุกซ้องแหล่ถวาย ฯ
๑๖๔      มนตรีมนตรีศเรื้องเรืองยศ
ทุกหมื่นขุนมุลนายนอบเฝ้า
สมเด็จปิ่นเสาวคตยุพราช
โอ้เอนดูเหน้าเหน้าแม่ผ้ายลองใน ฯ
๑๖๕      เคยดลประพาสถ้วนการกิจ
นั่งแนบเอางารในบ่แล้ว
ปรากันจากลิวลิศลิ่วลี่ แล้วแฮ
เรียมราชโหยแคล้วแคล้วคล่ำใน ฯ
๑๖๖      อัมพรอาเภทแจ้งจำฉงาย
เดือนยี่เจียรจรัสไกลเกลศกลั้น
มุรธาภิษิตถวายสังคีต
ยลรบำบนหมั้นหมื่นทวี ฯ
๑๖๗      ถนิมเมืองแมนเษกสร้องเกษมสุข
ล้ำเลิศกรุงโกสีย์หยาดหล้า
โขลนทวารตรวจตรีมุขไรเรข
ธารชำนันครุฑหน้าเฉิดโฉม ฯ
๑๖๘      สุริยไพโรจน์เหลื้อมจรูญจรัส
จันทรพิมานเพียงโพยมก่อแก้ว
พรายพรรณจำรูญรัตน์มุขมาศ
เรียมเยียคิดแคล้วแคล้วคลั่งสมร ฯ
๑๖๙      พระพลานไชยตั้งแต่งตรูตา
แสนส่ำกษัตริย์ถวายกรกราบเกล้า
เพยียมาศเวียมาลามาลาศ
กรกอดคลีม้าเคล้าคล่าวโคน ฯ
๑๗๐      เหิรหันเกวียนแก้วแกว่งเหิรเห็จ
วางวิ่งลับลิ่วโทนท่องล้ำ
รอยสุริยสุราเสด็จดวงสวาท ไปฤา
จากอกเรียมคือห้ำห่ำใจ ฯ
๑๗๑      รบำบรรเยศแกล้งถวายโฉม
คืออับสรสาวสวรรค์ในฟากฟ้า
มหรศพบแลโลมลาญสวาท
โอ้บ่เหนนุชหน้าโศกศัลย์ ฯ
๑๗๒      นารินทรนาริศเร้นรักโฉม อยู่ฤา
จากอกองค์เรียมรันเร่งร้อง
หาหายบ่เหนโคมสมรมิ่ง กูเอย
เร้นสุรางค์ไว้ห้องแห่งองค์ ฯ
๑๗๓      เทียนทองพิเศษตั้งเทียนทิพ
รัตนสุพรรณบรรจงช่อเชื้อ
บัดเหนกระอุสิบแสนโศก
ด้วยกำเดาเร้าเรื้อรวดปาง ฯ
๑๗๔      รันธาทิพธาตุเที้ยรดุษฎี
โอภาสเพ็ญภพฉวางช่อช้อย
โอ้รัตนกมลลีลาสวาท ไปแฮ
เรียมรทวยทุกข์ร้อยส่วนเพลิง ฯ
๑๗๕      เซ็งเซ็งซซ่านน้ำนัยนา
ตกพ่างบุษบันเกิงขาดขวั้น
เร่งแลกำเดาอารพภเรข
ยิ่งกว่าเพลิงเหี้ยมหั้นหั่นแด ฯ
๑๗๖      มนตรีมนตรีศถ้วนมนทาน ก็ดี
โอ้ป่ายแลเล็งแลโศกซ้ำ
แก้วเก้าตระการมาลย์มลมิ่ง กูเอย
จำอุธรทุกข์ล้ำเลิศสินธุ์ ฯ
๑๗๗      อัญชันชูช่อช้อยนิลรัตน์
กลวิมลนัยนิลแน่งน้อง
ครั้นคิดกำเดากลัดกลางเจต
จรลิ่งทางทิพห้องแห่งองค์ ฯ
๑๗๘      กณิกากณิเกศสร้อยสาวศรี
ทรงสุมาลย์แมนลงแต่ฟ้า
เหนเปนประโลมตรีไตรธาตุ
ยังเบี่ยงพักตราช้าช่วยเจ้าจอมเดียว ฯ
๑๗๙      เห็นเพลิงเพยียโรจน์ร้อนรุมอก พี่แม่
เจ็บจำงายเครงเครียวพรั่นกว้า
กังหันกังเหิรตกหายสวาท
คือชลาในหน้าถั่งถาม ฯ
๑๘๐      เรียมครวญสวาทให้แทบแหนนาง
กามกระอุอกแกมก่ำไส้
บันทับบันทุผางอกหว่า แล้แฮ
จรวดจรดหาววานให้แม่มา ฯ
๑๘๑      อัคนีสาโรชฟ้าครรชิต
เสียงบันฦาธาดาดอกไม้
จรวดจรวดสิสองสิทธิ์เซ็งซ่า
เสียงจรวดฤาอกไหม้ม่าวทรวงเททรวง ฯ
๑๘๒      สายเพ็ชรตกโตรดน้ำตาตก แม่ฮา
เมินมณีมุขพวงภู่แพร้ว
คือนัยวินิลหกมาโนช เรียมเฮย
แลเล่าใช่มุขแก้วพี่ศัลย์ ฯ
๑๘๓      เพยียทิพเมินมุ่งเพี้ยงเพยีย นิ่มเฮย
เคยบิลันธากรรณเกศแก้ว
โอ้แก้วเพยียกลางสมรมิ่ง กูเอย
รักษแรงรักษ์แคล้วคล่าวใน ฯ
๑๘๔      กังหันเหิรฝ่ายฝั้นเวหา
คือรันธาดวงใจพี่ร้อน
มารศรีวนิดาดวงพราก ไปแฮ
เจ็บยิ่งเพลิงกรรมต้อนแตกทรวง ฯ
๑๘๕      จงกลกรรณิเกศแก้วกรองมาลย์
โอภาสพนมเพียรพวงพรั่นกว้า
เพยียเพ็ชรพี่ยศฐานแดห วาแฮ
รุมโรคร้อนอกข้าขาดขว้ำขวัญปลิว ฯ
๑๘๖      โคมทิพเวหาสห้องหาวเหน
เท่งและเทียรเรื่อยริวร่อนฟ้า
คือโคมจำเรียงเปนปางเสพย์
เสวยสุรสร้อยห้าแห่งกาม ฯ
๑๘๗      ตรวจแตร่นตรูโลกว้าเสียงสัก
พรายภมรย่ำยามภู่ย้อย
ตรูไตรจำรัสพักตราโลก
เรียมรำฦกน้องน้อยเมื่อเคล้าธรจร ฯ
๑๘๘      พรรณาทุกสิ่งสร้อยพรรณนาง
ในบุษย์พิมลสมรโสตน้อง
สบสิ่งทั่วสรรพางค์ประกาศ
ในนุชเจ้าสอดคล้องพี่ตรา ฯ
๑๘๙      ใดนางเรียมร่ำสิ้นในนุช
ดาลกำเดาดลราร่ำด้วย
สรรพางค์วรางสุดเจียรเจต
แม้แผ่นไตรภพม้วยไป่วาย ฯ
๑๙๐      เดือนสามประเวศไว้เวียรแข
เรียมร่ำดวงเดียวดายด่วนฟ้า
ประจลกมลแดดาลเทวษ
อกก่ำกรมเกรียมหม้าใหม่หมอง ฯ
๑๙๑      โอ้แก้ววนิภาคพ้นวนิภา
เดือนใหม่ดลใจจองแจ่มแจ้ง
รัษตินทิวารังยามโยค
ฤาห่อนเสียงแส้งร้องร่ำคุณ ฯ
๑๙๒      อาสุรสุดสวาทสร้อยเสาวคนธ์
เจียรจำงายมาดุลโศกเศร้า
มาลิวิไลยดลใดดั่ง นี้นา
โรคนิรารสเร้าโตรดตรอม ฯ
๑๙๓      ดวงทิพโมลิศเกล้านารินทร์ พี่เอย
อ้าอาจมาดาดอมอยู่ได้
อับสรสุราชินเยียวหยาด มาฤา
เรียมกระอุอกไหม้แม่รื้อปรานี ฯ
๑๙๔      ดวงจาววนิภาคย์พ้นเสาวบุษป์
ชิดช่อดวงมาลีเสียดสร้อย
กลิ่นเกลี่ยงกำจรอุดดมภาค
เทหฤทัยเรียมคล้อยคลาศแด ฯ
๑๙๕      เจียรจันทร์พิโยคร้างแรมรส
พักตรสุดาเจียรแถงหยาดหล้า
สายสมรมิ่งมนมทมาโนช กูเอย
เดือนใหม่มาแล้วหม้าไป่เมิล ฯ
๑๙๖      สุริยแสงส่งสร้อยส่องสุมามาลย์
คือศศิสุริยเดิรผาดผ้าย
ถวิลทิพสุดาดาลเสด็จยาตร มาแม่
ในสุธาราคล้ายเร่งยวนใจยวน ฯ
๑๙๗      จรจิตต์ใจเจตน้องนางนุช ฤาแม่
นิลกรรหายโหยครวญสวาทไหม้
ในเรียมล่งในบุษป์บัวมาศ
นึกรำฦกไห้ไห้นาฎน้องฤาเอ ฯ
๑๙๘      เดือนเพ็ญสาโรชสร้อยสัรทกาล
เรียมราบจักจงเทท่าวล้ม
กัลยางคนิพาลพักเตรศ
โอ้บ่เห็นหายส้มแสบทรวง ฯ
๑๙๙      เดือนสามรังเริ่มแก้วกลศรี
สมสอดบุษบาดวงดอกสร้อย
วันยามโยคราตรีไตรเพท
โอ้เมื่อวันวางช้อยช่อมาลย์ ฯ
๒๐๐      เดือนสามสาโรชน้องนางเดียว
อกกระอุทรวงธารเนตรย้อย
เดือนดลฝ่ายนุชเกลียวกลมสู่ มาแม่
เดือนเร่งไกลนุชคล้อยเร่งคลา ฯ
๒๐๑      เดือนดลนับนิ่มน้องนางนุช
นุชว่ามาฤามาเร่งแคล้ว
การดาวลีบุษป์หายแห่ง ใดนา
เดือนเร่งมาน้องแก้วเร่งหาย ฯ
๒๐๒      ภุมรีซรับซราบสร้อยสุมามาลย์
เกลือกสุคนธ์อบอายกลิ่นกลั้ว
เจ็บคือเยียมาการบัดแบ่ง
เอาชีพเรียมเจียรขั้วขาดแด ฯ
๒๐๓      สายัณห์ยลยั่วสร้อยวนิดา ยิ่งแฮ
ไขศศิแสงแขแข่งแย้ม
โหยหนทรหวลหาวลิภาค
ธารสุคนธารแก้มตริบตรอง ฯ
๒๐๔      ศิดางค์เวียรแว่นฟ้าฤาพักตร์
ศศิมฤคหมายหมองใช่แก้ว
โสภาพิมลลักษณ์เสาวเลข
ใส่ส่องโกมุทแล้วเลิศจันทร์ ฯ
๒๐๕      คิดพาลเภาโพธผ้ายลองใด
ถอนถอดเททรวงกรรม์ก่องไหม้
รดูส่งพระไพสพราช มาแม่
ยังไป่เห็นนุชไห้พี่ไห้เอกา ฯ
๒๐๖      อาจารย์รังเริ่มตั้งพนมรวง แม่ฮา
ถวายสุคนธมาเรียบร้อย
รัถยาบ่าวสาวพวงพาลแพละ กันนา
ตามส่งไพสพคล้อยคลาศคลา ฯ
๒๐๗      แสนสาวสอาดเพี้ยงพิมพ์พิศ
โอ้บ่คิดตรึงตราสวาทไหม้
ดวงเดี่ยวสุธาทิศทิพมาศ กูเอย
หล้าแหล่งชมเรียมไห้ไป่วาย ฯ
๒๐๘      ศรีสุทธิในนาถพ้นพันแสง
ฤาว่าอินทร์พรหมหมายมิ่งน้อง
จึ่งจากภิรมย์แสดงประดิภาค
ข้องข่ายมารแมนคล้องบ่วงกาม ฯ
๒๐๙      พิศเทพีโพธแก้มเปรมปราง
ทรวงก่ำกรมกลหนามเสียบไส้
พลแพนร่อนรำฉวางแหนแห่
เร่งรันลุงลาญไหม้ผ่าวทรวง ฯ
๒๑๐      เจ็บจำงายแก้วพรากพลัดแด พี่นา
ฤาเทพไพสพลวงแม่ผ้าย
ไตรฤทธิ์บ่เล็งแลไตรโลก นี้ฤา
จำพี่ร้อนรนหว้ายโศกศัลย์ ฯ
๒๑๑      นพรัตน์รังเรขร้อยบุษย์มาลย มิ่งแฮ
รับบรรจงเจียรจันทร์ยั่วแย้ม
โหยหวนอุทรธารสหเทพ
โอ้บ่เห็นแก้วแก้มเกศเกลา ฯ
๒๑๒      สุนทรวรภาคพ้นแมนสรวง
รอยลอบลักยุพเยาว์ยอดไท้
ไปเปนธรณีดวงเดียวเด็จ
กลางดนูทิพไว้หว่างองค์ ฯ
๒๑๓      เสร็จสั่งไพสพสิ้นสารสุด
เพลิงฉี่ใบบัวบงเหี่ยวแห้ง
ว่าววางกระลาบุษย์พนิกาศ
โอ้อุทรทรวงแล้งลั่นลิว ฯ
๒๑๔      เดือนสามเจียรจากแม้แลลับ
ดวงฤทัยเรียมปลิวปล่งฟ้า
เหิรหาวตระดวดดับแขมาศ
เดือนใหม่เรียมรั้งถ้าใฝ่ฝัน ฯ
๒๑๕      ฤดูเดิ่นสี่ซั้นมาดล แม่ฮา
ตรุษโตรดเรียมแดยันด่าวดิ้น
ที่นี้จำรัสบนบังเมฆ
อกแผ่นผอมตรอมหวิ้นหว่าแด ฯ
๒๑๖      ลองใดฝูงราษฎร์ซร้องทำธรรม์
สบสกลเล็งแลล่งฟ้า
จบจวบอดุลพรรณพิศพร่าง ตานา
เรียมบ่เห็นหน้าหน้าหนุ่มหน้าบัวสมร ฯ
๒๑๗      อาฒาอาฒาศเพี้ยงเพ็ญพักตร์
อกก่ำกรมทรวงถอนถอดไส้
ดวงศรีจุฬาลักษณ์เฉลิมโลก กูเอย
เดือนใหม่มามาได้โศกสมร ฯ
๒๑๘      ลางสาวเสาวภาคย์แพ้สาวสวรรค์
ทรงพิภูษาภรณ์เสียดสร้อย
กรกุมมุลิวรรณอภิวาท
ถวายแต่ไตรรัตน์ร้อยส่วนบุญ ฯ
๒๑๙      ภรรดาพิเศษสร้อยแสนทุกข์
ด้วยกำเดาดาลพุนหมื่นไหม้
ถึงถนอมพิมลมุขยุพราช เดียวแม่
ยกประนมนิ้วไหว้คล่าวทรวง ฯ
๒๒๐      ทุกข์ทับกระอุโอ้แสนสินธุ์ โสรจแฮ
ในพิมลแมนสรวงหน่อน้อง
จึ่งสงฆ์ลีลาบิณฑบาตโภชน์ ไปแฮ
กรบังคมสุรร้องร่ำนางหานาง ฯ
๒๒๑      ทศนัขเกยก่ายเกล้าเศียรศรี
ใจปั่นปลิวไฟฟางละลิ้ง
นัยนาคล่าวนัยนีธารคล่ำ ไปแฮ
โฉมเฉกสวรรค์สิงคลิ้งคลาศปอง ฯ
๒๒๒      ลางสาวพิเศษล้นอับสร
ทรงสไบใยยองย่องฟ้า
เทียนทองตระกลกเกยเกศ
ถวายสมเด็จแสดงหล้าใฝ่ผล ฯ
๒๒๓      ภรรดาตระหง่องโอ้อาเม มิ่งเอย
อกกระอุทรวงทนที่ร้อน
เตรดวงอกองค์เอเอกาตม์
แก้มมุ่ยมาลย์ไข้ข้อนแข่งเข็ญ ฯ
๒๒๔      พระนุชเพ็ญภาคโอ้เภาพักตร์
มาละฤาไทยเปนปั่นคว้าง
นึกในตลาลักษณ์สุทธโภคย์
แสนกำเดาไห้ช้างช่ำงือ ฯ
๒๒๕      เจ็บเจียรมม่าวไหม้ทรวงธร
กามกระอุอกฤาร่ำได้
สายาลำเภาสมรหายแห่ง ใดนา
ตายตัดเดียวเสียวไส้ไป่วาย ฯ
๒๒๖      ไกลสร้อยสาโรชเนื้อนวลลักษณ์
อกหว่าบินบนพรายพรั่นกว้า
โอ้แก้เพ็ญพาลพักตร์เภาโพธ
หายแห่งใดจำข้าคิดทรวงลาญทรวง ฯ
๒๒๗      ดวงเดือนสายสวาทเพี้ยงสุดใจ
เรียรารักเดียวดวงดอกไม้
ชีสากึ่งยองใยฤาห่อน เอนา
สงวนบ่ลืมตนให้ห่างไกล ฯ
๒๒๘      เรียมรักร่ำสิ้นสบสรรพางค์
ฟื้นฟั่นเททรวงไปจากแล้ว
เพลิงราคยิ่งเพลิงปานเผ่าแผ่น ดินนา
ใครอาจดับเลยแล้วพี่ผลาญ ฯ
๒๒๙      บลุเลยได้โตรดตรอมเดียว
พิษผ่าวเผาแดลาญสวาทข้า
ววามวังเวงเยียวนฤชีพ
นฤชาติยังหน้าหน้านิ่มสมร ฯ
๒๓๐      เผยอปัญญาพาสสร้างศีลสุทธิ์
รังเริ่มผลบุญจรฝากแก้
สมโภชพิธีพุทธสมเพท พลางนา
สมเสพอย่ารู้แคล้วต่อเท้านฤพาน ฯ
๒๓๑      ปีมามม่าวล้างทรวงทรุด
โทรมบ่เดสงสารแสบไหม้
บ่เดลบ่เดบุษย์บัวมาศ กูเอย
รสย่ำยามยวนไส้หมื่นปี ฯ
๒๓๒      ปีมาถถั่นเที้ยรแสนศัลย์ โสดแฮ
อังกุศอรเศียรศรีโศกหม้าย
วันเจียรวลีจันทร์ภูวโลก
กรรมบุเรรสผ้ายผาดแผลง ฯ
๒๓๓      โอ้หล้าฟ้าฟื้นฟึกบุญยัง แบ่งฤา
โหนทุเรรัตนแสงส่องไส้
สุรางคนางนังนงโยค กูเอย
มาผ่าวเผาทรวงไหม้หมื่นทวี ฯ
๒๓๔      แสงสุริยรังเรขร้อนแรงฤทธิ์
ผลาญแหล่งปรัถพีตรีแผ่นขว้ำ
ยังดูลย์บ่เทียมทฤษฎิ์ทศจาก เจียรเลย
แสงพระสุริยนั้นก้ำกึ่งเดียว ฯ
๒๓๕      นฤวางนฤชีพสิ้นแสนกัลป์ ก็ดี
ชีพนิพนธ์ยังเรียวเรี่ยรี้
สรรพางค์ดำฤษณ์พันวิปวาส
ยิ่งกว่ากัลป์กลกี้ก่อนหมาย ฯ
๒๓๖      บลุไกลเกลี้ยแกล่กลมเกลียว
ใจพี่วังเวงวายหมื่นม้วย
เยียยลสุดาเดียวตรอมโตรด
เรียมร่ำรักดิ้นด้วยดอกไม้ในนาง ฯ
๒๓๗      โอ้ปรานีนาถเนื้อนงลักษณ์
นั่งฤานอนเยียวกลางสวาทข้า
เสด็จจรจำรายศักดิ์โสภิต
รวยรูปน้ำหน้าไล้อาบองค์ ฯ
๒๓๘      ปาณีนฤเบศร้างแรมเขนย ขนาดฤา
แล้งรสบรรจงสรรพ์สิ่งถ้วน
อยู่พู้นค่าใครเลยถนอมนาถ
คือคู่ปลายพฤกษ์ห้วนโตรดตรอม ฯ
๒๓๙      ปีมาตระบัดร้อนรนอก โอยแม่
ใครจอดจนเจียรจอมจิ่มฟ้า
มหามหรรทกทุกข์เท่า ทรวงแฮ ฯ
ปีบั่งวายวายหน้าไป่เห็น ฯ
๒๔๐      เดือนมาถามข่าวน้องเดือนพราง ว่าฤา
เดือนสิบสองเดือนเปนจรคล้าย
เรียมถามทั่วบึงบางหิมเวศ
หิมวาศเจ้าผาผ้ายผะเด ฯ
๒๔๑      ทันทึงรอยแรกเรื้องบัวบุษย์
ดวงพิโดรทรวงเทบ่าไส้
โกมลมิ่งโกมุทกาเมศ เรียมเอย
มาลุดีเดียวไว้กึ่งสมร ฯ
๒๔๒      วันมาวว่องไว้เวียรไถง
แถงถงาดบังอัมพรใฝ่ฟ้า
วันเวรบ่อาไลยวันว่า แล้วแม่
วันบ่บอกวันถ้าแม่เลยวันวาง ฯ
๒๔๓      วันมาคล้ายคล้ายรอบจนเจ็ด
ดวงพิบุษบาบางกลีบเกลี้ยง
วันรมย์นิราเด็จดวงเดช
อกแผ่นดินฟ้าเหงี้ยช่วยครวญ ฯ
๒๔๔      ยามมาชอรอบโอ้สนโทย แม่อา
เรียมถามผะเดนดวงดอกไม้
ยามการกำสรวญโสยโสภิต
เบญจสกลหมองไหม้เพื่อยาม ฯ
๒๔๕      ยามไปทั้งสี่สิ้นสนธยา
ยามทิวังพลอยตามต่างเต้า
เททรวงพี่จรรจาวันไปล่
โอ้กับอกโอ้เจ้าจำงาย ฯ
๒๔๖      ทวาทศโดยมาศถ้วนพรรษา โสดแฮ
ยังบ่สบายเลยก่ายแก้ว
เทเวนทร์สุเรนทราบรเมศ
ยังดำกลด้วยแคล้วคลาศโฉม ฯ
๒๔๗      ขอสมพิเศษสร้อยเสาวนี แน่งนา
ปีนแบ่งอัมพรโพยมเฟื่องฟ้า
เวหาดำเนิรลีเวหาส ไปแฮ
จงร่วมรู้รสหม้าใหม่คืน ฯ
๒๔๘      เขาทองเทียมเมฆหว้ายเวหา
ดลพิมานแมนฝืนฝั่นแก้ว
โกสีย์สมเด็จตราตรีเนตร
วานเวี่ยองค์อกแผ้วผ่อนให้สองสม ฯ
๒๔๙      พระสุริยาผายผาดม้าแมนสวรรค์
รถวิมานชูชมช่อแก้ว
ขอเสด็จรวมรมย์จันทร์มูลเมฆ ไปนา
สมสู่องค์จงแล้วสว่างร้อนเรียมตรอม ฯ
๒๕๐      นำจาวสโรชน้องนิลนาง แม่เอย
ถนอมบรรทับออมชมทราบเนื้อ
ด่วนกล้ำแกล่กลืนกลางอกอาตม์
ฉมกลิ่นคั่นธารเกื้อเศษศรี ฯ
๒๕๑      ฟ้าดินแดนเดรียดด้าวสาวสินธุ์
สุริยศศิเมรุตรีแผ่นหล้า
ตราบยังสุราชินทร์ดระดวด นั้นนา
จิปากทั้งลิ้นล้าเพื่อเจ้าเจียรจันทร์ ฯ
๒๕๒      ดวงเดียวสุดสวาทเกล้าสงสาร พี่เอย
กลิ่นกำจรหอมหรรษ์หื่นห้า
อับสรบ่ดลสถานสามโลก
เทียรไป่ปานนุชหน้าแข่งแข ฯ
๒๕๓      สบกษัตริย์สุริยเดชล้ำดินบน
พื้นแผ่นภพเปรมแปรกราบเกล้า
เดโชชโยรณฤทธิ์เดช พระนา
ถวายรัชมาลย์ท้าวทั่วเท้ามามือ ฯ
๒๕๔      โสฬศเลื่องโลกฟ้าดินดาน เดชนา
ทุกทั่วไตรภพฦาล่งฟ้า
จักรพรรดิปิ่นจักรพาฬพันเดช
อัครราชเสวยรมย์หล้าเรื่อยรมย์ ฯ
๒๕๕      จงนฤภัยพยาธิแล้วนฤศัลย์ โศกแฮ
นฤโรคโรคาคมไปล่เปลื้อง
จงเสวยมไหศวรรย์สบสิ่ง
เท่าต่อเสวยสุขเบื้องบ่าวด้าวนฤพาน ฯ
๒๕๖      บุญญาดิเรกจ้าจอมกษัตริย์
ครองครอบภุดาธารทั่วไท้
จงเปนปิ่นจักรพรรดิ์จอมโลก ธรพ่อ
ร้อยราชถวายกรไหว้หว่านมาลย์ ฯ
๒๕๗      ตราบสิ้นสุริเยศฟ้าดินหาย ก็ดี
ยังพระยศยังสถานอย่างแคล้ว
ตราบสุเมรุคิรีทลายทบเท่า ลงแฮ
คงควบบุญท้าวแผ้วแผ่นฟ้าภพไตร ฯ
๒๕๘      จบเสร็จกล่าวกาพย์เกลี้ยงกลอนการ
คือมณีมาไลยเรียบร้อย
เปนเฉลิมกวีสารเสาวนิศ
รัตนมณีมาลย์สร้อยเษกสร้อยสวมกรรณ ฯ
๒๕๙      บทใดบถ่องแท้โดยอรรถ ก็ดี
เชิญกวีวานสรรค์เษกสร้อง
จงเปนมไหสวัสดิ์ดิเรก
บทสิ่งใดขัดข้องอ่านซ้ำยาไฉน ฯ
๒๖๐      การกลอนนี้ตั้งอาทิ์กวี หนึ่งนา
เยาวราชสามนต์ไตรแผ่นหล้า
ขุนพรหมมนตรีศรีกวีราช
สารประเสริฐฦาช้าช่วยแกล้งเกลากลอน ฯ
๒๖๑      อยุธยายศโยคฟ้าธรณี
เกษมบุรีภูธรปิ่นเกล้า
ทวาทศสิบสองมีสังเวช
สังวาสเกษมสุขท้าวทั่วหล้าเสวยรมย์
             

เสวยรมย์ชมมหามไหศวรรย์ ตราบสิ้นจันทร์สุริยศรี ม้วยปรัถพีแผ่นฟ้า เกษมสมบูรณ์ถ้วนหน้า ทั่วท้าวยอยศ ท่านนา ฯ

เชิงอรรถ

อ้างอิง

เครื่องมือส่วนตัว