ดูโค้ด

== ข้อมูลเบื้องต้น ==
[[หมวดหมู่:วรรณคดีไทย]]
[[หมวดหมู่:วรรณคดีรัตนโกสินทร์]]
[[หมวดหมู่:กลอน]]
[[หมวดหมู่:โคลง]]
[[หมวดหมู่:นิราศ]]
[[หมวดหมู่:ยังไม่สมบูรณ์]]
'''พระนิพนธ์:''' [[พระเจ้าบรมวงศ์เธอพระองค์เจ้าเพ็ญพัฒนพงษ์]]

มีเนื้อหาเพียงตอนที่ ๑
== บทประพันธ์ ==
===คำนำ===
<tpoem>
โคลง
  นามนิราศเรื่องนี้   รักษา ตัวแฮ
เป็นเหตุด้วยโรคา   ส่อให้
หมอสามต่างตรวจตรา   เห็นร่วม กันเฮย
ควรจักเปลี่ยนถิ่นไซร้   เหตุนี้นามแถลง
</tpoem>

ร่าย
ศรี ๆ สิริสวัสดี  บัดนี้จะขอแสดง  แจงคดีคำนำ  เป็นถ้อยคำบรรยาย  ความมุ่งหมายบทกลอน  วอนเกล่าเป็นนิราศ  ใช่เชิงฉลาดอวดตน  เป็นคนโวหารเราะ  โดยจริงเจาะใจคิด  ประดิษฐ์เล่นเล่าเรื่อง  เป็นเครื่องพอเพลินใจ  ยามยากไกลถิ่นถาน  จากมารดาบิดา  จากภรรยาจากบุตร  สุดโศกเศร้าอาดูร  พูนพ้นเทวศโหยหา  ทุกเวลาไม่คลาย  สุดจักหมายหาอื่น  เป็นเครื่องชื่นชูจิต  นอกจากคิดคำกลอน  วอนคร่ำครวญหวนหา  ตั้งแต่คลาคลาดไป  ท่องเที่ยวในชลธี  กับธานีมากมาย  อีกจดหมายราวเรื่อง  เนื่องในถิ่นที่พบ  สบเนตรประหลาดนานา  เพื่อเวลาต่อไป  นำใจเป็นที่ระลึก  ตรึกตรองเห็นเช่นนี้  จึงลองชี้แต่งถ้อย  บทกลอนแตกหลายแห่ง  แปร่งขัดหูหลายหน  บ่เคยฝนฝึกไว้  แม้นนักเลงกลอนได้  อ่านแล้วขออภัย ด้วยเทอญ ฯ 

<tpoem>
กลอน
   อนึ่งขอต่อท้ายหมายเหตุแถลง
หน่อยไม่รู้ท่านจะคิดจิตระแวง   ว่ากลอนแข็งฟังกระด้างขวางสำเนียง
คือบางตอนนั้นเป็นกลอนสำหรับร้อง   ลำต่าง ๆ แม้นคำพ้องถูกต้องเสียง
จึงฟังเย็นเสนาะเพราะพร้อมเพรียง   ได้เรียบเรียงไว้เพราะตนชอบดนตรี
ขออวยพรแด่ท่านอ่านนิราศ   แม้นมีมิตรพิศวาศอย่าคลาดที่
อยู่ด้วยกันสุขเกษมเปรมปรีดี   อย่าได้มีวันร้างห่างกันไป
หนึ่งขอท่านจงมีทรัพย์นับมากลึก   เปรียบแก้วสารพัดนึกสิ่งใดได้
ขอปราศจากทุกข์โศกและโรคภัย   สวัสดีมีชัยชนะเอย ฯ 
</tpoem>
<tpoem>
โคลงลา
  บังคมบรมบาทเจ้า   จอมสยา มินทร์เฮย
ขอพระเดชราชา   ปกเกล้า
ไปตลอดรอดชีวา   โรคเหือด หายแฮ
ฉลองพระคุณค่ำเช้า   ตราบคุ้งมลายขันธ์ ฯ

  ประนมก้มเกศเกล้า   ลามาร ดาเฮย
ลูกจักไปล้างผลาญ   โรคไซร้
กำหนดเเน่นวันวาร   จึงกลับ มานา
ขอจุ่งพรแม่ให้   โรคร้ายมลายสูญ ฯ

  อีกองค์อรเอกอ้าง   พี่ยา
ก้มเกศบังคมลา   เริดร้าง
ขอจงโปรดทรงปกา   สิตซึ่ง พรเฮย
ดับโรคโศกลุล้าง   เหือดได้คืนเกษม ฯ
   
  กรรมตามยามยากไร้   โฉมสุดา
จำจิตจักจำลา   นุชแล้ว
อิงอรแอบแนบนาสา   จูบสั่ง ซ้ำเฮย
สมรแม่แม้พี่แคล้ว   ฝากให้คะนึงถึง ฯ

  พรรณเพ็ญพิศเพ่งพ้อง   พิมพ์เพ็ญ
แห่ห่างหายห่วงเห็น   ห่วงไห้
ขอบแขขุ่นขุกเข็ญ   ข้องขัด
มัวมืดมนหม่นไหม้   เมฆเม้นมัวหมอง ฯ
   
  ลาวงศ์ญาติทั่วทั้ง   บริวาร
จักจากไปเนิ่นนาน   จุ่งให้
เจริญสุขสวัสดิ์สมาน   กิจกอบ เกื้อนา
คิดสิ่งใดจุ่งได้   ดุจพ้องพึงประสงค์ ฯ 
</tpoem>
=== ต้นนิราศ ===
<tpoem>
โคลง 2
  จากเจ้าเจ็บจิตช้ำ   คงจักกลืนแต่น้ำ
เนตรแล้วดวงใจ ฯ

โคลง 3
  จากไกลใครจักเกื้อ   กูลนิ่มเนื้อค่ำเช้า
เรียมจักต้องแต่เฝ้า   ห่วงน้องนิรันดร ฯ

โคลง 4
  นิราศนาฏนุชน้อง   นางสวรรค์
เจ็บจิตจำจรจรัล   จากเจ้า
แรมร้างห่างแหขวัญ   เนตรพี่ ไปแม่
นับวันแต่จักเศร้า   โศกเพี้ยงทรวงสลาย ฯ
</tpoem>
<tpoem>
กลอน
   นิราศร้างห่างรักสมัครสมาน
ต้องจำใจไคลคลาลานงคราญ   ทรวงสะท้านอกระทวยด้วยอาลัย
มิจำจิตก็มิคิดจำจากน้อง   นี่จำต้องโดยกรรมกระทำให้
บังเกิดโรคสำคัญอันมีภัย   แม้นมิไปวายปราณไม่นานวัน
นี่แน่ะเจ้าน้องอย่าข้องแค้นเคืองพี่   เจ้าจงจำคำนี้ให้แม่นมั่น
พี่รักน้องพี่ต้องรักชีวัน   ไว้ชมขวัญดวงชีวาให้ช้าปี
โอ้จนใจด้วยไม่มีทุนทรัพย์   ที่จะรับน้องยามากับพี่
ต้องจำใจไปเดียวเปลี่ยวชีวี   หลายราตรีจึงจะสบพบพักตรา
จงอยู่ดีพี่ขอลาอย่าร้องไห้   สงวนใจสงวนรักไว้พักหน้า
เมื่อกลับมาดปราศจากซึ่งโรคา   ทุกทิวาสุขภิรมย์เชื้อชมเชย


 วันที่สามมกราตอนศกร้อย   มีเศษย้อยยี่สิบห้าอ้าอกเอ๋ย
เป็นแม่นมั่นวันพี่พรากจากทรามเชย   ต้องละเลยพรากร้างไปห่างกัน
โอลูกเอ๋ยลูกน้อยแก้วกลอยจิต   เจ้ายังนิดตั้งไข่ยังไม่มั่น
ต้องจำร้างห่างไกลไปจากกัน   จะนับวันแต่รำพึงคะนึงครวญ
ลงเรือไฟหน้าบ้านสะท้านจิต   เปิดหลอดวิดเรือล่องท้องน้ำสวน
กับเรือใหญ่เรือเล็กเรือเจ๊กญวน   เป็นกระบวนเที่ยวค้าขายตามสายชล
เหลียวดูบ้านแลลิบพริบตาหาย   น้ำตาพรายพรูพรั่งดุจดั่งฝน
โอ้บ้านเกิดเมืองนอนจำห่อนยล   ต้องทุกข์ทนโทมนัสอัดอุรา
ที่เคยสนุกเคยสบายจะคลายคลาด   น่าอนาถนึกไปกรรมไรหนา
มิหนำซ้ำจำใจไปเอกา   จะดูหน้าเพื่อนแต่หนึ่งไม่พึงยล
ประมาณยี่สิบนาทีตรงรี่จอด   เคียงข้างทอดข้างเรือเมล์เดลีด้น
รีบย่างเท้าก้าวขึ้นไปข้างบน   เพื่อนมาส่งหลายคนยืนเรียงราย
พอพูดจาปราศรัยได้สักครู่   ก็พอถึงเวลาห้าโมงบ่าย
พวกคนเรือชุลมุนเดินวุ่นวาย   แล้วถอนสายสมออึงเสียงตึงตัง
เพื่อนมาส่งลงจากเรือกันหมด   แสนรันทดอดฤทัยไปห่างหลัง
เหลียวข้างโน้นและข้างหน้าละล้าละลัง   ตะโกนสั่งลากันสนั่นอึง
พอเรือคล้อยจากท่าเลยหน้าห้าง   ให้เวิ้งว้างดวงจิตหวลคิดถึง
โอ้พุ่มพวงดวงสมรจะร้อนรึง   จะคร่ำครวญหวนคะนึงถึงพี่ยา
ใครจะปลอบโฉมงามทรามสวาท   ยามพี่คลาดไร้มิตรขนิษฐา
ใครจะกอดโฉมงามทรามสุดา   ยามนิทราน้องจะเศร้าเปล่าเปลี่ยวทรวง
ยิ่งคิดไปทุกข์กระไรใจจะขาด   ทุกข์ไม่คลาดคลายได้ทุกข์ใหญ่หลวง
ยามสุริยาคล้อยดับลี้ลับดวง   ทุกข์ยังหน่วงไม่ลี้ลับตามอัศดง 


 พอนาวามาถึงหน้าเมืองสมุทร   ก็รอหยุดเจ้าภาษีรีบมาส่ง
หนังสือเปิดร่องน้ำตามจำนง   ให้มั่นคงแบบอย่างทางราชการ
เวลาทุ่มถึงสันดอนเร่าร้อนจิต   ด้วยเรือติดไปไม่ได้เขาไขขาน
จะต้องนอนคอยน้ำน่ารำคาญ   ถ้านอนบ้านน่าจะดีกว่านี้แยะ
จะกลับบ้านจนใจไปไม่รอด   ด้วยเรือจอดห่างฝั่งต้องนั่งแฉะ
ถ้าไปได้ก็จะได้ไปโลมและ   ได้มอบแมะความรักอีกสักคราว
คนโดยสารทุ่มครึ่งพึ่งกินข้าว   แต่ตัวเราร้างมิตรดวงจิตหนาว
ไม่อยากเปรี้ยวอยากเค็มเล็มหวานคาว   อุระร้าวกินครวญถึงนวลน้อง
โอ้ยามกินมิได้กินเป็นผาสุก   เวลาทุกข์ใครจะขืนกลืนได้คล่อง
มิตรอยู่ด้วยกินได้ดังใจปอง   มิตรไม่อยู่ได้แต่รองท้องประทัง
เวลานอน ๆ ไม่หลับกระสับกระส่าย   ให้หมองหม้ายหม่นจิตคิดห่วงหลัง
ต้องนอนเดียวเปลี่ยวอุราละล้าละลัง   แทบจะคลั่งคุ้มตายวายชีวี
คิดถึงลูกน้อย ๆ ละห้อยจิต   รู้จักคิดคงจะคิดคะนึงหา
รู้จักพลอดคงจะออดถึงบิดา   คิดขึ้นมาชลนัยน์ไหลหลั่งนอง
เวลาดึกม่อยหลับแล้วกลับฝัน   เห็นดวงจันทร์เพ็ญไขไม่มัวหมอง
อีกหน้านุชสุดสงวนนวลละออง   โอ้หน้าน้องเหมือนดวงจันทร์เมื่อวันเพ็ญ
พอฝันเสร็จเหมือนใครเด็ดเอาดวงจิต   หน้าน้องติดนัยนาพี่คว้าเห็น
แต่หมอนข้างอนิจจาน้ำตากระเด็น   ไม่แลเห็นพี่จึงคิดลิขิตไว้ 


โอ้จากไปใจหายไม่วายหมอง   น้ำตานองเหลือจะกลั้นไว้หวั่นไหว
โอ้อกร้อนนอนเดียวเปลี่ยวฤทัย   จากเจ้าไปนานเช่นนี้พี่ไม่เคย
เจ้าพุ่มพวงดวงผกามณฑาย้อย   กลิ่นเจ้าลอยล่องมานิจจาเอ๋ย
ช่างหอมเหลือหอมเหมือนเนื้อแม่ทรามเชย   มณฑาเอ๋ยหวาดบังอรเจ้าหล่อนมา
โอ้ใจหายมิรู้วายไม่รู้เว้น   จะนอนหลับนอนเล่นฝันเห็นหน้า
หน้านวลน้องเทียมทันแสงจันทรา   เมื่อเวลาเพ็ญส่องผุดผ่องเอย
ครั้นแต่งแล้วนอนหลับกลับเฝ้าฝัน   แว่วสำคัญเสียงร้องทำนองเฉลย
เพราะสำเนียงน้ำคำร่ำภิเปรย   เพราะจับใจกระไรเลยไม่เคยยิน
คำที่ร้องคือคำพี่ร่ำคิด   กลับนิมิตเพ้อครวญหวนถวิล
ลาวคำหอมกล่อมสุดายุพาพิน   พี่ตื่นขึ้นจดไว้สิ้นดังจินดา 


 ครั้นรุ่งรางส่างแสงภาณุมาศ   เรือเคลื่อนคลาดจากสันดอนจรเริงร่า
ออกน้ำเขียวเหลียวอ้างว้างนัยน์ตา   เสียงซุซ่าน้ำสองฝ่ายกระจายปลิว
พระพายรื่นชื่นเชยรำเพยพัด   เงียบสงัดงามสง่าฟ้าลิบลิ่ว
แลเห็นฝั่งอยู่แต่ไกลไม้เป็นทิว   บัดเดี๋ยวเกี่ยวคอดด้อยถอยลับตา
คนึงครวญหวนระลึกนึกแก้วพี่   เมื่อคืนนี้นิ่มนวลคงครวญหา
ถึงจากเจ้าได้มาพึ่งหนึ่งเวลา   ก็เหมือนมาได้สักปีนี่อย่างไร
ข้างหน้าอีกนานนักจักต้องพราก   กรรมวิบากห้างชิดพิสมัย
เหลือจะตัดห่วงห้ามความอาลัย   โอ้จนใจด้วยว่าบุญไม่จุนเจือ
วันที่หนึ่งคลื่นไม่มีเรียบดีตลอด   วันที่สองสามแทบวอดคลื่นจัดเหลือ
โอ้คลื่นลมเจ้ากรรมซ้ำจุนเจือ   ทุกข์ล้นเหลือแล้วมิหนำน่ารำคาญ 


 ได้สี่วันดั้นด้นมาดลท่า   ยังพาราสิงค์โปร์รโหฐาน
ขึ้นบนบกเที่ยวได้หน่อยค่อยสำราญ   จะต้องการสิ่งไรซื้อได้ครบ
แอนเดอร์ซันกงศุลใหญ่ของไทยนั้น   เขาก็มาหาฉันตามขนบ
จัดเรือรถให้เราโดยเคารพ   ธุระจบรีบมาท่าเรือเมล์
เห็นเรือจอดทอดเทียบอยู่กับท่า   สังเกตกว้างแปดวาหาสร้างเส
อีกทางยาวสามเส้นเห็นคะเน   ไปทะเลแล่นเห็นเช่นหงส์บิน
ชื่อเรือนั้นปรินส์ไอเทลฟรีเดอริช   ช่างประดิษฐ์ก่อสร้างทุกอย่างยิ่ง
มีห้องนอนห้องนั่งทั้งห้องกิน   ดังพรหมอินทร์นฤมิตพี่ติดใจ
มีดาษฟ้าสามชั้นอันตระหง่าน   ดังวิมานลออยน้ำช่างทำได้
ถึงจะเหมือนเรือนสวรรค์ถึงชั้นใด   ก็ยังไม่เหมือนเรือนมีเพื่อนนอน
พอเที่ยงตรงถอนสมอไม่รอรัด   เบนหัวปัดจักรพัดน้ำกระฉ่อน
บัดเดี๋ยวใจก็ครรไลกลางสาคร   ทรวงสะท้อนถึงนุชสุดที่รัก
จะต้องไปในทะเลระเหระหน   เหลือจะทนความทุกข์ยิ่งฉุกหนัก
แม้นโฉมงามทรามสุดายุพาพักตร   มาด้วยพี่ ๆ จะชักชวนชมปลา
เห็นปลาบิน ๆ รี่หนีเรือใหญ่   เหมือนเรียมไร้ร้างมิตรขนิษฐา
แต่ปลาบิน ๆ หนีโดยปรีดา   หนีน้องยาพี่ต้องทำโดยจำใจ
อีกกระโห้โลมาปลาหัวบาตร   มัจฉาชาติหลายพรรณสุดกลั่นไข
บ้างเคล้าคู่เป็นหมู่อยู่แต่ไกล   นึกอายใจกับมัจฉาเรามาเดียว
พี่ชมปลามาชมแสงสุริย์ฉาย   เธอเบี่ยงบ่ายรับสมุทรสุดน้ำเขียว
นึกถึงน้องเหมือนใครบิดจิตเป็นเกลียว   ให้ปลาบเสียวดังจะแยกแตกกระจาย 


 ครบวันหนึ่งมาถึงยังเกาะหมาก   อีกหนึ่งปากเรียกปีนังดังใจหมาย
ขึ้นเที่ยวบกดูห้างสร้างเรียงราย   มีของขายนานาสารพัด
ร้านฝรั่งแขกทั้งเจ๊กญี่ปุ่น   ผู้คนเดินชุลมุนอยู่แออัด
พี่ขับรถลดเลี้ยวไปเที่ยววัด   พวกจีนจัดสร้างไว้ได้บูชา
ล้วนเป็นพวกเศรษฐีมั่งมีทรัพย์   ออกเงินคนหนึ่งนับหลายดอลล่า
หวังกุศลผลบุญหนุนศรัทธา   ในชาติหน้าเรื่องจรูญพูนทวี
เข้าประตูถึงชลาตรงหน้าวัด   เงียบสงัดนี่กระไรไฉนนี่
วัดจีนไม่เห็นสงฆ์สักองค์มี   ดูท่วงทีท่าทางก็กว้างโต
ครั้นเดินไปอีกประเดี๋ยวเหลียวข้างซ้าย   เห็นคนอ้วนอุ้ยอ้ายเดินโอดโอ่
ใส่กางเกงสีขาวทั้งยาวโต   อีกเสื้อขาวพุงโรโย้ท้องมา
พี่จึงบอกแกไปไม่ลดเลี้ยว   อยากจะเที่ยวชมวัดได้ไหมขา
แล้วถามไถ่ท่านคือใครน่ะขรัวตา   แกบอกว่าเป็นสมภารอยู่นานแล้ว
กางเกงเสื้อขาวครองมองใช่ที่   ความศรัทราของพี่ไม่ผ่องแผ้ว
จะเหมือนสงฆ์ก็ที่ตรงศรีษะแวว   จะเชื้อแถวพระเพราะโกนจนโล้นเตียน
แกยินดีชี้ให้พวกเรานั่ง   เอาน้ำชามาตั้งแบบฮกเกี้ยน
เมล็ดแตงโมถั่วลิสงประจงเพียร   ดูแนบเนียนจัดให้สมใจจริง
แล้วชักชวนพวกเราขึ้นเขาด้น   แล้วดั้นด้นตรงโร่ไปโฮเต็ล
ทางไกลไปชั่วโมงหนึ่งจึงถึงที่   ของเลี้ยงมีรองท้องไม่ต้องเข็ญ
พักกินอยู่จนเห็นเวลาว่าเย็น   ขับรถแล่นต่อไปเข้าในเวียง


 โกลัมโบหญิงชายมีหลายหมื่น   ดูครึกครื้นผู้คนสับสนเสียง
ต่างชาติพูดคนละอย่างต่างสำเนียง   ฟังพูดเสียงไม่เห็นเพราะเหมาะหูเลย
หญิงอินเดียดูพักตรแต่สักนิด   ไม่มีผิดดินหม้อพ่อคุณเอ๋ย
จะสาวสวยปานใดไม่น่าเชย   ถึงเงินเปรยโปรยให้ก็ไม่ชม
หญิงลังกาหน้าตาค่อยยังชั่ว   ไม่ดำมัวมอซอเหมือนหม้อต้ม
ถึงผิวเนื้อร่างกายค่อยคายคม   ก็ขอชมแต่เนื้อเหลืองที่เมืองไทย
ครั้นสุริยันผันผายบ่ายลงแล้ว   ดำเนินแนวทางมามิช้าได้
พอถึงท่ารีบมาลงเรือไฟ   บัดเดี๋ยวใจเรือออกนอกลังกา 

 เห็นเวลาสายัณห์ตะวันคล้อย   แล้วเลยลอยลับไปไร้เวหา
เหมือนพี่ร้างไร้นุชสุดอุรา   เสียดายรักพักตราแสนอาลัย
เห็นเวลาจันทร์เคลื่อนดาวเกลื่อนฟ้า   แสงจันทราเพ็ญส่องสุดผ่องใส
เห็นเดือนส่องหมองจิตยิ่งคิดไป   เหมือนหน้านุชสุดสายใจวิไลพรรณ
คิดสิ่งใดก็ไม่ชวนให้หวนคิด   เหมือนคิดมิตรยอดสวาทนาฎนวลขวัญ
คิดถึงหน้าคิดถึงเนตรทุกเกศกรรณ   คิดทุกวันทุกเวลาโศกอาลัย
คิดถึงพักตรยามเจ้ายักเจ้าเยื้องย้อน   คิดถึงเนตรยามเจ้างอนแล้วค้อนให้
คิดถึงสอยามพี่คลอสอดวงใจ   คิดถึงเกศยามเจ้าใส่น้ำมันดี
คิดถึงโอษฐ์จิ้มลิ้มยามยิ้มย่อง   คิดนาสายามเจ้าต้องจูบแก้วพี่
คิดถึงปรางยามพี่จูบลูบยวนยี   คิดถึงถันยามพี่เคล้าคลึงชม
คิดถึงหลังยามงอนนั่งหันหลังให้   คิดถึงไหล่ยามพี่ซบประกบสม
คิดถึงเอวยามพี่กอดลอดรัดกลม   คิดถึงกรเจ้ากรีดห่มสไบบาง
คิดถึงหัตถ์ยามกระหวัดรัดมือพี่   คิดถึงเพลงงามดีเมื่อเยื้องย่าง
คิดถึงบาทยามแม่ยาตราสำอาง   คิดถึงนางไม่รู้เว้นเป็นอาจิณ 


แสนระกำสุดร่ำแก้ผันได้   แสนอาลัยสุดอาดูรไม่สูญสิ้น
แสนรักนุชสุดรัหน้ายุพาพิน   แสนเทวศสุดถวิลแทบสิ้นใจ
สุดร่ำคิดแสนรำคาญยังนานนัก   สุดเห็นหน้าแสนหาพักตรไม่เปรียบได้
สุดจิตแม่นแสนใจหมางมาห่างไกล   สุดใจครากแสนอยากใคร่ได้เห็นนวล
สุดจะหักแสนจักให้ลืมน้อง   สุดจะลองแสนจ้องเล่าเฝ้ากลับหวน
สุดจะคิดแสนจิตคุไฟลุลวน   สุดร้อนนักแสนรักล้วนป่วนฤทัย
ถ้าไปได้ก็จะใคร่ไปหามิตร   ถ้าปลิดได้ก็จะปลิดชีวิตให้
ถึงจากนานก็ไม่ลืมแม่ปลื้มใจ   ถึงจากไกลก็ไม่ใช่ใจจรดกัน 


ตกย่านนี้หลายวันเรือนั้นได้   ถูกคลื่นใหญ่ซัดฟาดไม่หวาดหวั่น
ด้วยเรือใหญ่ไม่ต้องกลัวหัวฟาดฟัน   ตัดสบั้นคลื่นแยกแตกกระจาย
ที่ขัดข้างผางเปล่าที่ใต้ท้อง   แตกเป็นฟองพุ่งกระเด็นเป็นฝอยหาย
เรือเช่นนี้ไม่ต้องกลัวมัวเมามาย   แล่นในสายสมุทรใหญ่ไม่โคลงแคลง 


ล่วงได้หกราตรีเรือรี่แล่น   มาถึงแดนเมืองเอเด็นเป็นตำแหน่ง
ทุกเดือนปีฝนไม่มีเป็นที่แล้ง   ต้นไม้แห่งหนึ่งไม่พบประสบตา
เรือเมล์จอดทอดไกลไปเที่ยวยาก   ต้องลำบากแจวตะบึงครึ่งชั่วโมงกว่า
ได้แต่ดูอยู่แต่ไกลสุดสายตา   พอเห็นท่าท่วงทีมีตึกราม
พอเรือจอดพวกพ่อค้าขึ้นมาแยะ   เที่ยวโลมและชวนชี้ไม่มีขาม
ให้คนซื้อของว่าดีมีงาม ๆ   แต่พอถามราคาออกน่าเคือง
ควรห้าบาทบอกว่าขาดตัวถึงสิบ   ใครซื้อฉิบหายเปล่าไม่เข้าเรื่อง
ไม่ควรซื้อเหลวไหลให้สิ้นเปลือง   แต่สักเฟื้องไม่ได้ออกบอกจริงใจ
เรือแวะจอดถ่ายสินค้าห้าโมงเศษ   ไม่มีเหตุขัดข้องล่องเรือได้
กับปิตันมันเคาผู้เชาวน์ไว   ให้รีบใช้จักรด้นในชลธี
เนามาในทะเลแดงเข้าแจ้งเหตุ   ให้สังเกตว่าน้ำดำมิดหมี
ที่เรียกแดงมิใช่แสงในวารี   เป็นเพราะสีฟ้าแดงแจ้งใจจง
เวลาเย็นพระอาทิตย์ลงมิดน้ำ   ดูแดงก่ำท้องฟ้าน่าพิศวง
มีสีรุ้งทับแซงไม่แดงตรง   แม้นอนงค์เจ้ามาด้วยจะช่วยชี้
พิศสีแดงใจระแวงแดงโอษฐ์นุช   แดงสวยสุดจิ้มลิ้มทับทิมสี
พิศสีเหลืองรุ่งเรืองเหลืองเรื่อดี   งามเหมือนสีเนื้อเจ้าเศร้าอกเรียม
พิศชมพูแลดูอยู่ที่แก้ม   จรดลขึ้นบันไดวิไลยิ่ง
ข้างขวาซ้ายรายต้นไม้ใจประวิง   คิดถึงมิ่งแม้แม่มาน่าจะดี 
พี่จะชวนชูอารมณ์ชมต้นไม้   ออกดอกใบหลายอย่างต่าง ๆ สี
พวงพยอมหอมหวานบานบุรี   มลิวันมลุลีจิดจันทร์ปรง
กุ่มเกษแก้วกรรณิการ์การะเกด   จำปาเทศซ่อนชู้พู่ระหง
ดอกสายหยุดพุดระกำลำดวนดง   จำปีจำปากาหลงกุหลาบแดง
ยี่สุ่นย้อยบานเย็นแย้มยี่โถเยื้อง   มะไฟมะเฟืองมะงั่วมะก่อมะฝ่อแฝง
มะปรางมะปริงหิ่งหายดงมะยงมะแว้ง   มะยมแซงขานางกร่างกรวยไกร
เล็บมือนางข้องนางอีกนางแย้ม   นมพิจิตรสลิดแกมแซมไสว
สารภียี่เข่งเต็งลำไย   สลัดไดโศกสักรักโรครง
บานไม่โรยดาวเรืองเฟื่องหนอนไก่   ดอกกล้วยไม้มหาวรรณมหาหง
อีกส้มซ่าส้มโอโลทะนง   ดอกพยงโยทะกามณฑาทอง
บ้างผลิดอกออกช่อมณฑาเกิด   พี่ชมเพลิดเพลินไม่วายหายหม่นหมอง
เห็นภุมรินเคล้าคู่อยู่ประคอง   คิดถึงน้องไม่ได้เจ้ามาเคล้าคลึง
แล้วหักจิตจรดลเดินด้นต่อ   ไม่รั้งรอบัดเดี๋ยวใจก็ไปถึง
ยังซึ่งโบสถ์งามวิโรจน์แลตะลึง   ทำลึกซึ้งกว้างขวางตรงกลางมี
พระพุทธองค์ใหญ่วิไลล้ำ   ปิดทองคำผุดผ่องไม่หมองศรี
พี่ยกมือกราบงามลงสามที   ขอจงไปครั้งนี้อย่ามีภัย
อีกหนึ่งขอโรคันให้พลันหาย   ทุกสิ่งสรรพ์ภยันตรายอย่ามาใกล้
อนึ่งข้าจะประสงค์ตรงสิ่งใด   ขอจงให้สมดังจิตที่คิดปอง
หนึ่งบิดามารดาของข้าเจ้า   ญาติลูกเต้าภรรยาข้าทั้งผอง
ข้าเจ้าขอพระองค์จงปกครอง   อย่าให้ต้องมีทุกข์สุขทั่วกัน
ครั้นเสร็จอธิษฐานสำราญจิต   พระสะกิดบอกให้พี่ผ่ายผัน
พี่ตามพระขึ้นบันไดรีบไปพลัน   ก็ถึงชั้นสูงสุดหยุดนั่งพัก
แลดูไปข้างล่างดูว้างเวิ้ง   เขาเป็นเชิงลดลั่นน่าขันหนัก
ดงมะพร้าวสุดลูกตาดูน่ารัก   พระแกชักชวนดูอยู่ก็นาน
ขอลากลับแกบังคับให้กินก่อน   ร้องเรียกวอนลูกศิษย์ยกคาวหวาน
ศิษย์ก็ไววิ่งไปไม่ทันนาน   ยกเอาจานหมี่มาท่าดีครัน
พี่ลองเชิญขรัวตามาเจี๊ยะบ้าง   แกบอกอ้างผิดเวลาขรัวตาฉัน
ขรัวตาต้องคอยเวลายามสายัณห์   พระที่นี่เคร่งครันฉันข้าวเย็น
เรากินแล้วจึงลาแกคลาคลาด   ไม่ทันช้าภาณุมาศไม่แลเห็น
หนาวน้ำค้างพร่างพรมเมื่อลมเย็น   ดวงดาวเด่นในเวลาล่วงสายัณห์ 


รีบรัดตัดทางมาไม่ช้าได้   ถึงวัดไทยเมืองปีนังดูช่างขัน
ที่มีวัดเพราะได้ไทยมากครัน   ล้วนเมียจีนช่วยกันหลายครัว
โบสถ์วัดไทยนั้นเล็กมือเจ๊กก่อ   มีหลวงพ่อชาวสงขลาดูน่าหัว
เป็นสมภารพูดต้ำพรื้อไม่ถือตัว   พี่คุยกับท่านขรัวอยู่เป็นนาน
ถึงกาละลาพระสมภารกลับ   พี่จึงนับเงินถวายได้อธิษฐาน
ขอกุศลดลใจให้เบิกบาน   ไปสำราญหายโรคทุกข์โศกคลาย
แล้วขึ้นรถบทจรไม่ผ่อนพัก   ถึงสำนักเรือเมล์ยังเทถ่าย
ของสินค้าบรรทุกมานั้นมากมาย   จนสุดท้ายขนโล่งเช้าโมงเลย
เรือจึงออกจากท่าหน้าเกาะหมาก   ต้องจำพรากจากบกอีกอกเอ๋ย
คลื่นจะซัดลมจะตีไม่มีเสบย   ได้ชมเชยก็แต่ฟ้าชลาลัย 


นอนกลางคืนพี่ฝันเหมือนวันก่อน   ว่าร่ำวอนลามิตรพิสมัย
ไปแต่เดียวเปลี่ยวจิตคิดอาลัย   ฝันนั้นไซร้กล่าวเป็นกลอนวอนวาที
ข้างต้นนั้นว่า " ขวัญเอยขวัญตา   พี่จำใจจำลามารศรี "
" แม้นจำใจไคลคลาอย่างพาที   อย่าลืมน้องข้างนี้เมื่อพี่ไป "
" มิจำจิตก็มิคิดจะพรากรัก   ยุพาพักตรอย่าลืมมิตรนะพิสมัย "
" แม้นรักจรองดังคำร่ำพิไร   แล้วจะไม่ลืมคำพี่รำพัน "
ตกใจตื่นลืมตาคว้าหาเจ้า   เป็นไรเล่าไม่พบประสบขวัญ
ก็จำได้แน่ว่าปลอบโต้ตอบกัน   กลายเป็นฝันไปอีกเล่าเศร้าใจตรอม
พอตื่นขึ้นเฝ้ารันทดกำสรดไห้   ความอาลัยน้องนี้เหลือเนื้อแม่หอม
โอ้ยอดรักยอดชีวิตจิตพี่ตรอม   จนซูบผอมเผือดแล้วแก้วตาเรียม
ทำไฉนจึงจะได้ไปพบนุช   แม่งามสุดสวาทงามทรามเสงี่ยม
พี่เห็นหญิงหมื่นแสนไม่แม้นเทียม   เจ้างามเยี่ยมยิ่งสาวชาวอัมพร

ล่วงห้าวันพลันถึงลังกาเกาะ   ช่างงามเหมาะนี่กระไรเรือไฟสลอน
พี่ขึ้นบกวกวนยลนคร   นามกรโกลัมโบใหญ่โตครัน
มีของขายหลายอย่างห้างใหญ่ ๆ   จะต้องการซื้อได้ทุกสิ่งสรรพ์
ขับรถออกจากนครจรจรัล   ...
...   ยามเจ้าแย้มโอษฐ์พริ้มยิ้มอายเหนียม
พิศสีนวล ๆ อะไรไม่เท่าเทียม   งามเสงี่ยมนวลนุชสุดสายใจ
พิศสีโศกเรียมวิโยคถึงโศกน้อง   โศกด้วยต้องจากมิตรพิสมัย
พิศสีม่วงง่วงเหงาเศร้าฤทัย   เหมือนผ้าม่วงน้องใช่นุ่งไปงาน
สีสวาดใจจะขาดสวาทเจ้า   อุราเร่าร้อนกระไรสุดไขขาน
พิศสีฟ้าคือว่าเยาวมาลย์   เจ้างามปานนางฟ้าลงมาดิน
ชมแสงฟ้ามิทันช้าฟ้าก็มืด   อากาศชืดเย็นฉ่ำมืดคล้ำสิ้น
หมองอารมณ์ก้มหน้าน้ำตาริน   แต่จากถิ่นมาก็ได้หลายเวลา
โอ้จากไปไกลน้องหมองหม่นไหม้   แสนอาลัยร้างมิตรขนิษฐา
ทรวงปราบเสียวเปลี่ยวเปล่าเศร้าอุรา   เสียดายคราคราวสวาทไม่คลาดคลาย
โอ้กรรมตามยามเข็ญเป็นไปได้   สุดสายใจจำร้างเจ้าห่างหาย
แม้นเมื่อไรได้มาแอบแนบกับกาย   จะจูบซ้ายขวาซ้ำให้หนำใจ


ทะเลแดงคลื่นเรียบเปรียบแม่น้ำ   ทั้งเช้าค่ำเรือเดินดำเนินได้
มากกว่าที่เขากะระยะไว้   ได้กำไรหนึ่งวันดั้นด้นมา
ค่ำวันหนึ่งจวนจะถึงเมืองสุเอซ   กัปปิตันสั่งเสร็จให้เตรียมท่า
จะมีการรำเต้นเล่นเฮฮา   ตามประสาขัดสนจนที่ทาง
เข้าจัดธงบริวารขึ้นพานพาด   บ้างก็ดาษแคมเรือแลสล้าง
บ้างแทนม่านหุ้มเสาเข้ากั้นกาง   ไฟฟ้าสีจุดสว่งช่างกลั่นเกลา
ล่วงเวลาทุ่มยามตามกำหนด   พวกโดยสารพร้อมหมดต่งกินข้าว
ดื่มเมรัยน้าองุ่นฉุนไม่เมา   บ้างดื่มเหล้าชามเปญซาบเย็นทรวง
มีดนตรีเครื่องสายบรรยายเสียง   ฟังเพราะเพียงชื่นใจไม่เหงาง่วง
หวนระลึกนึกหน้าสุดาดวง   โดยความห่วงไม่รู้ลืมเจ้าปลื้มใจ
ซอไวโอลินดิ้นดีดช่างกรีดสี   ฟังเสียง อี ๆ เอื้อยเฉื่อยเสียงใส
ซอเซโลเสียงกลางครางพิไร   ซอคันใหญ่เป็นทุ้มเสียงฮุมฮำ
อีกเสียงแตแต้แตแต๋แตรคอเน๊ต   ตร๊ดนะเร็ดตุ้ยตุยเสียงขลุยขำ
เสียง อี่ ๆ คือว่าปี่มีประจำ   รวมกันทำแต่ละเพลงวังเวงใจ 
เพลงฝรั่งแม้นฟังไปก็เพราะ   จะจงเจาะเปรียบปี่พาทย์ไทยไม่ได้
ด้วยทำนองสำเนียงเลี่ยงกันไป   ฟังข้างไหนดูเสนาะเพราะเท่ากัน
เวลายามตามบรรดาพวกฝาหรั่ง   ต่างคนพรั่งพร้อมเดินเชิญสาวสวรรค์
เป็น คู่ ๆ เต้นรำประจำกัน   ต่างหุนหันเหหวนไม่ซวนเซ
มือขวากอดสอดเอวมือซ้ายรับ   ประคองจับมือแม่สาวก้าวหันเห
บางคนรูปร่างย่อมผอมเกเร   ต้องชักเร่นางอ้วนชวนหัวเราะ
หญิงบางคนเล่นตาทำหน้ายิ้ม   ชายกระหยิ่มเข้าใจได้ทีเหมาะ
ทำท่วงทีท่าทางอย่างจะเคาะ   ว่าจงเจาะรักใคร่ที่ใจนาง
หญิงบางคนพันเขียวเต้นเลี้ยวลิ่ว   ชายหน้านิ่วไม่ถูกตาทำหน้าขวาง
ไม่ปราศรัยอิดเอื้อนเบือนลูกคาง   เห็นท่าทางดูจะเหม็นเป็นขี้ฟัน
อีกคนหนึ่งอ้วนต่ออ้วนขวนดูนัก   เต้นอึกอักดูท่าดูน่าขัน
ท้องต่อท้องพุ่งซ้นเข้าชนกัน   ยังดื้อดันเต้นได้ชนไปเทอะ
อีกคู่หนึ่งนั้นย้ายชายสูงปรี๊ด   ฝ่ายหญิงนิดเตี้ยสั้นขี้ฟันเปรอะ
ผู้ชายฟันหลอหักแสนจะเคอะ   มองดูเจอะคู่ดี ๆ มีอีกแยะ
คู่หนึ่งหญิงร่างใหญ่ได้ชายเล็ก   กะโผลกกะเผลกข้างชายล้มหงายแผละ
หญิงสะดุดล้มซ้ำลงต้ำแงะ   ผู้ชายแบะหน้าบูดไม่พูดจา 
ที่หนุ่มสาวคราวเดียวเต้นเลี้ยวลด   ท่าระทดอ่อนระทวยสวยสมหน้า
ทำชะม้อยแลชะม้ายชายหางตา   ยังรุ่นราวสาวสง่าน่าเชยชม
ดูเอวบางร่างน้อยแช่ช้อยชด   ดูงามหมดตั้งแต่เท้าจนเผ้าผม
ดูพักตรารวยระรื่นชื่นอารมณ์   ดูงามสมสรรพางค์สำอางตา
งามจริตกิริยางามมารยาท   งามสะอาดเปล่งปลั่งดังเลขา
ผิวพรรณผ่องผุดขาวราวกับงา   อนิจจาเคลิ้มจิตคิดฟั่นเฟือน
เรามีคู่งามสง่ากว่านี้เยอะ   ไปหลงเลอะชมฝรั่งพลั้งโอษฐ์เอื้อน
ที่จริงใจมิได้ลืมแม่ปลื้มเรือน   โอ้แม่เพื่อนคู่ชีวิตอย่าคิดเคือง
หญิงฝรั่งดูไกลพอไปได้   ถ้าพิศใกล้แล้วก็เห็นไม่เป็นเรื่อง
ถึงขาวก็ผิวหยาบปลาบตาเปลือง   แม่เนื้อเหลืองผิวละเอียดเรียดละไม
ดูเขาเล่นเต้นรำนึกขำจิต   ใครเป็นผู้แรกคิดแรกขานไข
ไม่รู้จักกันก็ได้ไม่เป็นไร   กอดกันได้กลางสนามยามเฮฮา
มิหนำซ้ำเลือกจ้ำทุกคนได้   สุดแต่ชอบผู้ใดก็ไปหา
แล้วเชื้อเชิญเขาให้ดีด้วยปรีดา   ถึงภรรยาเขาก็ได้ดังใจจง
ถ้าเป็นไทยคงไม่คว้ากันยุ่ง   ได้เกิดทุ่งเถียงท้าด่าขมง
ถึงจะเต้นกันโดยดีทีก็คง   จะเกิดสงสัยว่าแกล้งจะแย่งชิง
เป็นใจพี่ ๆ ก็หวงแม่ดวงจิต   ไม่อยากให้ใครชิดแม่ยอดหญิง
เพราะคนไทยเล่นอย่างนี้คงมีจริง   ลอบแอบอิงกันง่าย ๆ ไม่อายใคร 
สุดเอยสุดสงวนชวนชื่นจิต   เจ้างามพิศพักต์เด่นดังเพ็ญไข
จะถนอมเนื้อเย็นให้เห็นใจ   ว่ารักใคร่น้องแน่ไม่แปรปรวน
สงวนอื่นหมื่นแสนไม่แม้นเท่า   สงวนเจ้านิ่มนุชสุดสงวน
เจ้าเนื้อหอมรวยระรื่นชื่นชิดชวน   สุดสงวนเจ้าแล้วแก้วกลอยใจ
ณ วันที่ยี่สิบสองย่ารุ่งเศษ   ถึงสุเอซพาราไม่ช้าได้
รีบขนของหลายหลากจากเรือไฟ   แล้วขึ้นไปยังท่าลาเรือเมล์
</tpoem>
== เชิงอรรถ ==
== ที่มา ==
กระทู้ในห้องไร้สังกัด pantip.com โดยคุณขอพบในฝัน