เรือนไทย
ยินดีต้อนรับ ท่านผู้มาเยือน
กรุณา เข้าสู่ระบบ หรือ ลงทะเบียน
ส่งอีเมล์ยืนยันการใช้งาน?
ข่าว: การแนบไฟล์ กรุณาใช้ชื่อไฟล์ภาษาอังกฤษเท่านั้นครับ
หน้า: 1 2 [3]
  พิมพ์  
อ่าน: 1356 บางกลางหาวกับทางช้างเผือก
เพ็ญชมพู
หนุมาน
********
ตอบ: 16058



ความคิดเห็นที่ 30  เมื่อ 13 มิ.ย. 25, 09:35

น่าสังเกตว่าในไตรภูมิกถา อากาศคงคาดูไม่ได้สำคัญมากนักจริงๆ ยิ่งไปถึงอยุธยา-ธนบุรี ในหนังสือสมุดภาพไตรภูมิฉบับกรุงศรีอยุธยา-ฉบับกรุงธนบุรี เล่ม 1 มีกล่าวถึงอากาศคงคาตามเนื้อหาอย่างไตรภูมิกถาก็จริง แต่คนยุคหลัง “ลืม” ไปแล้วว่าอากาศคงคาคือทางช้างเผือก เพราะวาดไว้เป็นภูเขา แถมเขียนกำกับว่าเป็นเขาอากาศคงคาอีกต่างหาก





ภาพเขาอากาศคงคา

มีลมตระกูลกาลพัด ทำให้เกิดลูกเห็บ ฝนและน้ำค้าง
มีสระใหญ่ชื่อติยังคโบกขรณี มีภาพเล่าเรื่องในวิสตินิบาต เรื่อง ภัลลาติกชาดก เมื่อพญาปัถเวนเป็นมิคกินร
นางมะสิกาเป็นมิคกินรีอยู่ในป่าหิมพานด์ พระโพธิสัตว์เป็นพญาศิคราชครองเมืองพาราณสีออกไปพบ

จาก สมุดภาพไตรภูมิฉบับกรุงศรีอยุธยา-ฉบับกรุงธนบุรี เล่ม ๑ หน้า ๑๘๓

ผู้วาดยังคงรับรู้คติเดิม ยิงฟันยิ้ม

"น้ำสระอโนดาตที่ไหลออกมาทางปากวัว … ไหลไปจดภูเขาเทือกหนึ่งแล้วพุ่งขึ้นเบื้องบนได้ ๖๐ โยชน์ เป็นวงกลมได้ ๖,๐๐๐ วา ชื่ออากาศคงคา ไหลตกลงเหนือหินแผ่นหนึ่ง ชื่อติยังคฬหปาสาณ เป็นสระใหญ่สระหนึ่ง ๕๐ โยชน์ ชื่อติยังคฬโบกขรณี"

จึงทำเป็นภาพแม่น้ำไหลจากอากาศลงมาสู่ภูเขาและเกิดเป็นสระใหญ่


บันทึกการเข้า
เพ็ญชมพู
หนุมาน
********
ตอบ: 16058



ความคิดเห็นที่ 31  เมื่อ 13 มิ.ย. 25, 11:35

ภาพเขาอากาศคงคา อีกเวอร์ชั่นหนึ่ง จาก สมุดภาพไตรภูมิฉบับกรุงศรีอยุธยา-ฉบับกรุงธนบุรี เล่ม ๑  หน้า ๗๗


บันทึกการเข้า
CrazyHOrse
แขกเรือน
นิลพัท
*******
ตอบ: 2053



เว็บไซต์
ความคิดเห็นที่ 32  เมื่อ 13 มิ.ย. 25, 13:33

ครับ เนื้อหายังคงมาจากไตรภูมิกถา แต่คนเขียนสมุดภาพไตรภูมิในยุคหลังคงไม่รู้ว่าอากาศคงคาคือทางช้างเผือก อ่านตีความจากไตรภูมิมิกถาแล้วคงตีความว่าแม่น้ำจะไหลจากบนฟ้าลงมายังแผ่นดินเฉยๆไม่น่าจะเป็นไปได้ ดังนั้นน่าจะไหลลงมาตามภูเขา ชื่ออากาศคงคาที่ควรจะเป็นแม่น้ำก็เลยกลายเป็นภูเขาอย่างนี้ครับ

จะว่าไป ในจารึกปู่ขุนจิดขุนจอด ปี 1935 หลังยุคไตรภูมิกถาไม่กี่สิบปี มีคำหนึ่งที่น่าสนใจคือสวรรคมรรค

ทั้งกามาพจรหก (จาตุมหา)ราชิกา ตาวติงสา ยามา ตุสสิตานิม(มานรดี ปรนิมมิต)วสวดี สวรรคมรรค บาดา(ล)

สวรรคมรรค แปลว่าทางสวรรค์ แต่ถ้าลองแปลตามตัวอักษรจะแปลได้ว่าทางฟ้าหรือคลองฟ้าก็ไม่ผิด เพราะคลองแปลว่าทาง ส่วนสวรรค์แปลเป็นภาษาไท(ย)คือฟ้า

แต่ผมยังค้นไม่พบว่าอินเดียมีการใช้คำนี้ในความหมายว่าทางช้างเผือก

จริงๆ ผมคิดจะละเรื่องนี้ไปแล้ว แต่มันมีอะไรบางอย่างที่ยังสะกิดใจผมอยู่ เลยขอวางไว้ตรงนี้ เผื่อว่าท่านใดจะมีคำอธิบายดีๆเกี่ยวกับเรื่องนี้ได้
บันทึกการเข้า

"Postel's Law": "be conservative in what you do, be liberal in what you accept from others"
CrazyHOrse
แขกเรือน
นิลพัท
*******
ตอบ: 2053



เว็บไซต์
ความคิดเห็นที่ 33  เมื่อ 13 มิ.ย. 25, 22:12

ข้อที่ผมสงสัยนั้นเกี่ยวเนื่องกับโองการแช่งน้ำ น่าจะเป็นหลักฐานเก่าที่สุดที่พูดถึง(อะไรที่คล้ายๆกับ)ทางช้างเผือก

๒๑ ฟ้าชรแร่งหกคลองช่วยดู   ครูมคลองแผ่นช้างเผือก
ผีกลางหาวหารแอ่นช่วยดู      เสียงเงือกงูวางขึ้นลง

จาก wikisource

ไม่รู้ว่าเป็นเรื่องบังเอิญหรืออย่างไร ฟ้าชรแร่งหกคลอง ซึ่งก็คือสวรรค์หกชั้น ฉกามาพจรภูมิ(จาตุกมหาราชิกา ดาวดึงส์ ยามา ดุสิต นิมมานรดี ปรนิมมิตวสวัตดี) ตามด้วยคลองแผ่นช้างเผือก ตรงกับในจารึกปู่ขุนจิตขุนจอดที่ตามด้วยสวรรคมรรคพอดี

โองการแช่งน้ำเขียนขึ้นสมัยไหนไม่มีหลักฐานแน่ชัด แต่เชื่อกันว่าน่าจะเป็นกรุงศรีอยุธยาตอนต้น(ถ้าไม่เก่าไปกว่านั้นอีก) ซึ่งก็น่าจะไม่ห่างจากจารึกหลักนี้ (1935) เท่าไหร่นะครับ

คลองแปลว่าทาง ดังนั้นคลองแผ่นช้างเผือกคือทางแผ่นช้างเผือก แต่ปัญหาที่ยังชวนสับสนคือ โองการแช่งน้ำและจารึกปู่ขุนจิดขุนจอด(ซึ่งมีอีกชื่อหนึ่งว่าจารึกปู่สบถหลาน) ที่ต่างเชิญสารพัดสิ่งศักดิ์สิทธิ์มาเป็นพยานในการสาบาน เอ่ยถึงทางช้างเผือกทำไม

ทั้งนี้ในไตรภูมิกถาถึงกล่าวถึงอากาศคงคา แต่อากาศคงคาไม่ได้อยู่ใกล้กับฉกามาพจรเลย ดูแล้วไม่น่าจะเป็นต้นทางของความในโองการแช่งน้ำหรือจารึกปู่ขุนจิดขุนจอดครับ
บันทึกการเข้า

"Postel's Law": "be conservative in what you do, be liberal in what you accept from others"
เทาชมพู
เจ้าเรือน
หนุมาน
*****
ตอบ: 41287

ดูแลเรือนไทย วิชาการ.คอม


เว็บไซต์
ความคิดเห็นที่ 34  เมื่อ 14 มิ.ย. 25, 19:12

(ขอยกมาจากกระทู้  AI อันตราย ค่ะ) 
     นี่คือคำตอบจาก Chat GPT ค่ะ

     "บางกลาวหาว" หรือ "บางกลางหาว" นั้นมีความคลุมเครือเล็กน้อยในต้นฉบับศิลาจารึก เพราะภาษายังไม่มีมาตรฐานสะกดที่แน่นอน คำว่า "บาง" อาจหมายถึงชุมชน หรือหมู่บ้าน "กลางหาว" อาจตีความเป็นเชิงกวีหรือมีความหมายเฉพาะในยุคนั้น บางนักวิชาการเสนอว่าอาจหมายถึง “กลางฟ้า” หรือ "กลางเวหา" ซึ่งให้ภาพลักษณ์ที่สูงส่งแบบเทวะหรือพระเจ้า
      (เทาชมพู ถาม)
      คุณตีความคำว่า "บางกลางหาว" ว่าอะไร?

      ChatGPT พูดว่า:
คำถามนี้น่าสนใจมากครับ   เพราะ "บางกลางหาว" เป็นคำที่เปิดช่องให้ตีความได้หลากหลาย และยังคงเป็นที่ถกเถียงกันในหมู่นักประวัติศาสตร์และนักภาษาศาสตร์จนถึงปัจจุบัน ผมจะขอนำเสนอการตีความหลัก ๆ ที่เป็นไปได้ พร้อมกับเสนอความเห็นของผมในตอนท้ายครับ
บันทึกการเข้า
หน้า: 1 2 [3]
  พิมพ์  
 
กระโดดไป:  

Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006, Simple Machines
Simple Audio Video Embedder

XHTML | CSS | Aero79 design by Bloc หน้านี้ถูกสร้างขึ้นภายในเวลา 0.048 วินาที กับ 19 คำสั่ง