เรือนไทย
ยินดีต้อนรับ ท่านผู้มาเยือน
กรุณา เข้าสู่ระบบ หรือ ลงทะเบียน
ส่งอีเมล์ยืนยันการใช้งาน?
ข่าว: การแนบไฟล์ กรุณาใช้ชื่อไฟล์ภาษาอังกฤษเท่านั้นครับ
หน้า: [1]
  พิมพ์  
อ่าน: 9354 ผู้ชายไทยใช้คำว่า "กัน" (สรรพนามบุรุษที่ 1) แทนตัวเองตั้งแต่เมื่อไหร่?
พี่วรภัทรของพี่ชายใหญ่
มัจฉานุ
**
ตอบ: 74


 เมื่อ 15 ธ.ค. 24, 10:47

เวลาอ่านนวนิยายเก่า ๆ อย่าง พล นิกร กิมหงวน หรือยุค 2470 2480 2490 กว่า ๆ
จะชอบเจอเวลาผู้ชายคุยกับเพื่อน จะใช้สรรพนามว่า "กัน"
แม้กระทั่งในนิยายแปลอย่างเชอร์ล็อกโฮม สำนวน อ.สายสุวรรณ ก็เจอคำนี้
เลยอยากจะมาตั้งกระทู้ข้อสงสัยว่า คำว่า "กัน" ที่เป็นสรรพนาม เราเริ่มใช้กันจริง ๆ เมื่อไหร่กันแน่?
และคำนี้เริ่มเสื่อมความนิยม (ในภาษาไทยกรุงเทพฯ) ตั้งแต่เมื่อไหร่?
บันทึกการเข้า
เทาชมพู
เจ้าเรือน
หนุมาน
*****
ตอบ: 41291

ดูแลเรือนไทย วิชาการ.คอม


เว็บไซต์
ความคิดเห็นที่ 1  เมื่อ 15 ธ.ค. 24, 14:10

     ความเปลี่ยนแปลงของภาษาเป็นเรื่องยากที่จะฟันธงลงไปว่า คำนี้เริ่มใช้ตั้งแต่วันที่...เดือน...ปี...แล้วจบลงในวันที่....เดือน.......ปี..........ยกเว้นแต่ว่ามีประกาศของรัฐบาล  อย่างการกำหนดคำสรรพนาม ในสมัย 'วัธนธัม' ของจอมพลป. พิบูลสงคราม  จึงจะรู้ว่าเริ่มใช้กันเมื่อใด
     ดิฉันกลับไปค้นงานวรรณกรรมเก่าๆดูว่าตัวละครที่เป็นเพื่อนกัน ใช้สรรพนามเรียกกันว่าอะไร    ใน "ความพยาบาท" ที่ "แม่วัน" แปลเมื่อพ.ศ. 2443 ในรัชกาลที่ 5  ตัวละครใช้คำว่า "ข้า" กับ" เจ้า"
     พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว  เรื่อง "หัวใจชายหนุ่ม" แต่งเมื่อพ.ศ. 2564    ตัวละครเรียกเพื่อนว่า "พ่อ.." ตามด้วยชื่อตัว  เรียกตัวเองว่า "ฉัน"  ส่วนคำว่า 'เธอ'  ใช้คำว่า "เพื่อน" แทน
     จึงสรุปได้คร่าวๆว่าคำว่า "กัน" ใช้หลังจากนั้น
บันทึกการเข้า
เพ็ญชมพู
หนุมาน
********
ตอบ: 16059



ความคิดเห็นที่ 2  เมื่อ 15 ธ.ค. 24, 18:35

เต๋อ เรวัต พุทธินันทน์ ยังใช้ กัน และ แก ในเพลงเพื่อนเอย

บันทึกการเข้า
เทาชมพู
เจ้าเรือน
หนุมาน
*****
ตอบ: 41291

ดูแลเรือนไทย วิชาการ.คอม


เว็บไซต์
ความคิดเห็นที่ 3  เมื่อ 15 ธ.ค. 24, 18:53

เดาว่าคุณเพ็ญชมพูจองคำตอบไว้แล้ว
บันทึกการเข้า
เพ็ญชมพู
หนุมาน
********
ตอบ: 16059



ความคิดเห็นที่ 4  เมื่อ 15 ธ.ค. 24, 19:35

เดาว่า ว.วินิจฉัยกุล คงให้ตัวละครบางตัว เรียกตัวเองว่า "กัน" ในนิยายเรื่อง มาลัยสามชาย
บันทึกการเข้า
เทาชมพู
เจ้าเรือน
หนุมาน
*****
ตอบ: 41291

ดูแลเรือนไทย วิชาการ.คอม


เว็บไซต์
ความคิดเห็นที่ 5  เมื่อ 15 ธ.ค. 24, 19:57

เดาว่าคุณเพ็ญชมพูเคยดูละครเรื่องนี้ เลยจำได้  ยิงฟันยิ้ม
เนื้อเรื่องอยู่ในสมัยรัชกาลที่ 7  ต่อกับรัชกาลที่ 8   การใช้ "กัน" กับ "แก" ไม่น่าจะผิด
แต่ส่วนตัว  เมื่อโตพอจะจำความได้ในรัชกาลที่ 9  ก็ไม่เคยได้ยินญาติผู้ใหญ่ใช้คำนี้  คงจะหมดความนิยมไปแล้ว
บันทึกการเข้า
SILA
หนุมาน
********
ตอบ: 8424


ความคิดเห็นที่ 6  เมื่อ 21 ธ.ค. 24, 10:22

๑. จาก "คำ" ที่สะท้อนวัฒนธรรมไทย

โดย พรทิพย์ ไชยรัตน์  เว็บ สำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.)


คลิกที่รูปเพื่อขยาย/ย่อ
บันทึกการเข้า
SILA
หนุมาน
********
ตอบ: 8424


ความคิดเห็นที่ 7  เมื่อ 21 ธ.ค. 24, 10:26

๒.  วิวัฒนาการของระบบคำสรรพนามตั้งแต่สมัยสุโขทัย - ปัจจุบัน

โดย มีชัย เแี่ยมจินดา  เว็บ TU Digital Collections


บันทึกการเข้า
เพ็ญชมพู
หนุมาน
********
ตอบ: 16059



ความคิดเห็นที่ 8  เมื่อ 21 ธ.ค. 24, 17:35

คำว่า "กัน" เป็นคำสรรพนามบุรุษที่ ๑ ที่เริ่มใช้ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวในปัจจุบันยังคงมีใช้อยู่ โดยผู้ใช้มักเป็นเพศชาย

น่าสงสัยในความถูกต้องของข้อมูล หากสามารถอ้างอิงถึงเอกสารที่มีการใช้ "กัน" เป็นสรรพนามบุรุษที่ ๑ ก็พอจะเชื่อถือได้
บันทึกการเข้า
เทาชมพู
เจ้าเรือน
หนุมาน
*****
ตอบ: 41291

ดูแลเรือนไทย วิชาการ.คอม


เว็บไซต์
ความคิดเห็นที่ 9  เมื่อ 21 ธ.ค. 24, 18:41

ข้อมูลบางส่วนใช้ไม่ได้แล้วค่ะ  อย่างข้อความข้างลา่งนี้   ปัจจุบันราชกิจจาฯประกาศให้ใช้คำว่า "คุณหญิง " ทั้งหมดแล้วค่ะ
วันที่ 4 มีนาคม 2565 เว็บไซต์ ราชกิจจานุเบกษา เผยแพร่ประกาศเรื่อง การใช้คำนำหน้านามสตรีผู้ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า โดยมีเนื้อหาดังนี้

มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ประกาศว่า โดยที่ทรงพระราชดำริด้วยพระราชหฤทัยระลึกถึงพระเดชพระคุณพระบาทสมเด็จ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ผู้ทรงสถาปนาเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า อันเป็นเครื่องราชอิสริยาภรณ์ ที่ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานเป็นพระมหากรุณาธิคุณแก่บุรุษและสตรี ผู้มีความจงรักภักดี ทำคุณประโยชน์ให้แก่แผ่นดินเป็นที่ประจักษ์ โดยเฉพาะสตรีผู้ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า นับเป็นผู้ได้รับเกียรติยศจากองค์พระมหากษัตริย์ สมควรได้รับการยกย่องแม้มิได้สมรส

จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม ให้สตรีทุกคนที่ได้รับพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกล้า โปรดกระหม่อมพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นปฐมจุลจอมเกล้า และ ชั้นทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ ใช้คำนำหน้านามว่า "ท่านผู้หญิง"

และให้สตรีทุกคนที่ได้รับพระมหากรุณาธิคุณ โปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นทุติยจุลจอมเกล้า ตติยจุลจอมเกล้า และจตุตถจุลจอมเกล้า ใช้คำนำหน้านามว่า "คุณหญิง" ทั้งนี้ตั้งแต่วันที่ 3 มีนาคม 2565.



คลิกที่รูปเพื่อขยาย/ย่อ
บันทึกการเข้า
เทาชมพู
เจ้าเรือน
หนุมาน
*****
ตอบ: 41291

ดูแลเรือนไทย วิชาการ.คอม


เว็บไซต์
ความคิดเห็นที่ 10  เมื่อ 21 ธ.ค. 24, 18:44

อยากเห็นหลักฐานอ้างอิงเหมือนกันค่ะ
ส่วนประโยคว่า "คำว่ากัน  ผู้ใช้มักเป็นเพศชาย"   ถ้าใช้คำว่า "มักเป็น" หมายความว่าผู้หญิงก็เป็นผู้ใช้กันบ้าง แต่น้อย    คำนี้ผู้ชายใช้ค่ะ ยังไม่เคยได้ยินว่าผู้หญิงที่ไหนใช้
บันทึกการเข้า
พี่วรภัทรของพี่ชายใหญ่
มัจฉานุ
**
ตอบ: 74


ความคิดเห็นที่ 11  เมื่อ 03 ม.ค. 25, 21:46

     ความเปลี่ยนแปลงของภาษาเป็นเรื่องยากที่จะฟันธงลงไปว่า คำนี้เริ่มใช้ตั้งแต่วันที่...เดือน...ปี...แล้วจบลงในวันที่....เดือน.......ปี..........ยกเว้นแต่ว่ามีประกาศของรัฐบาล  อย่างการกำหนดคำสรรพนาม ในสมัย 'วัธนธัม' ของจอมพลป. พิบูลสงคราม  จึงจะรู้ว่าเริ่มใช้กันเมื่อใด
     ดิฉันกลับไปค้นงานวรรณกรรมเก่าๆดูว่าตัวละครที่เป็นเพื่อนกัน ใช้สรรพนามเรียกกันว่าอะไร    ใน "ความพยาบาท" ที่ "แม่วัน" แปลเมื่อพ.ศ. 2443 ในรัชกาลที่ 5  ตัวละครใช้คำว่า "ข้า" กับ" เจ้า"
     พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว  เรื่อง "หัวใจชายหนุ่ม" แต่งเมื่อพ.ศ. 2564    ตัวละครเรียกเพื่อนว่า "พ่อ.." ตามด้วยชื่อตัว  เรียกตัวเองว่า "ฉัน"  ส่วนคำว่า 'เธอ'  ใช้คำว่า "เพื่อน" แทน
     จึงสรุปได้คร่าวๆว่าคำว่า "กัน" ใช้หลังจากนั้น

ล่าสุดผมไปอ่านเจอในบทพระราชนิพนธ์ รัชกาลที่ 6 เรื่อง "ชื่นใจไม่สมัค" ซึ่งทรงพระราชนิพนธ์สำหรับคณะละครสะดุ้งเวียง จัดแสดงในงานฉลองจิตรลดาสภาคาร ในวันเสาร์ที่ 13 กันยายน พ.ศ. 2456 พบว่ามีการใช้สรรพนามว่า "กัน" แล้ว

เลยเข้าใจได้ว่าคำนี้น่าจะมีใช้ในช่วงปี 2450 หรือก่อนหน้านั้นเล็กน้อย


คลิกที่รูปเพื่อขยาย/ย่อ
บันทึกการเข้า
หน้า: [1]
  พิมพ์  
 
กระโดดไป:  

Powered by SMF 1.1.21 | SMF © 2006, Simple Machines
Simple Audio Video Embedder

XHTML | CSS | Aero79 design by Bloc หน้านี้ถูกสร้างขึ้นภายในเวลา 0.055 วินาที กับ 19 คำสั่ง